Slicuuie £dhsrl)c (Courant Aap behouden terug na ruimtereis Commentaar „Winkelen ook vrijetijdsbesteding NIEUWS in één oogopslag- BON Santa Maria Nog geen ontscheping van de Santa Maria Ben Goerion van Israël dient zijn ontslag in WOENSDAG 1 FEBRUARI 1961 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen-en Advertentie-afdeling Tel. 31441. Eenenveertigste jaargang no. 12089 CHR1STELIJK-NATIONAAL DAGBLAD _5tanl»astitfi t$ gfeclfevai trign bert ia IcgljeospotT Australiërs zijn tuk op overuren Zie pagina 7 Vanmiddag is de Santa Maria de Braziliaanse haven van Recife binnengevaren. Dit heeft kapitein Galvao volgens de Amerikaanse marine meegedeeld. De vierjarige chimpansee Ham. die gisteren vanaf de basis Cape Canaveral de ruimte werd ingeschoten, is 670 kilometer verder in de zee in uitstekende conditie opgevist. In een lezing heeft prof. dr. P. L. van der Velden zich uitge sproken tegen winkelsluiting op de zaterdag. Naar zijn oor deel is winkelen ook een vorm van vrijetijdsbesteding, waaraan juist bij doorvoering van de vijfdaagse werkweek een grotere behoefte zal bestaan. In Brussel, waar hij momenteel vertoeft, heeft koning Kigeri V In Witmarsum, waar hij werd geboren, hebben vele honder den doopsgezinden gisteren de vierhonderdste sterfdag van Menno Simons herdacht. De Ver. Naties zijn van plan een bufferzone van militaire posten in te richten langs de grens van de Oostprovincie en de Evenaar-provincie in Kongo. Men wil daarmee voorkomen, dat de troepen van Moboetoe en die van Loemoemba met elkaar slaags raken. In de Eerste Kamer heeft minister-president prof. De Quay met nadruk verklaard, dat de civiele verdediging tegen atoom- aanvallen niet als een hopeloze zaak mag worden beschouwd. Mensen in nood TNDERDAAD, heit is een wait versleten uitdruk king dat „de wereld klei ner is geworden door de moderne communicatie middelen". Maar al zijn de woorden wat versle ten, ze zijn er niet min der waar om. Wat elders gebeurt, ook ai is het aan de andere kant van de wereld, zal niet nalaten zijn invloed elders te doen geilden. Meit alle rd- sico's van dien! Niet alleen risico's het „kleiner worden" van deze wereld geeft ook kansen die er tevoren niet waren. Kan sen om de naastenliefde in praktijk te brengen tegen over mensen in nood. Zulke mensen in nood zijn de men sen op deze foto, Marokka nen uit Tanger. Met uitzon dering van de man zijn zij slachtoffers van het spijs olieschandaal dat in 1959 de wereld opschrikte en ziekte en dood verspreidde in Ma rokko. Men herinnert zich wellicht het proces tegen de lieden die afgewerkte vlieg tuigolie vermengd hadden met voor consumptie bestem de spijsolie. De familie Embarck Sayek heeft het overleefd. Hij is gezond want hij heeft er niet van gegeten maar zijn vrouw en kinderen zijn gedeeltelijk verlamd. Op het ogenblik vertoeven ze in Duitsland, daarheen uitgenodigd door een kruidendokter die meent de patiënten te kunnen ge nezen. Andere mensen heb ben meegeholpen om reis en verblijf voor de getroffenen mogelijk te maken. Naasten liefde voor mensen in nood! We weten niet of het de kruidendokter zal gelukken, misschien halen sommigen er wel de schouders over op en zien ze in dit gebaar van naastenliefde toch ook iets van reclame voor deze ge neeswijze en haar beoefena ren. Want argwanend zijn we wel! Die argwaan wint het zelfs wel eens van de naas tenliefde die toch hopen moet op genezing. Want de wereld telt vele mensen in nood. En er is een zee van liefde nodig om iets daarvan te kunnen lenigen. U kunt noteren als nieuwe abonnee: (straat) (woonplaats) Betaling geschiedt per week/ maand/kwartaal/per giro. (Doorhalen wat niet van toepassing ls). Als bew(js van dankbaar heid uwerzijds, ontvang lk graag het boek „Tip-Parade" op onderstaand adres: Katwijkse logger in storm stuurloos De Katwijksc logger Kw 23 Volharding van de N.V. rederij voorheen A. den Duik uit Katwijk aan Zee, drijft stuurloos op de Noordzee rond op ongeveer 150 mijl ten noorden van IJmuiden. De 130 ton metende logger die met een gebroken roerkoning ronddrijft, heeft te kampen met het stormweer met windkracht 9 tot 10 uit zuid-westelijke richting. Gistermiddag liep het duikwerkschip A 905 in de nabijheid van het Sloe de grond. Het schip had een bom boord, die uit de Vlissingse haven opgevist. De bom zou in het Sloe tot ont ploffing worden gebracht. De A 905 liep vast, vlak nadat de bom was geëxplo deerd. Vannacht wist de sleepboot Scaldis het duikwerkschip weer vlot te trekken. Vanmorgen werden de loodsdiensten van Hoek van Holland en Wielingen gens het zware weer gestaakt. Kapitein Galvao heeft medege deeld, dat hij van plan was vanmid dag met de Santa Maria de Brazili aanse haven Recife binnen te lopen. Dit bericht is ontvangen op het hoofdkwartier van de Amerikaanse Atlantische vlooit te Norfolk. EEN bijna vierjarige chimpansee, met de bijnaam „Ham" en het nummer 65, is gisteren op de Amerikaanse basis Cape Canaveral voor een ruimtevaart de lucht ingeschoten. De cabine met het dier kwam 670 km verder in zee neer. De aap werd in uitstekende conditie opgevist De tor- pedobootjager Donner vond de cabine vier uur na de lancering op on geveer 350 km ten noordoosten van het grote Bahama-eiland. aardsatellict, Samos II gelan- De Redstoneraket was voorzien van kleine raketten die de cabine moesten losmaken ingeval er iets zou misgaan. Drie machtige raketten brachten de ca bine nadat het hoogtepunt was gepas seerd. naar de aarde terug. Een speciaal berylliumschild absorbeerde de meeste wrijvingshitte bij de terugkeer dichtere luchtlagen. Op ongeveer 6800 meter hoogte opende zich een parachute die de val afremde en op ongeveer 3300 meter ging de grootste parachute open. Een speciale zak van plastic verzachtte de aanraking met het water. Daarop trad een apparatuur in werking, waar door lichtstralen en radiosignalen wer den uitgezonden en een kleurstof zich over het water verspreidde ter verge makkelijking van de opsporing. De reis van de chimpansee had een dramatisch verloop; het dier grijnsde vrolijk toen het onder de plastic-kap werd opgeborgen die over zijn „bed" was aangebracht en scheen zich volko men op zijn gemak te voelen. Het heeft ook niets geweten van de misrekening van de geleerden, waardoor de reis tweehonderd kilometer langer werd dan was gepland, zulks vanwege de zeer krachtige hulpmotoren van de raket. Ook het hoogste punt lag 64 kilometer boven de raming en de snelheid bedroeg 8000 klometer in plaats van de geschat te 6400 per uur. In Point Argucllo Californlë, ls gister- TAE ONTSCHEPING van de bijna TJ 600 passagiers van de Santa Maria in de Braziliaanse haven Recife is gisteren niet doorgegaan en vanmorgen was heft de grote vraag, of hei; hiertoe vandaag nog zou komen. Brazilië's nieuwe presi dent, Janio Quajdros, heeft laten we ten nog geen definitief standpunt te hebben over de affaire, omdat de drukte, verbonden aan de overname van het presidentschap, hem heeft verhinderd de kwestie zorgvuldig te bestuderen. De zaak ls overgedragen aan de minis ter van buitenlandse zaken, Arinos de Melo Franco, die ook nog geen beslis sing heeft genomen. Drie uur lang heeft de Amerikaanse schout bij nacht Allen Smith gisteren aan boord van de Santa Maria besprekingen gevoerd met de re- bellenkapitein over de ontscheping van de passagiers. Smith heeft gemeld dat de besprekin gen over het algemeen goed verlopen zijn. In een toespraak tot de passagiers heeft hij gezegd, dat ze niet te optimis tisch moeten zijn en dat het best moge lijk is, dat van de plannen van Galvao niets terecht zal komen. Uit vanmorgen vroeg ontvangen be richten viel af te leiden, dat het niet on mogelijk is, dat wel toestemming zal worden gegeven om In Recife de passa giers te ontschepen, maar dat de Santa Maria (na proviand tc hebben ingeno men) weer direct zee moet kiezen. Een ander bericht maakte melding van de veronderstelling, dat eenheden van de Braziliaanse marine en sleepboten uit Recife de passagiers in volle zee zouden gaan overnemen om daarmee de Ame rikaanse marine van de verantwoorde lijkheid te ontlasten. ONTEVREDENHEID Inmiddels schijnt door het gebeurde met de Santa Maria de verhouding tus- »en Portugal en de Ver, Staten aanzien lijk verslechterd te zijn. De Portugese autoriteiten in Lissabon zouden in Was hington hun grote ontevredenheid heb ben betuigd over de manier, waarop de V.S. in deze kwestie zijn opgetreden. Zelfs ging het tot heden niet beves tigde gerucht, dat premier Salazar van Portugal overweegt de overeenkomst met Amerika, waarbij Portugal een lucht basis in de Azoren aan de Ver. Staten verpacht, niet te verlengen, als het con tract op 31 december 1962 afloopt. In Lissabon is overigens 'tegengesproken, dat Portugal om uitlevering van Galvao en zijn medewerkers zou hebben ge vraagd, als dezen zouden worden ge arresteerd. Ook is daar verklaard, dat Portugal de VB. heeft verzocht de vei ligheid van de passagiers en van de be manning van de Santa Maria te ver zekeren en zorg te dragen voor terugga ve van het schip aan de rechtmatige eigenaars. In de vroege morgen lagen in de buurt van de Santa Maria, 35 mijl uit de Bra ziliaanse kust, nog altijd vier Amerikaan se torpedobootjagers. Aan boord van de Portugees zijn gisteren na de be sprekingen van Allen Smith, enkele Amerikanen achtergebleven. Het zijn de Amerikaanse consul in Recife, Ernest Guaderrama (die gegevens van de pas sagiers verzamelt), kapelaan Davis van de Amerikaanse marine en eerste luite nant Thompson. (Zie vervolg op pag. 9) De satelliet bevat foto-apparaten die men wil beproeven. Samos I werd li oktober vorig jaar, eveneens te Point Arguello, gelanceerd. De satelliet kwam echter niet in baan om de aarde. De lancering geschiedde met behulp van een Atlas-Agena-raket. De gehele zeven meter lange Agc- na A, de tweede trap, behoort in een baan om dc aarde te komen. De came ra's bevinden zich in dc top. Het is de bedoeling dat Samos n een baan op 482 km van het aardoppervlak zal beschrijven. Op deze hoogte kun- op aarde maken. Er z(jn geen plannen foto-apparatnur bij de terug keer uit de ruimte op te vangen. Ten slotte heeft de Amerikaanse luchtmacht gisteren met succes de eeT- ste tactische Bomarc-B onderscheppings raket gelanceerd. Bus in kanaal: vijf doden Vijf mensen zijn verdronken en 36 werden er gewond toen een bus met ar beiders, die op weg was naar Milaan in een kanaal langs de weg terecht kwam. Een groot aantal gewonden werd door de stroom dertig meter meegesleurd. De bus verdween vrijwel geheel onder Op de voorgrond de Santa Ma ria, en op de achtergrond de Amerikaanse torpedobootja- ger Gearing, waarmee admi raal Allen Smith naar het ge kaapte schip is gegaan om met Galvao te onderhandelen over de ontscheping van de passa- Dit is „Nr. 65", de aap die een succesrijke ruimtereis goed heeft door- I staan. De chimpansee bevindt zich op de foto in zijn speciale bankje. I rion heeft gisteravond president Ben Zwl zijn ontslagaanvrage overhan digd naar aanleiding van de zaak-Lavon. HU zegt het niet eens te zijn met de be- 'indingen van dc commissie van onder- oek naar het gedrag van Lavon inzake dc staatsveiligheid. Bon Goerion twijfelt er niet aan dat de leden van de commissie in goed vertrou- hebben gehandeld, maar zijns in druist hun besluit in tegen het be ginsel van gerechtigheid en van tegen de grondwet. De affaire-Lavon ontstond In 1954 na de GEWETENSGELD: f286.000... Dc minister van financiën maakt in de Staatscourant van gisteren bekend dat voor 's Rijks schatkist bü de ontvan ger der directe belastingen te Rotterdam le kantoor een bedrag van maar liefst f 286.380.15 aan gewetcnskeld is binnen gekomen. Goerion zich uit de regering terugtrok. Een commissie van onderzoek kwam tot de conclusie, dat Lavon geen blaam treft voor de mislukking, op welke beslissing Ben Goerion scherpe kritiek leverde. De ontslagaanvrage van Ben Goerion betekent de val van de uit veertien leden bestaande regering, waaraan zes coalitie partijen deelnamen. TN DE PERSOON van Quadros heeft gisteren de Zuidamerikaanse staat Bra zilië zijn nieuwe president gekregen. De „ruimtevaart" van het Portugese schip Santa Maria door de nieuwe „gezagvoerder" omgedoopt in Santa Ll- bertade (Heilige vrijheid) heeft be halve Portugal ook Brazilië in het nieuws gebracht. Daar vertoefde reeds de verbannen rivaal van Portugals dictator Salazar, Delgado. Daar, zo heette het, zou althans onder de nieuwe president van Brazilië de Santa Maria, alias de Santa Libertade, welkom zijn. Deze laatste mededeling zou erop kun nen wijzen, dat de nieuwe president van Brazilië een non-conformistisch man is, niet van plan om zich veel aan te trek ken van regels en gebruiken, ook niet voor wat betreft de betrekkingen met andere landen. Is dit de enige verwachting die men van de nieuwe president hebben mag? In dat geval ware het zeker niet vol doende. Van dezelfde leeftijdsklasse zijn de als de president der Verenigde Staten. Kennedy, heeft de nieuwe president van deze Zuidamerikaanse staat, Quadros, een taak voor zich, die althans naar zwaarte vergelijkbaar is. Niet slechts, dat Brazilië, zeker voor onze begrippen, een nauwelijks voorstel baar groot land Is Nederland kan er 262 keer uit het heeft bovendien te kampen met ontzaglijke problemen. Het zijn de problemen van een land met een uiterst verscheiden bevolking, met grote tegenstellingen op sociaal gebied. een land dat aan de ene kant onstuimig streeft naar de toekomst, dat aan de andere kant nog slechts aan het begin van zijn ont ginning staat. Hoe bij dat streven naar de toekomst maat te houden? Hoe anderzijds de ont sluiting en ontginning met vereiste voort varendheid te doen geschieden? Verschei dene presidenten hebben er hun krach ten op beproefd en aan verbruikt. Een bekwaam man ais Vergas is nog weinige jaren geleden door de moeilijkheden over weldigd. Van zijn thans afgetreden voorganger neemt de nieuwe president een bewind over, dat financieel zwaar gaat gedrukt. Onnoemelijke sommen gelds zijn van re geringswege in het land „gespoten", een briljante nieuwe hoofdstad Brasilia - is gebouwd. Maar thans zijn zuinigheid en sanering geboden. Zal de nieuwe president daartoe de kracht kunnen opbrengen? Zal hem daar toe de kans worden geboden? Zal het hem in dank worden afgenomen? Afwachten is geboden. Reeds echter is zeker, dat de Portugese Santa Maria niet de enige en ook niet de grootste zorg is van de nieuwe Braziliaanse president. De Zwitserse regering heeft het parlement om een voorlopig krediet van circa 900 miljoen gulden verzocht ter modernisering van de Zwitserse strijdkrachten. Onder de gemeente Veghel is gisteren een personenauto tegen een stilstaande vracht, auto gereden. Een der inzittenden, de 33- jarige heer Z. uit Uden. was op slag dood. De tweede inzittende, de ongehuwde 20- jariige Van B„ eveneens uit Uden. werd zo ernstig gewond, dat hij later overleed. De Franse politie heeft bekendgemaakt dat zij in Lyon de 37-jarige rJc. priester Ro_ bert Davezies heeft gearresteerd. Davezies was bij verstek tot 10 jaar gevangenis straf veroordeeld omdat hij gewerkt had voor het Algerijnse bevrijdingsfront (FLN). Ï7£N actieve depressie is over de Noord zee in oostelijke richting getrokken. Ze deed in de nanacht en ochtend de wind in ons land belangrijk depressie wordt gevolgd door een rug van hoge luchtdruk, die via de Britse eilan den naderbij komt. Verwacht wordt dat deze rug de komende nacht Nederland zal voorbijtrekken met opklaringen. Ver volgens bevindt er zich op de oceaan een nieuwe depressie, die zijn invloed uit breidt in de richting van West-Europa, In verband daarmee houdt het wissel vallige weer aan, waarbij morgen later op de dag de regenkansen weer groter worden, terwijl bovendien de tcind weer zal toenemen. Tendens: stationair Stand gisteren: 752 ZON EN MAAN Donderdag: zon op 8.21, onder 17.27 ir; maan op 18.27. onder 8.28 uur. Heden volle maan. De Bilt verwacht tot donderdagavond: Aanvankelijk opklaringen, tot overwe- gend matig afnemende en naar zuid krlm- HET WEER IN EUROPA pende wind. Later toenemende bewol- king, gevolgd door regen en tot krachtig Bapportcn hedenmorgen zeven uur of stormachtig toenemende wind tassen zuidwest. Iets lagere tempera turen, voornamelijk ln de nacht en och tend. (Opgemaakt om 11.15 uur). Station elkaar steunen. Dc eerste pro fiteert belangrijk van de activi teiten der laatste. De detailhan- Zo besloot prof. dr. P. L. i zijn kant alles te der Velden, hoofd doen wat het toerisme ka vorderen. Dit betekent geen be perking maar juist verruiming van de winkel-openingstijden. Dat betekent ook de bestaande risteren op Ten aanzien van het toeris in. Het ls duidelijk dat om deze behoefte, de zaterdagmiddag heeft de winkelstand ook i kansen te benutten, de ope- doet dat zoals geen andere van taak. De winkels bepalen het „De BUenkorf", ningstijden van de winkels D..v de lezing over „Vijfdaagse der moeten worden uitgebreid invoering van de vrije zaterdag werkweek, winkelsluiting cn dan beperkt. In ieder geval in de vele bedrijfstakken zal dr vreemdelingenverkeer", die hij moeten die openingstijden zo- hele zaterdag als koopdag stl verplichte sluitingen halve dag per week moet wor den opgeheven. Dat betekent ook dat er geen sprake van kaD zijn dat men indien men de winkels niet op zaterdag kan sluiten, dan maar op maandag vergadering danig worden gekozen dat de muieren. Te c i de V.V.V.-Amsterdam beeft detailhandel zijn functie op ïldus spreker doelmatige wijze kan •ul- gen sluiten en op vrijdag Nu de vijfdaagse werkweek len. Die functie is: te verkopen ivond te openen om In de detailhandel inderdaad op het moment dat de wordt ingevoerd dienen al- lus spreker de openingstij len van de winkels en de werk- opening ook toeristisch gewenst tailhandel moet worden gc- de consument. zulks De detailhandel oortdurlng naar moeten stre- •cn de openingsuren aan passen aan het kooppatroon der de bestaande openingstijden. De itraatbeeld en zijn zelf ook doel voor het binnenlandse en on- ;etwijfeld ook voor het buiten landse toerisme. De Europese :oeristen die Nederland bezoe- 'ten besteden 30 pet. van hun elsuitgaven in de detailhandel, le Amerikaanse gasten ca. 40 iet. In 1958 werd door toeristen :a. 120 miljoen gulden ln de de- ailhandel besteed, waarvan 80 niljoen In de drie grote steden. Voor 1965 wordt een verdubbe- ln de ling van deze uitgaven geschat. deze be den die op zaterdag blijve werken, voldoende koopgeli bü genheid te bieden, e- De vrijetijdsbesteding z: te nieuwe impulsen geven sn sleding van het Inkome detailhandel. Winkelen zelf ls Vleer dan de helft vrjjetjjdsbeste- dragen wordt aan andere goede- zjju ding. Men moet dus niet de ren dan z.g. souvenirs besteed. De Btft Twente Eindb Za -l.imn He.smid Stockh K9'penh I. bew regen regen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1