Stuiver per man voor
strijd tegen het vuil
Papoea's lachen als zij
hun eigen stem horen
De Zon gaat op
Dichterlijke dromerij
van Willem Saroyan
ff
Stichting Recreatie lanceert plan
Met de microfoon in Nieuw-Guinea
Zonnegloren-rit
naar Soest
Jan de Visser
(nerv) vertelt
MEUWE LETOSCHE COURANT
DONDERDAG 20 APRIL 1961
Dtun-vrttay 85
(Eerste publicatie)
WÊ
-
Zwart: 7. 9. 17, 18, 29, 32, 36.
Wit: 16, 24, 30, 33, 40, 43, 47.
Een gaaf miniatuur van de Bussum-
mer A. J. M. J. Bots, hoofdzakelijk be
doeld voor beginners. Uitbreiding van
dit vraagstuk schijnt, gezien de bord
ruimte, moeilijk te zijn.
Opgave: wit speelt en wint.
Sehuak-vraag 85
De stand in de partij tussen „ama
teur" en D. Janowski was:
Wit: Khl, De2, Tal en Tfl, Pbl en
Pe6, pi a2, b2, e5, f4, g2 en h2.
Zwart: Kc8, Dd4, Td8 en Th8, Lc5,
Pf5, pi a7, b7, g7 en h5.
Kunt u vinden hoe zwartspeler Ja
nowski zijn tegenstander meedogen
loos versloeg, zo vroegen wij u. Dit
ging aldus: 1h5h4 (zonder
zich om de dame te bekommeren!); 2.
Pe6xd4 (wit hapt maar wat moet hy
anders doen?), Pf5g3f; 3. h2xg3,
h4xg3t; 4. Khl—gl, Lc5xd4t; 5. Tfl
—f2, Ld4xf2f; 6. De2xf2, Td8—dlf;
7. Df2—fl, Th8—hit; Kglxhl, TdlX
fl mat. Iedere zet een pointe voor
een amateur om wanhopig van te wor
den!
Bridge
Het juiste bod in net biedprobleem
dat u gisteren werd voorgelegd, is: pas.
Eerdere acties zijn met uw minimaal
spel onverantwoordelijk. Zou u b.v. de
ruitenkaart herbieden, dan is de kans
gioot dat ook uw partner weer biedt
met het gevaar, dat u in een te hoog
jontract verzeild raakt.
In de praktijk werd zowel door
Noord als Oost gepast, zodat 2 klave
ren het eindbod werd.
Dit was de volledige kaartverdeling:
4 H 9 6 2
9 B 10
O A V 762
4 V 4
4 V B 5
4 A 10 4
C? V 8 6 3
O B 8 3
6 3 2
9A 752
O 10 9 4
4 A B 8
4 8 7 3
O H 9 4
O H 6
4 H 10 9 7 5
West kwam uit met schoppen 4 en
luid nam een gelukkige beslissing
door in Noord de heer te leggen. Hier
na incasseerde Zuid ruitenheer-aas
en gooide op ruitenvrouw een schop
pen weg. Nu volgde hartenboer. Oost
dook, Zuid legde de heer en vervolgde
met harten. West aan slag met harten
vrouw vreesde, dat Zuid hierna harten
wilde gaan aftroeven en speelde troef
na. In Noord werd klaveren 4 gelegd,
waarop Oost gehoorzaam met klaver
aas nam en klaveren naspeelde.
Hoewel Zuid hierna nog een slag in
harten en schoppen moest afstaan, ging
slechts één slag in troef verloren, zo
dat het spel met een overslag werd ge
maakt!
JACK DIAMOND.
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal: 1. straatlantaarn met
reflectors; 8. familielid; 9. schande; 10.
staatsbedrijf (afk.); 12. wiersoort; 13.
vlug; 15 doorweekt: 17. bolrond
vruchtje (spreektaal); 19. munt in Ja
pan; 21. stad in Rusland; 23. dwang;
24. water in Friesland; 25. nobele; 26.
hangt aan de mast; 27. vereniging; 29.
twijg; 31. familienaam; 32. sportterm;
34. eind; 35. ontkenning (Eng.); 37.
aardsoort; 39. bekende afkorting; 41.
iplant; 43. slede; 44. eetlust opwekkend
|borr eitje.
Verticaal: 1. oude Egyptische zonne
god; 2. gevuld; 3. nauwe; 4. muziek
noot; 5. jongensnaam; 6. tijdrekening;
7. voegwoord; 8. krijgsoefening op
grote schaal; 11. stad in Spanje; 12.
onheilaanbrengende godin; 14. voor;
16. strijdperk; 18. stok; 20. Europeanen;
22. water in Z.H.; 23. voorzetsel; 28.
zijtak Donau; 30. achting; 32. hemel
lichaam; 33. papieren puntzakje (ge
west.); 36. telwoord (Eng.); 38. hoge
priester te Silo; 40. water in N. Bra
bant; 42. scheikundig element (afk.);
43. biiwoord.
(Van een onzer verslaggevers)
En alles zo schoon!" Zo luidde
bijna altijd het itereotype commen
taar van de buitenlandse toerist over
Nederland. De Nederlandse zinde
lijkheid, de schone stoepjes, en de
kraakheldere gordijntjes, ze zijn
spreekwoordelijk. Althans: dat wéren
ze. Want als men de reacties van een
toenemende categorie toeristen (en.
niet alléén toeristen) mag geloven, j
is die Hollandse helderheid de laat-i
ste jaren steeds verder te zoeken
Men kan zich afvragen: houdt onze
vaderlandse helderheid niet op bij
de huisdeur, of in een gunstig ge
val bij de schoon geschrobde stoep
voor de deur? De statistieken zeggen I
er dit van: de Nederlander gooit ge-1
middeld vijftig pond vuil per jaar
op straat
Een toonaangevende Amerikaanse
krant, de New York Times, heeft aan
de toenemende vervuiling nog onlangs
een artikel gewijd, waarin de ervarin
gen werden weergegeven van een groep
Amerikanen, die een reis van acht da
gen door ons land hadden gemaakt
„Van die Hollandse zindelijkheid is niets
gebleken", werd geschreven „Het is
slechts een myte. De vaarten en kanalen
worden als vuilnisvaten gebruikt, de
strateu zijn in vele gevallen rommelig
en smerig, niet in de laatste plaats door
het grote aantal loslopende honden
Dit is nog maar één van de klachten,
die er de laatste tijd in de buitenlandse
pers zijn geuit Klachten, die door het
A.N.V.V. ernstig werden genomen Te
meer ook omdat ze niet alléén van bui
ten de landsgrenzen komen.
De Stichting Recreatie (van de actie-
Bosvarken) werd in de arm genomen
en het resultaat was een grootscheepse
nationale actie onder het motto „Op
geruimd Staat Netjes".
Vijf cent per inwoner voor de strijd
tegen de vervuiling. Dat is een van
de slogans, die de stichting voert. Den
Haag gaf die stuiver, of wel in totaal:
dertig mille. In Amsterdam is er al
een raadsvoorstel en vele andere klei
nere gemeenten zegden eveneens
steun toe. Maar hoe dankbaar die
steun van de kleine plaatsen ook
wordt geaccepteerd, hulp van de grote
steden hakt er het meest in, zegt de
stichting. En daarmee wil zij dan een
bedekte aanmerking maken op de
laatste van Nederlands drie grote ste
den, Rotterdam, die tot nu toe achter
bleef
De grote steden, daarop richt de actie
zich met name. Daar immers speelt het
vervuilingsprobleem het meest De stads-
reinigingsdiensten kunnen de strijd te
gen het vuil bijna niet meer aan Ook
al omdat men vooral in het Westen
met een tekort aan personeel kampt.
Laat iedere inwoner vijf cent geven
en we lossen het probleem op, zegt de
stichting. Provincie en Rijk leggen er
dan nog eens een stuiver op. zodat men
aan een totaalbedrag van een dubbel
tje per man komt. Een bedrag dat alles
zins verantwoord is omdat het volgens
de stichting voor zeker twintig cent re
sultaat zal hebben.
Zachte hand
Wat wil de stichting nu gaan doen?
De heer J Swart, promotor van de
actie, zegt: we moeten de mentaliteit
van de Nederlander veranderen. Dus
géén politiemaatregelen Ervaringen in
de Verenigde Staten en' Engeland heb
ben geleerd dat ook een zachte hand
veel goeds kan doen Maar dan een
hand die. vrij zonder financiële be
perkingen het wapen van de moderne
reclame en propaganda kan hanteren
En daarvoor is geld nodig Gemeente
in totaal 150 plaatsen), Rijk, provincie
en bedrijfsleven hebben al hun mede
werking toegezegd, al is dan nog lang
niet alles binnen. Met die steun in de
rug wordt de actie in mei gestart met
een kleurwedstrijd voor ruim anderhalf
miljoen leerlingen van lagere scholen.
Een uitgeversmaatschappij in Amster
dam draagt de kosten: 120 mille
In samenwerking met de Stichting
Nederlandse Onderwijs Film is onlangs
een schoolfilm-joürnaal gereed gekomen
Een Haags toneelgezelschap gaat een
instructief jeugdtoneel met de actie als
onderwerp brengen
Met benzinemaatschappijen is overleg
gaande om. over de mogelijkheid om
bij tankstations plastic zakjes aan de au
tomobilisten te verstrekken
Een grote papierfabriek heeft al enke
le duizénden papieren afvalzakjes ver
vaardigd om deze onder het publiek te
laten verspreiden. i
De bioscopen zullen filmstripjes gaan
vertonen
Fabrikanten van afvalbakken hebben
aangeboden voor plaatsing aan de open
bare wegen en in de recreatiegebieden
speciale bakken met het vignet van de
campagne erop te maken.
Een fabriek van suikerzakjes wil zak
jes vervaardigen met het bekende ac
tie-affiche erop.
Zuurtjesfabrikanten doen hetzelfde
met hun verpakkingen.
Andere bedrijven gaan waarschijnlijk
voor hondeneigenaars bestemde folder
tjes uitgeven om trottoirvervuiling van
deze kant tegen te gaan.
En dan zijn er nog de vele plaatse
lijke comité's, die met enthousiasme aan
de actie in eigen kring èaan meewerken,
daarbij geholpen door de stichting:
A/TOET In Nederland nog worden
-*•1 afgewacht welke resultaten
de nationale actie tegen de vervui
ling zal hebben; in New York, waar
zes jaar geleden een dergelijke
actie werd gestart is men best te
vreden.
Na drie jaar konden de volgende
resultaten worden geconstateerd:
trottoirs: 51 pet schoner,
9 vermindering van licht afval
papier, verpakkingsmateriaal,
kranten, tramkaartjes, enz.):
45 pet.
0 vermindering van zwaarder af
val (oud meubilair), matrassen,
puin, enz.): 70 pet.
Dit resultaat kon worden ver
kregen door een intensief gevoerde
campagne met behulp van moder
ne reclame- en propagandamidde-
Inmiddels zijn de methoden
van het New Yorkse actiecomité
met succes toegepast in 88 steden
in de V.S. en daarbuiten
Meer papier
Door de moderne verkoopmethoden,
waarbij de reclame voor en de verpak
king van de produkten een belangrijke
rol spelen, heeft de papier- en verpak-
kingsindustrie zich de laatste jaren enorm
ontwikkeld. Er wordt steeds meer pa
pier gebruikt. Er worden steeds min
der onverpakte artikelen verkocht. Deze
ontwikkeling, gecombineerd met het feit
dat Nederland het dichtsbevolkte land
ter wereld is met een nog steeds toene
mend aantal inwoners, maakt dat elk
jaar méér mensen beschikken over vele
duizenden kilo's méér papier, om achte
loos weg te werpen
Neem Nederlands grootste stad: Am
sterdam. Per jaar wordt hier door de
reinigingsdienst zo'n slordige 140 000
kubieke meter vuil van de straat wegge
haald (hier zijn de vuilnisbakken niet
bij inbegrepen). Een hoeveelheid die de
Nieuw Amsterdam driemaal zou kunnen
vullen. Driehonderd vijftig straatvegers
zijn er iedere dag mee bezig (en soms
driemaal op een dag!). Kosten: drie mil
joen. En telt men daar de twee andere
grote steden Rotterdam en Den Haag
bij op, dan komt men op een onkosten
post van een zeven miljoen gulden.
Resultaten
Hoewel Opgeruimd Staat Netjes op
het ogenblik nog maar in het stadium
van voorbereiding is, zijn de eerste re
sultaten al geboekt. Amsterdam besloot
het aantal openbare afvalbakken te ver
viervoudigen en in Haarlem, dat tot
voor kort geen enkele afvalbak had,
z(jn er nu dertig aangeschaft.
Straks zal de actie officieel starten.
Grootscheeps zal de stryd tegen de ver
vuiling worden aangepakt. Een stryd
ook tegen de nonchalance, tegen een laat-
maar-waaicn-mcntaliteit Een schoon
land. dat is het doel. Schoon, óók bui
tenshuis!
Op Hemelvaartsdag (11 mei) wordt
vanuit Den Haag en Rotterdam onder
de naam „Eerste Zonnegloren-kolder-
cross" een gezelligheidsrit naar genoemd
sanatorium in Soest gehouden. De rit
ten bate van de verpleging van tubercu-
lose-patiënten in Zonnegloren is spe
ciaal georganiseerd voor bezitters van
personen- en bestelauto's, motoren en
scooters, die nog nooit aan een derge
lijk evenement hebben deelgenomen. De
route loopt door een prachtige omgeving
en de opdrachten zijn aantrekkelijk. In
Den Haag is de start vanaf het Malie
veld. (Men kan zich voor de rit opge
ven door storting van f 12,50 op giro
nummer 83501 t.n.v. Zonnegloren Soest
onder vermelding van „le Zonnegloren-
kolder-cross".
Radiowedstrijd in
bijbelkennis
Voor de radio-wedstrijd in Bijbel
kennis, welke de NCRV weer ondei de
titel „Tot ziens In Jeruzalem" gaat hou
den. hebben zich al tientallen gegadig
den opgegeven, maar de Inschrijving
staat nog voor alle Nederlanders open
tot 24 april a.s., dat is dus maandag
Direct daarna zullen er regionale
schriftelijke voorselecties worden ge-
houden.
De jury voor de wedstrijden, die op
een aantal woensdagavonden tussen
half mei en eind september (met uit
zondering van de vakantietiid) worden
uitgezonden, wordt gevormd door prof.
dr J. Koole, hoogleraar aan de Theo
logische Hogeschool te Kampen, dr. A.
A. Koolhaas, conrector van het Semi
narie van de Ned. Herv kerk in Drie
bergen en drs. J Soetendorp. rabbijn
van de Lib Joodse gemeenten in Am
sterdam en Den Haag.
Alle deelnemers aan de wedstrijd
(welke zoals we U reeds meldden op
3 oktober a.s in Jeruzalem de interna
tionale finale zal beleven) zullen ter
herinnering aan hun deelneming een
boek ontvangen
Herman Felderhof zal weer wedstrijd
leider zijn en hij zal de uitzendingen zo
aantrekkelijk mogelijk maken door ook
de juryleden gelegenheid te geven,
naar aanleiding van de gestelde vragen
met elkaar vang edachte te wisselen
Zendinesinerlc werkers
voor de microfoon
Drie jonge zendingsarbeiders zullen
vrijdagavond a.s. in de NCRV-radioru-
briek .Wijd als de wereld" aan het
woord komen Do meeste bekende on
der hen is ds Ype Schaaf, die tijdens
zijn theologische studie werkzaam was
bij het IKOR en nu voor het Ned Bij
belgenootschap in Cameroun arbeidt
Zijn jaargenoot ds. G. Allers werki wel
dichter bij huis. maar in een niet min
der moeilijke situatie: in het kader van
Cimade. het hulpwerk van de Franse
kerken, oefent hij een veelzijdig jeugd-
pastoraat uit inCoudekerque in Noord-
Frankrijk.
De derde' medewerker is de inngp
jurist mr. C. B Bavinck. die in dienst
is van een Amerikaans zendingsgenoot
schap en zijn werkterrein heeft op Cev.
Ion. Mr. Bavinck verblijft nu echter in
India en uit Bangalore zal hij vrijdag
avond vertellen over zijn kennismaking
met de kerk van Zuid-India, die 14
jaar geleden ontstond uit een samen,
gaan van Anglicanen. Methodisten. Con.
gregationalisten en Hervormd-gerefor
meerden.
Alle deelnemende kerken hielden toen
op te bestaan en vormden tezamen de
Verenigde Christelijke kerk van Zuid-
India. Dit samengaan van kerken heeft
de aandacht getrokken in de gehele
oecumene
'\V7"E hebben herhaalde malen
opnamen gemaakt van zang
en dans van Papoea's ergens in de
binnenlanden van Nieuw-Guinea.
Om onze microfoons en onze appa
raten gaven ze niets, ze zijn heus
wel gewend aan nieuwe dingen.
Maar als we de opnamen terug
draaiden schaterden ze van het
lachen als ze zichzelf hoorden zin
gen. En als ze hun stamhoofd hoor
den spreken waar hij zelf bij stond.
Dat vonden ze machtig mooi
maar ja, dat maakt altijd een
merkwaardige indruk voor wie dat
voor het eerst meemaakt!"
Jan de Visser, de reporter van de
NCRV, is terug uit Nieuw-Guinea.
waar hij de radio-uitzendingen van de
installatie van de Nieuw-Guinea Raad
voor de gezamenlijke Nederlandse om
roepverenigingen maakte.
Hij is bruin geworden, want het was
er danig warm en de tropenzon weet
van aanpakken. Natuurlijk heeft hij
het met gelaten bij de verslagen van
de installatie der Raden in Neder
lands en Australisoh Nieuw-Guinea, hij
heeft ook heel wat vraaggesprekken
opgenomen en natuurlijk zang en mu
ziek.
Dit alles verwerkt hij nu tot klank
beeldjes. die u gisteren al hebl kunnen
horen en waarvan u in het NCRV-
programma nog wel meer zult kun
nen beluisteren.
Het was een hele ervaring, die
achttien dagen, waarvan hij Pr zes
tien in een voor hem nieuwe wereld
doorbracht. Hij heeft zóveel te ver
tellen. dat je er gerust een paar uur
voor kunt uittrekken om naar een
bont verhaal te luisteren
„We waren met z'n tweeën voor de
radio", vertelt hij. „de technicus Joop
Pieket Weeserik en ik. Dat moest ook
wel, want we hadden de apparatuur
te sjouwen. Twee opname-apparaten,
een bekende Revox, maar ook een
splinternieuwe Nagra. Dat Is een
pracht ding, dat werkt helemaal au
tomatisch en je kunt er zó van uit
zenden ook. Ja. dat had een hoop be
kijks. ook van de mensen van de
RONG, de Radio Omroep Nleuw-
Gulnea"
„Hoe werkt die omroep daar*"
„Nou, moeilijk, hoor. Ze hebben hun
hoofdstation in Biak en dan een paar
regionale zenders, maar het is ont
zettend moeilijk om over de bergen
heen te komen met het geluid"
„En hoe is het programma'"
„Het is een regeringsomroep en na
tuurlijk is d^e er vooral op gericht,
contacten te onderhouden met gou-
vernements- en zendingsposten diep
in de binnenlanden Vergeet niet. dat
het daar onmetelijke afstanden zijn en
je dus heus wc] radiocontacten nodig
hebt om elkaar te kunnen bereiken
„Zenden ze de hele dag uit?"
„Nee, telkens een paar uur en 's mid
dags natuurlijk helemaal niet. want
dan is het veel te warm en d\is siësta.'
Maar ze hebben uitzendingen in het
Nederlands en in het Maleis en ze
geven ook veel muziek en dan na
tuurlijk heel wat programma's uit
Nederland"
„Wat zijn dat voor programma's?"
„O, van alle omroepverenigingen De
amusementsprogramma's en hoorsoe-
len en klankbeelden Muziek hoeft
niet. want ze hebben een heel behoor
lijke discotheek met duizenden platen.
En lezingen ook niet. die maken ze
zelf wel"
Te ver weg
„Ben ie nog in het gebouw van de
RONG geweest?"
„Jazeker Ze hebben er een flinke
technische ruimte en twee commen
taarcellen en natuurlijk de discotheek
on kantoren. Maar ze zitten te ver
weg, daar in Biak Er is sprake van,
dat ze een gebouw krijgen in Hollan-
dia. Dat is nu, met de nieuwe over
heidsorganisatie, helemaal nodig. Hol-
landia. is het regeringscentrum en daar
zit dus iedereen die wel eens iets voor
's wereld»
grootste
bloemenpracht
in Lisse
Braziliaanse onderscheidingen. Drie
personeelsleden van Verolme's verenigde
scheepswerven zijn door de Braziliaanse
regering onderscheiden voor hun presta
ties bij de ombouw en modernisering van
het vliegkampschip Minas Gerais. De he
ren C. Bakker, directeur van de machi
nefabriek in IJsselmonde, J. D. van der
Sloot, hoofd van de tekenkamer en R. J.
Hardonk, werkzaam bij Verolme Elektra
in Maassluis, ontvingen elk de „Medalha
Merito Taman Dare".
71
Persson liep langzaam het erf over; hij liet Olof
staan als een geslagen hond. Olof leunde tegen de
wand van de schuur, de gedachten woelden in
zijn hoofd als klauwen in de ingewanden. Als Arne
thuis komt Hij zou Judith krijgen als Arne
thuis kwam. Maar Arne kon niet meer thuis Jco-
men! Hij kreunde als een gewonde, en toen Judith
tenslotte haar hoofd naar buiten stak en hem
zachtjes riep, zag zij in zijn ogen weinig begrip
meer.
Imber molk. Zij ervoer het als een weldaad, dat
zy iets te doen had. Olof en Judith waren nog niet
te voorschijn gekomen uit de schuur; Imber wenste
vurig, dat zij hen niet behoefde te zien. Er was
geen twijfel meer mogelijk. Olof had zijn broer
gedood en Judith had hem daartoe aangezet. Als
Arne niet thuis was voor de kerkedag, zou zij het
aan de gouverneur melden. De wet mocht niet tot.
een aanfluiting worden, zodat de misdaad onge
hinderd de wildernis kon overwoekeren. Wie
moordde, had de dood losgelaten en de hand
langers van de dood moesten boeten voor hun
daden.
Kort voor het ontbijt kwam Judith de keuken bin
nen. Haar wangen gloeiden, maar zij hield haar
ogen niet neergeslagen. Als zij iets zouden zeg
gen over de nacht, zou zy hun het antwoord niet
schuldig blijven.
Arnes moeder zou de waarheid te horen krijgen,
en als de vrouw van Berkendal het zou wagen ook
maar iets te zeggen, zou zij haar de mond snoeren,
zodat haar alle lust tot praten zou vergaan. Judith
loerde als het ware naar het eerste woord, maar
niemand zei iets. Arnes moeder was druk bezig bij
de haard en Imber was juist aan het tafel dekken.
Judith kon dit zwijgen niet langer verdragen.
„Waarom zeggen jullie niets?" barstte zij los.
De oude boerin draaide zich om.
„Ik geloof niet, dat wij veel te zeggen hebben",
antwoordde zij rustig.
„Neen, dat hebben jullie zeker niet, jij niet
en die daar niet."
„Nu, dan zullen wij zwijgen."
in Gulbrandstal
DOOR BERNHARD NORDH
Zij hoorden de mannen buiten; Judith gaf zich
alle moeite om kalm te blijven. Haar handen jeuk
ten om er op los te krabben en te slaan. De man
nen kwamen binnen, zij gingen aan tafel zitten.
Imber vermeed het, Olof aan te kijken, maar tel
kens weer drong een onweerstaanbare macht haar
Olofs gezicht te doorvorsen. Haar pols joeg en
jakkerde. Met grote letters stond de daad op zijn
gezicht geschreven. De mond, de ogen, het voor
hoofd alles verried, dat hij bloed aan de han
den had. Zij kon slechts met moeite een paar hap
pen naar binnen krijgen, en het kostte haar boven
menselijke inspanning om niet uit te spreken, wat
in haar schreeuwde. Ook de anderen zaten er stil
en zwijgend bij. Ieder was druk bezig met zijn
eigen gedachten. De gebeurtenissen van de nacht
hielden hen allen bezig, maar over alles lag Arnes
afwezigheid als een grote, dreigende schaduw
Het was zondagmorgen; na het ontbijt greep
Persson naar de bijbel. Imber moest voorlezen.
Olof greep naar zijn muts én wilde naar buiten
gaan, maar zijn vader hield hem tegen. Men
mocht het Woord Gods niet ontlopen. Dan liet de
duivel je zijn klauwen zien!
Imber sloeg de bijbel open en vroeg, wat zij
moest lezen.
„Lees van Kaïn en Abel."
Imber zocht ijverig naar de plaats. Kaïn en
Abel! Persson wilde Olof en Judith brandmer
ken en Imber moest hem helpen het ijzer gloeiend
te maken. O, zij zou zo lezen, dat de zwarte daad
het zweet deed uitbreken!
Huiveringwekkend zwijgen heerste in de kamer,
vlak voordat Imber de mond opende. Men hoorde
alleen de adem allen ademden zwaar, zodat
de borst ervan hijgde.
Toen Imber begon te lezen, lagen de beide vuis
ten van de oude kolonist op het tafelblad. Het wa
ren harde, knokige vuisten, die meer dan dertig
jaar lang met de wildernis hadden geworsteld en
aie haar het voedsel voor zich en de zijnen had
den afgedwongen. Zijn vingers bewogen zich niet
Het was, alsof zij iets vasthielden, dat tot geen
prijs mocht worden opgeofferd.
Imber las. Zij verhief haar stem en liet hem
dalen, zij legde er alles in, wat in haar woedde en
streed. Haar gezicht gaf de wisseling van de stem
mingen duidelijk weer. Haar gelaat klaagde aan.
dreigde en getuigde van haar geloof, dat op de
boze daad straf en verzoening volgde.
En de Heere zeide tot Kaïn: Waarom zijt gij
toornig en waarom is uw gelaat betrokken? Moogt
gij het niet opheffen, indien gij goed handelt?
Doch indien gij niet goed handelt, ligt de zonde als
een belager aan de deur, wiens begeerte naar u
uitgaat, doch over wie gij moet heersen. Maar
Kaïn zeide tot zijn broeder Abel: Laten wij het
veld ingaan. Toen zij nu in het veld waren, stond
Kaïn tegen zijn broeder Abel op en doodde hem.
Toen zeide de Heere tot Kaïn: Waar is uw broeder
Abel? En hij zeide: Ik weet het niet; ben ik mijns
broeders hoeder? En Hy zeide: Wat hebt gij ge
daan? Hoor, het bloed van uw broeder roept tot
Mij van de aardbodem. En nu, vervloekt zijt gij,
ver van de bodem, die zijn mond heeft openge
sperd om het bloed van uw broeder van uw hand
te ontvangen. Wanneer gij de aardbodem bewer
ken zult, zal hij u zijn volle opbrengst niet meer
geven
Het zweet stond Olof op het voorhoofd, hij hield
zich vast aan de rand van de tafel, zodat zijn
vingers verstijfden. De blik, waarmee hij Imber
aankeek, was die van een drenkeling, zijn mond
stond half open en hij snakte naar lucht.
(Wordt vervolgd
de microfoon te vertellen heeft. En
vergeet niiet, dat het nog altijd een
paar uur vliegen is van Hollandia
naar Biak!"
Jan de Visser vertelt van genoeg
lijke ontmoetingen by de RONG: met
de zeer actieve Nederlandse program-
maleiding Jacq. Grijpink en met de
omroeper Henk Kamperman. die tot
voor enkele jaren lid van de huishou
delijke dienst van de NCRV was. Hij
zit er voorlopig nog alleen, want ook
daar is de huisvesting een probleem.
maar het zal nu niet lang meer duren
of zyn vrouw eu zfj» beide heel jonge
kinderen zullen hem nakomen.
De programmaleiding mag Neder
lands zijn, maar in de technische dienst
werken ook enkele autochtone krach
ten. Er is zelfs een jongen van 14 jaar,
die zich een voortreffelijk technicus
toont.
Via de RONG hoopt het overheids
apparaat op Nieuw-Guinea hoe lan
ger hoe meer contact te krijgen met
de bevolking in het binnenland. Erg
veel radiotoestellen vindt men daar
nog naet: de Papoea's geven er niet
zoveel om. Maar men hoopt dat veel
belangrijke uitzendingen de interesse
wel zal wakkerroepen
Stamhoofd bodewijk
„We hebben het erg gezellig gehad
bij het stamhoofd Lodewijk toen we in
Manokwari waren." vertelt Jan de Vis
ser verder, „hij en stamhoofd Barend
hebben samen een gebied dat zeker zo
groot is als Nederland. Lodewijk is een
groot man die twaalf vrouwen heeft en
ons graag wou ontvangen. Hij heeft een
feest voor ons georganiseerd met krijgs
dansen. Twee groepen krijgers bevech
ten elkaar en beurt om beurt maken
zij een slachtoffer. Nou ja, dat was vroe
ger zo, nu is het soort folklore gewor
den. Voor de slachtoffers gebruiken ze
kokosnoten of grote vruchten. Maar wij
konden er vrij de muziek en de mono
tone zang opnemen. De krijgers zelf,
prachtig beschilderd natuurlijk, vonden
alles goed."
Het radio-team heeft ook opnamen
kunnen maken van andere heel melo
dieuze koren, sommige zelfs met gitaar
muziek.
En waarschijnlijk zult U vrijdagavond
a.s. in het NCRV-programma „Prisma"
een heel bijzonder orkest kunnen horen,
nl. het schelpenorkest van de Lutherse
zending in Australisch Nieuw Guinea.
JDaarvoor gebruiken ze allemaal
schelpen, kleintjes en hele groten, waar
ze in blazen. Dat geeft een soort orgel
geluid, heel klankvol en wel vrij zacht,
maar zo doordringend, dat je het kilo
meters ver kunt horen. Daarom worden
schelpen ook gebruikt om er berichten
mee door te geven."
„Maar hoe spelen ze zulke muziek?
Op gehoor?"
„Er is echt muziek voor geschreven.
Alle schelpen hebben een cijfer en om
dat ze toch allemaal maar één toon
voortbrengen, wordt de muziek in die
cijfers geschreven. Zo spelen ze gees
telijke liederen, bijzonder mooi".
Vogelkoor
„We hadden nog een merkwaardige
ervaring in de jungle. We trokken daar
doorheen, je weet wel, onder van die
boompjes die tachtig meter hoog zijn
en daar was het een concert van
vogelzang. Nu is Joop Pieket een spe
ciale vogelliefhebbers en dus nam hij
een goed stukje van dat concert op en
dat zenden we uit ook. Zoiets hoor je
hier nooit! Maar we kennen natuurlijk
die vogels niet en nu heeft de RONG
een kopie van het bandje uitgezonden.
Ze hebben daar een soort raadselpro
gramma en daar paste het prachtig in.
De luisteraars moeten nu aan de om
roep schrijven, welke vogels ze hebben
herkend en natuurlijk krijgt Joop Pie
ket een samenvatting van de antwoor
den!"
Dit zyn dan een paar van de avon
turen, die het radio-team in Neder
lands en Australisch Nieuw-Guinea
heeft beleefd. Jan de Visser is er
voorlopig nog niet over uitgepraat, en
dat is maar goed ook, want anders
kreeg U door de radio niets meer te
horen!
Télevisiespel vanavond
Dat het televisiespel „Mijn hart is
in liet Hoogland" van William
Saroyan. vanavond door de V PRO op
het scherm gebracht, feitelijk buiten
de werkelijlaieid staat, zult U bi? het
kijken en luisteren spoedig bemerken.
Het is een dichterlijke dromerij,
waarin de herinnering aan een ver
verleden een grote rol speelt.
Wie precies de hoofdfiguur in het
spel is. zult U zelf moeten uilmaken. Is
het de oude Schot Jasper Mac Gregor.
die zijn levensavond slijt in een Cali-
fornisch tehuis voor bejaarden of is het
de jongen Johnny, die de gebeurtenissen
in hel spel ondergaat?
Misschien ook domineert volgens Uw
opvatting de ijierk waardige figuur van
Johnny's vader, die zichzelf een groot
dichter waant en volkomen buiten de
maatschappelijke normen denkt en han
delt. Immers laat hij zijn zoontje rustig
druiven wegnemen, zonder te beseffen
dat dit feitelijk diefstal is.
In elk geval slaat de titel van het spel
op de oude Schot, want zijn hart is het.
dat in Hoogland achterbleef. William
Saroyan baseerde zijn spel op het wel
bekende Schotse volksliedje „Mijn hart
is in 't Hoogland en hier is het niet, het
jaagt in het Hoogland een hert na. dat
vliedt
Johnny is de jongen, die tussen zijn
wonderlijke vader en de bejaarde Mac
Gregor het leven door speciale ogen
gaat zien. maar zich toch wel bewust is
van het feit dat de werkelijkheid an
ders is dan de droom en fantasie.
De auteur
Aan dit spel. dat William Saroyan in
1939 op 31-jarige leeftijd schreef, kent
men autobiografische tendenzen toe.
ook al omdat het zich afspeelt in het
stadje Fresno, waar hij werd geboren
als Amerikaanse zoon van Armeense
ouders.
vanavond
0 Nel Duval en Cornells Kalkman
zingen vanavond bij het Promenade-
orkest in het amusementsprogramma
van de NCRV, tussen 8 en 9.30 uur.
Scholen uit Emmen en Leiden be
kampen elkaar in de halve finale
van dc quiz en het bekende groepje
acteurs beleeft weer avonturen in
Last. Om 10 uur kunt U dan luisteren
naar een concert dat Diek van Wil
genburg op het orgel van de Grote
Kerk in Enschede geeft: hij speelt
Vlaamse en Franse liederen. Het slot
van de concoursmuziek door de Kon.
Mil. Kapel kunt U horen tussen 11
en 11.30 uur.
4 In de Beethovencyclus van de AVRO
kunt U vanavond om 8.15 uur luiste
ren naar een uitvoering van het eer
ste en het vierde pianoconcert en de
8c symfonie. Voor U concerteert dan
het Radio Filharmonisch orkest onder
leiding van Jean Fournet. Solist is de
pianist Claudio Arrau. In de pauze
om pLm. 9.30 uur, bespreken de
auteurs Jan Greehoff en Willem
Brandt de plaats van de literatuur in
het hedendaagse leven. Het concert
duurt dan voort tot 10.30 uur.
i/i v i
Ook hij was een wat dromerige jon
gen, die graag luisterde naar de herin
neringen aan een ander land, hem ver
teld door een bejaarde: zijn grootmoe
der die met het gezin Saroyan van
Armenië naar Amerika emigreerde. Op
deze verhalen bouwde hij zijn eerste
literaire werk: korte schetsen, die hif
uan zijn 20ste jaar af schreef.
Hij had, toen hij ze eindelijk op zijn
26ste jaar publiceerde, dadelijk groot
succes. Zijn eerste toneelstuk dat hij
'daarna schreef, is „De dag van je leven-
en hij kreeg er de Pulitzerprijs voor.
Maar hij weigerde die en nam de prijs
van de Kring van Critici aan.
Niettemin bleven in de pers de me
ningen over zijn werk steeds verdeeld:
het wordt óf hoog geprezen óf totaal
afgebroken. Saroyan, die nu 52 jaar is,
gaat door voor een wat oppervlakkig,
maar interessant mens, die zijn gevoels
leven in zijn stukken -e vrije loop laat
en zich daarvoor niet schaamt
De acteurs
vanavond
0 Na het journaal van de NTS zendt
om 8.20 uur de VPRO uit. Begonnen
wordt met een sportuitzending. Om
8.50 uur volgt de film „Een les om
te leren" en om 9.20 uur het televisie
spel „Mijn hart is in het Hoogland"
van William Saroyan.
In de belangrijke rol van Johnny zien
we vanavond Dick Bos voor het eerst
in een grote rol. Hij is geen onbekende
in vele huiskamers, want hij speelde
jarenlang mee in het kinderprogramma
van de KRO als het jongetje, dat
goochelkunstjes leerde van „meneer van
Oorschot" en Liang plaagde. Nu maakt
hij zijn rentree als acteur in een echt
televisiespel. Regisseur Jack Dixon
geeft hem die kans.
Johan Schmitz zullen we zien als de
vader-dichter en Nell Knoop als de
grootmoeder van Johnny. Gerard Hart
kamp speelt de rol van de 80-jarlge
Schot Mac Gregor en verder zullen er
nog tal van kleinere rollen worden ge
speeld door o.a. Lex Goudsmit, Ria
Vroemen en Gerard Heystee.
Weynand Grijzen zorgde voor de de
cors.
„Mijn hart is in het Hoogland" begint
om 9.20 uur: het is geen lang spel, maar
eigenlijk een eenacter in verschillende
taferelen.
Programma voor morgen
Hilversum 1, 402 m. 746 kc/». VARA:
7.00 Nws 7.10 Gym 7.23 Gram en act 8.00
Nws 8.18 Gram en act 9.00 Gym v d vrouw
9.10 Gram 9.35 Waterst 9.40 Morgenwij
ding. VARA: 10.20 V d vrouw 11.00 V d
kleuters 11.15 Pianorecital 11.40 Orgelspel.
AVRO: 12.00 Lichte muz 12.20 Regerings-
Ultz: V d landb 12.30 Land- en tulnbouw-
meded 12.33 Sport en prognose 12.50 Caril
lon en draaiorgel 13.00 Nws. meded en
bcursber 13.30 Lichte muz 14.00 Kamermuz
14.20 Voordracht 14.40 Gevar progr. VARA:
16.0 OMuzik lezing 16.30 V d zieken 17.00
Tijd voor teenagers 17.53 Act.
18.00 Nws 18.15 PoUt lezing 1825Llchte
muz 18.50 De puntjes op de 1, praatje 19.00
V d kleuters 19.10 Kinderkoor. VPRO: 19.30
Het platteland nu, gesprek 19.45 VPRO-nws
20 00 Nws 20 05 Op het eerste gezicht, to-
ncelpraatje 20.15 Kamermuz 20.35 Honderd
jaar Modernisme, lezing 20.50 De wereld
vergadert, lezing. VARA: 21.00 Quiz 2120
Eén van deze kinderen, klankbeeld 22.15
Buitcnl. weekoverz 22.30 Nws. VPRO: 22 40
Zorg om de mens gesprek. VARA: 23.00
Soc nws in Esperanto 23.06 Wcreldkamp
biljarten drlsbanren 23.10 Muzlk gesprek
23.5524.00 Nws.
Hilversum II, 298 m. 1007 kc/». NCRV:
7.00 Nws en SOS-ber 7.10 Gram 7.30 Een
woord voor dc dag 7.40 Gewijde muz 8.00
Nws 8.15 Radiokrant 8.35 Gram 9.00 V d
zieken 9 35 Gram 9.40 V d hulsvrouw 10.10
Gram 10.15 Morgendienst 10.43 Klarinet en
piano 11.15 V d oudere luisteraars 12.00
Lichte muz 12.30 Land- en tulnbouwmeded
12.33 Orgelspel 12.48 Gram of act 13.00 Nws
13.15 Instr kwintet 13.40 Gram 14.05 School
radio 14.25 Koorzang 14.45 Metropole ork
15.20 Gram 15.40 Lichte muz 16.00 Wenken
v d tuin 16.15 Oude muz 16.46 Gram 16.55
Voordracht 17.15 Sopraan en plano 17.40
Beursber 17.45 Gram.
18.00 Kinderkoor 18.20 De Hangmat 18.50
Regeringsultz: Ultz v d middenstand 19 00
Nws en weerber 19.10 Op de man af
praatje 19.15 Gram 19.30 Radiokrant 19.50
Lichte muz 20.15 Gevar progr 21.30 Gees
telijke liederen 22.00 Kongo tussen hoop
rep 2215 Gram 22 30 Nws 22.40
Wijd als de wereld, lezingen 23.00 Gram
23.25 Gram 23.55—24.00 Nws.
Tclcvlsieprogr. NTS: 20.00 Wcekjournaal
AVRO: 20.30 De toestand in de wereld, le
zing 20.45 TV-kron 21.15 Gevar progr 22.00
—22.15 Progr over Parijs,
