Uw probleem is het onze
Duyvis
Enkele kanttekeningen
Nieuwe psalmcomposities
bij „Woord en Toon"
BIlliB
TIIVIEZ
VERLAAGT
DE PRIJZEN
Een woord voor vandaag
Verpleegster van 56 jaar
nog naar Noord-Kameroen
Hoger onderwijs op helling
of op hellend vlak?
s
ONZERZIJDS
OVERHEID EN PERS
In sommige landen kent men de figuur van de minister of de staats
secretaris speciaal belast met de voorlichting. Nooit hebben we voor Neder
land behoefte gevoeld aan een dergelijke functionaris de laatste tijd echter
krijgt men het gevoel dat zo'n topfiguur binnen dit Kabinet goed werk zou
kunnen doen. Omdat er aanleiding is te twijfelen of men in de kring van
ministers en staatssecretarissen wel voldoende oog heeft voor het niet te
onderschatten belang van een goede voorlichting.
Het geldt niet zozeer voor het contact tussen overheid en journalist.
Gesegd mag worden dat de (hoge en lagere) overheid naar behoren het
recht op informatie dat de journalist als zijn grondrecht ziet, erkent en
eerbiedigt. Dat er desondanks op dit gebied wel eens moeilijkheden zijn is
gelukkig: het bewijst dat de pers haar publieke functie op de juiste wijze
vervult. En bij geschillen is er de Raad voor de Journalistiek met de erken
ning waarvan de overheid naar ons besef wat te lang aarzelt!
Op andere terreinen blijkt echter meer de niet geheel juiste instelling
ten opzichte van de pers. Ter illustratie dicne de nota inzake reclame-
televisie, opgesteld door de staatssecretarissen van onderwijs, kunsten en
wetenschappen en van economische zaken (de ideële zaken van de pers
ressorteren onder eerstgenoemde). Deze twee staatssecretarissen dan er
kennen in hun nota dat de door hen voorgestelde regeling voor commerciële
televisie schade kan berokkenen aan „oudere" reclamemedia, met name de
dagbladen, nieuwsbladen en tijdschriften. „Maar zo menen zij bij het
beoordelen van deze bezwaren mag niet uit het oog worden verloren, dat
wij leven in een dynamische maatschappij, waarin voortdurend nieuwe
elementen hun intrede doen en oude Instellingen en hulpmiddelen hun be
tekenis verliezen." En verder: „De technische ontwikkeling leidt herhaalde
lijk tot de uitschakeling van bepaalde ambachten die daardoor uitsterven."
En nog verder: „Het ligt niet op de weg van de overheid de vele en velerlei
in het maatschappelijke en economische leven optredende in- en uitschake-
llngstendenties waaraan tal van factoren ten grondslag liggen, tegen te gaan."
In wat begrijpelijker Nederlands vertaald, staat hier dus: „Als door de
komst van de commerciële televisie een aantal Nederlandse dagbladen de
nek wordt omgedraaid, dan is dat jammer maar zo is het leven nu eenmaal!"
Dat het dagblad of nieuwsblad primair een heel andere functie heeft dan
reclamemedium te zijn sterker: dat men als overheid hier zelf bezig
is die andere, die voorlichtende functie onmogelijk te maken ook de
staatssecretaris van onderwijs, kunsten en wetenschappen heeft het blijkbaar
niet 'de moeite gevonden dit facet aan te roeren.
Dit is maar een voorbeeld, maar wel tekenend voor de mentaliteit.
En uit die mentaliteit komen overwegingen op en vloeien maatregelen
voort, die «tuk voor stuk het bespreken waard zijn.
IDEALEN EN COMMERCIE
Er is, het sterkst buiten onze grenzen maar toch ook wel in Nederland,
een ontwikkeling gaande die zorgen baart: de concentratie van de publici
teitsmedia in de handen van weinigen. De Engelse en Amerikaanse pers
wereld ls een- en andermaal opgeschrikt doordat bladen met een nog altijd
grote lezerskring en een lange staat van dienst de strijd om het bestaan
moesten staken en overgingen in handen van machtige concurrenten, die
hierdoor wéér meer touwtjes van de perswereld in handen kregen. Al eerder
hebben we over deze economische concentratie in de pers onze bezorgdheid
geuit, omdat de vrije meningsuiting, grondwettelijk recht in een democra
tische staat, hierdoor in het gedrang dreigt te komen.
De oorzaken van deze ontwikkeling zijn geen geheim: als hoofdoorzaak
moet worden aangewezen de ontwikkeling van de verhouding tussen inkom
sten uit advertenties en uit abonnementsgelden (in het buitenland losse
koop). In ons land, om ons daar nu maar bij te beperken lag die verhouding
voor de oorlog omstreeks 60 tot 40 - zestig procent uit abonnementsgelden
en veertig procent uit de opbrengst van advertenties. Op dit ogenblik liggen
deze getallen precies andersom: zestig procent uit advertenties, veertig pro
cent uit abonnementsgelden.
Dit ln veel sterker mate afhankelijk zijn van de advertentie-opbrengsten
is een gevaar. Niet zozeer omdat de adverteerder van zijn machtspositie
misbruik zou kunnen maken om de redactie de wet voor te schrijven
deze praktijken komen in Nederland gelukkig nauwelijks voor en men mag
er adverteerders én pers om prijzen. Het gevaar schuilt hierin dat de adver
tentiepijler een niet zo heel sterke stut is. Een daling in de conjunctuur doet
onherroepelijk de advertentie-omzet teruglopen, berooft de krant onmiddel
lijk van een stuk van haar belangrijkste inkomstenpart. En dat is wat dc
meeste krantendirecties met zorgen vervult, omdat de tot dusverre steeds
gestegen advertentie-opbrengst hard en hard nodig was om de stijgende
kosten op te vangen.
In Nederland ls namelijk de abonnementsprijs der dagbladen te laag
zou men de stijging van de kosten van levensonderhoud sinds de oorlog ook
op de krant van toepassing verklaren dan zou een abonnementsprijs van
75 ets per week normaal zijn (nu rond 60 ets). Op zichzelf zou dit geen reden
mogen zijn om de prijs te verhogen die reden is er wel als men ziet naar
de steeds ongunstiger wordende verhoudingen tussen de bronnen van in
komsten die het gevaar in zich bergen dat goede en ook nog veel gelezen
bladen toch nog gedoemd zijn te verdwijnen bij een neergaande conjunc
tuur (men denke aan de buitenlandse voorbeelden). En die reden is er ook
als men de redactionele budgetten beschouwt: ze zijn niet voldoende ge
stegen om een werkelijk goede en onafhankelijke nieuwsvoorziening te
kunnen waarborgen.
Dit laatste verdient enige toelichting. Hoezeer ook de belangrijkheid van
Amerika en van Rusland in deze wereld zijn toegenomen en hoe waar het
ook is dat daar „wereldnieuws" gemaakt wordt dat ook van directe invloed
is op het leven van iedere Nederlandse burger, desondanks is het aantal
Nederlandse journalisten in Washington, New York en Moskou dat in vaste
dienst is van een Nederlands dagblad of zelfs maar van een dagbladcombi
natie, op de vingers van één hand te tellen. Een ander voorbeeld: voor de
berichtgeving uit Zuld-Afrika zijn wij aangewezen op buitenlandse (Engelse,
Amerikaanse) persbureaus geen Nederlands dagblad kan zich de luxe
permitteren er een vaste eigen man neer te zetten. In ontwakend Afrika kan
dat niet, zelfs in Nieuw-Guinea kan dat niet. De redactiebudgetten laten het
niet toe. En toch beïnvloedt de pers heel sterk de mening over Zuid-Afrika,
over Nieuw-Guinea en ga zo maar door.
Een ander facet van de zaak: de maatschappelijke verhoudingen, de poli
tieke vraagstukken, de sociologische aanpak ze worden steeds ingewik
kelder. De lezer mag eisen dat zijn krant hem al die problemen helder en
klaar uit de doeken doet Daar zijn journalisten voor nodig met een zeer
brede, liefst universitaire ontwikkeling. Maar de salarissen in de journalistiek
reiken niet zo hoog, dat zij begaafde jonge mensen naar het vak trekken.
Als christelijk dagblad zijn wij er zeer van overtuigd dat een krant een
geestelijk, een ideëel produkt is. Maar wil zij inderdaad die functie kunnen
uitoefenen dan dient zij te rusten op een goede commerciële grondslag. En
nu komen wij terug bij het begin: als de overheid die grondslag aantast door
commerciële maatregelen, dan loopt zij het gevaar tevens die persvrijheid
aan te tasten. Terwijl zij juist de plicht heeft die vrijheid te garanderen!
V)
Componisten
grepen veel
te hoog
De deelnemers aan het congres
„Woord en Toon", dat de Prof.
dr. G. van der Leeuw-stichting in
Utrecht belegt, beleefden gisteren
een heel interessante dag. Want
zij imaakten kennis met acht nieu
we psalmcomposities, die speciaal
in opdracht van deze stichting ge
schreven zijn.
De Van der Leeuw-stichting heeft nu
uit dc psalmen drie vormen uitgekozen,
nl. psalm 8, psalm 115, waarin een soort
vraag en antwoord ligt, en psalm 136,
waarin een voortdurend herhaalde accla
matie voorkomt. De drie psalmen heeft
zij voorgelegd aan drie componisten met
de voorwaarde, dat de muzikale vorm
DRUKPERSVRIJHEID
In het begin van deze week lie
Hoge Raad hel vestigingsbesluit gr
bedrijven I 1952 onverbindend vei
omdat het in strijd wordt geacht r
tikel
dat
OVERHEID EN PERS II
De overheid overweegt een aantal maatregelen die stuk voor stuk inderdaad
de commerciële grondslag van het gezonde persbedrijf kunnen aantasten.
Deze gevaren dreigen:
a. de commerciële televisie;
b. de drang om de abonnementsprijs te verlagen;
c. de overweging om de regelen voor het advertentiewezen van hun kracht
te beroven.
Over het eerste punt zullen we weinig zeggen. Dat de dagbladen inderdaad
een zware dobber zullen krijgen als het plan van de beide staatssecretarissen
ooit werkelijkheid mocht worden is op dit ogenblik natuurlijk een niet te
bewijzen stelling, maar geen insider twijfelt eraan! Als dit zo is dan is de
conclusie onafwijsbaar dat de commerciële televisie de voorlichting van ons
volk zal schaden, omdat de kranten zullen moeten bezuinigen op hun redactie
budgetten. Dit zal ook geestelijke schade betekenen, want we hebben niet de
indruk dat deze commerciële televisiemaatschappij datgene zal kunnen en
willen geven wat de christelijke pers dan niét meer aan voorlichting op gees
telijk en ideëel terrein kan bieden. Daarom is deze televisienota een onding!
Even weinig goede woorden hebben we over voor de drang om de abonne
mentsprijs te verlagen we zijn integendeel van mening dat de abonne
mentsprijs omhoog moet! En dit hoezeer we ook waardering hebben voor de
prijzenpolitiek van minister De Pous
Want het mag dan als een grapje klinken dat de abonnee aan dc krant niet
meer betaalt dan de prijs van het blanco papier plus de expeditie eigen
lijk is het een wrang grapje. Het bewijst toch wel dat het niét waar is dat et
wel iets van de abonnementsprijs af kan. ook al daalt dan de prijs van het
papier met een of twee centen. De kranten hebben het geld nodig we hebben
het in het voorgaande betoogd voor het op peil brengen en houden van.
hun voorlichtende taak. En op langere termijn bezien hebben ze het geld nodig
om weer tot een juist evenwicht te komen tussen de opbrengsten uit abonne
menten en advertenties. Want nogmaals: een verslechtering van deze verhou
dingen tast de bestaansmogelijkheden der dagbladen aan en daardoor de reële
inhoud van de persvrijheid. Want persvrijheid is een dode letter als de econo
mische mogelijkheden worden ondergraven!
En wat het laatste punt, de regelen voor het advertentiewezen betreft, het
wordt nog moeilijker als de overheid nu ook nog de aanval opent op de
advertentiesector. Sinds vele jaren bestaan er regelen voor het juiste samen
spel tussen dagbladen en adverteerders en de daartussen liggende dienst
verlenende media, de advertentiebureaux. De overheid is van mening dat
dit "en kartel is dat vrije concurrentie uitsluit. De feiten zijn dat leder dag
blad vrij is de bepaling van zijn advertentietarieven; dat ieder dagblad vrij
rond wei
voorafgaand verlof nodig
heeft, om door drukpers gedachten of ge
voelens te openbaren, behoudens ieders ver
antwoordelijkheid volgens de wet. In een
commentaar op dit arrest zegt Het Va
derland OL.ni.: „Hel gevolg zal wel
zijn, dat dit vestigingsbesluit
ingetrokken. Of daarmede de
voor iedereen om een grafisch bedrijf te
vestigen, moet dan natuurlijk nog wordei
afgewacht. Ondi
langer
dat
nngei
gingsbesluit grafische bedrijven voorlopig
geen sprake meer kan zijn, het oordeei
van de Hoge Raad weegt zwaar.
Is dut te zien als een overwinning vjar
do persvrijheid?. We willen herinneren aan
de uitspraken vau de Hoge Raad betref,
fende het boekverkopersbedrijf cn het
lceabibliotheekbedrijf waarbij ook al ves-
tigingsregelinge.il geen genade konden vin
den in dc ogen va» het hoogste rechterlij
ke college, in verband met artikel zeven.
Let mm op deze drie en op de talrijke
andere die in het verleden gewezen zijn
met betrekking tot gemeentelijke ventver-
ordeningen, dan heeft de jongste uit
spraak in zoverre betekenis, dat nog eens
is onderstreept, dat in ons land dc druk
persvrijheid door de rechterlijke macht
onveranderd zeer goed wordt bewaakt. De
beste schriftgeleerde zal namelijk in ar
tikel zeven zelf, wel niet kunnen lezen,
dat een vestigingsbesluit grafische bedrij
ven taboe is. De Hoge Raad blijkt echter
op het standpunt te staan, dat men zo
min mogelijk moet regelen, noch zijde
lings, noch indirect. Op zichzelf is dat
zeer noodzakelijk, het is inderdaad zo, dat
dc drukpersvrijheid indirect en zijdelings
krachteloos gemaakt kan worden. Kunnen
we het dus toejuichen, dat de Hoge Raad
strenge maatstaven aanlegt, dan wil dat
nog niet zeggen, dat wc dit alles zo be
vredigend vinden. Lang niet alle krachten
die dc drukpersvrijheid kunnen verlam
men, zijn namelijk grijpbaar voor de
rechterlijke macht. Hierin schuilt o.i. een
groot gevaar. Nederland heeft een grond
wettelijk artikel, dat de drukpersvrijheid
beschermt en een rechterlijke macht wel
ke daarop nauwkeurig toeziet. maar dit
toezicht laat grote delen van de drukpers
vrijheid onbeschermd.
Wij vragen ons voorts, af, of iedere uit
spraak van de Hoge Raad ook werkelijk
moet worden gezien als een bescherming
van de drukpersvrijheid. Dat moet na
melijk betwijfeld worden. De Hoge Raad
beschermt niet de drukpersvrijheid, zij
ikt slechts uit of een bepaalde rege
ling in strijd is met een hogere regeling,
in dit geval de grondwet. Zolang het ging
om dc gemeentelijke ventverordeningen
waarvan er vele inderdaad de drukpers
vrijheid op een hinderlijke wijze aan ban
den legden, werd het doel dat de buiten
staander ziet in het optreden van de Hoge
Raad wel bereikt."
De Telegraaf zegt hierover: „Di
is liet derde arrest, dat het vestigingsbi
sluit als strijdig met de grondwet onvei
bindend verklaart. Het eerste van het drie
tal arresten verklaarde het vestigingsbe
sluit voor het boekverkopersbedrijf onver
bindend, het tweede het vestigingsbesluit
voor de leesbibliotheken.
Hieruit blijkt gelukkig, dat de mode van
alles ordenen zich slecht verdraagt met
onze grond- en vrijheidsrechten. Tevens
blijkt, dat de uitvoerende macht hiervoor
blijkbaar bijzonder weinig oog heeft ge
had. Anders was het niet nodig geweest,
dat zij tot driemaal toe door dc rechter»
lijkc macht gecorrigeerd moest worden."
moet corresponderen met de tekst en
dat de compositie in de eredienst te ge
bruiken is. De gemeenteleden moeten
eraan kunnen deelnemen, een kerkkoor
en instrumenten kunnen er bij gebruikt
worden. Zo kregen Carel Brons, Jaap
Geraedts en Robert Heppener psalm 8
te componeren, Anthon van der Horst.
Henk Stam en Willem Vogel psalm 115
cn Kees van Baaren. Hans Keuning en
Bertus van Lier psalm 136.
Kees van Baaren en Henk Stam
konden met de opdracht niet op tijd
gereedkomen, waarop Jaap Geraedts
ook psalm 136 op zich nam en Iera de
Marez Oyens-Wansink psalm 115 be-
Voor de uitvoering kreeg de Prof.
van der Leeuw-stichting de beschik
king over het N.C.R.V.-vocaal ensemble
onder Marinus Voorberg.
Zo waren er dus de gunstigste
waarden geschapen voor een juiste
presentatie van de nieuwe psalmcompo
sities en terecht bracht prof. dr. G.
Hoencierdaal oprechte dank aan h<
enorme werk. dat Marinus Voorberg vei
zette. Hij instrueerde koor en orkes
leerde de aanwezigen de refreinen zir
gen. hield alles vast tezamen en zij
inzicht in de nieuwe compositie, die ook
hij pas onder ogen kreeg, was werkelijk
verbluffend.
Resultaat
Maar wat was nu het resultaat
deze opdrachten? Zijn er nu bruikbare
kerkcompositlcs uit voortgekomen? Voor
dat wij nu deze vraag beantwoorden
moeten wü eerst grondig beseffen dat
hier met het verstrekken van de op
drachten „leven ln de brouwerij" is
gebracht. Hoe men er over denken mag,
de Van der Leeuw-stichting heeft dc
moed getoond iets te willen doen aan
de breuk tussen kerk en componist. Er
is Iets gebeurd. En nu dan het resultaat:
De meeste componisten hebben zich te
weinig op de feitelijke toestand ln de
kerk (die zij kennelijk slecht kennen
gericht en zjj schreven daarom veel ti
moeilijke muziek.
Een twee- en driestemmige canor
zonder begeleiding zingen en dan nog
wel in moderne samenklank, zoals
Robert Heppener Ln psalm 8 deed,
voor gemeenteleden een onmogelijkheid.
De compositie zelf zou voor een kerk
koor uitstekend materiaal leveren (het
solistische aandeel is ook niet al te
zwaar) maar als gemeentezang is zij
onuitvoerbaar.
Ook Jaap Geraedts greep veel te hoog
et zijn zettingen zowel van psalm 3
s van psalm 136 (die wij compositorisch
et best gelukt vonden) en Bertus van
Lier schreef in zijn zetting van psalm
136 regelrechte concertmuziek, heel
interessant in structuur van voorzanger,
koor en gemeente en goed geïnstrumen
teerd. maar eveneens onbruikbaar voor
elke gemeente.
En wat te zeggen van de psalm 136
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen door de provinciale kerkver
gadering van Gelderland, voor Barne-
veld: L. L. Blok te Huissen; te Blija: B.
van Blanken te Nieuwe Schans.
Bedankt voor Zoetermeer: J. R. Cupe
rus te Waddinxveen.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Bolnes: W. L. Mulder te
Nieuwolda; te Waarder: C. W. de Bruijne
te Vries; te Laren (voor de verstrooide
gereformeerden in Zwitserland, vac. wij
len L. Oranje): W. Fijn van Draat, stu
denten pred. te Leiden; te Weesp, vac.
W. G. Scheeres: W. v. d. Zwan te Nieu
we Pekela.
Advertentie
Hans Keuning. die vrij heftige
reacties uitlokte. Hij inspireerde zich op
de spiritual, dus op het syncopische, fel
ritmische element van het negroide lied
met slagwerk-begeleiding. Daarom kreeg
meri een gewrongen verhouding tussen
Tiet woordaccent en de muziek. De voort
durende herhaling van het refrein in
hoog tempo, dat tegen het einde steeds
sneller wordt, moet als een extase
werken. Maar op ons maakte deze ge
hele muziek een pseudo-primitieve
indruk. En in de eredienst is zij niet
le gebruiken.
Dus bleven over drie composities:
psalm 8 van Carel Brons, psalm 115 van
Willem Vogel en eveneens psalm 115 van
Tera de Marez Oyens.
Eu uit deze drie stak Willem Vogel
als de beste uit: Hier was een goede
tekstduiding, een eenvoudig, mooi,
gemeentelied, een juiste verdeling
tussen het aandeel van het koor en
de gemeente, terwijl de koorpartij
zingbaar bleef en de orkestpartij be
scheiden is.
Dit is een werk, dat aan de gestelde
eisen geheel en al voldoet en tevens
ook een goede compositie is.
Advertentie
de sigaar die
honoris causa
promoveert...
1zoals HONNEURc/e
hooggeklasseer-
de 31 ris sigaar.
TIJDELIJK
SALATA
grote fles
Omdat het christendom in wat wij de beschaafde wereld
noemen al lang geen vreemde zaak meer is zijn de christenen
gerespecteerde medeburgers. En dus klinkt het woord van de
apostel Petrus aan „de vreemdelingen in de verstrooiing
over de vuurgloed der vervolgingdie tot beproeving leidt,
ons als een anachronisme in de oren. Evenals de uitdrukking
over het deel hebben aan het lijden van Christus. Misschien
verdient het aanbeveling op z'n minst eens te denken over
de vraag, of dat ontbreken van die vuurgloed gevolg is van\
het feit, dat onze beschaafde wereld zo christelijk is of dat
degenen, die zich christenen noemen, zo meegaand zijn en m
de praktijk in niets verschillen van de anderenPetrus\
zegt even verder dit: „Indien gij door de naam van C/iristuj
smaad lijdt, zijt gij zalig, daar de Geest der heerlijkheid en
de Geest Gods op u rust." U ziet de conclusie zomaar liggen
onze zaligheid heeft alles te maken met het lijden van smaad
door de naam van Christus. Als dat ontbreekt, dan missen
wij de Geest van God. En daar hebt u dan weer het radicale
Evangelie, waar u nooit onderuit kunt komen. Het lijkt ge
schreven te zijn voor u en mij, die zich zo graag aanpassen
aan het wereldse patroon. Wij moeten er beslist op rekenen,
dat, wanneer wij dit niét doen, wij smaad zullen lijden. De
vraag is, of wij dat willen. Zo niet, dan blijft de Geest van
God verre van ons.
(Van een onzer medewerkers)
In Gawa in voormalig Brits
Noord-Kameroen, dicht bij het
Tsaadmeer leven mensen in zeer
primitieve omstandigheden, enige
lichaamsbedekking is daar geheel
onbekend. Tot voor enkele jaren
was het voor Europeanen verbo
den deze streek te betreden we
gens het voortdurende levensge
vaar. Onder de mensen die er wo
nen is moord en doodslag aan de
orde van de dag.
Afscheidscollege van prof. dr. Polak
Prof. dr. Fred. L. Polak heeft
gistermiddag een afscheidscollege
aan de Nederlandse Economische
Hogeschool in Rotterdam gegeven,
waarvoor hij als titel had geko
zen: „Het hoger onderwijs: op de
helling of op een hellend vlak?"
Twaalf en een half jaar geleden
hield prof. Polak zijn inaugurele
rede met als onderwerp „De wen
telgang der wetenschap".
Zijn laatste college van gistermiddag
werd een kritische beschouwing over het
hoger onderwijs. „Nog beseft men
nauwelijks, dat in zo weinig jaren zo
veel ten principale is veranderd", zo zei
de scheidende hoogleraar. Dreigt het
Westen niet te worden tot een onder
ontwikkeld gebied wat betreft hoger
onderwijs? De primaire fundamentele
vraag van de kwalitatieve maatstaf
wordt schijnbaar nog steeds ontweken.
De sociale dynamica dient in het pro
bleem te worden betrokken, zo betoogde
hij. De hogeschool is een geestesprodukt
van de eerste industriële revolutie; de
universiteit leeft daarbij te immobiel.
De nieuwe specialistische vakopleiding
vond dan ook plaats op de hogeschool.
Ook de universiteit ontkwam niet aan
de knellende greep van de sociale dy-
100 Monniken
verlieten Cuba
Ruim 100 rooms-katholieke monniken
zijn donderdag uit Castro's Cuba te
Miami aangekomen. De meesten hunner
waren broeders van de orde van La
Salie.
Leerlingen van de La Salleschool te
Havanna, die al eerder te Miami aange
komen waren, begroetten de monniken
met schoolliederen en cheers. Enkelen
hunner vroegere leraren weiden door
hun enthousiasme bijna onder de voet
gelopen.
Het hartelijkste werd begroet de 87
jaar oude, witgebaarde broeder Lauren-
tius. De groep bestond uit 12 Fransen,
namica. De oorspronkelijke universiteit
verloor haar integraal karakter en moest
meegaan met haar tijd. De moderne
uitdijende universiteit werd misvormd
tot een homogeen geheel. Het maat
schappelijk leven vraagt steeds meer
gespecialiseerde academici. Is er voorna
melijk een tekort aan fijn gespeciali
seerde deskundigen of wacht er ons een
nog dringender tekort aan verdiepte en
verziende wijsheid? Het ten principale
geven van algemene vorming aan stu
denten en het besteden van de grootste
aandacht aan de vorming van een in
tellectuele avant-garde raken in gedrang.
Prof. Polak kritiseerde ook het we
tenschappelijke gehalte van diverse dis
sertaties. Verder merkte hij op, dat al
gemene ontwikkeling en klassieke oplei
ding niet vereenzelvigd mogen worden.
De moderne andere maatschappij dient
eveneens zeer bekend te zijn. Er is een
vooruitstrevende wetenschappelijke en
vooruitziend hoger onderwijs nodig wil
er een geestelijke zekerheid blijven be-
Na afloop van het college was er ge
legenheid persoonlijk van de hoogleraar
afscheid te nemen. Hiervan werd druk
gebruik gemaakt.
Naar dit gebied vertrok gisteren
de zendingsverpleegster Greet van
Wessel om daar met een Zwitserse
verpleegster samen een polikli
niek te leiden.
Ze is niet jong meer, deze hervorm,
de zendingsarbeidster. Dit jaar wordt
ze 56 jaar, ze is reeds gepensioneerd,
omdat ze 30 jaar in Indonesië gewerkt
heeft. Grijs is ze, tenger en zeer vrien
delijk. In het Haarlemse diaconessen»
huis werd ze opgeleid. Vandaar ver
trok ze in 1931 naar Midden-Java, later
naar Malang waar ze in het grote zen-
dingsziekenhuis te werk werd gesteld cl
bij de opleiding van Indonesische ver
pleegsters en vroedvrouwen. Toen de
Japanners dit ziekenhuis bezetten heeft
ze een uitgebreid wijkwerk in Malang
opgezet, waarbij ze vele tientallen Indo
nesische hulpkrachten voor allerlei tak
ken van werk heeft ingeschakeld-
Tot december 1945 zat ze in het inter
neringskamp. Na anderhalf jaar verlof
in Nederland ging ze eind oktober 1947
weer uit, nu door de zending ter be
schikking gesteld van een Chinees zie-
kenhuis in Bandoeng, dat wel neutraal
was, maar waarin de Chinese artsen de
sfeer van een zendingsziekenhuis wil
den brengen. Toen ze kwam waren er
20 bedden, nu zijn er 200. Bovendien
wordt de polikliniek dagelijks door 250
h 300 mensen bezocht. De artsen die
werken vragen geen salaris, alle
komsten komen dus het ziekenhuis ten
goede. .Zelf leven ze van de opbrengst
vap hun huisartsenpraktijk, die ze in
de middaguren beoefenen. Met grote
dankbaarheid denkt zuster Van Wessel u
terug aan de 12'.~ jaar. die ze in dit
ziekenhuis als directrice heeft mogen
werken, het was inderdaad mogelijk zo
als van haar verwacht werd er de sfeer
in te brengen van een zendingszieken»
En nu gaat ze dan naar Zwart-Afrlka.
Waarom? Ze kan toch rusten en
van haar pensioen! „Ja", zegt ze
werkte altijd ln grote ziekenhuizei
maar mijn hart lag in de dessa. Ik be*
biy, dat ik nog gezond ben en n
nog enkele jaren mag geven aa
nionlerswerk ln een gebied waar m
hulp nodig hebben en waar geen ge
baande wegen of platgetreden paden
zijn". Door deze mensen, dte maar
terloops praten over hun geloof, dat
tenslotte drijft, maar die gaan om m
terdaad te helpen, is dc medische zen
ding groot geworden.
SIMCA
SIMCA DELFT Garage J. H. Preuninger - 01730-25775
SIMCA DORDRECHT - Garage Th. J. van Duren - 01850-7777
SIMCA DEN HAAG - Auto Imp. Marten Rosier N.V. 070-720153
SIMCA LEIDEN - Garage Bierman - 01710-34403
SIMCA ROTTERDAM - J. H. Willemse Autoservice N.V. 010-131688
SIMCA VLAARDINGEN - Autobedrijf C. van Roon - 010-69896
SIMCA ZWIJNDRECHT - J. van Namen's Garagebedrijf - 01850-6666
Vraag: Op mijn varkensleren tas zijn hebben wij veel last
vlekken ontstaan, doordat ik de ste- zowel - -
len van bloemen er tegen hield. De tw
Waarschijnlijk zijn de stelen vochtig aarde
geweest. Met witte
„Twee
Antwoord: Beide
mosvorming, sommigen: „Eens
het gras als in de border, weer:
jaar geleden aangebrachte juist?
nogal stijf en vettig. In de
PHHI!! heb ik ge- bovenlaag vormt zich geregeld een
tracht de vlekken te verwijderen. Bij harde korst. Waarschijnlijk is
vergissing echter heb ik boenwas ge- soort veengrond. Is er tegen
bruikt in plaats van lederwas en dien- mosvorming iets te doen en kan ik de
tengevolge is de tas ontoonbaar ge- grond wat losser maken, door b.v. da met twee, dus
worden. Weet u er soms raad op en bovenlaag met turfmolm te vermen- Vraag: Wij l._
bestaat er een reinigingsmiddel voor gen? Welke kunstmest kan ik het bes- smaller laten maken,
varkensleer? Het betreft een visiteta» te geven en moet ik voor gazon en
fijn leder. border_ verschillende kunstmest gebrui-
..Eens zo veel" wil zeggen: Vermeer- heidkundig
deren met
deze verdubbelen dus.
anderen heidkundige waarde heeft, valt alleen
Wat is te zeggen, wanneer men het keteltje
gezien heeft. Het beste kan men
antiquair of een
lelijke" hoeveelheid, werk is niet schadelijk, mits men
..Twee maal zo veel" zorgt, dat er geen kopergroen aanwe-
is de eenvoudige vermenigvuldiging zig is. Of men het keteltje moet poet-
naast de oorspronkelijke plooi een
nieuwe geperst. Hoe kunnen wij de
ken? De planten in de border groeien oude plooi nu laten verdwijnen? Deze
de bloei is niet zo dave- js n.j. nog steeds goed zichtbaar.
Antwoord: Voor de verwijdering
vlekken uit leer is een speciale leer- rend. Kan dit een gevolg zijn
zeep in de handel. Ook zou men het hoog stikstofgehalte? moae Dei
kunnen proberen met heel weinig was- Antwoord: Niet vermeld is of gazon wi;,4Gren
- - 11r*f miccnhipn in hpt CO,
is advertenties al dan niet op te nemen; dat Iedere adverteerder vrij is te
adverteren bij wie en zoals hij wil, al dan niet gebruik makend van de dien
sten van een advertentiebureau, onverschillig of dit wel of niet erkend is.
Alleen is vastgelegd dat de advertentiebureaux genoegen moeten nemen met
een vastgesteld percentage en dat er aan die advertentiebureaux bepaalde
eisen worden gesteld willen zij een erkenning verkrijgen. Als de overheid
van mening is dat het nu vastgestelde percentage te hoog ls, dan kan zij daar
iets aan doen; en als zij van mening is dat de eisen-voor-erkenning aan
andere maatstaven of door andere instanties getoetst moeten worden, dan is
daarover te praten. Maar men kan niet volhouden dat deze Regels ontbonden
moeten worden omdat hier sprake is van een kartel kan er sprake zijn van
een kartel als producent en klant er beide deel aan hebben?
Het zijn drie punten die de aandacht verdienen, ook bulten de kring van
belanghebbenden. De persvrijheid is een tere zaak met vele facetten ze
moet ieder ter harte gaan die het wel meent met onze democratie!
Antwoord:
benzine. Men zij dan echter zéér voor- en border veel of misschien in het ge-
zichtig en passé vooral op met vuur! heel geen zon krijgen. Het is moge-
Vooral niet te veel vocht gebruiken, lijk, dat gazon en border door de vet-
Dan kan men het onstaan van krin- te stijve opgebrachte grond kalkge-
gen voorkomen. brek hebben. Geef eens dit najaar b.v.
huis 25 kg. kalkmergel per are (100 vier
kante meter). In het gazon kan men
het mos bestrijden door 3 kg. ijzer
sulfaat per are te strooien. In het na
jaar moet men kalken en in het voor
jaar het dode mos uitharken. Daarna
geve
Antwoord: Ons is geen enkele
thode bekend, om de oude plooi te
wij achten dit onmoge- de zandbak vol zit met
lijk, tenzij de broeken van kamgaren ander ongedierte. De bodem
helder doch niet hoogglanzcnd.
Vraag: Vorig jaar zomer heeft mijn
man een zandbak gemaakt van beton
met een deksel van planken, bekleed
met asfaltpapier. De hele winter is
de zandbak dicht geweest en nu het
deksel eraf is gehaald, blijkt het, dal
zijn.
zij-
Vraag: In het tuintje achter c
Vraag: Onlangs zijn wij in het be
zit gekomen van een koperen keteltje
dat we voor een Russische samowaar
houden. Hoe kunnen we te
men wat het is en hoe oud het is'
Hoe kunnen we het schoonmaken voor
gebruik, b.v. voor chocolademelk zon-
vertinning aan te tasten? Zijn
kanten zijn volkomen dicht, dus moe
ten de dieren onder het deksel door
§ekomen zijn. Kunnen wij het zand,
at nu ongeschikt is geworden voor het
spelen, in de tuin verwerken en wat
Ve£eI? moeten wij doen om in het vervolg
OUd het IS? j1
dergelijke
te voorkomen"
wordt^ de_grond losser. Tevens Jtaji de plekken opsporen en eventueel
-J- - *- laten vertinnen? Voor welk doel zand droog
een dergelijk keteltje gebruikt?
men het poetsen?
hiermede de vaste planten dek-
en in het voorjaar kan men de- werd
veer losdekken en vervolgens kan Moet
de turfmoim onderwerken. Deze
zodat kalken nodig blijft. Men
zowel de border als het gazon (zelfkoker)
Antwoord: Een Russische
i cilinder gemonteerd i
in het vroege voorjaar 12 tot 15 kg.
A.S.F. korrels 12 bij 10 bij 18. In de
zomer geve men het gazon om de 3 kool. om het water
of 4 weken l'A a 2 kg kalkammonsal- brengen, speciaal
peter (na het maaien en flink ingieten).
Vraag: Wanneer men een
hoeveelheid van iets heeft,
Antwoord: Wij geloven, dat dit on
gedierte reeds in het zand gezeten
heeft en zich, doordat de zandbak
lang dicht geweest is, heeft kunnen
ontwikkelen. Men geve de zandbak ook
de winter voldoende lucht om het
id droog en steriel te houden. Men
kan b.v. onder de planken een paar
latten slaan zodat er voldoende lucht
bij kan komen en geen regen. Wan
neer men het zand in de tuin wil ge*
evuld kruiken, hetgeen vooral voor natte,
theewater. Uit
beschrijving zouden wij opmaken,
iubbele dat het bedoelde keteltje geen samo-
zeggen waar is. Wat het wèl is en of het oud-
de kook te het eerst laten
zodat al het c
gedierte achter blijft. Wanneer men
weer zand in de bak doet, moet men
opletten of het zuiver rivierzand is.
