Persoonlijk bijbellezen stimuleren
De moderne negerpredikant
haalt een streep door de hel
SAME EN JM I
Farizeese
wetsbetrachting
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1961
Zclfverlossinj door dienen
In de afgelopen dagen en weken rijn er heel wat col
lectes gehouden voor noodgebieden. Dat ia goed. Maar
er blijft de vraag, waarom wij anderen helpen.
In een Engelse krant lazen we dezer dagen een boek-
bespreking van een biografie van de piloot van het
dat de ..beroemde" bommenwerper bege-
at de atoombom liet vallen op Nagasaki. De-
Cheahire, die naderhand rooms-katholiek
werd. heeft tehuizen gesticht voor ongeneeslijk zieken,
nsent bewondert het vele werk dat hij verzet
eindigt zijn boekbespreking met de woor-
INTERNATIONALE BIJBELBOND WIL:
heeft.
Komt dat.
hij zoveel gedaan heeft, op de een of andere manier
het middel moeten zijn in zijn hartstochtelijk en vol
hardend zoeken naar eigen geestelijke zaligheid?"
Waarom geven wij? Waarom dienen wij? Omdat God
zich aan ona gegeven heeft en ons in Christus wilde
dienen? Of omdat wij op zoek zijn naar God en me
nen dat we door te dienen en ona zelf te offeren Hem
kunnen vinden?
Waarom willen we de onderontwikkelde volkeren hel
pen? Om te zorgen dat het communisme er geen
kans krijgt en we zo ona eigen hachje redden? Om
de hemel te verdienen en onze eigen ziel te redden?
Met het oog op goede investeringen om ons toekom
stig inkomen te redden?
Of geven wij. omdat God zoveel aan ons gegeven heeft?
Dat is namelijk de enige Bijbelse grond om werke
lijk Christelijk t« dienen.
In de afgelopen weken hebben een gToot aantal gereformeerde kerkeraden
in ons land een brief gekregen van de „Internationale Bijbelbond". Het doel is
ouderlingen en diakenen er op attent te maken dat deze bond een gids uitgeeft,
die als leidraad kan dienen bij het persoonlijk bijbellezen. De brief van deze
organisatie citeert de uitspraak van het zogenaamde „Verschralingsrapport"
van de generale synode van de Gereformeerde Kerken dat het persoonlijk
bijbellezen „bepaald niet behoort tot het gereformeerde levenspatroon". In
dit rapport wordt geschreven over de behoefte aan een soort gids voor het
bijbellezen, waarin beknopte verklarende opmerkingen opgenomen zijn. Deze
gids is eg, zegt de brief, al Jarenlang en als wij u kunnen helpen dan willen
we dat graag doen.
We hebben een gesprek gehad met
Jaap Schriek, de jonge, enthousiaste se
cretaris van deze organisatie die voor
velen misschien nieuw maar in werke
lijkheid reeds 80 jaar oud is. Deze blon
de jonge man heeft zijn leven gewijd
Wat gelooft de moderne ne
gerpredikant nog van de hel?
Deze vraag stelde het blad Ebo
ny, het geïllustreerde weekblad
voor de Amerikaanse negers,
in een der Januarinummers.
Om een antwoord te vinden,
ging het op bezoek bij veertien
vooraanstaande negerpredikan
ten. De uitspraken van deze
predikanten zijn wel opmerke
lijk, maar dan door de nega
tieve wijze waarop ze zich uit
lieten. We laten enkele uitspra
ken volgen:
De baptist uit Brooklyn. ds.
Gardner C. Taylor: ..Neen, per
soonlijk geloof ik niet in een vuur
en zwavel-hel. De termen ,.he-
lang om te lijden (zoals sommi
gen zeggen), want de mens krijgt
voldoende tijd om voor zijn zon
den verzoening te vinden op
aan ..de bevordering van het persoon
lijk bijbellezen". En hij staat niet al
leen. want zijn organisatie reikt over de
gehele wereld en heeft meer dan ander
half miljoen leden, die gebruik maken
van het rooster dat wordt uitgegeven.
Ieder kwartaal geeft hij het
rooster voor de komende drie
maanden uit en voegt daarbij,
voor wie dat wensen, een klein
boekje met een beknopte verkla
rende tekst bij de te lezen gedeel
ten. Hij heeft twee uitgaven, een
voor teenagers getiteld ..Onze
Sleutel" en een voor de ouderen
de zogenaamde ..Leidraad Het
rooster wordt overgenomen door
het Nederlands Bijbelgenootschap,
dat uit ervaring weet dat velen
in ons land behoefte hebben aan
een gids bij het bijbellezen.
Nederlands
i ziekte ziin niet'nood- Het ™°*ter wer<* Voor net i
ïïK\5£ wkiEto i*»- H«
daden! De hemel li heerlijkheid fc,"
en blijdechap. Maar ook dat kun-
nen we ona mdellijk indenken. Ik f'' 8,ch?",
eeloof in eneelen Maar ik ben 'ezen- Maar het sloeg zo in dat al
er niet zo zeker van erf Ik wel spoedig ook duizenden ouderen er
in de gouden straten geloof, maar fere hüat"deilf n'lte
dat doet er niet toe Dat laat ik regelmatig deze uitgave gebruikt,
un God over ,eest een maal in de vlJ' iaar het
Oude Testament en twee maal
En de bekende baptisten predl- het Nieuwe. Het voorkomt dus
altijd i
gelijke rechte awaiHU Vii ttI M IIliai>1 nvci
bruin, dr. Martin Luther King, dezelfde hoofdstukken overslaan,
zegt: „Ik geloof niet in de hel
Uitzonderingen op vaste regels
JAN zei ik werd dus als zoon meegebracht door de 5
zoveelste pleeg-half stiefvader van Sarie, toen deze g
bij haar moeder introk. Merk op dat in deze mededeling twéé
nieuwe gezichtspunten worden geopend, waarover we voor
heen nog niet spraken. Immers: de vader trekt bij Sarie's' j
moeder in, èn hij brengt een zoon mede ten laten we nu u-
maar zeggen: huwelijk. Wc mogen daaruit gerust conclu-
deren dat er zich iets anders gaat afspelen dan voorheen, a-
Sarie's moeder is al dat rare verhuizen beu en heeft een g
eigen vast pied a terre gevonden.
Uit de praktijk van een
MAATSCHAPPELIJK
WERKSTER
en uitdoving
buiten gemeenschap
zaamheid en isolement."
Dr. Martin Luther King
schenken aan de aardse zaken.
Dat is gezond."
D« decaan van Marsh Chapel
aan de universiteit van Boston,
dr Howard Thurman: „Neen. ik
geloof niet in een letterlijke he
mel en hel.... Ik geloof in zaai
en en oogsten en in loon en straf
tijdens het leven. Maar hoe de
morele wet nog werkt na de dood
weten wij niet. Omdat ik geloof
dat de dood iets is dat wij bele-
hét" leven"* geïoof'Vk" niet"dai "e hHbelse °beeld
dood iets te maken heeft met de het b-'Jbelse beeld
morele wet."
van Goor. de doopsgezinde predi
kant ds. A. J. van der Linden van
Drachten, de hervormde predikant
ds. G. J. Visser van het Gel-
„Leidraad" komen echter derse Rijswijk, en de christelijke
ae wetge- niet uit het buitenland. Zij wor- gereformeerde predikant van De-
de genade den geheel door Nederlanders ge- venter, ds. W. J. van der Linden.
Het zijn over het algemeen nog werken maar tw<
zeer jonge predikanten, drie staan een lyceum, en
in hun tweede en de anderen
nog maar pas in hun eerste ge-
h®» formeerde predikant ds. L. Floor meente. Het merkwaardige is dat
de gids ..Onze Sleutel"
Geleerden wijden hun leven aan
de bestudering van oude bijbel-
manuscripten om ons een goede
vertaling te geven, maar lezen
wij de bijbel?
het kwaad of
tlonallst uit Chicago, da. Joseph Predikant ds.
Evans, die zegt: „De hel is een
gemoedsgesteldheid, die we ons
self hebben geschapen
Almelo, de gereformeerde
F. H. Veenhuizen teenagers geen predikanten i
«'.ïl.ft' P'»*
God een genadig God is en daar
om heeft Hij het middel gege
ven om ons te verzoenen. Maar
Hij vraagt geen eeuwige atraf."
De presbyteriaan ds. James H.
Robinson uit New York: „Reeds
als kind geloofde ik niet meer in
Gemiste kans
Dr. Archibald J. Carey
thodist van Chicago: „Ik geloof
seker In de ervaring
bijbi
Het is moeilijk om te gelo
ven dat de paar korte jaren die
wij op aarde doorbrengen de
mens eeuwig kunnen veroordelen.
Die gedachte kan ik niet vereen
zelvigen met een God van lief-
de Dc meeste predikanten dur-
de hel, ven echter het bestaan van een
hemel en een hel niet te ontken-
niiiiinniiiui- nen> omdat zij bang zijn dat ze
hun mensen dan een illusie ont-
Rome en de
Reformatie
Rome en de Reformatie In
Europa en Nederland, door T.
Knecht. Uitgave N.V. De Ba
nier, Utrecht.
In dr „Culemborgfr Courant"
van zondag 28 mei 1881 stond, onder
.gemengd nieuws" het volgende be
richt:
.Nergens wordt de Sabbathsviering
seker zoo tot het uiterzte gedreven,
slz in Kanaaz, waar een der atreng
rechtzinnige partijen er op aan
dringt, dal de godsdienstoefeningen
voortaan op een andere dag dan
Zondag sullen gehouden worden, op
dat ook predikanten, koster cn kerk
bestuur hun Zondagsrust kunen
bonden."
(Strandvonder)
dat Christus iemand
eeuwige^vuur laat gaan. De hel
Ten onrechte worden de prote
stanten die tegen Rome waar
schuwen, beschuldigd van anti
papisme. zo concludeert de heer
T. Knecht in zijn verhandeling
Rome en de Reformatie ln Euro-
Nederland. Maar zulks is
verschei
dene van Rome's voornaamste
'ieschaóen woordvoerders de geestelijke vrij-
gescnapen democrat sche
De bisschop van de Amerikaan
se Methodisten Kerk George Bra-
Ik k.„ mij niet indenken «JgSïï?'
hrlatua iftmand naar het *el verklaarbaar,
lot. Ik geloof ln de voortgang "j'r. *a" t J1
ven Ha» leven an In aan Halara rechtsstaat aantasten.
het leven en in een betere
toekomende wereld. Ik weet niet
hoe, of waar, maar in Gods uni
versum zijn een heleboel plaat
sen waar de mens weer opnieuw
ken beginnen." Mn
heid van onze democratische
Intussen
zou het kortzichtig zijn aan te
sturen op een definitieve breuk
met het roomse volksdeel. Veel-
Werkelijkheid
benadering de voorkeur,
grijpt bij de positieve trekken die
er bij de ander te vinden is. De
„grondtoon van ons volkskarak
ter", een diep gewortelde vrij-
Maar niet alle predikanten zijn heidszin, slaat nog altijd aan bij
negatief optimistisch. Daar is brede lagen ook van ons
rooms-katholieke volksdeel.
Tot deze conclusie komt de
auteur na een verhandeling over
altijd
go dr. Marmaduke Carter,
zegt: „De hel is werkelijkheid
j niet weten hoe hij t
Het eeuwige hellevuur Is niet te land.
studie van r.k. uitingen i
Lees iedere dag de bijbel, zegt de Internationale Bijbelbond. Het is
niet aan te bevelen om zo'n groot en ouderwets exemplaar te gebruiken.
Het Nederlands Bijbelgenootschap zorgt voor uitgaven die veel
gemakkelijker zijn te hanteren en de Bijbelbond zorgt dat we van wal
grasduinen in de bijbel tot oen regelmatig lezen van de bijbel kunnen
komen. Het adres van de Internationale Bijbelbond is Tuil land 7 te Doorn.
De bedoeling van de beknopte
verklaring Is niet exegese te ge
ven. Het stukje moet op een aan
tal belangrijke gedachten de aan
dacht vestigen en enkele moeilijk
heden verklaren. De nadruk moet
steeds blijven liggen op het bij
belgedeelte en niet op de aan een
bijbeltekst opgehangen meditatie.
Met kinderen
Pas in de laatste jaren heeft de
ze bijbelbond met zijn uitgaven
grotere bekendheid gekregen,
maar dat wil niet zeggen dat er
voorheen niets werd gedaan.
Reeds in de vorige eeuw gaf de
Engelse organisatie een klein
boekje uit in Amsterdam geti
teld „De waarde van de kinder
ziel". Ogenschijnlijk heeft dit on
derwerp maar weinig te maken
met het persoonlijk bijbellezen,
maar dat komt, omdat het lees-
rooster eigenlijk is voortgekomen
uit het kinderevangelisatiewerk in
Engeland.
Het begon allemaal met een va
kantie van een jonge man, Josiah
Spier. Hij volgde het voorbeeld
van de welgestelden uit zijn da
gen en bracht zijn tijd door in
een badplaats. Dat was in 1868.
De dames hadden een eigen
strand, waar ze met hun met
lood verzwaarde rokken te water
konden gaan en de heren hadden
een eigen strand waar ze konden
zwemmen. Daar tussen speelden
de kinderen. Ze bouwden forten,
groeven gaten en amuseerden
zich met kiezelstenen en schelpen.
Terwijl Josiah Spiers zo naar hen
stond te kijken vroeg hij zich in
eens af: „Waarom maken die kin
deren niet een bijbeltekst." Aan
de boulevard kocht hij een stuk
touw en deed de kinderen zijn
voorstel. Deze wat verlegen En
gelse jonge man, die in een ge
zelschap nimmer opviel, had al
spoedig een heel stel kinderen
om zich heen. Samen met hen
legde hij de tekst „God is liefde"
Misschien komt dat door het
klimmen der jaren: wanneer je
een oudste dochter van zestien
hebt. ben je tenslotte over je
eerste jeugd heen. Misschien
ook houdt dit verband met an
dere ons onbekende factoren,
maar dat andere verschijnsel een man mèt
toch sterk denken dat we mogen spreken o\
van de al te zwerfzieke neigingen. Immers, e
zoon van zestien is óók niet meer zo piepjong
dien een bijzonder flinke man!
Dat herinnert me er aan dat ik nu ook over zijn genealogie J
iets ten beste moet geven. Ik noem hem Okapoe dat is ten- r
minste weer 'n onwaarschijnlijke naam, waardoor niemand zich i
gegriefd kan voelen. En deze Okapoe's treffen het in den regel
slecht met hun echtvriendinnen. Ze plegen op jeugdige leeftijd t
te trouwen want in tegenstelling tot de Blikstaarten doen zij t
dit principieel wel, en ook nog al eens principieel meerdere
malen maar ze komen meestal bekocht uit. Hun vrouwen
snellen na enkele maanden weg, hetzij met hun beste vriend,
hetzij naar hun moeder, hetzij zo maar in 't wilde zonder ach-
terlating van adres. Dat laatste is 't lastigste geval, want zo-
dra hun vrouwen de benen hebben genomen, vragen de Oka-
poe's echtscheiding aan, en daarvoor schijnt men domicilie en J
zo van de voortvluchtige huwelijkspartners te moeten kunnen j
vermelden. Maar op den duur komen ze daar wel achter en 't J
huwelijk wordt ontbonden verklaard. Daarna verschijnt zo'n j
Okapoe nog altijd jeugdig dan opnieuw op de huwelijks-
markt, en slentert al gauw weer raadhuiswaarts en beleeft een
volgende honeymoon en ontdekt vervolgens dat alle verande- i
ring geen verbetering is en dat ook een volgende vrouw niet j
vastgelijmd in haar keuken blijft zitten. Enzovoort, enzovoort.
Geen Okapoe vermag te zeggen waaraan dit noodlot precies j
toe te schrijven is. Er zijn buitenstaanders, die beweren dat 't j
verband houdt met de zekere misnoegdheid die vele Okapoe'* j
ten toon spreiden, maar er zijn andere buitenstaanders, die het
onmogelijk achten om vergenoegd te blijven, wanneer men der- 5
mate teleurstellende huwelijkservaringen beleeft. Opnieuw an-
dere buitenstaanders brengen 't verschijnsel in verband met het J
agressieve temperament dat vele Okapoe's eveneens vertonen:
als iets hen niet zint en dat gebeurt nog al eens slaan j
ze er op. maar opnieuw zijn er andere stemmen, die vinden i
dat bovengenoemde mislukkingen een mens niet zachtzinniger
plegen te maken. Ook wordt er gefluisterd over het hoge alco-
holpercentage, dat vele Okapoe's in het bloed zit, maar is het
niet denkbaar dat een mens zoveel leed van eeuwen bij de fles
tracht te vergeten, en dan persé niet bij de zuigfles?!
Echter, de Okapoe waarover het verhaal thans gaat wijkt
van de algemene gedragsregel af: hij is noch narrig, noch
agressief, noch alcoholist. Hij is alleen maar 'n wat verdrietig
mens en daar heeft hij reden toe. Zijn vrouw is namelijk niet
weggelopen, maar weggenomen: weggenomen door de dood bij
de geboorte van lun tweede kindje, dat zelf ook gestorven is.
En toen is die man alléén verder gegaan en hij heeft dat
meer dan een jaar volgehouden. Ik vind dit iets zeer prijzen®-
waardigs, want een man-met-één-zoon, wat heeft die nu voor
vertier?
Dat heeft Sarie's moeder óók gedacht en op n gegeven dag
heeft ze teeen 'm gezegd: „Kom bij me inwonen. Waar plaats
is vX el? vrouw met ne^én kinderen is tenslotte ook nog wel
plaats voor een man en 'n tiende kind. En Okapoe kwam en
bleef. En 'n jaar lang gebeurde er niets waar iemand zich aan
zou kunnen stoten: de man verdiende best zn brood, en z n
zoon alsmede de beide oudste Blikstaartjes brachten óók het
hunne in en ze waren allemaal gelukkig en tevreden. Wat dat
betreft had de geschiedenis hier sprookjesachtig kunnen eindi-
(en, «venwel begon ze op dat moment pas. w,JKpREDIKANT
met behulp van steentjes en schel
pen op het zand. Maar de kin
deren lieten hem niet gaan.
„Kunt u vertellen?" vroeg er een
en al spoedig vertelde hij het ene
bijbelverhaal na het andere.
Vanaf dat moment was zijn toe
komst bepaald. Hij werd de stich
ter van een organisatie die over
al in het land bijzondere kinder
samenkomsten ging beleggen en
de naam kreeg van „Children's
Special Service Mission". In enke
le jaren tijds groeide dit werk uit
tot een landelijke en al spoedig
internationale beweging. Naast
het kinderevangelisatiewerk werd
aandacht geschonken aan jeugd-
evangelisatie en het werk onder
studenten. Om deze jonge mensen
te helpen werd het bijbelrooster
opgesteld, dat nu over de gehele
wereld in 110 talen wordt ge
bruikt.
Oud en toch nieuw
In Nederland werd de Interna
tionale Bijbelbond al in 1914 ge
vormd met als voorzitter de ban
kier Schoch Gevers Deynoot
wiens vrouw reeds in 1882 het
werk van de kinderevangelisatie
in ons land had geïntroduceerd
In 1916 en 1920 werden pogingen
ondernomen om naast het roos
ter ook de beknopte verklaring
uit te geven, maar pas in 1938 be
gon een regelmatige uitgave, die
echter door de oorlog al weer
moest worden gestaakt.
Na de oorlog was er nog wel
een comité, maar de leden had
den het zo druk, dat van "het werk
weinig terecht kwam. De uitgave
van de Leidraad werd pas weer
vanuit België gestimuleerd door
een jonge Nederlandse Belg. Theo
Snitselaar. Veel hulp kreeg hij
van de dochter van een secreta
ris van minister Colijn, Annie G.
Floor. Zij had zendelinge willen
worden, maar moest jarenlang
haar invalide moeder verzorgen.
Oorspronkelijk vertaalde zij de
Engelse uitgave, maar kwam er
al spoedig toe haar eigen verkla
ringen te gaan schrijven, die veel
meer afgestemd waren op de
Nederlandse lezers.
Pas echter toen de kleinzoon
van de Shell-koning Kessler, G.
A. Kessler, de zendeling in Peru,
die nu nog theologie studeert aan
de Rijksuniversiteit te Utrech
zich voor het werk ging interesse
ren, kwam er echt schot in. On
der zijn leiding werd vijf jaar ge
leden de Bijbelbond geheel gere
organiseerd. Jaap Schriek werd
aangesteld als algemeen secreta
ris en de zoon van minister Co
lijn. de onlangs overleden di
A. Colijn werd voorzitter vai
stichtingsbestuur. In enkele jaren
tijds groeide het aantal leden
enorm. Het ledental steeg ieder
jaar met minstens 25 procent, en
dit percentage was het vorig jaar
nog veel hoger. „De meeste men
sen komen niet verder dan wat
grasduinen in de bijbel, en deze
hulp bij het bijbellezen blijkt
werkelijk in een behoefte te voor
zien," vertelde Jaap Schriek ons
nog. Als jn mei van dit jaar de
Europese werkers uit alle lan
den van ons continent en Groot-
Britannië naar Maarn zullen ko
men voor hun tweejaarlijkse con
ferentie. kan hij zeggen dat het
werk in Nederland een eigen taak
heeft gevonden.
Sluier van geheimzinnigheid ligt nog over Kongo-
plannen - De dramatische klucht van Loemoemba -
Buiten competentie van Ver. Naties
ALS de tekenen niet bedriegen,
itun wc aan de vooravond
van belangrijke ontwikkelingen
In en met betrekking tot Kon
go. Nu de Verenigde Staten een
nieuwe president heeft en er
dus geen enkele reden meer Is,
met het nemen van dringende
besluiten te wachten, mag wor
den aangenomen, dat de rege
ling te Washington pogingen
aal doen om te streven naar
een snelle en afdoende regeling
van het Kongolese probleem
Men heeft president Kennedy
rceda een plan toegeschrever
volgens hetwelk kort samen
gevat de afgezette remler
Loemoemba een nieuwe kans
moet «orden gegeven, een ro'
te spelen ln de Kongolese natto
oale nol'tlek. Alleen op die m.i
nier sou er volgens bedoeio
lan een politieke onlosslng
van de problemen In Korgo no
gelllk zijn. Intussen zijn dr
Amerikaanse plannen nog niet
definitief vastgesteld. Er wor
den met allerlei delegaties bij
de Verenigde Natlec bcsprekln
gen gevoerd en In de komen
de week zal wellicht een tipje
van de sluier der geheimsinnig
heid worden opgelicht.
Reorganisatie
Wat is nu het geval? Onlangs
heeft de secretaris-generaal van
de Verenigde Naties, de Zweed
Hammarskjoeld, de Veiligheids
raad gevraagd hem volmachten
te verlenen, die het hem mo
gelijk zullen maken, het Kon
golese leger te „reorganise
ren". Nu is dit „reorganiseren"
vooral in onze tijd een weids be
grip. dat voor allerlei uitleg vat
baar ls. Men kan bijvoorbeeld
wijziging brengen in de leiding
vin een leger, terwijl dit or
chzelf onaangetast blijft
Voorts zouden de autoriteiter
/in de Verenigde Naties zelf de
te leiding in handen kunnen ne
men en het Kongolese leger als
het ware tot een onderdeel van
iet VN-leger kunnen maken
Maar ook zou het mogelijk zijn.
dit leger voor een bepaalde
jeriode uit te schakelen, te ont
wapenen. En dit alles zou moe
ten geschieden om te voorko
men, dat dc militairen zich in
laten met de toch al zo inge
wikkelde politieke zaken van
Kongo. Een burgeroorlog zou
dan wellicht voorkomen kunnen
worden.
Vrijlating
Kort nadat Hammarskjoeld
dit verzoek tot dc Veiligheids
raad had gericht, werd uit „be
trouwbare bronnen in Washing
ton" vernomen, dat president
Kennedy volledig achter de
voorstellen van Hammarskjoeld
zou staan en dat hij bij het uit
werken van de Amerikaanse
olannen ter oplossing van het
Kongolese probleem nog Iets
verder wilde gaan dan de se
cretaris-generaal. HIJ zou nl.
willen aandringen op opneming
van Loemoemba In een breed op
gezet coalitie-kabinet, b|jeenroe-
ïlng van bet parlement In Leopold-
stad en ontwapening van het
Kongolese leger, die laatste niet
nader gepreciseerd. Hier viel
reeds onmiddellijk op, dat niet
over het vage begrln „reorgani
satie". maar over de aan dui
delijkheid niets te wensen over
latende term „ontwapening"
werd gesproken.
Schoonmaak
Dat is geen kleinigheid. Men
zou haast zeggen, dat Kennedy
aan de grote schoonmaak be
gonnen is en nu eerst Kongo
eens een goede beurt gaat ge
ven. En het spreekt nog wel tot
de verbeelding ook, want aan
vankelijk prees men Kennedy
voor het doorzicht en de moed,
die uit deze geheel nieuwe aan
pak zouden zijn gebleken. Toch
geloven we (nog) niet. dat Ken
nedy werkelijk het gewicht van
zijn volle persoonlijkheid achter
de plannen wil plaatsen, die tot-
dusver aan hem worden toege
schreven. We zijn (nog) ge
neigd om aan te nemen, dat de
Amerikaanse president een
proefballonnetje heeft opgelaten
om reacties te vernemen van
de Russen, de Afrikaanse en
Aziatische landen, de westelijke
bondgenoten en niet te verge
ten. de Kongolezen ven de Ame
rikanen) zelf.
En als Kennedy goed heeft ge
luisterd, dan zal hij zich nog
wel twee maal bedenken, voor
dat hij zijn fiat geeft aan een
„regeling", die alleen maar als
politieke waaghalzerij kan wor
den beschouwd.
Glad ijs
Als Hammarskjoeld voorstelt
het Kongolese leger te reorga
niseren. waagt hij zich al op
glad ijs. Maar niettemin blijft
nij zich bewegen binnen de per
ken, die in Kongo ook voor de
Verenigde Naties gelden. Ham
marskjoeld wil als we het
zoed begrepen hebben het
Kongolese leger, waar dat zich
ook in Kongo bevindt, onder
contróle krijgen Het ene deel
luistert naar LoMIOtnbl, het
andere naar aanhangers van
Loemoemba, d.e de baas zijn in
Oost-provincie en de daaraan
grenzende provincie Kivoe,
waarbij dan nog komt, dat die
Loemoemba-militairen hun su
perieuren slechts gehoorzamen,
wanneer zij daar zelf zin in heb
ben. Om te voorkomen, dat er
een burgeroorlog uitbreekt,
waarin delen van het Kongole
se leger de voornaamste rol zul
len spelen, wil hij over be
voegdheden beschikken die het
VN-leger in staat stellen, gehoor
zaamheid af te dwingen.
Schaduwzijde
In de praktijk zal het er dus
op neerkomen, dat het VN-leger
in actie moet komen tegen Loe
moemba-militairen, die zich niet
aan het gezag van de Ver. Na
ties willen onderwerpen- Aan de
andere kant en dit is de
schaduwzijde van Hammars-
kjoelds plannen zou de rege
ring in Leopoldstad evenwel niet
langer over dc mogelijkheid be
schikken, militaire maatrege
len te nemen tegen de opstande
lingen in Kivoe en Oostprovin
cie. Het optreden van de Ver
enigde Naties zou er dus op
neerkomen, dat de wetteloos
heid in die delen van Kongo, die
een voortdurend gevaar voor
de toekomst van dit land ople
vert. door een besluit van de
Veiligheidsraad zou worden be
stendigd.
Daarom ls het heel begrijpe
lijk, dat president Kasavoeboe
en generaal Moboetoe, maar
ook prem' Tsjombe van de
provincie Katanga, onder de
huidige omstandigheden niets
voelen voor Hammarskjoeld's
plannen. Uitvoering ervan zou
de chaos vergroten. Want de sa
menstelling van het VN-leger is
van dien aard, dat niet op een
onpartijdig optreden mag wor
den gerekend. Alleen Loemoem
ba en diens aanhangers zouden
er beter van worden.
Taak V.N.
Dit laatste geldt in veel ster
kere mate voor de plannen, die
aan Kennedy worden toegeschre
ven. Het is nl. niet de taak van
de Verenigde Naties, de Kongo
lezen voor te schrijven, hoe zij
hun binnenlandse politieke pro
blemen moeten oplossen. Het
VN-leger is naar Kongo gegaan
om toe te zien op het vertrek
van de Belgische militairen en
om verdere buitenlandse inmen
ging te voorkomen. Ook ver
lenen de Ver. Naties economi
sche, technische en andere hulp.
Hoewel de verleiding groot is,
Kongo tot een soort beheer-
schapsgebied van de Verenigde
Naties te maken, verdient net
toch geen aanbeveling, stappen
te doen, die in die richting
gaan. Het aandringen op vrij
lating van Loemoemba en zijn
opneming in een coalitiekabi
net op brede basis, is op zich
zelf al een zaak, die buiten de
competentie van de Verenigde
Naties valt, ook al zou de Vei
ligheidsraad zich er achter
plaatsen.
Gevangene
Loemoemba is ondanks het
feit. dat hij ontvlucht is een
misdadiger, die op zijn berechting
wacht en de Verenigde Naties
hebben niet het recht, hier in te
grijpen. De vorming van kabinet
ten is een Kongolese aangelegen
heid en zelfs nu Loemoemba aan
zijn bewakers is ontsnapt, zou het
niet de taak van de Ver. Naties
zijn een rol voor hem op te eisen
in een coalitiekabinet.
Ook voor de Ver. Naties Is
president Kasavoeboe met al
le gebreken die aan zijn bewind
kleven de hoogste vertegen
woordiger van het Kongolese
volk, aan wie de formatie van
kabinetten moet worden overge
laten. En we kunnen ons voor
stellen. dat een coalitiekabinet
op zo breed mogelijke basis ook
zonder Loemoemba denkbaar
is.
Bezwaren
De voorgestelde ontwapening
van het Kongolese leger roept
ook alle mogelijke bezwaren op.
In de eerste plaats veronder
stelt zij, dat het VN-leger bere
kend zal zijn op de taak, die het
tijdens en na die ontwapening
op zich zal nemen. De lessen
uit het jongste verleden hebben
ons geleerd, hierin niet al te
veel vertrouwen te hebben. Het
falen van het bereiken van een
stabiele toestand in Kongo is
voor een belangrijk deel te wij
ten aan de onmacht en de on
wil van dc Verenigde Naties.
Het voornamelijk uit Afri
kaanse troepen bestaande VN-
leger heeft bewezen, dat het
niet onpartijdig kan zUn,
dat het sympathiseert met de
politieke plannen van Loemoem
ba en de zijnen en als gevolg
daarvan geen krachtige leiding
van het VN-opperbevel mag wor
den verwacht. Wat dit betreft
•n er ln wezen geen verschil
tussen het VN-leger en de strijd
krachten van generaal Moboe
toe.
Te hoge prijs
We mogen het gerust zo stel
len. dat Loemoemba en diens
aanhangers het in Kongo spoe
dig weer geheel voor het zeggen
zullen hebben, als de plannen
A-orden uitgevoerd, die aan pre
sident Kennedy worden toege
schreven. En als dat werkelijk
de enige manier is om de top-
stand in Kongo te stabiliseren,
dan moet het ons van het hart
dat de prijs, die daarvoor be
taald moet worden, onverant
woordelijk hoog is. Het is geen
kunst, Kongo uit te leveren aan
Loemoemba, van wie het naïef
zou zijn te verwachten, dat hij
na de vernederingen, welke hij
heeft ondergaan, plotseling een
meelevend lid van de democra
tische gemeenschap zou zijn ge
worden. Als Loemoemba de
macht eenmaal weer in handen
heeft, zal hij inderdaad niet in
ijn oude fouten vervallen.
Integendeel: hij zal trachten
zonder fouten te maken het doel
te bereiken, dat hij zich voor
ogen had gesteld, toen hij na
de souverelniteltsovcrdracht pre
mier werd. Hij zal dan de draad
weer oppakken, waar hij hem
heeft laten vallen. En hij kan
verzekerd zijn van de steun van
een meerderheid ln de Verenig
de Naties.
Verleiding
Intussen is ook de vorming van
een nieuw kabinet in Leopold
stad. waarin aanhangers van Loe
moemba zitting kunnen nemen
als zij dat wensen, een reden
voor Kennedy, niet te hard van
stapel te lopen bij het zoeken
naar een oplossing voor het Kon
golese probleem. Het doen van
spectaculaire stappen kan verlei
delijk zijn voor een president, die
tijdens een verziezingscampagne
een krachtig leiderschap in het
vooruitzicht heeft gesteld.
Kennedy moet (n dit opzicht
Inderdaad een plechtige belofte
inlossen. Uit het weerstaan van
dergelijke verleidingen kan ech
ter veel meer moed spreken dan
uit het toegeven er aan, ook al
zou dit laatste wellicht korte tijd
tot de verbeelding van velen kun
nen spreken totdat blijkt, dat
een misstap werd begaan.
