Jlieutue £eiïisrfje ÖTourant
Kennedy: Berlijn voor
Westen houdbaar
Commentaar
NIEUWS in één oogopslag-
Drie inbrekers
ontsnapt uit
gevangenis
Labour kant zich fel
tegen bezuinigingen
Bourguiba: „Vrijwilligers
met guerrilla-ervaring5'
Crita}
WOENSDAG 26 JULI 1961
POSTREKENING: 58936.
KLACHTENDIENSTbezorging 18—19 u.
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting)
Tweeënveertigste jaargang no. 12234
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Ut. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastich is gebleven
mgn hert ia kgljenspott"
Moderne muziek
in Aix
Zie pagina 7
President Kennedy zal het Amerikaanse Congres voorstellen de
strijdkrachten met meer dan een kwart miljoen man te ver
sterken en 3,25 miljard dollar extra beschikbaar te stellen voor
de bewapening. Zo nodig zal de president ook verzoeken nieuwe
belastingen in te voeren.
Bondskanselier Adenauer is van oordeel dat de Sowjetunie om
Berlijn geen wereldoorlog zal ontketenen. Hij gelooft, dat de
Russische dreigementen de inleiding vormen tot een reeks van
„verstandige onderhandelingen" tussen de grote mogendheden.
President Bourguiba heeft een dramatisch beroep gedaan op
alle bevriende landen om Tunesië militaire hulp te zenden. Hij
vreest nieuwe gevechten, nu de Fransen weigeren hun oorspron
kelijke stellingen weer in te nemen. Bourguiba zal ook een
nieuwe bijeenkomst van de Veiligheidsraad verzoeken.
Een groot aantal artikelen gaat in Engeland in prijs belangrijk
omhoog tengevolge van de door minister Selwyn Lloyd aan
gekondigde verhoging van de indirecte belastingen met tien
procent. Labour acht het bezuinigingsbeleid onbillijk en zal
een motie van afkeuring indienen.
Li Evian hebben de Franse en Algerijnse delegaties overeen
stemming bereikt over de verder te volgen procedure. Vijf door
minister Joxe ter tafel gebrachte punten zullen nu eerst in
gemengde commissies worden besproken.
In de raad van Oosfckapelle is scherpe kritiek geleverd op het
beleid van B. en W. en met name op de burgemeester, die ervan
werd beschuldigd misbruik van zijn positie te hebben gemaakt
Twee redacteuren vertoeven in Frankrijk: onze muziekredactrice
sahrijft ook vandaag over het festival van Aix-en-Provence en
onze moderedactrice vertelt van nieuwe Par ij se creaties (en
sensaties).
Maak
feest
er een
van!
T>IJ de verkiezingen in
West-Duitsland, die
in september gehouden
moeten worden, gaat het
om ernstige zaken nie
mand twijfelt daaraan.
De situatie oost-west, de
moeilijkheden rond Ber
lijn, Navo, Europese eerv
heid het zijn zo maar
een paar problemen
waarmee de Westduitse
politici te maken hebben.
Men behoeft er trouwens
evenmin aan te twijfelen
dat de bevolking zich die
ernst bewust is en daar
van straks blijk zal geven
bij de stembus.
Maar.bij de verkiezing
van een Amerikaanse presi
dent dringt de ernst zich al
niet minder op, want op wel
haast niemands schouders
rust zo'n zware last als op
die van de president der
Ver. Staten. Desondanks ple
gen de Amerikanen er een
feest van te maken als was
het een buurtbruiloft. En
waar West-Duitsland al zo
veel van Amerika heeft
overgenomen, waarom dan
niet de feesthoedjes, feest-
vlaggen, feestballonnen,
feestmolentjes (en misschien
komen er nog de feestneu
zen bij!) die aan de verkie
zingsstrijd de spanning ge
ven van kinderwedstrijden
op koninginnedag!
Dit navolgingsidee is op
gekomen in het hoofd van
een groothandelaar in
schertsartikelen en het suc
ces is overweldigend. De
propaganda-uitdenkers der
partijen zien er wat in en
hebben grote bestellingen
geplaatst. Wel een bewijs
dat het Duitse volk „rijp"
is voor propaganda in deze
sfeer, want de mensen die
de partijmiljoenen besteden
gaan vast niet over een
nacht (js. In deze verkie
zingscampagnes zowel in
Duitsland als in Amerika
spelen wetenschapsmensen
op het gebied van massa
psychologie en massacom
municatie een niet geringe
rol!
Wart dit laatse betreft
zou men wensen dat wij
iets van deze landen over-
nomen. Niet de feesthoed
jes en ballonnetjes wel
de wetenschappelijke aan
pak die het inzicht kan
verdiepen. Van deze ver
dieping zou de christelijke
pers kunnen meeprofiteren.
BON
Betaling gescbtedt per week/
maand/kwartaal/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing ls).
Als bewijs van dankbaar
heid uwerzijds, ontvang Ik
graag het boek „lip-Parade"
op onderstaand adres:
(strnat)
(woningplaats)
Drie uit Haarlem afkomstige mannen,
H. T. S., IJ. S. en W. de G., die in Haar
lem gevangen zaten wegens inbraak en
diefstal zijn er gistermiddag in geslaagd
uit de strafgevangenis te ontsnappen.
Ze hebben de spijl van een tralieven-
doorgezaagd en zijn via het raam op do
binnenplaats van de gevangenis geko
men. Daar wisten zij over een 3,70 meter
hoge muur te klimmen en via het dak
van een schuurtje de opefibare weg te
bereiken. Hun gevangeniskleding is bij
de gevangenis gevonden.
De Haarlemse politie heeft alle wegen
rondom Haarlem afgezet en is een uitge
breide speurtocht begonnen die echter
tot dusver geen resultaat heeft opgele
verd.
Boer wilde niet uit
brandende hoeve
(Van onze correspondent)
Terwijl de boerderij in volle vlam
stond en de plaatselijke brandweer druk'
bezig was met het bestrijden van de in
de hoeve van de familie Jacobs te
Heesch (N.B.), ontdekte men plotseling
dat de bejaarde heer L. Jacobs, een
van de bewoners van de boerderij, nog
in het brandende gebouw aanwezig
moest zijn.
Op luid gestelde vragen gaf de oude
man in het geheel geen antwoord. Toen
men ging zoeken en hem na enige tijd
aantrof, weigerde hij om het brandende
huis te verlaten. De man had zijn ge
hele leven in het huis gewoond en wil
de er nu ook niet uit, zo luidde zijn
commentaar. De brandweerlieden heb
ben de man toen met geweld naar bui
ten gedragen en daar gezorgd dat hij
niet weer in het brandend perceel kon
TTET westen is niet te zelfzuchtig, te week en te verdeeld om weerstand
te kunnen bieden aan een aanval. Wanneer het zin heeft, wil het
met de Sowjetunie praten over een oplossing van het Berlijnse vraagstuk.
Maar als het nodig zou zijn, zou het niet aarzelen, geweld met geweld
te beantwoorden. Wij wensen niet te vechten, maar we hebben reeds
eerder gevochten. En anderen hebben dezelfde gevaarlijke fout gemaakt
door aan te nemen, dat het westen inbreuken op de vrijheid in andere
landen niet zou weerstaan. Ik heb horen zeggen, dat West-Berlijn militair
onhoudbaar is. Dat was Bastogne ook. Dat was in feite-Stalingrad even
eens. Elke gevaarlijke plek is houdbaar, als dappere mannen het willen.
Deze woorden sprak president Ken
nedy gisteravond voor radio en t.v.
als een waarschuwing aan het adres
van de Sowjetunie terzake van Ber
lijn. De President verklaarde voorts,
het congres ta zullen vragen om ver
meerdering van de Amerikaanse
strijdkrachten met meer dan een kwart
miljoen man en nog 3,25 miljard dol
lar extra aan militaire toewijzingen
voor het lopende belastingjaar.
De helft daarvan zal worden gebruikt
x>r de vervaardiging van conventionele
wapens, ammunitie en militaire uitrus
ting. Zonodig zal Kennedy het Congres
verzoeken, nieuwe belastingen in te
en om de hogere uitgaven te kunnen
bestrijden.
„De bedreiging van de geïsoleerde bui
tenpost, die West-Berlijn vormt, is inter
nationaal Het -Navo-sdhild dekt West-
Berlijn en wij hebben ons woord gegeven,
dat een aanval op deze stad als een
aanval op ons allen zal worden be
schouwd", aldus Kennedy, voor de rest
wiens rede wij naar pagina 5 ver-
Reacties
De meest vooraanstaande Congresleden
van beide partijen hebben uiting gegeven
aan hun waardering voor de Inhoud van
Kennedy's toespraak. In Parijs beschouwt
men de rede als een ..redelijke gevechts
toespraak", die de Sowjetunie duidelijk
toont, dat het westen niet zal aarzelen,
ten strijde te trekken.
Men verheugde zich over de erkenning
door Kennedy, dat de Sowjetunie hei
recht heeft, zich zorgen te maken over
haar nationale veiligheid.
In Westduitse regeringskringen is
men bijzonder ingenomen met het
krachtige standpunt dat de Ameri
kaanse president heeft ingenomen. In
Berlijn zei pl.v. burgemeester Franz
Amrehn er van overtuigd te zijn, dat
het Kremlin de diepe ernst van Ken
nedy's woorden en het gevoel .van
verantwoordelijkheid, waarmede zij,
werden uitgesproken, zal begrijpen.
Adenauer had 's middags al tijdens
een perslunoh verklaard te verwach
ten, dat Kennedy's programma het
bewijs zou leveren van de leidende
rol die de Verenigde Staten in de
westelijke wereld, bij het bepalen van
het standpunt tegenover de uitdaging
van de Sowjetunie, vervullen.
De Ney York Times prijs Kennedy
omdat hij niet van plan is, paniek te
zaaien of atoomknoppen in te druk
ken. Het blad vertrouwt dat het Ame
rikaanse volk en de vrije mensen in
de wereld hem zullen steunen.
TNE gisteren door minister Selwyn
Lloyd aangekondigde versobe
ringsmaatregelen, hebben de La-
bouroppositie in het Lagerhuis een
motie van afkeuring doen aankon
digen, die donderdag behandeld
moet worden. In de motie wordt
verklaard, dat er geen vertrouwen
bestaat in de economische politiek
der regering. Het bezuinigingsbeleid
noemt Labour onbillijk, „omdat het
geen mogelijkheden biedt voor ver
betering van de economie op lange
termijn".
De maatregelen houden in, dat
toeslag van tien procent wordt
heven op de indirecte belastingen, ook
op de invoer, alcohol en tabak en op
de omzetbelasting bij verkoop van
bepaalde goederen. Daardoor zijn met
ingang van vandaag tal van artikelen
duurder geworden: bier. cacao .koffie,
benzine, dieselolie, suiker, lucifers,
sterke drank, tabak, wijn enz. De op
brengst voor het Rijk is geraamd op
200 miljoen pond (f 2.000.000.000).
Selwyn Lloyd deed verder een beroep
op Britse ondememfiingten in het buiten
land om een groter deel van hun
komsten naar het moederland ovei
brengen. Verder is 70 miljoen pond
van de bankgelden „bevroren" door ver
hoging van de z.g. speciale deposito's
van twee tot drie procent. Bovendien
ia het officiële disconto van vijf tot ze
ven procent verhoogd.
Andere maatregelen zijn: beperking
van de uitgaven overzee van 480 tot 400
miljien pond, herziening van de overzeese
defensie verplichtingen, bevriezing van
de hulp aan minder ontwikkelde landen
op 180 miljoen pond en een bezuiniging
van tien pet door de diplomatieke en ad
ministratieve diensten in het buitenland.
Nieuwe investeringen buiten het Ster-
linggebied zullen slechts worden toege
staan als zij duidelijke voordelen vooi
de betalingsbalans opleveren. Ook streeft
Het Instrument. Fabrikanten en impor
teurs van wetenschappelijke en bedrijfs-
technische instrumenten organiseren var
4 tot 11 oktober in de Marijkeha! te
Utrecht een expositie, waarop de nieuw
ste instrumenten te zien zullen zijn. Er
w-rden tevens enkele symposia georga-
i eerd.
de regering naar produktarvitedt bevorde
rende maatregelen. Voor de volgende be
groting kondigde de minister een belas
ting op speculatie-winsten aan.
De bezuinigingen door de regering
zelf belopen 300 miljoen pond per jaar.
Tevens zal zij een lening sluiten bij het
Internationale geldfonds.
Baby-kreten in
Eerste Kamer
In de plechtige vergaderzaal van
de Eerste Kamer heeft gistermid
dag een baby gehuild, zo luid, dat
de senatoren hartelijk begonnen te
lachen terwijl de moeder snel met
haar spruit van de publieke tri
bune verdween.
Het geschrei, een werkelijk on
gewoon geluid in deze zaal. weer
klonk toen de Eerste Kamer zou
stemmen over een begrotingswij
ziging, waarbij f 300.000 beschik
baar wordt gesteld voor voormalige
kleuterleidsters. Het was niet dui
delijk of de baby huilde van blijd
schap of verdriet over het wets
ontwerp. Nadat de senatoren van
hun vrolijke verbazing waren be
komen. maakte voorzitter Jonkman
de opmerking, dat men in de krin
gen van het kleuteronderwijs
blijkbaar gelukkig was met het
voorstel.
De V-N.-commissie voor Zuid-west-
Afrika heeft om een spoedbijeenkomst
van de Veiligheidsraad verzocht ter be
spreking van de „ernstige toestand" fn
Zuidwes t-Af rika
Tussen Eist en Nijmegen, op de
eerste dag van de Vierdaagse:
vrouwelijke en mannelijke sol
daten uit Israël béste lopers!
De Franse marine is bezig met de evacuatie van een aantal Franse
gezinnen uit Tunesië. Toen het eerste schip met repatrianten met de
kruiser Colbert in de haven van Toulon aankwamen, droeg een matroos
een paar zuigelingen aan wal.
DE Tunesische president Habib
Bourguiba heeft gisteren een
dramatisch verzoek om militaire
hulp uit het buitenland gedaan voor
het geval er nieuwe gevechten om
Bizerta uitbreken en heeft de Veilig
heidsraad opnieuw gevraagd de
kwestie in behandeling te nemen
Bourguiba's verzoek om buiten
landse wapenen ging vergezeld van
een groot aantal anti-Franse maat
regelen: in de vroege ochtenduren
werden tal van arrestaties verricht
en werden de bezittingen van Franse
firma's in beslag genomen.
Franse autoriteiten hebben nog nie'
gereageerd op Bourguiba's verklaring
dat er opnieuw gevechten kunnen uit
breken. De anti-Franse sentimenten
onder de Tunesische bevolking worden
langzamerhand duidelijker merkbaar.
Honderden Tunesiërs hebben gemelc'
dat zij Franse para's in burger Tunis
hebben zien binnentrekken en er doen
vele geruchten over Franse wreedhe-
len de ronde in de hoofdstad.
Hammarakj ttld's aanwezigheid heeft de
teleurstelling onder de Tunesiërs dat de
V.N. er niet in geslaagd zijn de Fransen
uiit Bizerba te verdrijven niet geringer
gemaakt Bourguiba sprak opzettelijk
geen enkele maal over Hammarakjöld
toen hij op een persconferentie bekend
maakte dat hij opnieuw een beroep op de
Veiligheidsraad had gedaan
Hammarakj öld heeft geconfereerd met
verscheidene Tunesische autoriteiten
Tot dusver zijn er geen merkbare resul
taten geboekt. Bourguiba uitte de be
schuldiging dat de Fransen het door de
V.N. opgelegde beleg in Bizerta schen
den ...Wanneer dat doorgaat zullen er
onvermijcMijk nieuwe gevechten uitbre
ken", zo zei hij, „wij hebben besloten ons
tot het eind toe te verzetten en zijn voor
bereid op nieuwe vijandelijkheden". In
een beroep op de landen van de Arabi
sche wereld die hem reeds steun hebben
toegezegd vroeg Bourguiba om „vrijwil
ligere met giuerrillaer varing, vliegtuigen
die_ eldiers in Tunesië hun basis zouden
krijgen, wapenen, en mobiele luohtaf-
weerbabterijen". Hij zai niet hoe hij de
guerrillastrijders zou willen gebruiken,
dde gezien de huidige situatie in Bizerta
moeilijk tegen de Fransen ingeschakeld
zouden kunnen worden.
De Tunesisahe president zei dat andere
landen wa&r Frankrijk bases heeft hier
tegen in actie zouden moeten komen. Hij
duidde hiermee op Marokko en bijna een
dozijn andere vroegere Franse koloniën
waar Frankrijk een netwerk van militai
re Installaties heeft.
De Franse parachutisten ln Bizerta zijn
Intussen bezig hun posities te verster
ken. Alle Tunesische vrachtwagens dir
Bizerta binnenkomen worden door dr
Fransen gecontroleerd. Franse autoritei
ten hebben verklaard dat zij een vracht
wagen vol geweren cn munitie hebben
aangehouden, die blijkbaar bestemd
ren voor de kasjbah van Bizerta. Volgens
de Fransen wlUen de Tunesiërs een for'
van de kasjbah maken.
De spanning in de stad stijgt voortdn
rend en er zijn nog steeds stromen vluch
telingen voornamelijk vrouwen en kin
deren die elders een goed heenkomen
zoeken.
TAE REDE VAN KENNEDY lot het Ame-
rikaanse volk is een nieuwe bijdrage
geworden tot het voorkomen van misver
stand. Het misverstand namelijk, dat de
vrije wereld bereid zou zijn, op het punt
van Berlijn voor Russische druk te wij
ken.
Daarom was het behalve een toespraak
tot het Amerikaanse volk ook een ver
maan tot de communistische leider. Over
de hoofden van zijn volk heen richtte
Kennedy zich tot Chroesjtsjef. Deze zal
nu nog een reden te minder hebben, eens
te verklaren dat hij zich in de houding
van Amerika had vergist.
Kennedy had zich in vorige redevoe
ringen reeds de man van de kernachtige
formuleringen getoond. Bij zijn installatie
had hij gezegd: wij hebben geen vrees om
te onderhandelen, maar wij zullen niet on
derhandelen uit vrees. Nu zei hij het even
klemmend: vechten willen wij niet, maar
wij hebben al eens eerder gevochten. Hij
zal erbij gedacht hebben: ook toen wilden
wij het niet, maar wij hebben het gedaan
wijl het onvermijdelijk was. De jongste
rede van Kennedy is een nieuw bewijs ge
worden van vastberadenheid. Mocht
Chroesitsjef werkelijk willen, dat Ber
lijn het punt wordt waarop het aankomt,
hij zij zich bewust, dat Amerika bereid is
de uitdaging te aanvaarden. Want Amerika
ziet zelf Berlijn terdege als de „test case",
als de krachtproef die het, zo het deze
wordt opgedrongen, niet zal ontlopen.
En tot wlsselvalligcn, die mochten me
nen dat Berlijn voor de vrije wereld niet
houdbaar is, wendde Kennedy zich met
zijn herinneringen aan andere steden, wier
onhoudbaarheid eveneens was betoogd,
maar die men niettemin niet had prijsge
geven.
Voor Chroesjtsjef, die zich nog zeer
onlangs had laten presenteren als held
van Stalingrad ,was daar in de rede van
Kennedy ook de vermelding van die stad
De rede van de Amerikaanse president
was een goede rede, ook naar opbouw.
Behalve de kernachtige formuleringen was
zij ook concreet en duidelijk voor wat
betreft de militaire voornemens. De Ame
rikaanse strijdkrachten zullen nog belang
rijk worden versterkt, het defensieve bud-1
get zal aanzienlijk worden verhoogd.
Het zijn offers, maar het zijn offers
voor de vrijheid. Betekent het. dat de
deur in het slot gaat? Bepaa'd nie*. Jnlst
op de basis van een behoorlijke defensie
is Amerika tot gesprek bereid en eereed.
Het zal niet de Amerikaanse president
zijn, die iets onherroepelijks eaat doen
De kracht die zijn land ontwikkelt moge
voldoende zijn om ook zijn tegenpartij van
het begaan van het onherroepelijke te
weerhouden. Chroesjtsjef kan weten waar
aan hij toe is.
„U kunt beter uw schoenen even uit
trekken, voordat u de keuken binnen
gaat".
land is aangekomen, heeft de luchtdruk
op de Britse eilanden en de Noordzee
belangrijk doen dalen. De uitloper van
het hogedrukgebied bij de Azoren boven
West-Europa nam in betekenis af. Het
bij de depressie behorende fronten
systeem bracht in Denemarken en Zuid-
Scandinavië regen.
Het koufront naderde vanmorgen ook
ons land, maar de activiteit ervan nam
af. In het noorden van het land bracht
het wat lichte regen in het zuidoosten
was het weer echter nog zonnig. Het
front zal ons gehele land passeren waar
na morgen koele en onstabiele lucht uit
het westen zal binnenstromen, waarin
naast opklaringen ook plaatselijk enkele
buien kunnen voorkomen. De wind zal
aan de kust tijdelijk tot hard of storm
achtig aanwakkeren.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met bier en
daar wat regen. Matige tot krachtige,
aan de kust tijdelijk harde westelijke station
wind. Koel weer.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
Strandverivachting vpenburg
Morgen weer iets koeler. Overwegend Eelde
droog met verspreide opklaringen en te -»e Büi
krachtige westelijke wind. Temperatuur «jwenta
overdag 17 18 graden, zeewater 17 gra-
den.
Vooruitzichten: achter depressie stroomt
weer koele oceaanlucht naar onze stran
den met wisselvallig weertype.
Tendens stationair
ZON EN MAAN
Donderdag: zon op om 4.53 uur, onder
om 20.39 uur; maan op om 20.18 uur,
onder om 4.22 uur.
Volle maan om 20.51 uur.
HET WEER EN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
il Is
li
lelsinkJ
Lopen
Dr. Van Rooy ridder
Nederl. Leemv
Dr. Ch. J. M. A. Van Rooy, tot voor
kort minister van sociale zaken en volks
gezondheid, is bij Koninklijk Besluit be
noemd tot ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw.
De regering van Senegal heeft beslo
ten de diplomatieke betrekkingen met
Portugal te verbreken ln verband met da
situatie aan de grens tussen Senegal en
Portugees Guinea.
A'dj
:w. bew.
Tbew.'
1. bew.
windstil
no 1
windstil