BOSCH
Uw probleem is het onze
Enkele kanttekeningen
V'
Kerkelijke gedeeldheid
is een absurditeit
Een woord voor vandaag
Oost-Duitsland wil Duitse
Evang. Kerk doen splitsen
Drs. Turksma gepromoveerd
in de pedagogiek
koelkasten
2
DISCRIMINATIE
"DEEDS LANG voor de tweede wereldoorlog werd door de christelijk-sociale
beweging de wens genit, dat bij de loonregelingen ook enige rekening
zou worden gehouden met het kindertal.
Dat was uiteraard slechts mogelijk, wanneer in een bedrijfstak óf bij de
wet óf bij collectief contract een voor alle bedrijfsgenoten geldende regeling
tot stand werd gebracht. Voor wat althans dit onderdeel van de loonregelin
gen betrof, moest er gelijkheid zijn van concurrentievoorwaarden. Het moest
voor een werkgever geen verschil maken, of hij arbeiders met veel of met
weinig kinderen in dienst nam.
Na veel strijd werd onder het vierde kabinet-Colijn aan het verlangen
der protestants-christelijke en rooms-katholieke sociale bewegingen gevolg
gegeven. Er kwam een kinderbijslagwet tot stand op verplichte-verzekerings
basis. De bijslagen zouden toegekend worden van het derde kind af.
Men ging uit van de gedachte, dat de lonen minstens voldoende behoorden
te zijn voor het „statistisch gemiddelde" gezin van twee kinderen. Dat was
in die tijd niet steeds het geval. Maar men wilde volle ruimte laten voor een
ander onderdeel van de loonregeling, namelijk het prestatie-element.
Van sociaal-democratische zijde werd tegen het rekening houden met het
kindertal gedurende vele jaren felle strijd gevoerd. In jannari 1921 belegde
het N.V.V., in samenwerking met het „neutrale" vakverbond, te Amsterdam
een anti-klnderbijslag-congres, waar op felle toon geschetst werd, hoe het
stelsel van kinderbijslagen de onderlinge jaloezie van arbeiders en ambte
haren zou prikkelen.
Herhaaldelijk werd bij de uiteenzettingen van de bezwaren een beroep ge
daan op de liberale economist John Stuart Mill, een groot voorstander van
opzettelijke geboortebeperking.
Ook dr. Van der Waerden ontwikkelde in een brochure van 1912 verschil
lende bezwaren. Hij vreesde voor verzwakking van de klassenstrijd. De vaders
van grote gezinnen zijn dan enigszins tevreden gestéld. Zij worden minder
strijdlustig. Hij verwachtte van kinderbijslagen een verlaging van het nor
male minimumloon, verzwakking van het solidariteitsgevoel, nadeel ten
slotte voor allen, ook voor de grotere gezinnen.
Allengs zijn echter ook in sociaal-democratische kring de denkbeelden
gewijzigd. Zij het aarzelend, gaven aan het ontwerp-Romme ook enige
sociaal-democratische Kamerleden hun stem. En de minister Van den Tempel
verdedigde het ontwerp in de Eerste Kamer, dat nog even voor de schen
ding van ons land het Staatsblad bereikte.
De praktijk In vele landen heeft ook de sociaal-democraten wel iets geleerd.
Er zijn waarlijk geen ongelukken gebeurd door het geven van kinderbij
slagen. Integendeel. Ook is niet bewezen, dat daardoor de bevolkingsgroei
bijzonder is bevorderd. De Nieuwmalthusiaanse praktijken wijzen op een
zedelijk kwaad, dat men niet kan overwinnen met geld.
In staten waar men geen kindertoeslagen kent is het geboortecijfer soms
nog hoger dan in landen waar men wel dit systeem toepast. Wij denken
hierbij niet aan de onderontwikkelde gebieden.
De aandrang om toelagen te verstrekken van het eerste kind af is nooit sterk
geweest. Velen waren van oordeel, dat een dergelijke regeling op het be
hoefte-element een wel wat eenzijdige nadruk zou leggen.
Maar ln de tijd der geleide loonpolitiek is men toch tot een bijslagregeling
ook voor het eerste en tweede kind gekomen. Op een gegeven moment
ging men daartoe over, omdat een algemene loonsverhoging bezwaarlijk
scheen.
En thans, bij de behandeling van de algemene kinderbijslagverzekering, wordt
door sommigen betoogd, dat een regeling waarbij de toeslagen beginnen bij
het derde kind „discrimineert".
Wij zijn niet tegen kinderbijslagen van het eerste kind af. Maar men ge-
bruike geen grote woorden als „discriminatie". Niemand heeft destijds bij
het voorstel-Romme, dat de toelagen wilde beginnen bü het derde kind, aan
discriminatie gedacht.
RECLAMEVLIEGERIJ OP ZONDAG
TELEN, christenen en ook anderen, ergeren zich aan de ernstige versto
ring van de zondagsrust door de vele vliegtuigjes met hun reclame
bier, jenever, sigaretten enzovoort.
Een deskundige deelde ons mede, dat mogelijk de Zondagswet wordt
overtreden, doch dat bij gering protest aan zoletk meestal geen aandaclrt
wordt geschonken. Wij menen intussen, dat een protest hier op zijn plaats
is.
De Zondagswet spreekt van verstoring van de rust ingeval bij arbeid of
bedrijf zonder strikte noodzaak het geluid op meer dan tweehonderd meter
hoorbaar is. Verboden is het zonder genoegzame reden verstoren van de open
bare rust door arbeid of beroep.
De reclamebedrijven beroepen zich op strikte noodzaak en genoegzame re
denen, omdat de zondag, economisch gezien, hun beste dag zou zijn. Dit
argument ligt typisch in de geest van deze tijd met zijn overheersing van
het economische aspect.
COURANTEN KRONIEK ANDERZIJDS
Prof. dr. Kraemer op Woudschoten
(Van een onzer verslaggevers)
„In het licht van het Nieuwe
Testament kan men de gedeeld
heid der kerk niet anders zien dan
als een absurditeit". Aldus prof.
dr. H. Kraemer te Driebergen die
heeft gesproken op de conferentie
van gereformeerden, die donder
dagavond op Woudschoten is be
gonnen. Prof. Kraemer sprak naar
aanleiding van het thema der con
ferentie: „Hereniging hervormd
gereformeerd. Noodzakelijk. Mo
gelijk?" De spreker had niet veel
moeite op deze vraag een bevesti
gend antwoord te vinden.
Prof. Kraemer stelde voorop, dat de
eenheid der kerk, gezien haar roeping en
zin, als'gemeenschap in Jezus Christus,
tot dienst aan de wereld, absoluut nood
zakelijk is. Reeds in, 1896 heeft prof. dr.
J. H Gunning gezegd, dat de eenheid
der kerk nodig was omdat ze een ge
tuigenis moet zijn van de herstelde
mensheid in Christus. De eenheid is geen
binnenkerkelijke aangelegenheid, maar
een zaak van wereldbelang. Dat de
kerken zo gerust doorleven in ver
scheurdheid. betekent dat zij de we
reld onthouden wat die wereld van
Christuswege toekomt.
Men brengt de redding der wereld
maar zelden in verband met de eenheid
der kerk, aldus de. spreker, omdat men
bij het vragen naar de zin en roeping
der kerk niet vanuit God denkt, maar
vanuit de mensen Dit is er de oorzaak
van dat het met die eenheid niet op
schiet. Prof. dr. H. Berkhof verklaart
in zijn boekie ..Gods ene kerk en onze
vele kerken", dat de eenheid der kerk
nooit zal worden bereikt wapneer de
leden persooonlijk niet bereid zijn de
opheffing van hun éigen kerk té begeren.
Toen Paulus In de nieuwtestamentische
gemeente scheuring ontdekte vroeg h|j:
„Is Christus gedeeld?" Een vraag die
alleen ontkennend kan worden beant
woord. Desondanks hebben de kerken
de absurditeit van een gedeelde Christus
aanvaard. En nu ziet men dan de een
heid als een ideaal. Dit mag niet. want
de eenheid der kerk Is geen ideaal, doch
het grondgegeven der christelijke kerk.
ZendingsmiddeJ
De eenheid der kerk, aldus prof. Krae
mer. is ook haar grootste zendingsmid
del. Hoeveel goeds de zending ook doet
en nog zal doen, zij blijft kreupel zolang
de eenheid der kerk geen werkelijkheid
is geworden.
In deze geseculariseerde wereld moet
de kerk.-,zichop .«en>waaracfctiger.wijZé
bewegen dan zij dat tot dusver Ln haar
gescheurdheid heeft -gedaan-Wei open
baart zich-het" streven „oecumenisch te.
zijn", maar het schijnt dat dat tegen
woordig tot het christelijk fatsoen be
hoort. Het wil helemaal niet zeggen, dat
men door een oecumenische gezindheid
bezield is en dat plaatselijk wil laten
blijken.
Een bezwaar der meeste christelHke
kerken is, dat zij meer ln het
verleden dan in het beden le-
ZUID-TIROL
Vandaag twee commentaren op de on
geregeldheden in Zuid-Tirol, waar dinsdag
morgen de spoorlijn naar de Brcnnerpas
de voornaamste verbinding van Italië met
Oostenrijk en Duitsland, werd geblokkeerd.
Allereerst De Telegraaf: „Er is
na ook conflictstof in Europa tot ontplof
fing gekomen, en wel in het, tot Italië be
horende, Znid-Tirol, welks bevolking over
wegend nit Oostenrijkers beslaat. Het ia
conflict, dat zijn oorsprong vindt in
1918, toen Italië moest worden beloond
voor rijn deelneming aan de Eerste We
reldoorlog en ten zuiden van de Brenner
pas de provincies Trento en Bolzano kreeg
toegewezen. Met Bolzano annexeerde Ita
lië 200.000 Duits-sprekenden en sindsdien
sijn er moeilijkheden geweest.
De politiek van de opeenvolgende Itali
aanse regeringen is steeds geweest Zuid-
Tirol tc veritalianisercn door de immigra
tie van de Italianen uit andere gebieden
en door de rechterlijke macht, de politie
en andere overheidsinstellingen voorname
lijk uit Italianen te doen bestaan Het
is een domme politiek die bij een bevol
king, die eea historisch verleden bezit, bij
voorbaat tot mislukking is gedoemd.
Oostenrijk heeft de kwestie het vorig jaar
voor de V.N. gebracht en er rijn sinds
dien conferenties goweest tussen Onsten-
rijk en Italië, achtereenvolgens in Milaan,
in Klagenfurt en in Zürieh, zonder dat het
probleem tot zijn oplossing is gebracht.
Toch is deze oplossing niet zo moeilijk.
Er is natuurlijk geen sprake van dat het
rad der geschiedenis 43 jaar kan wordei
teruggedraaid en Zuid-Tirol aan Oostenrijk
wordt teruggegeven. Maar het minste dat
kan worden verlangd, is toch wel dat in
deze tijd, nu onafhankelijkheid wordt ver
leend aan volkeren, die zich nog op de on
derste trede van de beschavingstrap bevin
den, aan Znid-Tirol een vérgaande mate
van zelfbestuur wordt toegekend.
De ernstige daden van sabotage, die de
laatste dagen gepleegd rijn, kunnen nim
mer worden goedgekeurd. En van de Ita
liaanse regering kan moeilijk worden ver
wacht dat zij onder druk van deze daden
vergaande concessies doet. Niettemin staat
vast dat slechts een zeer liberale Italiaan
se politiek do oorsaak van de onrust kan
wegnemen".
En dit zegt De Volkskrant er
van: „Weinig Europeanen tullen zich heb
ben gerealiseerd, hoe explosief bet ge
schil tussen Oostenrijk en Italië over Zuid-
Tirol was, voordat de bommen ontploften
op de spoorlijn naar de Brennerpas. De
terroristen hebben hun doel bereikt, al» »e
de aandacht van de wereld hebben willen
trekken. Iedereen wil graag aannemen, dat
de Oostenrijkse autoriteiten niet» met dese
aanslag te maken hebben en dat ook de
bevolking van Zuid-Tirol over het algemeen
dere actie veroordeelt. Het is immers dui
delijk, dat er niet redelijk onderhandeld
kan worden, als er dergelijke onredelijke
middelen worden gebruikt om druk uit te
oefenen.
Met optreden van de terroristen maakt
REACTIE
Prof. Smits heeft voortaan in
de Hervormde Kerk geen ambte
lijke positie meer, aangezien hem
de bevoegdheden als van een
emerituspredikant zijn ontnomen.
Naar aanleiding hiervan schrijft
prof. dr. D. Nauta in het „Cen
traal Weekblad" onder meer het
volgende:
leurstellend te beschouwen, dat
men er niet in geslaagd is een ge
sprek met prof. Smits te arrange
ren. Als teleurstellend zal het wor
den aangemerkt natuurlijk door de
hervormde synode. Maar ook wij
als gereformeerden moeten, geloof
ik, een dergelijk oordeel delen.
Waarschijnlijk zullen wij met de
hervormden enigermate verschil
len in de waardering van een ge
sprek, zoals van hervormde zijde
werd nagestreefd. Onze verwach
tingen van de uitslag er van zul
len minder hooggestemd zijn. Het
valt evenwel niet te ontkennen, dat
een serieus gesprek met vrijzinni
gen van de geaardheid van prof.
Smits zijn waarde moet hebben.
Bepaalde dingen zor 'en daardoor
tot helderheid gebracht kunnen
worden. De mogelijkheid daarvan
is thans op besliste wijze afgesne
den. En het laat zich niet aanzien,
dat binnen afzienbare tijd daarin
wijziging intreden zal.
Met mijn tweede opmerking kom
ik geheel op het terrein van ons
gereformeerden. Hoe zullen wij
staan tegenover de gevallen beslis
sing van de hervormde synode? Ik
acht het niet onmogelijk, dat som
migen zullen redeneren in deze
geest: die synode heeft de kans
f;emist van de bedoelde zaak een
eertuchtprocedure te maken, zij
heeft er een kwestie van orde van
gemaakt en op deze wijze een
lastig element weten te elimineren.
Toch geloof ik niet. dat men op
die wijze aan de zaak recht laat
wedervaren.
N'aar mijn mening heeft men
niet gelijk met de bewering,
dat de zaak louter tot een kwestie
van orde is gereduceerd en dat
men in dit geval in het geheel
niet van tuchtoefening zou mogen
spreken. Het staat vast dat het
artikel uit de ordinantie, op grond
waarvan het breed moderamen
der synode zijn beslissing heeft ge
nomen. voorkomt in de paragraaf,
die handelt over ontheffing van en
ontzetting uit het ambt. Voorts
moet men in aanmerking nem-en,
dat het verlenen van de bevoegd
heden als van een emeritus predi
kant, welk punt bepaaldelijk in ge
ding is gebracht, duidelijk moet
worden beschouwd als een voor
recht, dat alleen wordt verleend
aan iemand, die eervol van zijn
ambt werd ontheven, en dan nog
niet zonder meer, maar steeds vol
gens een opzettelijk daartoe uitge
lokte beslissing. Wanneer dan ach
teraf een dergelijk voorrecht wordt
ontnomet., draagt een beslissing in
die zin ongetwijfeld een afkeurend
karakter. Het element van een be
paalde tuchtoefening valt daarin
bezwaarlijk te loochenen. Zulks
komt ook hierin uit, dat in een
der bedoelde bevoegdheden
niet strookt met de waardigheid of
de belangen der kerk. En, zoals
ik heb gememoreerd, heeft het
breed moderamen der synode in
feite deze uitspraak gedaan.
ER mogen dan in de hervormde
kerk zelf mensen zijn, die
gaarne op een andere wijze de
tuchthandellng zich hadden zien
voltrekken. En buiten de hervorm
de kerk zijn er stellig, die aldus
gewild zouden hebben. Maar dat
is een standpunt, dat wellicht te
weinig weet rekening te houden
met de precieze rechtsverhoudin
gen in de hervormde kerk en
waarover ik in dit verband niet
behoef uit te weiden. Voor mijn
besef staat het zo, dat hier onmis-
kenbaar op een bepaalde wijze
tucht Is geoefend. De waardigheid
en de belangen der kerk hebben
niet gedoogd, dat prof. Smits zijn
ambtelijke positie in het midden
van de hervormde kerk behield.
Tenslotte nog een derde opmer
king. Van hervormde zijde Is nog
al eens in kritische zin gesproken
over tuchtoefening in de Gerefor
meerde Kerken. Men heeft er dan
tegelijk veelal op gewezen, dat ook
al wilde men tuchtoefening voor
eigen kerk niet afwijzen, deze toch
nooit zou mogen geschieden op de
wijze als in de Gereformeerde
Kerken placht te gebeuren. Ik
meen thans te mogen verzekeren,
dat een soortgelijk oordeel over
deze tuchtoefening in de hervorm
de kerk zal worden geveld van
vrijzinnige zijde. Dat tuchtoefening
door de kerk, met hoeveel beleid
en voorzichtigheid getracteerd, ooit
op algemene instemming zou kun
nen rekenen, is een illusie.
ven. Hun leus schobt te >yn: „Wij
willen ons type handhaven". Dit heeft
tot gevolg dat de theologische en kerk
rechtelijke benadering van dit vraag
stuk weinig belooft. Men stuit steeds
weer op het vasthouden aan eigen
„waarheidsbegrip".
Eenheid is niet in eerste instantie een
zaak der hogere kerkelijke organen
maar iets dat van onderop groeien
moet. Prof. Kraemer stemde dan ook
harte in met de oproep der achttien
predikanten inzake de eenhïid van de
hervormden en gereformeerden. De spre-
in deze oproep de goede toon
_._.itrusting te beluisteren. De ge
meenten moeten het plaatselijk in hun
gedeeldheid niet meer kunnen uithouden.
Déraillement
Het is wel zeker dat hiervan déraille
menten het gevolg zullen zijn, zoals
sommigen vrezen. De spreker achtte dit
zeer gezond. Er zullen nog heel wat dé
raillementen nodig zijn, wil men tot een
heid geraken.
Altijd komt men weer op hetzelfde
punt terug, nl- dat de kerken haar zelf
standigheid niet wensen prijs te geyen.
De. hoofdvraag is overigens niet: „Hoe
kunnen we als kerken dichter by el
kaar komen?" maar: „Hoe kornen we
als kerken dichter bij Christus?'; Als de
kerken daar serieus mee bezig zijn, komt
de rest vanzelf, aldus prof. Kraemer.
Deze conferentie op Woudschoten
wordt geleid door prof. mr. W. F. de
Gaay Fortman en bijgewoond door ve
le gereformeerden en enige hervorm
den o.w. prof. dr. A. F. N. Lekker-
Gereformeerde Kerken
Classis Den Bosch:
gemeenschappelijke
kerkdiensten
De Classis Den Boseh van de Ge.
reformeerde Kerken heeft aan de Ge
nerale synode gevraagd om meer
plaatselijke vrijheid.
De classis is van mening dat de een-
taeid der kerken niet slechts ln de weg
van contact tussen de respectievelijke
synodes moet worden bevorderd, maai
nog meer door plaatselijk samenspre-
ken en samengroeien en dat dit door
de lapdelijke situatie niet meer mag
worden belemmerd dan nodig is.
De classis Den Bosch wil samen met
andere plaatselijke gemeenten kerk
diensten beleggen onder gemeenschap-
pelijke verantwoordelijkheid der kerke
raden. Een diepgaand gesprek tussen
de betrokken kerkeraden over Schrift
ff YinTo£aSk
den aanvaardbare basis van samenwer-
kiDeze vrijheid wordt in de eert te
plaats gevraagd omdat in het zuiden
kleine reformatorische kerken staan in
een overwegend rooms-katholieke omge
ving. die zich alleen samen zullen kun
nen handhaven.
Studenten krijgen
internat, centrum
Op 19 juli zal een Internationaal stu
dentencentrum worden geopend in De
Dromedaris te Enkhuizen, een uit 1540
daterend bolwerk aan de haven, dat ni
plaats zal bieden aan vijftig studenten;
Het Initiatief voor dit centrum werd
genomen door twee Amsterdamse stu
denten. Johan Rijfkogel en Lyda Baei
idt. die aanvankelijk een bescheiden
huisje in Enkhuizen wilden huren, drch
later De Dromedaris kregen aangebo-
Beroevingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Deventer, vac. wijlen J.
E. Cannegieter: G. J. Rijks te Ooster-
land; te Sliedrecht: C. Bezemer te Zie-
rikzee.
Benoemd tot leraar godsdienstond. aan
het Chr. Lyceum te Goes: J. v. d. Bank.
kand. te Veenendaal
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen naar Loenen: H. G. Mey-
;n, em.pred. en h'ulppred. te Oostzaan.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetallen te Eemdijk: K. Boersma en
J. Kievit, beide kand. te Apeldoorn: te
Den Helder en te Papendrecht: J. Kie
vit, kand. te Apeldoorn en J., P. Versteeg,
kand. te Amsterdam; te Onstwedde: H.
Biesma, kapd.te. Lisse en K. Boersma.
kand. te Apeldoorn.
Beroepen te Noordëloos J. Kievit,
kand. te Apeldoorn; te Papendrecht: J.
P. Versteeg, kand. te Apeldoorn.
Bedankt voor Vineland (Ont Canada.
Fr. Chr. Ref. Church): C. Verhagen te
Hilversum.
GER. GEMEENTEN.
Beroepen te Terwolde, Uddel en Waar
de: L. Huisman, kand. te Zwijndrecht.
Aangenomen naar Leerdam: A. Kok,
kand. te Rotterdam, die bedankte voor
Aalst, Aagtekerk, Almelo, Benthuizen.
Borssele, Emmeloord, 's Gravenpolder,
's Gravenzande-NaaldwijR, Klaaswaal,
Kortgene, Meliskefke, Nieuwerkerk.'Nij-
kerk, Opheusden; Rilland Bath, Kortgé-
ne, Catharines- (Ont.), Veenendaal- en
Vlissingen.
Benoeming
Het curatorium, van'rie R.K. Econo
mische Hogeschool te Tilburg beeft
prof. dr. M. G. Plattel (O.P.) benoemd
tot rector-magnificus voor het cursus
jaar 1961—'62.
Tot secretaris van de senaat is be
noemd prof. F. J. P. van Dooren.
De stichting heeft een zomerplai
winterplan en een cultureel plan
worpen voor het gebruik van
trum. Het zomcrplan zal staan in het
teken van vakantie en watersport. Het
winterplan zal de Nederlandse studenten
de mogelijkheid bieden eigen activitei
ten te ontwikkelen, zoals studieweken,
dispuutfeesten en muziek-, toneel- er
cabaretuitvoeringen. Het culturele plan
zal gericht zijn zowel op de studenten
als op de bevolking van West Friesland
en de kunstenaars.
De directeur-generaal van de land
bouw. ir. J. W. Wellen, heeft in de au-
an de Landbouwhogeschool te Wa-
geningen de negende internationale zo
mercursus voor landbouwvoorlichtings
ambtenaren geopend.
In deze cursus, die van 13 juli tot en
met 6 augustus duurt, zullen twintig in
leiders. onder wie vijftien buitenlanders,
de vele aspecten van de voorlichting
aan boer en boerin behandelen met de
130 deelnemers uit veertig landen.
In Lucas 10 volgen twee overbekende bijbelgedeelten op
elkaar: de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan en he
verhaal van de altijd in de weer zijnde Martha en de luiste-
rende Maria.
Die gelijkenis begint met de samenvatting van de wet det
Heren: „Gij zult den Here uw God liefhebben uit geheel utc
hart en met geheel uw ziel en met geheel uw kracht en met
geheel uw verstanden uw naaste als uzelve." De wetgeleer
de die het aldus formuleert krijgt van Jezus ten antwoord:
„Doe dat en gij zult leven." En dan volgt er: „Maar hij (dk
wetgeleerde) wilde zich rechtvaardigen en zei tot Jezus: Er
wie is mijn naaste?" Typerend: met dat eerste gebod had hij
blijkbaar geen mgeite het „God liefhebben" sprak vanzelf!
Dan Maria en Martha: Martha is, als de barmhartige Sama
ritaan, druk bezig met het verzorgen van haar naasten. Er
Maria luistert naar de woorden van haar Heer en Heiland.
De aanwezigheid van Jezus is voor haar op dat moment het
eerste en grote gebod het liefhebben van de naaste komt
dan op de tweede plaats. Jezus zegt van haar dat zij het
goede deel heeft uitgekozen dat van haar niet zal worden
weggenomen.
Hoevelen van ons komen aan het goede deel nooit toe?
De Verenigde Staten beschuldigen:
De Ver. Staten hebben het re
gime in Oost-Duitsland ervan be
schuldigd de vrijheid van gods
dienst te schenden en te trachten
een splitsing teweeg te brengen in
de Duitse Evangelische Kerk. De
Evangelische Kerk is de grootste
protestantse kerk v&n Duitsland.
Het departement van buitenlandse
zaken heeft verklaard dat de Evangeli
sche Kerk een van de weinige instellin
gen is die nog ln Oost- en West-Duits-
land werken. Volgens perschef Lincoln
White is het doel van de communisten
het torpederen van dit nationale Insti
tuut en het teweegbrengen van een
scheiding in overeenstemming met de
politieke scheidslijn in Duitsland.
HM bracht de communistische actie
tegen de kerk in verband met de
voorstellen van Chroesjtsjew om
van West-Berlijn een vrije stad te
maken.
Vrije Universiteit
„De geschiedenis van de oplei
ding tot onderwijzer in Nederland
aan de openbare, protestants-chris
telijke en byzon^er-neutrale in
stellingen" is dè titel van het
proefschrift waarop de heer R.
Turksma vandaag is gepromoveerd
aan de Vrije Universiteit te Am
sterdam, tot doctor in de pedago
giek. Zijn promotor was prof. dr.
J. Waterink.
doctoraal examen pedagogiek af. Sinds
1948 is hij leraar pedagogiek en psycho
logie aan de Rrot. Chr. Kweekschool te
Dordrecht. In zijn proefschrift heeft de
promovendus onder meer de volgende
punten opgenomen:
Tegen het einde van de 18e eeuw was
het lager onderwijs hier te lande zeer
slecht.
De Maatschappij „Tot Nut van 't Alge
meen", veelal de propagandiste voor
de principes der Verlichting, probeer
de door het oprichten van z.g. depar-
tementsscholen en het verbeteren van
de opleiding het volksonderwijs op
hoger niveau te brengen.
Nadat deze Vereniging een aantal „leer-
en kweekscholen" gesticht had, volgde
de Staat met het oprichten vac J~
eerste Rijkskweekschool.
Doordat de openbare school langzamer
hand haar christelijk karakter verloor,
kwam er verzet van Roomskatholieke
en orthodox-protestants christelijke zij
de tegen de gemengde school.
De eerste christelijke associatie-school in
ons land was de bijzondere school der
teerste klasse opt, dé,
Nijmegen; weldra volgde de stichting
van de eerste christelijke kweekschool.
De christélijke ktvëèk^ en ftormaalschó-
len ontvlrigéri aanvankelijk geen sub
sidie, maar na het inwerkingtreden
van de onderwijswet-Mackay gingen
ze een betere tijd tegemoet, daar ze
toen van het Rijk een subsidie ontvin
gen.
De lager-onderwijswet van 1920 bracht
de volledige financiële gelijkstelling
tussen openbaar en bijzonder onder
wijs. maar de opleidingsparagrafen
van titel VI bleken fata-morgana's te
zijn.
Doordat het Rijk genoodzaakt was op
het onderwijs te bezuinigen, kwam
van de voorgestelde vijfjarige kweek
school niets terecht.
In de dertiger jaren hebben de ministers
van onderwijs, kunsten en weten
schappen pogingen in het werk ge
steld het kweekschoolonderwijs wet
telijk te regelen, maar de drie pogin
gen liepen op een fiasco uit.
De driejarige kweekschool werd vanaf
1 september 1934 ingevoerd.
Tijdens de 2e Wereldoorlog werd de
4-jarige kweekschool hersteld. Het on
derwijs op de kweekscholen werd
door het schrikbewind van de Duitsers
totaal gedesorganiseerd.
Na de bevrijding stelde oud-minister G.
Bolkestein het z.g.n. „Schema van de
Organisatie van het Onderwijs" op,
dat wat het kweekschoolonderwijs be
treft, een duidelijke overeenkomst ver
toont met de latere Kweekschoolwet,
die 23 juni 1952 tot stand kwam.
Advertentie
Hét mmt ve/dwekte, nve/dï Ut ëuAopa
Bisschop Otto Dibellus van Ber
lijn en het hoofd van de Duitse!
Evangelische Kerk, Kurt Scharf,
hebben gisteren in oen telegram aan
de Oostduitse premier Otto Grote-
wohl de communistische beschuldi
gingen van de hand gewezen dat de
Kirchentag van de Evangelische
Kerk in Berlijn een onderdeel van
de koude oorlog is.
Protest
Zij protesteren ook tegen het politie-
ingrijpen in de reis naar Berlijn van een.
Oostduitse bisschop op dinsdag jL Zij
verklaren dat de organisatoren van dt
volgende week te houden Kirchentag
integendeel )uist hebben gewaakt tegen
politiek misbruik van de bijeenkomst
De communisten hebben bijeenkomsten
in Oost-Berlijn verboden en leggen Oost
duitsers die de bijeenkomsten in West-
Berlijn willen bijwonen, moeilijkheden
in de weg. Er worden 20.000 Westduitsers
voor de dag in Berlijn verwacht.
De kerkelijke leiders spreken
het telegram over Oost-Berlijn als
over „de democratische sector van
groot-Berlijn." Dit is de communis
tische term voor het stadsdeel.
hun protest tegen het politie-ingrij-
pen bij de reis van bisschop Frie-
drich-Wilhelm Krummacher naar
Berlijn, op dinsdag jL, zeggen de
kerkelijke leiders te hopen dat der
gelijke stappen niet zullen worden
genomen tegen de (Oostduitse)
christenen die volgende week naa:
bijeenkomsten van de Kirchentag
in Berlyn gaan.
Ds.W.L. Tukker lid
hoofdbestuur S.G.P.
Tijdens de bijzondere algemene ver
gaderlng der S.G.P., welke woensda;
12 juli in het gebouw „Tivoli" tt
Utrecht gehouden werd, Is ds. W. L
Tukker, ned. herv. predikant te Katwijt
aan Zee met ds. D. v. d. End-Braat,
ned. herv. predikant te Monster en ds,
J. v. d. Haar, ned. herv. predikant ti
Sint-Maartensdijk tot lid van het Hoofd
bestuur der S.G.P. gekozen.
Nu het hoofdbestuur is aangevuld zal
spoedig de nieuwe voorzitter der partij
bekena worden. Binnen korte tijd zal
een hoofdbestuursvergadering worden
gehouden. Daar thans van de 11 hoofdbe
stuursleden, 5 tot de Hervormd-Gerefor-
meerde-bondsrichting behoren w.o. ooi
ds. H. G. Abma, te Putten en ds. P.
J. Dorsman te Staphorst is de verwach
ting dat de nieuwe voorzitter uit deze
fersonen gekozen zal worden in de vaca-
ature, ontstaan door het overlijden
van ds. P. Zandt te Delft. Zoals we al
eerder gemeld hebben, worit verwacht,
dat de keus op ds. Tukker zal vallen.
Amerikaanse subsidie
voor prof. dr. Slater
Het medisch fonds van de gezamen
lijke Amerikaanse levensverzekerings
maatschappijen heeft dit jaar een be
drag van 1.189.000 dollar beschikbaar
gesteld voor het onderzoek van hart
ziekten in Europa en Noord-Amerika.
Tot degenen, die in deze subsidie de
len behoort ook de Amsterdamse hoog
leraar prof. dr. E. C. Slater. Deze krijgt
een bedrag van 16.170 dollar toegewe-
echter ook duidelijk, hoever beide partij
en uiteen zijn geraakt. Zij zien niets meer
in de eindeloze conferenties die er zijn
besteed aan deze kwestie, sinds Oostenrijk
haar in het najaar aanhangig maakte bij
de V.N. Volgens de resolutie die daar werd
aangenomen, zou nu de aangewezen weg
zijn: een nieuw beroep op de V.N. of op
bet internationale gerechtshof in r~
Haag. Italië voelt daar bet minste
omdat bet Zuid-Tirol ,ls een hinnenla
aangelegenheid beschouwt en alleen wil pra-
over de juridische uitleg van het ak
koord van 1916 tussen De Gasperi en Gru-
ber. Oostenrijk probeert echter juist langs
dit akkoord heen te glippen. Het lijkt erop,
dat een oplossing pas mogelijk zal zijn.
als de sfeer wat verbeterd is. Bomaansla
gen en terreur zijn eehter beslist niet de
middelen om de verhitte gemoederen te
kalmeren. Hoe ver zijn we nog van eer
Verenigd Europa verwijderd, als dergelij
ke burenruzies onoplosbaar blijken en sa
mer>woning zo moeilijk ia".
Vraag: Hoe krijg ik olievlekken uit
trottoirtegels voor mijn woning, die
veroorzaakt zijn door geparkeerde au
to's?
Antwoord: Deze vlekken zijn moei
lijk geheel te verwijderen. Het ergste
vuil kan men eerst met een schop er
af steken. Daarna moet men de tegels
afboenen met ruim gebruik van ben
zine en ten slotte afboenen met heet
sodawater. Denk er om dat er geen
vuur mag komen bij de benzine. Men
mag dus vooral niet roken.
Het eenvoudigste en beste is waar-
schijnlijk dc tegels om te keren met
de schone kant naar boven, ten mins
te wanneer dit mogelijk is.
Vraag: Ik wil een zogenaamde
,,huik'" maken op mijn roeiboot. Hier
voor heb ik reeds sterke katoenen
blocmzakjes laten wassen en bleken.
Op welke manier kan ik dit materi
aal goed waterdicht maken en hoe kan
ik dit verven?
.Antwoord: De katoenen bloemzak-
jes kunt U verven in een verfbad van
pakjes verf. die bij de drogist daartoe
verkrijgbaar zijn. De gebruiksaanwij
zing is daarbij gevoegd, zodat dit geen
probleem behoeft te zijn.
Om daartoe geschikte stoffen wa
terdicht. althans waterafstotend te
maken, zijn ook verschillende prepa
raten bij de drogist verkrijgbaar, b.v.
marmlsol waterproof. Wij betwijfelen
echter of de katoenen bloemzakjes
daarvoor geschikt zijn. daar het weef
sel niet dicht genoeg is om een wa
terdichte doek op te leveren voor een
„hulk" op een roeiboot. Men kan be
ter tentUnnen aanschaffen.
Vraag: Hoe lang moeten betaalde
belastingpapieren bewaard blijven
zonder risico dat door fouten van de
belastingadministratie verhaal moge
lijk is?
Antwoord: Er is geen wettelijke ter
mijn voor bewaring van belastingpa
pieren. Het is echter zo, dat de be
lastingdienst bij een mogelijke vergis
sing nog vijf jaren kan navorderen,
zodat men met het oog op dit risico
de stukken ten minste vijf jaren lang
moet bewaren. Het is echter veiliger
dit nog langer te doen met het oog
op de verjaring van eventuele straf
fen.
Vraag: Bijgevoegd blad is een stek,
die al zes weken in het water staat,
maar niets doet. Hoe is de naam en
de, behandeling?
Antwoord: Het blad is van een sier-
netel. Dit is een plant, die zich zeer
goed laat stekken. Soms draagt deze
netel lila bloemen, meestal echter
wordt de plant gehouden om haar
kleurrijk blad. Zij verlangt heel veel
watèr. In de winter moet men haar in
een normaal verwarmde kamer hou
den. De meeste netels verliezen dan
het blad. zodat men de overgebleven
planten het best kan stekken.
Een stek op water zal zeker wortel
schieten. Plaatst U de stekken eens in
een vochtige, donkere kast. bijvoor
beeld de kelderkast en laat haar de
tijd. Men moet dan het water wel op
peil houden maar niet verversen. Het
zal U dan zeker gelukken.
Vraag: Hierbij zend ik een puzzel,
een kruiswoordraadsel, waarbij de in
te vullen woorden niet zijn aange
duid naar het onderwerp maar met
letters, waaruit ik geen woord kan op
maken. Daaronder staat een spreuk,
met letters, die op zich zelf geen be
grijpelijke betekenis hebben. Wat is
de oplossing hiervan?
.Antwoord: De oplossing hiervan
mogen wij niet geven, maar wij kun
nen U wel zeggen wat U doen moet.
Het betreft hier eer. geheimschrift.
waafVan elke letter een andere letter
voorstelt. Betreft het hier een ver
schuiving van het alfabet, dan schuift
elke letter een gelijk aantal plaatsen
op. Is er sprake van een omgekeerd
alfabet, dan telt U voor alle letters
een plaats van achteren naar voren.
In het gegeven geval is de oplossing
niet zO moeilijk omdat de woorden
afzonderlijk vermeld staan. U gaat
eens pa welke letters hot meest voor
kómen in het alfabet en in deze puzzel.
Vraag: Daar ik wel eens heb gehoord
dat de stichting Centraal Bureau een
scmi-officiële instelling is. verzoek ik
U mij uit te leggen wie semi-officieel
betrokken is bij deze stichting cn
wie officieel alsmede verdere bijzon
derheden over opbouw en werkwijze.
Wat gebeurt er met het binnenkomen
de geld en hoe wordt dit verdeeld,
aangezien de stichting geen winst
maakt?
Antwoord: De stichting deelt het
vplgende mede: Zij is geen over
heidsinstelling. doch een particuliere
instantie, belast met uitvoering van
een overheidstaak. De drie verkeers-
bonden in Nederland, te weten de
A.N.W.B., de K.N.A.C. en de K.N.M.V.,
zijn door de minister van water
staat gemachtigd de rijvaardigheids
bewijzen af te geven en dus de of
ficiële rijexamens af te nemen. Be
paald is daarbij dat zij de werkzaam
heden. verbonden aan de afgifte van
rijvaardigheidsbewijzen en het afne
men van rijexamens niet zelf mogen
uitvoeren, doch dat zij daarvoor een
bureau moeten stichten (art. 102 We
genverkeersreglement.). Dit is in 1927
geschied en het bureau bestaat dus
34 jaar. Op 1 januari 1959 nam het
de rechtsvorm van een stichting aan.
De leiding is in handen van het be
stuur der stichting, waarin tien per
sonen zitting hebben. Iedere verkeers-
bond wijst twee leden aan. de onder
nemersorganisaties in het vervoer,
als K.N.V.T.O.. N.O.B.. B.B.H.,
E.V.O. en de R.K. en Chr. Bond ge
zamenlijk eveneens twee, cje chauf
feursorganisaties van het N.V.V.,
C.N.V. en de R.K. bond eveneens
twee. De minister van verkeer en wa
terstaat wijst een vertegenwoordiger
in het bestuur aan. Deze minister
stelt, aan de hand van de ingediende
begroting en de jaarlijks over te leg
gen verlies- en winstrekening en ba
lans. zowel het inschrijfgeld als de
prijs van de geneeskundige verkla
ring vast.
Daar de stichting zich zelf betaalt,
gebruikt zij de binnenkomende gelden
voor betaling van salarissen, honora
ria en de overige in elk bedrijf voor
komende vaste lasten. Is er een
overschot, dan wordt dit gereserveerd.
Winstuitdelingen kent het bureau niet.
De thans aanwezige reserve is gedu
rende vele jaren gevormd en wordt
gebruikt voor bouw van een hoofdkan
toor te Rijswijk, annex oproepcen-
trum en een oproepcentrum te Rot
terdam. aan welke gebouwen zeer
grote behoefte is.
