Oef punt zijn neus voorbij Incidenten met de Indonesiërs Pasen: Regering: Sowjetnota is misleidend en onjuist Kennedy wil kracht van V. S. vergroten In een. hij. Journalist vraagt begrip Oratie over niezen Nederlands antwoord aan Moskou Economie in Sowjet- blok verbeterd Jordaanse generaals „met pensioen" TOCH IS HET ZO! Geen debat over ontwapening 194 I f (Advertentie) Vraag op een brief kaartje het GRATIS receptenboekje met leuke kalkoen-recep ten. Barbecue buiten Vraag het GRATIS boekje ,,'n Barbecue buiten!" Een nieuw idee met speciale re- AMERICAN POULTRY INDUSTRIES AERT VAN NESSTRAAT 3, ROTTERDAM ceplenl WEER iYjMLLjiY V/Lli 1héérlijk! a v verkrijgbaar vanaf 2 a 2'j kg schóón,.werkelijk-.panklaar lichtvertèer- baar, mager, blank vlees voedzaam en gezond hoog eiwit-gehalte een voudig en zeer gevarieerd té<bereidenKalkoen, echt apart van smaak! ADRES VAN DE N.O.V.I.B. De Nederlandse organisatie voor internationale bijstand is voornemens een adres aan de regering te zenden waarin wordt gewezen op de nood zaak een procent van het nationale inkomen beschikbaar te stellen voor het nieuwe V.N.-fonds voor ontwikkelingshulp. Dit is gisteren toegezegd op de tiende algemene bestuursvergadering van de N.O.V.I.B. door de nieuwe voorzitter, mr. F. G. J. baron vari Voorst tot Voorst, die prof. dr. E. de Vries heeft opgevolgd. Dit jaar zal men twee inzamelingsacties houden: in het voorjaar een guldensactie voor betere voeding voor Nigeria, door middel van teelt van geschikte gewassen op de eigen erven der bevolking en in het najaar komt een collecteweek. Uit het financiële overzicht van de afgelopen vijf jaar blijkt dat er 2.173.000 is ingezameld. Na aftrek van kosten voor acties en organisatie bleef er 1.627.000 ter besteding over. EUR. BEWEGING ONGERUST Het hoofdbestuur van de Europese beweging heeft een verklaring ge zonden aan de leden van de Staten-Generaal waarin het zijn ongerustheid uitspreekt over de geïsoleerde positie waarin Nederland dreigt te geraken bij het overleg over politieke samenwerking van de zes E.E.G.-landen. Het hoofdbestuur spreekt daarom de verwachting uit dat Nederland op de volgende topconferentie van de zes, op 19 mei in Bonn, met po sitieve verlangens zal komen die een samenhangend geheel vormen en die een bijdrage kunnen leveren tot de ontwikkeling van de Europese eenwording, die alle partners zeggen te willen bevorderen. Nog geen rust in Kongo De laatste dagen hebben zich in het gebied van Moanda aan de Atlantische kust nabij de voormalige vlootbasis Banana in Kongo incidenten voorgedaan tussen de Kongolese burgerbe volking en leden van het Indo nesische contingent van de V.N.-strijdmacht. De ongeregeld heden werden veroorzaakt door de Indonesiërs, die zich van goederen van een plaatselijke handelsmaatschappij meester maakten. De Ierse bevelhebber van de V.N.- strijdmacht. generaal McKeown, heeft intussen in Elizabethstad met presi dent Tsjombe van Katanga van ge- Ongcpoctsteschoenen, afkeurende blikken, slechte indruk weg zelfvertrouwen! U kunt zich geen ongepoetste schoenen veroor loven. Daarom Erdal: in 1 minuut een mooiere glans, die langer blijft. De beroemde Erdal-pelikaan geeft goede raad Het ministerie van buitenlandse za ken heeft medegedeeld dat de Ne derlandse ambassadeur in Moskou op 24 maa'rt een nota van de volgende inhoud heeft overhandigd aan de Sowjetregering: „De Nederlandse regering heeft kennis genomen van de nota van de Sowjetregering dd. 7 januari 1961 naar aanleiding van recente persbe richten inzake de opslag van be paalde wapens op haaf grondgebied en de in verband daarmede door de Nederlandse minister van defensie afgelegde verklaring. De Nederlandse regering acht de in deze nota gegeven voorstelling van zaken, als zou zij ten gevolge van buitenlandse druk hebben inge stemd met de opslag van deze wa pens in Nederland, even misleidend als onjuist De Nederlandse regering moge in dit verband de aandacht van de Sowjetre gering vestigen op het communiqué, na afloop van de conferentie van regerings hoofden van de bij het Noordatlantisch bondgenootschap aangesloten landen in december 1957 te Parijs, uitgege ven. Daarin stond vermeld, dat de re geringsleiders eensgezind het besluit hadden genomen ter versterking van de defensieve kracht van de N.A.V.O. gebruik te maken van de meest recente ontwikkelingen op het gebied van de bewapening. In verband daarmede had de conferentie besloten voorraden kern ladingen aan te leggen, welke in ge val van nood onmiddellijk voor de ver dediging van het bondgenootschap be schikbaar zouden zijn. Dit besluit werd genomen in de we tenschap van de in het bovengenoemd communiqué gesignaleerde omstandig heid, dat de Sowjetregering haar strijd krachten had voorzien van de modern ste en meest vernjetigende wapens. De ze omstandigheid is sindsdien meerma len door verklaringen van hoge Sow- jetautoriteiten bevestigd. De door de Noordatlantische landen sinds 1957 ge troffen maatregelen vormen een logisch uitvloeisel van de overeengekomen ge dragslijn, welke, geheel in overeenstem- In een rapport van de economische commissie der Verenigde Naties voor Europa wordt medegedeeld, dat de in dustriële produktie van de Sowjetume en Oost-Europa, met uitzondering van Oost-Duitsland, in het afgelopen jaar met meer dan 10 pet is gestegen. In de Sowjet Unie deed zich een zeer snelle stijging voor van de produktie van bouwmatèrialen en van de produktie in de constructie- en machinenijverheid en in de chemische industrie. Er werden 960 in de Sowjetunie meer dan dui zend grote fabrieken voltooid. Hierbij was de grootste hoogoven ter wereld. De snelste stijging van de industriële pro duktie deed zich voor in Roemenië, waar de produktie van ijzererts met 37 pet, die van ruw ijzer met 20 pet. die van ruw staal met 27 pet en die van gewalst staal met 53 pet toenam. Financieel ging het de meeste mensen in het Sowjetblok in het afgelopen jaar beter. Er was evenwel weinig markton derzoek en het viel de planbureaus nog steeds zeer moeilijk de vraag te voor spellen. Zo werd b.v. in Polen de pro duktie van fietsen met 25 pet verhoogd, terwijl de verkopen 13 pet daalden. ming met het uitsluitend defensieve ka rakter van het Noordatlantisch verdrag, gericht is op de verhoging van de be veiliging van de bondgenoten. De Nederlandse regering moge erop wijzen, dat zij het souvereine recht draagt, die maatregelen te treffen, wel ke zij in het belang van 's lands veilig heid en verdediging noodzakelijk acht. Wat tenslotte het door de Sowjetre gering in haar nota ten aanzien van haar streven naar ontwapening opge merkte betreft, moge de Nederlandse regering, voorstandster als zij steeds is geweest van het nemen van maatrege len inzake een internationale gecontro leerde ontwapening, de hoop uitspreken, dat dit streven van de Sowjetregering uitdrukking zal vinden in haar bereid heid tot het hervatten van onderhan delingen om tot een zodanig akkoord te geraken". In Landen is van communistische zijde vernomen dat de leider der Albanese communistische partij, Enver Hoxha, de bijeenkomst te Moskou van het Pact van Warschau (de communistische te genhanger van de N.A.V.O.) niet zal bijwonen, omdat hij de economische en militaire hulp. die de Sowjetunie Al banië verleent, onvoldoende acht. In Londense diplomatieke kringen beschouwt men het besluit van Hoxha als een bevestiging, dat de ideologische In Jordanië is bekend gemaakt dat vijf hoofdofficieren met pensioen zijn gezonden. Tot hen behoren generaal- majoor Akkasjel Zaben, voorzitter van de Staatsveiligheidsraad. die in 1957 een aantal samenzweerders heeft be-1 recht, en brigade-generaal Moestafa Khasawneh, oud-lid van de Veilig heidsraad. Deze pensionering is aanleiding ge weest tot sterke, doch niet bevestigde geruchten over tweedracht. De ontsla gen officieren waren aanhangers van de afgetreden minister van defensie. Volgens de Libanese pers hield het aftreden verband met ontevredenheid over de nieuwe politiek van koning Hoessein, waarin tekenen van toenade ring tot de Verenigde Arabische Repu bliek zouden zijn te bespeuren. Controle kernproeven vergt organisatie met 20.000 personen Naleving van een verdrag over het staken van proeyen met kernwapens zou een controle-organisatie nodig ma ken van 15.000 a 20.000 personen. Voor de 180 controleposten alleen al zullen dertig deskundigen per post no dig zijn. Dit heeft de Amerikaanse ge delegeerde op de conferentie van Ge- nève, Dean, verklaard. Dean kwam met nieuwe voorstellen. Oorspronkelijk was de bedoeling de controlestaf voor een derde uit Russen, derde uit Amerikanen en Engel sen en voor een derde uit neutrale waarnemers te doen bestaan. Amerika wil nu echter het derde neutrale deel ook verdelen: een derde Russen, een derde Amerikanen en Engelsen en een derde neutralen. De Russische afgevaardigde heeft nog niet op dit voorstel gereageerd. „Prawda" onthult nieuw landbouw schandaal Volgens de Prawda zijn de landbouw- statistieken in de „maagdelijke gebie den" en de opgaven van graan-, vlees-, melk- en katoc-nleveranties aan de staal sedert 1958 vervalst.. Als schuldigen noemt het blad de eerste-secretaris van de communistische partij in het gebied van Pawlodar, Jelagin. diens assistent Ramazanof en de voorzitter van het regionale uitvoerende comité, Noertsje- jef. Jelagin en Noertsjejef zijn uit de par tij gestoten en ontslagen. Ramanazof is ook ontslagen maar hij mag partij lid blijven. Wel is hem „een zware straf" opgelegd. Alleen reeds in het jaar 1958 zijn ten onrechte 50.000 ton graan toegevoegd aan de opgaven van de leveranties aan de staat uit het gebied van Pawlodar. Verder is daar 22.000 ton zaaigoed te kort. De „Prawda" noemt voorts nog ze ven namen van personen die uit graan- W. C. F. SCHEPS dachten gewisseld over de toestand in het noorden van die gebied. Tegenstan ders van Tsjombe (van de Baloeba- stam en uit de door Loemoembisten beheerste Oostprovincie) hebben daar een groot gebied in hun macht. Ka- tangaanse troepen zouden van plan zijn tegen deze troepen een offensief te beginnen. McKeown verklaarde dat vooral de aanwezigheid van een afdeling „blan ke huurlingen" in dienst van de Ka- tangaanse regering de V.N. zorgen baart. VERMIST Bij het dorpje Kele, ten zuiden Loeloeaburg. is het vrijdag tot een botsing gekomen tussen Ghanese V.N.-soldaten en militairen van Al- bert Kalondji, de leider van de Mijn- scaat Zuid-K?.sai. Drie Ghanezen worden vermist zijn waarschijnlijk gedood. Men heeft tot 'nu toe slechts hun met kogels doorzeefde jeep gevonden. Zij kwamen tussenbeide in een twist tussen de Ba- loebasoldaten en een treinbestuurder van de Loeloea-stam. De Baloeba's openden het vuur, de Ghanezen ant woordden en verwondden een hunner. Drie Ghanese soldaten en twee Kon golezen vertrokken met de gewonde naar een ziekenhuis. De Ghanezen zijn daar niet gearriveerd. DE REDEN Tijdens het Kongodebat in de As- semblée van de Ver. Naties ver klaarde de Kongolees Cardoso dat de secretaris-generaal en sommige VN-le- den geneigd zijn de mandaten uit het oog te verliezen die door de Veilig heidsraad zijn verstrekt ten aanzien van de hulpverlening aan Kongo. Hij was ervan overtuigd dat het VN-optre- den in Kongo had gefaald omdat de VN hadden getracht te besturen in- plaats van hulp te bieden....omdat de organisatie had geprobeerd te dicte ren in plaats van te helpen. Als de bijzondere V.N.-afgevaardig de (Rajesjwar Dayal, India) ondanks zijn onvermoeibare werken, niet de souvereiniteit van Kongo met voeten had getreden en zich daarna in een ivoren toren had teruggetrokken en elk voor-overleg onmogelijk had ge maakt, dan zou er misschien meer be grip en meer overeenstemming zijn j schuren voor duizenden roebels"hebben gegroeid, aldus Cardoso. gestolen. en de Albanese communistische leiders de laatsten zijn stalinisten nog niet zijn bijgelegd. meningsverschillen tussen de Russische r0n<n-ps hiinn fvvep mili'irH Hol en de Albanese communistische leiders I, Bijna wee miljard dol lar (f 7.24 miljard) meer ge vraagd voor de Amerikaanse de fensie. Het geld is voornamelijk voor vergroting van het aantal Polaris-duikboten met tien tot negenentwintig en voor produk- tieverdubbeling van de Minute- manraketten. Robbie van Veen, de zes maanden oude baby, is op Schiphol aangekomen. Zijn va der en twee zusjes waren naai de luchthaven gegaan om hem af te halen. Zoals men zich zal herinneren moest Robbie in Australië achterblijven, toen zijn vader naar Nederland ging. De papieren van de baby bleken niet in orde te zijn. Robbie's moeder is enkele maanden ge leden aan trombose gestorven en toen zijn vader met de an dere kinderen naar Nederland terugkeerde, namen kennissen de baby onder hun hoede. President Kennedy heeft het onderzoek van de minister van defensie. Robert S. Mcnamara, heeft aangetoond dat „de omstandigheden geen uitstel van verder handelen gedogen". Als het Congres de kredietverhogingen toestaat, zal Amerika bijna 44 miljard dollar aan zijn defensie besteden. De toelichting van de president laat weten, dat de regering de opvatting van een „evenwichtige strijdmacht" aan hangt, waarmee wordt bedoeld dat de oorlogsvoorbereidingep gelijkelijk reke ning houden met een groot, klein of middelmatig gewapend conflict. Inmiddels is er in republikeinse kring wrevel ontstaan over het optreden van Kennedy. De nationale commissie (het hoofdbestuur) van de Republikeinse par-l tij heeft de president ervan beschuldigd I dat hij het Congres vrijdag een „oneer lijke" begrotingsboodschap heeft voor gelegd. Het enige doel hiervan zou zyni het simpele feit te verdoezelen dat de J nieuwe regering van plan is liet land In de komende jaren voor grote tekorten te plaatsen. Hij zegt in zijn boodschap deze ver hoging van het defensieplafond te hebben overgenomen van het bewind Eisenhower, omdat de Verenigde Staten ook in de toekomst moeten kunnen be schikken over „de mogelijkheid een eerste slag te overleven en om met ver nietigende kracht te kunnen terugslaan". Tevens wees Kennedy er op, dat een Mr. dr J Dautzenberg. procureur- generaal Dij het gerechtshof in Den Bosch, heeft gisteren afscheid genomen wegens het bereiken van de pensioenge rechtigde leeftijd. C Een rechter in Lewes (Engeland) heeft de 20-jarige Victor J. Terry ter dood veroordeeld wegens moord op een 61 jaar oude bankbediende. De 20-jarige medeplichtige Alfred G. Hosier kreeg levertslang. de 16-jarige Philip Tucker werd ter beschikking gesteld en de 18- jarige Valeria Joan Salter komt een jaar onder toezicht. In de Amerikaanse staat Florida heeft een vrouw haar man beschoten toen hij hun parkiet had laten ontsnappen. De man werd met schotwonden in een van zijn heupen naar het ziekenhuis ge bracht. Een Amerikaanse recht bank heeft een vrouw die haar gezin verlaten had. opgedragen haar man en kinderen finan cieel te steunen. De vrouw is als typiste werkzaam; haar man is werkloos. De rechter zei, dat een werkende vrouw de plicht heeft haar ge zin te onderhouden. Het Internationale wol secretariaat heeft in Lon den medegedeeld dat slaapmutsen onder Ame rikaanse teenagers in de mode komen. Een Britse onderneming levert er elke maand vierhonderd naar de Verenigde Sta ten. I „Inrichtingen waar men gelagen zet", zoals café's en dergelijke in de Am sterdamse politieverorde ning worden genoemd mo gen met ingang van 1 april 1962 op zaterdag een uur langer open blijven. Deze maatregel van B. en W. van Amsterdam geldt voorlopig voor een jaar. l Volgens „Wallstreet Jour nal" heeft de Ameri kaanse regering ernstige plannen voor een tweede Panamakanaal, tussen de Caraïbische zee en de Stille oceaan. Het kanaal moet 1250 miljoen dollar kosten en zal vermoede lijk medegefinancierd worden door Duitsland en Japan, aldus het blad. In een dorp in de bergen bij Cordoba (Spanje) is een voetbalclub opge richt die de naam „Bcl- gica" heeft gekregen. Het Belgische konings paar zal het bescherm heerschap op zich nemen en de shirts en shorts be talen. Koning Boudewijn heeft de club zelf opge richt. loen hij in zijn wittebroodsweken een partijtje had gevoetbald T~\E journalistiek is een wonderlij ke stiel. Sommige buitenstaan ders denken, dat het beoefenen er van zoiets is als het ideaal van die schooljongen, die op de vraag wat hij later wilde worden antwoordde: dominé, dan behoef ik alleen zon dags maar een uurtje te preken en verder ben ik de gehele week vrij. Onder de volwassenen zijn er clie van gevoelen zijn. dat journalist zijn betekent: veel vrijkaartjes voor de bioskoop. van tijd tot tijd een gratis etentje en persconfe renties met tal van strelingen van de tong. Moet mede daaruit verklaard wor den. dat zoveel mensen, ook die op be tekenende posten slaan, zo weinig pers- minded zijn? Komt er een journalist in hun buurt, dan nemen velen de rol aan van Willem de Zwijger, zijn er zaken, die men graag zo lang mo gelijk geheim wil houden, dan gaat de gemeenteraad in besloten zitting of de synode in comité-generaal. Hier signaleren wij veelal een uitloper van onze democratie. Er is ten aanzien van de journalist en de journalistiek veel onbegrip. Men vergeet ten enenmale, dat een journalist, die zijn taak recht opvat en zijn plich'. verstaat, nimmer is ge baat met misbruik maken van ver- toch redelijkerwijze mochten verwach ten. Het nietszeggende communiqué is niet alleen in ere bij de grote mogend heden, wie niet geheel vreemd is aan de kerkbode-pers en elke week zijn ogen laat gaan langs tientallen kerk bladen, die kan constateren, dat tal van scribenten zich hier naarstige leerhngen betonen, al is de taal dan misschien minder diplomatiek. Het is publieke voor-de-gek-houderij. Daarte gen moeten wij altijd weer opnieuw in verzet komen. Evenals tegen de dwaze redenering, die men dikwijls te genkomt als het over locale of plaat selijke blaadjes gaat: het is voor in tern gebruik. Wie iets in een krant, dus zwart op wit zet, in een publiek orgaan want dat is een krant die geeft zijn mededelingen prijs aan de publi citeit. Die weet ook niet waar het heendwarrelt. Wil men iets niet ver der hebben dan een kleinere of grote re kring, dan moet men het niet in enig orgaan afdrukken en niet pogen zijn figuur te redden door zoals wij dat systematisch in enkele organen tegenkomen, er boven te zetten: over name eerst na overleg met de voor zitter! Overname met bronvermelding is altijd geoorloofd. Wij inoeter. in de journalistiek blij ven vechten voor de erkenning van tal van neel gewone zaken. Geheimzin- nighcid, woorden, die moeten dienen trouwen. Men moet een journalist in- -om de gedachten te verbergen moe- lichten over wat er aan de hand is, hem informatie materiaal verschaf fen en hem duide lijk laten zien, dat een bepaalde zaak nog niet rijp is voor publicatie. Wie zo handelt ervaart, dat jour nalisten niet die nieuwsgierigaards zijn waarvoor men hen vaak in de on gunstige zin van het woord verslijt. Parlementaire jour nalisten, synode verslaggevers, enz. die als bona fide bekend staan wen sen geen andere zaak te dienen, dan die van de verantwoorde berichtgeving. Als zij zich schuldig maken aan sensatie-be richtgeving dan verspelen zij én het vertrouwen én hun relaties. Dat laatste is een ernstig ding. Want relaties, dat is voor de journa list zijn brood en zijn champagne. Van relaties moet hij het hebben, op zijn relaties moet hij altijd weer kun nen terugvallen. Relaties kweekt hij in de sector waar hij zich speciaal beweegt, soms moeizaam eu na jaren. Maar als hij ze heeft en de betrok kenen weten wat zij aan hem heb ben, dan vindt hij niet alleen zijn weg, maar dan kan hij belangrijk werk doen op het terrein van de publieke voorlichting. Daarnaast heeft de journalist zijn erecode, al kan hij nog steeds niet bogen op de wettelijke erkenning van zijn verschoningsrecht. Het is dwaas om op een journalist ook maar een verkapte poging te doen hem te pres sen zijn bronnen te noemen. Wij moe ten helaas constateren, dat er nog al tijd mensen zijn, die in die richting proberen iets te bereiken. Hier heeft de journalistiek haar ongeschreven wet ten. Wie zich zou laten verleiden, on der welke omstandigheden ook, zijn bronnen te noemen heeft zich meteen onmogelijk gemaakt. Immers als men er niet meer van op aan kan. dat een vertrouwelijk gegeven inlichting, een tip, een wenk. volkomen veilig is bij de betrokken man van de krant, dan zal men zich wel wachten een twee de maal hem deze dienst te bewijzen. Er is op het terrein van de verhef fing van de journalistiek nog wel een en ander te doen en de samenwer kende journalistenorganisaties in ons vaderland hebben dan ook voorshands aan werk nog geen gebrek. Wij vin den bii tal van officiële instanties nog niet dat begrip voor ons werk, dat wij DE SCHRIJVER De heer Yi'. C. F. Scheps, reeds incer dan 44 jaar in de journa- lGliek werkzaam, is vice-voor» zitter van de Prot. Chr. Journa listen Kring, voorzitter van de sectie free lauce-journaliBten en lid van de Fcderatieraad van Nederlandse journalisten. Hij is medewerker aan de kerknieuws- rubriek van een groot aantal dag- en weekbladen en hoofdredac teur van het weekblad Kerk ten wij altijd weer opnieuw signale ren. Het is duide lijk, dat de journa list zich daarbij moet gebonden we ten aan ethische normen. Boule vard-journalistiek, in het buitenland met grote geraffi neerdheid bedre ven, blijve in Ne derland geweerd. Geen verstandig mens, in casu jour nalist, zal als een voortijdige publica tie het onderzoek van een zaak zou schaden, die toch willen plegen. Maar als hij nieuws op het spoor is. als hij een tip, krijgt en hij poogt aan de bronnen te verifiëren wat hem ter ore kwam of soms ook in de schoot geworpen werd, dan mag hij verlangen, dat de betrokkenen hem met begrip tegemoet treden en niet de deur voor zijn neus dicht werpen met de boodschap: geen commentaar, maar men wil die niet geven. Men is eigenlijk van oordeel, dat het niet „moest mogen", dat een man van de krant er iets van weet en nu op nader onderzoek uit is. Wat dat betreft, moeten helaas velen r.og leren, dat we niet meer leven ;n de tijd van honderd jaar te rug, doch in een wereld, die door al lerlei media in staat en er op uit is ons snel en betrouwbaar in te lich ten. Met is een merkwaardig verschijn sel en het heeft ons altijd weer op nieuw, getroffen, dat mensen, die als zij er zelf bij betrokken zijn of als zij er ambtelijk bemoeienis mee heb ben, zo dicht zijn als een pot. zich 's avonds snel naar de brievenbus be geven als zij de krant er in hebben horen vallen, om nieuws over ande ren en andere zaken te weten te ko men. Geen zinnig mens in onze tijd doet het meer zonder een krant. Welnu, die komt niet vol met anecdoten, al heb ben ook die hun recht en hun plaats, maar met nieuws. Betrouwbaar en verantwoord nieuws, maar nieuws! Wij nebben allen de taak bij te dra gen tot betrouwbare nieuwsgeving en met name de jongeren onder de jour nalist zullen zich hier hun verant woordelijkheid bewust moeten zijn en het vertrouwen, dat zij vragen, niet mogen beschamen. Want de journa list is een ambassadeur van zijn volk en het peil waarop zijn krant staat moet de graadmeter zijn van de mon digheid van dat volk. met een stel jongens uit tie buurt. In een vrouwenzieken huis in Sydney, de groot ste kraaminrichting van Australië, is de 162.000ste baby geboren sinds de achtenzestig jaar dat het tehuis bestaat. Gemid deld komt er elke ander half uur een baby ter wereld. Een meisje van vier jaar' in Bellville, een voorstad van Kaapstad, heeft haar dat net als bamboe ge ledingen vertoont. Het kind werd met normaal haar geboren, maar toen het twee jaar was, viel dit uit. Daarna ontstond het bambochaar. j' 559) Het is een algemeen en vrijwel over de hele wereld verspreid ge bruik de nies met een gelukwens te begroeten. Hoe interessant ook, we kunnen ons onmogelijk verdiepen in de vele waarderingen die in het volksgeloof aan het niezen zijn ver bonden, maar wel kan worden gezegd dat in het algemeen de nies als een heilbrengend teken wordt beschouwd. De Duitsers kennen de uitdrukking „etwas beniessen", dus: een wens door niezen in vervulling doen gaan. En wij Nederlanders huldigen nog steeds de speelse opvatting dat hel na driemaal niezen morgen mooi weer zal zijn. Ditzelfde aantal geeft volgens het volksgeloof in de Zaan streek een patiënt het recht het ziekenhuis te verlaten, welke opvat ting nog zou dateren uit tijden toen overal pestepidemie- en heersten. Wan neer iemand, die van pest werd ver dacht, in een zie kenhuis was opge nomen,^ mocht hij die instelling ver laten wanneer hü driemaal had ge niesd. Trouwens, door velen wordt de oorsprong van het gebruik om een niezende een heilwens toe te voegen, teruggebracht tot de tijd van Paus Gregorius de Grote (eind van de 6de eeuw) toen de mensen „al nie zende op straat stierven, waaruit ons loffelijk gebruik is overgebleven". Hoe aanvaardbaar dit ook moge klin ken, juist is het in ieder geval niet. Het gebruik de nies als heilbrengend te beschouwen is aanzienlijk ouder en dateert van vele duizenden jaren geleden. Reeds Xenophon vertelt hoe tijdens de Tocht der Tienduizend een gevaarlijke, doch noodzakelijke be slissing moest worden genomen en hoe het niezen van een soldaat toen werd beschouwd als een gunstig voorteken. Dezelfde opvatting blijkt bü Homerus en verschillende andere oude schrijvers. De Romeinen hebben bijzonder grote waarde gehecht aan liet uit spreken van een heilwens bij het niezen. Van keizer Tiberius is'bij voorbeeld bekend dat hü dit blijk van wellevendheid van zyn gehele omgeving vorderde, zelfs wanneer hü zich met zün stoet op reis bevond of wanneer hij in een draagstoel zat. En een epigram uit de Romeinse tijd verhaalt van een man die in alle eenzaamheid niesde en bij gebrek aan omstanders zichzelf in zegenende bewoordingen toesprak! Uiteraard hebben velen in de Oud heid reeds naar een verklaring van dit gebruik gezocht. Destüds werd het hoofd als het edelste deel van het lichaam beschouwd, zodat de heil wens, uitgesproken bij het niezen gold hetzü als een betui ging van respect je gens het boofd waar uit de geest van de niezende te voor schijn trad, hetzij als een eerbetoon aan de geest (van Jupiter, Zeus, etc.) die dit hoofd had uitgekozen om zich aldus te manifesteren. Een restant van deze laatste opvatting werd in de 17de eeuw nog aangetroffen in het Afri kaanse negerrük Monomatapa. Wan neer de koning van dat land had ge niesd, werd ogenblikkelük iedereen in de wüde omtrek gevraagd of er ook tekenen van büzondcre aard wa ren gezien! Wc weten thans (fat niezen ontstaat door prikkeling van de zenuwen van de ncusslümvllezcn, welke slümvlie- zen büvoorbeeld bü verkoudheid over gevoelig kunnen zijn. Maar weet u ook, dat u op sommi ge punten een vrij ongevoelig mens bent? (Hetgeen overigens niet kwaad is bedoeld.) Daarover een volgende keer! In New York is vernomen dat de V.S. en de Sowjetunie het in eerste aanleg eens zijn geworden over een formule, om in deze zitting van de Algemene Vergadering der V.N. geen ontwapenings debat te houden. De afgevaardigden van beide landen zouden binnenkort in afzonderlijke ver klaringen te kennen geven dat de V.S. en de Sowjetunie voornemens zijn in de komende zomer het ontwapenings- overleg te hervatten. De twee delegaties zouden verwachten dat de Assemblée formeel haar voldoe ning over deze bekendmakingen zal uit spreken, waardoor het scherpe debat zou worden vermeden, dat naar de me ning van vele V.N.-afgevaardigden uit een volledige bespreking van het ont- wapeningsvraagstuk in de Algemene Ver gadering zou voortvloeien. Volgens delegatiekringen overheerst thans duidelijk het streven om de poli tieke atmosfeer in de volkerenorganisa tie zo kalm mogelyk te houden. Vrouw die kinderen uit raam gooide voorgeleid De 37-jarige ongehuwde Jean Bar- clay Waddell. de vrouw die vijf kinde ren van vier tot zeven jaar uit een raam op de derde verdieping in een Glasgowse achterbuurt heeft gegooid, is gisteren op beschuldiging van moord en poging tot moord voor de rechter geleid De rechter gelastte haar inbe waringstelling voor vier dagen. Bij het drama kwam. zoals gemeld, de vierjarige Marjorie Hughes om het leven. De zeven jaar oude Daniel Mcneil heeft een hersenoperatie moeten on dergaan; zijn toestand is kritiek. De andere kinderen maken het redelijk

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 5