Jlicume grütsrije (foumnl
Kennedy
Nieuw-Guinea
ii
Spaanse matten voor Britse kust?
NIEUWS in één oogopslag
BON
zou willen bemiddelen inzake
Westen kan Peking niet
langer uit V.N. weren
Gesprek met Gizenga
gaat beginnen
(M)
WAT WIL
BOER KOEKOEK?
Dit is pas
spelen
Amerikanen schoten
eigen toestel neer
Leidse vferfhandel „de Valk" n.v.
Macmillan tot Kennedy:
ïssi.
ZATERDAG 8 APRIL 1961
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen-en
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ABONNEMENTEN: f 7.50 per kwartaal;
f 2,55 per maand; f 0,59 per week.
ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter.
Familieberichten f 0,18 per millimeter.
(BU contract belangrijke korting)
Postrekening 58936.
Tweeënveertigste jaargang no. 12144
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: DT. E. DIEMER
CHR1STELIJK-NA TION AAL DAGBLAD
„StantvatMcl) Is qhrblton
mgn bert in te^eospott"
Zie Zondagsblad
Omdat Amerika tot elke prijs een militaire krachtmeting in de
Stille Oceaan wil voorkomen, zoekt het naar een bevredigende
formule tot oplossing van het geschil tussen Nederland en In
donesië. inzake Nieuw-Guinea.
De Britse regering, die president Sukarno voor een officieel be
zoek aan Londen heeft uitgenodigd, is van mening, dat een ge
sprek met Sukarno voor het Westen van groot nut kan zijn.
Het ziet ernaar hit, dat op vrij korte termijn in België overeen
stemming zal worden bereikt omtrent de vorming van een
rooms-rode regering. Indien de besprekingen tussen de twee
partijen niet zouden slagen, zal nader overleg met de liberalen
worden gepleegd.
Katangaanse troepen hebben enkele belangrijke plaatsen In
Noord-Katanga veroverd op Loemoembistische troepen en Ba-
loeba-opstandelingen. Oan de grens van Oostprovincie en
Evenaarsprovincie beginnen morgen onderhandelingen tussen
de centrale regering en het Gizenga-regime.
In een scherpe resolutie heeft de Algemene Vergadering van de
Ver. Naties van de Zuidafrikaanse regering geëist, dat zij on
middellijk een einde maakt aan haar „tyrannieke beleid en op
treden" in Zuidwest-Afrika.
De Britse premier Macmillan heeft tijdens zijn besprekingen
met president Kennedy opnieuw aangedrongen op toelating van
communistisch China tot de Verenigde Naties.
ER zijn in Londen vele
speeltuinen. Mooie
speeltuinen met alles wat
(naar de mening dier
ouderen) de jeugd maar
kan begeren. Maar één is
er de mooiste: de hier af
gebeelde. Het is niet an
ders dan een kale, mod
derige vlakte-vül-kuilen
met een hoop zand hier,
een partijtje oude plan
ken daar, wat roestige
wielen en ijzeren balken
ginds. Er omheen de hoge
muren van oude huizen
en in de verte het gegrom
van het verkeer. Maar
deze speeltuin heet dan
ook de „speeltuin vol
avontuur"!
Het is een idee van Pat
Reed, een baardig man, 35
jaar oud en vader van twee
kinderen. Hij had een be
hoorlijke job als mecanicien
maar hij heeft die eraan
gegeven voor de (slechter
betaalde) baan van spellei
der. Vat dat „leider" niet te
ernstig op: leiding geven
hier betekent alleen maar
zorgen dat de spullen er zijn,
die oude planken en dat ijzer
en dat zand. En voorkomen
dat er ongelukken gebeuren.
De rest doen de jongens zelf
wel, eindeloos bezig met
bouwen en weer afbreken en
wéér nieuwe plannen maken,
precies zoals dat in hun jon
gensbrein opkomt. Heel hun
ongebreidelde fantasie en al
hun behoefte naar katte-
kwaad en wildheid kunnen
ze hier uitleven. Toont de
jongen van deze foto niet
dat het inderdaad een tuin-
vol-avontuur is?
Pat Reed heeft er alle vol
doening van, want hij ziet
dat zijn jongens, jeugd uit
de sloppen en stegen van een
grote stad, hier gelukkig zijn.
Het is een van de mooie
dingen van het leven een
baan te hebben waarin je
gelukkig kunt zijn!
En nu denken we aan
deze krant, deze zaterdag
krant met de vele perso
neelsadvertenties. Ook in
dit opzicht is de krant de
schakel tussen wat-nog-niet-
bekend-was en haar lezers.
In dat onbekende, die aan
geboden baan, kan voor
iemand de voldoening liggen
van werk dat voor hem of
haar geknipt is.
De krant schakel tussen
u en het nieuws. Zorg dat u
(en uw kennissen) een goede
krant lezen. Een krant die u
datgene biedt wat u zoekt en
die de sfeer ademt die bij uw
gezin past Onze en uw
krant!
U kont noteren als nieuwe
abonnee:
(straat)
(woonplaats)
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaaL/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing Is).
(naam)
(straat)
(woonplaats)
Een Amerikaanse straaljager heeft
■gisteren bij een sdhijnaanval een acht-
motorige Amerikaanse straalbommen-
werper van het type B-52 neergeschoten.
Drie van de acht inzittenden konden
zich per parachute redden.
De B-52 was vrijdag voor een onge
wapende oefenvlucht opgestegen van het
vliegveld El Paso in Texas. Een straal
jager van het type F-100 van de natio
nale hichtwacht van Nieuw-Mexieo had
toestemming gekregen om sohijnaanval-
len op de bommenwerper uit te voeren.-
Toen de jager de B-52 voor de zesde
maal naderde, sohoot een raket van het
type Sidewinder los, die de bommen
werper trof. Het toestel stortte neer
nabij Alblquerque in Nieuw-Mexico.
De Sidewinder is een luöhtdoelprojec-
tiel dat zelf zijn doel opzoekt, doordat
het geleid wordit door de infrarode stra
ling van een vliegtuigmotor.
De 17-jarige Jen Vos uit Bunnik is
om het leven gekomen boen de tractor
waarop hij zat. kantelde. Het gevaarte
zat vast en toen de bestuurder vol gas
gaf kapseisde de trekker. Twee takel
wagens moesten het slachtoffer bevrij
den-.
A MERIKA zal trachten een bevredigende formule te vinden om de toe-
nemende druk in het Nederlands-Indonesische geschil over Neder-
Iands-Nieuw-Guinea te verminderen. Het doel van de besprekingen zal
zijn een militaire krachtmeting, die in het zuidwesten van de Stille Oceaan
dreigt, te voorkomen. Dt hebben autoriteiten in Washington meegedeeld.
De Amerikanen menen dat het
niiet gemakkelijk zal zijn een zaak in
behandeling te nemen, die door de
V.S. beschouwd wordt als een privé
geschil tussen twee vrienden. Maar
als Amerika een methode kan vin
den waarbij ale betrokkenen tevre
den gesteld worden, zal het deze
gaarne toepassen. Dit standpunt
wordt door de regering-Kennedy in
genomen tegen een achtergrond van
geruchten dat Indonesië wellicht in
juni of juli een aanval zal doen op
Nieuw-Guinea.
Een oplossing zou misschien tot stand
moeten komen door middel van de Ver
enigde Naties. Tevoren was reeds door
premier toengkoe Abdoel Rahman van
Malaya een beheerschap voorgesteld.
Als er een militair conflict komt
tussen Indonesië en Nederland, zal de
zaak naar de mening dezer autoritei-
Ten zeer spoedig voor de Veiligheids-
Verhuur van
KLIM- STEIGER
MATERIAAL
Het beet gesorteerd in:
schildersverven,
ladders en
schildersgereedschappen
LAMMERMARKT 3 Verkoop uitsluitend engros LEIDEN. Tel.
GOED ingelichte diplomaten heb
ben gisteravond meegedeeld,
dat premier Macmdllan president
Kennedy verteld heeft dat het wes
ten er niet langer op kan hopen de
toelating van communistisch China
tot de Ver. Naties tegen te houden.
Naar vernomen wordt heeft de
Britse leider zijn mening aan de pre
sident meegedeeld in de loop van hun
besprekingen in Washington.
Woordvoerders hebben verklaard
geen inlichtingen te hebben over het
geen Kennedy hi prop geantwoord
heeft.
In het algemeen echter is het bekend,
dat de Amerikaanse autoriteiten het
standpunt van Engeland delen, dat het
westen niet langer kan rekenen op een
meerderheid in de V.N. om een debat
op volledige schaal uit te stellen en de
behandeling van de 11 jaar oude aan
spraak van Peking niet in behandeling
te nemen. Er zijn geen aanwijzingen
dat de regering Kennedy van plan is
opnieuw aan te dringen op een morato
rium van een jaar in de volgende alge
mene vergadering.
Inmiddels overwegen de Britse auto
riteiten zorgvuldig de betekenis van een
verklaring die kort geleden toegeschre
ven werd aan de minister van buiten
landse zaken van communistisch China
Tsjen Yi tijdens een vraaggesprek met
een Hongaars dagblad.
In dat vraaggesprek zou Tsjen Yi ge
zegd hebben dat communistisch China
zich niet bij de V.N. zal aansluiten ten
zij Amerika zijn strijdkrachten van For
mosa en zijn zevende vloot uit de Straat
van Formosa terugroept.
Volgens het Britse standpunt schijnt
de verklaring van Tsjen Yi, indien juist
meegedeeld, een nieuwe prijs te vragen
voor de bereidheid van communistisch
China een uitnodiging te aanvaarden
zich bij de V.N. aan te sluiten hoe
wel deze uitnodiging nog niet gedaan
werd. Engeland is niet bereid aan een
dergelijke voorwaarde te voldoen. De
regering Macmillan heeft verder de ze
kere indruk, dat Amerka er niet aan
denkt zijn strijdkrachten van Formosa
terug te trekken op de wijze zoals voor
gesteld door Tsjen YL
Dienovereenkomstig overwegen de
autoriteiten hier een informele benade
ring van het regime Peking om na te
gaan of de verklaring van Tsjen Yi op
de juiste wijze meegedeeld werd en of
zij het officiële standpunt van zijn rege
ring vertegenwoordigt
Als een dergelijke benadering plaats
vindt en als Peking het standpunt van
Tsjen Yi bevestigt, dan zal de gehele
Britse en vermoedelijk westerse bena
dering van de zaak van het toekennen
van een zetel aan communistisch China
opnieuw bekeken moeten worden.
Verleden jaar was de stemming in de
algemene vergadering met betrekking
tot bespreking van de kwestie: 42 voor
uitstel behandeling, 34 stemmen voor een
onmiddellijk debat en 22 onthielden
zich van stemming. Hieronder bevonden
zich vele nieuwe landen uit Afrika.
raad komen, waarbij men een veto van
de Sowjetunie kan verwachten. Dit
zou een verhit debat in de Algemene
Vergadering verhaasten. Amerika wil
dit alles voorkomen door nu enkele
voorzorgsmaatregelen te treffen. In
donesische diplomatieke woordvoer
ders hebben de mogelijkheid geopperd
dat in geval van een gewapend conflict
over Nieuw-Guinea de Sowjetunie
door middel van een luchtbrug wapens
zal aanvoeren naar Indonesië en dat
nog op veel groter schaal dan in Laos
geschiedt.
Eerst Luns dan
Sukarno
In dit verband wordt eraan herinnerd
dat de Nederlandse minister van buiten
landse zaken, mr. J. M. A. H. Luns, te
Washington zal komen om maandag en
dinsdag besprekingen te voeren met zijn
Amerikaanse ambtgenoot Dean Rusk. Op
een vraag of mr. Luns zijn beklag zou
doen over de Indonesische druk óp de re-
gering-Kennedy. zelde woordvoerder
Reap van het Amerikaanse ministerie:
,Het verheugt ons zeer de minister van
buitenlandse zaken te ontmoeten en met
hem te spreken".
Na de besprekingen met mr. Luns volgt
een niet-officieel bezoek van Sukarno
aan president Kennedy, dat 24 april begint
en drie dagen zal duren.
Wat de weigering van Amerika betreft
om zich te doen vertegenwoordigen bij
de opening van de Nieuw-Guineraad,
meldt Ass. Press, dat Amerika aanvan
kelijk met enige aarzeling besloten had
een afgevaardigde te zenden, maar ervan
afzag toen de crisis in Laos ernstig werd
en Amerika in allerijl zijn strijdkrachten
in gereedheid bracht. In dit stadium acht
te men het niet raadzaam de Indonesiërs
voor het hoofd te stoten. Een tweede re
den was de wens om met Sukarno
vriendschappelijke besprekingen te hou
den voor een oplossing inzake Nederlands
Nieuw-Guinea.
Te Londen Is van regeringszijde aan Ass.
Press medegedeeld, dat Indonesië infor
meel premier Macmillan heeft uitgeno
digd tot een bezoek aan Indonesië.
Verwacht wordt dat Macmillan later in
het jaar een bezoek aan Malaya en Japan
zal brengen. Macmillan heeft zich tot
dusverre nog aan niets gebonden. HU wil
niet gaarne op de tenen der Nederlanders
trappen. Engeland wenst niet te zeer be
trokken worden in het moeilUke geschil
tussen Nederland en Indonesië, maar het
ls wel bereid te doen wat men kan voor
de Europese bondgenoot en te voorkomen
dat Indonesië te veel naar het oosten af
drijft.
(Zie vervolg op pag. 9)
Prins Bernhard Is gisteren in de stad Mexico aangekomen voor een niet-
officieel bezoek. Gisteravond vertrok hU met zUn particulier secretaris, dr. F.
A. de Graaf, en het hoofd van de veiligheidsdienst van het Konlnklük huis,
de heer C. Sesink, per KLM van Schiphol na een harteiyk afscheid van H.M.
de Koningin. Op zün programma staan bezoeken aan Los Angeles en Washing
ton. Van 20 tot 23 april zal hU als voorzitter de tiende Bilderbergconferentie
leiden In de buurt van Quebec. Op 27 april wordt de Prins op Schiphol terug
verwacht. „Met president Mateos van Mexico, die ik al vaker heb ontmoet,
ga ik een paar plannen bespreken, die wU samen willen uitvoeren. Noemt u
het maar een privé-gesprek", zei de Prins.
In Los Engeles zal de Prins onder meer vliegtuigen beproeven. Desgevraagd
antwoordde hij ontkennend op de vraag of hU er de nog steeds niet aan de
KLM verleende landingsrechten zou bespreken. „Dat moet men trouwens
In Washington en niet In Los Angeles doen," vulde hU aan, „want daar is
iedereen ervoor".
KATANGESE troepen onder lei
ding van blanke officieren heb
ben gisteren het spoorwegknooppunt
Kabalo in Noord-Katanga op Loe
moembistische militairen uit Oost
provincie en op leden van de opstan
dige Bailoebastam veroverd. Zij heb
ben ook het stadje Moelongo bij Ma-
nono bezet. De Katangese eenheden
zijn nu op weg naar Nioenzoe, een
spoorwegcentruim op 160 kilometer
van Kabalo. Deze acties vormen vol
gens verklaringen in Elisabethstad
een onderdeel van de eindfase van
Tsjombes campagne om het gezag
over heel Noord-Katanga weer in
handen te krijgen.
Jason Sendwe. de leider van de Ba-
loeba's in Noord-Katanga. heeft de Ver.
Naties gevraagd troepen te zenden om
een eind te maken aan de aanvallen
van Tsjombes eenheden. Sendwe heeft,
zoals bekend, zichzelf uitgeroepen tot
hoofd van de staat Loealaba. Hij ver-
De eerste foto's van de instelling
van de Nieuw-Guinea-Raad in
Hollandia komen binnen. Met
ziet hoe gouverneur dr. P. Plat-
teel zijn rede uitspreekt. Op de
voorgrond enkele leden van de
raad, op de achtergrond enkele
gasten, onder wie (vlnr) mevr.
Stoffels-van Haaften, die de par
lementaire delegatie uit Neder
land leidde, staatssecretaris Bot
en minister Toxopeus. Repor
tage op pagina 9).
klaarde dat de Katangese troepen de
laatste tijd enkele honderden mannen,
vrouwen en kinderen hebben gedood.
Aan de slachting zouden vooral „Zuid
afrikaanse huurlingen", die over tanks
en mortieren besohilcken. hebben deel
genomen.
In Kabalo bevonden zich driehonderd
man Ethiopische V.N.-troepen. Of zij
hebben ingegrepen is niet duidelijk. Vol
gens sommige berichten zouden zij 25
Katangese soldaten hebben ontwapend,
toen deze met een DC 3 aankwamen om
een vliegveld bij Kabalo te bezetten.
In Elisabethstad zelf hebben de V.N.-
eenheden nog altUd te lUden onder min
achting en boycot. ZU hebben In hun
onderkomens nu weer water en stroom,
maar het personeel in de winkels en
restaurants weigert hen te bedienen.
Brood en andere voedingsmiddelen wor
den ook niet meer bezorgd. De meesten
moeten nn leven van hun speciale rant
soenen en wat eigen voorraden.
(Voor vervolg zie pagina 7)
TJET BLIJFT EEN MOEILIJK te ver
werken gedachte dat brute macht en
listige intriges het in deze wereld altijd
weer schijnen te winnen van gerechtig
heid. Het „divide et impera" verdeel
en heers, heeft altijd al als een goed re
cept gegolden in de politiek in de hui
dige politieke constellatie is het gemak
kelijker dan ooit dit recept in praktijk
te brengen. Men laat zich wapens leveren
(op krediet) door Oost of door West,
men rammelt wat met dat wapentuig «n
men kan ervan verzekerd zijn dat leder
een zich zal gaan beijveren om te „be
middelen". Een woord waarin ai ligt op
gesloten dat men een goede kans heeft
om minstens voor de helft zijn zin te
krijgen.
President Soekarno is van deze tactiek
een ijverig en uitermate kundig aanhan
ger. Zijn aanspraken op Nieuw-Guinea
berusten op niets anders dan op senti
menten. Volk en land van Nieuw-Guinea
behoren noch door aard noch door ligging
bij Indonesië en er is bij de Papoea's geen
enkele behoefte om tot Indonesië te be
horen. Maar dit alles zegt Soekarna niets:
hij eist Nieuw-Guinea op terwille van
het prestige. En dusdoende heeft hij het
nu zover gebracht dat de „kampioen van
de vrijheid", Amerika, wil gaan bemid
delen. En waarom? Omdat er een gewa
pend conflict dreigt in dit deel van de
wereld. Het Russische wapentuig blijkt
succes te gaan opleveren.
Want wat is in dit geval bemiddelen?
Nederland vat zijn taak op precies zoals
dat in het handvest der Verenigde Naties
staat voorgeschreven. Het is bereid op
korte termijn aan de Papoea's de moge
lijkheid tot zelfbeschikking te verlenen
die in de wereld van nu zo hoog staat
aangeschreven. Het tracht dit te doen
zonder een „Kongolese chaos" te veroor
zaken die gevolg is van een te vroege,
door druk van buiten afgedwongen zelf
standigheid. Indonesië daarentegen wil
niets van dit alles: het wil alleen maar
Nieuw-Guinea hebben op dezelfde wijze
als in vroegere eeuwen imperialistische
grootmachten koloniën wilden hebben.
Dus lijkt het rechtvaardig dat „bemid
deling" slechts dit zal inhouden: een fikse
waarschuwing aan Indonesië om de han
den thuis te houden.
Laat niemand zich illusies maken: zo
zal het niet gaan. De wereldmachten heb
ben zich bemoeid met Kongo de resul
taten zijn rampzalig, maar Kongo is „vrij"
zoals men dat noemt. Dit karwei is klaar
en nu komt Nieuw-Guinea aan de beurt.
Soekarno is aan de laatste ronde begon
nen en het is niet waarschijnlijk dat deze
ronde langer dan een jaar zal duren. Het
zal voor hem geen k.o.-overwinning wor
den, maar zeker wel een op punten
in dit geval een stemmenoverwinnlng
binnen de Verenigde Naties. Waarbij men
mag hopen dat de bevolking van Nieuw-
Guinea niet al te zeer de dupe gaat wor
den van het bemiddelen.
Voor dit laatste zal Nederland moeten
blijven strijden. Wij hebben die taak op
onze schouders genomen en ook al weten
we dat we die niet naar behoren zullen
afmaken de plicht blijft om het beste
ervan te maken wat ervan te maken is.
In dit opzicht hebben we alle vertrouwen
in deze Nederlandse regering.
Zon en maan
Zondag: zon op 5.58, onder 19.26 u.;
maan op 3.04, onder 12.17 u.
Maandag: zon op 5.56, onder 19.28 u.;
maan op 3.46, onder 13.39 u.
Zaterdag 15 april nieuwe maan.
een klein ongelukje met het
spaarvarken.
T?EN FRONT met enkele buien pas-
seerde in de nanacht en veroorzaak
te ook vanmorgen in het zuidoosten van
ons land nog wat regen. Een nieuw hoge-
drukgebied van de Oceaan trekt nu van
de Britse eilanden naar de Noordzee.
Het brengt opklaringen met een zwakke
noordenwind, die wat koele lucht aan
voert. Morgen draait deze wind naar
zuid tot oost, onder invloed van een
nieuwe depressie bij Ierland, waarvan
het regenfront ons zeer waarschijnlijk
niet voor zondagavond kan bereiken.
Het zal daarom morgen iets aangenamer
rijn dan vandaag, al komt de tempera
tuur in de middag niet hoger dan 12 tot Rapporten hedenmorgen zeven uur
14 graden.
De lente heeft vergeleken met nor
maal nog steeds een flinke voorsprong, station
die momenteel ruim 14 dagen bedraagt.
De Bilt tot morgenavond:
"pR IS EEN SOORT gold- punt van het eiland, verloren en kinderen in oude kleren voor ongeveer 20 gulden
-LJ rush ontstaan naar de zijn gegaan. met allerlei werktuigen om heeft gekocht uit een win-
stranden van het kleine De rush is begonnen nadat te graven naar het strand. kcl van overtollige ieggr-
eiland Hayiing in Engeland, kort geleden langs een on- Dc 32-jarige Maurice Peer- goederen.
De strandjutters hopen snel geveer 120 meter lange ce, een deskundige op het „Het ding vindt elk me-
rijk te worden aan schatten, strook van het strand een gebied van metalen uit taal", zei hij, „en ik zoek ais hij vindt wat hij-zoekt!
die volgens een legende met aantal oude gouden munten Portsmouth, is van mening, een kist met munten, die, De mogelijkheid bestaat nL
een Spaans galjoen, dat gevonden was. dat hij de overigen een stap naar ik zeker weet, ergens dat de autoriteiten de vondst
schipbreuk leed in de nabij- Gedurende de weekeinden voor is. Hij maakt gebruik onder het zand verborgen ais eigendom van de kroon
heid van de meest zuidelijke gaan nu mannen, vrouwen van een mljndetector, die hij ligt. in beslag zulien nemen.
D. Helder
Vpenburg
vu#
Aanvankelijk opklaringen later toene- Gelde
mende bewolking en ln het zuiden van Je Bllt
het land mogelijk wat regen. Zwakke
tot matige wind uit oostelUke richtingen. zd.-Llmb.
Vannacht plaatselijk nachtvorst, mor- Helsinki
genralddag dezelfde temperaturen als Stockh.
vandaag of iets hogere. (Opgemaakt om O*1®
A'dam
Brussel
Luxemb
Paro»
Bordeaux
Grenoble
Nice
BerUln
Frankfort
MUnchen
ZUnob
GenCve
Loreme
'V-nen
Innsbruck
«I tfUo
Athene
Rome
AJacdo
Madrid
Mallorca
Lissabon
„De mensen lachen me uit,
maar ik zal het laatst en dus
het best lachen.
Maar misschien lacht Mau
rice toch niet zo erg best,
o zo 2
wlndst
wlndst