Uw probleem is het onze
Geref. Kerken behoeven
eigen informatiedienst
ABASIN
Protestanten in Boechout
hebben een kerk nodig
Een woord voor vandaag
Wederom Vrijgemaakte
bezinning te Zwolle
Baptistenvrouwen bijeen
in Hengelo
Ag
ANDERZIJDS
TOTO-GELDEN
In „Hervormd Nederland" rea
geert ds. F. H. Landsman op het
artikel dat prof. dr. G. C. van
Niftrik in het Christelijk Histo
risch Weekblad van 2 juni heeft
geschreven over het bezwaar ma
ken tegen gelden uit de totokas
door protestantse organisaties van
maatschappelijk werk. Prof. Van
Niftrik betoogde hierin dat de
protestantse instellingen zich
schuldig maken aan schijnheilig
heid en dat hij vreest dat straks
roomse, joodse en humanistische
organisaties met het geld zullen
gaan strijken. Ds. Landsman rea
geert hierop o.m. als volgt:
ONZE eerste serieus bedoelde
kanttekening is deze:
Het is erg jammer dat Prof. Van
Niftrik alleen het adres van het
„Protestants Overleg injake het
maatschappelijk werk" van 31 ok
tober 1060 en blijkbaar niet óók dat
van 18 februari 1961 heeft gelezen.
In dit tweede adres wordt nl. een
passage uit het eerste adres, die
ook bij prof. Van Niftrik het mis
verstand heeft gewekt dat het in
wezen zou gaan om de vraag „zui
ver of onzuiver geld", teruggeno
men. Het bezwaar van het protes
tants maatschappelijk werk tegen
(gedeeltelijke) financiering uit de
opbrengst van voetbalprijsvragen is
van dezelfde orde als het bezwaar
dat prof. Van Niftrik zou hebben
tegen een (gedeeltelijke) financie
ring van de wetenschappelijke in
stituten van de theologische facul
teit uit deze bron.
WU ZOUDEN op het artikel van
prof. Van Niftrik niet zo breed
zijn ingegaan ware het niet dat het
op een ietwat rauwe maar daar
door wel heel duidelijke manier een
gevoelen tot uitdrukking brengt dat
ook de achtergrond is van beschou
wingen als deze in de rooms-katho-
lieke pers zijn te vinden (b.v. in
„de Volkskrant" van 3-6-*61 onder
het hoofd „Onduidelijke principes")
enin het voorlopig verslag van
de commissie uit de Tweede Ka
mer, in wier hand het ontwerp-wij-
ziging Loterijwet gesteld werd. Het
merkwaardige is nl. dat het groot
ste deel van dit voorlopig verslag
niet handelt over de hoogte
prijzen
heeft ontwikkeld. En daarbij gaat
het ervan uit dat doel en midde
len niet met het waterdichte schot
van de opportuniteit van elkander
zijn te scheiden zonder dat men op
de duur schade doet aan het werk.
de besteding
de opbrengst van de prijsvra
gen. Het blijkt uit dit voorlopig ver-
slag, dat de bezwaren van de zij-
ook vele leden zijn die tal van i
gumenten aanvoerden om «deze be
zwaren te ontkrachten. Het merk
waardige is echter dat in het ge
hele verslag nergens duidelijk ge
noeg blijkt dat de protestantse or
ganisaties met hun verzet tegen de
koppeling van de voetbalprijsvra
gen aan de financiering van het
maatschappelijk werk niet in de
eerste plaats de bedoeling hadden
bepaalde „christelijke principes" te
verdedigen, die oorzaak zijn dat ze
bijzonder weinig met het massale
gokspel op hebben. Maar wel: in
de bres te staan voor het maat-
sr^onqelijk werk als zodanig, dat
zich in onze tijd tot een onmisken
baar insutuut in de samenleving
TN rooms-katholieke kring heeft
1 men daar veel minder moeite
mee. Grote loterijen b.v. voor de
missie zijn daar iets heel ge
woons. Maar een loterij eens per
jaar speciaal voor een „goed doel"
uitgeschreven is toch nog iets an
ders dan een wekelijkse voetbal-
Erijsvraag met het goede doel als
et. onbedoelde, neven-effect.
Bovendien is het maatschappelijk
werk geen rooms-katholieke zaak
alleen, maar een algemeen maat
schappelijk belang, waarvoor ook
de overheid, blijkens de oprichting
van een afzonderlijk departement,
zich verantwoordelijk weet.
Het maatschappelijk werk is nog
niet, zoals een deel van de sport,
verworden tot een gecommerciali
seerde passieve vrijetijdsbesteding.
Toen zich in de sportwereld dit
verschijnsel nog niet op zo grote
schaal had ontwikkeld als nu he
laas het geval is, was de Konink
lijke Nederlandsche Voetbalbond
veel feller tegen de voetbalprijsvra-
3en als bron voor financiering van
e sport, dan nu het christelijk
maatschappelijk werk met zijn be
scheiden poging nog enig begrip
voor zijn attentie-signaal te wek
ken.
DAT ER geen soortgelijke bezwa
ren van de zijde van de orga
nen van de geestelijke volksgezond
heid ziji} gerezen is een teleurstel
lende en droevige zaak en hangt
vermoedelijk mede samen met het
feit dat zij, in nog sterkere mate
dan het maatschappelijk werk, ge
ïnstitutionaliseerd zijn en in chris
telijke kring, anders dan bet maat-
schappelijk werk, vrijwel geen di
recte contacten met de christelijke
gemeente en haar ambten meer
hebben.
Hoe dit ook zij: het protestants
maatschappelijk werk is zich er
van bewust dat het, met de chris
telijke sportorganisaties, vrijwel al
leen staat in deze strijd voor de
waardigheid van het stuk geestelij
ke arbeid waarvoor het zich in on
ze samenleving mede verantwoor
delijk weet. Het ontmoet weinig be
grip en veel weerstand, ook waar
het iets anders had mogen ver
wachten. Verlies van het bewust
zijn als christen op bepaalde, moei
lijk van tevoren vast te stellen,
momenten neen te moeten zeggen,
vrees financieel achterop te gera
ken, een tekort aan kwalitatief on
derscheidingsvermogen, een zeker
fatalisme kunnen onder meer als
oorzaak hiervan worden aangewe-
Het is moeilijk reeds nu te zeg
gen hoe het protestants maatschap
pelijk werk zal hebben te hande
len als de Loterijwet toch wordt
gewijzigd, zoals thans voorgesteld
wordt Zal het tot een compromis
komen of tot een breuk?
In elk geval zal het mogen we
ten dat het er goed aan heeft ge
daan zijn bezwaren zo duidelijk mo
gelijk naar voren te brengen en op
de gevaren van bepaalde ontwikke
lingen in onze samenleving opmerk
zaam te hebben gemaakt
De Gereformeerde Kerken die
nen over te gaan tot het instellen
van een kerkelijke informatie
dienst. Deze dienst zou beschei
den van opzet moeten zijn;
vraagt niet om een uitgebreid bu
reau. Zij zou uitgeoefend kunnen
worden door een contactpersoon
in volledige dienst van de Kerken.
Deze contactpersoon zou vermoe
delijk het best met directeur kun
nen worden aangeduid.
Tot deze conclusie komen thans
de vijf deputaten, door de gene
rale synode der Gereformeerde
Kerken in 1959 benoemd met de
opdracht zich te beraden over de
beste wijze, waarop regelmatig en
objectieve berichtgeving over en
namens de kerken verzorgd kan
worden, en daarover te rapporte
ren aan de eerstkomende gene
rale synode.
De vijf deputaten, te weten ds. B.
Richters voorzitter, mr. P. J. Scheele
secretaris, H. H. Felderhof, ds. E. de
Jong en W. C. F. Scheps, verklaren er
zich in hun rapport van overtuigd, dat
er voor de kerken in en rondom de pu
bliciteit een roeping ligt, die tot nu toe
nauwelijks ernstige aandacht heeft ge
had.
Het rapport merkt op, dat verscheide
ne kerkformaties in binnen- en buiten
land reeds een persbureau of informa
tiecentrum hebben opgericht. Deze zijn
in het algemeen een zeer gewaardeer
de positie gaan innemen.
Rapport de kerk
in het visier
Advertentie
kalmeert de zenuwen
zander slaap te verwekken!
GROEP RIJKENS
Het is vanzelfsprekend, dal ook de week
bladen zich druk bezighouden met de
activiteiten van'dc groep Rijken», die con
tacten heeft gehad met Soekaruo c*. over
mogelijk herstel van de Nederlands-Indo
nesische betrekkingen en in verband daar
mee over de positie van Nieuw-Guinra.
Zoals men weet is de zaak pas goed
tie-t rollen gebracht door de journalist
Vt illem Oltmans in Vrij Nederland.
Naar aanleiding van dit artikel schrijft
nu in dit blad dr. M. van Blankenstein
onder dc titel „Een ontsporing" o.m. het
volgende;
„In het najaar van 1960 werd de be
drijvigheid van Ollntans, wiens welmenend
heid geschaad werd door een ambitie jjsers
in allerlei vuren te hebben, groter nog dan
tevoren. Hy had nattig kunnen «Ün, maar
was te allen tijde wat onrustwekkend. Hy
zocht met iny veel aanraking en ik waar
deerde in hem, dat hjj nooit bewust on
waarheid sprak of bewust dingen mooier
voorstelde dan hy ze zag. Met deze restric
tie in mijn aanbeveling heb ik hem her
haaldelijk voortgeholpen. Hij miste echter
op in het oog lopende wyze een aantal
eigenschappen die by wat hy zich tot taak
stelde nodig zftu. 'lcb 'lcra 8tceds wreer
ilaaarvoor gewaarschuwd. Oorzaak was mis
schien zijn jeugd, beneden zyn leeftyd in
jaren, en het missen van een vaste grond
slag in de journalistiek. De bezigheid,
waarop hij zich toelegde, eist tact, voorzich
tigheid, discretie, kritisch waarnemings
vermogen en vooral het vermyden van be
toon van eigenliefde. Terwijl ik het nut van
verschillende van syn bemoeiingen erkende,
werd ik telkens weer gealarmeerd door het
ontbreken van enige zeer gewichtige der
vereiste eigenschapppen. Herhaaldelijk heb
ik hem „vaderlijk" erop gewezen dat wat
hy deed koorddanserskunst vereiste en dat
één enkele misstap hem de nek kon doen
hreken. Nu is dat gebeurd en wel door een
misstap waarmede hy myn somberste ver»
wachtingen overtrof. Nu is roy de samen
stelling van de groep Rykens volledig be
kend. In die groep is dr. Rykens het enige
lid dat tevens deel uitmaakt van de
Bilderberg-groep, die evenzeer buiten deze
activiteit van dit lid staat als bniten zijn
andere activiteiten op zo velerlei gebied.
Had Oltmans er b.v. de Westlandse Hypo
theekbank bijgehaald, waarvan dr. Rykens
president-commissaris is, dan ware dat even
onjuist geweest, maar meer dwaas dan ern
stig. Oltmans heeft maar iets beweerd, niet
wetende waarover hij sprak, en
kundig van de draagwijdte van zijn be
wering. De Bilderberg-groep heeft dus
waarheid die onverantwoordelijke bewering
tegengesproken, zoals ook wel noodzakelijk
geworden was. En Oltmans, in syn eigen
liefde gekwetst, heeft daarop, met «elfs by
hem %'errassende ondoordachtheid, alle dis
cretie en alle oordeel die ook van hem ver
wacht mocht worden, overboord geworpen.
Hij beeft daardoor niet alleen «ijn positie
bij de Nederlandse kringen waarmede hy
in betrekking stond, vernietigd, maar dit is,
naar van hooggeplaatste Indonesische zijde
reeds verzekerd is, aan die kant evet
het geval. Wellicht heeft men daar
overdreven voorstelling van de schade; die
Oltmans hier heeft kunnen aanrichten.'
In Elseviers Weekblad schrijft
de heer H. A. Lunshof over de Rijkens-
affaire. Hy behandelt o.m. de vraag of
premier De Quay van de contacten heeft
grweten en regt dan: „Wij betwyfelen of
althans de laatste jaren zoal niet de laatste
maanden de officiële Nieuw-Guinee-politiek
der regering niet is aangevallen door parti
culieren die echter de schermen, hoewel a\j
met de heer De Quay op goede voet staan,
blijkbaar verzuimen met hem op dit stuk
van gedachten te wisselen. Doet dit laatste
geval zich voor, dan zyn wy ten
In het door en door rooms-katho
lieke dorp Boechout in Vlaande
ren, halverwege Antwerpen en
Lier, bestaat grote behoefte aan
een protestantse kerk. De plan
nen ervoor liggen klaar, de grond
ook, maar het geld nog niet en
daarom zijn de Boechoutse pro
testanten hard bezig geld bijeen
te brengen, om nog voor de win
ter de eerste steen te leggen. Op
het ogenblik verkondigen zij 's zon-
i het evangelie aan meer
dan 500 grote en kleine mensen
(waarvan 80 procent in 1950 nog
rooms-katholiek was) In hun
School met de Bijbel die wordt
gebruikt door 260 leerlingen.
In deze school vinden alle aktivitel-
ten plaats. Men houdt er school, zon
dagsschool, evangelisatie-samenkomsten,
familieavonden en kerkdiensten. De
kerkdiensten worden gehouden in een
grote zaal die maximaal 300 mensen
kan bevatten en die 's zondagsmorgens
tot in de uiterste hoeken is gevuld. Op
de hoogtijdagen is de zaal echter veel
te klein en dat is een van de redenen
waarom er een kerk nodig ia in Boe
chout
De grootte van de zaal is echter niet
enige reden waarom er een kerk
moet komen. De school groeit en wan-
an particulieren zo vrij op een artikel te
ijzen dat nog niet zo lang geleden in ona
vaderland een rol heeft gespeeld, namelijk
artikel 93 van liet Wetboek van Strafrecht:
,De aam-las ondernomen met het oogmerk
>m het Rijk geheel of gedeeltelijk onder
Teemde heerschappij te brengen of een
leel daarvan af te scheiden wordt gestraft
net levenslange gevangenisstraf of lydelyke
van ten hoogste twintig jaar". Artikel 96
Strafrecht zegt dat de aamenspanning tot
der in de artikelen 92 tot 45a om
schreven misdryven wordt gestraft met een
gevangenisstraf van ten hoogste tien jaar.
Wat nog erger is, artikel 96 bepaalt onder
paragraaf 1 dat dezelfde straf toepasselijk
■or degene die „een ander tracht te
bewegen om het misdrijf te plegen, te doen
plegen of mede te plegen, om daarby be
hulpzaam te tijn of om daartoe grlegeu-
heid, middelen of inlichtingen te verschaf
fen". Deze artikelen zijn niet zonder
redenen in het Wetboek van Strafrecht op
genomen. Zij zijn opgenomen precies
datgene te verhinderen hetgeen de heer
Oltmans beweert dat door sommige particu
lieren is geschied. Op deze weg van wat
ronden kunnen noemen tweeslachtige
politiek kunnen wy niet verder gaan. Wy
vragen een aantal van onze Nederlandse
miliciens naar Nienw-Guinea te gaan
de gerede kans er hun leven by in te schie
ten. Wy bieden aan de lopende band aller
lei gouvernementsbetrekkingen in Nieuw-
Guinea aan en huisvesten daar de gezin
nen van de ambtenaren. Wy zenden ons
grootste oorlogsvaartuig, de Karei Door
man. naar Nieuw-Guinea om dit stuk van
Nederland te verdedigen; terwyl wy de in
filtraties met geweld van wapenen tegen
gaan, die een aanslag op ons grondgebied
betekenen. En tezelfdertijd is er een aantal
Nederlanders dat rustig in cafés en
name in Hotel Métropole in Lrussel met
Sockarno's afgezanten van gedachten wisselt
over Nieuw-Gulnea. Zoiets gaat niet
neer dit zo blijft veertig leerlingen
per jaar dan moeten er van de zaal
twee klaslokalen gemaakt worden. De
protestanten in Boechout begrijpen heel
goed dat een echte kerk hen belangrijk
zou helpen in hun werk. Honderden
mensen zouden graag de zondagse
diensten bijwonen, maar het feit dat de
ze worden gehouden in een school,
weerhoudt hen. Ze willen wel naar een
kerk die ze tegenover hun rooms-katho
lieke omgeving zouden kunnen aanprijzen
of verdedigen, maar samenkomsten in
een zaaltje achteraf, herinneren hen te
veel aan de een of andere sekte en het
zijn juist de sekten waarmee hun gees
telijke leiders de protestantse kerken
dikwijls in een bedenkelijk daglicht stel
len.
Wanneer het evangelie zou worden
verkondigd in een echte kerk, die
iedereen kan zien, dan zou de inner
lijke weerstand hierdoor bij velen
worden weggenomen en de reformato-
rische getuigenis ook uiterlijk kracht
geven. Wanneer zij, die afstand moe
ten doen van de uitwendige glorie die
Rome ten toon spreidt, en die terug
moeten keren tot de eenvoud en waar
achtigheid van de eerste christelijke
kerk, dit ook tot uitdrukking zien ge
bracht in een echte protestantse kerk,
scheppen zij moed en doen de eerste
stap.
Men spreekt wel eens over „het won-
er van Boechout", en terecht. De strijd
tegen de Rooms-Katholieke Kerk in
België is in de acht jaar waarin ze is
treden geen hopeloze strijd gebleken,
eeuwenoude tradities blijken niet on
vergankelijk in België, waar zelfs dc on
gelovigen hun kinderen nog laten dopen
en hun plechtige communie doen, waar
alleen de huwelijken in de Rooms-Ka
tholieke Kerk als werkelijke huwelijken
worden aangezien, waar de geestelijk
heid voor en achter de schermen de la
kens uitdeelt en waar de kerk, met al
les wat er mee samenhangt, tot een on
misbaar deel van het maatschappelijk
leven is geworden.
In acht jaar tijd is de School
met de Bijbel, die nu 260 leerlin
gen heeft, te klein geworden en de
zaal met 300 plaatsen kan de men
sen 's zondags niet meer bevatten.
Dit alles is bereikt door dat een
voudig het evangelie van de bijbel
verkondigd is in de huiskamers.
Bijbels en heel veel kinderbijbels
zijn aan de mensen gegeven, om ze
te laten lezen wat hun eenwenlang
werd onthouden. En zo zijn ze ge
komen, aarzelend, nieuwsgierig,
zoekend naar de waarheid. Drup
pelsgewijs is het gegaan; hier een
enkeling, daar een familie, ginds
een ijveraar voor de rooms-katho
lieke zaak en elders iemand die
reeds lang de band met de kerk
had verloren.
Wanneer de kerk in Boechout zal zijn
gebouwd, zal hierin de enige kansel
staan op een gebied van 1500 vierkan
te kilometer, waarvan de reformatori
sche getuigenis in deze rooms-katholieke
wereld uitgaat. De plannen voor de kerk
zijn gereed De grond is er en de bouw
vergunning is In principe gegeven, na
vele moeilijkheden. De enige moeilijk
heid is nu nog de bouwsom.
Van de 385 200 gulden die er nodig
zijn, hebben de protestanten in Boechout
er 142.200, die grotendeels vastli|gen in
de grond en de pastorie die zij reeds
bezitten. Er ontbreken dus nog 243.000
gulden voor het kerkgebouw zelf. Wan
neer hiervan dit jaar een derde bijeen
wordt gebracht, zal men misschien nog
voor de winter de eerste steen kunnen
leggen.
Ook de Gereformeerde Kerken heb
ben aan een informatiedienst behoefte.
Er zit wel vaart in deze kerken, maar,
aldus het rapport, het komt niet vol
doende aan de oppervlakte; het Is een
vaart onder water.
Zo beperkt de verslaggeving van on
derscheidene kerkelijke vergaderingen
zich dikwijls ln hoofdzaak tot een niet
tot lezing aanmoedigend verslag, nog af
gezien van het feit dat het verslag vaak
tc laat wordt geplaatst.
De indruk bestaat, zo nog altijd het
rapport, dat er een afstand is tussen
kerkelijke vergaderingen en leden. Dit
is in zekere zin een algemeen pro
bleem van deze tijd. maar nog veel
minder dan elders behoort dit bij de
kerk zo te zijn. Voor ditzelfde verschi;
sel van afstand kan een generale sy
node ook worden geplaatst.
Ook weet het buitenland maar heel
weinig af van de Gereformeerde Ker
ken in Nederland. Hierdoor wordt in de
eerste plaats een onvolledig en ondui
delijk beeld verkregen van het protes
tantse erf in Nederland, hierdoor wordt
ook de mogelijkheid afgesneden om ken
nis te nemen van het specifieke van
het gereformeerde leven, waarvoor bij
nader contact wel terdege belangstel
ling blijkt te bestaan.
Niettemin, zo vervolgt het rapport, is
r veel interessante stof die, goed ver
pakt, de aandacht zal boeien. De ker
kelijke bladen hebben er behoefte aan,
ook de meer algemene pers
Vormgeving
Zo zal meer aandacht moeten wor
den besteed aan de vormgeving van
rapporten die de algemene belangstel
ling kunnen trekken. In dit verband
delen deputaten mede, dat het hun be
kend is, dat generale zendingsdeputa-
ten hun komend rapport gaan verzor
gen in een vorm, die meer weerklank
vindt. Voor de besluiten van de synode
wordt een speciale commissie voor for
mulering aanbevolen. Ook wordt een
officiële verslaggeving van de zijde der
synode bepleit, voor welk doel een ker
kelijk bulletin geschikt wordt geacht.
Daarnaast ware te overwegen, bij zeer
gewichtige beslissingen zo mogelijk een
nadere uiteenzetting te geven voor ra
dio of televisie.
Voor het buitenland wordt ook bepleit
een boekje, dat iets laat zien van de
geschiedenis der kerken, haar taak en
haar arbeidsveld. Als te gebruiken ta
len worden genoemd Duits. Engels.
Frans en Spaans. Een editie in de eigen
taal kan voorts de eigen kerkleden van
de nodige informaties voorzien. Voor het
buitenland wordt een bulletin in enige
talen de overweging waard genoemd.
Televisie
Van de televisie wordt gezegd, dat
zij voor de kerken moeilijk hanteer
baar is, aangezien het kerkelijk le
ven zich niet eenvoudig visueel laat
uitbeelden. Met de mogelijkheid van
een tweede net wordt het echter
noodzakelijk geacht, dat de Gerefor
meerde Kerken plannen beramen om
ook op deze wijze voor het voetlicht
te treden.
Voor wat betreft de kerkelijke bladen
wordt gevraagd een sterkere inschake
ling van niet-predikanten. Een sterkere
samenwerking op het gebied van de
kerkelijke organen wordt wenselijk ge
oordeeld.
Aandacht vraagt het rapport eveneens
voor betere verzorging van affiches en
voor het gebruik van filmstroken. „Dat
de audio-visuele problematiek en
meer algemene vragen rondom de
municatie ook in de praktische voorop
leiding van aanstaande predikanten een
plaats zal moeten krijgen, moge", al
dus het rapport, „als een wens voor dc
toekomst naar voren worden gebracht.'
Herinnerd wordt voorts aan het onder
wijs in de achtergronden van de j
zoals dit tegenwoordig aan de 1
Universiteit wordt gegeven.
De taak van de directeur der infor
matiedienst wordt dan door deputaten
vastgelegd in de volgende punten:
1bet onderhouden van contacten met
A de verschillende media op publiciteits-
gebied;
o. het in nauw overleg met de
schillende kerkelijke colleges bek
maken van wat zich op het kerk
erf afspeelt, in zoverre dit aanspraak
kan maken op algemeenheid en nood
zaak van doorgave;
o. het geven van gevraagde informa-
u ties, mede door voorhanden zijnd ma
teriaal. of het verwijzen naar de daar
voor in aanmerking komende colleges
of personen;
a. het verzorgen van een bulletin na-
mens de kerken;
er. kortom het verrichten van alles wat
J met behoud van eigen plaats en in
nauw overleg met de verschillende
kerkelijke instanties, kan gebeuren om-
te komen tot een verbetering van de
communicatie van de kerken.
Deputaten willen dan het werk van
deze contactpersoon begeleid zien
door een deputaatschap, samengesteld
uit personen die meer direct betrok
ken zijn bij de cornmunicatiearbeid èn
uit personen die zeer direct betrokken
zijn bij het kerkelijk leven, waarbij
stellen zij, een zekere nuancering naar
verschillende takken uan kerkelijke
arbeid aanbeveling zou verdienen.
Medegedeeld kan nog worden, dat
het rapport onder de titel „De
kerk in het vizier" in aantrekke
lijke gedrukte vorm is uitgebracht. De
putaten spreken er hun dankbaarheid
over uit, dat zy hiertoe in staat zijn
gesteld door enkele giften.
Beroephxs.swerk
Dieren te Ede.
Bedankt voor Kootwijkerbroek; A.
Gooijer te Sommelsdijk.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te 's-Gravenhage-O, vac. W.
v. d. Brink: J. van Reeven te Utrecht-
Z.; te ÏJmuiden. vac. J. v. Leeuwen: G.
Assies te Oostwold (Old.).
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Edmonton (Alta, Canada)
Free. Chr. Ref. Church: J. P. Geels te
Haarlem-C.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Drietal te Rotterdam-Zuidwijk-Pen-
„Kerk van ongekorven hout" moge dan een wat antieks
uitdrukking zijn, deze „kerk" bestaat en zal er blijven
ondanks alle stadsuitbreidingen en industrialisatie! Alleen: u
moet goed weten wat er wèl en wat er niet mee wordt be
doeld. Als de dichter David in Psalm 19 een loflied zingt op
de natuur, dan volgt er méér: na de geestdrift van „de he
melen vertellen Gods eer" volgt het niet minder enthousiaste:
„de wet des Heren is volmaakt". Hier is dus niet het grote
misverstand, dat God de natuur is en dat de mens, als hij
maar veel oog heeft voor die natuur en met z'n hele ziel een
zonsondergang meemaakt nu ook weet wie God is! Het klinkt
misschien wat cru, maar toch is het zo: het aanbidden van de
zon is één van de primitiefste vormen van heidendom! En
dan moet hieraan nog iets worden toegevoegd, dat verzet kan
oproepen: het genieten van de natuur leert u in de kerk. God
biedt de mens Zijn Schepping aan in Zijn Zoon, Die de relatie
tussen God en mens herstelt en daardoor de mens de juiste
visie geeft op de schepping, de natuur. Die ouderwetse uit
drukking „kerk vaxi ongekorven hout" is dus een alleszins
christelijke waarheid: zij is tevens een geloofsbelijdenis! De
natuur is geen zelfstandige grootheid, maar schepping Gods
ten dienste van de mens, die haar taal slechts goed kan ver
staan, wanneer hij weet, dat achter die schepping een Vader
staat!
Kerkelijke eenheid
kome van onderop
(Van een onzer verslaggevers)
Zaterdag is te Zwolle opnieuw
een aantal leden van de Gerefor
meerde Kerken" (vrijgemaakt)
bijeen geweest, om te spreken
over het besluit van de synode
hunner kerken te Assen, dat elke
vorm van contact met de gere
formeerde kerken afwijst. Deze
vergadering was belegd door de
persvereniging, die het blad
„Contact" uitgeeft.
Mr. S. H. Attema te Katwijk, die do
samenkomst opende, gewaagde van
.angstwekkend dure en zelfverzekerde
het besluit der synode.
a Zwieten te
breed betoog
woorden'
Het was
Utrecht, die hier
nader op inging. Hy stelde voorop, dat
de synode nergens duidelijk gemaakt
heeft dat contact met andere kerken
door de Schrift verboden wordt. Dat men
toch geen contact wenst, komt voort uit
een bepaald kerkbegrip. En dit kerk
begrip kan men niet losdenken van hef
rationalisme.
Het rationalisme bedreigt de Gerefor-
eerde Kerken altijd; men wil God
vangen in bepaalde vast omlijnde be
grippen.
Gevolgen
De vrijmaking was een protest tegen
dat rationalisme. Wat Assen deed, kan
echter opnieuw gezien worden als een
blijk van theologisch rationalisme. Men
heeft hetzelfde gedaan als wat geschiedde
döor de synode in 1944. Met dit verschil,
dat toen een leer bindend werd opgelegd
in 1961 niet, al kan het nu ook ernstige
gevolgen voor dc kerk hebben.
De heer Van Zwieten meende, dat de
kerkelijke organisatie hiervoor verant-
drecht: L. Huisman, kand. te Zwijn- woordelijk is. In wezen zijn de leden der
drecht, A. Kok, kand. te Rotterdam en kerk onmondig. De kerkenordening kent
G. Schipaanboord, kand. te Leiden. niet eens de ledenvergadering der kerk.
Beroepen te Klaaswaal: A. Kok, kand. Gelijk ook in de kerkdiensten één man
te Rotterdam. I alles voor het zeggen heeft.
Grote bedragen voor de zending
De Nederlandse Baptisten Vrou
wen Beweging „Zusterhulp", die
oorspronkelijk is opgericht als
hulp voor zendingswerk, heeft
haar nationale conferentie gehou
den in het Verenigingsgebouw
van de Gebr. Stork te Hengelo.
's Morgens werden de huishoudelijke
zaken behandeld. Grote bedragen wer
den bestemd voor binnen- en buiten
landse zendingsarbeid. Verder werd er
op de bijeenkomst een spontane collecte
Aan de bouw van deze protestants-
evangelische kerk in rooms-katholiek
Vlaanderen kan iedereen meehelpen.
Alle bijdragen voor de kerk kunnen
worden gestort of overgeschreven op
de Nederlandse postrekening 382.955
van de School met de Bijbel te Boe
chout in België, onder vermelding
„voor de nieuwe kerk". De protestan
ten in Boechout hopen dat hun kerk
er volgend jaar zal staan.
gehouden voor de aanschaf van het in
strumentarium van zendeling-verpleger
S. Edens die in dé Kongo werkt en voor
wie de voorbede was gevraagd door zijn
vrouw. De zendelinge J. ter Braak-
Rondelink uit Hengelo vertelde dat zy
zich binnenkort in de Kongo bij haar
man, ds. J. ter Braak, zal voegen. De
zendelinge mevr. F. v. d. Veen-Voorste-
veld uit Rotterdam hoopt eind juli met
haar man, ds. J. B. v. d. Veen naar de
Kongo te vertrekken, waar haar man zal
werken bij het onderwijs op het Grenn-
fell-lnstituut en zij zelf in de medische
zending.
Zang
De vergadering werd omlijst door
zang van het vrouwenkoor te Hengelo.
Als nieuw lid van het hoofdbestuur werd
gekozen mevr. IJ. de Kaan-Engelsman uit
Groningen, die de functie van vice-presi-
dente zal bekleden. Het secretariaat komt
ln handen van mevr. J. G. Broertjes-
Gijsbers te Utrecht.
In de m'
schrijfster
Laren over het moderne huwelijk. Z\j
ging In op de ontwikkeling van de ver
houding man-vrouw. Terwyl eerst de
man de topfiguur was van de pyramldc
van het gezin, Is de vrouw door de
emancipatie naast hem komen te staan
als een gelijkwaardige partner. Gelijk
tijdig heeft de psychologie echter het
verantwoordelijkheid In het behande
len van de details terwijl de man voor
al de grote lijnen in het oog houdt. De
vrouw moet zorgen voor de opvoeding
ln culturele en godsdienstige richting.
Oproep van de paus
te verwachten
Men verwacht dat paus Johannes in de
komende week een oproep zal doen
uitgaan tot de welvarende landen om
aan onderontwikkelde landen hulp te
bieden. De publicatie van een encycliek
hierover wordt verwacht op donderdag
aanstaande, het feest van Petrus en Pau-
lus. Deze zendbrief zal aansluiten op de
verkondigingen van de H.K. Kerk over
economische problemen, die begonnen
met de encycliek „Rerum Novarum" van
paus Leo de Dertiende, zeventig jaar
geleden.
Benoemd tot hoofd: aan de christ.
school te Kamperveen: E. de Boer tc
Roswinkel; aan de school voor chr. on
derwijs te Leiden: H van Meeuwen te
Eibergen; aan de C.V.O.-school te Molk-
werdum:
Dit synodale systeem heeft
eeuwen verduurd. Daarom moet
synode van Assen niet onbillijk beoor
delen. Haar uitspraak vloeide voort uit
de kerkelijke organisatie. Maar met dat
al was haar beslissing nog geen kèrkeljjk
spreken.
In Apeldoorn, op de synode der ge.
reformeerde kerken, aldxis de heer
Van Zwieten, zal men zich wel moe
ten realiseren, dat Assen-1961 een
keiharde echo is van Utrecht-1944. Men
heeft in Utrecht bij de terzijdestelling
der vervangingsformule te optimis
tisch gedacht, en uit het oog verloren
dat een verongelijkte broeder ontoe
gankelijker is dan een sterke stad.
Consciëntiebinding
Volgens de heer Van Zwieten zit met
in de kerken met het probleem der con
genialiteit in.de knel. Al heeft men de
zelfde kerkelijke papieren, tot kerkelij
ke organisatorische eenheid komt me:
niet. Deze kan men pas verwachten
wanneer eerst de diepste congenialiteit
gebleken is. de verwantschap van geest.
In de band aan het Woord en daar
door in de band aan Christus zag mr.
Van Zwieten een bindend element tus
sen alle gereformeerden. Hij vroeg zich
echter af of de prediking van Christus
wel overal tot haar recht komt. Want
het kerkelijk rationalisme leidt tot een
moralistische prediking.
Waar de heer Van Zwieten het van
.synodes niet verwachtte, daar het sy
nodale systeem is vastgelopen, wees hij
op andere middelen om tot kerkelijke
eenheid te komen.
Het zal van onderop moeten gebeuren.
Door bijbelkringen voor gereformeerden
van diverse kerken b.v. zal men
congenialiteit ontdekken.
Misschien dat dit juist het goedi
dat uit Assen voortkwam: „De Here
heeft ons laten zien dat het synodaal
systeem niet meer te handhaven is. En
dit geldt evenzeer voor andere gere
formeerde kerken,*' aldus de heer Van
Zwieten.
In Assen1961 heeft een bepaald
kerkbegrip overwonnen. In Utrecht—'44
was 't een bepaald verbondsbegrip dat
overwon. Door Assen zijn de vrijge
maakte kerken in een isolement gedron
gen, dat haar niet door de Heer werd
opgelegd. Men zal dit ook moeten zien
in het licht van het bijbelwoord, dat de
gelovigen door vele verdrukkingen het
koninkrijk Gods zullen ingaan. Daar ho
ren ook de kerkelijke verdrukkingen bij.
Consciëntiebinding
Bij de discussie over deze woorden
stelde ds. J. van der Schaft te Mur-
merwoude de vraag of men het besluit
van Assen wel ernstig genoeg neemt.
Zijns inziens was dit besluit erger
dan 1944, want men heeft te Assen het
evangelie omgekeerd en dat heeft men
van 1944 niet kunnen zeggen. Wel was
er toen consciëntiebinding, maar offi
cieus is deze er te Assen ook.
In het besluit komt namelijk de zin
snede voor, dat de oproep tot vrijma
king onverminderd blijft uitgaan.
i tot t
gebcw
nodebesluit.
Ook ds. H. J. Zwarts, legerpredlkant
te 's Gravenhage. was deze mening toe
gedaan. De binding is er nu zelfs in
versterkte mate, zij het officieus, het
Seen in de praktijk funest is. Boven-
ien vond ds. Zwart dat men niet
moest spreken over de Asser als het
besluit van „maar een synode". „Dat
hebben we in 1944 óók niet gezegd", zei
hij.
Dr. R. H. Bremmer te Enschede-Z.
meende dat velen in vrijgemaakte kring
een heroriëntering hebben doorgemaakt.
Zelfs onder de meest verstokte vrij ge-
maakten zijn er, die thans aarzelend
staan. Men moet niet denken dat alleen
de „overzijde" de dingen anders ziet.
Op de door menigeen gestelde vraag:
blijven of heengaan?, gaf mr.
Zwieten tJ
thans stel
handelen
Vraag: Ik bezit een postzegel met
de beeltenis van een officier. Boven
staat „K und K Militarpost" en
onderaan „28 Juni 1914". Aan weerskan
ten is het getal 15. De kleur is
bruinrood. Van welk land is dit zegel
en heeft het nog waarde?
Antwoord: Deze postzegel is van Oos-
tenrijks-Hongaarse herkomst, en de
letters „K und K" betekenen „Kalser-
liche und königliche". De zegel heeft
niet veel waarde.
Vraag: Onder mijn houten vloer zit
vam tengevolge van het vocht. Wat
kan ik het beste als vloerbedekking
gebruiken? Men zegt. dat balatum niet
goed is daar het geen vocht doorlaat.
Vilt onder de vloerbedekking lijkt mij
zo afdoende. Anderen raden mij
cocosvloerbedekking aan zonder papier
of vilt.
Antwoord: De groeiomstandigheden
in zwam zijn het gunstigst in voch
tige en bedompte lucht. Veelal wor
den tegen de winter de z.g. muizen-
roosters dichtgemaakt. Deze zorgen,
er voldoende lucht onder de toe
komt. Gemakshalve maakt men
deze niet meer open en soms zijn zij
het geheel niet aanwezig. Daarom
moet men eerst de oorzaak wegnemen
en dan verdwijnt de zwam vanzelf.
Misschien is er wel een luikje onder
de vloer en dan kunt u de haard van
deze veelvuldig te begieten met pe
troleum, waarin zout is opgelost. In
derdaad is op een vochtige vloer een
poreuze vloerbedekking zoals cocos of
japanmatten aan te bevelen.
Vraag: Hoe koiht Wapenveld aan
zijn naam?
Antwoord: Rijk en gemeente bleken
niet op de hoogte, maar hier volgt
de uitlegging van de Koninklijke Aca
demie van Wetenschappen. Op het eer
ste gezicht zouden wij denken aan ons
woord: Wapen. Het wapenveld zou dan
een plaats zijn waar wapens ge
schouwd en misschien opgeslagen
werden. Maar deze verklaring is niet
zeer waarschijnlijk. Eerder denken
wij aan een woord voor moeras of
water. Wapen komt waarschijnlijk van
wapel, een Fries woord voor moeras.
Ontwikkeling van wapel tot wapen ls
heel goed mogelijk. De oudste beken
de vorm is trouwens Wapegelde (mid
den 12de eeuw), en deze vorm is nog
geheel onverklaard.
Vraag: Wat is de gehele tekst van
het gedicht:
Heeft God geen haast, heb ook geen
haast,
Ons beste werk is stil zijn.
Dé dienaar en de Heer zyn twee,
Maar moeten één van wil zijn.
En wie is de dichter?
Antwoord: Ons is dit gedicht niet
bekend. Waarschijnlijk weet een lezer
het. Men zou eens kunnen vragen bij
het Nederlands Letterkundig Museum-
en Documentatiecentrum, Groenmarkt
1, Den Haag.
Vraag: ls er een middel om buiten
muren tegen vocht in te smeren? Ik
weet niet meer wanneer u dit onder
werp vroeger reeds behandeld heeft.
Antwoord: Wanneer de overlast van
vocht inderdaad het gevolg is van
doorslaan van de muur, dan kan u de
ze aan de buitenzijde bestrijken met
een siliconenpreparaat, dat bij de
handel overal te verkrijgen is. Daar
door wordt de muur waterdicht en be
houdt de oorspronkelijke kleur. De
houdbaarheid bedraagt drie of vier jaar
U dient er zich ech*er van tevoren ter
dege van te overtuigen of de overlast
van vocht inderdaad door het doorslaan
van dc muur wordt veroorzaakt en
niet een gevolg is van lekkage, con
dens of iets anders, want dan kan het
middel wel eens erger zijn dan de
kwaal, omdat nu de uitwaseming door
de muur naar buiten sterk verminderd
wordt, zodat er dan klachten kunnen
ontstaan over condensvorming
Vraag: Wie van de lezers heeft het
boek van E. Gerdes „Het geslacht van
Wijngaarden" in bezit of kan er mij
inlichtingen over verstrekken?
Antwoord: Het is mogelijk onderzoe
kingen te doen bij antiquairs, in biblio
theken (in het uiterste geval kan men
het eens proberen bij de Koninklijk#
Bibliotheek te 's-Gravenhage, die een
ongelooflijk aantal Nederlandse boa
ken bezit), de Nederlandse Uitgevers
bond. Herengracht 172, te Amsterdam.
Er zullen voorts zeker wel lezers zijn>
die inlichtingen kunnen geven.
Vraag: Mijn gehuwde dochter heef»
een invalide man en twee kinderen.
Tot nog toe heb ik vrijwillig voor
haar opgebracht, maar nu ben ik her
trouwd en kan dat niet meer. Moet ik
nu nog voor haar opbrengen? Ik ben
maar gewoon fabrieksarbeider.
Antwoord: Als het u onmogelijk ii
voor haar te zorgen, dan moet zij zich
wenden tot de gemeentelijke dienst
voor sociale zaken (zo de kerk niet
helpt). Deze zal grondig nagaan wat
uw dochter nodig heeft en zal u niet
tot opbrengen verplichten zo u dit niet
betalen kan. Voor de onderhoudskosten,
die een vader moet opbrengen, hebben
de meeste gemeenten vrijwillig richt
lijnen opgesteld, waarbij rekening
wordt gehouden met de draagkracht.
Daar wordt de grootte van de door de
vader op te brengen steun bepaald.
