Jlicume grütsrije (foumnl Kennedy Nieuw-Guinea ii Spaanse matten voor Britse kust? NIEUWS in één oogopslag BON zou willen bemiddelen inzake Westen kan Peking niet langer uit V.N. weren Gesprek met Gizenga gaat beginnen (M) WAT WIL BOER KOEKOEK? Dit is pas spelen Amerikanen schoten eigen toestel neer Leidse vferfhandel „de Valk" n.v. Macmillan tot Kennedy: ïssi. ZATERDAG 8 APRIL 1961 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen-en Advertentie-afdeling Tel. 31441. ABONNEMENTEN: f 7.50 per kwartaal; f 2,55 per maand; f 0,59 per week. ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter. Familieberichten f 0,18 per millimeter. (BU contract belangrijke korting) Postrekening 58936. Tweeënveertigste jaargang no. 12144 Directie: F. DIEMER Hoofdredacteur: DT. E. DIEMER CHR1STELIJK-NA TION AAL DAGBLAD „StantvatMcl) Is qhrblton mgn bert in te^eospott" Zie Zondagsblad Omdat Amerika tot elke prijs een militaire krachtmeting in de Stille Oceaan wil voorkomen, zoekt het naar een bevredigende formule tot oplossing van het geschil tussen Nederland en In donesië. inzake Nieuw-Guinea. De Britse regering, die president Sukarno voor een officieel be zoek aan Londen heeft uitgenodigd, is van mening, dat een ge sprek met Sukarno voor het Westen van groot nut kan zijn. Het ziet ernaar hit, dat op vrij korte termijn in België overeen stemming zal worden bereikt omtrent de vorming van een rooms-rode regering. Indien de besprekingen tussen de twee partijen niet zouden slagen, zal nader overleg met de liberalen worden gepleegd. Katangaanse troepen hebben enkele belangrijke plaatsen In Noord-Katanga veroverd op Loemoembistische troepen en Ba- loeba-opstandelingen. Oan de grens van Oostprovincie en Evenaarsprovincie beginnen morgen onderhandelingen tussen de centrale regering en het Gizenga-regime. In een scherpe resolutie heeft de Algemene Vergadering van de Ver. Naties van de Zuidafrikaanse regering geëist, dat zij on middellijk een einde maakt aan haar „tyrannieke beleid en op treden" in Zuidwest-Afrika. De Britse premier Macmillan heeft tijdens zijn besprekingen met president Kennedy opnieuw aangedrongen op toelating van communistisch China tot de Verenigde Naties. ER zijn in Londen vele speeltuinen. Mooie speeltuinen met alles wat (naar de mening dier ouderen) de jeugd maar kan begeren. Maar één is er de mooiste: de hier af gebeelde. Het is niet an ders dan een kale, mod derige vlakte-vül-kuilen met een hoop zand hier, een partijtje oude plan ken daar, wat roestige wielen en ijzeren balken ginds. Er omheen de hoge muren van oude huizen en in de verte het gegrom van het verkeer. Maar deze speeltuin heet dan ook de „speeltuin vol avontuur"! Het is een idee van Pat Reed, een baardig man, 35 jaar oud en vader van twee kinderen. Hij had een be hoorlijke job als mecanicien maar hij heeft die eraan gegeven voor de (slechter betaalde) baan van spellei der. Vat dat „leider" niet te ernstig op: leiding geven hier betekent alleen maar zorgen dat de spullen er zijn, die oude planken en dat ijzer en dat zand. En voorkomen dat er ongelukken gebeuren. De rest doen de jongens zelf wel, eindeloos bezig met bouwen en weer afbreken en wéér nieuwe plannen maken, precies zoals dat in hun jon gensbrein opkomt. Heel hun ongebreidelde fantasie en al hun behoefte naar katte- kwaad en wildheid kunnen ze hier uitleven. Toont de jongen van deze foto niet dat het inderdaad een tuin- vol-avontuur is? Pat Reed heeft er alle vol doening van, want hij ziet dat zijn jongens, jeugd uit de sloppen en stegen van een grote stad, hier gelukkig zijn. Het is een van de mooie dingen van het leven een baan te hebben waarin je gelukkig kunt zijn! En nu denken we aan deze krant, deze zaterdag krant met de vele perso neelsadvertenties. Ook in dit opzicht is de krant de schakel tussen wat-nog-niet- bekend-was en haar lezers. In dat onbekende, die aan geboden baan, kan voor iemand de voldoening liggen van werk dat voor hem of haar geknipt is. De krant schakel tussen u en het nieuws. Zorg dat u (en uw kennissen) een goede krant lezen. Een krant die u datgene biedt wat u zoekt en die de sfeer ademt die bij uw gezin past Onze en uw krant! U kont noteren als nieuwe abonnee: (straat) (woonplaats) Betaling geschiedt per week/ maand/kwartaaL/per giro. (Doorhalen wat niet van toepassing Is). (naam) (straat) (woonplaats) Een Amerikaanse straaljager heeft ■gisteren bij een sdhijnaanval een acht- motorige Amerikaanse straalbommen- werper van het type B-52 neergeschoten. Drie van de acht inzittenden konden zich per parachute redden. De B-52 was vrijdag voor een onge wapende oefenvlucht opgestegen van het vliegveld El Paso in Texas. Een straal jager van het type F-100 van de natio nale hichtwacht van Nieuw-Mexieo had toestemming gekregen om sohijnaanval- len op de bommenwerper uit te voeren.- Toen de jager de B-52 voor de zesde maal naderde, sohoot een raket van het type Sidewinder los, die de bommen werper trof. Het toestel stortte neer nabij Alblquerque in Nieuw-Mexico. De Sidewinder is een luöhtdoelprojec- tiel dat zelf zijn doel opzoekt, doordat het geleid wordit door de infrarode stra ling van een vliegtuigmotor. De 17-jarige Jen Vos uit Bunnik is om het leven gekomen boen de tractor waarop hij zat. kantelde. Het gevaarte zat vast en toen de bestuurder vol gas gaf kapseisde de trekker. Twee takel wagens moesten het slachtoffer bevrij den-. A MERIKA zal trachten een bevredigende formule te vinden om de toe- nemende druk in het Nederlands-Indonesische geschil over Neder- Iands-Nieuw-Guinea te verminderen. Het doel van de besprekingen zal zijn een militaire krachtmeting, die in het zuidwesten van de Stille Oceaan dreigt, te voorkomen. Dt hebben autoriteiten in Washington meegedeeld. De Amerikanen menen dat het niiet gemakkelijk zal zijn een zaak in behandeling te nemen, die door de V.S. beschouwd wordt als een privé geschil tussen twee vrienden. Maar als Amerika een methode kan vin den waarbij ale betrokkenen tevre den gesteld worden, zal het deze gaarne toepassen. Dit standpunt wordt door de regering-Kennedy in genomen tegen een achtergrond van geruchten dat Indonesië wellicht in juni of juli een aanval zal doen op Nieuw-Guinea. Een oplossing zou misschien tot stand moeten komen door middel van de Ver enigde Naties. Tevoren was reeds door premier toengkoe Abdoel Rahman van Malaya een beheerschap voorgesteld. Als er een militair conflict komt tussen Indonesië en Nederland, zal de zaak naar de mening dezer autoritei- Ten zeer spoedig voor de Veiligheids- Verhuur van KLIM- STEIGER MATERIAAL Het beet gesorteerd in: schildersverven, ladders en schildersgereedschappen LAMMERMARKT 3 Verkoop uitsluitend engros LEIDEN. Tel. GOED ingelichte diplomaten heb ben gisteravond meegedeeld, dat premier Macmdllan president Kennedy verteld heeft dat het wes ten er niet langer op kan hopen de toelating van communistisch China tot de Ver. Naties tegen te houden. Naar vernomen wordt heeft de Britse leider zijn mening aan de pre sident meegedeeld in de loop van hun besprekingen in Washington. Woordvoerders hebben verklaard geen inlichtingen te hebben over het geen Kennedy hi prop geantwoord heeft. In het algemeen echter is het bekend, dat de Amerikaanse autoriteiten het standpunt van Engeland delen, dat het westen niet langer kan rekenen op een meerderheid in de V.N. om een debat op volledige schaal uit te stellen en de behandeling van de 11 jaar oude aan spraak van Peking niet in behandeling te nemen. Er zijn geen aanwijzingen dat de regering Kennedy van plan is opnieuw aan te dringen op een morato rium van een jaar in de volgende alge mene vergadering. Inmiddels overwegen de Britse auto riteiten zorgvuldig de betekenis van een verklaring die kort geleden toegeschre ven werd aan de minister van buiten landse zaken van communistisch China Tsjen Yi tijdens een vraaggesprek met een Hongaars dagblad. In dat vraaggesprek zou Tsjen Yi ge zegd hebben dat communistisch China zich niet bij de V.N. zal aansluiten ten zij Amerika zijn strijdkrachten van For mosa en zijn zevende vloot uit de Straat van Formosa terugroept. Volgens het Britse standpunt schijnt de verklaring van Tsjen Yi, indien juist meegedeeld, een nieuwe prijs te vragen voor de bereidheid van communistisch China een uitnodiging te aanvaarden zich bij de V.N. aan te sluiten hoe wel deze uitnodiging nog niet gedaan werd. Engeland is niet bereid aan een dergelijke voorwaarde te voldoen. De regering Macmillan heeft verder de ze kere indruk, dat Amerka er niet aan denkt zijn strijdkrachten van Formosa terug te trekken op de wijze zoals voor gesteld door Tsjen YL Dienovereenkomstig overwegen de autoriteiten hier een informele benade ring van het regime Peking om na te gaan of de verklaring van Tsjen Yi op de juiste wijze meegedeeld werd en of zij het officiële standpunt van zijn rege ring vertegenwoordigt Als een dergelijke benadering plaats vindt en als Peking het standpunt van Tsjen Yi bevestigt, dan zal de gehele Britse en vermoedelijk westerse bena dering van de zaak van het toekennen van een zetel aan communistisch China opnieuw bekeken moeten worden. Verleden jaar was de stemming in de algemene vergadering met betrekking tot bespreking van de kwestie: 42 voor uitstel behandeling, 34 stemmen voor een onmiddellijk debat en 22 onthielden zich van stemming. Hieronder bevonden zich vele nieuwe landen uit Afrika. raad komen, waarbij men een veto van de Sowjetunie kan verwachten. Dit zou een verhit debat in de Algemene Vergadering verhaasten. Amerika wil dit alles voorkomen door nu enkele voorzorgsmaatregelen te treffen. In donesische diplomatieke woordvoer ders hebben de mogelijkheid geopperd dat in geval van een gewapend conflict over Nieuw-Guinea de Sowjetunie door middel van een luchtbrug wapens zal aanvoeren naar Indonesië en dat nog op veel groter schaal dan in Laos geschiedt. Eerst Luns dan Sukarno In dit verband wordt eraan herinnerd dat de Nederlandse minister van buiten landse zaken, mr. J. M. A. H. Luns, te Washington zal komen om maandag en dinsdag besprekingen te voeren met zijn Amerikaanse ambtgenoot Dean Rusk. Op een vraag of mr. Luns zijn beklag zou doen over de Indonesische druk óp de re- gering-Kennedy. zelde woordvoerder Reap van het Amerikaanse ministerie: ,Het verheugt ons zeer de minister van buitenlandse zaken te ontmoeten en met hem te spreken". Na de besprekingen met mr. Luns volgt een niet-officieel bezoek van Sukarno aan president Kennedy, dat 24 april begint en drie dagen zal duren. Wat de weigering van Amerika betreft om zich te doen vertegenwoordigen bij de opening van de Nieuw-Guineraad, meldt Ass. Press, dat Amerika aanvan kelijk met enige aarzeling besloten had een afgevaardigde te zenden, maar ervan afzag toen de crisis in Laos ernstig werd en Amerika in allerijl zijn strijdkrachten in gereedheid bracht. In dit stadium acht te men het niet raadzaam de Indonesiërs voor het hoofd te stoten. Een tweede re den was de wens om met Sukarno vriendschappelijke besprekingen te hou den voor een oplossing inzake Nederlands Nieuw-Guinea. Te Londen Is van regeringszijde aan Ass. Press medegedeeld, dat Indonesië infor meel premier Macmillan heeft uitgeno digd tot een bezoek aan Indonesië. Verwacht wordt dat Macmillan later in het jaar een bezoek aan Malaya en Japan zal brengen. Macmillan heeft zich tot dusverre nog aan niets gebonden. HU wil niet gaarne op de tenen der Nederlanders trappen. Engeland wenst niet te zeer be trokken worden in het moeilUke geschil tussen Nederland en Indonesië, maar het ls wel bereid te doen wat men kan voor de Europese bondgenoot en te voorkomen dat Indonesië te veel naar het oosten af drijft. (Zie vervolg op pag. 9) Prins Bernhard Is gisteren in de stad Mexico aangekomen voor een niet- officieel bezoek. Gisteravond vertrok hU met zUn particulier secretaris, dr. F. A. de Graaf, en het hoofd van de veiligheidsdienst van het Konlnklük huis, de heer C. Sesink, per KLM van Schiphol na een harteiyk afscheid van H.M. de Koningin. Op zün programma staan bezoeken aan Los Angeles en Washing ton. Van 20 tot 23 april zal hU als voorzitter de tiende Bilderbergconferentie leiden In de buurt van Quebec. Op 27 april wordt de Prins op Schiphol terug verwacht. „Met president Mateos van Mexico, die ik al vaker heb ontmoet, ga ik een paar plannen bespreken, die wU samen willen uitvoeren. Noemt u het maar een privé-gesprek", zei de Prins. In Los Engeles zal de Prins onder meer vliegtuigen beproeven. Desgevraagd antwoordde hij ontkennend op de vraag of hU er de nog steeds niet aan de KLM verleende landingsrechten zou bespreken. „Dat moet men trouwens In Washington en niet In Los Angeles doen," vulde hU aan, „want daar is iedereen ervoor". KATANGESE troepen onder lei ding van blanke officieren heb ben gisteren het spoorwegknooppunt Kabalo in Noord-Katanga op Loe moembistische militairen uit Oost provincie en op leden van de opstan dige Bailoebastam veroverd. Zij heb ben ook het stadje Moelongo bij Ma- nono bezet. De Katangese eenheden zijn nu op weg naar Nioenzoe, een spoorwegcentruim op 160 kilometer van Kabalo. Deze acties vormen vol gens verklaringen in Elisabethstad een onderdeel van de eindfase van Tsjombes campagne om het gezag over heel Noord-Katanga weer in handen te krijgen. Jason Sendwe. de leider van de Ba- loeba's in Noord-Katanga. heeft de Ver. Naties gevraagd troepen te zenden om een eind te maken aan de aanvallen van Tsjombes eenheden. Sendwe heeft, zoals bekend, zichzelf uitgeroepen tot hoofd van de staat Loealaba. Hij ver- De eerste foto's van de instelling van de Nieuw-Guinea-Raad in Hollandia komen binnen. Met ziet hoe gouverneur dr. P. Plat- teel zijn rede uitspreekt. Op de voorgrond enkele leden van de raad, op de achtergrond enkele gasten, onder wie (vlnr) mevr. Stoffels-van Haaften, die de par lementaire delegatie uit Neder land leidde, staatssecretaris Bot en minister Toxopeus. Repor tage op pagina 9). klaarde dat de Katangese troepen de laatste tijd enkele honderden mannen, vrouwen en kinderen hebben gedood. Aan de slachting zouden vooral „Zuid afrikaanse huurlingen", die over tanks en mortieren besohilcken. hebben deel genomen. In Kabalo bevonden zich driehonderd man Ethiopische V.N.-troepen. Of zij hebben ingegrepen is niet duidelijk. Vol gens sommige berichten zouden zij 25 Katangese soldaten hebben ontwapend, toen deze met een DC 3 aankwamen om een vliegveld bij Kabalo te bezetten. In Elisabethstad zelf hebben de V.N.- eenheden nog altUd te lUden onder min achting en boycot. ZU hebben In hun onderkomens nu weer water en stroom, maar het personeel in de winkels en restaurants weigert hen te bedienen. Brood en andere voedingsmiddelen wor den ook niet meer bezorgd. De meesten moeten nn leven van hun speciale rant soenen en wat eigen voorraden. (Voor vervolg zie pagina 7) TJET BLIJFT EEN MOEILIJK te ver werken gedachte dat brute macht en listige intriges het in deze wereld altijd weer schijnen te winnen van gerechtig heid. Het „divide et impera" verdeel en heers, heeft altijd al als een goed re cept gegolden in de politiek in de hui dige politieke constellatie is het gemak kelijker dan ooit dit recept in praktijk te brengen. Men laat zich wapens leveren (op krediet) door Oost of door West, men rammelt wat met dat wapentuig «n men kan ervan verzekerd zijn dat leder een zich zal gaan beijveren om te „be middelen". Een woord waarin ai ligt op gesloten dat men een goede kans heeft om minstens voor de helft zijn zin te krijgen. President Soekarno is van deze tactiek een ijverig en uitermate kundig aanhan ger. Zijn aanspraken op Nieuw-Guinea berusten op niets anders dan op senti menten. Volk en land van Nieuw-Guinea behoren noch door aard noch door ligging bij Indonesië en er is bij de Papoea's geen enkele behoefte om tot Indonesië te be horen. Maar dit alles zegt Soekarna niets: hij eist Nieuw-Guinea op terwille van het prestige. En dusdoende heeft hij het nu zover gebracht dat de „kampioen van de vrijheid", Amerika, wil gaan bemid delen. En waarom? Omdat er een gewa pend conflict dreigt in dit deel van de wereld. Het Russische wapentuig blijkt succes te gaan opleveren. Want wat is in dit geval bemiddelen? Nederland vat zijn taak op precies zoals dat in het handvest der Verenigde Naties staat voorgeschreven. Het is bereid op korte termijn aan de Papoea's de moge lijkheid tot zelfbeschikking te verlenen die in de wereld van nu zo hoog staat aangeschreven. Het tracht dit te doen zonder een „Kongolese chaos" te veroor zaken die gevolg is van een te vroege, door druk van buiten afgedwongen zelf standigheid. Indonesië daarentegen wil niets van dit alles: het wil alleen maar Nieuw-Guinea hebben op dezelfde wijze als in vroegere eeuwen imperialistische grootmachten koloniën wilden hebben. Dus lijkt het rechtvaardig dat „bemid deling" slechts dit zal inhouden: een fikse waarschuwing aan Indonesië om de han den thuis te houden. Laat niemand zich illusies maken: zo zal het niet gaan. De wereldmachten heb ben zich bemoeid met Kongo de resul taten zijn rampzalig, maar Kongo is „vrij" zoals men dat noemt. Dit karwei is klaar en nu komt Nieuw-Guinea aan de beurt. Soekarno is aan de laatste ronde begon nen en het is niet waarschijnlijk dat deze ronde langer dan een jaar zal duren. Het zal voor hem geen k.o.-overwinning wor den, maar zeker wel een op punten in dit geval een stemmenoverwinnlng binnen de Verenigde Naties. Waarbij men mag hopen dat de bevolking van Nieuw- Guinea niet al te zeer de dupe gaat wor den van het bemiddelen. Voor dit laatste zal Nederland moeten blijven strijden. Wij hebben die taak op onze schouders genomen en ook al weten we dat we die niet naar behoren zullen afmaken de plicht blijft om het beste ervan te maken wat ervan te maken is. In dit opzicht hebben we alle vertrouwen in deze Nederlandse regering. Zon en maan Zondag: zon op 5.58, onder 19.26 u.; maan op 3.04, onder 12.17 u. Maandag: zon op 5.56, onder 19.28 u.; maan op 3.46, onder 13.39 u. Zaterdag 15 april nieuwe maan. een klein ongelukje met het spaarvarken. T?EN FRONT met enkele buien pas- seerde in de nanacht en veroorzaak te ook vanmorgen in het zuidoosten van ons land nog wat regen. Een nieuw hoge- drukgebied van de Oceaan trekt nu van de Britse eilanden naar de Noordzee. Het brengt opklaringen met een zwakke noordenwind, die wat koele lucht aan voert. Morgen draait deze wind naar zuid tot oost, onder invloed van een nieuwe depressie bij Ierland, waarvan het regenfront ons zeer waarschijnlijk niet voor zondagavond kan bereiken. Het zal daarom morgen iets aangenamer rijn dan vandaag, al komt de tempera tuur in de middag niet hoger dan 12 tot Rapporten hedenmorgen zeven uur 14 graden. De lente heeft vergeleken met nor maal nog steeds een flinke voorsprong, station die momenteel ruim 14 dagen bedraagt. De Bilt tot morgenavond: "pR IS EEN SOORT gold- punt van het eiland, verloren en kinderen in oude kleren voor ongeveer 20 gulden -LJ rush ontstaan naar de zijn gegaan. met allerlei werktuigen om heeft gekocht uit een win- stranden van het kleine De rush is begonnen nadat te graven naar het strand. kcl van overtollige ieggr- eiland Hayiing in Engeland, kort geleden langs een on- Dc 32-jarige Maurice Peer- goederen. De strandjutters hopen snel geveer 120 meter lange ce, een deskundige op het „Het ding vindt elk me- rijk te worden aan schatten, strook van het strand een gebied van metalen uit taal", zei hij, „en ik zoek ais hij vindt wat hij-zoekt! die volgens een legende met aantal oude gouden munten Portsmouth, is van mening, een kist met munten, die, De mogelijkheid bestaat nL een Spaans galjoen, dat gevonden was. dat hij de overigen een stap naar ik zeker weet, ergens dat de autoriteiten de vondst schipbreuk leed in de nabij- Gedurende de weekeinden voor is. Hij maakt gebruik onder het zand verborgen ais eigendom van de kroon heid van de meest zuidelijke gaan nu mannen, vrouwen van een mljndetector, die hij ligt. in beslag zulien nemen. D. Helder Vpenburg vu# Aanvankelijk opklaringen later toene- Gelde mende bewolking en ln het zuiden van Je Bllt het land mogelijk wat regen. Zwakke tot matige wind uit oostelUke richtingen. zd.-Llmb. Vannacht plaatselijk nachtvorst, mor- Helsinki genralddag dezelfde temperaturen als Stockh. vandaag of iets hogere. (Opgemaakt om O*1® A'dam Brussel Luxemb Paro» Bordeaux Grenoble Nice BerUln Frankfort MUnchen ZUnob GenCve Loreme 'V-nen Innsbruck «I tfUo Athene Rome AJacdo Madrid Mallorca Lissabon „De mensen lachen me uit, maar ik zal het laatst en dus het best lachen. Maar misschien lacht Mau rice toch niet zo erg best, o zo 2 wlndst wlndst

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1