Uw probleem is het onze
Interfïlm heeft nog enorm
veel werk te doen
Waait een v redesbries je
uit liet Vatieaan?
Enkele kanttekeningen
BUISMAN
Een woord voor rand nas
Dr. K. H. E. Gravemeijer
50 jaar predikant
Duivel terug in de
Engelse catechismus
VERTICALE PRIJSBINDING
JTEN vrij felle discussie is cr op het ogenblik gaande rondom het vraagstuk
van de verticale prijsbinding. Er zijn maatschappelijke groeperingen, die
het niet onder stoelen of banken steken, dat zij warme voorstanders zijn van
de verticale prijsbinding. Maar er bestaan evenzeer andere groeperingen, die
zich geopenbaard hebben als fervente tegenstanders. De discussie is aan
leiding geweest voor de minister van economische zaken om aan de perma
nente commissie Economische Mededinging advies te vragen over de wense
lijkheid van de verticale prijsbinding en deze adviesaanvrage heeft waar
schijnlijk de discussie over dit onderwerp nog weer extra gestimuleerd.
Wat er met het begrip verticale prijsbinding bedoeld wordt, zal niet iedereen
op het eerste gezicht duidelijk zijn. Het is een wat ingewikkelde weergave
van een toch vrij simpele zaak. Indien namelijk een fabrikant de detaillist
bindend voorschrijft, tegen welke prijs hij de artikelen van dc betrokken
fabriek aan het publiek ten verkoop dient aan te bieden, dan spreekt men
van verticale prijsbinding. Van een horizontale prijsbinding zou men kunnen
spreken, indien de detaillisten onderling prijsafspraken zouden maken.
Samenvattend zijn de standpunten pro en contra de verticale prijsbinding
als volgt weer te geven:
De voorstanders, die gezocht moeten worden in de kring van het bedrijfs
leven, zowel bij de industrie als de groot- en kleinhandel, zijn van mening
dat voor een goed functioneren van de produktie en de afzet, merkartikelen
noodzakelijk zijn. Een merkartikel houdt voor het publiek de garantie in van
een bepaalde kwaliteit. Aan dit merkartikel verbindt de fabrikant bovendien
de vaste prijs voor de consument, zodat het publiek bij de beoordeling van begin. Er zal zich in'de toekomst nog
het merkartikel van twee vaststaande feiten kan uitgaan: de kwaliteit en I een veel grotere ontwikkeling gaan
CPREKENDE OVER DE FILM
1 heeft Ingmar Bergman eens
gezegd: „Op gevaar af weer iets te
beweren, dat ik niet bewijzen kan,
beweer ik dat wij slechts een
minuscuul deeltje gebruiken van
een ontzagwekkende macht. Wij
bewegen slechts de pink van een
reus, een reus die verre van
ongevaarlijk is".
Het zijn als het ware profetische
woordendie des te meer kracht heb
ben, omdat zij gesproken zijn door een
iverkelijk groot man in filmland. Met
de film staan wij nog slechts aan het
de prijs.
Anderzijds ontstaat hierdoor voor de fabrikant en de handel de zekerheid
van een bepaalde omzet; er wordt een bodem in de markt gelegd op basis
waarvan zowel voor dc industrie als voor de handel omvangrijke investe
ringen en het aantrekken van soms grote aantallen werknemers gerecht
vaardigd zijn. Het bedrijfsleven ziet dan ook in de verticale prijsbinding een
groot positief maatschappelijk belang. Zonder de vaste prijs voor het merk
artikel zou het bestaan voor vele bedrijven te riskant en dus onmogelijk
worden. Afschaffing van de prijsbinding, gepaard gaande met wilde prijs
acties, zou de ondergang kunnen betekenen van sommige bedrijven.
De tegenstanders van de verticale prijsbinding zien het allemaal minder
donker in. Zij geloven, dat de consument thans in vele gevallen te veel be
taalt, in ieder geval achten zij bij afschaffing van de verticale prijsbinding
het risico veel minder groot dat, de consument inderdaad te veel betaalt voor
het merkartikel, en voorts geloven zij niet zo erg in de ontwrichting, die
voor sommige bedrijven het gevolg zou kunnen zijn van een opheffing van de
verticale prijsbinding.
Als tegenstanders van de verticale prijsbinding hebben zich uitgesproken de
consumentenorganisaties, de verbruikscoöperaties en de werknemersvakcen-
tralen.
Uier staan twee meningen tegenover elkaar, waarvan moeilijk gezegd kan
worden, dat de ene partij geheel ongelijk heeft cn dat de andere partij het
gelijk Volledig aan haar zijde heeft.
Naar onze mening ligt, zoals dikwijls het geval is, ook hier de waarheid in
het midden. Het wordt daardoor echter nog moeilijker, antwoord te geven op
de vraag, of de verticale prijsbinding afgeschaft zou dienen te worden, of
dat men haar onverkort zou moeten handhaven. Wellicht is er ook hier een
tussenweg mogelijk.
TE HOGE PRIJZEN?
Bu
voordoen. De technische apparatuu"
bijv. zal voortdurend verbeterd wor
den en het mogelijk maken, dat dc
meesterwerken der filmindustrie tot
in de kleinste gehuchten, tot in de
onontwikkeldste gebieden der aarde,
ja tot in de huiskamers zelf op een
voortreffelijke wijze geprojecteerd
kunnen worden. Denk erom, dat wij
tegen die tijd klaar staan om het
steeds groter wordend publiek werken
voor te zetten van een werkelijke
waardewant„deze reus is verre
van ongevaarlijk".
De zojuist in Utrecht beëindigde zes
de internationale oecumenische film
conferentie van Interfilm heeft bewe
zen, dat men in kerkelijke kring meer
en meer de waarde van de film als
medium van geestelijke waarden gaat
beseffen.
Dat bleek wel duidelijk uit de leven-
dige discussies, die gevoerd werden
rondom het zojuist verschenen rapport
„Film en Evangelisatie", waarvoor wij
reeds eerder de aandacht van onze le
zers hebben gevraagd. Behalve de vele
principiële problemen, kwamen er ook
een massa praktische moeilijkheden
ter sprake. Vooral de twee afgevaar
digden uit Tanganyika wezen daarop.
De onderwijzer Hezron Mwalapembe
een zeer levendig man, vol humor en
geestdrift wees op de moeilijkheden
van bijv. een voor ons vanzelfsprekend
technisch onderdeel: dat van dc pro
jectie. Hoe komt zo'n Afrikaans land
aan de mensen, die projectie-apparaten
kunnen hanteren, om maar te zwijgen
van de moeilijkheid of er wel films
zijn, die daar door de bevolking begre
pen kunnen worden, denk aan de taal
barrières en de verschillende gedach
tegangen tussen de Westerse cultuur
volken en de volken van Afrika, die
zo heel anders denken. Dr. Hochstras-
ser wees in dit verband op de funeste
gevolgen van de z.g. Westerns, die bij
de Afrikanen de voorstelling wekken,
alsof de blanke mensen niets anders
doen dan elkaar over en weer neer
schieten.
JIJ de vraag, of de verticale prijsbinding voor het merkartikel al of niet af
geschaft dient te worden, zouden we een aantal kritische opmerkingen
willen maken.
Met name uit de kring van het levensmiddelenbedrijf komt nogal wat protest
tegen een eventuele afschaffing van de verticale prijsbinding. Dat er inderdaad
voor het bedrijfsleven voordelen verbonden zijn aan de verticale prijsbinding
hebben wij reeds uiteengezet. De protesten uit deze sector van het bedrijfsleven
zijn dan ook begrijpelijk.
Ons een ogenblik beperkend tot het levensmiddelenbedrijf, kan de vraag ge
steld worden, of opheffing van de verticale prijsbinding ook voordelen zal
opleveren voor de consument, met name liet voordeel van grotere concurrentie
cn lagere prijzen. Het levensmiddelenbedrijf is immers voor de consument een
uiterst belangrijke tak van bedrijf. Het grootste deel van het huishoudgeld van
de huisvrouw gaat naar het levensmiddelenbedrijf. 1 heolOglSChe problemen
f>n eventueel voordeel is hier echter lang niet zeker. In de eerste plaats om- Ds TeofUo R „an de
dat ook onder de verticale prijsbinding de prijzen verlaagd (kunnen) worden, Herrnhuttergemeenten In Tanganyika)
maar in de tweede plaats omdat het levensmiddelenbedrijf reeds een scherpe sprak over de theologische problemen,
fionmip-oniio Irani iiinn honnaiifan nnir nn hoi nirnnhiilt pTnnfu'inkplhoilriif. con- Symbolen, zei hij, zijn in de prediking
niet vreemd en de film werkt ook met
symbolen. Principieel moet het dus mo
gelijk zijn, dat de bijbelse boodschap
door de film wordt uitgedragen. God
gebruikt symbolen om de wereld
roepen tot haar redding door Jezus
Christus, de film echter moet zijn
symbolen ook kunnen uitleggen, maar
dat is zeer moeilijk, want deze symbo
len moeten iets tonen van het „Heili
ge".
Ds. Kisanji is een groot theoloog
(een indrukwekkende aartsvaderlijke
figuur) met een grote liefde voor zijn
Heer en Heiland. Tegen de film van
de jonge Zweedse theoloog Par Sjöder-
berg over de zondeval in het Paradijs
bijv. voerde hij het bezwaar aan dat
deze film wel de gevolgen van de zon
deval toont: de strijd van mens tegen
mens, maar niet het wezen, want in
Genesis 3 gaat het om de strijd van
de mens tegen God. Geen hooggeleerde
theoloog van enige Europese of Ameri
kaanse universiteit had het klaarder en
raker kunnen formuleren dan deze diep
zwart gekleurde pastor verus, een op
rechte herder en leraar.
De Engelse mister A. B. Lomas wees
erop, dat er tussen de Engelsspreken
de landen en de vertegenwoordigers van
het Europese vasteland diepgaande me
ningsverschillen heersen over wat een
,;oede religieuze film is. Het vorig
aar maakte hij het mee, dat in Ham-
Jurg een Amerikaanse Bijbelse film
door de Europeanen bijna uitgelachen
was en nu had hij een film van Jan
van Hillo in Amerika vertoond en nie
mand had maar enig woord van waar
dering kunnen opbrengen.
Te eenvoudig
De Duitse discussiegroep zette bij
monde van mejuffrouw Eva Krause uit
Düsseldorf uiteen, dat naar hun grtind-
liche opvatting de religieuze films maar
te zeer van geringe kwaliteit wa
ren: te eenvoudig, te zwart-wit, te
eenzijdig, te onbeholpen, kortom films,
waarvoor men zich eerder moet excu
seren, dan hen te vertonen.
Misschien klinkt dit alles niet erg
hoopgevend. En toch was er wat het
gebodene op het gebied van de film voor
kerkelijk gebruik betreft, vergeleken
bij het vorig jaar te Hamburg een gro
te verbetering te bespeuren, terwijl ook
de principiële bezinning vorderingen had
gemaakt. Het bestuur van Interfilm is
zich van de grote principiële en prak
tische moeilijkheden ten zeerste bewust.
Men weet, dat men zelfs aan het bewe
gen van de pink van de reus op het ge
bied van de kerkelijke films nog niet
eens toe is. maar men weet ook, dat
men op de ingeslagen weg noodzakelijk
concurrentie kent. Hier bevechten ook op het ogenblik grootwinkelbedrijf, coö
peratie en de commercieel samenwerkende zelfstandige kruideniers elkaar
bijna op leven en dood. De prijsindexcijfers zijn in deze sector dan ook steeds
dalende. Wc geloven, dat hier niet veel méér te concurreren valt, vooral als
we ook nog letten op de concurrentie tussen het merkartikel en de niet-
merkartikelen.
Voor deze sector zal het waarschijnlijk inderdaad gelden, dat bij afschaffing
van de prijsbinding een verdergaande concurrentie, die de bedrijven kapot
maakt, voorkomen moet worden. Maar is dit niet mogelijk? Evenals de fabri
kanten thans reeds voorzichtig zijn met prijsverlagingen behalve bij het door
geven van gewijzigde grondstoffenprijzen, zal men ook dan deze voorzichtig
heid niet betrachten? En zal de reeds vergaande commerciële samenwerking
onder de middenstanders met name in de levensmiddelensector geen garantie
zijn tegen onverstandige prijsconcurrentie?
Wat betreft andere bedrijfstakken kunnen wij de wenselijkheid van een ophef
fing der verticale prijsbinding moeilijker beoordelen, maar indien deze daar
wèl wenselijk mocht zijn, dan vragen wij ons af, of voor het levensmiddelen
bedrijf eventuele funeste gevolgen van een opheffing van de prijsbinding niet
voorkomen kunnen worden.
Anderzijds moeten de tegenstanders van verticale prijsbinding zich realiseren,
dat afschaffing van de prijsbinding niet alleen maar voordeel zal brengen
voor de consument. Dc vaste prijs voor het merkartikel is weliswaar weinig
onderhevig aan veranderingen, maar dit heeft zowel een gunstige als een, zo
men wil, nadelige kant. Een vaste prijs kan aan de hoge kant zijn, terwijl dc
individuele detaillist deze prijs toch niet mag verlagen, de vaste prijs geeft
ook dc zekerheid dat er nergens voor dit artikel meer gevraagd mag worden.
Afschaffing van dc prijsbinding zal beslist in sommige streken van het land
voor de consument een verhoging van een aantal prijzen betekenen.
Ook zal men zich moeten realiseren, dat bij handhaving van de verticale
prijsbinding de minister ten alle tijde op grond van de Wet op de Economische
Mededinging het recht heeft in te grijpen, indien hij meent dat ergens te grove
winsten worden gemaakt. Maar dan moet er inderdaad voldoende controle
op de prijzen mogelijk zijn.
Naar onze mening biedt een afschaffing van de verticale prijsbinding zowel
voor- als nadelen. Beide zal men tegen elkaar moeten afwegen om tenslotte
naar de zwaarste zijde de beslissing te laten vallen.
We hebben thans alleen gesproken over de verticale prijsbinding m het al
gemeen. In de praktijk wordt nog onderscheid gemaakt tussen een individuele
en een collectieve verticale prijsbinding. De individuele is de verhouding tussen
cén fabrikant en dc detaillisten en bij de collectieve prijsbinding gaat het om
een groep van fabrikanten, die overeenkomen, dal, wanneer een winkelier voor
een bepaald merkartikel een te lage prijs berekent, hij van levering van alle
merkartikelen van deze groep fabrikanten wordt uitgesloten.
Beide vormen komen in Nederland voor. Een verbod alleen voor de collectieve
prijsbinding zal uiteraard minder ingrijpend en bezwaarlijk zijn voor het be
drijfsleven dan een verbod voor beide vormen. Bovendien heeft deze zaak
nog wel een juridisch aspect.
Wij hebben ons hier echter slechts beperkt tot het maken van enkele kritische
opmerkingen bij de verticale prijsbinding in het algemeen.
(Advertentie)
KOFFIE HOE OOK GEZET...
ALTIJD BETER MET
(ook als 't poederkoffie is)
EICHMANN
Onder bet molto „Bevel is bever schrijft
Vrü Nederland: „Eichmanns ver
dediger, dr. Servatlus, beeft in verskillende
interview» medegedeeld, dat zijn cliënt zal
aantonen dat hü alleen maar lieve en heelt
uitgevoerd. En verschillende verslaggevers
bÜ hel proces zijn hier ingevlogen. Kan
dat onbeduidende mannetje in zijn glazen
huisje «elf al die gruwelen hebben uitge
dacht? De aanklager is erin geslaagd aan
Ie tonen dat dit onbeduidende mannetje
meedogenlozer wa» dan Hitier -n Himmler.
Als het aan hem had gelegen, waren ook
nog de mensen met twee Joodse groot
ouders geliquideerd en de deportaties wa
ren sneller verlopen. Het is nogal vreemd
dat men dreigt af te gaan op dc indruk, die
Eichmann nu maakt. Zijn grote organisa
torische talenten heeft hij gebruikt om een
gruwelijk bedrijf zo efficiënt mogelijk uit
te oefenen. Zoals bijna alle oorlogs
misdadigers heeft hy meer gedaan dan
hem was opgedragen. En hij werkte met
enthousiasme."
Elscviers Weekblad zegt: „Dc
procureur-generaal van dc Israëlische rcchl-
liunk waarvoor Eichmann terechtstaat, heeft
het lot van onze Nederlandse landgenoten
die vergast zijn op klemmende wijze in
herinnering gebracht. Het is goed dat ook
dc jongere generatic nog eens verneemt
wat is geschied. In liet algemeen kon men
zeggen «lat over dc schuld van de verdachte
niels vaststaat aleer dc rechterlijke instan
tie het vonnis heeft uitgesproken. Hier is
het anders. Wij hebben liicr met een stuk
oorlogsrecht te doen. Het vervult ons met
grote voldoening dat onze vrienden die in
de gaskamers stierven toch nog een stem
hebben gekregen op een plek die ons
allen dierbaar is."
In Athene is overleden de 74-jarige be
kende Griekse theoloog dr. Nicolas
Louvaris. Hij was geruime tijd minister
van onderwijs en godsdienstzaken van
Griekenland. Aartsbisschop Theoklitos
van Athene leidde de begrafenis.
Onderwijsbenoeraingen
Benoemd tot onderwijzer of leraar:
aan de Oir. Kweekschool te Emmen:
M. H. van Haaren te Rotterdam: aan
de Burg. Aten-school te Schoonhoven: P.
Dool te Leiden, K. van Essen te Gouda.
W. Koen te Krimpen aan de Lek. B.
A. de Wijs te Made, W. H. Evers te Ju
li anadorp. Curasao. Aan de Chr.
Technische School te Sneek: U. Hooge-
veen te Smilde, Y. Ringnalda te Sneek,
L. Huisman te Sneek: J. Kronemeijer
te Sneek en T. T. Meijer te Groningen;
aan de Pr. Ireneschool te Goes: D. de
Kok te Goes; aan de Ichthusschool te
Alphen a.d. Rijn: G. A. Kuylenburg te
Veenendaal; aan de Immanuel-school te
Alphen a.d. Rijn: D. W. v. d. Kouwe te
Zuidwolde (Dr.); aan de Hervormde
school te Ede-Z.: H. J. Kelder te Balk
brug: aan de Geref. school te Sliedreoht:
Ph. v. d. Giessen te Gorinchem; aan de
Hervormde school te Wekerom: J. Gou
weloos te Renkum en L. Riemens te
Wolfaartsdijk; aan de Chr. Nat. school
te Genderen: R. Houtsma te Leersum;
aan de School m.d. Bijbel te Waardhui
zen: H. A. Arentsen te Zwolle.
moet doorgaan, want alleen door een
hartelijke samenwerking van allen aan
wie Kerk èn Film ter harte gaan, kan
men zich toerusten voor de grote toe
komst. die voor de film (en daarom ook
voor de kerkelijke film) is weggelegd.
Geen filmprijs
In dit besef, dat men er nog niet is,
heeft „the Board of directors" van In
terfilm besloten dit jaar nog geen oecu
menische filmprijs uit te reiken voor de
film in kerkelijke dienst, maar zich be
perkt tot de toekenning van een „eervol
le vermelding" voor de film „Adam en
Eva" van de Zweedse student Par Sjö-
derberg. Ik voor mij geloof, dat deze
jongeman met zijn werk althans voor
het kritisch ingestelde Europa op de
goede weg is. Het filmlicht moet voor
ons uit het hoge Noorden komen. Deze
eervolle vermelding moge Par Sjö-
derberg een aansporing zijn op de inge
slagen weg voort te gaan. Hij had zijn
film opgehangen tussen twee grote Bij
belwoorden: het „de aarde was woest
en ledig" van Genesis en ,,Wij ver
wachten naar Zijn belofte nieuwe heme
len en een nieuwe aarde, waar gerech
tigheid woont" uit de Tweede Petrus-
brief. Zo tussen zondeval en weder
komst staat het getuigenis der Kerk,
ook op het gebied van de film.
„De (film)reus is verre van onge
vaarlijk", zegt Ingmar Bergman en In
terfilm is zich daarvan bewust. Daarom
preekte ds. A. Dronkers uit Utrecht,
(die binnenkort gaat promoveren op het
onderwerp: De religieuze film) gister
morgen in een oecumenische dienst in
de Domkerk over Lucas 11 33-36; „De
lamp van het lichaam is het oog...", in
welke dienst Pasteur Henri de Tienda
uit Frankrijk, Oberkirchenrat dr.
Gerber uit Armstadt, ds. P. M. Luca
uit Amsterdam en Rev. Teofilo Kisanji
uit Tanganyika hem assisteerden ir
Schriftlezing en gebed. Een waardig be
sluit van een conferentie, waarin allen
van welke landstreek of kerk ook een
drachtig en broederlijk tezamen waren
om zich te bezinnen over het getuige
nis der Kerk ten aanzien van het mas
samedium de film. Voor Interfilm is er
nog enorm veel arbeid te doen, want
men is nog pas bezig met de pink van
de reus.
EV. GROLLE.
De houding van het Vatieaan rooms-katholieke parochiegeestelijken
tegenover de protestanten in Italië 8311,611 De ™>™-»«thoiieke deelnemers
is ingrijpend gewijzigd, hebben
leiders van de Waldenzenkerk in
Italië in de afgelopen weken be
kend gemaakt. Ds. Ernesto Assayot
sprak in dit verband zelfs van een
vredesbriesje dat vanuit Rome be
gint te waaien. De veranderde
houding houdt verband met het
komende bisschoppelijk concilie
dat de Rooms Katholieke Kerk
spoedig hoopt te organiseren. Maar
in Rome zijn de protestanten ge
neigd er heel anders over te den
ken.
In Turijn werden bijvoorbeeld de pro
testanten van verschillende kerken uit
genodigd om een samenkomst te bezoe
ken die door rooms-katholieken was
belegd en waar kardinaal Bea, hoofd
van het „secretariaat voor de eenheid
van de christenen,, sprak. Een derge
lijke uitnodiging is heel opmerkelijk,
omdat de Waldenzen reeds kort nadat
zij hun eigen kerkgemeenschap vormden
in de twaalfde eeuw tot ketters werden
verklaard.
Volgens berichten van protestantse
zijde heeft kardinaal Bea ip deze samen
komst over het verlangen aan beide
kanten naar een herstel van de kerke
lijke eenheid gesproken, maar waar
schuwde hij zijn gehoor bij het zoeken
van deze eenheid al te optimistisch te
zijn. Volgens hem kan in onze tijd slechts
gezaaid worden, wat later moet worden
gemaaid. De protestanten zullen waar
schijnlijk niet uitgenodigd worden aan
het concilie deel te nemen, omdat het
een eigen zaak van de Rooms-Katho-
lieke Kerk is. Zij zullen echter volko
men op de hoogte worden gehouden van
de ontwikkelingen tijdens het concilie.
Toon past niet meer
Ook twee rooms-katholieke theologen
hebben in de afgelopen weken in sa
menkomsten van de Waldenzen gespro
ken. Volgens de predikanten hadden
deze rooms-katholieken zelfs praktisch
om een spreekbeurt gevraagd, terwijl zij
enkele maanden geleden, nog nauwelijks
hadden durven spreken, als zij een uit
nodiging hadden gekregen. Een van deze
theologen prof. Don Bellini zei dat de
toon van het concilie van Trente niet
meer past in het huidige tijdsgebeuren.
In andere steden komen iedere twee
weken de protestantse predikanten met
werden speciaal voor dit doel door kar
dinaal Montini uitgekozen. Zij bestude
ren in de stad Milaan bijvoorbeeld het
evangelie van Marcus.
De Waldenzen zegge
hoüding Van rooms-katholieke zijde bij
zonder belangrijk is. omdat daaruit blijkt
dat de, rooms-katholieken zelf het voor
beeld willen geven om te komen tot
een grotere openheid in het gesprek.
Volgens hen is dit een bewijs dat het
de rooms-katholieken ernst is als zij
willen spreken over eenheid.
Verzet in Rome
Terwijl de Waldenzen in het noorden
in Italië iets van een nieuw vredes
briesje voelden, werden dezer dagen In
Rome nog weer eens herinneringen op
gehaald aan de kille houding van de
rooms-katholieken tijdens de Olympische
Spelen, die heel veel kwaad bloed ge
zet heeft bij de protestanten. De kwestie
kwam weer ter sprake toen rond Pasen
een rapport uitkwam, waarin eindelijk
melding gemaakt werd van de doods
oorzaak van de Deense wielrenner Knud
Jensen.
Het blijkt dat hij niet is overleden
als een gevolg van het innemen van
stimulerende middelen die hem door
zijn trainer werden verstrekt, maar dat
hij overleed aan een hartaanval. Jensen
stierf in het Olympische dorp. Een pre
dikant die de stervende wielrenner wil
de bezoeken, kreeg geen vergunning
om het dorp te betreden. Pas vier uur
na het overlijden werd hij toegelaten.
De schuldige was de rooms-katholieke
geestelijke Nicola Pavoni. die opdracht
nad de geestelijke verzorging van alle
spelers ongeacht hun geloof te regelen.
Ondanks het feit dat de Italiaanse Fe
derale Raad van Protestantse Kerken
bij herhaling er op aandrong dat ook
een niet-rooms-katholiek met de leiding
zou worden belast, werd dit steeds ge
weigerd. Toen de spelen al aan de gang
waren werd zelfs geweigerd dat pre
dikanten de spelers bezochten.
Uiteindelijk is er een topconferentie
gehouden waaraan onder meer een van
de presidenten van de Wereldraad deel
nam, bisschop Santé Umberto Barbieri
van Buenos Aires en de president van
het Internationale Olympische Comité.
Toen kregen predikanten eindelijk toe
stemming het dorp te betreden, maar
toen was het al bijna te laat, want de
spelen duurden nog maar een week.
Het rapport over de dood van Jensen
heeft al deze dingen in Rome nog weer
eens in herinnering gebracht en aan
leiding gegeven tot gemotiveerde be
schuldigingen tegen priester Pavoni.
Men zegtdat de mens nooit eenzamer is geweest dan in
deze tijd, juist nu de afstanden zijn weggevallen en de con- j
tacten tussen de mensen dus veel intensiever kunnen zijn.
De eenzaamheid van de moderne mens is gevolg daarvan, dat
de gemeenschap haar beschermende en koesterende functie
heeft verloren, ja in vele opzichten zelfs opgehouden heeft te
bestaan. Psychologen en sociologen komen tot deze conclusies j
en hun rapporten zijn somber gestemd: de mens is alléén en 1
i)i de eenzaamheid van zijn misschien enorm drukke bestaan I
staat hij zonder band met de ander, al zit hij elke dag tussen]
de mensen, in zijn flat, links en rechts, beneden en boven...
En toch rijst de vraag, of het hier alleen maar een tijdsver
schijnsel betreft. Is de mens niet gedoemd eenzaam te blijven,
behoort het niet zijn mens-zijn? En als dat zo is, moeten we
die eenzaamheid dan niet als een noodlot aanvaarden? De
vraag waarom het gaat is ten diepste, of de mens die van j
vroeger èn die van nu soms is afgeraakt van de bronnen,
waaruit hij moet putten om mens-in-de-gemeenschap te zijn.
Ontzettend grote en dure woorden, zegt u misschien. Vandaag
alleen deze voor u en voor mij indringende vraag: zijn wij j
mensen ten prooi aan eenzaamheid, omdat wij de relatie tot
de grote Bron, tot God, hebben doorgesneden?
Herdenkingsdienst in Giessen-Oudekerk
(Van een onzer correspondenten)
"PkE fraai gerestaureerde her-
U vormde kerk van Giessen-
Oudekerk was gistermorgen
stampvol, toen dr. K. H. E. Grave
meijer, de predikant die in de
oorlogsjaren zoveel voor de Neder
landse Hervormde Kerk heeft be
tekend, da kansel beklom. Het werd
een bijzondere dienst, want het
was precies 50 jaar geleden dat
deze geestelijke leider zijn eerste
preek op dezelfde kansel hield. De
78-jarige voorganger stelde na
drukkelijk vast dat het niet zijn
bedoeling was een herdenkings
rede te houden. Hij wilde het her
denken beperken tot de kleine
kring van de zijnen en tot de
binnenkamer. „Ik maak", zo zei
dr. Gravemeijer, „gebruik van het
recht om niet te jubileren."
Inderdaad beperkte dr. Gravemeijer
zich tot enkele aanduidingen, zijn jubi
leum betreffende. Op deze dag een
zondag jubilate in het kerkelijk jaar
wilde hij in zijn preek slechts iets la
ten doorklinken van de eigen dankbaar
heid in de jubeltoon van de gemeente.
Als tekst koos hij Jesaja 40:1:
Troost troost mijn volk zal uw God
zeggen" en wat er verder volgt. Bij de
behandeling van dit schriftgedeelte stel
de hij het volk Israël centraal. Tot dit
volk werden de tekstwoorden in de eer
ste plaats gericht. Het uitverkoren volk
van Israël heeft een bewogen geschie
denis: Het Oude Testament, dat daar
van verhaalt, wordt wel eens de „Jo-
denbybeï" genoemd en velen stellen
het ten achter bij het Nieuwe Testa
ment. Men is er zelfs wel toe overge
gaan laatstgenoemd boek afzonderlijk
uit te geven en te verspreiden. Dit is
zeer te betreuren. Het Oude Testament,
de Tenach is van onschatbaar belang,
o.m. omdat het de Thorah(wet) bevat.
De Tenach is de bijbel geweest van Je
zus en de Apostelen en zij hadden er
genoeg aan; alles staat er in en het
Nieuwe Testament sluit er op aan en
ontvouwt alles nader.
Sprekend over het lot van het volk
Israël zei dr. Gravemeijer, dat hun te
rugkeer naar het land van belofte mede
gezien mag worden als een teken van
de heilshandelingen Gods. De beloften
voor Israël zijn altijd aan het land ver
bonden geweest. Hij verhaalde van een
ontmoeting met Messias-belijdende Jo
den een groep waar de kerk veel
te weinig van afweet en zijn aanzit
ten aan hun Paasmaaltijd. Nooit tevo
ren had hij zo verstaan wat het bete
kent om bij brood en beker Christus'
lijden te herdenken.
De houding van de christenen t.o.v.
de Joden was volgens hem in menig op
zicht laakbaar; zij hebben het er naar
gemaakt dat vele orthodoxe Joden op
„Vroinvenbelaiigen"' wil
medewerking verlenen
bij kandidaatstelling
De afdelingen van de Nederlandse ver
eniging voor vrouwenbelangen zullen
voor de komende gemeenteraadsverkie
zingen een conceptprogramma opstellen
voor de vrouw en dit aanbieden aan de
politieke partijen. Waar dit moeilijkhe
den geeft, zullen zij meewerken aan het
kandidaat stellen van vrouwen voor de
gemeenteraad. Dit besluit is genomen
op een tweedaagse algemene vergade
ring, die de Nederlandse vereniging voor
vrouwenbelangen in Oosterbeek heeft
gehouden. De bijeenkomst stond onder
leiding van mejuffrouw drs. A. de Waal.
„Er zijn tal van vraagstukken, waarbij
de vrouw gelijkwaardig moet samenwer
ken met de man", zo zei de voorzitster,
„bijvoorbeeld hoe de vrouw opinie
vormend kan werken bij het opstellen
van een programma voor de gemeente
raadsverkiezing, bij een kritische be
schouwing over de echtscheiding cn de
omscholing van de vrouw".
de grond spuwen als zij de naam van
Jezus horen uitspreken. De Joden zijn,
daarvoor vervolgd. Maar Revius zegt
het anders in zijn bekende gedicht: 't.
En zijn de Joden niet, Heer Jesu, die.1
U kruisten". Het is nog altijd niet zo
zoals het zou moeten zijn dat de j
kerk de Joden tot jaloersheid verwekt.
Men heeft nog geen oor voor Israël en
daarom kan ook het woord niet gespro
ken worden dat gesproken zou moeten
worden. Toch zal het tot een gesprek
moeten komen. Als uitgangspunt zou
daarbij kunnen dienen het tekstwoord,
dat gesproken wordt tot de Joden en tot
ons, de Gojim.
Nadat dr. Gravemeijer zijn tekst ver
der had uitgewerkt eindigde hij zijn
preek met het citeren van psalm 48: 1
„Want deze God is onze God". Op ver- j
zoek van de jubilaris werden de toe- j
spraken beperkt. Alleen ouderling N. F.
L. van Slijpe voerde het woord namens I
kerkeraad en gemeente. Hij haalde een
aantal herinneringen op en sprak over
de bijzondere binding welke er altijd
geweest is tussen deze predikant en zijn
eerste gemeente. Als jubileumgeschenk
zal aan dr. Gravemeijer een schilder
stuk overhandigd worden: een gezicht
op Giessen-Oudekerk.
Het ziet er naar uit dat de anglica
nen in hun geheel vernieuwde cate
chismus toch plaats zullen gaan inrui
men voor de duivel. Toen vier maan
den geleden de catechismus werd op
gesteld en aan de kerkelijke vergade
ring werd voorgelegd, bleek dat met
geen woord melding werd gemaakt van
de duivel. Er wordt wel gesproken over
het „verkeerde" en liet „kwaad" maar
niet over de duivel.
Het gevolg was een stroom van ar-'j
U-kelen, ingezonden stukken in kerkelijke
bladen en ongeveer 500 amendementen
op de catechismus. De commissie die
deze catechismus heeft opgesteld isnu
bezweken voor de geweldige aandrang
en stelt aan de volgende kerkelijke ver
gadering voor om de duivel toch alsnog
in de catechismus op te nemen, al wordt
er geen afzonderlijk vraag en antwoord
aan hem besteed.
In het antwoord op de vraag: „Wat
deden je peetoudérs voor je bij de doop?"
stond oorspronkelijk het antwoord: „Zij
beloofden in de eerste plaats dat ik af
wijzen zal alles wat verkeerd is en zal
strijden tegen het kwaad." Nu in de ge
wijzigde versie zal dit antwoord luiden:
..Zij beloofden in de eerste plaats dat ik
de duivel en al wat kwaad is zal weer
staan."
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Sexbierum, toez.: B. W.
Steenbeek te Terwispei; te Waddinxveen:
J. Verwelius te Oldebroek.
Aangenomen naar Hasselternyveen:
A. van Dorssen. vic. te Utrecht; naar
Oudemirdum. tbez.: G. J. Tijsseling te
Suawoude.
Aangenomen dc benoeming tot bijstand
in het pastoraat te Bergeyk N.-Br.: dr.
M. v. d. Voet a.s. emeritus-predikant te
's-Gravenhage.
Bedankt voor Rotterdam vac. M. L. W.
Schoch: G. H. Wolfensberger te Den
Hoorn op Texel.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen naar Benschop-IJsselstein:
F. J. Scholten te Oosterend, Texel.
Reroepbaarstelling de pait. synode van
Zuid-Holland-Oost heeft opnieuw beroep
baar verklaard de heer J. F W. Erd-
mahn, die van 1930 tot 1945 predikant is
geweest te Haastrecht.
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen te Veendam: H. de Vries te
Sneek; te Sappemeer: F. van Deursen
te Barendrecht.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Veenendaal, vac. W. Heer-
ma: C. Langbroek te Nieuwe Pekcla en
C. Verhage te HUversum-Centrum.
Beroepen te Oud-Beijerland: J. Kamp
man te Rijnsburg.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt voor Amsterdam-Centrum:
Chr. van Dam te Rotterdam-Zuid; voor
Leiden en voor Waardenburg: C. Ver-
gunst te Rotterdam-Centrum.
Vraag: Hoe komt het, dat mijn aza
lea. wanneer zij 's zomers buiten
staat, volop knop en blad heeft,
's winters in de kamer wel gaat bloei
en. doch al het blad laat vallen?
Antwoord: De azalea heeft behoef
te aan een lichte plaats, doch mag
niet in de zon staan. Veel azalea's mis
lukken omdat zij te vroeg op een
warme plaats gezet worden. U mag
een azalea pas dèn in een verwarmd
vertrek plaatsen, als de bloemknoppen
zichtbaar worden. Het verlies aan blad
de dienst welzijnszorg van het leger,
verzorgd door het gezelschap van
Frans van Dusschoten. Gaarne zou ik
het adres van dit gezelschap willen
weten.
Antwoord: Men kan zich wenden tot
de heer F. van Dusschoten, Sophialaan
53. Amsterdam.
Vraag: Hoe komt het, dat er tegen
woordig veelal geschreven wordt: „Hun
die inlichtingen kunnen verstrekken",
terwijl ons altijd werd geleerd; „Zij,
die inlichtingen kunnen verstrekken"?
is waarschijnlijk te wijten aan te wei- Is dit een nieuwe taalvorm?
nig water en tevens gaat de accli-
matisatie in het begin gepaard met
bladverlies. De plant heeft verder be
hoefte aan vochtige lucht, die u
kan nabootsen door sproeien met een
nevelspuit. Deze is in dc bloemenwin
kel te koop. Men moet haar gieten
met lauw water. Eens ln de twee tot
drie weken moet men de plant met
pot en al onderdompelen in een bak
water totdat de pot niet meer borrelt.
Wanneer men de pot uit de tuin
haalt, moet men wekelijks twee maal
sproeien of de plant onder de douche
zetten en aok weer lauw water ge
ven.
Vraag: In de krant las ik een ver
slag van een cabaretvoorstelling voor
Antwoord: Neen. Vermoedelijk moet
het door u aangehaalde zinsgedeel
te luiden: „Hun, die inlichtingen kun
nen verstrekken, wordt verzocht, enz."
„Hun is namelijk derde naamval en
staat dus voor „aan hen". Tegenwoor
dig komt meer en meer in zwang de
term: „Zij. die inlichtingen kunnen ver
strekken, worden verzocht." Dit is of
ficieel fout en zou eigenlijk officiee)
betekenen dat deze mensen in verzoe-
duidt erop, dat het vreemdelingen wa
ren, afkomstig uit het land der Philistij-
nen en uit Kreta. De Philistijnen wa
ren volgens Amos afkomstig van Kaph-
tor, waarmede waarschijnlijk eveneens
Kreta wordt bedoeld, hoewel dit niet
vaststaat.
Vraag: Mijn vaas van ruw aarde
werk laat sinds enige tijd water door.
Hoe kan ik deze waterdicht maken?
Antwoord; Door behandeling met
waterglas.
Vraag: Hoe komt het, dat onze hoog
geroemde roomboter na de oorlog dik
wijls een zure smaak en reuk heeft en
waarom is deze nog steeds zoutloos?
Antwoord: Dat de roomboter dik
wijls een zure smaak en reuk heeft,
kunnen wij niet beamen, want derge
lijke verschijnselen wijzen niet op goe
de kwaliteit. En de keuringsdienst zou
iets dergelijks streng bestraffen.
Wel is het waar, dat vroeger do
smaak van roomboter iets afweek van
de tegenwoordige, tengevolge van het
king worden gebracht. Maar wat thans feit, dat zij thans een behandeling on
fout is, kan in later jaren goed wdr-
den.
Vraag: Wat betekenen de woorden
„Plethi" en „Krethi" in de Bijbel?
Antwoord: De Krethi en de Plethi
vormden de lijfwacht van David. Dit
dergaat, die haar beter houdbaar
maakt. Het is niet juist, dat de room
boter altijd ongezouten is. De vraag
naar gezouten boter is betrekkelijk ge
ring, doch zij is in de handel
Vraag: Kunt u mij ook zeggen, of
een woonwinkelhuis ook onder dc prijs-
beheersing van de huurwet valt?
Antwoord: Inderdaad wordt de huur
van een woonwinkelhuis beheerst door
de huurwet. Een woonwinkelhuis wordt
gerekend tot de bedrijfspanden, waar
voor in het algemeen een huurverho
ging van niet meer dan 15 procent
werd toegestaan bij de laatste verho
ging-
Raad van lezer; Een geel geworden
pitrieten wieg kan men weer spier
wit te krijgen met sterk bleekwater. Is
de wieg erg geel geworden, dan moet
men enkel bleekwater gebruiken.
Vraag: Heeft u een recept om een
goede kop mocca te zetten?
Antwoord: Voor mocca moet men
de allerbeste koffie gebruiken. Dit in
verband met de geur. Men rekene voor
één persoon op het gebruik van 1 lood
koffie en dl. kokend water. Overi
gens is de wijze van zetten gelijk aan
die van koffie. Een lood weegt 15,4
gr.
Vraag: Welke houtsoort is het
meest geschikt om gestookt te worden
in open haarden?
Antwoord: Alle houtsoorten zijn ge
schikt, maar beukenhout is het beste
en tevens het duurste.
