|lirumc £dJisrl|e lümircmt
geeft
in
Galvao
Recife strijd op
Commentaar
Telefoneren met onzichtbaar licht
3
NIEUWS in één oogopslag-
ife
Zij en haar
goudvis.,..
BON
Vrijlating Loemoemba
op agenda V-raad?
Geen Duitse propaganda
bij hulp aan Indonesië
VRIJDAG 3 FEBRUARI 1961
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
Eenenveertigste jaarpang no. 12091
CHR1STEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvasticfi i« qhtbltofo
mgn fieri ia Ugljenspotf
Kennedy
AMERIKA IS
STERK GENOEG
Zie pagina 3
Alle passagiers van de Santa Maria zijn veilig aan land ge
bracht en het schip is door Braziliaanse mariniers bezet. Slechts
zes bemanningsleden wilden bij kapitein Galvao blijven, de
meerderheid van zijn volgelingen heeft in Brazilië politiek
asiel aangevraagd- De Santa Maria zal niet meer uitvaren.
In de veiligheidsraad heeft Ceylon voorgesteld de troepen van
generaal Moboetoe te ontwapenen en te ontbinden.. Loemoem
ba en zijn aanhang zouden het bewind weer volledig in
handen moeten nemen, terwijl het Kongolese parlement bijeen
geroepen zou moeten worden.
President Kennedy heeft een ingrijpend programma aange
kondigd ter bevordering van de nationale veiligheid en wel
vaart. Een van de uitgangspunten is: de kloof versmallen tus-
De waarnemend minister van buitenlandse zaken van West-
Duitsland, dr. H. von Merkatz, heeft verklaard, dat de West
duitse hulp aan Indonesië niet met propaganda-oogmerken
wordt gegeven. De Indonesische minister Soebandrio heeft
gezegd, dat een bezoek van een V.N.-missie aan Nieuw-Guinea
zonder Indonesische toestemming als van geen waarde zal
worden beschouwd.
Fokker ls bezig met nieuwe ontwerpen voor een grotere
Friendship en voor een gewijzigde Friendship voor de lucht
machten. De verkoop der huidige toestellen is zodanig, dat
binnen afzienbare tijd de kosten van ontwerpen e.d. zullen zijn
terugverdiend.
HET kan natuurlijk.
Het is mogelijk dat
iemand de deur van zijn
huis achter zich dicht
trekt en zich dan niet op
zijn (of haar) gemak voelt
omdat de goudvis nu zo
alleen is. Het is mogelijk
dat die iemand er eens
met deze en gene over
gepraat heeft, echt met
een zorgelijk gezicht,
voortkomend uit een ge
prangd gemoed, dat deze
zorgen ter ore zijn geko
men aan een fabrikant en
dat deze man ten slotte
gedaan heeft wat een fa
brikant behoort te doen:
peilen waaraan het pu
bliek behoefte heeft en
daarop zijn produktie af
stemmen.
Dat zijn allemaal mogelijk
heden feit is dat deze
„aquabag", deze goudvissen-
tas dus, op het ogenblik te
zien is op een internationale
beurs in Blackpool. En feit
is dat er naar gekeken
wordt.
Nu zullen er bij u (en bij
ons trouwens ook) wel eh-
kele vragen opdoemen. Zijn
er mensen die het zich aan
trekken dat hun goudvis al
leen thuis is? Onze mening:
neen. Zijn er mensen die
met zo'n vreemd geval wil
len lopen? Onze mening
ja. Want net zo goed als er
een fabrikant is die heeft
willen opvallen door zo'n
ding te maken, zijn er men
sen die willen opvallen door
zo'n ding te dragen. Heus,
heel wat „heldendaden",
waarover u in uw krant
leest en waarvoor u mis-
schien wel bewondering
hebt, komen voort uit deze
zelfde zucht om op te vallen.
En nu we het toch over de
krant hebben ook u kunt
opvallen. Op drieërlei wijze.
Omdat u onze krant leest,
bent u opvallend. Als u geen
nieuwe abonnee aanbrengt,
blijft u opvallend achter bij
al diegenen die wél diac
tiviteit ontplooiden. En als
u wel een nieuwe abonnee
aanbrengt, valt het op dat u
voor geen gat meer te van.
gen bent. Geen wonder,
want dan hebt u TIP-PARA-
DE in huis.
(woonplaats)
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing la).
Als bewfja van dankbaar
heid uwerzijds, ontvang tk
graag het boek „lip-Parade"
op onderstaand adres:
Jongens trachtten
Praags vliegtuig
te overmeesteren
Berichten die in Praag de ronde doen
zeggen dat drie jongelui vorige wee*
vrijdag geprobeerd hebben zich mees
ter te maken van een vliegtuig om
naar het westen te ontsnappen.
De poging mislukte, en de drie jon
gens, allen 16 jaar, werden gearresteerd
Kort nadat het toestel Praag-Bratisla-
va opgestegen was, aldus het ver
haal trokken drie jongelui revolver*
om de passagiers in bedwang te houden
Zij traden de cockpit binnen en zei
den de piloot dat hij zijn koers moesi
wijzigen en naar het westen vliegen.
De piloot nam echter een scherp*
bocht en schudde daardoor de jongelui
van zich af. Niettegenstaande hun hef
tige verdediging werden zij overmees
terd door leden van de bemanning en
enkele passagiers.
Bij deze worsteling weiden de twee
de piloot, de navigator en een passagie»
door schoten van de jongens gewond
Het toestel keerde naar Praag terug
waar de jongens overgedragen werden
aan de veiligheidspolitie.
Van Algerijnse zijde is meegedeeld,
dat de kwestie Algerije in de hervatte
zitting van de Algemene Vergadering
van de V.N. op 7 maart ter sprake ge
bracht zal worden, tenzjj Frankrijk vopr
die tijd met de Algerijnse" opstandelin
gen gaat onderhandelen.
Ex-premier Menderes van Turkije
is gisteren schuldig bevonden aan het
misbruik van openbare fondsen tot een
bedrag van dertien miljoen lira (circa
15 miljoen gulden) in de tien jaar van
zijn bewind.
GALVAO heeft in alle opzichten gecapituleerd. Gisteravond zag hij zaoh
door de explosieve situatie op de Santa Maria genoodzaakt, het schip
de haven van Recife in Brazilië te laten binnenstomen en de passagiers
op sleepboten te laten overstappen, waarmede zij naar de wal werden
gebracht. Toen de passagiers in veiligheid waren gebracht, bezetten Brazi
liaanse mariniers het schip om de ongeveer 370 leden van de bemanning
gelegenheid te geven in vrijheid te beslissen, of zij op het schip wilden
blijven. Zes wilden bij Galvao blijven, de rest ging van boord.
Ook 45 van zijn 70 volgelingen ga
ven er de voorkeur aan: aan land te
gaan en in Brazilië politiek asiel te
vragen. Galvao bleef toen niet an
ders over dan een persconferentie te
beleggen en op dramatische wijze te
verklaren, dat het schip niet meer
zal uitvaren, omdat hij over te wei
nig mensen beschikt om de Santa
Maria te bemannen.
.Het zou krankzinnig zijn om met dit
ongewapende schip de strijd aan te bin-
met de marine-eenheden, die tegen
zijn samengebracht" zei hij. Twee
Portugese oorlogsschepen en een Spaan
se kruiser, benevens vier Braziliaanse
fregatten, lagen buiten Recife te wach
ten.
Enkele uren tevoren waren de bijna
600 passagiers en 360 bemanningsleden
aan land gegaan. Galvao en zijn helpers
zullen nu vermoedelijk
vragen. De ontscheping
ten geschied. De Santa Maria was* na-
melijk enkele honderden meters van d«
kade voor anker gegaan om inbeslag
neming door de reahterüjke macht op
verzoek van de Portugese regering en
de eigenaars van het schip te vermij-
De passagiers giirngen
gedwongen reis van twaalf dagen op
zee. Een grote menigte sloeg gade, hoe
het schip hert anker liet vallen en ten
slotte de eerste passagiers van boord
gingen. Het leak, alsof de gehele stad
uitgelopen was naar de haven. Een snel
le boot met een doziju main aan boord
(in zwempak) werd naar de zijde van
de Santa Maria gezonden voor het ge
val een passagier bij het overstappen
op een van de sleepboten zou misstap
pen en in het water zou vallen.
Als laatste van de bemanning verliet
de gezagvoerder, kapitein Mario San
tos Maia het sahip. Op de wal verklaar
de hij dat Galvao en diens bandieten
niet in staat zouden zijn, met de Santa
Maria weg te varen. Hij sprak de hoop
uit, dat de Braziliaanse marine het
schip aan de ketting zal leggen krach
tens het beslag, dat het hof voor de
scheepvaart te Recife heeft opgelegd.
AFGELOPEN
De ongeveer honderd Braziliaanse
mariniers, die aan boord van de Santa
1 znn nemers M?ria waren gegaan, hadden opdracht
bSSüÏ Sis! "°odig ««wsM t« eebniitai
De afgevaardigden van de'elf lan
den in de Veiligheidsraad gaan over
leg met hun regeringen plegen over
de laatste ontwikkeling in Kongo.
Als de bespreking dinsdag wordt
hervat, hopen de Afrikaanse en
Aziatische afgevaardigden de raad
een resolutie te kunnen voorleggen
over Kongo, waarin waarschijnlijk
de vrijlating van ex-premier Loe
moemba, bijeenroeping van het Kon-
golese parlement en terugtrekking
van de Belgische troepen zal worden
gevraagd. Deze eisen zijn al eerder
door die raad verworpen.
In de vergadering van donderdag heeft
de Russische afgevaardigde Zorin het
besluit van de nieuwe Amerikaanse re
gering om het standpunt ten aanzien
van Kongo opnieuw te bezien, toege
juicht. Hij beschuldigde België van
agressie, maar oefende in dit venband
geen directe kritiek meer op Amerika.
Engeland en Frankrijk. Zorin is van
mening, dat Hammarskjoeld en de op
perbevelhebber van de V.N.-troepen in
Kongo zich niet houden aan de be
sluiten van de volkerenorganisatie en
daardoor haar prestige schaden.
De Belgische afgevaardigde bij de
Verenigde Naties, Loridan, heeft in een
nota aan de voorzitter van de algemene
vergadering de Russisdhe beschuldiging
tegengesproken als zou België in strijd
met een aanbeveling van de algemene
vergadering voornemens zijn in Roe-
anda-Oeroendi algemene verkiezingen
te doen houden voordat de algemene
vergadering haar zitting in maart zal
hervatten.
President Kasavoeboe heeft opnieuw
de eis gesteld, dat de Verenigde Naties
de Indiër Radjesjwar Dajal terugtrek
ken als hun voornaamste vertegenwoor
diger in Kongo. In een boodschap aan
de secretaris-generaal verzocht het Kon
golese staatshoofd Dajal te vervangen
door een „neutrale figuur".
Intussen heeft ook Tsjombe, de leider
van Katanga, een boodschap tot Ham
marskjoeld gericht waarin hij zegt
verbaasd te zijn over de bezorgdheid
van de V.N. over „een ex-premier die
toevallig door de internationale orga
nisatie schuldig is bevonden aan groeps-
rooord"
VLUCHTELINGEN
Een woordvoerder van de Verenigde
Naties heeft donderdag meegedeeld dat
Ethiopische soldaten van de V.N.-
strljdmacht die 51 Belgen ze mannen,
13 vrouwen en 12 kinderen in het
oerwoud hebben aangetroffen en deze
vluchtelingen woensdagavond hebben
begeleid naar de grens tussen de Kon
golese provincie Klvoe en Oeganda.
Verscheidene vluchtelingen die dach
ten woensdagavond por vliegtuig van
Stanleystad naar Leopolds tad te gaan,
zagen hun plan gedwarsboomd door
een gewone Kongolese soldaat die wil
lekeurig uitmaakte wie van de vluch
telingen mochten vertrokken en wie
niet. Alle vluchtelingen die met het
vlieigtuig mee wilden, beschikten over
de vereiste papieren.
Vertegenwoordigers van de Franse en
Westduitse regering hebben gisteren
Oesoemiboera verlaten na een diploma
tieke onheuse bejegening te hebben on
dervonden van Anicet Kasjamoera, het
hoofd van de Loemoemba-gezinde re
gering van de provincie Kivoe.
zich toegang tot het sohip te
schaffen. Er werd echter geen verzet
geboden. Galvao deed alsof het zenden
van de mariniers een vriendschappelijk
gebaar van de zijde van de Braziliaan
se regering was. Hl' hield vandaag ook
nog vol, dat hij niet van plan is, de San
ta Maria aan de Braziliaanse autoritei
ten over te dragen. Niettemin verwacht
ten dezen, dat de rebellen-kapitein oir
uiterlijk vijf uur vanmiddag zijn avon
tuurlijke plannen zal opgeven. Overi
gens heeft Brazilië reeds beslist, het
schip niet meer te laten vertrekken,
omdat het wil handelen overeenkomstig
het internationale recht.
Galvao sohijnt nog van plan geweest
te zijn, de buitenboordkranen v
Santa Maria open te laten draaien,
het zou ongeveer twintig uur hebben
geduurd, voordat het schip op die wij
ze tot zinken zou zijn gebracht En in
die tijd was hem niet meer gegund
Alle Nederlandse passagiers, over
het algemeen werknemers van de
Shell en functionarissen uit de Antil
len, maken het wel. Zij zijn met een
speciale KLM-machine op weg naar
Schiphol, waar zij vanavond om tien
nur hopen te arriveren. Er zijn veel
kinderen onder hen. De heer Van der
Meer uit Amsterdam heeft vo!gen>
Ass. Press een knappe brunette uit
Oviedo in Spanje leren kennen aan
boord va nde Santa Maria. Zij zouden
nu zoveel van elkaar honden, dat zij
van plan zijn, met elkaar te tronwen.
Dus toch nog een happy ending.
(Zie ook pagina 5-)
Journalisten en fotografen waren er in Recife tuk op, aan boord van
de Santa Maria te komen. Een fotograaf is halverwege de romp ge
klommen en smeekt vanaf een touwladder leden van de bemanning
hem aan boord te halen. Voorlopig maakten de bemanningsleden
alleen maar foto's van hem.... (Telefoto).
Dr. H. von Merkatz, waarnemend minister van buitenlandse zaken van
Duitsland, heeft gisteren verklaard te hopen dat het geschil tussen Neder
land en Indonesië over Nieuw-Guinea zal worden bijgelegd zonder geweld.
Subaridrio, de Indonesische minister
m buitenlandse zaken, heeft verklaard
toen hem naar de mogelijkheid van
missie van de Verenigde Naties
het betwiste gebied werd ge
vraagd, dat dit zonder de toestemming
Indonesië als van geen waarde zou
worden beschouwd.
In scherpe tegenstelling tot andere
bezoekende hoogwaardigheidsbekleders
legde von Merkatz er de nadruk op dat
dat Westduitse hulp niet met propagan
da-oogmerken zal worden gegeven
Von Merkatz heeft dan ook niet wil
len zeggen, hoeveel krediet, West-Duits-
land bereid is aan Indonesië te verle-
Toen de journalisten bleven aandrln-
_ïn. zei hij wel, dat West-Duitsland se
dert 1957 ongeveer 400 miljoen mark
(360 miljoen gulden) aan kredieten had
verleend, ongeteld de aanzienlijke be
dragen die dit jaar voor verscheidene
projecten zullen worden uitgegeven
Na vele vragen van Oost- en West
duitse correspondenten onthulde hij dat
de handel tussen Indonesië en West-
Duitsland zeventig maal zo groot is als
die van Indonesië met Oost-Duitsland.
Von Merkatz zei, dat Indonesië, niet
om militaire bijstand had gevraagd en
die ook niet had gekregen. Over de kre
dietverlening zei hij nog, dat de ont
wikkelingslanden. die een gedeelte krij
gen van de 900 miljoen dollar (3.42
miljard gulden) welke onlangs ter be
schikking zijn gesteld, niet uitsluitend
in West-Duitsland hoeven te koDen,
maar overal in de Westerse wereld hun
aankopen kunnen doen.
De Franse parachutistenkoloncl Ro
ger Trinquier heeft vrienden in Parijs
meegedeeld dat hij van plan Ls spoedig
naar Katanga terug te keren, waar pre
mier Tsjombe hem hef commando over
het leger en de politie zou hebben aan
geboden-
Trinquier is 29 januari op zijn ver
zoek uit Franse dienst ontslagen.
Premier Macmillan zal begin april
op uitnodiging van president Kennedy
naar Washington gaan voor overleg met
de nieuwe Amerikaanse president. Mae
millan zal eerst met zijn vrouw een
bezoek aan West-Indië brengen.
JN ZIJN ECONOMISCHE boodschap, die
dc nieuwe Amerikaanse president thans
aan het Amerikaanse Congres heeft doen
toekomen, heeft Kennedy de ernstige en
soms kritische toon aangehouden die reeds
uit zijn vorige verklaringen geklonken
had. De sombere, maar tevens vastbera
den toon uit zijn betogen lijkt wat af te
steken tegen het meer blijmoedige ge
luid, dat uit de afscheidsboodschap van
zijn voorganger Eisenhower te horen viel.
Toch is de tegenstelling minder groot dan
men op het eerste horen zou menen.
Eisenhower heeft gezegd: we hebben het
ver gebracht. Kennedy zegt thans we
hadden het verder kunnen brengen. Zo
kan men hun standpunten samenvatten,
en dan heeft ook ieder van beide heren
gelijk.
In elk geval blijkt uit dc thans gepu
bliceerde economische boodschap van
Kennedy wel, dat deze het economische
leven van zijn land nog eens extra wenste
te stimuleren.
Zelf aan zijn land het voorbeeld geven
de aan produktiviteit van tot dusver
voortreffelijke betogen, staat hij voor
de economie van zijn land een niet on
aanzienlijke produktiviteitsverhoging voor.
Dit zal niet in de laatste plaats ge
schieden door financiële injecties. De mo
gelijkheid tot investeren zal belangrijk
worden verruimd. Bekend Is. dat stijging
in de produktie mede afhankelijk is van
het peil van wetenschappelijk onderzoek
en research. Welnu, ook deze zullen over
meer middelen kunnen beschikken. De
scholingsmogeliikhedcn voor de arbeiders
zullen worden bevorderd.
Behalve een economische, hebben de
voornemens van Kennedy ook duidelijk
een sociale inslag. De minimumlonen gaan
omhoog en wat niet minder belangrijk is,
Kennedy verwacht van de verhoging In
de produktiviteit een daling van de
prijzen.
Nu valt niet te ontkennen .dat er in
Amerika aan sociale voorzieningen nog
een en ander te verrichten is. Uit dit be
toog van Kennedy krijgt men de indruk,
dat de gedachten voorshands nog in het
bijzonder uitgaan naar hulp in geval van
werkloosheid. Afgewacht moet worden,
welke sociale pijlen Kennedy nog meer
op zijn reeds gespannen boog gaat nemen.
Ook deze nieuwe boodschap van Ken
nedy verraadt overigens dezelfde frisse
aanpak als zijn vorige verhandelingen.
Er klinken reeds gedachten van baan-
breken de economisten als de ver
maarde Galbraith en anderen door hun
pubMkaties ook in ons land bekend in
door.
Zodat het een steeds boeiender aange
legenheid wordt om ook uit de verte
Kennedy in zijn bewind te volgen.
Het aantal werklozen in de Verenigde Sta
ten is van december op januari met 900.000
toegenomen tot 5.4 miljoen. De toeneming
van de werkloosheid was iets kleiner dan
normaal.
In de uitgestrekte bossen in dc omgeving
van Soest is gisteren het stoffelijk over
schot gevonden van de 19-jarige mej. B.
Hordijk. Op nieuwjaarsdag verliet zij in
overspannen toestand haar woning in
Soest Nadien is niets meer van haar ver
nomen. De politie had reeds een onder
zoek in -dit gebied ingesteld, dat zonder
resultaat bleef. Gisteren werden militai
ren voor dit werk ingezet, die bij het
systematisch doorroeken van het terrein
het lijk van het meisje aantroffen. De po
litie stelt een onderroek in naar de doods
oorzaak.
President Kennedy heeft generaal Lauris
Norstad verzocht aan te blijven als opper
bevelhebber van de N.A.V.O. in Europa.
Juichend verlaten de passagiers
hongerig en op van de ze
nuwen in Recife de Santa
Maria. Een avontuur is, wat hen
betreft, ten einde.(Telefoto)
TVabij de Azoren handhaaft zich
/link hogedrukgebtea. Aan zijn noord-
flank bewegen verschillende luchtdruk,
systemen van west naar oost. Onder an
dere is dit het geval met een rug van
hogeluchtdruk, die vanochtend nog ten
westen van Ierland lag, maar die de
komende nacht over Nederland zal trek
ken. Dit zal plaatselijk mist en een tem
peratuurdaling tot enkele graden bene
den het vriespunt met zich brengen. De
rug van hogeluchtdruk wordt gevolgd
door een nieuwe depressie, die vermoe.
delijk in een snel tempo in de richting
van Schotland zal koersen Deze depressie HITTT
stuwt zachte lucht in de richting
West-Europa. De nadering van het w
tefront, dat deze zachte lucht begrenst
kan later in Nederland weer aanleiding
geven tot enige regen.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vannacht zwakke wind, plaatselijk d
mist en ln het binnenland lichte vorst. Ypenhurg
Morgen overdag half tot zwaar bewolkt Y'.iss
met later enige regen. Matige tot krach
tige zuidwestelijke wind en ongeveei
ZON EN MAAN
T^EN speciale neonbuis, die kunnen worden voor het re- dan alle bestaande. De kleur ls afstand v
-Cj onzichtbaar licht uitzendt, ,a>'fren van televisieprogram- voor het menselijk oog niet te slechts 30
zal ln de toekomst misschien de Dezer dagen Is de buis, die Toch Is het licht dermate ge-
oplossing blijken te zijn voor continu kan werken, gedemon- disclplineerd, dat de bundel van
de afwikkeling van het steeds streerd door wetenschappelijke 1.25 cm over een afstand van
rir.iirir„r medewerkers van de Bell Tele- anderhalve km een afwijking
drukker wordende leletoonver- ph<m„ Lsboratorie, i„ de V.S. van slechte 30 cm ve-toon" In-
keer. De buis wekt een lichtbundel dien de bundel vla een telescoop
op, die honderdduizenden malen scherper gericht wordt, be-
Ook aai de buis gebruikt fijner en zuiverder van kleur is draagt de afwijking over een
150 km
nlcatlesysteem door middel van
lichtbundels een grote stap
De stralen zijn ln tegenstel- dichter bl) verwezenlijking ge
ling tot die van een gewone komen.
gloeilamp, die zich In alle rich- De uitvinder van het systeem
tingen verspreiden, gericht. „Maser" oftewel „Microwave
Door de nieuwe buis, die een amplification by stimulated
meter lang ls en gevuld met emission of radiation" is Ali
een mengsel van helium en Javana, een wetenschappelijk
ncongas, zijn de fantastische medewerker van „Bell", die Jn
mogelijkheden van een commu- Peralö is geboren.
li
