Ilicume £riitsrl)e ÖTourartl
WANHOOP
Santa
op
Maria
Commentaar
Baders trekken haaien aan land
NIEUWS in één oogopslag-
De RAI
is open
BON
Sleepboot en kruiser op
Oceaan in moeilijkheden
Den Haag bouwt 3J„3n5)
een „winkelhof"
DONDERDAG 2 FEBRUARI 1961
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen-1
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
CHRIST ELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Sfantvastkft is ghebltoen
tngn hert in legljeaspotT
Eenenveertigste jaargang no. 12090
Residentie-Orkest
komt voor zijn
rechten op
Zie pagina 7
Vanmorgen lag de Santa Maria nog altijd drie mijl voor de
haven van Recife. De situatie aan boord was bijzonder zorge
lijk. De onderhandelingen tussen Galvao en de Braziliaanse
president Quadros zijn mislukt. Galvao blijft aan zijn vér
gaande eisen vasthouden.
Het eerste „shopping center" in Nederland zal aan het Kleine
Loo in de nieuwe Haagse wijk Mariahoeve worden gebouwd.
Het uitgebreide complex zal over vele voorzieningen beschik
ken. variërend van bioscopen tot een kinderbewaarplaats. En
winkels natuurlijk.
Secretaris-generaal Hammarskjöld heeft de Veiligheidsraad
verzocht hem bevoegdheid te geven het Kongolese leger te
verhinderen tussenbeide te komen in de politieke conflicten
van Kongo. De Loemoemba-gezinde troepen blijken over wa
pens van Tsjechische makelij te beschikken.
Prins Bernhard heeft vanmorgen zowel het nieuwe RAI-ge-
bouw als de 43e RAI-tentoonstelling geopend. In dit nummer
•is een pagina geheel gewijd aan hetgeen op de expositie te
zien is.
Koningin Juliana heeft vanmorgen in Den Haag de Culturele
adviesraad van het Koninkrijk officieel geïnstalleerd. Hij be
staat uit vertegenwoordigers van Nederland, Suriname en de
Ned. Antillen.
Een Westduitse functionaris heeft in Djakarta de Indonesische
regering hoge kredieten en technische hulp toegezegd, o.a. voor
de bouw van een technische school en een kunstzijdefabriek.
De grootste Nederlandse zeesleper, de Oceaan, verkeert op de
Stille Oceaan in moeilijkheden. Men kreeg een tros in de
schroeven. De sleper en de sleep (een sloop-kruiser) dobberen
nu stuurloos rond.
"TVEZE papegaai ge-
zeten in een kood
op wieden, heeft iets met
de RAI te maken. Niet
dat op dit vehikel de
klanten zullen toestro
men.
Dc kooi reed gisteren door
de straten van Amsterdam,
als een der voertuigen in de
rally van „zelfgemaakte gek-
kenauto's", een toeristisch"
evenement georganiseerd ter
gelegenheid van de RAI. En
dat de RAI vandaag geopend
is weet u natuurlijk want er
zijn niet veel mensen meer
in Nederland die geen be
langstelling hebben voor
autos en alles wat daarmee
te maken heeft. Trouwens,
over het nieuwe RAI-ge-
bouw en over de auto-zon-
der-wielen hebt u in onze
krant al zo het een en ander
kunnen lezen.
Nu mag z
kooiauto een
opleveren en
de „levacar" i
een revolutie
j'n papagaaie-
aardig plaatje
misschien zal
n de toekomst
op autogebied
betekenen de opzet van
deze automobieltentoonstel
ling is toch iets anders dan
een aardigheid. Het gaat de
exposanten om zaken doen
en dus gaat het de kran
ten erom hun lezers ook op
dit gebied voorlichting te ge
ven. Onze verkeersredacteur
heeft in deze krant hiervoor
de ruimte gekregen en hij
heeft die gebruikt om u auto
rijder of adspirant-autorijder
enig inzicht te geven in wat
de RAI u biedt- Alles beke
ken dus uit het oogpunt van
,,de klant".
Hebt u geen interesse voor
auto's? Uw vrienden mis
schien wel. Laat onze krant
eens aan hen zien het kan
zijn dat het u het boek
„TIPPARADE" oplevert.Dan
heeft de RAI toch ook nog
iets voor u betekend!
(woonplaats)
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing ts).
Als bewfjs van dankbaar
heid uwerzijds, ontvang Ik
graag het boek „Tlp-Parade"
op onderstaand adres:
Galvao in bus
nagevolgd
Kennelijk geïnspireerd door het
voorbeeld van de Santa Maria,
heeft een groep buspassagiers uit
de Parijse voorstad Villéjuif zich
meester gemaakt van een Parijse
stadsbus, de passagiers eruit ge
gooid en de verbaasde chauffeur
gedwongen te keren en hen naar
de stad te rijden. Het verhaal be
gon toen bij een halte in Villéjuif
de rij wachtende passagiers tot een
lengte van 200 meter was aange
groeid en reeds tien volle bussen
zonder stoppen waren voorbij ge
reden. De „rebellen" odder de
waohtenden hielden de elfde bus
aan, zetten de passagiers er uit en
lieten zichzelf naar de stad rijden.
Trein ontspoorde:
veertien doden
Twee Italiaanse rijtuigen die in Mi
laan gekoppeld waren aan de expresse-
trein van Parijs naar Triest, zijn giste
ren ontspoord, waarbij 14 reizigers ge
dood en 26 gewond werden.
De twee rijtuigen werden uit de rails
geslingerd, terwijl de trein met een snel
heid van 110 km door een bocht raas
de. De rijtuigen zijn omgeslagen en te
gen elektriciteifsmagten geslingerd.
Personeelsuitkering
spoorwegen
Het ministerie van verkeer en water
staat en het ooilege van rijksbemidde-
laars hebben de extra-uitkering van 1%
procent aan het personeel der Neder
landse Spoorwegen goedgekeurd, daar zij
past in de gedifferentieerde loonpolitiek.
DE SPANNING aan boord van de Santa Maria, die nog steeds op drie
mijl van de Braziliaanse haven Recife voor anker ligt, is verschrik
kelijk. Onder de passagiers ontstond een heftige beroering, toen gister
avond laat bleek, dat de onderhandelingen tussen Galvao en de Brazi
liaanse president Quadros waren mislukt. Er zouden zich ernstige inci
denten hebben voorgedaan. Sommige mensen zijn de wanhoop nabij
moeten door gewapende volgelingen van Galvao in bedwang worden ge
houden. Het eten is streng gerantsoeneerd en de watervoorraad zou van
daag uitgeput zijn geraakt. Een aantal vrouwelijke passagiers is hysterisch
geworden. Zij roepen voortdurend: „Laat ons in vredesnaam hier af".
ter, brandstof en een kleine hoeveel
heid voedsel aan boord te nemen;
6. Toestemming om met eigen personeel
geringe averij te herstellen.
De 600 passagiers, die weer een nacht
op (een rustige) zee hebben doorgebracht,
zullen misschien inplaats van een loop
plank af te wandelen, op zee op schepen
van de Amerikaanse marine worden ove
gebracht. De Amerikanen proberen dit
vermijden wegens het risico voor oudere
passagiers en kinderen. De jongste is pas
vier dagen en geboren, nadat Galvao elf
dagen geleden het schip „overnam".
Er bestaat nog een mogelijkheid, dat
president Quadros zal voorstellen het po
litieke en humanitaire probleem te schei
den: Galvao zou in Recife de passagiers
mogen ontschepen en vervolgens, zonder
brandstof, water en levensmiddelen
boord te mogen nemen, moeten terug
keren naar de grens van de territoriale
wateren. Galvao schijnt in elk geval van
plan te zijn, met het schip weg te varen,
nadat hij de passagiers en een deel van
de bemanning van boord heeft laten gaan.
Uit een uitlating van generaal Delgado.
die in Recife is gearriveerd, valt op te
maken, dat nog steeds het plan bestaat,
naar de Portugese kolonie Angola in
West-Afrika te varen.
Een deel van de passagiers zou gereed
staan, een ongewapende opstand tegen de
rebellen te beginnen. Ook de Portugese
bemanning is onrustig geworden. Een
groep zeelieden zou wapens hebben be
machtigd en de eis stellen, dat zjj aan
land gezet zullen worden.
1I\ DE KISEL
Intussen zit ex-kapitein Galvao behoor
lijk in de knel. Aanvankelijk (gistermid
dag nog) verkeerde hij in de veronder
stelling, dat de Santa Maria ongehinderd
de haven van Recife zou kunnen binnen
varen, de passagiers aan land zou kun
nen zetten, nieuwe voorraden brandstof,
voedsel en water zou kunnen innemen
en vervolgens weer naar open zee zou
kunnen 'vertrekken. President Quadros,
die vorige week voor zijn ambtsaanvaar
ding nog al zijn medewerking toezegde,
blijkt hiertoe echter niet meer bereid te
zijn. Hij wil Galvao en de zijnen politiek
asyl verlenen, maar houdt zich verder
aan de internationale wetten wat de toe
komstige bestemming van de Santa Maria
betreft. Hetgeen betekent, dat het schip
aan de rechtmatige eigenaars zou moe
ten worden teruggegeven. Zo kwam het
dan ook, dat de Santa Maria gistermiddag
niet de haven van Recife is binnengeva
ren, maar op de grens van de driemijls-
zone voor anker ging. Voordat hij het
schip verder wil laten varen, eist Galvao
van Quadros inwilliging van de volgende
1. De Santa Maria moet onder zijn com
mando blijven;
2. Geen der opstandelingen mag worden
geïnterneerd:
3. Alle passagiers moeten worden ont
scheept;
4. De leden van de bemanning, die hij
overbodig acht, moeten
boord gaan;
5. Hij moet toestemming hebben
AP DE Stille Oceaan, op ongeveer
300 mijl uit de Japanse kust, is
de Nederlandse zeesleepboot Oceaan
uit Rotterdam in de nacht van dins
dag op woensdag met haar sleep in
ernstige moeilijkheden geraakt. De
sleepboot, die onderweg was met de
voor de sloop bestemde Canadese
kruiser Quebec van Hallifax (Canada)
naar Osaka (Japan) heeft de sleep-
draad in de schroef gekregen. Zowel
de kruiser, die acht runners aan
boord heeft, als de sleepboot Oceaan,
die negentien opvarenden heeft, drij
ven hulpeloos op de Stille Oceaan
rond.
De kruiser Quebec meet 26.000 ton
dead weight en heeft een waterverplaat-
sirug van 8000 ton. Het sleep transport
was al drie maanden onderweg. Op 3
november 1960 vertrok de sleep uit Hal
lifax; eind november werd het Panama-
kanaal gepasseerd. Deze week werd de
sleep in Osaka verwacht.
Omtrent de hulpverlening aan de
sleepboot en de kruiser zijn nog geen
definitieve beridhten bekend. De rederij
hoopt dat de bemanning van de Oceaan
zelf de tros uit de schroef kan verwij
deren. Inmiddels is de kruiser, die door
haar hoge opbouw veel wind vangit en
daardoor meer drift maakt dan de
sleepboot, in de 24 uur dat zij ronddrijft,
al zestig mijl van de sleepboot wegge-
KLM-er in Moskou
toch veroordeeld
De hoofdvertegenwoordiger van de
K.L.M. in de Sowjetunie, de heer H. J.
van der Staak is tot een boete van 50
roebel (ongeveer 200 gulden) veroor
deeld wegens een aanrijding. In okto
ber van het afgelopen jaar reed hij in
Moskou, toen hij van het vliegveld te
rugkeerde naar de stad, een man aan,
die zestien dagen later aan de gevol
gen van het ongeluk overleed.
De aanrijding gebeurde toen de heer
Van der Staak met matige snelheid over
een spiegelgladde weg reed. Hij ver
klaarde daarom geen schuld aan het
ongeluk te hebben. Het volksgerechts
hof te Moskou legde hem echter een
boete op en veroordeelde hem voorts
tot de kosten van de verpleging en be
grafenis van het slachtoffer (3600 gul
den) en een almentatie voor de wedu-
w evan het slachtoffer van 100 gulden
per maand.
woensdagavond echter
K.L.M. WACHT AF
Of dit zal gelukken is zeer de vraag,
omdat volgens nog onbevestigde berich
ten Portugese korvetten buiten de terri
toriale wateren van Brazilië in de buurt
Recife op de loer liggen. Galvao
kan zich echter ook niet veroorloven.
Recife aan te doen, omdat een Brazi-
se rechtbank in beginsel heeft be
slist, dat het schip op verzoek van de
eigenaars aan de ketting zal worden ge
legd. Galvao zou dan tien dagen de tijd
krijgen om de eis te betwisten.
Intussen heeft de KLM meegedeeld,
dat de chartervlucht met een Douglas
DC-66b 24 uur Is uitgesteld. Daarna zal
opnieuw worden beraden, of een vlucht
Recife noodzakelijk Is. Er zijn
maatregelen genomen om de passagiers
vlug mogelijk naar Nederland over
te brengen. Het gaat hier om 44 Neder-
Reb ellenlei der Galvao midden
gaf kort nadat de Santa Maria
de Braziliaanse haven van Re
cife was binnengelopen, een
persconferentie (Telefoto).
In Limburg kampen enige Maasdorpen met wateroverlast. Borgharen. I
Itteren en Bunde zijn gedeeltelijk ondergelopen. Foto: een beeld uit I
Borgharen.
Groots project in Mariahoeve
(Van een onzer verslaggevers)
TN HET NAJAAR zal in de nieuwste
Haagse wijk, Mariahoeve, worden
begonnen met de bouw van een cen
trum van winkels, café's, een bio
scoop, parkeergelegenheid, een waren
huis en een kantoorflat. De opzet zal
grootser zijn dan de tot dusverre in
de nieuwe wijken gebouwde winkel
centra.
Het geheel is geïnspireerd op de
Amerikaanse „shopping-center", een
combinatie van winkels alsmede ge
legenheden om zich te vermaken en
vooral zijn auto te kunnen parkeren
Wij zouden kunnen spreken van een
„winkelhof"
De initiatiefneemster tot de bouw
s De Landbank N.V. (R. Zwolsman-
Jr. P. Rijkens).
De bouwkosten (exclusief grond)
worden geraamd op 35 miljoen.
Het winkelhof zal omvatten:
twee parkeerplaatsen voor 1000
auto's;
winkelstraat met aan beide zijden
winkels in twee lagen:
warenhuis:
6 wijkcentrum:
torenflat met kantoren.
Onder het gehele complex komt een
kelder van 500x80 meter, waarin een
expeddtiestraat wordt aangelegd. Aan
weerszijden van deze straat komen de
magazijnen. Ook kunnen in de kelder
winkels worden ondergebracht.
Drs. H. J. Neefs, algemeen-secretaris
m het hoofdbedrijfschap detailhandel,
noemde een „shopping-center" (winkel
hof) de eenheid waarin alles is gericht
op de dienst aan de verbruiker en het
.-enkopen. Een ruimtelijke, architectoni
sche en verkeerstechnische eenheid die
uitsluitend ten dienste staat van het
kopen en verkopen.
Een „shoppimg-center" is een logisch
voortbouwen van de zakelijke denkbeel
den die hun waarde en nut in Neder
land reeds hebben bewezen.
De verwachting is dat het winkelhof
zal worden bezocht door mensen uit de
verre omtrek. De vraag in hoeverre de
winkels in de binnenstad van Den Haag
nadeel zulilen hebben van de nieuwe
winkelconcentratie, is nog niet te be
antwoorden. De shopping-centers" In
de Ver. Staten maken talloze zaken ln
de „city" kapot.
In ons land zullen winkels in bepaalde
branches in de binnenstad zeker hun
betekenis niet verliezen, maar het
winkelhof heeft vóór, dat de adsplrant-
kopers hun auto of scooter kwijt kun
nen, hetgeen in de binnenstad aller
minst het geval is. Wel dient men er
voor te waken dat het aantal grote win
kelconcentraties beperkt blijft.
Ook in Amsterdam
Den Haag is niet de eerste en enige
stad in Nederland die een groots opge
zet winkelcentrum zal krijgen. Ook Am
sterdam heeft plannen in de tuinstad
Osdorp. Over een maand zal de eerste
paal worden geslagen. Kosten ongeveer
ƒ20 miljoen.
Er komen rond een plein warenhuizen
en winkels, ongeveer 60 in getal, maar
ook een hoofdkantoorgebouw en woon
blokken alsmede een café-restaurant,
een bioscoop en een verenigingsgebouw.
Men heeft parkeerruimte voor 1200 auto's
geprojecteerd.
A-griep in Engeand
gaat steeds verder
In Engeland krijgt de A-griep. waar
door in de afgelopen drie weken 651
mensen zijn overleden, steeds meer het
karakter van een epidemie. De ziekte
breidt zich thans uit van het noorden
en midden naar de zuidelijke graaf
schappen. In Liverpool moeten de art
sen behalve de griep ook nog een ma
zelenepidemie bestrijden.
'"TEMIDDEN van alles wat ons vanuit
de wijde wereld boeit en bezighoudt
mogen wij toch de aangelegenheden van
ons eigen Nederland niet vergeten. Ze
ker, naar de verhoudingen van de wijde
wereld gerekend zal wat bij ons geschiedt
veelal minder spectaculair zijn, minder
tot de verbeelding spreken. Maar het zou
stellig onjuist zijn om er daarom alle
waarde en betekenis aan te ontzeggen. In
tegendeel, in dagen van internationale
spanningen en moeilijkheden, waarin de
grote staten hun zorgen hebben om el
kaar te vinden, heeft soms plotseling een
klein land de kans en de mogelijkheid
om voor de grote landen tot een voor
beeld te zijn.
Zulk een mogelijkheid is er, nu van
daag ten onzent kon worden overgegaan
tot de installatie van hetgeen genoemd
wordt de Culturele Adviesraad voor het
Koninkrijk der Nederlanden. Dit hoge
lichaam is bedoeld voor het plegen van
het overleg over samenwerking op cul
tureel gebied tussen de landen in de West
en in Europa van ons koninkrijk. Nie
mand minder dan onze Koningin heeft
aan deze installatie luister bijgezet en
daarbij wederom woorden gesproken als
waarom wij haar temeer hoogachten.
De samenwerking binnen ons gemeen
schappelijk* koninkrijk blijft een uiterst
gelukkige zaak. Onze landen hebben veel
gemeen, ook in het respecteren van el
kaar, daarin waar de een zich van de
ander onderscheidt. Een oceaan moge ons
verdeeld houden, er is echter aanzienlijk
meer dat ons verbindt. En zoals een van
de sprekers uit de West het vanmorgen
kernachtig uitdrukte: het is over de
oceanen dat wij elkander nochtans de
hand reiken. Er zijn bij de installatie nog
vele andere goede dingen gezegd. Wij
denken daarbij aan de mogelgfkheid die
geopperd werd om dit samengaan van
deze landen uit onderscheidene wereld
delen dienstbaar te maken aan een hech
ter samengaan tussen deze werelddelen
zelf. Zo kan de West voor heel het wes
telijk halfrond worden tot een brugge-
hoofd voor de Nederlandse cultuur, en
omgekeerd Nederland voor hetgeen het
westelijk halfrond aan cultuur te bieden
heeft.
Van het samengaan tussen de landen
van ons koninkrijk hebben wij op deze
plaats steeds gesteld: het mag niet maar
zijn een zaak van statuten en reglemen
ten. het moet zijn een zaak van geest en
van gezindheid, en eerst dan kan zij sla
gen. Er zijn gelukkig tal van aanwijzin
gen, dat zij bezig is te slagen. De Instal
latie van dit hoge lichaam is van die
aanwijzingen de laatste, doch niet de
minste.
Reeds waren er vele terreinen van ont
moeting, dat van de cultuur was er niet
een om achter te blijven.
9 De Belgische regering heeft besloten de
nieuwe regering van Roeanda de facto te
erkennen. Zoals bekend is deze nieuwe
regering gevormd na de uitroeping van de
republiek Roeanda en de afzetting van ko
ning Kigeri V.
De vier grootste Amerikaanse ochtendbla
den de Times, de Tribune, de News en de
Mirror, zijn gisteren getroffen door een
staking van de vrachtwagenchauffeurs, die
de kranten bezorgen in New York en om
streken.
De Noorse gids Hogne Rissnes is gisteren
vrijgesproken van dc tenlastelegging vol
gens welke hij in 1959 brand zou hebben
veroorzaakt in het hotel Stalhelm te Voss,
waarbij achttien Amerikanen, drie Cana
dezen, twee Nederfanders en twee Nieuw-
zeelanders het leven verloren.
Het gerechtshof te 's-Hertogenbosch heeft
de notaris Ch. van M. uit Bladel veroor
deeld tot drie jaar gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest en vijf jaar ontzet,
ting uit de bevoegdheid tot het bekleden
van het notarisambt. Hij stond op 18 ja
nuari in hoger beroep terecht wegens
fraudes en verduisteringen ten nadele van
zijn cliënten tot een bedrag van, ƒ100.000.
:n stormdepressie wi
ken in oostelijke richting was wegge-
trokken, drong het neerslag gebied van
een volgende oceaanstoring snel tot het
zuiden en midden van Nederland door.
Het centrum ervan bevond zich toen nog
ten westen van Ierland- Deze depressie
heeft de afgelopen dagen bijzonder zwa
re stormen op het midden van de oceaan
gebracht, maar sinds gisteren is de sto
ring snel minder diep geworden. Ver-
wacht wordt dat restanten ervan morgen
op de Noordzee zullen aankomei
door de wind in Nederland wee'
0,1 K"""— heJenmor,,
De Bilt verwacht tot vrijdagavond:
Half tot zwaar bewolkt met enkele
buien. Iets hogere temperaturen. Aan-
Tendens; dalend
Stand gisteren: 758
HET WEER EN EUROPA
zeven uur
„nkclUk zwakke let matlte wind uit vj,S5Sj
zuidelijke richtingen- Later matige tot V!lr"
vrij krachtige wind uit westelijke rich-
tingen. (Opgemaakt
ZON EN MAAN
Vrijdag: zon op 8.18, onder 17.31
maan op 20.34, onder 9.21 uur.
Laatste kwartier op 8 februari.
gADERS hebben de laatste klip «at, hebben potige ba- Te Clifton aag een zekere de 17-jarige Miehael Davis, politie nam bet beest in be-
weken aan het Atlanti- ders uit Kaapstad jonge en Peter Kampers een haai voor eveneens te Clifton, een haai slag, nadat een toeschouwer
sche strand van Kaapstad al te overmoedige haaien zich, toen hij in de branding van ruim 1.30 meter, die hij het had gedood
haaien een onprettige erva- zonder plichtplegingen bij naar het strand zwom. Hij in de branding zag zwemmen
ring bezorgd. hun staart uit de branding greep het ondier bij de staart op het strand. Het eebeur* hoogst zelden,
Sinds bij Hermanus op on- gesleept. trok het op het droge en Vervolgens pakte bij de na- dat baaien in de wateren bij
geveer 160 km afstand van De vorige week hebben doodde het met een bijl. De burige voorstad Camps Bay de Kaap aa"va,,en-
Kaapstad een haai van ruim drie jonge scherp getande haai was ruim 1.15 meter D. Ransom een scherpgetan- Het is meer dan dertig
twee meter uit het water was exemplaren van de mens- lang cn had een gemeen stel de haai van 1.15 meter In jaar geleden dat dit de laat-
getrokken door een man, die etende soort deze schande lange tanden. laag water bij de staart en ste keer is gebeurd aan de
het dier zag, toen hij op een moeten ondergaan. Twee dagen later sleepte trok het dier aan land. De Atlantische kant bij Clifton.
Twente
Elndh
Za -I.unb
Helsinki
Stoekh.
Oslo
Kopenh
Aberdeen
Luxemb.
PartJs
Bordeaux
Grenoble
Genève
Locamo
Innabrudk
Belgrado
mist
regen
regen
regen
onbew windstil
