Tienjarenplan wordt nu
energiek aangepakt
X15 overschaduwt leven
van Doris en Gracie
Begrafenis Mohammed:
groot rouwbeklag
Ift een doafce Kij.
Waakzaamheid is geboden!
Bloemen langer houdbaar
NIEUWE LENINGWET
GEVAARLIJKE STOFFEN
Franse vrouwen
levend verbrand
Labour wil Zuid-
Afrika afstoten
Amerika gaat minder,
Bonn meer betalen
TOCH IS
HET ZO!
s
Bij de Tweede Kamer is een ontwerp van wet ingediend, waarbij de
minister van financiën machtiging vraagt tot het aangaan van geld
leningen ten laste van de Staat der Nederlanden tot een 'gezamenlijk
bedrag van ten hoogste anderhalf miljard gulden.
De ruimte, die de thans van kracht zijnde leningwet 1959 bood, is door
de uitgiften in het tweede halfjaar 1959 en in 1960 en 1961 tot op een
bedrag van rond 196 miljoen na verbruikt
Daar dit bedrag geen voldoende armslag meer biedt om onder alle
omstandigheden tot het aangaan van leningen ter dekking van kapitaals
uitgaven en ter consolidatie van vlottende schuld te kunnen overgaan is,
zoals gebruikelijk, een nieuw ontwerp-leningwet, genaamd Leningwet
1961, ingediend.
De Sociaal-economische raad heeft de staatssecretaris van verkeer en
waterstaat, de staatssecretaris van sociale zaken en volksgezondheid en
de minister van defensie advies uitgebracht over het ontwerp van wet
gevaarlijke stoffen. De commissie arbeidswetgeving van de S.E.R. heeft
het advies voorbereid en vastgesteld in haar vergadering van 12 januari.
Het advies is thans voor pubükatie vrijgegeven.
De commissie meent dat in de wet zelf waarborgen dienen te worden
opgenomen om aan de bezwaren die aan gedelegeerde wetgeving plegen
te kleven, tegemoet te komen. De commissie acht het een leemte dat geen
aandacht is besteed aan de inschakeling van belanghebbenden bij de
voorbereiding van de uitvoeringsvoorschriften. De commissie meent dat
alsnog in het wetsontwerp een bepaling moet worden opgenomen ter
instelling van een vast centraal adviesorgaan voor de met betrekking tot
het vervoer van gevaarlijke stoffen te stellen regelen.
Doris White en Gracie Walker
kennen elkaar niet zo erg goed,
maar zij hebben veel gemeen.
Het leven van beiden wordt
overschaduwd door een zwart
spook. Dit spook heeft an
ders dan andere spoken een
naam: het heet X-15. De X-15
is een glanzend zwart raket
vliegtuig, ongeveer 17 meter
maar kunnen zijn, verder te leven.
Doris (34) is een stadsmeisje. Zij
en Bob zijn twaalf jaar geleden,
toen hij aan de universiteit van New
York studeerde, getrouwd. Zij heb
ben drie kinderen. Zij is klein en
slank. Haar korte, bruine haar is
volgens de mode geblondeerd. Haar
huis is gemeubeld met 18e eeuws
mahonie. Doris is Iemand, die weet
wat zij wil.
Hetzelfde geldt van Gracie. Haar
man heeft haar verboden naar de
basis te komen om hem de X-15 te
7zien vliegen. Zij gaat nu in de tuin
langBinnen een paar weken van hun op 56 km afstand gelegen
zal Bob, de man van Doris, en
later Joe, de echtgenoot van
Gracie, in dit vuurbrakend
monster klimmen en proberen
dit in bedwang te houden,
terwijl het hen sneller mee
sleurt dan ooit een mens heeft
gevlogen: 4000 km per uur, ver
volgens 4800, 5600, 6400 en zelfs
sneller.
Bob en Joe moeten hoger stijgen
dan een mens ooit heeft gedaan
tot de zoom van de ruimte, waar
geen wind is om hun toestel te rem
men: 50.000 meter, 60.000, 80.000,.
zelfs tweemaal die hoogte, 160 km
en meer, maar alleen als er
nog altijd een redelijke kans lijkt
te bestaan om levend terug te ko
men.
Noch Bob, noch Joe is roekeloos.
Beiden zijn meesters in him vak,
het testen van experimentele vlieg
tuigen.
Doris en Gracie weten dit en dat
Seeft haar de moed, haar levens,
ie bijna zo ongelijk zijn als levens
woning staan en kijkt daar. Haar
huis is gemeubileerd in vroeg-Ame-
rikaanse stijl met hier en daar wat
antiek, dat Gracie zelf heeft geres
taureerd.
Zij is vroeger onderwijzeres te
Lakewood in Ohio geweest en geeft
nog les op een zondagsschool.
Men ziet het zo niet, maar Joe
heeft het groojste gedeelte van hun
huis-zelf gebouwd. Daarom noemt
hij het ,,het huis, dat is gebouwd
door geldgebrek". Hij heeft het ge
bouwd in gedeelten, als hij weer
wat geld had.
In het huis van de White's is in
tegendeel weinig handwerk van Bob
te bespeuren. Bob houdt van lezen,
werken in zijn tuin en met de kin
deren spelen. Zij hebben hun gezel
ligheidskring op de basis, terwijl de
Walkers hun vrienden-in de naburi
ge steden Palmdale en Lancaster
hebben.
Ofschoon Bob en Joe collega's zijn,
komen de families zelden voor de
gezelligheid bij elkaar, behalve bij
bijzondere gelegenheden. Het is per
slot van rekening heen en terug een
tocht van meer dan 100 km.
Gracie en Doris zien elkaar dus
ook niet al te vaak.
Onder belangstelling van tienduizen
den Marokkanen is gisteren het stoffe
lijk overschot van de dezer dagen
overleden Koning van Marokko, Mo
hammed V, op plechtige wijze bijge
zet in het graf van zijn grootvader
Moelai Hassan.
Tevoren hadden velen een bedevaart
gemaakt naar de tuin van het Koninklijk
paleis in Rabat, waar de Koning lag op
gebaard. Twaalf leden van zijn lijfwacht
stonden met getrokken sabels rond de
katafalk.
Toen de kist naar buiten werd ge
bracht brak de wachtende menigte uit
in een ontzaglijke kreet van smart. Luid
jammerende vrouwen trokken zich de
haren uit en sommigen wierpen zich plat
op de grond.
Volgens de politie waren er in Rabat
een miljoen mensen op de been. Van ver
schillende kanten werden vrachtauto's
gevorderd om de honderden mensen, die
waren flauw gevallen, weg te brengen.
Bij ongeregeldheden in Oran (West-
Algerije» zijn gisteren drie personen om
het leven gekomen: een vierde werd ge
wond. Het Algerijnse bevrijdingsfront
had opdracht tot staking gegeven „ter
nagedachtenis van koning Mohammed
van Marokko". Op een gegeven moment
wierpen stakers zich op een Franse auto,
die zij in brand staken, terwijl zij de in
zittenden, een man en twee vrouwen,
beletten uit te stappen. Een militaire pa
trouille greep in, maar de vrouwen waren
toen al om het leven gekomen. Een mo
hammedaanse soldaat kwam eveneens
om. De stakers staken in totaal vijf auto's
in brand.
De politie en het leger In Oran hebben
een vijftigtal personen gearresteerd.
Men zou ook de leider van dc demonstra
tie in hechtenis hebben genomen. Thans
is het in de gehele stad rustig.
De Britse LabourpartiJ is van plan aan
te sturen op dc verwijdering van Zuid-
Afrika uit het Gemenebest. De regering
stelt zich echter op het standpunt dat
daarmee voor de inheemse bevolking
niets te winnen is. Haar standpunt is dat
mettertijd het Gemenebest het Zuidafri-
kaanse rassenboleid ten gunste kan be-
invloeden.
Alle particuliere drukkerijen in Indo
nesië zijn onder overheidstoezicht ge
plaatst, opdat ze alleen gebezigd kunnen
worden voor de strijd tegen liberalisme,
kolonialisme, imperialisme, kapitalisme,
federalisme en separatisme.
Uit alle delen van de wereld waren
delegaties naar Rabat gekomen ter bij
woning van dc begrafenis, o.a. Kennedy's
vertegenwoordiger Averell Harriman en
president Boürguiba van Tunesië.
Een uur na de begrafenisplechtigheid
werd Koning Hassan II in de grote troon
zaal van het paleis onder het gedreun
van honderd kanonschoten ingehuldigd.
Beschuit is licht
en toch zo
vol energie.
Begroting Nederlands Nieuw-Guinea
Door middel van een tienjaren
plan wil de Nederlandse rege
ring de bevolking van Nieuw-Gui
nea in staat stellen, zich de voor
waarden voor zelfbestuur en zelf
beschikking eigen te maken.
In 1970, aan het eind van deze
periode, zal het percentage niet-
Europese ambtenaren gebracht zijn
op vijfennegentig. Ook de economi
sche ontwikkeling zal zo snel mo
gelijk worden voortgestuwd. Minis
ter Toxopeus en staatssecretaris
Bot schrijven dit in de toelichting
op de begroting van Nieuw-Guinea
voor 1961, die zij bij de Tweede
Kamer hebben ingediend.
Van het tienjarenplan zijn de voor
nemens voor 1961, 1962 en 1963 tame
lijk nauwkeurig uitgewerkt. De plan
nen hebben vooral tot doel de staat
kundige ontwikkeling te versnellen
en de materiële welvaart van de be
volking te verhogen. Mede door In
schakeling in de landsverdediging
wordt gepoogd dc Inheemse bevolking
van meet af aan op elk niveau te
confronteren met dc problemen van
het eigen land.
Door uitbreiding van het aantal
streekgemeenschappen en het toeken
nen van meer bevoegdheden aan deze
organen zal de bestuursvorm worden
gedemocratiseerd. Een heroriëntatie
van vele bestuursambtenaren is hier
voor nodig. Het bestuur in de onlangs
onder bestuur gebrachte binnenlanden
wordt geïntensiveerd. Ook de openleg
ging van nog niet onder bestuur ge
brachte gebieden wordt versneld. Dit
jaar zal een commissariaat voor de
openlegging worden ingesteld. De rege
ring streeft ernaar, dat eind 1963 heel
Nieuw-Guinea, op enkele minder be
langrijke streken na onder bestuurs-
invloed zal zijn gebracht.
Inschakeling
van steeds meer
Papoea's
(Van onze parlementsredactie)
Personeel
Vooral omdat momenteel in de mid
delbare en hogere bestuursfuncties 1
houdingsgewijs nog weinig Papoea's
voorkomen is het te begrijpen, dat de
regering alles in het werk wil stellen
om tegen de tijd, waarop de zelfbe
schikking een aanvang kan nemen, de
landsdiensten goeddeels tc laten leiden
(Advertentie)
door gekwalificeerde en ervaren au
tochtone ambtenaren.
Eind 1959 waren 93 inheemse be
stuursambtenaren opgeleid en te werk
gesteld. Van hen vervullen 34 de zelf
standige positie van districtshoofd (er
zijn ongeveer 65 districten), hetgeen
hun uiteraard ook zeggenschap geeft
over de niet-autochtone inwoners van
hun ressort.
Alleen al met het oog op de beman
ning van de overheidsdiensten in 1970
zullen meer dan 7000 autochtonen voor
een groot aantal goevernementsfuncties
moeten zijn opgeleid.
Hiertoe zullen ruim honderden afge
studeerden van de primaire middelbare
scholen, van de lagere technische
school, van de u.t.s., de h.b.s. en de
h.t.s. en zo mogelijk een aantal acade
misch gevormden binnen tien jaar be
schikbaar moeten komen. Gelet op de
huidige stand van het onderwijs zal de
papoeanisering tot 1965 slechts een ge
leidelijk verloop kunnen hebben. Daar
na treedt echter een flinke versnelling
in.
Binnenkort zal een wetsontwerp wor
den ingediend, waarin de rechtspositie
van de afvloeiende Nederlandse be
stuursambtenaren wordt geregeld. In
dische Nederlanders, die in moeilijkhe
den raken, zullen geleidelijk aan naar
Nederland worden gezonden.
Omdat de regering ook het particu
lier bedrijf de gelegenheid wil geven
zich uit te breiden, dient in de eerst
komende drie jaar een zestal primaire
middelbare scholen te worden ge
sticht. Voorts een h.b.s.-opleiding met
een leerprogramma, dat is afgestemd
op de omstandigheden in Nieuw-Guinea,
en een u.t.s.
Tegelijk zal het gehalte van het
dorpsonderwijs worden verbeterd door
de onderwijzersopleiding van drie tot
vier jaar te verlengen, terwijl het aan
tal opleidingsscholen voor dorpsonder
wijzers zal worden verdubbeld van vijf
op tien.
Sociale sector
Bij het streven naar een herziening
van de arbeidswetgeving wordt onder
zocht hoe een algemeen geldende
steunregeling voor werkloos geworden
arbeidskrachten kan worden ingesteld.
Op korte termijn wordt een bureau
voor de arbeidsbemiddeling opgericht.
Aan een dergelijk orgaan bestaat dui
delijk behoefte.
Wat betreft de gezondheidsdienst:
i 1963 zal bij de uitbreiding hiervan
nagenoeg geen beroep op Europese
krachten meer behoeven te worden ge
daan. De werkzaamheden van de dienst
en met name de opleidingen breiden
zich uit. Steeds hechter wordt de sa
menwerking met de Australische ge
zondheidszorg.
De regering legt er in dit verband
de nadruk op, dat zij steeds welbewust
elke vorm van rassendiscriminatie zo
wel op het gebied van het onderwijs
als op andere terreinen zoals de werk
gelegenheid, het openbaar vervoer en
het amusement tegengaat.
In de sociale sfeer zal voorts de wo
ningbouw voor Europeanen worden af
geremd, terwijl de volkswoningbouw
grotere aandacht zal krijgen. Ge
streefd wordt bovendien naar eenheid
in de rechtspraak. Het toezicht op de
rechtspraak over inheemsen zal bij het
hof van justitie komen te berusten.
De openlegging van het land blijkt
ook uit de voornemens een aantal re
gionale en lokale omroepzenders op te
richten. Deze zullen onder verantwoor
delijkheid van de residenten, zowel ln
het Nederlands en het Maleis als ln de
streektaal uitzenden. Een reorganisatie
van dc huidige omroep een over
heidsdienst ls ln studie. Behoefte be
staat aan een opzet, die meer wordt
gedragen door dc samenleving zelf.
Daarnaast denkt men aan de oprich
ting van een stichting naar analogie
van onze Wereldomroep.
De economie kan mede dank zij bij
dragen uit het E. E.G.-ontwikkelings
fonds worden ontwikkeld. Gestreefd
wordt naar intensivering en uitbreiding
van de landbouw en vergroting van de
agrarische export (klapper, cacao,
nootmuskaat, koffie, rubber». Voorzien
wordt een exportmogelijkheid ter waar
de van 8,5 miljoen per jaar.
Het onderzoek naar de mogelijkheden
tot oliewinning heeft alleen teleurstel
lende resultaten opgeleverd. Dat naar
de aanwezigheid van koper biedt enig
perspectief en wordt door de Oost-
Borneomaatschappij voortgezet.
Ook de verbindingen worden verbe
terd. Vooral voor het burgervervoer
zal een dertigtal kleine vliegveldjes
worden aangelegd. Havens en aanleg
steigers ondergaan verbetering. De
luchtvloot van „De Kroonduif" zal moe
ten worden vergroot. De goeverne-
mentsvloot zal uitbreiding ondergaan.
Voor dc financiering van het ontwik
kelingsplan zal ons land dit jaar 94,5
miljoen bijdragen. Hiervan ls 1.977.000
bestemd voor het Papoea-vrljwilUgers-
korps, dat binnenkort wordt opgericht.
Tot en met 1964 zal de Nederlandse bij
drage elk jaar met tien miljoen gul
den toenemen. Daarna zal de toene
ming steeds minder kunnen worden.
I Prinses Irene heeft haar
skivakantie in Sankt An
ton in verband met het
12V&-jarig regeringsjubi
leum van de Koningin
met een dag verkort. Zij
vertrekt nu 6 maart naar
Nederland.
I België gaat in dc ko
mende 20 jaar een bedrag
van 7,5 miljard gulden
investeren in de moder
nisering van het wegen
net. De lengte van de
autosnelwegen zal daar
door worden vergroot
van 200 tot 1500 kilome
ter. In Nederland be
draagt de lengte van de
autosnelwegen thans 700
km.
De echtgenote van wijlen
president Roosevelt is
bestolen van een koffer
met bont en juwelen. Dc
waarde van de inhoud
wordt geschat op 19000
dollar. Mevrouw Roose
velt had de koffer onbe
heerd in haar tuin laten
staan.
Veertig leden van het
Eindhovense studenten
corps hebben ervoor ge
zorgd dat Haarlem voor
een dag opnieuw de vijf
de stad van Nederland,
wat Eindhoven zojuist
was geworden, is ge
weest. Zij hebben zich
als inwoners van de
lichtstad laten schrappen
en zich in Haarlem als
burger laten inschrijven.
Een horde van ongeveer
200 teenagers heeft gis
teravond op Schiphol
voor de nodige opwin
ding gezorgd toen zij
rock 'n roll-zangcr Bob
by Rydell bij diens aan
komst op het vliegveld
bestormden. Bobby
kwam in een Amster
dams restaurant een
voorstelling geven.
In een circus in Boeda
pest is een van de ar
tiestes ernstig gewond
geraakt toen zij door een
leeuw werd aangevallen.
Doordat een politieagent
een schot op het woe
dende dier loste konden
ernstiger ongelukken
worden voorkomen.
De leden van de Noordatlantische ver
dragsorganisatie zijn tot een nieuwe over
eenkomst gekomen voor de kosten van
de organisatie. De Westduitse bijdrage
wordt van twaalf tot twintig procent
verhoogd, terwijl de Amerikaanse wordt
verminderd van 36 tot 30.85 procent. De
zg. infra-structuur van de N.A.V.O. vergt
jaarlijks 532 miljoen. De kostenverde
ling wordt nu: België 4.24, Canada 1,15,
Denemarken 2,87, Frankrijk 12, West-
Duitsland 20, Griekenland 0.67. Italië 5,97,
Luxemburg 0,17, Nederland 3,83, Noor
wegen 2.37. Portugal 0.28, Turkije 1.1,
Engeland 10,5, Verenigde Staten 30,85.
IJsland dat geen strijdkrachten heeft,
draagt niet bij.
„Eichmann nummer 2"
(Rapp) gearresteerd
Ex-SS-Obersturmbannführer Alfred
Rapp is in Essen gearresteerd. Hij wordt
er van beschuldigd verantwoordelijk te
zijn voor de moord op duizenden joden
en zigeuners, vooral vrouwen en kinderen
onder de Duitse bezetting in Polen. Een
aantal van hen zou hij eigenhandig heb
ben neergeschoten. Rapp, die thans 51 jaar
is, is een van de naaste medewerkers van
Himmler en Heydrich geweest Sinds 1953
heeft hij onder dc naam Alfred Ruppert
in Essen gewoond en als hoofdredacteur
op een uitgeverij gewerkt Hij heeft de
bijnaam van „tweede Eichmann".
TT7JJ leven in een dynamische tijd,
waarin vele belangrijke ontdek
kingen worden gedaan, die van in
grijpende betekenis voor ons leven
zijn. De ene ontdekking heeft nog
nauwelijks toepassing gevonden of
deze wordt alweer achterhaald door
een volgende. Dank zij deze snelle
vooruitgang is het wereldbeeld in
korte tijd grondig veranderd en is
een grotere welvaart voor een gro
ter deel van de wereldbevolking mo
gelijk geworden.
Met de technische ontwikkeling ont
staan evenwel ook nieuwe gevaren.
Sommige zijn direct zichtbaar (geva
ren van het verlies bijv.). Maar ve
le gevaren vallen niet direkt op. De
laatste zijn het wellicht die op den
duur de grootste schade zouden kun
nen aanrichten als hier niet tijdig vol
doende aandacht aan besteed zou wor
den. Ik denk hierbij aan de gevaren,
die verbonden zijn aan de toepassing
van radioactieve stoffen, moderne
bestrijdingsmiddelen in land- en tuin
bouw, chemische hulpstoffen in voe
ding en genotmiddelen en moderne
medicijnen bij mens cn dier.
Pas als er een
onheil is geschied,
wordt men zich
als regel bewust
dat er .gevaren
zijn. Dat bijv. een
chemische hulpstof,
die aan een voe
dingsstof is toege
voegd, schadelijk
kan zijn, heeft men
kort geleden bij
margarine ervaren,
terwijl uit de in
grijpende maatre
gelen, die enige
jaren geleden in
Putten zijn geno
men, toen bleek
dat na een medi
sche behandeling
abusievelijk een
kleine hoeveelheid
radioactieve stof in
de neus van een
meisje was achter
gebleven, duidelijk
naar voren kwam hoe gevaarlijk radio
actieve stoffen zijn. Geheel overtuigd
was men weliswaar niet, want te velen
vroegen zich af of deze maatregelen
werkelijk wel nodig waren.
Helaas moet gezegd worden dat
deze maatregelen niet overbodig wa
ren. Radioactieve stoffen hebben na
melijk de eigenschap, dat ze lang ac
tief blijven en dat ze, als men er bij
in de buurt komt, in bepaalde orga
nen Kunnen overgaan. Hieruit kunnen
ze als regel niet meer worden ver
wijderd. Ze blijven van daaruit stra
len en tasten na verloop van tijd de
omringende weefsels onherstelbaar
aan.
Hoewel het zeer te betreuren is,
dat niet alle gevaren voorkomen kun
nen worden, toch ziet men uit de
de snelle maatregelen die genomen
worden als er eenmaal een gevaar
ontstaat, dat vele deskundige instan
ties en personen goed van de proble
men op de hoogte zijn. Aan het voor
kómen van gevaren zit echter veel
vast Het is geen uitzondering dal de
technische en economische voordelen
gemakkelijker aantoonbaar zijn dan
mogelijke schadelijke gevolgen op kor
te of lange termijn! Bovendien is
voor het opsporen hiervan als regel
een andere instelling en deskundigheid
nodig dan voor het verrichten van we
tenschappelijk en technisch onderzoek
ten benoeve van nieuwe ontwikkelin
gen.
Gelukkig rekent de overheid van
elk ontwikkeld land het tot haar taak'
te onderzoeken of een nieuwe techni
sche ontwikkeling ook gevaren zou
kunnen opleveren en zo ja daar maat
regelen tegen te treffen. De tc bestu
deren vraagstukken worden ingewik
kelder en omvangrijker, vandaar, dat
meer overheidsinstellingen cn meer
commissies er zich intensief mee
gaan bezighouden. Dat zien we ook
in ons land. Internationaal ziet men
gelukkig in. dat wil men bovenge
noemde gevaren tijdig onderkennen,
op ruime schaal ervaring dient te
worden uitgewisseld.
Als klein land verkeren wij in een
gunstiger omstandigheid dan menig
groot land, daar wij vaak gevaren
kunnen voorkomen door lering te
trekken uit de ervaring die wordt op
gedaan in landen, die ons wat tech
nische ontwikkeling betreft, vooruit
zijn. Zo is het voor ons bijzonder
DE SCHRIJFSTER
Ir. M. Knottenbelt te Amster
dam, scheikundig ingenieur, is
sinds 1932 werkzaam bij De
Bijenkorf in de hoofdstad, thans
als leidster van de afdeling
Merchandising Research. Zij is
o.m. bestuurslid van de Ned.
Huishoud Raad, het Voorlich
tingsbureau voor de Voeding,
dc Commissie Huishoudelijke en
Gezinsvoorlichting en de Slich
ting Lan dbouwhui sh ou rl k u n <1 i g
Onderzoek. Voorts is zij o.m.
lid van de Adviescommissie
Warenwet en plaatsvervangend
lid van de Voedingsraad.
534. Het is merkwaardig zoveel
middeltjes er op alle mogelijke ter
reinen bestaan, waarvan de zin Iedere
verbruiker volkomen vreemd Is, doch
die desondanks gunstige resultaten
afwerpen. Zo vertelde een wat oudere
vrouw (het zijn meestal vrouwen die
dergelijke wijsheden verkondigen)
eens, dat zij haar bloemen langer ln
een vaas kon goed houden door een
cent in het water te leggen. Deze
handeling klinkt op bet eerste gehoor
nogal onzinnig, doch met behulp van
dc moderne wetenschap valt zij vol
komen te beredeneren.
Laten we op de voorgrond stellen,
dat het voor de particulier altUd erg
moeilijk is dc doeltreffendheid van
een dergelijk huismiddeltje proefon
dervindelijk te be
wijzen, want ook
zonder een cent in p—-
het water te depo
neren kan men met
de ene bos bloemen
enkele weken doen,
maar een andere bos
zal 6lechts enkele
dagen goed blijven.
Maar goed, deze
dame beweerde dan dat zU haar snij
bloemen lang wist goed te houden
door een gering bedrag aan geld aan
het water toe te vertrouwen. Er zijn
de laatste jaren uitgebreide studies
gemaakt van elementen, waarvan
slechts sporen In oplossingen worden
aangetroffen. Die hoeveelheden zijn
zó gering, dat zU met normale chemi
sche middelen niet ktywen worden
aangetoond. Maar toch bleek de vloei
stof die sporen van elementen bevatte,
fantastische resultaten op te leveren.
Een oplossing, waarin bijv. zink voor
kwam In een verhouding van 1 op
25 milliocn, bleek een bepaalde
schimmel te doen toenemen met 60
De groelprlkkel die van het zink uit
ging bleek zó groot, dat elke gram
„voedlngszink" gelijk te stellen was
met 100 kilo schimmel! Het meest
magische effect gaf echter het man
gaan te slen, waarvan de groclprikkel
by een concentratie van 1 op 100
miljard nog duidelijk waarneem
baar was. Omgekeerd bleken sporen
van koper de groei van sommige or
ganismen te remmen of zelfs geheel
tegen tc gaan. Een stukje koperdraad,
dat ln het water wordt gebracht, geeft
geen koperoplossing, maar laat wel
enige kopersporen achter, welke vol
doende waren om een bepaalde wier
volkomen te doden. Wanneer we nu
weten, dat bloemen
verwelken na de
bevruchting, omdat
hun taak ten einde
is, dan kunnen we
ons ook voorstellen
dat een cent ln het
water tot langer
1 behoud van som
mige bloemen kan
bUdragen. De ko
persporen van de cent kunnen Im
mers een vertraging op het groei
proces bewerkstelligen en de stem
pel tot een latere ryplngstyd nopen,
zodat de verwelking kan worden
uitgesteld. Het hulsmiddeltje met
de cent kan dan Inderdaad minder
zinloos zijn dan we aanvankelUk heb
ben verondersteld.
Nu lijkt het misschien, dat we van
de hak op de tak springen, door ons
af te vragen, waarom de mens van
oudsher het liefst met zilveren lepels
en vorken eet. Maar ook hier zit weer
een ongeweten wijsheid achter.
boeiend kennis te nemen van de pu-
blikaties van de grote Amerikaanse
consumentenorganisatie „The Consu
mers Union" die naast het verrichten
van vergelijkend warenonderzoek ook
zeer grote activiteit aan de dag legt
bij het opsporen en signaleren van de
ze gevaren. In 1958 is hiervoor zelfs
een speciale afdeling opgericht. Het
is niet alleen boelende lectuur omdet
men hieruit leert welke gevaren zich
daar voordoen, maar ook omdat men
ziet hoe dergelijke publikaties de over
heid kunnen activeren tot het nemen
van passende maatregelen als zij om
de een of andere reden hierin ten ach
ter is gebleven.
De bond beperkt zich niet tot het
publiceren van elders verricht onder
zoek. maar gaat ook zelf onderzoekin
gen verrichten als dit naar zijn me
ning door anderen onvoldoende wordt
gedaan. Het eerste eigen onderzoek
betrof het bepalen van het radioactief
strontium 90 gehalte in melk, gedu
rende 14 dagen, afkomstig van melk
die in 50 verschillende steden in Ame
rika en Canada was gekocht. Ten ge
volge van de toepassing op grotere
schaal van radioactieve stoffen, is de
radioactiviteit in lucht en regenwater
namelijk verhoogd en kan radioactief
strontium in voe
dingsmiddelen wor
den aangetroffen.
Aangezien de
overheid nimmer
op grote schaal
zo'n onderzoek had
laten verrichten,
kwamen er zó veel
belangrijke nieuwe
feiten aan het licht,
dat de bond een
volgend jaar be
halve melk, gehele
dagmenu's, die in
verschillende ste
den werden be
reid. op radioactief
strontium 90 heeft
onderzocht. Nu is
hij bezig gewis
selde melktanden,
afkomstig van kin
deren woonachtig
in verschillende
streken in Ameri
ka, op strontium 90
te onderzoeken.
Daarnaast heeft de bond een eigen
diepgaand onderzoek verricht naar de
luchtverontreiniging in de vallei van
de Ohio-rivier, een centrum van de
staalindustrie. Vermoedelijk mede
dank zij deze onderzoekingen is de
overheid van plan het onderzoek op
dit gebied aanmerkelijk tc gaan uit
breiden!
Immers alleen als er voldoende fei
telijke gegevens over de voor- en na
delen van een technische ontwikkeling
bekend zijn, is het mogelijk een oor
deel uit te spreken of de technische
vooruitgang opweegt tegen de gevaren
en zo dit positief uitvalt, wat gedaan
moet worden om de gesignaleerde ge
varen te beteugelen.
Als men nu nagaat hoe dc situatie
in Nederland is, dan meen ik te kun
nen zeggen dat de hiervoor verant
woordelijke instanties grote ernst be
trachten ten aanzien van het bestude
ren van de mogelijke gevaren en dat
zij hiervan goed op de hoogte zijn.
Er is echter wel eens de neiging, als
het op het treffen van maatregelen
aankomt, dat men tc lang stil staat
bij de belemmeringen die belangheb
bende groeperingen zullen ondervinden
als bepaalde maatregelen die uit
volksgezondheidsoogpunt noodzakelijk
geoordeeld worden, doorgevoerd zullen
worden. Een typisch voorbeeld hier
van is de trage wijze waarop de Wa
renwet ten aanzien van beperkingen
in het gebruik van chemische hulp
stoffen in levensmiddelen wordt ver
anderd.
In 1955 heeft namelijk de Voedings
raad tezamen met een sub-commissie
van de Adviescommissie Warenwet
richtlijnen opgesteld over de toevoe
ging van chemische hulpstoffen aan
eet- en drinkwaren. Dit was ten be
hoeve van een internationale confe
rentie over deze toevoegingen uitgaan
de van de Voedsel- en Landbouworga
nisaties en de Wereldgezondheidsor
ganisatie der Verenigde Naties.
Niettegenstaande het feit, dat deze
richtlijnen door de toenmalige minis
ters van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening en van Sociale Zaken
cn Volksgezondheid waren aanvaard
en op de conferentie als Nederlands
standpunt naar voren zijn gebracht,
hebben wij een Planta-affaire moeten
hebben alvorens met grote voortva
rendheid aan het werk werd gegaan
om de Warenwet aan deze richtlijnen
aan te passen!
Weliswaar is sedert geruime tijd in
ons land voor een groot aantal levens
middelen ln de Warenwet voorge
schreven, dat geen andere stoffen
mogen worden toegevoegd dan die
met name genoemd zijn en is sedert
augustus 1959 het Kleurstoffenbesluit
van de Warenwet in werking getreden,
maar voor een groot aantal Icvrns-
middelen is nog géén positieve lijst
van toegestane stoffen in dc wet op
genomen in tegenstelling tot Duits
land en Zwitserland, waar dit wèl het
geval is.
Er zijn gelukkig omstandigheden
aan te wijzen, waardoor verwacht kan
worden, dat 'de overheid in de toe
komst sneller passende maatregelen
zal nemen. Ik denk hierbij aan de
kritiek, waaraan de overheid gedu
rende dc laatste jaren enige malen
heeft blootgestaan doordat ernstige
gevaren zich hebben voorgedaan, die
voorkomen hadden kunnen worden als
onze wetgeving tijdiger aan dc om
standigheden was aangepast, aan de
harmonisatie van dc wetgeving cn
het kader van de Europese Gemeen
schap en, hoewel nu nog bescheiden,
ook aan dc invloed die van de Neder
landse consumentenorganisaties uit
gaat, tc weten dc Nederlandse Huis
houd Raad, de Nederlandse Consu
menten Bond en het Consumenten
Contactorgaan.
Naarmate dc consumentenorganisa
ties in ons land in betekenis gaan toe
nemen cn zij meer gaan profiteren
van de internationale bundeling van
krachten, die zich bezig is te voltrek
ken. zullen zij echter een belangrijke
bijdrage in het opsporen en signaleren
van gevaren kunnen leveren. Willen
wij echter helemaal gerust zijn, dan
zal door de overheid van alle meer
ontwikkelde landen meer geld beschik
baar moeten worden gesteld om geva
ren tijdig te kunnen opsporen en be
teugelen.
André Renard ls afgetreden als
plaatsvervangend secretaris-generaal
van het Belgische socialistische vakver
bond. Renard, de sterke man van dc
Vlaamse vleugel van het verbond, wil
zich geheel gaan wijden aan zijn functie
van algemeen secretaris van de Fede
ratie van metaalbewerkers in het gebied
van Luik.
