Meunie £ditsrf)e (fiauranl
BEMANDE SPOETNIK
GELANCEERD?
Commentaar
Bij Luik alleen
doden gevonden
Polen boos over Haagse agenda
NIEUWS in één oogopslag-
BON
Opstand in
al zestien
Angola:
doden
MAANDAG 6 FEBRUARI 1961
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen-1
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
CHRISTELIJKEA Tl ON AAL DAGBLAD
„Stantvustfcfi is aheblmo
mgn hert ia tegijeaspoU"
Eenenveertigste jaargang no. 12093
Spoed met Niks?
Zie pagina 1
Een 6% ton wegende spoetnik van een nieuw type cirkelt sinds
zaterdagmorgen in een baan om de aarde. De ruimte aan boord
is groot genoeg voor twee mensen maar !het is niet waarschijn
lijk dat de satelliet bemand is. In Moskou is men erg geheimzin
nig. De spoetnik heeft iets minder dan anderhalf uur nodig
voor een omwenteling.
Een opstand In Angola, de Portugese kolonie aan de westkust
van Afrika, is de kop ingedrukt. Er zijn twintig mensen om
Jiet leven gekomen. De actie had moeten samenvallen met de
overmeestering van de Santa Maria door ex-kapitein Galvao.
Het gehele weekend hebben 400 man koortsachtig doorge
werkt in Moulrns-sous-Fleron bij Luik. waar vrijdag een
enorme sintelberg op de huizen schoof. Tot dusver zijn tien
lijken geborgen. Onder de sintels moeten echter nog de stof-
mensen, dié niet tot de in-
felijke resten aanwezig zijn 1
Tenminste zeventig personen zijn om het leven gekomen ten
gevolge van sneeuwstormen in het oosten van de Ver. Staten.
In New York is het verkeer geheel ontwricht. Al meer dan
veertien dagen ds het kwik niet boven het vriespunt geweest.
Het afgelopen weekeinde zijn heel wat schepen in nood ge
weest. Daartoe behoorden drie Nederlandse schepen (de kust
vaarders Eddvstone en Democraat, alsmede de logger Ariea),
die in moeilijkheden kwamen door de storm en de mist.
De Westduitse minister van Economische Zaken, Erhard, heeft
de bevolking van de Bondsrepubliek gevraagd het aanbod van
de Westduitse regering voor financiële hulp aan de Verenigde
Staten te s
Hup,
kampioenen
applaus klatert op
van de tribunes- De me
daille, de beker wordt
overhandigd- Een intens
blij gevoel van binnen
omdat het hoogste is be
reikt. Trots als straks ge
fluisterd wordt: „Zie je
die en die daar?
Kampioen1"
Ja, ja!
Ziet a deze foto?#Deze
vier Zweedse jongens zijn
ln tradning voor de wereld-
kampioeschappe n bobslee,
die over een paar weken in
Amerika zullen worden ge
houden. Dagelijks onderdeel
van hun oefenschema: een
fikse veldloop gevolgd door
een ijsbad. En ze lachen er
nog bij ook!
Zo heeft iedere kampioens-
medaille toch ook haar
Jjselijke" keerzijde. Of
anders gezegd: de kam-
pioens kan ook een nacht
merrie worden. Of denkt u
dat dat dagelijkse bad niet
voor 99,9 pet. een nachtmer-
ri ezou zijn?
Hedden wij dan iets tegen
kampioenen Helemaal
niets, integendeel! Verreweg
de meesten van deze jon
gens en meisjes bereiken de
top door offers te brengen
waartoe de meesten van ons
niet in staat zijn en door
grote wilskracht. Wc heb
ben wèl iets tegen de op
zwepende, sensatie zoeken
de mentaliteit van „de mas.
sa" die niet een sportieve
prestatie waardeert maar
die .Jiclden" wil vereren.
Die massanmentaliteit die
soms ook de middelmatiigen
in een roes brengt en hen
ertoe brengt te zoeken naar
onsportieve middelen om
toch ook maar de top te be
reiken. Want zo gaat het
soms, helaas!
Vandag is het maandag
en de krant geeft dus weer
sport. Voor sommigen is die
maandagkrant daardoor een
„waardeloze" krant jam
mer want sport en spel zijn
een verrijking van het le
ven. Maar aan de andere
kant hopen we dat niet één
lezer de maandagkrant open
vouwt .met trillende han
den van spanning". Houdt
de sport gezond!
(woonplaats)
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing ts).
Als bewjjs van dankbaar
heid uwerzijds, ontvang Ik
graag het boek „Tip-Parade"
op onderstaand adres:
(straat)
(woonplaats)
Speculaties in Moskou
Sow j et-autoriteit
overgeplaatst
De overplaatsing van Averki Aristof
lid van het presidium van het centrale
comité van de partij van zijn post in
Moskou naar Polen als ambassadeur,
heeft in de Sowjet-hoofdstad levendige
speculaties doen ontstaan.
Hoewel er geen officiële verklaring
was gelooft men vast dat de overplaat
sing een ernstige degradatie is en dat
Aristof de eerste is op een hoge post die
getroffen wordt door de aanval van pre
mier Chroesjtsjef op hen die verant
woordelijk zijn voor de tekortkomingen
op landbouwgebied van het afgelopen
Actie tegen r.-k.
op Cuba?
Toespraken in het weekeinde van twee
hooggeplaatste aides van Fidél Castro,
hebben een verhevigde campagne ont
huld om de Cubaanse r.k. kerk, in een
adem te noemen met de nieuwe rege
ring Kennedy in Washington en de Cu
baanse contrarevolutionairen.
Opmerkingen op een bijeenkomst van
onderwijspersoneel gemaakt door pre
sident Osvaldo Dorticos en de minister
van onderwijs Armando Hart lieten ook
doorschemeren dat de regering over
weegt zeer spoedig stappen te onderne
men tegen de particuliere en rooms-kath.
scholen. Dorticos beschuldigt de scho
len ervan haat te kweken tegen de re
volutie van Castro.
DE RUSSEN hebben zaterdag een spoetnik met een gewicht van zes en
een halve ton gelanceerd, waarmede zij heel geheimzinnig doen- In
het westen leeft het vermoeden, dat de raket bemand is, maar in Moskou
hult men zich in stilzwijgen. Japanse luisterposten hebben seinen opge
vangen op de normale frequentie van de spoetnik, maar zeggen dat deze
afkomstig schijnen te zijn van een vast station inplaats van een bewegend
voorwerp.
De stilzwijgendheid van de Russen
heeft in het westen ten slotte specu
laties doen ontstaan, dat er iets ver
keerd is gegaan, of dat de communis
ten de een of andere spectaculaire
ontwikkeling stilhouden, totdat zij
weten, dat het succes volkomen ver
zekerd is. Wat het westen het meest
verbaast is, dat de satelliet blijkbaar
geen seinen naar de aarde kan zen
den. want geen enkel westers stadion
heeft ze kunnen opvangen.
Volgens de bekendmakingen van de
Russen is de satelliet gelanceerd met be
hulp van 'n verbeterde meertrapsraket.
De apparatuur zou tijdens en na de lance
ring goed hebben gefunctioneerd. De
Spoetnik zou zich in een baan om de
aarde bewegen onder een hoek van 64
graden 57 minuten. Het verste punt van
de aarde zou op 327,6 km. en het meest
nabije punt op 223.5 km liggen.
Het is de grootste Spoetnik, die de
Russen totdusver hebben gelanceerd. Ook
de Verenigde Staten hebben nooit een zo
zwaTe satelliet het luchtruim ingeschoten.
Uit Japan wordt gemeld, dat de
ïn onregelmatig worden waargenomen
op de golflengte die door de Russen
aangegeven werd na het lanceren var
Spoetniks, voorafgaand aan die van za
terdag, er werd geen radio-frequentie op
gegeven. Als zij van een bewegende sa
telliet afkomstig waren, zouden zij vol
gens de Japanners regelmatig opgevan
gen moeten worden. De signalen hebben
geen Doppler-effect, die men aantreft bij
seinen van een bewegend voorwerp. Zij
waren bovendien niet duidelijk te
derschpjdcn".
De gruishoop, die vrijdag het bij heeft plaats gevonden binnen de afval-
Luik gelegen gehucht Moiilins-sous*
Flerons in rouw heeft gedompeld,
verbergt nog steeds de lijken van
een aantal mensen, hoeveel weèt
men niet. Er zijn er tot dusver tien
geborgen. Alleen dat van mevrouw
Piette wordt nog vermist. Maar er
bevinden zich volgens de autoritei
ten ook slachtoffers onder de sintels,
die zich op het ogenblik van de
ramp in het gehucht bevonden,
maar niet tot de inwoners behoor
den.
In de nacht van zaterdag op zondag
werden de stoffelijke resten van vieq
mensen gevonden. Het waren die van d<
kinderen en de moeder van dr. Olie
belle en van het 12-jarig zoontje var
een onderwijzer. Een werd in, een bad
kamer aangetroffen, de anderen
keuken. De burgemeester van Jupille
deelde zondagochtend mede, dat elke
hoop op het vinden van overlevenden
was opgegeven. De reddingsploegen ble
ven echter bij het werken rekening
houden met de mogelijkheid, dat er nog
levenden onder de gruismassa gevon
den zouden worden.
's Middags werden opnieuw drie licha
men geborgen. Eerst die van de negen
jarige dochter van de onderwijzer,
Christiane Collard en haar grootmoeder
mevrouw Anne Leclercq, later dat
de elfjarige Francois Piette. Haar i
der was nog niet gevonden. Er w
toen tien lijken gevonden.
Volgens redders bleek het gruis,
in de huizen binnendrong, de bewoners
tegen dc plafonds te hebben gedrukt.
Mevrouw Guebelle (dc doktersvirouw)
werd in de keuken gevonden met haar
twee kinderen in haar armen. De twaalf
jarige zoon van de onderwijzer Collard
werd evenals het bad tegen het
plafond van dc badkamer gedrukt.
Dag en nacht zijn vrachtwagens
bulldozers bezig geweest, do enorme
sintelhopen op te ruimen. Bulldozers
hebben een weg geploegd die het profiel
van de oorspronkelijke weg volgt. Daar
door konden tot dusver onbereikbare
huizen worden benaderd.
De 400 soldaten, brandweerlieden. Ro
de Kruis-helpers en arbeiders overwe
gen het reddingswerk te onderbreken
als het lijk van mevtrouw Piette ge
vonden is. De vierhonderd man zijn
doornat van de regen, steenkoud en
uitgeput.
De reddingsploegen dragen nu gas
maskers, omdat er schadelijke gassen
zijn waargenomen, die uit de gruismassa
komen. De hoofdwegen die naar de
plaats van de ramp leiden, zijn afge
sloten voor het gewone verkeer. Een
hoogleraar uit Luik houdt rekening met
de mogelijkheid, dat een gasontploffing
berg. doordat het regenwater
werkt op de sintels.
Koning Boudewijn en koningin Fabio-
la hebben zaterdag een bezoek aan bet
toneel van de ramp gebracht. Iemand
bood dc vorstin een paraplu aan, die
zij afwees met dc woorden; „Het regent
voor iedereen, ook voor mij".
De satelliet Is groot genoeg om twee
mensen aan boord te hebben, maai
de weinige inlichtingen, die Moskou
6trekt, krijgen de westerse geleerden de
Indruk, dat zij niet bemand is.
De Russische prof. KUnof zei, dat de
satelliet ten doel heeft een stadie van de
naaste omgeving van de aarde te maken,
ook van het gevaar, dat meteorieten op-
In de Sowjetunie behandelt men de
lancering als een propagandastunt. Er
worden geen gegevens over de laatste
vorderingen verstrekt. Zelfs worden niet
de routine mededelingen gedaan dat het
ruimteschip' normaal functioneert. Even-
er het gewone schema over de
steden, die de Spoetnik passeert.
Ook volgens prof. Lovell van het grote
Britse station Jodrell Bank meent dat er
iets vreemds aan de hand is met het Rus- I
sische stilzwijgen. „Als die stilte aan
houdt. ben ik geneigd te geloven, dat er
onmiddellijk na de lancering iets mis is
gegaan". Lovell zei. dat de radio va
satelliet het misschien niet goed doet of
dat de Russen uitzenden op een frequen
tie. die voordien niet gebruikt werd.
„Het is vanzelfsprekend mogelijk, dat er
iets levends aan boord is. niet noodza
kelijkerwijs een mens. dat de Russen
niets zeggen, totdat de satelliet veilig en
wel op de aarde is teruggekeerd", aldus
prof. Lovell.
Staande op èen tien meter hoge berg sintels maakte de fotograaf deze
opname van een getroffen huis in het Luikse gehucht Moulins-sous-
Fleron. Ttcee verdiepingen van het huis zijn door het gruis bedolven.
EICHMANN WIL NIETS
OVER GLöBKE ZEGGEN
Adolf Eichmann, die zich binnenkort
n Israël moet verantwoorden wegens
ajn aandeel in de moord op zes miljoen
Europese joden, heeft geweigerd te ant
woorden op vragen over de activiteit in
Hitlerstijd van dr. Hans Glöbke, de
staatssecretaris van bondskanselier
Adenauer. Zoals gemeld, wordt Glöbke
i beschuldigd ook betrokken te
zijn geweest bij de massamoord op de
joden, door zijn commentariëring van dr
Duitse rassenwetten.
Een reohter te Haifa heeft naar aanlei
ding hiervan Eiohmann ondervraagd,
deze wilde niets zeggen.
Zo heeft dc sintelberg de hui
zen van Moulins-sous-Fleron
in België verzwolgen
TNE OPSTAND, die in Angola had moe- nen
ten uitbreken, toen ex-kapitein Gal
vao de Santa Maria overmeesterde (die
Inmiddels aan de Portugese marine-at
taché in Brazilië is overgedragen), 1:
vrijdagnacht in de kiem gesmoord. D<
tegenstanders van het regime van Saia-
zar, die bijna twee weken te la«
tie waren gekomen, zagen zich geplaatst
tegenover een politiekorps, dat volkomen
op eventuele onlusten was voorbereid.
Blikbaar was de capitulatie van Galvao
ln de Braziliaanse haven Recife de drup
pel. die bij Salazar's tegenstanders d<
emmer deed overlopen. Zestien menser
lieten het leven. Sinds gisteren is de toe
normaal.
De aanval, die vrijdagavond in de
hoofdstad Loeanda werd ondernomen,
werd binnen een half uur afgeslagen,
maar de onlusten duurden de gehele
naoht voort. Onder de politiemannen
vielen zeven doden. Zondagmiddag kwam
het opnieuw tot ongeregeldheden, toen
de slachtoffers ten grave werden gedra
gen. Daarbij lieten opnieuw vier men-
het leven. Later werd bekendgemaakt,
van vrijdag af in totaal zestien men-
waren omgekomen, zodat bij de aan-
van vrijdag onder de rebellen vijf
slachtoffers gevallen moeten zijn.
De opstandelingen bestormden een po
litiekazerne en burgerlijke en militaire
gevangenissen. Later bleek, dat men ook
getracht heeft, een radiostation te over
meesteren. Kort voordat de aanvallen
begonnen, wierp een groep betogers ste-
Ihuizen in een buitenwijk, ken
nelijk om de politie af te leiden.
De politiepatrouilles in Loeanda, de
hoofdstad van Angola, zijn versterkt. Een
onbekend aantal personen is gearresteerd.
Onder hen bevinden zich vijf Portugezen,
die hun gezichten zwart hadden gemaakt
om niet op te vallen tussen de Afrikaan
se aanvallers. De aanvallers hebben ge
bruik gemaakt van Tsjechische wapens.
Velen van hen spraken Frans. Het
blad A Voz schreef gisteren, over vol
doende gegevens te beschikken om
overtuiging te staven, dat de comm
ten en hun bondgenoten een offensief
tegen Portugal organiseren. Een ander
blad vroeg zich at of soortgelijke acties
ook in het moederland worden voorbe-
De bevolking van Loeanda toonde ver
wondering en verontwaardiging over de
gebeurtenissen van de afgelopen dagen.
kalm in de stad en het leven
gaat zijn normale gang.
MATROOS VERDRONK NA
VAL VAN SCHIP
De 22-jarige lichtmatroos J. Roeien
uit Almelo, bemanningslid van de Delf-
zylse coaster Ursa Minor, is in de haven
Briston (west-Engeland) verdron
ken. Tijdens onderhoudswerkzaamheden
verloor hij zijn evenwicht en raakte te
r)P HET PRILLE UUR van de nieuwe
journalistieke werkweek waarop wij
deze regels schrijven is het nog niet be
kend, of zich in de jongste Russische sa
telliet een mens bevindt. Zullen we het
vandaag weten? Zullen we het ooit weten?
Er zijn stellig aanwijzingen. De zwaarte
van de Spoetnik is er een van. Het is op
zichzelf reeds een enorme prestatie om
zulk een gewichtig voorwerp een ge
wicht hier dan zowel letterlijk als figuur
lijk genomen in de ruimte te stoten.
Een andere aanwijzing ls het betrek
kelijke stilzwijgen, dat de Russen zelf,
althans tot op dit moment, in acht heb
ben genomen. Het is begrijpelijk, dat men
zwijgt zolang men een mens, die men ln
de ruimte heeft gebracht, niet tevens
levend heeft geborgen.
Het ls bekend, dat over de waarde van
een experiment als dit verschillend wordt
geoordeeld. Er is gesteld, dat de mens,
al zijn kwaliteiten ten spijt, een gebrek
kig waarnemer is en als zodanig achter
blijft bij de geperfectioneerde instrumen
ten. Waartegen is aangevoerd, dat de mo
gelijke situaties waarop men een instru
ment kan „instellen", beperkt blijft en
dat het waardevol is wanneer een mens
regulerend kan ingrijpen.
Ook komen problemen van hoge ethi
sche waarde aan de orde. Hoever mag
men gaan met de mens aan gevaren bloot
te stellen? Bij de ene levensbeschouwing
zal men wat dit betreft een heel wat rui
mer standpunt innemen dan in de andere.
In de ene maatschappijbeschouwing zal
men bovendien spoediger dan ln de an
dere een bereidheid aantreffen om zich
ten dienste van de collectiviteit op te
offeren.
Het kan ook nuttig zijn om te beden
ken, dat, gelet op de werkelijke verhou
dingen van het heelal, ook bij een tocht
als deze, hoe indrukwekkend op zichzelf,
nog nauwelijks van „ruimte" en „ruimte
vaart" kan worden gesproken. Nog nau
welijks verheft men zich van de aarde.
Waardoor men dan bevestigd wordt ln
zijn indruk, dat de mens, op de aarde
geschapen, ook op de aarde is ingesteld
en aangewezen. Wat hem, dank zij genade
van God, niet behoeft te verhinderen om
zich bezig te houden met „de dingen die
boven zijn".
Maar dan krijgen we van doen met
dimensies als waaraan de menselijke
ruimtevaart helaas pleegt voorbij te gaan.
Waarmede echter de uiteindelijke betrek
kelijkheid van haar waarde wezenlijk
wordt geaccentueerd.
Volgens een bericht van het Indonesische
persbureau „Pia" zijn dn Midden-Java bij
een epidemie 143 mensen aan pokken ge
storven. Er werden in itx>taal 2500 mensen
aangetast
In de gevangenis van Araracuara, 550 ki
lometer van de Columbiaamse Bogota, is
gisteren een opstanid uitgebroken, die aan
vijftien gevangenen het leven heeft gekost
Bij een brand, die de boerderij van de
familie Marc Saint-Laurent in Quebec
Canada) verwoestte, zijn zeven kinderen
van het echtpaar Saint-Laurent om het
leven gekomen.
In Chrili zyn opnieuw 300 mensen dakloos
geworden door een uitbarsting van de
vulkaan Calbueo. Drie lavastromen ver
nielden huizen en velden. Persoonlijke on
gelukken zijn niet gemeld.
Volgens een correspondent van de Sunday
Times in Washington zal president Ken.
nedy waarschijnlijk dit voorjaar reeds een
bezoek aan Europa brengen en mogelijk
de vergadering van NA.V.O.-ministers, die
op 9 mei in Oslo begint bijwonen.
Tendens stijgend
van IJsland en ten westen ran Schot
land was gelegen bepaalt thans het
in West-Europa. Met krachtige tot harde
zuidwestelijke winden drong de afgelopen
nacht zachte Oceaanlucht van de Golf van
Biscaye het land binnen. Morgen stroomt
echter Oceaanlucht van iets hogere breed
ten naar ons land waarin de temperatu
ren iets lager zijn maar toch nog enkele
graden boven normaal. Randstoringen van
de depressie zullen af en toe wat regen
veroorzaken, afgewisseld door enkele op
klaringen. Op de Oceaan ten westen van
de Azoren ligt een volgende depressie, HET WEER IN EUROPA
die eveneens in de richting van West-Eu
rope koerst. Het weer houdt dan ook de
komende dagen
ter.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk zwaarbewolkt met re
gen, later opklaringen en enkele bnien.
Minder zacht. Krachtige tot stormach
tige wind tussen zuidwest en west.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
"'oKtradl, tarok! RaPPor*en hedenmorgen zeven uur
J£EN KRANT in Warschau, aldus het blad, „houdt een vier Bug gedrukt zagen, te zijn
dc „Zycie Warszawy" deel van ons westelijk ge- Gdynia en Gdansk (op de ten".
ontvvaardiging
artikel haar ver- bied in, ln dezelfde kleur als map Danzig) behoren op de
Een der directeuren van land. Daarom zijn de kaart-
de N.V. heeft hieromtrent jes zoals nu opgenomen.
een het Duitse gebied gedrukt, kaart bij „groot Duitsland'
Nederlandse zakagenda voor met de woorden „onder In 1958 was de kalender van medegedeeld dat de N.V., juist, ook al zal het betref-
1961, uitgegeven door de Pools beheer Ook de rivier Rijam normaal. Het gebied reeds met het ministerie fende grondgebied later toch
Duitsland
Haagse uitgeverij, de N.V. Odra is niet ln de kleur van ten oosten
Van Rijmenam. Op een land- een landsgrens gedrukt,
kaartje van Polen in deze
kalender is Pools gebied bij
Duitsland ondergebracht. Het groter,
blad zegt dat dit een onzin- gende
delijke publikatie is.
„De kaart van Duitsland'
buitenlandse zaken con- tot Polen gaan behoren. Het
was ais Polen aangegeven, tact heeft opgenomen over zijn toeristische kaarten, al-
Daarop kwam de Westduitse deze kwestie. De gegevens dus deze directeur. De na-
,Onze verrassing werd nog ambassade tussenbeide. In voor de gewraakte kaartjes men op elk kaartje zijn in
Wlj d* vo1: d? volS«?d® uitgave kwamen zijn van de Westduitse am- de taal van het land opge-
land afkom- nomen. „Maar wat we ook
pagina het woord nieuwe kaarten in dc zak- bassade in
Duitsland over het gehele agenda." Het blad zegt ten- stig. Het standpunt van de- doen het "zal wel nooit goed
gebied van Polen tot de rl- slotte zeer verontwaardigd ze ambassade was, dat er zijn", zei hij.
