i'ijfiieÉizenil
GEESTELIJK
LEVEN
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
Sliedrechtenaren
5 SAMEENJAN S
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 29 APRIL 1961
Atheïst in de ruimte
Moskou heeft de kans niet voorbij laten gaan om te
beweren dat het eerste aarde-rondje van de Russi
sche ruimtevaarder toch wel bewezen heeft dat God
niet bestaat. In een radiouitzending verklaarde Radio
Moskou tenminste ironisch: ..Denk u eens m, God
helpt ook de atheïsten."
Dergelijke woorden zijn niet vreemd. Ze komen ook
in de bijbel voor. De maarschalk van Sanherib zegt
tenminste tegen het Israëlische volk in Jeruzalem:
,,De Here heeft mij gelast; trek op tegen dit land en
verwoest het." Zijn woorden waren even ironisch be-
doeld als de woorden van de Russische radiospreker,
want later zegt deze maarschalk: „Wie waren er on
der de coden der landen die hun land uit mijn
macht heoben gered, dat de Here Jeruzalem uit mijn
macht zou kunnen redden?"
In een radio-uitzending heeft radio-Vaticaan de stem
van de Rooms Katholieke Kerk geantwoord: „Tech
nisch succes is geen bovennatuurlijke genade. Zij is
een natuurlijke gave. die God aan alle mensen ge
schonken heeft. God helpt ook de atheïsten. De aar
de geeft ook brood aan de moordenaar."
God ohderst^ept deze woorden als hij door de mond
van Jesaja zegt: „Gij moest de versterkte steden
verwoesten." Het leger van Sanherib wordt gebruikt
als een roede Gods, maar het kan ook niet meer
doen dan God het wil laten doen. In antwoord op het
gebed van de Israëlieten zegt God: „Ik zal mijn haak
in uw neus slaan en mijn bit in uw mond leggen en
u doen terugkeren langs de weg die gij gekomen
zljt." (Zie 2 Koningen 18 en 19).
„God helpt ook atheïsten," zei Radio Moskou. Dat is
waar maar dan op een wel heel hardhandige ma
nier om Zijn eigen wil te vervullen. Er is niets nieuws
in de opmerking van Radio Moskou, zij is zo oud als
het opstandige hart dat zich tegen God verzet, maar
daaraan zien zelf vertilt, want God kan niet ont-
Voor advies en voorlichting
naar vormingscentrum in Baarn
troond worden.
zingen kerk bij elkaar
Ongeveer 15000 menseo werken mee in de evangelisatie-
arbeid van de Gereformeerde Kerken. Zy bereiken op het
ogenblik met het evangelisatie-jeugdwerk meer dan 40.000
kinderen die afkomstig zyn uit niet-kerkelyke gezinnen.
Door middel van mannen-, vrouwen- en bybelkringen heb-
by zy regelmatig contact met 3.200 buitenkerkelijke vol
wassenen. In 1960 hebben zij 11.600 onkerkelyken toegespro
ken in hun straatpredikingen. Op 23.000 adressen legden zy
huisbezoeken af en met de lectuur die zy verspreidden be
reikten ze 166.000 gezinnen.
Niet altijd zijn de gereformeerden zo actief geweest op het gebied
van de evangelisatie. Voor de oorlog uitbrak was de kerk veel meer
naar binnen gekeerd en het evangelisatiewerk van toen was nog
maar het werk van dilettanten. Na de oorlog echter is de kerk haar
taak in de wereld duidelijker gaan zien. Velen werden zich hun
roeping bewust en gingen beseffen dat spontaan initiatief alleen
niet voldoende is. Het evangelisatiewerk zou meer overwogen ge
daan moeten worden dan tot dan toe het geval was geweest en er
diende beter leiding aan gegeven te worden.
Slledrechts kerkkoor is dat het
een gereformeerd kerkkoor is,
want die zijn er niet veel; wel
evangelisatiekoren. maar die mo
gen gewoonlijk niet in de zondag
se erediensten zingen. Het Slle
drechts koor wel; het laat geen
bijzondere gelegenheid voorbij
gaan om samen met de gemeen
te in een hoog cantus firmus, of
ln een prachtig gezongen lied
God te loven. Er is nog Iets bij
zonders aan dit koor dat bijna
tachtig leden telt, wat geen klei
nigheid is in deze tijd van zang-
malaise. Het specialiseert zich in
het gewone lied op een ongewone
manier. Geen cantates, .Messi
ah's" en opera's vormen de
hoofdmoot van het programma.
Het koor studeert niet een jaar
lang verbeten op een bepaald
stuk om dan een uitvoering te ge
ven en het geleerde weer te ver
geten. Het werd opgericht om
het eenvoudige geestelijke lied.
de gewone psalmen, en de mooiste
gezangen te zingen op een verant
woorde en aantrekkelijke manier.
Het zingt deze liederen niet bij
wijze van gratie, op een neer
buigende manier, zo van: „eigen
lijk is dat te min voor ons", zo-
ais maar al te veel gebeurt,
maar als een roeping. Daarom
behoeft het ook niemand te ver
wonderen dat dit koor reeds ineer
dan 150 liederen op haar pro-
grarfima heeft staan.
Een zingend koor is op zich
zelf geen nieuws, zelfs niet als
het goed zingt en dat doet dit
koor zeer zeker. Maar het Slie-
drechts kerkkoor kwam wel in het
nieuws toen -besloten werd om
hei kerkgebouw uit te breiden.
Daarvoor moest geld op tafel ko
men. De jeugdverenigingen begon
nen met een een-cents-actie, die
gemiddeld 250 gulden per maand
opbrengt, een paar mannen be-
Sonnen met een oud-papier-actie.
ames begonnen een babysit-cen
trale en plotseling vroegen de
koorleden: „Wat doen wij?"
Een concert geven? Men wilde
iets anders, iets wat op de duur
ook meer zou opbrengen.
De grammofoonplaat bracht de
oplossing. Verleden jaar in juni
kwam een eerste E P.-plaat uit
onder de titel „Gewijde Muziek
I". Uit eigen zak brachten de
koorleden net geld op tafel dat
nodig was om een dergelijke
plaat te laten persen. Twee
zorgelijk gestaan, omdat men zich
-fvroeg: ..Zal de actie wel sla
gen?" Maar toch brak altijd weer
het vertrouwen door en inderdaad
de actie slaagde.
Het gevolg is dat op 1 april
alweer een plaat is verschenen.
Van de eerste plaat werden reeds
bijna 500 exemplaren verkocht,
van de tweede p.aat hebben in
vrij korte tijd al bijna 150 exem
plaren hun weg gevonden.
Op de eerste plaat zingt aan de
ene kant het koor onder lei
ding van niemand minder dan de
gastdirigent Jan v. d. Waart
Psalm 133. „Neem mijn leven laat
het Heer" en „Vaste rots van
mijn behoud". De eigen dirigent
van het koor Jan Bonefaas die
als organist en dirigent steeds
meer bekendheid krijgt, speelt
bewerkingen van gezang 218,
psalm 6 en gezang 121.
De tweede plaat is helemaal
een zangplaat en bevat psalm 29.
gezang 55, psalm 105. gezang
186 en gezang 50. Ze worden fris
en opgewekt gezongen met een
opmerkelijke warmte. De zang
biedt een gelukkige combinatie
van een koor dat beschikt over
voor amateur-zangers een hoge
mate van techniek en over een
innerlijke beleving van wat er ge
zongen moet worden. Deze zang
leeft en dat maakt dat deze plaat-
jes-voor-een-goed-doel ver bovpn
de middelmaat uitsteken. De
zang wordt in het bijzonder le
vendig omdat ook een kinderzang-
klasse meewerkt. De dirigent Jan
Bonefaas is tevens muziekonder
wijzer aan de gereformeerde
school en kan daar al muziekken-
nis zaaien om straks in zijn koor
de vruchten te plukken.
Het gevolg van deze overwe
gingen was dat de synode van
ljio besloot, op voorstel van het
generale deputaatschap voor de
evangelisatie, een evangelie-cen
trum op te richten.
Centrum
Het Gereformeerd Evangelisa
tie Centrum werd gevestigd in
een groot, oud buitenhuis in
Baarn. Ds. W. A. Wiersinga,
predikant in Leiden, werd aange
steld tot directeur .an het cen
trum. Het werd zijn taak het
evangelisatiewerk in het hele land
te stimuleren, voor te lichten en
te adviseren. Hiervoor hield hij
talloze lezingen en wanneer
men ergens hulp of raad nodig
had hoefde men maar te bellen
en ds. Wiersinga verscheen ten
tonele. Langzamerhand breidde
het evangelisatiewerk zich sterk
uit en een groot aantal vaste
krachten, evangelisten en maat
schappelijke werkers, werden in-
gescnakeld om in dit veelomvat
tende werk leiding te geven aan
de talrijke vrijwilligers die hun
vrije tijd gebruikten om op veler
lei wijzen te evangeliseren.
Tot het meest verantwoorde
evangelisatiewerk heeft zich het
jeugdwerk ontwikkeld; hierin is
waarschijnlijk het grootste aan
tal vrijwilligers werkzaam. Op
het ogerbük komen meer dan
16000 onkerkelijke kinderen met
het evangelie in aanraking en
met behulp van de moderne me
thodieken slaagt men er de laat
ste jaren ln om (ruw geschat) 40
a 50 procent van de kinderen vast
te houden tot zij volwassen zijn
en in hun leven voor God op
eigen benen kunnen gaan staan.
Het werk voor de norme'e en rlat
voor de zwak maatschappelijke
jeugd Is geheel verschillend van
opzet en uitvoering.
Voor kinderen die afkomstig
zijn uit zwak maatschappelijke
gezinnen is er het jeugdzorgwerk.
Hierin tracht men voor hen club
huizen open te stellen waar ze zo
vaak als ze willen kunnen binnen
vallen om de gezelligheid te vin
den die ze thuis te vergeefs zoe
ken Het is niet eenvoudig deze
kinderen met het evangelie te
beïnvloeden; het is belangrijker
dat men ze een stukje van het
evangelie voorleeft dan voorleest.
Voor dit bijzonder moeilijke
werk heeft de Stichting Evange
lisch Herstel een sociaal peda
goog aangesteld. Jac. v d.
Waals, die op dit terrein raad
kan geven.
Clubwerk
Cursussen
Voor de normale jeugd heeft
men het jeugdweekclubwerk in
gesteld. Men werkt hier volgens
een modern systeem, dat wel iets
weg heeft van de padvinderij,
ten einde de kinderen een vaste
binding aan de club te geven. De
klimroosmethodiek is geschikt
voor de meisjes. De grondgedach
te hiervan is: „Zoals een klimroos
alleen maar kan groeien wanneer
ze zich aan de muur hecht, zo
kan jij alleen maar groeien wan
neer je steunt op de Here Je
zus". De riddermethodiek wordt
gevolgd voor de jongens: „Zo
als een ridder moet striiden voor
zijn koning, zo moet jij strijden
voor Koning Jezus" Deze grond
gedachten zijn uitgewerkt in ve
lerlei symboien. die alle betrek
king hebben op het evangelie. Bij
de oudere jeugd laat men veel
van deze symboliek varen.
Vla het jeugdwerk komt men
dikwijls met de ouders ln aan
raking en dan kan aan het club
bezoek wel eens een huisbezoek
worden vastgeknoopt. Soms komt
er een gemeentelid met een adres
aandragen en het huisbezoek
wordt ook wel voorbereid door op
het desbetreffende adres geduren
de enige tijd evangelisatiebladen
ln de bus te doen en dan te gaan
vragen of men er „eens over wil
praten". De grote tegenstander
van het huisbezot»k is echter de
televisie. De mensen kijken lie
ver naar de t.v. dan een gesprek
te beginnen, want „het is zonde
om het programma af te zetten"-
Uit het jeugdclubwerk kunnen
ook moeder- of vrouwenkringen
voortkomen en in sommige plaat
sen zijn er zondagsscholen uit ont
staan. Er zijn nog vele andere
manieren waarop men evangeli
seert Zo boekt men op bepaalde
plaatsen nog grote resultaten met
de straatprediking, verspreidt
-s
■a ö-
-K Ö-
1 De kosten van de huwelijksboot
5 „Vooruit" zegt Therma derhalve „Wat zijn de moei-
j* lijkheden?" En meteen vaagt de glimlach weg bij Sarie's g
moeder en ze ziet er nu toch beslist zorgelijk uit. Voor zo-
<2 ver dat althans mogelijk is bij iemand, die van ouder op g
ouder de moed erin gehouden heejt.
■S „Wc zitten in de boot", zegt Sarie's moeder. „Nou wil rj.
m'n dochter ineens gaan trouwen met Jan. U weet wel,
die Jan, die met z'n vader bij ons inwoont. En nou heb ik
niets tegen die jongen, want het is 'n aardige knul, maar g
dat trouwen vind ik toch maar 'n hele stap. Ze zeggen al-
tijd: „Van trouwen komt rouwen", en als je zo eens hier
in de buurt rondkijkt, moet je wel zeggen dat ze 't bij 't g
<2 rechte eind hebben, als ze dat beweren.
men verschillende evangelisaiie-
bioden, en olaatst men duizenden
bijbels op buitenkerkelijke adres
sen. Al deze werkwijzen verande
ren en wisselen elkaar af omdat
in de evangelisatie de methode
die de ene dag bijzonder waarde
vol is. de andere dag waardeloos
kan blijken en wat in de ene
streek een groot succes is. >n ce
andere een even groot fiasco kan
worden. Men moet het evangeli
satiewerk voortdurend aanpas
sen aan de omstandigheden van
tijd en plaats.
Langs vele wegen heeft het
evangelisatiewerk zich uitgebreid.
Steeds meer mensen werden zich
hun roeping bewust en singen
meedoen en daarmee groeide de
behoefte aan voorlichting en ad
vies. Om in deze behoefte te
voorzien begon ds. Wiersinga drie
jaar geleden allerlei cursussen en
vormingsweekends te houden,
waar vaste krachten en vrijwilli
gers meer konden leren over
evangelisatie en evangeliseren.
En met alleen aan de a gemene
vorming werd aandacht besteed,
maar boven°' ook aan de mis
sionaire houding die de eerste
voorwaarde is voor het welslagen
van de evangelisatie.
De cursussen, die in de week
worden gehouden zijn bestemd
voor de vaste medewerkers. Er
zijn werk- en trainingsgroepen
voor de vaste krachten in het
jeugdwerk, en aanvullende cur-
sussen voor de evangelisten die
hun opleiding krijgen aan de
Nijenburg en de JtTourg. Ook voor
jonge predikanten is er een cur
sus. Deze heeft tot doel om hen
te oriënteren op de evangelisatie.
Het is hun taak om het geleerde
op hun beurt weer door te geven
aan de gemeente, want zij zijn
het die de gemeentereden moeten
leren om dagelijks te getuigen.
De vrijwilligers in de evangeli
satie. d;e in de week nun norma
le werk moeten verrichten en niet
in staat zijn aan deze cursussen
deel te nemen, kunnen aan week
ends meedoen. De weekends
worden druk bezocht door de
medewerkers van jeugdwerk en
zondagsschool en door huisbezoe
kers en lectuurverspreiders. Ook
de evangelisatie-ouderling is in
Baarn een -veel geziene gast. Hij
heeft de moeilijke taak schakel
te zijn tussen kerkeraad en evan
gelisatie. Hij moet de evangelisa
tie-medewerkers zoeken en aan
hun werk leiding geven. De kans
die de evangelisatie-ouderlingen
in Baarn wordt geboden om voor-
Joitgdiverk op volle toerencon
centratie voor en achter de pop
penkast.
lichting en raad voor hun werk
te krijgen, grijpen zij dan ook dik
wijls met oeide handen aan.
Vormingscentrum
Voor de cursussen en weekends
is zoveel belangstelling, dat men
in 1959 besiooi in Baarn naast de
afdeling voorlichting en advies
een aparte afdeling op te rich
ten voor de vorming. Dit werd
hei z.g. vormingscentrum, dat al
het gereformeerde evangelisatie
werk overkoepelt. De leiders van
het vormingscentrum werden de
sociaal icdpgoóg Jac. v. d.
Waals, die zich reeds met het
jeugd vormingswerk bezig hield
en die in het bijzonder op het ge
bied van de methodiek en het
groepswerk leiding kon geven, en
ds. H H. Gro'he'de, die voordien
jarenlang predikant in Rotterdam
was geweest en die vooral op het
theologische terrein zou kunnen
leiden. F"t vormingscentrum
werkt vanaf september op volle
toeren en het voldoet voor 100
procent.
Ds ((rosheide. die aanvankelijk
bedankte voor de benoeming tot
evange' satir-~redikant, nam de
benoeming later toch aan. Het
was we! moeiiiik om als stads
mens hier te wennen, zo vertel
de hij. Maar ik heb er toch geen
Toekomst
Uit de praktijk van een
MAATSCHAPPELIJK
WERKSTER
spijt-van; het is erg mooi werk.
We moeten nog steeds zoeken
V
naar de juiste manier om de men
sen te vormen. Ze moeten niet
alleen veel weten, maar ze moe
ten ook in staat zijn om in team
verband te werken en ze behoren
de iu ste miss'enmre houding^te
hebben We zetten de mensen
hier zelf aan het werk. liefst in
groepsverband.
de trap, daar woont bene-
de ons dat jonge stel, maar
jz zij is terug naar d'r moeder
5 gegaan, en hij houdt 't nu al
■fc met 'n ander, en dan krijg je
j* weer echtscheiding met alle
5 trammelant, die daar aan
vastzit. En daarom zeg ik
<2 maar: „Meid, weet wat je doet! Het kan nou allemaal wel mooi
lijken, maar geen mens kan zeggen hoe ie d'r over 'n jaar over j}-
5 denken zal, en dan zit je maar met de narigheid! En daar had
ik nou wel eens over gepraat willen hebben. Want ik zeg altijd
•d maar
Wat ze verder nog allemaal zegt of denkt, blijft voor- «-
lopig onuitgesproken. Sarie's moeder is net iets te snel van g
g woordenstroom geweest: ze is lichtelijk buiten adem van haar
gespreksopeningszetten en van één tel kunstmatige ademhaling #-
maakt Therma gebruik door er tussen te springen.
„Wat vindt Sarie er zelf van?" zegt ze, wetenschap- g
<2 pelijk en maatschappelijk en algemeen-menseüjk bijzon-
der verantwoord. Ze zegt „Sarie", want ze wil de moeder
2 beslist geen tweede keer voor het hoofd stoten. Maar ze g
<i richt zich daarbij tot de dochter zelf, die overigens tot g
nu toe gezwegen heeft op 'n gans niet zorgelijke, maar g
uiterst blijmoedige manier. In stilte bewonder ik onze ij.
2 maatschappelijk werkster weer eens: dat is nu echt de g
goede manier om deze zaak aan te pakken. Het doet er g
niet zo bijzonder veel toe wat de moeder over trouwen in
J het algemeen of over trouwen in dit bijzondere concrete jj,
geval pleegt te denken; het doet er alles toe wat de aan-
staande huwelijkspartners er zelf van vinden. Moeders g
<2 vaders trouwens ook moeten nooit al te veel willen be- g
J disselen; ze leven toe paar 't moment waarop ze de verant-
2 woordelijkheden moeten overdragen aan 'n volgende gene- u-
<r ratie. En voor Sarie's moeder is dit ogenblik thans ken- g
nelijk aangebroken. g
g „Ik ga trouwen!" zegt Sarie. „Al dat ongetrouwd jj.
zijn, dat is óók niks begonnen!" Ze kijkt zonnig en zege-
<r vierend en zelfbewust, een meisje, dat weet wat ze wil. g
C „Nou dat is mooi!" zegt haar moeder opeens fel. g
Het zial je ook gebeuren dat je bloedeigen kind 'n traditie
van vele geslachten plotseling zo boud afkraakt. Maar Ther- tj-
<r ma is niet van zins de moeder gelegenheid te laten om g
het offensief te hervatten, en Sarie zelf is dat evenmin g
van plan. g
„Dat lijkt me 'n goed idee zegt Therma, als 'n
<i scheidsrechtertje, dat kennelijk partijdig is. „Een huwelijk g
<2 hoeft beslist niet kapot te gaan. Laat er één op de honderd g
mislopen, dan zijn er nog negenennegentig, die goed gaan.
Ik kan 't me best begrijpen dat je trouwen wilt!" t
<r „Ik wil trouwen op 't stadhuis en ik wil overtrouwen in g
<f de kerk!" deelt Sarie mee. Ze heeft kennelijk het pro- g
S gramma der te verwachten feestelijkheden al volledig sa-
mengesteld. „Jan zegt ook dat 't anders nergens naar
<t lijkt Sarie laat in het midden of Jan 't stadhuis of g
<2 stadhuis plus kerk onmisbaar vindt. Ze mag dan met één g
bepaalde traditie breken, ze zal de andere traditie dat 'n g
2 vrouw 't heft in handen heeft vast en zeker wel in stand x}-
houden. g
<2 „ik wil net zo trouwen als die jeugdleidster, die hier g
J vroeger was", voegt Sarie er nog aan toe. „We zijn er g
toen allemaal heen geweest en ze was in het wit en we 5
C hebben zo'n vers gezongen van „Des Heren zegen...", weet b-
u wel?" Sarie richt zich daarmee rechtstreeks tot mij: ze g
r acht me duidelijk de hoofdceremoniemeester in deze aan- g
v .gelegenheid. ij.
<2 „Meid", zegt de moeder, „Je lijkent wel gek. Dat kost b-
'n kappetaal!" Ze kijkt mij nu ook aan, min of meer g
g hoopvol dat ik haar verklaring onder ede zal bekrachtigen, g
Maar ze komt van een koude kermis thuis. „Het kost
<2 niets!" zeg ik. „En ik vind dat Sarie gelijk heeft. Wat moet g
<2 je beginnen zonder des Heren zegen?" g
WIJKPREDIKANT g
ttrtrtrttrit trtrü 5?
Ds Grosheide is van mening
dai de mensen in de kerk steeds
meer doordrongen raken van hun
roeping ten opzichte van de we
reld. maar dat ze instructie
nodig hebben. In de toekomst zul
len er zeker nog meer mensen
mee gaan werken, maar ons uit
eindelijke doel is toch dat ieder
mens in de kerk de wereld voor
Christus gaat winnen, aldus ds.
Grosheide. De vruchten van dit
werk zullen niet alleen worden
geplukt door de buitenkerkelijken,
maar ook door de kerk en de
mensen zelf. Hoe intensiever een
kerk bezig is, hoe meer ze haar
mensen zegt. En hoe meer de
mensen met het evangelie wer
ken, hoe enthousiaster zij zullen
worden en hoe dichter zij bij het
evangelie zullen blijven.
Een groep vrijwilligers geanimeerd aan het werk in het Baarnsê
vormingscentrum.
Gelukwens voor De Gaulle, Frankrijk en Algerije -
Gezag van de generaal nu vrijwel onaantastbaar -
Hoop voor Europese extremisten lijkt vervlogen - Kans
op regeling met mohammedaanse bevolking sterk toe
genomen
FR Is alle reden om De Gaul-
Ie en Frankrijk, maar ook
de bevolking van Algerije relf,
geluk te wensen met het feit,
dat de „lnsurrectle" van de ge
pensioneerde generaals Challe,
Salan, Jouhaud en Zeiler op een
grandioze mislukking Is ultgelo
pen. Slechts vier dagen heeft
dit drama geduurd en het heeft
niet tot een massaal bloedver
gieten geleid. Het heeft echter
ln een beslissende fase van de
geschiedenis van Frankrijk,
waarmede de gehele westelijke
wereld zo nauw verbonden Is,
een duidelijk beeld getekend
van de situatie In Algerije en
het moederland op het gebied
van de interne machtsverhou
dingen. Generaal De Gaullc
heeft opnieuw op alle fronten
gezegevierd. Hij was opnieuw
de man, die zijn vaderland voor
een ramp kon behoeden en
daarmede de gehele westelij
ke wereld onbetaalbare diensten
heeft bewezen. En ook al kan
men bezwaren blijven hebben le
gen de macht, die onder het
bestel van de Vijfde .epubliek
aan de president van Franxrljk
Is toebedeeld (wie zal president
worden als De Gaulle er een
maal niet meer Is?) niemand
zal willen tegenspreken, dat in
Frankrijk niemand anders in
staat zou zijn geweest voor de
zoveelste maal een prestatie te
leveren, als De Gaulle ook nu
weer heeft gedaan.
Aarzeling
Uit de Jongste gebeurtenissen
in Algerije zijn enkele belangrij
ke dingen duidelijk naar voren
gekomen. Toen de opstand vrij
dagnacht in Algiers uitbrak, was
het Franse volk geëlectrificeerd
en aarzelde het grootste ge
deelte van de Franse strijd
krachten in Algerije, omdat
niemand wist, welke omvang
de opstand had aangenomen.
H->ewel deze aarzeling enkele
dagen duurde cn men in Frank
rijk zelf in die tijd een afwach
tende houding moest aanne
men, betekende dit niet, dat
men sympathiseerde met de
doeleinden van de rebellerende
generaals. Dat bleek wel uit het
feit. dat de territoriale bevel
hebbers in verschillende belang
rijke centra van Algerije zoals
Oran. Constantine, Bóne etc.
konden terugvallen op het groot
ste gedeelte van hun strijdkrach
ten. die buiten deze door met
de generaals sympathiserende
eenheden waren „overgenomen".
Blijkbaar wilden zij en hun be
velhebbers niets doen. voordat
bevelen uit Parijs zouden zijn
ontvangen en Parijs kon op zijn
beurt weinig uitrichten, zo lang
het geen overzicht had van de
omvang van de eenheden van
leger, marine en luchtmacht,
waarop het in het uur van de
beslissing zou kunnen rekenen.
Dramatisch
Dat was nog steeds het geval,
toen generaal De Gauile zon
dagavond zijn dramatische rede
voor radio en televisie hield.
Zijn beroep op het Franse volk,
eerst op de vrouwen en pas
daarna op de mannen, hem
te helpen de gepensioneerde ge
neraals de pas af te snijden,
was geen wanhoopsgebaar. We
zouden De Gaulle onrecht aan
doen, als we dat zouden zeggen.
Want als er één overtuigd ;s ge
weest van de wijze, waarop r>
strijd tussen hem en de leiders
van de revolte zou eindigen,
dan is het De Gaulle zelf wel
geweest. Neen, een wanhoopsge
baar was het bepaald niet. Het
was eerder het gebaar van
iemand, die vastbesloten is te
doen wat van hem geëist wordt
en daarom ook van een ander
mocht verlangen, dat die het
zelfde zou doen. Zijn aan het slot
van zijn rede uitgesproken ver
zekering. dat hij zou doorgaan
tot het tijdstip, dat hem daartoe
de „nodige krachten of het le
ven zelf" zouden ontbreken, was
geen holle frase.
Hij was doordrongen van de
ernst van de situatie. Hij re.ali
secrde zich, dat de revolte In
Algerije alleen maar succes
zou kunnen hebben, wanneer
men hem (De Gaulle) zou kun
nen uitschakelen. En hij besefte
terdege, dat dit laatste alleen
maar zou kunnen gebeuren, als
ook ln Frankrijk delen van het
leger zich tegen hem zouden ke
ren, of wanneer dit uit
bleef als de parachutisten er
toe zouden overgaan, In het ge
bied van Parijs te landen om
te trachten, de macht in de
Franse hoofdstad over te ne
men, zoals zij dat de vrijdag-
Weigering
Het behoeft dan ook niet te
verbazen, dat er in Parijs een
paniekstemming ontstond, toen
berichten uit 'Algiers, die 1oov
aanhangers van De Gaulle naar
Parijs waren overgeseind, meld
den dat 1500 man parachu'isicn
gereedstonden, zich met trans
portvliegtuigen naar de Franse
hoofdstad te begeven om op 40
km. ten zuiden daarvan te lan
den. Er is wel eens getwijfeld
aan de juistheid van de mede
deling van premier DeDré. ge
daan tegen het middernachte
lijke uur van zondag op maan
dag. als zouden de opstandige
parachutisten op het punt staan,
van vliegvelden in Algerije naar
Parijs te vertrekken. Uit de be
richten, die later hierover zijn
binnengekomen is evenwel ge
bleken. dat deze plannen inder
daad bestonden, maar dat zij
geen doorgang konden vinden,
omdat de piloten weigerden zich
voor dergelijke operaties be
schikbaar te stellen. In dit licht
bezien begrijpt men ook de on
derschepte klacht van gensraal
Challe, de aanvoerder van d»
rebellerende generaals, die niet
begreep, dat „de vliegtuigen
niet vertrokken waren".
Twee kanten
Het mes sneed toen van twee
kanten. De rebellen wisten, dat
zij niet op de luchtmacht kon
den rekenen, maar zij beseften
ook, dat de drastische maatre
gelen, die Parijs had genomen
om te voorkomen, dat landin
gen van parachutisten uit Al
gerije succes zouden hebben,
definitief een streep door bun
rekening had gehaald. En het is
dan ook niet gewaagd te bewe
ren. dat de opstand in Algeritc
ln wezen zondagnacht is mis
lukt. toen de plannen ln duigen
vielen, waarvan de uitvoering
onmisbaar was om de ln Al
giers begonnen revolte tot een
zegevierend einde te kunnen
brengen. Van dat ogenblik af
hebben de leiders van de op
stand alleen maar gepro
beerd. het gros van de meer
dan 400.000 man tellende Fran
se strijdkrachten in Algerije on
der controle te krijgen. Ook
maandagnacht bleven landin
gen uit en In de loop van dins
dag werden bij Mers El Keblr
de eerste schoten gelost, die het
begin van het einde van de re
volte Inluidden....
Stuiptrekking
Dat einde is onverwacht vlug
gekomen. De Franse Middel
landse Zeevloot kreeg opdracht,
naar Algerije op te stomen. De
strijdkrachten in Algerije kre
gen bevel een eind aan de op
stand te maken, zonodig met
het gebruik van geweld. Gen
darmes trokken Algiers binnen,
bezetten radio-Algiers en deden
met steun van mariniers het
rijk van de gepensioneerde gene
raals ineenstorten. En zo kwam
er een einde aan een opstand,
die Frankrijk en Algerije in een
nameloze ellende had kunnen
storten en die bijna geslaagd
was, ware het niet, dat ae va
derlandsliefde van de gewone
man in leger, luchtmacht en
marine het had gewonnen van
de sympathie voor de Europese
bevolkingsgroep in Algerije, die
het bepaald niet gemakkelijk
heeft.
Zoals het nu gegaan is, kan
men deze opstand tegen het ge
zag van Parijs zien als een laat
ste stuiptrekking van de pa
rachutisten, die na al de neder
lagen, welke zij, in Indochina
cn Algerije hebben moeten in
casseren, zich volkomen van bet
ware Frankrijk hadden ver
vreemd. Zij vormden nog lang
een staat in de staat en meen
den de rest van de strijdkrach
ten ln Algerije op het beslissen
de ogenblik wel mee te kunnen
krijgen. En dat was de grote
misrekening in de plannen van
de generaals, die meenden, De
Gaulle de wet te kunnen voor
schrijven.
Rigoureus
De overwinning van de Fran
se president is van enorm be
lang. Niet alleen is de interna
tionale positie van Frankrijk er
door verstevigd, maar ook en
vooral is het overwicht van de
generaal op de Europese bevol
kingsgroep in Algerije beduidend
groter geworden. Deze mensen
hebben nu niets meer, waarop
zij kunnen terugvallen. Na de
gebeurtenissen van deze //eek
mogen we gerust aannemen,
dat De Gaulle rigoureuse maat
regelen zal laten nemen tegen
de rebellerende elementen onder
de strijdkrachten in Algerije.
Hij zal er ongetwijfeld voor zor
gen, dat zij niet opnieuw een
kans krijgen, een greep naar
de macht te doen, zonder de fou
ten te maken, "die enkele dagen
geleden tot hun nederlaag leid
den.
Elk verzet van de zijde van
de extremisten onder de Euro
peanen zal voortaan zonder par
don door politie en zonodig door
het leger worden neergeslagen.
Van nu af aan, zal Iedereen in
Algerije zich moeten schikken
in de maatregelen, die de rege
ring ln Parijs met dc steun van
het parlement, meent te moeten
nemen, ook ten aanzien van dc
Algerije.
Het FLN
Of de overwinning van De Gaul
le ook tot bespoediging van een
akkoord met de mohammedaan
se nationalisten, vertegenwoor
digd door het FLN (Nationale be
vrijdingsfront) zal leiden moet
nog worden betwijfeld. Deze
mogelijkheid is zeker niet uit
gesloten, omdat de leiders van
het FLN voortaan met volledig
vertrouwen in generaal De Gaul
le hun plannen kunnen opstel
len. Zij zullen zich echter ook
realiseren, dat de wijze, waarop
De Gaulle een eind heeft ge
maakt aan de rebellie van de ge
neraals grote indruk zal hebben
gemaakt op de mohammedaan
se bevolking van Algerije en dat
De Gaulle er nu nog meer dan-
ooit op uit zal zijn. bedoelde
FLN-leiders te overtuigen van
de onredelijkheid van sommige
hunner eisen, met name die be
treffende volledige afscheiding
van Frankrijk.
Dit neemt niet weg dat een
akkoord ln de naaste toekomst
mogelijk blijft, wanneer de lei
ders van het FLN met oog voor
de werkelijkheid aan de confe-
rentletafel plaatsnemen en
trachten. De Gaulle zoveel mo
gelijk tegemoet t« komen. Dan
zal het neerslaan van de op
stand tn Algiers ook voor Alge
rije zegenrijk hebben gewerkt.
