Jlicuiuc geihsctft GTouronl
RUSSISCH
SCHOT
OP VENUS
Commentaar
Kongo staat voor
een burgeroorlog
—NIEUWS in één oogopslag
BON
(van kunstmaan af)
Tenminste vijf doden
bij mijnramp bij Luik
Verkeer eiste
zes levens
Blanke kinderen bij negerin.... Z.-Afrika uit
MAANDAG 13 FEBRUARI 1961
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
Eenenveertigste jaargang no. 12099
CHRIST ELI JK-ISA TIOISAAL DAGBLAD
..Stontvasticfi is Qftebleoea
mgn bert in tf gbenspwT
Ruimtevaartlatijn:
Venus vidi vici
Pagina 1 en 5
Een Russisch ruimtestation is onderweg naar VenusHet
heeft zich losgemaakt van een gisteren gelanceerde satelliet
en men hoopt, dat het bijna 650 kilo wegende station, dat een
Russisch wimpeltje bij zich draagt, in de tweede helft van
mei de planeet Venus zal hebben bereikt.
Nog steeds is niet bekend wat er van ex-president Loemoem-
ba is geworden, maar de geruchten dat hij is vermoord, wor
den sterker. Vanavond gaat de Veiligheidsraad de Kongolese
kwestie weer bespreken. Verwacht wordt, dat het in de Oost
provincie zeer binnenkort tot een ernstig treffen zal komen
tussen troepen van Moboetoe en Loemoemba-gezinde eenheden.
Indonesië heeft een nieuwe beschuldiging aan het adres van
Nederland gelanceerd: wij zouden de Indonesische opstande
lingen helpen. En opnieuw heeft de Indonesische minister van
buitenlandse zaken Soebandrio verklaard, dat honderden
Bij boringen ten behoeve van een onderzoek naar de aanwezig
heid van water in een kolenmijn bij Luik zijn tenminste vijf
personen om het leven gekomen. In een oogwenk liep een ga
lerij onder, toen onverwachts water omhoog sprong.
De Oostduitse autoriteiten hebben een aantal kerkelijke leiders,
die in de Mardakerk in Oost-Berlijn de openingsdienst van
de synode der Duitse Evangelische kerk wilden bijwonen, de
toegang tot de oostzone geweigerd.
Voordat in mei de tweede conferentie van de zes EEG-landen
in Bonn wordt gehouden, zal minister Luns besprekingen voe
ren met zijn Franse en met zijn Westduitse ambtgenoot. Hij
hoopt, dat tegen eind mei een andere situatie zal zijn ontstaan.
verwaclitiug
VERMORGEN zal het
een grote dag zijn
voor vele geleerden en
him helpers:: op het
noordelijk halfrond zal
zich een zonsverduiste
ring voordoen, die onder
meer totaal zal zijn in de
Baikanlanden als Joego
slavië, Roemenië en Bul
garije. Naar het westen,
ons land dus, toe zal een
steeds groter wordende
zonneschijf zichtbaar
blijven in NedeiHand
ongeveer 10 procent.
Voor vele astronomen in
West-Duitsland is dat vol
doende om „thuis" te blijven
zoals de foto toont wor
den op het dak van het Bal-
■thasar Neumannhuis (in de
buurt van Wurzburg) door
de daar ondergebrachte as
tronomische faculteit al all»
maatregelen genomen om
maar geen moment van de
eclips te missen. Telescopen
en camera's worden in ge
reedheid gebracht om straks,
in die weinige minuten, de
gegevens te verzamelen di»
kunnen bijdragen tot gro
tere kennis van de zon en
„Waar is het goed voor?"
zult u zich misschien afvra
gen Vraag die een leek zo
gemakkelijk stelt en die
zelfs een geleerde dikwijls
zo moeilijk kan beantwoor
den. Want inderdaad: er
schuilt een misschien té
diepe kloof tussen weten
schap en het grote publiek.
Een kloof die alleen publi
citeitsmedia zoals de krant
er een is, kunnen trachten
te overbruggen..
Het is een van de redenen
waarom wij de rubriek
„Gastenboek" hebben inge
voerd en waarom de forum
pagina in onze krant ver
maardheid heeft gekregen.
Op deze wijze kan er wel
licht enig contact ontstaan
ook tussen de mannen-van.
wetenschap en onze lezers-
Behoren uw vrienden en
kennissen ook al tot onze
lezers? Als dat niet zo is,
maak dan eens gebruik van
de bon. Het levert u een
aardig boek op (want Tip-
Parade is een aardig boek)
en uw kennissen een goede
(woonplaats)
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing Is).
Als bewj)9 van dankbaar
heid uwerzijds, ontvang Ik
graag het boek „Tip-Parade"
op onderstaand adres:
Zo verdween
Loemoemba...
\7olgens het Katangaanse ministerie van
binnenlandse zaken heeft een com
missie van onderzoek vastgesteld, dat
Loemoemba en zijn medewerkers Okito
en Mpolo ontsnapt zijn door een gat
te maken in de muur van het vertrek
in de boerderij waarin zij waren opge-
Loemoemba en zijn medegevangenen wis
ten met behulp van enige tralies voor
het raam van hun kamer een gat van
een meter in de muur te maken.
Dat het hiermee gepaard gaande lawaai
niet zou zijn gehoord, kwam doordat er
op dat ogenblik een hevig on
woedde.
Vervolgens waren de gevangenen
een muur geklommen. Aan de andere
kant overvielen zij twee Katangaanse
bewakers, die waarschijnlijk in slaap
waren gevallen.
Nadat zij deze mannen hadden gekneveld,
waren Loemoemba en de zijnen met 'n
zwarte auto van de politie verdwenen.
De bewakingsdienst telde 18 mensen.
Van hen deden er op het moment van
de ontsnapping.... twee dienst.
Volgens een nader bericht zouden de
gevangenen met behulp van de steu
nen van een gordijnroe een gat van
35 bij 40 centimeter in de muur heb
ben gebroken. Met repen van het gor
dijn hadden zij later de twee bewakers
geboeid.
In een commnniqué van de regering
In Ellsabethstad werd vanmiddag be
kendgemaakt, dat men de schuilplaats
van Loemoemba c.s. meende te hebben
onedtk. Men zou op het punt staan, de
drie mannen aan te houden.
NA DE LANCERING van de laatste spoetnik heeft Rusland opnieuw
voor een sensatie op het gebied van de ruimtevaart gezorgd: gisteren
is een aardsatelliet gelanceerd, waarvan zich in de loop van de dag een
automatisch planetair station heeft losgemaakt voor een vlucht naar de
planeet Venus. Radio Moskou maakte bekend, dat het station deze pla
neet, die op het ogenblik 51 miljoen kilometer van de aarde is verwijdeud,
waarschijnlijk in de tweede helft van mei zal bereiken. Aan boord ervan
bevindt zich een Russisch wimpeltje, waaruit kan worden afgeleid dat
het interplanetaire station niet in een baan om Venus zal cirkelen, maar
de planeet zal raken.
Het voornaamste doel van de
proef is, aldus het Russische pers
bureau Tass, na te gaan op welke
wijze het best een ruimtevaartuig in
een interplanetaire baan kan worden
gebracht. Andere doelen zijn: het
onderzoeken van de radioverbindin
gen over bijzonder grote afstanden,
het besturen van een ruimtevoer
tuig, het op meer nauwkeurige wijze
bepalen van de omvang van het
nestelsel en het uitvoeren van een
programma van natuurkundige
waarnemingen in de ruimte.
Het station dat een gewicht van 643.5
kg. heeft en uitzendt op de freciuentie
van 9J22.8 megacycle, volgt vrijwel geheel
de berekende baan.
Als het ruimtestation inderdaad Venus
bereikt, zal een geweldige prestatie ziin
verricht, die te vergelijken is met het
raken van een bewegende vlieg op 1600
kilometer. De afstand van Venus tot de
aarde varieert namelijk tussen de 40 mil
joen en 250 miljoen kilometer
Een zegsman van de radiotelescoop In
Jodrell Bank (Engeland) verklaarde, dat
de Sowjet-poglng om een raket
Venus te zenden „een Indrukwekkend
wetenschappelijk resultaat" ls. Professor
Harrie Massey, voorzitter van de natlo-
fPERWLJL men nog in onzekerheid
verkeert over hef lot van Loe
moemba en de Veiligheidsraad zich
opmaakt om de situatie in Kongo 'te
behandelen, naderen de strijdkrach
ten van generaal Moboetoe en die
van de Loemoemba-getrouwen in
Stanleystad (Oost-provincie) elkaar
steeds dichter en rukken troepen
van premier Tsjombé in Katanga op
naar plaatsen, waar Baloeba's met
steun van bepaalde VN-eenheden in
opstand waren gekomen tegen het
bewind in Elizabethstad. Het is dui
delijk, dat een complete burgeroor
log in Kongo voor de deur staat,
waartegenover het VN-ieger mach
teloos zal staan.
Intussen lijkt het er steeds meer op,
dat de ontvluchting van Loemoemba
slechts is geënsceneerd om het feit te
verbergen, dat hij kort na aankomst in
Katanga vermoord werd. Men verwacht,
dat zijn stoffelijk overschat officieel ge
vonden zal worden als de Veiligheids
raad op het punt zal staan, te gaan stem
men over vrijlating van alle politieke
gevangenen in Kongo. Voorts meent
men, dat Tsjombe zal weigeren bekend
te maken, waar de lichamen van de drie
ontsnapten gevonden zijn, om de bevol
king van die streek niet aan vervolging
bloot te stellen. Hij zou willen volstaan
met het publiceren van foto's, waarop
de stoffelijke resten sporen van brand
zullen vertonen. Loemoemba en de an
deren zouden nl. verbrand zijn, nadat
zij waren neergesahoten.
De minister van binnenlandse zaken
van Katanga en enkele andere ministers
hebben vandaag Elisabethstad verlaten
om persoonlijk deel te nemen aan de
speurtocht naar Loemoemba. Men heeft
namelijk van verscheidene zijden be
trouwbare berichten ontvangen die er op
wijzen, dat Loemoemba de vlucht te voet
voortzet.
RAADSEL
Tsjombe heeft geweigerd, de Ethiopi
sche generaal Jassoe, stafchef van het
VN.-leger in Leopoldstad, te ontvangen
voor een gesprek over de beweerde ont
vluchting van Loemoemba. Hij liet we
ten, dat deze ontsnapping waarschijnlijk
het werk is geweest van de Marokkaan
se troepen, die gelegerd zijn in het ge
bied, waar Loemoemba was opgesloten
Deze troepen zijn inmiddels terugge
trokken. En zo blijft de verdwijning van
Loemoemba nog een raadsel.
LUENA HEROVERD
Tsjombe's troepen heroverden giste
ren de stad Luena op de opstandige Ba-
loeba-krijgers. Hierbij zouden veel do
den gevallen zijn. De VN.-autoriteiten
hebben tegen het optreden van de Ka-
tangezen geprotesteerd. Tsjombe heeft
daarop laten weten, dat de V.N. beter
de hand in eigen boezem konden steken,
omdat de wapens, die zijn troepen buit
gemaakt hadden, afkomstig waren van
de Marokkaanse militairen van het V.N.-
leger.
Vanavond vergadert de Veiligheids
raad over Kongo. De verdwijning van
Loemoemba zal ongetwijfeld het be
langrijkste en wellicht enige punt van
bespreking zijn. De Russen hebben
zaterdag getracht een onmiddellijke
bijeenroeping van de raad te bewerk
stelligen, maar de meerderheid van
de elf leden voelde daar niets voor en
gaf te kennen, tot vanavond te willen
wachten. Hetgeen gebeurde.
nale commissie voor ruimteonderzoek
zei: „de Russen zün een buitengewoon
Interessant en opwindend avontnur be
gonnen. Het bliikt allemaal zeer goed
voorbereid te zün".
Professor Bons Koekarkln. de meest
vooraiainstaainicïie Russische sterrenikundiige,
deelde mee dart het lanceren van het voor
Venus bestemde ruimtevoertuig „een
nieuw stadium inluidt in de verovering
van de interplanetaire ruimte door de
mens. „De dag is dichterbü gekomen, dat
de droom van de mens. namelijk het be
zoeken en onderzoeken van planeten,
wordt vervuld", aldus Koekarkin.
Het Pentagon heeft naar aanleiding van
de „Venus-affaire" verklaard dat men in
Amerika al vóór de lancering op de
hoogte was van de Russische plannen.
Als alles goed gaat verwachten wij bin
nen anderhalf tot twee jaar hetzelfde te
kunnen doen, als de Russen thans heb
ben gedaan, aldus dr. Hugh Dryden. on-
derhoofd van de NASA.
De Russische premier Chroesjtsjef is
inmiddels naar Moskou teruggekeerd van
jn reis door West- en Zuid-Rusland.
Het interplanetaire station heeft ver
moedelijk een eigen brandstof en een
eigen besturingssysteem. In het algemeen
is men van mening dat er op Venus geen
leven voorkomt. Sommige geleerden
sluiten echter het bestaan van zeer pri
mitieve levensvormen niet uit
V.S. lanceren een
plastic satelliet
De V. S. zullen binnenkort proberen
;en opblaasbare satelliet van plastic te
lanceren voor het meten van de dicht
heid van de atmosfeer op verschillende
hoogten. Men verwacht dat de proef te
gen het einde van deze week zal plaats
vinden in Virginia. De satelliet zal wor
den gelanceerd met behulp van een
viertrapsraket.
Eduard Verkade (82)
overleden
Op 82-jarige leeftijd is zaterdagavond
in zijn huis te Breukelen de grote her
vormer en vernieuwer van het Neder
landse toneel, de acteur en regisseur
Eduard Rutger Verkade overleden. Van
1904 af, toen hij debuteerde met de
voordracht van „Macbeth" tot 1947 toe,
toen hij afscheid nam met fragmenten
uit „Hamlet" en „Macbeth", heeft hy
nimmer aflatende invloed uitge
oefend op het Nederlandse toneel.
Hij was Officier in de Orde van
Oranje-Nassau. (Zie pag. 9).
Bij een mijnongeluk in de Patience
Beaujonc-steenkolenmijn in Mon-
tegnee (bij Luik) zijn zaterdagmid
dag tenminste vijf mijnwerkers om
het leven gekomen. Het ongeluk ge
beurde toen een groep arbeiders
bezig was met boren voor een onder
zoek naar de aanwezigheid van wa
terzakken. Plotseling sprong water
omhoog dat in een oogwenk de ga
lerij overstroomde. Twee Italiaanse
mijnwerkers, die bij een ladder ston
den, slaagden erin zich te redden,
maar een groep van vijf arbeiders
en een mijningenieur werd door de
maalstroom gegrepen.
Onmiddellijk werd een grootscheep
se reddingactie georagniseerd. Het ber
gingswerk vorderde echter zeer lang
zaam, omdat het water eerst u it de
mijngangen moest worden gepompt. Tot
nu toe zijn vijf lijken geborgen: van drie
Italianen, een Belgische mijnwerk en de
mijningenieur. Een Italiaan wordt nog
Direct na het vernemen van het tries
te nieuws is de Italiaanse ambassadeur
in België Sergio Fenoltea naar de mijn
gereden, waarvoor zich een grote me
nigte had verzameld. Daar ontmoette
hij de Italiaanse consul in Luik. graaf
Bocchini 'en de gouverneur van de pro
vincie. Pierre Clerdent
T EES DAGELIJKS in de Bijbel, zo heb-
ben de bisschoppen gisteren hun ge
lovigen gevraagd. En daarmede wij
aarzelen niet het vast te stellen is een
belangrijke daad verricht in het kerkelijk
leven van ons land.
Toen eens de uitvinding van de boek
drukkunst de verspreiding van de Bijbel
mogelijk maakte, heeft de r.-k. geestelijk
heid hierin eeuwenlang reden gezien tot
grote bedachtzaamheid.
Voor zichzelf wist zij die bedachtzaam
heid ingegeven door eerbied voor de Bij
bel zelf. In feite is er thans, enkele eeu
wen later voor dezelfde r.-k. geestelijk
heid aanleiding om haar gelovigen tot het
lezen van de B'ibel op te wekken-
Dit is een besluit, waarover ieder chris
ten zich hartelijk verheugen mag. Want
in de Bijbel is het, dat God zich aan de
mens kenbaar heeft willen maken. In de
Bijbel is daarom de ontmoeting met God
ons allen gegeven. Lezing van de Bijbel
betekent de rechtstreekse ontmoeting met
God.
Wanneer er nu andere christenen zijn,
die, intenser dan tot dusver het geval
was, de Bijbel gaan lezen, dan houdt dit
voor wie reeds dagelijks de Bijbel lezen
tevens de ontmoeting niet die anderen in.
Niet voor niets is gisteren, die zo belang
rijke dag voor heel christelijk Nederland,
de Bijbel het boek van de ongedeelde
kerk genoemd.
Nog is de kerk gedeeld. Nog ls er veel,
dat reformatorische en rooms-katholleke
christenen gescheiden houdt. Wij koeste
ren geen illusie, dat alle gescheidenheid
weldra tot het verleden zal behoren. Daar
zijn de machten van geschiedenis cn tra
ditie, die barricades opwerpen.
Maar de Bijbel, dit gemeenschappelijk
bezit, deze gemeenschappelijke openba
ring van God cn Zijn heil, kan nu n'euwe
mogelijkheden scheppen voor het gesprek
over alles wat ons nu nog zowel vereent
als verdeelt. Kan men zich een wezen
lijker onderwerp van gesprek, kan men
zich een wezenlijker ontmoeting denken?
Geen lichtvaardige illusies hebben wij,
wel echter geloof en vertrouwen. De Bij
bel is het Woord van God. Zijn Geest is
het, die dat Woord begeleidt. Wie er da
gelijks in leest, en dit onbevangen en
met een ontvankelijk hart doet, vindt
daarin God, cn vindt ook de ander.
I De Franse regering heeft in een nota aan
de Sowjetunie laten weten, dat zü ..zekere
termen" in het Russische protest van za
terdag over het incident met het vlieg
tuig van president Brezjnef „ontoelaatbaar"
acht. Zij herinnerde er aan, dat zij reeds
in een nota van 10 februari had medege
deeld, dat er een onderzoek naar het ge
beurde werd Ingesteld en dat het resul
taat ter kennis van de Sowjet-regering
zou wcTOen gebracht.
De Prawda heeft gisteren bekendgemaakt,
dat de eerste partij -secretarissen in Lwow
en Smolensk zijn vervangen.
J?EN omvangrijk depressiegebied is
■*-J gedurende het weekeinde in noord
oostelijke richting de Oceaan overge
trokken. Het deed vanmorgen de lucht
druk voor de kust van Noorwegen snel
dalen. Tegelijkertijd verplaatste zich
een hogedrukgebied van Spanje naar
het Alpengebied. Tussen beide druk-
Mammoetwet nog n et
in behandeling
Voorlopig zal het wetsontwerp tot re-
geling van het voortgezet onderwUs
(mammoetwet) niet In openbare behan
deling komen. Had minister Cals ver
wacht, dat zyn geesteskind nog dit par
lementaire jaar zou worden behandeld,
wel tussen het Paas- en zomerreces
1 de Tweede Kamer, thans blükt deze
verwachting te optimistisch te zün.
VENUS: vertrouwde
heldere avondster
"y/TNUS, in de reeks der planeten de
tweede geteld van de zon af, is na
zon en maan van alle hemellichamen de
helderste. Zij is dikwijls de tweeling
zuster van de aarde genoemd door haar
afmetingen en dichtheid. De middellijn
van Venus heeft een lengte van 12.400
kilometer, iets minder dan de aarde dus.
Een Venusjaar duurt korter dan een
jaar op aarde: in bijna 225 dagen loopt
Venus om de zon in een bijna cirkel
vormige baan. De halve grote as van
deze baan heeft een lengte van 108 mil
joen kilometer. Verder kenmerkt de
planeet zich door soortgelijke schijnge
stalten als de maan.
De 65-Jarlge heer De NUs uit Apel
doorn ls zondagavond laat, toen hü de
Arnhemseweg overstak, onder een auto
gekomen. Hü was op slag dood.
0 De 19-jarige paardrydster G. Keltjens
uit Lottum is gistermiddag in haai
woonplaats van haar paard gevallen. Zij
kwam zo ongelukkig terecht dat zij di
rect overleed.
0 Het zeveijarig jongetje Wünen is
zaterdag in Gulpen by het nalopen
snoepgoed dat ter gelegenheid van
naval op straat werd gestrooid, onder
een wagen terecht gekomen. Het kind
overleed ter plaatse
0 In Tilburg is in de nacht van zaterdag
op zondag overleden de negentienjarige
H. van Rooy uit Middelbeers die sinds
16 december, na een verkeersongeluk,
bewusteloos was geweest
0 In Beek en Donk is zaterdag de 47-
jarige G. Otten omgekomen toen hij
onder een auto terecht kwam. Hü laat
een vrouw en zes kinderen achter.
0 De 14-jarige B. W. Wünands is gis
teren in Utrecht van de bagagedrager
van de fiets van zyn vriendje gevallen
en enige tyd later aan de gevolgen over
leden.
0 Zondagmiddag werd op het sport
veld aan de Van Ruysdaellaan te Leld-
schendam de 20-jarlge Jan Westhof uit
Naaldwük, vermoedelijk door een hart
aanval getroffen, waardoor hü ter plaat-
iverleed.
Tendens: stygend
systemen staat een brede zuidwestelijke
luchtstromingwaarmede zeer zachte
lucht naar west en noord Europa wordt
gevoerd. Het warmtefront passeerde in
de nacht van zondag op maandag met
enige regen ons land. Een volgend front
bevindt zich nog zover van ons land,
dat het waarschijnlijk morgen nog geen
regen zal veroorzaken. De luchtdruk,
verdeling duidt op aanhouden van het
zachte weer met overheersend zuidwes
telijke winden.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Op de meeste plaatsen droog weer met
veel bewolking, maar ook verspreide op
klaringen. Overwegend matige zuldwes-
telijke wind. Weinig verandering in tem
peratuur.
ZON EN MAAN
HET WEER E\ EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
JJE Duitse onderwijzer Vie- zelfs niet openmaken
tor Niedermayer
gezin zullen Zuid-Afrika moe
ten verlaten, omdat zün kin
deren op vakantie geweest
zün bü hun zwarte kinder
meisje Maria in haar kraal.
Het gezin zou moeten ver
trekken voordat op 2 juni het
visum van Niedermayer
loopt
Over deze zaak schrüft de vier 1
Niedermayer
zijn
van boycot van de Zuid- Niedermayer zei in de va- gezegd zün dat zün visum
afrikaanse producten kantle niets verkeerds te niet vernieuwd zal worden.
De Niedennayers hebben zien, omdat de kinderen zeer Volgens Die Burger zou
drie jonge kinderen tussen veel van Maria bielden. Niedermayer gemoedelük om-
Piette Cillie de hoofdredac I I" Pegt* ZU "Het een kampeerva- gegaan zün met de inheem-
teur van nil Burl/r .n ken,tvakan «""tie behalve dat de kin- sen In de kraaL
Zuld Afrik? i" d°orbren*en deren in een hut «o plaats Volgens de Johannesburg
fop. m..ki „I,p,„:, zo Sppd., Tip*, pr.b.r.p
zt- lie Niedermayer uit te wü-
zen en dat „deze zaak en een
hele reeks van deze ras-lncl-
gezin denten dit land honderden in
Zuid-Afrika jn de kraal van bun Afri
kaanse kindermeisje bü Stan- zou Niedermayer verklaard tremlsten onder de Afrlka-
derton. 160 km ten zuid-oosten hebben. ners en leden van de Natlo-
J nallstische partü" het ont-
Toen deze blanke kinderen De zondagsbladen hebben slag te bewerkstelligen van
slechte pers in de geraakte
:n als gevolg daar- moeilijkheden.
kraal gezien werden gemeld dat Niedermayer on- Clllle omdat hü te liberaal
1 schandaaltje en langs op het ministerie van wordt en te dlkwüls kritiek
Niedermayer in binnenlandse zaken ontboden heeft op het regeringsbeleid
was. Niedermayer zou toen van Verwoerd.
Twen:»
Eindh
Zo l.imi
K.»p«nh
AP~rd«-en
ZQrirh
Gt-neve
L"K-arno
