Residentie Orkest zal voor
bestaansrecht vechten
Plannen nieuw seizoen
mogen er wezen
E3si
Filmkeuring betreft ook
titels en reclame
Dienstbode aangevallen
vier jaar geëist
ethergolven
Die Entführung, Mozarts
eerste (miskende) opera
De Zon gaat op
Vijfde gegadigde voor
commerciële t.v.
7
DONDERDAG 2 FEBRUARI Ï9M
Geld alleen bepaalt niveau niet
TTET Residentie-Orkest is er dit keer vroeg bij met het bekend maken
-1-*- van zijn plannen voor het volgend seizoen 1961 1962. Maar daarvoor
heeft het zijn gegronde redenen. In de eerste plaats mogen die plannen
er wezen! Ze tonen op allerlei punten durf tot vernieuwing.
En in de tweede plaats wil het
Residentie-Orkest daarmee
overvloede bewijzen, dat 't recht
heeft op zijn plaats onder de „Witte-
man "-zon en voor geen ander opzij
behoeft te gaan. Aldus hebben wij
althans de zin van de persconferen
tie. door het bestuur van het Resi
dentie-Orkest, begrepen.
Dirigenten en solisten
dig
Als gastdirigenten zijn geëngageerd
Dean Dixon voor zeven concerten :n
november, Jean Martinon voor vier con
certen in december, Pierre Bouler voor
drie concerten in januari 1962, Istvan
Kertesz voor vier concerten in februari
1962 en Elie Poslawsky voor twee con
certen in maart van hetzelfde jaar.
Onder de solisten van de A-serie vindt
men de namen van de vermaarde Russi
sche pianist Emil Gilels, de Duitse so
praan Helga Pilarczyk. die in Alban
Dam-vraag 54
Eerste publicatie.
Een „naturel" van P. van der Kwar
tel te Leiden. Als steeds van goede
kwaliteit Minimum materiaal met ma
ximum effect. Door Van der Kwartel
sneller gecomponeerd dan u kunt op
lossen.
Schaak-vraag 54
i De stelling in de partij Gobert—
Tibaut (België) was: wit: Kei, Da4.
Tal en hl, Lel en c4, Pf3, pi a2, f2, f6,
g2 en h2.
Zwart: Ke8, Dd8, Tb8 en h8. Lc8 en
f8, Pd7, pi a7, c5. b2, f7, g7 en h7. Wit
speelde 1. Lc4xf7; er volgde 1.
Ke8xf7; 2. Pf3—g5t, Kf7—g6 (Op
Kf6: volgt Df4t) 3. Da4— e4f, Kg6—
h6; 4. g2—g4t. Kh5—h4; 5. Pg5—f3t,
Kh4h3; 6. Pf3gif (Hoogst merk
waardige combinatie: het paard gaat
terug naar gl), 6Kh3—h4; 7.
Lel— g5t, Kh4xg5; 8. De4—f5f, Kg5
h4; 9. Df5h5 mat.
Bridge
Alvorens u de oplossing te geven
van het uitkomst-tegenspelprobleem
van gisteren, nog even de kaartverde-
üng:
10954
Q 764
O HB6
A 4 2
A H 7 3
O H 8 2
O V 9 8 5 4
B
I
HV 1096 53
Noord speelt een contract van 6
schoppen, waartegen u Oost eens moet
laten uitkomen met een kleine ruiten!
Dit gebeurde namelijk in de praktijk.
Noord troefde met schoppen 6 en
speelde uit de dummy klaveren 3 na.
West nam ijlings met klaveraas en
speelde weer ruiten, welke Noord
noodgedwongen met de kostbare
schoppenboer moest troeven. Daar
West schoppen 10-vierde had, verloor
Noord hierna nog een slag in troef en
ging één down!
Jack Diamond
Ferras. Muziek
werk
Wij kunnen onmogelijk alle .geplan
de" werken opnoemen en volstaan dus
met enkele o.a. interessante aspecten.
Aan de „klassieken" zal natuurlijk aan
dacht worden besteed. Beethovens Eroi-
ca. Brahms' Tweede Symfonie .staan
naast Mahlers Tweede, Bruckners Vierde
en Achtste Symfonie, alsook een Suito
uit Tsjaikowski's „Doornroosje". Dan
zal men kunnen beluisteren Debussy s
Jeux, Images (Piprre Boulez dirigeert
ze), Sirawinski's ..Apollon Musagète" en
„Agon", Frank Martins Etudes voor
strijkorkest, Dallapiccola, Variaties voor
orkest. Bartoks „De wonderbaarlij xe
mandarijn" (dirigent Boulez), Bartoks
WILLEM VAN OTTERLOO
strumenten. slag-
w.b. de Nederlandse
muz ek naar 0:to Kettin-gs „Drie Can-
zoni". Pijpers Derde Symfonie en Ba-
dings Vierde Vioolconcert
Verder zal het Residentie-Orkest con
certeren in Münohen en Bonn en op het
Ierse Festival in Dublin en Cork.
Provinciaal
Als tweede punt stelde Willem van
Otterloo het pion van de Commissie
Witteman het Concertgebouw-Orkest
tot na'ionanl orkest te maken, aan
de orde. Hij las een grote verdedi
gingsrede voor de positie van het Re-
i Den Haag n
sidentie Orkest voor, omdat dit or
kest zich door bovengenoemde com
missie voelt neergedrukt op provin
ciale basis". Waarom moeten maat
regelen komen om één orkest te be
voordelen? Wordt met geld alléén
het hoogste niveau bereikt? vroeg
Van Otterloo zich terecht af. Waar
om geeft de commissie Witteman geer.
vrijheid aan het Residentie Orkest,
dat door hard werken het niveau van
het Amsterdams ensemble dicht nabij
is gekomen? Het Residentie-Orkest
zal voor zijn recht op bestaan vech
ten, aldus Van Otterloo.
Bergs Lulu Symfonie zal odtreden, de
vioLsten Isaac Stern,
de pianist Theo Brums (in Sohönbergs
Pianoconcert onder Pierre Boulez), ver
der de pianisten Wilhelm Kempf en
Daniël Wayenberg. de sopraan Lois
Marshall (in de Letzste Lieder van Rich.
Strauss) en de fluitist Koos Verheul (in
het Fluitconcert van Petrassi onder
Boulez.
In de B-serie, die van 6 tot 8 con
certen is uitgebreid, treden op de pia
nisten Hans Rionter-Haaser, Andor Fol-
des (Bartoks Eerste Pianoconcert), Hans
Henkemans en Rudolf Serkin. verder dc
violisten Erica Morini en Ida Haendel
(in Strawinski's Vioolconcert onder
Boulez).
Verder komt als grote bijzonderheid
aan beide series meewerken het Pamplo-
na-koor uit Spanje, dat zal zingen het
Requiem van Verdi en Honeggers ..Jean
ne d' Are au Büchcr".
De series C en D leveren als solisten
op enkele jonge artiesten, meestal prijs-
w.nnaars, zoal de violisten Edith Pe.na
man en Jaime Laredo, Malcolm Fragcr.
piano, en daarnaast bekende namen als
Eduardo del Pueyo. p.ano, Franz-Josef
Hirt en Rosemarie Stucki, pianoduo (it
Poulencs Dubbelconcert), alsook de so
praan Carolyn Stanford en de beide
Haagse violistenTheo Olof en Adrienni
de Smet. Ook treedt in deze serie he
Radio Filharmonisch Orkest onder Wil-
lem van Otterloo op.
Toelichtingen wijzigingsvoorstellen (1940, 1948
M°di' 'dn a&ra'™ verandering van het stelsel der tweeledige controle. De mi-
seizoen komt te vervallen, in plaats nisters stellen slechts een reeks technische wijzigingen voor, waarbij ge-
daarvan Is gesteld een reeks concerten deeltelijk gebruik is gemaakt van de suggesties van een commissie onder
ï™"pre"i voorzitterschap van prof. dr. F. L. R. Sassen (1949).
gramma's een grote plaats inner
Bioscoopwet wordt gewi jzigd
(Van onze parlementsredactie)
T~A E ministers Toxopeus (binnenl. zaken) en Beerman (justitie) hebben
U bij de Tweede Kamer een wetsontwerp tot wijziging van de nu ruim
dertig jaar oude Bioscoopwet ingediend. Anders dan bij de drie vorige
1949), die alle werden ingetrokken, is
maar ook andere muziek
De Verpozingsconcerten zijn even
eens geschrapt, omdat wegens de
verkorting der middagpauzes in ver
band met de vijfdaagse werkweek
een deel van het publiek deze con
certen niet meer kan bezoeken.
Het nieuwe wijziginsontwerp beoogt
o.m. een verhoogde rechtsbescherming
voor de aanvragers van bioscoopvergun
ningen en een uitbreiding van de straf
sancties. Daarnaast stelt het enkele ad
ministratieve vereenvoudigingen voor en
verwijdert het en ge verouderde regelin
gen. De belangrijkste wijzigingen zijn:
j De naam van de Centrale Commissie
voor de keuring van films zal ver-
De officier van justitie bij de
rechtbank te Amsterdam heeft tegen
de 27-jarige boekhouder J. B. uit
Amsterdam wegens poging tot dief
stal met geweld vier jaar gevange
nisstraf met aftrek van het voor
arrest geëist.
De boekhouder was ten laste gelegd
dat hij op 5 juli van het vorig jaar op
de eerste verdieping van een woning
aan het Minervaplein in Amsterdam de
22-jarige dienstbode mej. C. A. Flipse
met een nijptang vijf slagen op hat
hoofd had toegebracht en haar de keel
had dichtgeknepen, tengevolge waarvan
zij eerst twee weken in het Wilhelmina-
gasthuis had moeten verblijven en en
ge tijd daarna nog eens tien dagen .r.
een ander ziekenhuis om daar een kaatc-
operatie te ondergaan. Ook thans nog
ondervindt mej. Flipse psychisch de ge
volgen van de aanslag en is ze nog niet
over de sohrik heen.
B. zou geld hebben willen stelen, maar
vond mej. Flipse toen op zijn weg. In
U
hebben bega;
De officier
deel dat de
dachte, die ni
hij toen de mishandeling
n justitie was van oor-
aatschappij tegen ver.
voor geweld terug,
hij zijn zin niet krijgt,
moet worden beschermd. Vroeger pleeg
den de „fatsoenlijke'' inbrekers geen ga-
weid, aldus de officier. Als zij werden
betrapt gaven zij zich over. Maar na de
oorlog zijn er bij de jongere generatie
inbrekers, d.e een wapen meenamen ais
ze op het dievenpad gaan. Daartegen
moet het openbaar ministerie streng op-
De verdedigster, mevrouw mr. G.
Hartkamp-Donker Duyvis, geloofde niet
aan de opzettelijke geweldpleging van
haar cliënt. Hier is sprake geweest van
een wanhoopsdaad, aldus pleitster. Hij
handelde in een impuls, in een soort be
wustzijnsvernauwing. Ze vroeg rekening
te houden met de persoonlijkheidsstruc
tuur van verdachte en met de voorge-
schiedenis. waardoor dit alles is kunnen
gebeuren.
De rechtbank zal 15 februari uitspraak
anderd worden in Rijkscommissie
Filmkeuring Overwogen wordt een
gedeelte van de leden van de rijks
commissie te benoemen op aanbeve
ling van verenigingen, stichtingen en
instellingen, die bij de uilvoering van
de Bioscoopwet in het bijzonder zijn
betrokken. In ieder geval is de be
voegdheid van daartoe aangewezen
corporaties tot het doen van aanbe
velingen in de wet vastgelegd.
2 Ondubbelzinnig wordt nu vastgesteld,
dat de filmkeuring zowel betrekking
heeft op de beelden van de film als
op de hoofdtitel en alle onder- en
tussen itels, de gesproken of gezon
gen tekst, alle andere geluidsweerga
ven en de by de film horende re
clame-afbeeldingen.
Aan het veelvoorkomende euvel
dat men een film aankondigt onder
een andere titel dan door de Rijks
commissie is toegestaan, wordt een
einde gemaakt.
Voorschriften zullen worden gegeven
voor de wijze, waarop wordt aange
geven voor welke personen een bio
scoopvoorstelling toegankelijk is. Thans
worden soms opschriften aangetroffen
als „In deze voorstelling worden vol
strekt geen kinderen toegelaten" of
„Uitsluitend toegang voor volwasse
nen". waaraan - volgens de ministers -
een zekere ongewenste suggestie
te ontzeggen valt
Duidelijk is nu bepaald, dat
een met de controle belast persoon
van mening is. dat bij bioscoopvoor
stellingen personen aanwezig zijn die
de voor de toegang vereiste leeftijd niet
bezitten, op zijn aanwijzing de bio
scoophouder verplicht is die personen
onmiddellijk te verwijderen Het niet
voldoen aan deze aanwijzing wordt
strafbaar gesteld.
De minister van binnenlandse zaken
krijgt de bevoegdheid het vertonen
van alle, dan wel van sommige films
Vanavond op uw scherm
vanavond
Om 8 uur begint het NTS-journaal
en om 8.20 uur de NCRV-actualitei-
tenrubriek „Memo". Van 8.30-10.30
uur: opvoering van de opera „Die
Entführung aus dem Serail" van Mo
zart door het operagezelschap Forum
onder leiding van Paul Pella. Daar
na dagsluiting door ds. O. Jager.
Dat de Nederlandse televisie met haar benarde studioruimte voor
vanavond zulk een grote produktie op touw kon zetten, moet u bepaald
niet onderschatten. Maar de NCRV heeft er een hele organisatie voor
over gehad en waagt zich hiermee aan een voor ons land nog nieuw
experiment dat in andere televisielanden met succes is toegepast: de
opvoering van Mozarts opera „Die Entführung aus dem Serail" ge
schiedt in de Bussumse Vitusstudio en het begeleidende orkest speelt
in de Expohal in Hilversum
Voor dirigent Paul Pella is dit
grote opgave, want hij heeft zijn Ne- de vrouwelijke hoofdrol deze
derlandse Orkestvereniging vóór zich. Destijds meende de kritiek, dat zijn
maar ziet de opvoering op een monitor, soonlijke
Evenzo zien de solisten en het koor van
het operagezelschap Forum hun diri
gent slechts op de monitor en bij de
repetities komen zijn aanwijzingen via
een geluidslijn over naar de studio.
U zult, wanneer u straks aan uw
scherm zit, van dit alles naar we hopen
merken. Dat is althans de bedoeling
en wij mogen verwachten, dat het ex
periment slagen zal. Voor u zullen ge-
beeld een eenheid zijn
neer u afwisselend van het toneel ook
het orkest in het beeld krijgt, zult
zich niet kunnen voorstellen dat i
eventjes overgeschakeld wordt
Hilversum.
LOFWAARDIG
We hebben dus te doen met ee
waardig initiatief van de NCRV. want kluchten,
op deze wijze wordt er uit de technische
mogelijkheden van de televisie gehaald,
hem slordig had doen
componeren.
De erkenning van dit meesterwerk
is pas later gekomen, maar toen werd
de faam van „Die Entführung" ook
onsterfelijk. In talloze theaters over
de gehele wereld is de opera opge
voerd en wordt zij nog altijd ten to
nele gevoerd.
Niet. vooral niet. om het verhaal,
maar om de prachtige muziek en de
zeer bekende aria's, duetten en kwar
tetten. die zij rijk is. Vergeet u toch
vooral nooit, dat bij een opera het li-
U.nl t n. oir- i
Aukje Karsemeyer. Yvonne Oost
veen en Tony van Hulst zijn solisten
bij het Metropole-orkest in hun op
treden in het Steravondprogramma
van de NCRV. Verder is er weer de
schoolquiz en hoort u meer avontu
ren uit het dorpje Last Dit alles tus
sen 8 en 9.30 uur. Om 10 uur is er
een orgelconcert dat Adriaan Blan-
kenstein geeft in de Pieterskerk te
Leiden, om 11 uur hoort u de eerste
symfonie van Tsjaikowski op de
plaat en om 11.30 uur een uitzending
,Van speeldoos tot pierement".
kest onder leiding van Jan Koetsier.
De violist Thomas Magyar verleent
medewerking. U hoort een composi
tie van de dirigent, het vioolconcert
in e van Mendelssohn en de 2e sym
fonie van Schumann. Om 11.10 uur:
iets over nieuwe grammofoonplaten.
Programma voor morgen
VRIJDAG 3 FEBRUARI j96l
Hilversum I, 402 m. 746 kc/s. VARA:
7 00 Nws 7.10 Gym 7,23 Gram en act
g'On Nws 8.18 Gram en act 9 00 Gym
v d vrouw 9.10 Gram 9 35 Waterst 9 40
Schoolradio VPRO: 10.00 Dit en het
lezing 10.05 Morgenwijding VARA
.0.20 V d vrouw 11.00 V d kind 1
norecital H.3o Orgel en zang. AVRO: 12.00
Lichte muz 12.20 Regerirgsv
- in z
bretto maar bijzaak is. Het dient alleen
om verband te brengen in zang en mu
ziek. Op ieder operaverhaal kan men
vernietigende kritiek oefenen: gewoon
lijk zijn het onmogelijke, hoog-opge-
voerde drama's of éven onmogelijke 13.00 nw* 13.15' Meded en gram 13.»
Reursber 13.30 Lichte muz 14.00 Gram 14.»
echter nodig om de emoties van Boekbespr 14.45 Nederl volksliedjes
de menselijke ziel sterk te kunnen uit- Hoe
Het is ook de enige moge- beelden in de solistische partijen. Juist
lijkheid om een studio-opvoering
zulk een groot muziekwerk tot stand te
brengen.
De gehele Vitusstudio is nodig om het
toneel voor deze Turkse romance te om
vatten. want voor een opera-opvoering
1 eenmaal ruimte nodig, omdat t
dikwijls zeer veel personen tegelijk op- eigendom
treden. Dat gebeurt in de scènes waarin
het koor figureert.
„Die Entführung" is breed van opzet
wat de actie aangaat
toch nog passen en meten
de emotie is de kracht van de opera.
TURKSE ROMANCE
Mozart koos voor zijn „Entführung" VPRÖ: 19.30
een zekere sprookjessfeer, nl. de we- is.45 vpro-iywb 20.00 nw 20.05 Bo#V-
reldse weelde van een Turks paleis, bespr 20.10
rijke pasja, die
15.30 Orgelspel VARA: 16.00
z 16.30 V d zieken 17.00 Gmm
Xwe 16.15 Vlaamse notitlea 17.30
ise muz 18.50 De puntjes op de 1.
19.00 V d kind 19.10 Jazzmuziek.
platteland nu. gesprek
heeft gekocht, pit zijn Constance en
baar kamenier Blondchen, plus de
"wè'rcFhet knecht van Belmonte. Constance is
de door Belmonte's geliefde en dus zien wij aan
het begin van de opera hoe Belmonte
in de tuin van het paleis is aangekomen
om zijn geliefde te redden.
De knecht Pedrillo is tuinman ge-
Ki 01c opera maakt, en vertelt Belmonte, hoe de
zijn verlovingstijd. Pasia de kamenier Blondchen aan zijn AIi
der Does ontworpen exotische
decors behoorlijk onder te brengen
daarbij voldoende speelruimte in a
te nemen.
Cultureel contact, lezing. VARA:
21 00 Gram ai .80 Quizprogr 32.15 Buitenl
weetooverz 22.30 Nws. VPRO: 2Q.40 Zorg
om de mens. gesprek. VARA: 23.00 Soc
nws in Esperanto 23.10 Muziefcrevue 23.55
—24.00 N*we.
Hilversumb II, 298 m 1007 kc/*. KRO:
7 00 Nws 7.15 Gram 7 30 V d Jeugd 7.40
.45 Morgengebed en overweging
8.00 nw
8.50
•1 radio 1005 Gram 10.30 Ka-
11.00 V d zieken 11.40 Gram 11.50
- - - ziele luistert 12 00 Middagklok-
die hem allerlei zorgen baarde. DenKt oprichter Osmin cadeau heeft gedaan n<™«!ok!!£ Lichte mui 12 30 Land- an
Mnzart" des- en boe hij Constance zelf in zijn harem tuinbouwroeded 12.x? Lichte muz 12.0O
ar .niozari aes onderhreneen als een van ziin vrou- Act 13 00 Nws 13 15 Zonnewijzer 13 20
.'n klank had als wu onaerbrengen ais een van zijn vrou- Ucht^ muz ,3 y d vrouw U (f0
14.35 Piano en orgel 15.00 Schoolradio 1550
V d zieken 16.30 Pianorecital 17.00 Boek-
bespr v d jeugd 17.15 Kinderkoor 17.40
Beursber 17 46 Metropole-oPk, koor en
bijna twee
Joseph. Mo-
vooral niet. dat de
tijds in Salzburg net
hij het nu heeft vo<
De Oostenrijkse ki
zart's beschermheer
jonge musicus die het aureool van
„wonderkind" had zien verbleken en
zich nu enorm moest inspannen om zo
veel mogelijk composities te produce
ren: dat verwachtte zijn weldoener van
ZUn vrienden waren enthousiast
over de opera, maar de première in
1783 viel bij keizer Joseph noch b(j de
kritiek In g.iede aarde. Men verweet
Mozart gebrek aan originaliteit in de
lijvige compositie, men vond het zang- „Jü „«..i aam«v«uu
druk van muziek en te matig dekt"schijnt "het'dTOdvVnrüs^nabij^In
Gelukkig is het nog niet zo ver en
ziet Belmonte. door zijn knecht aan
'de pasja Selim voorgesteld als bouwmees
ter. kans om in het paleis te blijven
logeren. Intussen weigeren de beide
vrouwen de beide Turken haar liefde,
want Constance bemint Belmonte en
Blondchen Pedrillo. Er wordt een ont- 20.
'8.20 Brabants halfuur 18.50 Regerlngi-
itz Emigratiepraatje van H A van Luyic
19.10 Act 19.25 Memorandum
lezing 19 40 Vera progr v d
idoollege 31.00 Liet
19.30 Pol
voeringsplan beraamd en daarvoor voert 21.30 Jong - oud - eeuwig, godsd gedac
men de opzichter Osmin dronken Als ten-wisseling 21 55 Zangrecital 22.25 Boek-
de ontvoering langs een ladder een feit bespr 22.30 Nws 2.40 Gezinnen en wedu-
zal worden, wordt Osmin echter wakker ,ezini8 28.55 Lichte muz 23.55—34.00
en het hele paleis komt in rep en roer.
De twee paren worden gevangen ge
nomen en als de pasja dan nog in Bel
monte de zoon van zijn aartsvijand ont-
leprogr. NTS 20.00 Weekjournaal
overa NCRV: 20.20 Voordracht
■ogr 21.10 Filmprogr 31.20
1 actie,
kortom, Rïozart had geen
reden tot juichen. Aan de wieg van
zün eerste grote opera voelde hü de dood
miskenning.
Mozart ging gebukt onder deze teleur- gelden
stelling, vooral omdat het hem ook zo
moeilijk was gevallen, zijn bruid Con
stance te veroveren Men heeft later
hooggestemd duet bereiden Bel-
Constance zich voor op de
iaar dan laat Selim, ontroerd
door zoveel liefde, genade voor recht r VAiexandei
DRAADOMROEP
1 schenkt allen de vrijheid.
(orch Nicolal RimSky Korsakov
onder bepaalde omstandigheden te
verbieden Hij zal b.v. van deze be
voegdheid gebruik kunnen maken bij
nationale rouw of bij ernstige natio
nale of internationale spanningen Bij
nationale rouw nam het bioscoopbe
drijf tot dusverre zelf het initiatief tot
sluiting.
Het wetsontwerp brengt niet slechts
de verenigingen ter bestrijding van het
„bioscoopgevaar" onder de werkings
sfeer van de Bioscoopwet, maar ook
filmliga's, filmclubs en dergelijke ver
enigingen met het doel filmvertonin
gen van artistieke, religieuze of cul
turele strekking te bevorderen.
De jongere broer van de boer kwam ook nog
naar de schuur. Hij zag er opgewekter uit en was
ook spraakzamer. Zo, wilden zij zich hier vesti
gen. Er viel niet veel te kiezen, als zij in de buurt
van het water wilden blijven en als zij dat niet
deden viel er niets te vissen. En dan moesten zij
ook proberen een behoorlijke weide te krijgen,
wanl zonder vee kon geen mens net in deze stre
ken uithouden misschien een klein poosie.
maar beslist niet lang.
Erland keek snel even naar Imber. Dergelijke
dingen moest zij maar liever niet horen. Hij vroeg
hoe ver het nog was naar de bergen. Poolvossen
leefden nu eenmaal niet in de bossen, en de ge
wone rode vossen liet hij graag aan de boeren
over. die hadden hem te weinig waarde.
De boer antwoordde, dat de dichtstbij gelegen
top ongeveer 70 kilometer verder lag, een goede
tien kilometer ten zuiden van de rivier.
„Hoe is het daar?"
„Eigenlijk niet zo slecht, maar er woont daar
al een kolonist, van wie de bossen in de buurt
zijn: u moet op uw hoede zijn voor die man. II
moet hoger op gaan; als u de rivier volgt, komt
u aan een volgend meer. Maar veel verder kunt
u niet gaan. De mens kan niet leven boven de
boomgrens."
„Maar er zijn toch zeker ook wel dalen tussen
de bergen?"
„Ja, de heidenen moeten daarboven ergens in
het Gulbrandsdal een beste hoeve hebben."
Imber keek de boer scherp aan.
„Heidenen? Wat zijn dat voor mensen?"
„De kolonist heet Persson; hij moet afkomstig
zijn uit het laagland. Maar dat is al heel lang
geleden. Mijn vader, die een paar keer met
hem mee is geweest naar Noorwegen, heeft
verteld, dat hij helemaal behaard is net als
een beer en dat hij in het ijskoude water duikt
precies als een bever. Toen hij een hut gebouwd
had, heeft hij een tovervrouw genomen en bij
in Gulbrandstal
DOOR BERNHARD NOR D H
haar heeft hij drie zwarte kinderen. Zij moeten
niet eens gedoopt zijn."
„Noemen zij hen daarom heidenen?"
„Ja en zij kunnen ook niet lezen zij kun
nen nog niet eens hun naam schrijven."
De boer vertelde niet. dat hij zelf al negentien
jaar was geweest, voordat hij met heel veel
moeite de bijbel een beetje had kunnen spellen.
Hier in het dorp dankten zij hun christelijke ge
loof aan een oude vreemde kwant, die eens in de
drie jaar in het dorp kwam en er dan twee maan
den bleef om de jeugd te leren lezen en schrijven.
Echte scholen bestonden er in deze uithoek van
het land niet.
Erland vroeg aan de boer, of hij zelf al eens
bij de „heidenen" geweest was.
„Neen, wij hebben in die buurt niets te maken.
Maar de Lappen zeggen, dat zij een best huis heb
ben en vet vee. Twee jaar geleden heb ik de oud
ste zoon eens gezien. Die schiet met betoverde
kogels en brengt berenvellen naar de grote jaar
markt. De Lappen maken een grote omweg, als
zij hem zien, en zelfs dan spreken zij nog allerlei
bezweringen uit. Hij heet Arne, en zij zeggen, dat
in zijn vuisten de duivel zelf huist. Een christen
mens kan toch geen last sjouwen, die zeven man
nen te zwaar is! Ik zou die mensen niet graag als
buren hebben!"
Erland voelde zich niet erg behaaglijk, hij
durfde Imber niet aan te kijken. Het leek niet zo
gemakkelijk vaste voet te krijgen in deze streek.
„Wij behoeven toch geen contact met hen te
hebben," zei hij.
„Neen, maar u mag wel oppassen, dat u niet
met een hond of een geweer op hun grond komt.
want dan zou het u kwalijk kunnen vergaan."
De boer vroeg nog naar nieuwtjes uit de om
geving. Hij had familie op een hoeve, Granudde
heette die. Erland vertelde, dat zij daar over
nacht hadden en toen moest de boer nog veel meer
weten. Het was laat. toen hij de schuur verliet.
De volgende dag, tegen de middag, hadden Im
ber en Erland het meer achter zich en worstelden
verder stroomopwaarts De stroom was al be
hoorlijk krachtig: in het laatste dorp had men ge
zegd. dat zij niet veel verder zouden komen De
rivier werd inderdaad steeds onstuimiger zodat
zij ten slotte naast een groot rotsblok aan land
sprongen Zij moesten de boot en een gedeelte
van de bagage wel achter laten, want verderop
was de rivier slechts over heel korte stukken be
vaarbaar. Erland hakte rijshout en nadat hij de
boot aan de kant had getrokken en hem in de
struiken had verborgen, namen zij hun lasten op
de rug en liepen verder stroomopwaarts.
Het terrein was onherbergzaam. Struiken en
kreupelhout, stenen en rotsen. In de bergen was
de sneeuw nog niet helemaal gesmolten De bo
dem zoog van het nat; zij hadden nog maar een
paar honderd meter gelopen, toen zij al door een
schuimende bergbeek moesten waden. Het troe
bele ijswater kwam Imber tot boven de knieën,
maar zij konden niet meer terug. Weer struiken
en kreupelhout, weer beken, weer waden. Zij lie
pen zwijgend en hijgend verder en tuurden naar
de grond voor zich om niet uit te glijden of te
vallen. Plotseling bleef Erland staan; hij wees op
een grote hoop bij een vermolmde stronk. Er
moest hier een beer gepasseerd zijn. Hij laadde
zijn buks met zware kogels en keek van nu af
aan nog scherper om zich heen. De hond liet zijn
oren hangen, hij toonde geen speciale opmerk
zaamheid.
(Wordt vervolgd)
's Winters voordeliger!
Laat nü de schilder kom**™
vt,
ider Glazounov) Koor van de Po
ser meisjes, Poloweter dansen
>nia Orkest olv Herbert von
Igor Strawln»ky: ,,Le Sac
U ziet. een dwaas verhaaltje van lov
niets, maar daar moet u niet op
letten. Naar wij hopen geniet u Printempi
r ne). Rlas
vanavond van muziek en zang en Ferenc Fricsay II. Peter Tsjaik(
u kunt dat doen tussen 8.30 en ;:5?^roosJ? 'B?1,et p*°*00*- le
l Orchestr* de la Suisse Romande olv. Er-
televisieprogramma heeft de overheid om een zendvergunning
gevraagd. Dit is de N.V. Nederlandse Televisie Maatschappij i.o., wier
oprichters stammen uit middelgrote handels- en industriebedrijven. Als
directeur treedt op de heer W. A. Linting, reclame-oonsulent, voorts
is er uit de kring van oprichters een raad van toezicht benoemd en
men wil de programma's laten controleren door een raad van advies,
welke ook al is gevormd.
De heer Linting, bijgestaan door jhr.
mr. J. W. van Iddekinge, advocaat en
procureur te Amsterdam en liid van
de raad V3n toezicht, deelde ons tij
dens een gisteren in Amsterdam ge
houd?n persconferentie een
mede over de bedoelingen
maatschappij 1.0.
De overige leden van de raad van
toez.oh'. zijn de oud-minister prof. dr.
A. H. M. Albregts. drs. F J. Potshuma,
oud-president-directeur van de Her-
stelbank. mr. W. H. J. Derks. wethou
der
openbare werken te Utrecht, iccug
ze zo maken, dat ze in de huiskamers
gezien kunnen worden door oud en
jong en door kijkers van alle gezindten
en levensovertuigingen.
Teneinde aan de wensen van het ge-
ander hele publiek tegemoet te komen wil
men. indien de maatschappij i.o. con
cessie zou krijgen, beginnen met opinie
onderzoek in deze
De heer Linting meent dat een
Nederlandse commerciële televisie
maatschappij zich dient te beijveren
Duitsland verloren kijkertal
de heer J. H. Meewezen, gemeente
raadslid van Amsterdam. Een hoog
leraar in de elektronica en een zaken
man zullen mede zitting nemen.
De maatschappij i.o. heeft de aan
vraag om concessie al un oktober
1959 bij de regering ingediend, maar
acht nu pas de tijd gekomen in de dat ten 'goede kómt'
openbaarheid te treden, aangezien verenigingen."
binnenkort de televisie-nota bij de
Tweede Kamer zal worden inge-
haar programma's
mogen dus met onderdoen
van West-Duitsland.
„En", zo zeide hy. „de omroepver
enigingen zullen ook profijt trekken
van een tweede kanaal: er komt dan
keuze en dus zullen meer mensen een
toestel aanschaffen, met het gevolg
kijkgeld wordt betaald
de
Zij is van mening, dat commerciële
televisie niet in handen van groot
adverteerders of in die van ander»
groepen die belang hebben bij reclame,
behoort te komen: „net zomin als ad
verteerders zelf dagbladen moeten
exploiteren."
De namen van de oprichters zijn wel
bü de overheid bekend, doch men
wilde deze nog niet tegenover ons
noemen, waardoor wel een zekere
vaagheid ontstaat.
Men wil geen zgn
gramma's" uitvoeren.
De Nederlandse Televisie Maal-
schappij i.o. wil niet meedelen hoe
groot haar aanvangskapltaal is.
maar zU denkt te gaan werken op
basis van een open N.V. Voor dc
aanloopkosten en het eerste Jaar
uitzenden denkt zU ƒ20 miljoen no
dig te hebben: een deel daarvan
wil zy aantrekken door de uitgirte
van aandelen in meeat kleine cou
pures.
Zij denkt 350 man personeel nodig
te-hebben van wie 100 technici en re
kent met de mogelijkheid zich in Am
sterdam te vestigen met studio's en
..sponsor-pro- andere ruimten.
In de raad
advie6 heeft
programma-voering in handen houden personen van verschillende levensbe-
alleen reclameboodschappen
gen voor en na de programma's
tijdens natuurlijke onderbrekingen.
schouwing uitgenodigd Zij zijn: Wim
Bary, directeur van de Stadsschouw
burg in Tilburg, prof. dr W H Hel-
limga. hoogleraar aan de stedelijke
Amsterdam.
-«'ff."." v£ -
l'l ÏSfi„VS ariük Mulder, alg. «oretarn van het
TU.Tn,ée.L SI.? Prin® Bemhardfonds. prof. dr. A.
uren per week. Tien procent daar- hmdiamf ttj«
pen heengaan.
1 reclameboodschap-
lendorff. hoogleraar aan de T.H.S. te
Eindhoven, mr. H. Schadée, hoofdre
dacteur van De Gids te Rotterdam.
Men wil de programma's niet af- de letterkundige dr. Victor E. 'van
stemmen op amusement alleen, maar Vriesland.
