dokter regan
Rechtbank begint morgen
met de Socrates-affaire
te
m
Jhr. mr. A. Feith opende
modelvliegtuigbaan
Danzi Kwintet, ensemble
met vele kwaliteiten
Verrukkelijk concert van
oud-Italiaanse muziek
Overheid ondermijnt het
georganiseerd overleg
7
MAANDAG 19 JUNI 1961
Dtun-vraag 108
(Eerste publicatie)
M'
mi
ÉS
e
8
mm
m
p
a
■L.
S3
m
m
m
WA
1
m
8
W.'
B
1
Grote reeks duistere manipulaties
De Amsterdamse rechtbank onder ^ate betaling)
maken
de
Een probleem van de heer J. van
de Boogaard te Rotterdam. Na de
tiende zet ziet u een bekend eind-
standje afgedwongen met winst voor
wit.
Opgave: wit speelt en wint.
Schaak-vraag 108
De twee (onbekende) schakers had
den deze stelling bereikt:
Wit: Ke5, La7, pi a6.
Zwart: Kb5, Tc6, pi b7 en c7.
Zwart moet remise houden én dat
is geen eenvoudige opgaaf na de (voor
de hand liggende) eerste zet van wit:
11. a6xb7. Zwart vond er echter iets
op en speelde 1Tc6e6f Er
volgde: 2. Ke5xe6, Kb5c6!wit moet
nu promoveren om zijn pion niet te
verhezen. Maarals hij een dame of
een toren haalt, staat zwart pat!
Dus: 3. b7b8P maar ook nu is het
remise door 3. Kc6b7! Wit ver
liest namelijk een van de twee stuk
ken.
Bridge
I Alvorens de oplossing te geven van
het 4 hartenspel, nog even de kaart-
verdeling na de 5e slag:
V B 7
3 -
O A H
V 10 6
B 8 4
Om het spel te kunnen winnen»
heeft Zuid 3 rentrees in de dummy
nodig. Twee, om de ruiten vry te
troeven en de derde om de vrije'ruiten
te incasseren. Zoals de schoppenkaar-
ten nu liggen, is het niet mogelijk om
3 keer aan tafel te komen, mits West
maar goed tegenspeelt. Probeert u het
.maar eens!
I Speelt Zuid een kleine schoppen, zo
moet West een hoge schoppen zetten.
Speelt Zuid schoppen 10, dan moet
West duiken! Bij de eerstgenoemde
speelwijze ontstaan na het nemen met
schoppenheer en het aftroeven van een
ruiten wederom dezelfde tegenspel
figuren.
Indien Zuid echter schoppen 10 zou
I mogen ruilen voor schoppen 9, is West
(machteloos en het spel is niet meer te
verliezen!
JACK DIAMOND
Kruiswoord-puzzel
zonder zwart 1
presidium van mr. B. van der Waer-
den gaat zich morgen en donderdag
de gemoderniseerde strafzaal
bezighouden met de „nalatenschap"
de N.V. Socrates, de in nov
ber 1960 gefailleerde bouw- en han
delsonderneming van miljoenen-
goochelaar Nic. den B., die Neder
lands grootste bankinstelling, de
Amsterdamsche Bank, een strop van
bijna zes miljoen gulden bezorgde.
Die erfenis bestaat uit een reeks
strafrechtelijke overtredingen en
duistere manipulaties, waarvan de
officier van justitie, mr. J. F. Hart-
suiker, er overigens slechts enkele in
zijn uitvoerige dagvaarding heeft op-
i gesomd.
Hoofdfiguren in deze, wat mr. Hart
suiker destijds de grootste na-oorlogse
zwendelaffaire noemde, zijn de vijftig
jarige Nic. den B. en de 48-jarige ge
wezen onderdirecteur van de Amster
damsche Bank T. H. uit Bussum. die
gedurende drie jaar zeventien miljoen
gulden aan kredieten voor allerlei pro
jecten verstrekte die de werkelijke
waarde van het Socrates-bezit ver te
boven zouden zijn gegaan.
De president-directeur van Socrates
staat dinsdagochtend eerst alleen terecht
wegens bednegelijke of eenvoudige
bankbreuk, dat wil in dit geval zeggen,
dat hij ter verkorting van de rechten
der schuldeisers niet heeft voldaan aan
de verplichting tot het houden van een
boekhouding, waaruit te allen tijde de
rechten en verplichtingen van zijn N. V.
zouden kunnen blijken. De daarvoor
noodzakelijke boeken had Nic den B.
wel, maar van administratie is niet veel
terecht gekomen. Als voorbeelden noemt
mr. Hartsuiker in zijn dagvaarding het
ontbreken van een deugdelijk bijgehou
den kasadministratie, niet bijgehouden
kas- en giroboeken, regieter voor onroe
rend goed, voor de hypotheken, voor
de lopende wisselverplichtingen, voor de
„zogenaamde projecten" en een reke
ning-courant administratie voor debi
teuren en crediteuren. Op bedriegelijke
bankbreuk staat een gevangenisstraf
van ten 'hoogste zes jaar en op (de sub
sidiair ten laste gelegde) eenvoudige
bankbreuk-ten hoogste een jaar.
VERDUISTERING
Op de middag van dezelfde dag zal
de ex-onderdirecteur van de Amster
damsche Bank T. H. aioh moeten ver
antwoorden wegens twee gevallen van
verduistering in dienstbetrekking, waar
op een maximale gevangenisstraf van
vier jaar staat. Donderdag zullen Nic.
den B. en T. H. samen terepht staan
wegens oplichting in vereniging van de
Amsterdamse Rembours- en Industnie-
bank. Zij kunnen hiervoor veroordeeld
worden tot een gevangenisstraf van
maximaal drie jaar.
Mr. Hartsuiker heeft H. ten laste ge
legd, dat hij als onderdirecteur, tevens
chef van de afdeling kredietverlening
van het hoofdkantoor van de Amster
damsche Bank van 1 oktober tot 15 de
cember 1958 2.258.875,54 in ieder
geval meer dan twee miljoen gulden
aan kredieten heeft verleend, waarbij
van een reële belegging geen sprake
zou zijn geweest. Daarom meent de of
ficier van justitie dat H. deze gelden
wederrechtelijk aan de Amsterdamsche
Bank heeft onttrokken en zich heeft
toegeëigend.
Deze verduistering in dienstbetrekking
betreft de financiering van het Rotter
damse Scala-Theater, dat de N.V. Socra
tes bij voorlopdg koopcontract op 30
augustus 1958 voor ƒ2 150 000 kocht van
de maatschappij Westelijk Handelster
rein N.V. te Rotterdam. De N.V. Socra
tes gaf als rekeninghoudster de Amster
damsche Bank opdracht deze koopsom
alsmede boeten en renten (wegens te
l
2
'i
4
5
6
7
8
9
2
3
4
S
6
8
9
Horizontaal: 1. hoenderachtige vo
gel, voorzetsel; 2. alvorens, gem. in
Gelderland; 3. gemeenschappelijke
weide, Europeaan; 4. droogoven tot
het roosten van graankorrels, aard
soort, muzieknoot; 5. rechten inbe
grepen (afk.), trommelslager; 6.
vloeistof, jaar (afk.Lat.), los omhul
sel; 7. deel van een schip, deel v. d.
bijbel (afk.), Europeaan; 8. meisjes
naam, misprijzen, titel (afk.) 9. vast
'rantsoen, strijdperk.
Verticaal: 1. gem. in Utrecht, at
mosfeer (afk.); 2. biersoort, telwoord
(Duits), meisjesnaam; 3. schoen-
vorm, drinkbeker; 4. graafschap in
Engeland, de bovenste halswervel;
5. oude rekening (afk.), munt in Per-
zië, dam langs een water; 6. einde
zuivelprodukt; 7. water in Limburg,
lied, scheikundig element (afk.); 8.
rivier in Duitsland, godin van de da
geraad, voorzetsel; 9. onbep. voor
naamwoord, gem. in N. Brabant,
baan voor balspel.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Horizontaal: 1. maske, 5. blein, 9
mortier, 11. Rg, 13. etage, 14 Ag, 15.
rank, 17. nona, 19. era, 20. aks, 22.
ent, 23. naar, 24. para, 25. aas, 26.
kea, 28. als, 30. pats, 32. slem, 33.
pl, 34. pedel, 37. na, 38. nadelig, 40.
lorre, 41. spook.
Verticaal: 1. mirre, 2. Sm, 3. koek,
4. ert, 5. big, 6. Leen, 7. er, 8. No-
gat, 10. taak, 12. garnaal, 14. anna
len, 16. naast, 18. Oeral, 20. ark, 21.
spa, 25. appel, 27. ende, 29. smaak,
31. spar. 32. slip, 35. Ede, 36. els, 38.
Nr, 39. go.
Bontekoning en Aukes: Dividend be
paald op 9% contant en 5% in aandelen;
tot commissaris benoemd dr. F. A. de
Graaff te Heemstede.
Arabisch ultimatum
over Israël-E.E.G.
Het Egyptisch eblad Al Ahram meldt
onder een enorme kop op de voorpagina,
dat de Arabische landen gezamenlijk een
Ultimatum hebben gericht tot de landen
van de EEG. Het is opgesteld door de
Arabische economische raad, die in Da
mascus vergadert Het zegt dat de econo
mische belangen van de EEG-landen in
het Midden-Oosten in gevaar zullen ko
men als Israël wordt toegelaten tot de
EEG. Volgens Al Ahram wil Israël door
toetreding tot de EEG de kracht ont
nemen aan de economische blokkade door
de Arabische landen.
N. V. Westelijke Handelsterrein. Onder
directeur H. gaf 'hieraan gevolg
op rekening van de Rotterdamse N.V.
achtereenvolgens 250 000, 150.833,
105.000 en 1.753.042 overschrijven.
Mr Hartsuiker stelt in zijn dagvaar
ding, d'at H. dit deed zonder de vereiste
toestemming of machtiging van de di
recteuren van de Amsterdamsche Bank,
hoewel hij „begreep of moest begrijpen
dat het debetsaldo vóór de overschrij
vingen bedroeg 684.326, 678.795.
708.358 en ƒ823.018."
Voorts meent mr. Hartsuiker, dat H.
wist, dat hiertegenover geen voldoende
of deugdelijke dekking aanwezig was
of kon zijn, zodat van een reële beleg
ging geen sprake was.
ONVOLDOENDE
DEKKING
Het tweede geval van verduistering
In dienstbetrekking dat mr. Hartsuiker
aan H. ten laste heeft gelegd, speelde
zich af op 4 december 1959, kort voor
dat de hoofddirectie van dc Amsterdam
sche Bank de heer H. in overweging
gaf ontslag te nemen. Het betreft de
betaling van een bedrag van 150.000
aan notaris J. V. Tamboer ten gunste
van de N.V. Bouw- cn Aannemersbe
drijf Beverwijk als eerste betaling op
door Socrates b(J voorlopig koopcon
tract in Oostzaan en Amsterdam-Noord
gekochte terreinen. De opdracht tot deze
betaling zou H. opzettelijk tegen het
uitdrukkelijk verbod van de directeu
ren van de Amsterdamsche Bank hebben
gegeven, „hoewel verdachte wist of
moest begrijpen" dat het debetsaldo
van Socrates vóór deze betalingsop
dracht bij de Amsterdamsche Bank be
droeg rond 700-000 gulden en dat bier-
tijd
i zijn.
Op de tweede dag van het proces-
Socrates verschijnen H. en Den B. sa
men in de gloednieuwe verdachtenbank
om zich te verantwoorden wegens een
geval van oplichting in vereniging „met
het oogmerk de N.V, Socrates weder
rechtelijk .te bevoordelen". Het gaat om
het verlenen van een krediet van 500.000
door de Rembours- en Industriebank in
Amsterdam.
Deze affaire speelde zich af in au
gustus 1959. De Rembours- en Industrie-
bank ontving van de Amsterdamsche
Bank een gunstige informatie over de
N.V. Socrates. Er stond o.a. in dat dc
N.V. een kapitaal heeft van een mil
joen gulden, waarvan ƒ200.000 is ge
stort, dat de beide directeuren bekend
staan als fatsoenlijke mensen, dat de
rekening „tot onze tevredenheid" wordt
gehouden cn dat de N.V. Soorates in
het bezit is van aantrekkelijke objec
ten en ondernemingen. Deze aanbeveling
werd volgens imr. Hartsuiker verstrekt
„terwijl H. begreep of moest begrijpen
dat de financiële positie van Socrates
toen zeer zorgelijk was".
Filmacteur Jeff Chandler
(42) overleden
De 42-jarige filmacteur Jeff Chandler
Is zaterdagavond in een ziekenhuis te
Hollywood overleden. Na een operatie
aan de wervelkolom hebben zich com
plicaties voorgedaan. Hij as vooral be
kend geworden door zijn Indianen- en
cowboyrollen. Zijn roem werd vooral
gevestigd door de rod van Indiancnopper-
hoofd in de film „Broken Arrow".
Auto geslipt:
vijf gewonden
LEIDSCHENDAM: Op rijksweg 4A
is zondagmiddag een personenauto, be
stuurd door J. H. uit Castricum met als
mede-inzittenden zijn echtgenote en
drie kleine kinderen vermoedelijk door
het gladde wegdek en de gladde banden
geslipt.
De wagen, die een honderd km reed,
vloog over de berm en kwam in een
sloot terecht. Door de opening, die was
ontstaan doordat de voorruit was ver
brijzeld kon de automobilist de wagen
verlaten en zijn vrouw en kinderen, die
ernstig waren gewond, in veiligheid
brengen. Hij had slechts lichte verwon
dingen aan zijn rug. Allen werden naar
het ziekenhuis in Delft gebracht. De auto
werd totaal vernield.
Op Galgenberg bij Teriet
(Van een onzer verslaggevers)
Door met een oranje vlag het start
sein te geven voor een wedstrijd met
lijnbestuurde modelvliegtuigen, heeft
de voorzitter van deNederlandse
Sport Federatie, jhr. mr. A. Feith,
zaterdagmiddag op de Galgenberg
bij het zweefvliegcentrum Teriet de
Moderne muziek in Hollatid Festival
QELUKKIG is er in het Holland Fes-
tival 1961 ook plaats ingeruimd
voor de moderne muziek. Eén van
deze concerten waarbij de 20e eeuwse
toondichters aan het woord kwamen
vertrouwde men toe aan het Danzi
Kwintet. Men kan zich moeilijk be
tere en enthousiaster pleitbezorgers
van de moderne muziek voorstellen
dan de leden van het Danzi kwintet
en al moest men om dit programma te
kunnen beluisteren zich naar de Kleine
zaal van het A'damse Concertge
bouw begeven, de vertolkingen warer
deze tocht ten volle waard.
De concertgevers, Frans Vester (fluit).
Koen van Slogteren (hobo), Pem Godxi
(klarinet), Brian Pollard (fagot) er
Adriaan van Woudenberg (hoorn) ver
tolkten vier composities. We willen voor
op stellen dat alle vertolkingen voortref-
verrukkelijke muziek heeft opge
leverd! Een onuitputtelijke voorraad
hebben de meesters uit die tijd, de eer-
ste helft van de 18e eeuw, geproduceerd
het heus niet altijd meester
werken, die zü schreven, het waren alle
vakbekwame componisten, gezegend met
een goede smaak cn een enorme vin
dingrijkheid in het hanteren van het
muziekidioom.
Zij hadden trouwens ook ruiet de De-
doeling werken „voor het nageslacht" to
scheppen. Zij sdhreven getorui'ksmuziek
hun opdrachtgevers, meestal de
edelman, in wiens dienst zij stonden, de
muziek moest het zeer selecte publiek
dier dagen, hof en adel, op aangename
wijze verstrooiden Maar dit publiek wist
uitstekend het kaf van het koren te on
derscheiden en slechte „waar" werd niet
geaccepteerd. Nieuwigheden in de mu
ziek werden ook niet afgewezen. Inte
gendeel de ene componist nam ze gre-
de ander over, voeigde er soms
.s nieirws bij en het publiek was
onverzadigbaar. Heel Italië zoemde van
muziek, van opera en instrumentale mu
ziek. Noord-I faallë was de plaats, waar de
vLool het meest beoefend werd. Daar ont
stonden de gnote vioolsdholen. te begin
nen met Vivaldi en de Noord-Italiaanse
stijl kan men daarom goed onderschei
den van de Zuid-Italiaanse of Napo-
litaanse stijl, juist door dit violist'isdh-
virtuoze element. Vanuit Italië verbreid
de zich deze muziek over heel Europa ep
zij bevruchtte overal de inheemse mu.
ziek van elk land. Men behoeft sledhts te
denken aan J. S. Bach, diie veel Itali-
aamse muziek bewerkte en overnam ie
zlj-n eigen composities. En Bach wai
geen uitzondering.
In onze tijd heeft de Italiaanse barok
muziek een grote populariteit gekregen
en misschien moet men de reden hier
voor wel zoeken un de tegenstelling tus
sen de koortsachtige haast en opwin
ding, waarin wij leven en deze onbe
zorgde, onproblematisohe werkjes. Ze
klinken zo welluidend, zo opgewekt, en
het luisteren geeft geen moeite en men
komt in een plezierige stemming. Na
Marcello i
terdagavond in het Kurhaus,
het Strijkorkest Benedetto
n programma van Italiaanse
barokmuziek uitvoerde, onderging men
Het strijkorkest Benedetto Mar 1
cellogaf zaterdagavond ijl .het
Kurhaus een kostelijk concert
van 18e eeuwse Italiaanse rpu-
ziek. Het speelt zonder dirigent
en het bestaat uit leden van het j
Radio Filharmonisch Orkest.
de bekoring van deze Sonates, Concer
tjes, Sinfoma's ten volle. Maar de elf
atrijkers plus cembaliste waaruit dit
semble bestaat, speelden ze dan ook
nemend, zowel van stijl als in de tech
nische weergave. Hier hoorde men
werkelijke kamermuziekspel: helder
doorzidh ig, open van klank cn hier
hoorde men de ware barokstijl: strak,
puntig vam ritme, met een kleine
klemtoning van het basfiundament. Wat
zij speelden? Ach, het deed er eigenlijk
weinig toe. Voor de kenner was er
het een en ander op te merken:
vioolwerk in het Concerto alia Rustica
en in een Sinfonia van Vivaldi, de brede
toets in de Introduzione, Aria e Presto
van Benedetto Maroello, de vuurspatten-
de vaart in het Presto uit de Sonata da
dhiesa van Dall' Abaco. Alles klonk
oonstrelend en hartverrukkend moo
het nu Albinoni, Pergolesi, Bomporti of
Vnvaldi cn Marcello betrof. „Allemaal
Vévalditjes". zei een luisteraar in onzt
buurt, Viva'ldi als soortnaam gebruikend
Maar de Kurzaal had voor zulk eei
levendig, sprankelend musiceren stamp
vol moeten lopen. Nu waren er nog te
veel lege plekken.
Dra. H. E. Kokee-van den Berge.
33
Van een vriendelijke medereiziger kreeg hij
een schone zakdoek en de man met de sigaar haal
de een flesje whisky te voorschijn. „Van negen
ennegentig!" lachte hij, „geef hem er een slok van.
dan gaat ie tenminste niet van zijn graad". De
vrouw die nog steeds in haar hoekje zat, rommelde
in haar reistas en haalde er naald en draad uit.
„Misschien kunt u daar de zakdoek mee dicht
naaien, dokter Adam rolde een flink stuk
draad van het klosje. „Ik kan er wel iets beters
mee doen; ik naai er de wond mee dicht. George",
zei hij tot de neger, „zit stil en sla niet aan het gil
len, hoor je! Geef eens zo'n papieren beker hier".
Met uitpuilende ogen gehoorzaamde de neger.
„Gaat u die naald in me steken, dokter?" „Ja", zei
Adam, „zo gauw als ik hem, met deze draad door
de whisky zal hebben gehaald".
Er had zich e engroepje nieuwsgierigen om hem
heen gevormd. De zwarte man werd op een bankje
geduwd, Adam doopte zijn vingers in de whisky,
haalde naald en draad door het vocht heen, en
goot ten slotte wat van die drank in de wond. „Hou
zijn arm stevig vast", zei hij tegen de reiziger die
de zakdoek gegeven had, „ik ben er in een minuut
mee klaar". „Baas, krijg ik een slok, alsjeblieft?"
kermde dc neger. „Voer hem niet dronken, dokter",
zei de conducteur, „als hij door de trein begint te
zeilen „Hij zal er niet dronken van worden",
onderbrak Adam hem. Hij hield de papieren beker
aan dc bevende lippen van de zwarte. „Dit verdooft
hem alleen maar een beetje, dan blijft hij tenminste
stil. Houd zijn pols vast, meneer", gebood hij.
Ofschoon de naald niet zo praktisch was als die
waarmee hij in het ziekenhuis had gewerkt, han
teerde hij hem zo handig, dat hij de wond inder
daad al heel gauw dicht had. Een van de omstan
ders sneed met zijn zakmes op Adams vingerwij
zing de draad door. Daarna bevestigde hij de
schone zakdoek om de hand. Toen hij opkeek,
zag hij de vrouw naast de neger staan; zij had
door
Helen Topping Miller
haar hand op zijn voorhoofd gelegd. „Daar dan",
zei ze, „het deed toch niet zóveel pyn?"
„Het had hem zijn hachje kunnen kosten als er
infectie in die wond was gekomen zei de man
met de sigaar. „Nog meer nodig, dokter? Wat zou
u zelf zeggen van een slok?"
„Neen, dank u". Adam brak de draad door,
waarmee hij het verband had vastgenaaid. „Zo
zal het wel gaan, George. Het zal nog wel een
beetje zeer doen, maar het zal netjes genezen.
Allemaal bedankt, beste mensen".
„Dokter, ik kan u niet betalen zei de
neger opstaand.
„Geen nood kerel!" Adam gaf hem een vrien
delijke por- „Als je weer langs komt, geef me dan
nog maar een kop koffie".
„Die is koud geworden", zei de neger, terwijl
hij aan de grote, zwarte kan voelde. „Ik zal hem
moeten opwarmen".
„U had vast niet verwacht, dat u nog zo'n kar
weitje zou moeten opknappen, is het niet dokter?"
vroeg de man met de sigaar. Hij borg zijn whisky-
fles weer weg. „Gelukkig dat ik dit flesje bij me
had! Neem een raad van my aan en ga nooit zon
der uw instrumententas op reis. Ik herinner me
een treinongeluk
..Ik zal eraan denken", onderbrak Adam hem
(„Als ik instrumenten heb", voegde hij er in ge
dachten aan toe) Een aangenaam gevoel over
viel hem Het volk was goed, essentieel goed, dat
had hij nu ondervonden. Dit was geen sentimen
taliteit geweest, zoals Reinbeck en de meeste
anderen van zijn collega's zo graag beweerden;
hij had hier kennis gemaakt met de natuurlijke
goedheid die in al deze mensen sluimerde; met
de goedheid die zij maar al te dikwijls in de strijd
om eigen behoud, moesten verbergen, maar die
zij bij deze gelegenheid hadden kunnen tonen.
Wat zou hij Mac niet kunnen schrijven over deze
eerste operatie uit zijn eigen praktijk
zijn eigen praktijk? Neen, zover was het nog niet
helemaal; hij moest burners nog voor een examen
commissie proeve van bekwaamheid afleggen;
dan eerst zou hij zich mogen vestigen.
In Little Rock, waar hij in de mistige morgen
uren uitstapte, hoorde hij, dat die commissie pas
over enkele dagen bijeen zou komen.
Nu bekroop hem de lust, naar Memphis tè gaan,
naar zijn oude universiteit. Professor Deever terug
te zien en misschien nog de een of ander die zich
Adam herinneren zou. Hij aarzelde niet lang
het gelukte hem al gauw een lift te krijgen op een
zware vrachtwagen, die de eerste balen katoen
naar Memphis reed, tweehonderd mijl ver.
..Labor Day, vandaag", gromde de chauffeur.
Och ja, het was de eerste maandag in september,
waarop bijna iedereen vryaf had; dat hij daaraan
niet eerder had gedacht! „Aan deze kant van de
rivier krijg je dan nergens meer een glas bier; we
zullen maar aan de overkant gaan rijden'.
Het was al bijna donker toen ze op hun plaats
van bestemming kwamen. Zijn vroegere hospita
kende hem direct terug; ja, hij kon zijn kamer van
destyds wel voor enkele dagen huren, de colleges
waren toch nog niet begonnen. „Na de tiende is
de kamer bezet, ik krijg vier studenten in huis",
zei ze. „Het is voor u een dollar per dag. Uw vader
is gestorven, is het niet?"
felijk, somstijds zelfs subliem gebracht
werden, deze musici hebben aan de
drukwekkend hoge eisen op meesterlijke
wijze weten te voldoen. Alleen ii
opzicht had dit concert grote waarde,
doch er was meer! Dc Joegoslaaf Miklós
Kelemcn wijkt in zijn uit 1958 dateren
de Etudes Contrapuntiques af van dc
gangbare aanduidingen van de onder
delen van zijn compositie. D.w.z. geen
vermelding van Allegro of Adagio e.d.
doch hij bedient zich van metronoom
cijfers. Dit doet uiteraard weinig af of
toe aan de waarde van het werk, achter
deze cijfers schuilt muziek want Kelemen
verstaat zijn vak. De sterkste indruk
maakte het tweede deel op ons, eer
zonder klankrijk deel. doch ook het
vraag- en antwoordspel van het vierde
deel is dermate verfijnd uitgewerkt dat
er een boeiende kracht van uit gaat. Het
geheel is puntig en rijk aan intervallen,
soms zelfs welhaast scherzo-achtig al is
de stemming van het werk hiermede niet
geheel en al in overeenstemming.
Frans Vester vertolkte vervolgens Se-
quenza van de Italiaan Luciano Berio.
Dit eveneens in 1958 geschreven werk
hoorden we onlangs in een weergave
door Koos Verheul, nu wist het oi
nog meerdere mate te overtuigen van de
belangrijkheid en originaliteit. Een werk
vol interessante aspecten en beloften met
uiterst genuanceerde suttiliteiten. Typisch
dat men in dit werk de zuidelijke inslag
gepaard ziet gaan aan de noordelijke
vloed. Twee volkomen verschillende
muzikale gedachten vinden hier elkaar
vloeien ineen tot een waardevol geheel.
De noordelijke invloed: Sehönberg e
zuidelijke lyriek en dramatiek treft
aan in deze fluitsolo, één der voortref
felijkste hedendaagse werken vooi
instrument.
Spelletje
Ook een Nederlandse componist
kwam op dit programma voor,
was dc in 1935 geboren Peter Schat
met zijn ..Improvisations and Sym
phonies (I960), geschreven voor
Danzi kwintet ter gelegenheid van
50-jarig bestaan van het Genootschap
van Nederlandse componisten. De ar
geloze bezoeker kijkt wat vreemd op
dis hij voor. dc aanvang, van de u
gave de musici achter op het podium
met een geldstuk ziet gooien ter be
paling van kruis of munt. Het lot
speelt in dit werk n.l. ook een partij
het gaat er n.l. om een leider aan tc
wijzen die in het tweede deel dc taak
op zich neemt aan de promenadewen-
sen van de componist te voldoen.
Inderdaad niet alledaags, derhalve wil
len we de gang van zaken in het kort
weer geven. De musici gaan op ruime
afstand van elkaar tegen de achterkant
van het podium zitten en na de inleiding
loopt de hoboïst naar de fluitist, speelt
mee uit zijn levensgrote partij en bezoekt
vervolgens de fagot en de hoorn. Vervol
gens naar de partij van de klarinet ter
wijl de fluitist zich bij hem voegt en
na de klarinettist hetzelfde doet. Men
speelt staande een trio, doch de hoorn
en de fagot verwijzen het trio naar
plaatsen en zo kan het werk besloten
worden. Ach, inderdaad wel spectaculair,
doch dat het publiek op een nieuwe wij
ze bij het spel wordt betrokken kunnen
we niet onmiddellijk beamen, met even
veel recht kan men het storend of aflei
dend noemen. Doch deze buiten-muzikale
bijkomstigheid kan dit werk niet tot
indrukwekkend geheel verheffen,
Kelemen en Berio viel dit bijzonder sterk
op. Ook het eerste deel is veel onbe-
stemdcr dan bijv. het werk van Kelemen
merkwaardigerwijs ook langademiger.
Tussen deze jongeren leek Sehönberg
oud, zijn uit 1924 stammende Quintett op.
26 is al bijna weer 40 jaar geleden ont
staan. Doch hij is het grote voorbeeld ge
weest voor vele componisten na hem, hij
heeft een nieuwe weg gevonden die tal
mogelijkheden opende. Het Danzi
Kwintet heeft zich dit werk volkomen
eigen gemaakt, reeds eerder hoorden
wij deze musici dit Quintett vertolken en
ook deze interpretatie gaf de overtui
ging dat dit ensemble inderdaad niet op
het Holland Festival 196l mocht ont
breken. Adr. Hager.
eerste Nederlandse baan voor model
vliegtuigen geopend: een geasfal
teerd plateau boven op de berg.
De baan is eigendom van de K.N.V.
v.L. en zal worden gebruikt voor het
houden van nationale cn internationale
wedstrijden cn tevens voor oefeningen
met radiografisch bestuurde modelvlieg
tuigen.
De honderden toeschouwers bij de
plechtigheid kregen daarvan al gelijk
een proefje te zien.
Met snelheden tussen de 100 en 200 km
per uur strictsten de kleine ranke toe
stelletjes in het rond en maakte tevens
een met behulp van een zend- en ont-
vangapparatuur bestuurd model enkele
vluchten boven het met talrijke kleur
rijke vlaggen omzoomde plateau.
Overigens waren het niet alleen mo
dellen, die de toeschouwers kregen te
Ter gelegenheid van de opening van
de baan had de K-N.V.v.L. tevens een
„dag van de luchtsport" georganiseerd
Een programma van demonstraties,
waarmee een beeld werd gegeven van
de takken van de luchtvaart, die door
de K.N.V.v.L. worden bevorderd.
Zweefvliegtuigen (waaronder het nieu
we Nederlandse prestatietoestel de Sa-
gitta) vlogen al of niet in looping of Im-
melmann over, sportvliegtuigen vlogen
keurige in de lucht hangende linten
doormidden, er werd een demonstratie
gegeven van het dpslepcn van een re
clamesleepnet en ook de parachutisten
van de Eerste Nederlandse Parachutis
ten Club waren er: zestien leden, onder
twee dames, sprongen uit de Friend
ship en kwamen ondanks de vrij harde
wind veilig op de hei terecht.
Het opstijgen van de ballon Oxygenium
met aan boord (commandant) Steeman,
Jan en Nini Boesman, vormde het slot
van de demonstratie.
Mr. J. W. Meijer wint
pleilwedstrijd
De jonge balie bij de Hoge Raad der
Nederlanden heeft zaterdagmiddag de
plechtige sluitingszitting, die zij aan het
eind van elk gerechtelijk jaar organi
seert, gehouden in de zittingszaal van de
Hoge Raad. In deze zitting heeft de
deken van de Haagse orde van advocaten,
mr. Y. H. M. Nijgh, de „Van Doorn
beker" aan de winnaar van de jaarlijkse
pleitwedstrijd uitgereikt. De winnaar
was mr. J. W. Meijer. Het was de derde
maal dat hij de beker verwierf. Mr.
Meijer behaalde 172% punt.
Drie deelnemers verwierven een eer
volle vermeldingf: mr. J. Pruim, mr. F.
N. Meijer met 168 pnt en mr. J. Schepel
met 162 punten. De wedstrijd werd o.m.
bijgewoond door vertegenwoordigers van
het ministerie van justitie, leden van
de zittende en staande magistratuur, ver
tegenwoordigers van binnen- en buiten
landse raden van toezicht, van orden
van advocaten en van bevriende jonge
balies uit België, Luxemburg en Frank
rijk.
Scooter door trein
gegrepen: een dode
Op een onbeveiligde spoorwegovergang
in de spoorlijn Winterswijk-Arnhem, on
geveer een kilometer van Winterswijk, is
zaterdagmiddag een 23-jarige Duitse
scooterrijder uit Gelsenkirchcn door een
trein gegrepen. Hij was op slag dood. De
trein liep ernstige vertraging op, daar de
scooter tussen de wielen van de locomo
tief was geraakt
SCHIP AAN DE GROND
EN WEER VLOT
Zaterdagavond omstreeks negen uur u
de Engelse tanker „Pass of Meifort"
(757 ton) in de west-geul in de Nieuwe
Waterdeg uit het roer gelopen en aan dc
grond gevaren. Het schip was uitvarend.
Omstreeks half twaalf konden twee ha
vensleepboten de tanker vlottrekken.
waarna het schip zijn reis vervolgde.
Gouden scheidsrechter
NeVoBo gekozen
De scheidsrechtersvereniging „Time-
°ut" eerde zaterdagavonden Boschlust
te Den Haag de meest verdienstelijke
scheidsrechters van het afgelopen sci-
roen. Dit vond plaats met een diner voor
dieze functionarissen met hun dames, dat
werd voorafgegaan door een gezellig
samenzijn. Afidelingssecreta n s Hern-
green maakte de naam van ne .golden
referee" van dat jaar bekend: de heer
an Niieuwveld van de vereniging
Tunnlust. Deze vereniging verwierf vo
rig jaar het predikaat „vereniging van
het jaar". Dit predikaat werd voor het
afgelopen seizoen verworven door Sy-
rèna. Voorzitter Spruit memoreerde, dat
deze vorm van dankbaarheid een urn-
in de NeVoBo is.
R.K. metaalbewerkers:
T\E waarnemend voorzitter van de
Nederlandse katholieke metaal-
bewerkersbond St.-Eloy, de heer P.
Brusser, heeft vandaag in Utrecht bij
de opening van de driejaarlijkse ver
gadering van deze bond, ernstige
kritiek geuit op het regeringsbeleid
ten aanzien van de vrijere loon
politiek.
Zoals bekend, is de goedkeuring van
:n loonsverhoging voor de metaalar
beiders door het College van Rijksbe
middelaars. vertraagd door het voor-
'an de regering, de huren per 1
april 1962 tc verhogen cn daarbij een
looncompensatie vast te stellen.De heer
Brussel zei, dat deze gang van zaken
hem in toenemende mate bezorgd maakt.
Hij herinnerde eraan, dat bij de start van
de vrijere loonpolitiek in 1959 een grote
re vrijheid met een daarmee gepaard
gaande grotere verantwoordelijkheid
voor het bedrijfsleven en een verminde-
(Wordt vervolgd.) ring van de directe overheidsinvloed op
het gebied van de loonvorming, een der
belangrijkste uitgangspunten was. Ge
zien de ervaringen van de laatste jaren
heeft het er echter veel van weg. dat
de overheid, die van het bedrijfsleven
verlangt dat het zich aan de spelregels
houdt, dit zelf, door bij herhaling in te
grijpen, niet doet.
De heer Brussel zei voorts, dat men
zich in kringen van dc overheid goed
dient te realiseren, dat op deze wijze de
vrijheid en verantwoordelijkheid van de
bedryfsgenoten tot 'n aanfluiting worden
gemaakt, terwijl de hieruit voortvloeien
de onzekerheid de voor een ongestoorde
nationaal economische ontwikkeling zo
zegenrijke werking van het georgani
seerd overleg, op funeste wijze dreigt te
ondergraven.
Vooralsnog blyft St. Eloy vertrouwen
op ccn spoedige cn gunstige beslissing
over dc thans ingediende voorstellen,
zodat de overeengekomen loonsverho
ging In de metaalindustrie per 1 juli
aanstaande in werking kan treden, opdat
het drama vam 1960 niet zal worden
herhaald.
