V°ZR',
f"iï
e^rssLtzjune:
Uw probleem is het onze
Herinnering liturgische
pioniers blijft bewaard
Viering gouden
jubileum
iiian
Heroriëntatie V.G.L.O.
beslist noodzakelijk
Een woord voor vandaag
Gesprekscentrum over
„volk en strijdkrachten"
t
ANDERZIJDS
RASSENPRINCIPE
Toen een Zuidafrikaan in „Her-
vormd Nederland" een artikel
lat dat als opschrift had: „Te Jo
hannesburg hebben de kerken het
schema van het rassenprincipe
doorbroken", reageerde hij hierop
in dit blad met het volgende in
gezonden stuk:
HEZÏ optimistische Juichkreet is
u allerminst door de feiten beves
tigd. Integendeel, als i
ondertekend hebben, geheel
te desavc
keraden
het aantal ker-
kerk (om van de
hervormde kerk maar te zwijgen)
die
erop toe leggen
van de Afrikaanssprekende ker
ken. nL de Nederduits Hervormde en in het publiek sinds eind
Kerk. onmiddellijk de dag volgen-
Eü
alle opzichten
heftigheid dlstancieerde
werd uitgegeven, zich
met de grootste
an deze
bedenkt
dei
Jiederduitsch Gereformeerde
1 zijn van de W
dat de derde Afrikaans-
kerkbesturen te dwingen
het lidmaatschap van de Wereld
raad te bedanken, groeit bij de dag.
Heeft men verder in Nederland
dan niets gehoord van de ongehoor
de laster en verdachtmakingen die
de schrijvers van VERTRAAGDE
AKSIE nog steeds dag in dag uit,
eigen kerkbestuurders
-ilïek sinds eind novem
ber vorig jaar moeten verdragen?
Het is er nog zeer ver vanaf dat
,.de" Afrikaanse kerken de beslui
ten van de conferentie van Johan
nesburg zullen goedkeuren. Alles
.•esultaten,
dat twee van de vier gefedereerde
Gereformeerde ker-
lid zijn van de Wereld-
deze wijst op het tegendeel, nL dat het
raad.
ad is en vijandig staat tegenover
wat de Wereldraad wil, als
dit alles bedenkt, dan is het
alles
schema van het rassenbe-
ginsel", zoals Dr. Niesel zich uit
drukt, eer versterkt dan doorbroken
..De kerken" hebben zich nog al
lerminst uitgesproken, dit waren
slechts de vertegenwoordigers var
twee Afrikaans sprekende ker
en dan nog wel
i die kerk,
e te-
kerken
r wel 2
het schema van het rassenprincipe
doorbroken zouden hebben.
Nogmaals integendeel, al het
mogelijke en onmogelijke wordt nu
hier gedaan om wat betreft de ge
delegeerden van de twee Ned. Ge
formeerde kerken (die van Trans
vaal en de Kaapprovincie), die wel
de gemeenschappelijke verklaring
LEERTUCHT
Naar aanleiding van de veel
besproken kwestieSmits schrijft
prof. dr. Herman Ridderbos
helft
- - hun stem zal, als
alle tekenen niet bedriegen door de
kerken zelf geheel en al verloo
chend en gedesavoueerd worden.
Hetzelfde is helaas het geval met
de
sel sprak. Het is
de roze schijn v_
woorde optimisme
onwaarschiinliflce
Kortom: HET IS NIET
het onverant-
mallee in
aarschiinliflce beneaalse gloe-
WAAR.
zaak daarom van
groot gewicht, omdat de be
geerte tot toenadering tot de
Herv. kerk bij velen onder ons
sterk leeft en wij allen allerlei we
gen
MAAR het probleem
nadering is, dat z<
kelijke gestalte zal a
altijd weer zullen moeten beginnen
onze gereformeerde opvatting
die men nooit beter kan omschrij
ven dan met de woorden van de
Hervormde kerkorde: de kerk
haar belijden weer-
mogelijk met elkaar op te trekken.
Dat dh streven legitiem is. is
voor mijn besef buiten twijfeL Oók,
rij globaal gesproken, geeste
zijn.
1 gesprol
lijk dichter bij elkaar staan
rlijk elkander r
althans de Hervormde Syno-
""J zal liever
de hele ge-
pteren, dan
dan in vroeger dagen veelszins het
geval was.
Des te meer moeten wij. als ge
reformeerden, ons bewust zijn, dat
wit er ook veranderd is, de samen
stelling van de Herv. kerk geen
confessionele tucht toestaat.
Hier ligt het probleem van de
toenadering.
Wij zullen
evangelie is wel bij ons en niet bij
ttü
de gescheidenheid
reformeerde kerk
haar vrijzinnige vleugel ook
een strobreed in de weg te leggen.
Voor sommige mensen onder ons.
Is de constatering van dit feit het
bewijs, dat men geen gevoel of be
wogenheid kent vanwege de ge-
scheurdheid.
Het is niet waar. Het is het ge
voel en de bewogenheid over het
feit, dat hetgeen in de empirische
nooit zeggen: het kerk één is telkens
één is. En dat
hetgeen in Christus
immers. En waar het evangelie is.
daar is ook tucht, geestelijke tucht,
vanwege de macht van het Woord
zelf.
Vanwege dit alles is er de drang
naar meer gc
eenheid,
gemeenschap.
d, naar 1
daden dwara door da
het stellen t
Het is daarover, dacht ik, dat wij
bewogen" moesten zijn.
Want hier ligt de grote oorzaak
at er na 125 en na 75 jaar (Af
scheiding en Doleantie) kerkelijk zo
kerk heen.
i de
dag kan veranderen.
Zaterdag en zondag is in de
Kloosterkerk te 's-Gravenhage her
dacht hoe vijftig jaar geleden in
deze zelfde kerk een bescheiden
begin werd gemaakt met het werk
van de z.g. liturgische beweging.
Op 12 november 1911 leidde de
toenmabge hofprediker dr. J. H.
Gerretsen daar voor het eerst een
dienst volgens een van de gebrui
kelijke orde afwijkende liturgie.
In samenwerking met de Duinoord-
gemeente had de liturgische vereni
ging een conferentie georganiseerd,
waarin de herdenking van een halve
eeuw liturgische beweging de
le plaats innam.
Prof. dr. J. N. Bakhuizen v_..
Brink, hoogleraar te Leiden, gaf een
overzicht van w
gedaan was.
t hij noemde de katholiek-gere
formeerde liturgie: het Woord en het
die halve
Wat Gerretsen voor ogen stond.
t een alleenheerschappij
van de predikant De elementei
aanbidding, belijdenis en belevin
de door Christus geschonken gavi
braken.
Gerretsen wilde het herstel der ge
meente in haar eigen geestelijke rech
ten en activiteit in de eredienst Daarin
mag de voorganger niet domineren. HU
heeft slechts het werk te volbrengen dat
de gemeente hem te doen geeft.
Tn 1912 begon te Rotterdam ds. G. F.
Haspels ln dezelfde geest. Daarna kwa-
Typisch, dat het steeds
wijs, dat het hun nimmer te
om door een nieuwigheid weer eens v
mensen naar de kerk te trekken.
Hoe kwam het, dat de godsdienstoefe
ningen iii de hervormde kerk
Slseviers Weekblad i
de zogenaamde OTEM-bladen
i ligt het hieronder volgende
i daar-
i inzake reclameteleviaie ge
heel in de lijn der verwachtingen: „Wat
men ook van de •taatateereUritsen Schol-
ten en Veldkamp moge denken, niet, dat
het hun aan moed ontbreekt. Zij maken
deel nit van een regering die wij kritiek
niet hebben kannen beaparen. Het pad
hei kabinet-De Quay ia niet met rosen
atrooid. Het getuigt van visie eo standvas
tigheid wanneer een dergelijke regering
niettemin een onderwerp in discussie brengt
de reclameteleviaie
dat
wijse
tn zal ontmoeten. Het getuigt van nuchter
heid en sakelijkheid wanneer men dit
derwerp bespreekt op de wijae van de
san de Kamer voorgelegde nota. Een r
ontdaan van vage culturele filosofieën,
nota die nu reeds antwoord geeft op vele
bedenkingen die vanuit Hilversum en van
daar via de betrokken politieke vertegen
woordigers zijn en sullen worden geopperd.
Een nota, een goede Nederlandse regering
waardig: een weldoordacht, ter zake kun
dig stuk, ontdaan van sentimentaliteit,
aarzelend rekening houdend met het be
staande bet nienwe te atimnleren. Ten
slotte, een nota die naar ons gevoelen de
Kamerleden sal dwingen zich ernstig te
raden, in de sfeer van de nota: rekeni
houdend met de belangen van honderddui
zenden televisiekijkers die gaarne de keuze
uit twee programma's krijgen zonder dst
scheppen die noodzakelijk i
(Van een onzer verslaggevers)
Dat de heftige golfslag van het
wereldgebeuren ook nadeint op
het terrein van het onderwijs,
toonde de heer M. Vlasblom te
Monster aan in zijn openingsrede
jaarvergadering van d<
V.G-L.O.-groep der Prot. Chr. On
derwijzersvereniging, zaterdag te
Utrecht. Heel de pedagogische
didactische wereld is in beweging
dit laat het v.g.l.o. allerminst
onbefoerd.
Over de plaats, die het v.g.l.o in
de. toekomst zal innemen, wordt veel
nagedacht, nu er naast de bestaande
schooltypen nieuwe worden gevormd.
De heer Vlasblom herbaalde wat hij
op vorige jaarvergadering had gezegd,
namelijk dat het toekomstig v.g.l.o.
eenvoudig beroepsgericht onderwijs
i deel i
kennis nemend vin hel
t de
i |oe-
■ultorele doeleinden. De
ingeslagen v
- Wij hopen dat
bun doel bereiken".
Vrij Nederland i
afgesloten om nog eomn er
Ie kannen geven. Daarom
bel aftreden als Kamerlid van prof. Rora-
me: „Ons enige beswaar logen de lalloie
artikelen over bet heengaan van professor
Romme als Kamerlid is, dat «ij teveel op
necrologieën leken. Zijn grote verdiensten
zijn breeduit geschilderd,
bij ons niet in dat wij aijn
sullen horen. Hj heeft het belangrijkste
i zijn werkzaamheden afgeschoven.
blijkbaar al
hij i
de i
•ls de beroemde oude generaals
McArthur, in de vergetelheid weg t
ken. Vitale mensen nemen niet zó gemak
kelijk afacheid. Hel parlementai
r geworden door z
(Van een onzer verslaggevers)
rerstard waren en slechts een catech
atieachtig karakter hadden?
Prof. Bakhuizen van den Brink vei
klaarde dit uit de volksaard, die b.\.
gewoon was om in de kerk knie-
te bidden maar wel in kleine huis
samenkomsten. waar men onderling het
geestelijk leven trachtte te verdiepen
Bovendien liet een historisch elemeni
-
der reformatie van alle praal en uiter
lijkheid in de kerk had een eeuwenlange
nawerking.
rretsen was de eerste practische
...Jeuwer, Vóór hem hadden J. H.
Gunning. E. F. Kruijf en A. Kuyper al
jeken over de eredienst gepubliceerd.
In 1920 zette ds. H. W. Crentzberg
met zijn stichting van de* Duinoordkerk
(tussen Den Haag en Scheveningen) de
practische vernieuwing krachtig in, na
dat hij reeds enige jaren eerder te
IJmuiden een kerk naar Engelse trant
had laten bouwen. De Duinoordkerk
werd de werkplaats der liturgische be
zinning en vernieuwing. Later ook de ge
restaureerde kerk te Ginneken.
Nadat de Duinoordkerk in 1942 door
de Duitsers was afgebroken, trok de
Duinoordgemeente als evacué in de
Kloosterkerk. Daar bleef zij en in dit
historische gebouw, waar de oorsprong
van de liturgische beweging ligt. heeft
zij haar definitief verblijf gevonden.
De kerk, thans in haar oude staat
ruggebracht staat er als de kroon op
een halve eeuw werken voor eerherstel
van de eredienst.
In 1921 ontstond de Liturgische Ver
eniging, gesticht door ds. Crentzberg en
prof. dr. G. van der Leeuw. Van de
eerste leden zijn nog in leven de em«
riti-predikanten B. ter Haar Romen
van Ginneken en dr. G. W. Oberman
Na Gerretsen als gro
der Leeuw de vernieuv
geweest. Deze arbeid bleef niet
zonder resultaat.
de nieuwe kerkorde
i begin. Wij moe-
Waarom moest Johannes de Doper zo'n vreemde en tegelij- t
kertijd vreselijke dood sterven? Wie het bijbelse verslag van
zijn dood leest, blijft met die onbeantwoorde vraag zitten, i
Pas Christus geeft enkele hoofdstukken verder Zijn antwoord i
op dit lijden en Hij geeft het als Hij spreekt over Zijn eigen
lijden.
De discipelen vragen Hem naar Elia, van wie de schriftge
leerden zeggen, dat Hij eerst moet komen voor de Messias
komt. Hun vraag is eigenlijk: Als TJ de Messias bent, waarom
is hij dan nog niet gekomen (Mattheüs 1710-13)? Christus
wijst op Johannes de Doper en zegt: „en zij hebben hem niet 1
erkend". j
Johannes werd niet gedood, omdat hij door God in de steek j
gelaten werd. Hij werd vermoord, omdat hij zijn plaats aan
Gods zijde had ingenomen. Zo als hij werd vermoord en moest
lijden, zal ook Christus moeten lijden en worden vermoord.
Hij deelde slechts in de verguizing van Christus en dus
van God.
In de dood van de profeten zien we de diepten van de zonde.
In de haat tegen Gods knechten de haat van de mensheid j
tegen God zelf. Op die momenten blijkt, dat de mens eigen-
lijk de waarheid niet wil horen, de waarheid dat hij niet tot 1
God kan komen, dat hij God in de weg staat. De wereld is I
over lijken gegaan en gaat nog over lijken om de vinger van
God, die beschuldigend op hem gericht is, te breken. En j
toch bleef God een God van liefde.
den Brink. Want de kerk is het lichaam
van Christus en hiervan maakt de 1
■nde kerk slechts een deel uit.
Nog leeft de kerk te veel ln afge
tenheid en sleur wat haar eredienst
treft, „Wij vieren niet, wij knielen niet,
ren Hem niet met tamboerlji
Voor een kerk ls de eredl
niet minder dan haar belijdenis en 1
wordt nog te weinig wetenscha]
lijke beoefening van de liturgie gevon-
len. Ook maakt de gemeente onvoldoen
de gebruik vanar rechten op dit ge-
is niet alleen iets
den.
God ter harte ga:
ging van hèmèls g'eestelijk lë-
- de kerk toe en met de kerk
God en Heer, omdat Hij met
liturgische handboekjes, waarvan aan
vankelijk niet de gemeente maar de i
liturgische jeugddiensten het meeste p
fijt hadden.
Een lange strijd was nodig om elke ge
dachte, als zou liturgie slechts opsiering
en verfraaiing van de kerkdienst zijn,
weg te werken.
Het was vooral Van der Leeuw, met
zijn publicaties o.a. het boek Litur
giek, 1940 die oproep tot bezinning op
arakter van de eredienst.
is tegenwoordig. God is
s midden" -•
niet
visies zien als twee legpuzzels.
de stukjes nooit onderling passen. I
komen goede platen van wanneer m<
elke puzzel zijn eigen stukjes geeft.
Want in de grond van de zaak ligt
er geen conflict. Er zijn twee visies
op het wereldbeeld. De bijbel
schrijft de schepping; de geologie
gaat het ontstaan van de wereld na,
Zo vormt ook de evolutietheorie geet
bedreiging van het geloof; zij is een
geheel eigensoortig spreken.
al de
eigen
geen
de geestelijke
dig woord zeggen. Elke wetenschap
zijn begrenzing, waarbij de resul-
niet met eikaar in strijd behoe-
pingsschooi moeten zijn
die geestelijk nog niet t<.
der voortgezet onderwijs.
leerlingen
de
niet toe zijn
'ijs.
•.g.l.o.-school be-
die i
i het ver-
Tenslotte
•temd voor leerlinge...
laten van de school geen andere inrich-
l van onderwijs gaan bezoeken. Een
ander is ook vastgelegd in een nota
betreffende het v.g.Lo. van de A.N.O.F.
Hiervoor is een omschakeling vooi
vele v.g.l.o.-scholen nodig. Daarna za
de instelling
deze scholen. Maar al te vaak
ken hier leerkrachten, die niet v.g.
minded aijn en die geen moeite c
om zich door cursussen te laten
scholen. Hierdoor wordt de v.g.
school van binnenuit bedreigd.
Aanpassing ongewenst
dat het dorp Eemnes het middelpunt
van Nederland is. Maar met evenveel
recht houdt een econoom, een politicus,
een historicus vol. dat Amsterdam of
Den Haag het middelpunt van Neder-
Hoe behandelen
stukken van Get
sohool? Over deze
- de eerste hoofd-
Genesis op de v.
hield de
handeling der hoofdstukken
een nogal genuanceerde i
denken verft,
referaat,
dat de be
de
«chepping
Enerzijds
.ld, waarb
len worden
"zond
werd eertijds dan ook niet ge-
Met de renaissance komt ook de
leven
trek. Voor
was het een genoegen aijn taktiek
te bespieden, wat aijn beste tegenstander»
▼aak niet verhinderde in aijn vallen te lo
pen. Alleen een gr®0» mensenkenner kan
een groot parlementariër worden, want de
strijd van het Binnenhof, die vaak ook
spel is, eist diep inricht in het karakter van
de teren«t«nders- Dat beeft Romme. Dik
wijls hebben wij ons aan hem geërgerd, zo
als in de Indonesische kwestie. Waarom
beeft dew «oherpeinnigste der politici ao
laat ingezien dat buitenlandse factoren, niet
Nederlandse gevoelen» en verlangen*, be-
»li«M>nd waren? Dat het land veel
hem te danken heeft, »taat vaat Vela
ciale maatregelen waarvoor de PvdA heeft
gevochten, «ouden moeilijker tot stand
aijn gekomen tonde- rijn steon. Niemand
heeft harder voor de brede basis gewerkt
dan hij, aoala Mj s«U beeft gezegd
tuurwetenschap
teld, gemeten
klopt het bijbel*
wordt i
En d
t overeenkomstig
ir Dan ontstaan
i de kerk.
kerk het loodje m
Momenteel betn
Giet nie
.iloof er.
e vragen gesteld door paycho-
cockologie. Maar achter het
Ijzeren gordijn b.v. zijn deze dingen
nog actueel. Moeten we, als we aan de
onfeilbare inspiratie van de bijbel gelo
ven, uitsluitend vaathouden aan het bij
belse wereldbeeld?
Dr. Van Minnen ontkende dit Maar
men moet de dingen uit elkaar hou
den. De bekende synode van Assen.
1928, heeft dat niet gedaan. Men wil
dan de bijbelse visie en het natuurwe
tenschappelijk beeld pasklaar maken.
Dat lukt nooit. Men moet die beide
vóór t
Hierop heeft Kuyper inl
lacht gevestfgd en eeuwen voot
Calvijn het reeds bij zijn uitleg
Genesis. Beide theologen hebben er
{ewezen. dat de wetenschap haar
n terrein heeft. De theologie
mag de natuurwetenschap geen
schrijven,
Classis Doorn wil
wijziging van de
hervormde kerkorde
Volgens een bericht in het „Ge
meerd Weekblad" <Uitg. Bout» hee
hervormde classicale vergadering van
Doorn met algemene stemmen een voor
stel aanvaard om er by de generale
synode op aan te dringen een wijziging
te brengen in ordonnantie 11. Zoals
)m de procedure-Smits gebleken is
n emeriti-predikanten en eervol
slagen predikanten, die de rechten
emeritus hebben, niet onder de
ïaamde leertucht-artikelen. De clas
sis Doorn stelt nu voor om deze artikelen
zodanig uit te breiden, dat het duidelijk
is. dat ook zij in de toekomst daaronder
historicus vol.
Haag het mi<
land is. Want het gaat hier in feite
geheel verschillende zaken.
"~'t moet men bedenken bij het
elen van de eerste hoofdstukken
Genesis. Elke aanpassing aan
wetenschap en omgekeerd is
juist
Geref. Kerken van
Zuid-Afrika ook
uit Wereldraad
De algemene Synodale commissie v
_e Nederduitse Gereformeerde Kerken
de Oranje Vrijstaat heeft er zaterdag bij
Nederduitse Gereformeerde Kerken
Transveaal en in de_Kaapprovincie
op aangedrongen
CHRIST. GEREF. KERKEN
reetal te Zuidland: M. Baan
..ht en E. Venema te Zwijndre
wie laatstgenoemde is beroepen.
te Zwolle: C.
Nieuwe Pekela.
ct voor
EL C. v. d. Ent t
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
synodale commissie verwerpt be-
i land c
t zich niet 1
blanken blijvend het recht
werking in de regering
houdt waarvan zij staat
gerechtvaardigd kan w
De commissie zegt dat de Nederduitse
Gereformeerde Ke
plaatsen achter de
raad van Kerken
wezen liberalistisch, humanistisch,
dernistisch en socialistisch.
Ds. A. N. Tonsbeek
overleden
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
t de gemeente
haar rechten
i denken. Want liturgie
geïnteress
de dienst
irgie is" zelf al réveil, beweging.
Gerretsen en Van der
Leeuw in de Apostelkapel der Kloos
terkerk. Zaterdagavond vierde men de
hoofddienst naar een pas verschenen
ontwerp van de liturgische kring.
Vrijstelling a.o.w.
voor predikanten
niet mogelijk
De staatssecretaris van sociale i_
ken en volksgezondheid, de heer B.
Roolvink, heeft de kerkeraad van de
vrijgemaakte Gereformeerde Kerk
van Uithuizermeeden meegedeeld, dat
een regeling waardoor predikanten
de
>gde
ring kunnen krijgen, niet in
uitzicht kan worden gesteld.
De kerkeraad van Uithuizermeeden
cas van mening, dat predikanten vrij
gesteld behoorden te worden van pre
miebetaling a.o.w. De raad heeft, mede
een aantal zustèrgemeenten, bij
riêid een verzoek om vrijstelling
ingediend. Nadat het verzoek werd af
gewezen. heeft de kerkeraad zich tot de
Koningin gewend met het verzoek tot
vrijstelling c.q. voorlegging van deze
zaak aan het Europese Hof voor de
:chten van de mens.
In zijn antwoord zegt de staatssecre
taris. dat de opzet
Het Nederlands Gesprekscentrum
heeft gisteravond en vandaag in
de „Pietersberg" in Oosterbeek
een conferentie gehouden over
„Volk en strijdkrachten". Het ging
er niet om tot conclusies te komen
of resoluties aan te nemen, maar
alleen om de mening van de deel
nemers te horen, zo zei de secre
taris van het centrum, drs. J. G.
der Ploeg, in zijn openings
woord. Hij herdacht kort de vorig
Christ.-geref. jeugd
een weekend bijeen
(Van o
Chrlstelijke-gereformeerde jongeren
waren het afgelopen weekend bijeen in
het conferentieoord „De Tempel" om
samen te spreken over het christen zyn
in de huidige wereld.
Voorzitter F. G. Stafleu uit Den Haag
kon een 80-tal jongeren zaterdagavond
begroeten waarbij dr. W. H. Velema
uit Leiden een referaat hield over „De
christen in de wereld". De spreker ba
seerde zijn uitgangspunt op een 9-tal
jaar overleden heer Evert Ver-1
meer, die nog had meegewerkt aan
de samenstelling van de brochure
ver volk en strijdkrachten.
Deze brochure is eind 1960 versche
nen en vormde nu het onderwerp van
bespreking. Twee van de samenstel
lers. luitenant-generaal b.d. C. Giebel
en drs. J. M. M. Hornix, hebben in
leidingen gehouden. Luitenant-genetaal
Giebel zei te menen, dat de. wrijvings
punten tussen burger en het leger meer
in de verbeelding dan in de werkelijk
heid bestaan. Er bestaat geen grote a-
militaire instelling, zei hij. De bekend-
ii£££? SS
>ok al is het contact tussen bur
gers en militairen gering.
Hij noemde het een verzuim van ml-
itaire zijde om dit contact niet te vln-
len en te verdiepen. Sinds de laatste
jaren valt er echter een belangrijke'
verbetering te bespeuren.
rijk Gods. Deze taik is de voortzetting
van de in het paradijs gegeven cultuur-
opdracht. Daarom heeft een christen in
i van deze kwestie aan het Europe-
Hof. zegt hij. dat dit hof ingevolge
het verdrag van Rome van 4 november
1950 een zaak slechts kan behandelen,
nadat de Europese
iristus geen macht in
deze wereld heeft en alsof Hij de zijnen
geen opdracht geeft als tegen het an
der. alsof een Christen vanuit de Gee6t
en de vrijheid van Christus alles aan
kan en met de zonde eigenlijk niet meer
te rekenen zou hebben. Hierbij neemt de
gedachte van de gemeenschap, waarin
•n voor elkander verantwoordelijk is
de sterken de zwakken te dragen heb
ben. een belangrijke plaats in.
Zondagmiddag heeft ds. H. Toorman
uit Den Haag ingeleid „De Christen en
geloof". Allerlei vragen kwamen
mijn
i behi
wat moet
Beroepen te
[oogendoorn U
regering, aldus
>egd deze kwestie
Plaats kerkedag nog
niet beslist
Nog altijd weet
jende kerked:
gehouden. De
in Duitsland zal worden
tsland die hun best
garantie schijnen te willen geven
Westduitse vrijheid hebben nog steeds
geen resultaat opgeleverd. Tijdens het af
gelopen weekeind werden de besprekin-
medegedeeld dat de communisten nog
geen garanties hadden verstrekt dat
iedereen uit het westen de kerkedag zou
kunnen bijwonen als hij in Oost-Duits-
land, waarschijnlijk Leipzig, zou worden
gehouden. De besprekingen zullen echter
in de loop van deze week worden voort
gezet.
zijn 'positieve opdracht en taakaanvaar
rhoeteh -komen. Gew
worden tegen het ovc
-- bet een ten koste ;var
ander;: dus zowel tegen afwyzing
M macht in
dit le-
alsof
generaal Giebel noemde drie hoofdoor
zaken voor het gemis aan begrip tussen
volk en strijdkrachten. Namelijk bet,
feit. dat het doel en het wezen van do
strijdkrachten onvoldoende bekend zijn,;
dat er een innerlijke tegenzin tegen;
krijgstucht bestaat en aversie tegen de
moderne oorlogsvoering met kernwa-,
land draagt, zo vond hij, ook al met bif
tot het verhogen van het aanzien van
het leger. Dat er tegenwoordig in La-
Courtine (Frankrijk) wordt geoefend if
al een enorme verbete i
staan is daarmee gemoeid en dat ziel
het volk in het algemeen niet ifi. Hel
wordt emotioneel niet
potentiële gevaren,
geraakt
dreigen, nei u
nodig, dat de zin van het geheel on*
niet "ontgaat en daarom moét het Ne
derlandse volk meer interesse tonen voo|
da is
maal. Want die bestaat toch evenzeei
tegen het bajonet, aldus spreker. Maa»
deze wapens zijn noodzakelijk, anderj
zouden wij geplaagd worden door Rust
sische bajonetten en kernwapens en onj
derworpen worden aan een tegenstan
der, die geen scrupules kent. Daaroni
moeten wij in feite dankbaar zijn voof
jMÉ enige middd
de orde o.m.:
i en hoe ken ik mijn behoud
Hoe krijgen we God terug
nze levenshouding in deze i
De heer B. H. Molenaar te Den Haag.
id van het hoofdbestuur verzorgde de
ivondsluitimgen.
Twee studiebeurzen
voor Noorwegen
De Noorse regering heeft twee beur
zen beschikbaar gesteld voor Neder
landse studenten of jonge leraren voor
het volgen van een der zomercursussen
lan de „International Summer School'
sussen kcrc ven en wei uvei cunuui,
geschiedenis, taal, literatuur, kunst, mu
ziek en aardrijkskunde van Noorwegen,
internationale betrekkingen (van Noors
onderwijssysteem in No<
in elke samenleving
oorbeeld noemde h?
i de militair, zei drs. Hoé
og. Wij moeten bi
voor het leger, dl
en met weinig mii
De jeugd moet meel
voorgelicht worden over het leger. A<|
wondering hebben
om het leger tot een werkelijk wape
der democratie, J
baarheid te mal
de burger is nodif
icstluik.
dit onderweg
Advertentie
VOX-SPOELWORM
MIDDEL i
«ree,
resultaat I ft)
'raag: Er is weer sprake van. dat is het niet duidelijk hoever
Willemsbrug te Rotterdam hoger ten strekken. Het beste is
et worden gemaakt. Ik herinner caat te nemen, die de zaak kan on-
nog goed de vorige keer, dat dit derzoeken en vervolgens zo mogelijk
doden vóór gracht 317, Amsterdam, telefoon 34691
de drempel wordt^ gedragen. Dit
der eerste werkzaamheden
was de verwijdering van de mooie
Romeinse cijfers, die het geboortejaar
van de brug aangaven. Nooit heb ik
begrepen waarom dit geschiedde.
>digê**stappèn" kan nemenT is een afweergebruik. Hét dragen of gymnasium* en'h.B^S. en wat
Vraag: Is het waar. dat de dracht springen over de drempel zal geschie- fchil tussen HB.S. A en B.?
in een olifant ver- den om volgens, het oude volksgeloof
igen aren
olifant duurt
1924—1925 was het noodzakelijk al- weduwe. Zij heeft geen onmondige
de geesten rTiet te storen. Antwoord: l) In tijdsduur d
noïTü U'S irmsMT kW*
Sd'^aTorSl' de" Ptant ge' "dtf men Vh'dfgA asï
regLia ueiuesi wutueu. j. ,.i_„
vorens de brug werd opgevijzeld kinderen en wordt dit jaar 50
verschillende belangrijke onderdelen Heeft zij recht op AWW?
te vernieuwen. De brug is toen tevens Antwoord: In dit geval is er
verbreed, waardoor ook de zitjes, uit- recht op AWW. wanneer zij niet inva-
bouwen op de pijlers met stenen ban- lide wordt (in welk geval zij
ken. kwamen te vervallen. Zowel aaU recht krijgt) zal zij wel moeten u
50 jaar. Antwoord: De clivia is -
onderricht krijgt in de klassieke l
(Latijn. Grieks en desgei
op de H.B.S. nie..
aandacht gegevi
In het Diaconessenhuis te Groningen
emeritus-pre-
N. Tonsbeek.
J
Kethel diende.
dikant uit Helium, ds.
die
hervormde emeritus-pre-
n. ds. A. N. Tonsbeek.
1924 de hervormde ge-
"e.
3 februari 1892
Ds. Tonsbeek werd I
geboren en werd in 1918 -
gemeente Hindelopen bevestigd. Na Ke
thel vertrok hij naar Ferwerd en daarna
naar zijn laatste gemeente Appingedam,
die hij bijna dertig jaar diende. Op 1 mei
ging hij met emeritaat HU vestigde
HH in Helium als hulpprediker.
Ds. Tonsbeek was vele jaren lang voor-
zitter van de provinciale kerkvergade
dering^vi 1
op sociaal terreinheeft hU "bel
werk
generale synode. Ook
heeft MJ belangrijk
Zo heeft hU meegewerkt
de zijde van de Boompjes als a
zuidzijde bevonden zich aan de
zijde van de brug twee siertorentjes,
door een toog met elkaar verbonden.
In het midden van de toog. onder het
daarop bevestigde stadswapen, stond ik de:
dige, wat ouderwetse kamerplant. Zij PP de H.B.S niet
vormt geen bloemknop, wanneer ze H.B.S. wordt meer aandacht
regelmatig aan de groet gehouden aan moderne talen dan op
wordt. Van oktober tot eind februari naslum en vooral meer aand
-chappen. Op het gyri
in de laatste drie leel
geel cocoskleed Is ling
moet zij haar rusttijd
mag dan slechts zo vee.
vangen als nodig is om verschrompe-
■komen, waarbij de
in Romeinse cijfers het jaartal 1874. Antwoord:
akje boter gevallen en de boter In de bloeitijd moet men haar gere- geeft a
vrij diep ingedrongen. Hoe moet geld bemesten om de wejk. en veel tweede
te verwijderen? water geven. De stekken Vórmen zich ^happi
U kunt de botervlekken 'gaÉ
betten met een vetoplossend middel stekken een afmeting hebben van on-
:ra of vlekkenwater). U moet van geveer 15 centimeter, kunnen zij wor-
bultenkant van de vlek naar bin- den verwijderd (door scheuren) en
wetej
schappen. Op de H B.S. heeft men j
de laatste twee leerjaren een splitsirt
- B, Op A va„ het zwaj
zij grondig gerestaureerd zouden moe- de buitenkant van de vlek naar bin- den vei
ten worden en men tevens de brug nen toe werken en ook de omgeving opgepot
een moderner aanzien wilde geven, van de vlek met het vetoplossend grond,
deze torentjes toen ge- middel behandelen om
Daarmede verdwenen tevens
sloot overgenomen vai
heid ln deze omgeving
die sloot dempen. Daar
op deze sloot, betekent dit -
extra kosten. Kunnen wij deze op de
buurman vertalen?
Antwoord: Zonder nadere gegevens
erking wordt
geheel verdwei
Vraag: Welke betekent
de bruideg.
heid de
i de woning
Vraag: In mijn bezit bevind
_m premielf*
Bevordering
de vlek een premielot
tepunt op moderne talen en handel
wetenschappen, op B op wis- en nf
voedzame blad- tuurkundige vakken.
8) In voortgezette studie,
gymnasium a zijn nodi
mens in godgeleerdheid t
wijsbegeerte, gymnasium
recht 5 -p '.cerdheid.
3 Lands Weerba:
tudie. DiDloma
P .Xenl
um a en b vol
tekenis heeft h«t, heid. uitge"geven 1 mei 1871, serie H.B.S." B voor geneeskunde, tandhei
;om na de huwe- 2235 nr. 33. afgestempeld 1936. Kunt kunde, wis- en natuurkunde, natuil
bruid over de u mij mededelen, of de uitloting nog kundige aardrijkskunde, aan de tecf
„ïlng draagt? Is dit steeds geschiedt en of bedoeld lot in nische en de landbouwkundige ho-f
og een gangbare gewoonte? de loop der jaren is uitgeloot" ■- -
Antwoord: De drempel is volgens kan ik inlichtingen verkrijgen'
chrijnen I waarschijnlijk in het oude Antwoord: U kunt inlichting
roncsgeioot de verblijfplaats der
uitgeloot? Waar school, terwijl de dipl
/erkrijgen? sium a en b of H.B.'
inlichtingen krij- geven tot examen in
i bij de firma C. Blatt, Keizers- andere studiétakken.
