Humanistisch Verbond
boekte groot succes
Probleem van
humanistische
geestelijke
verzorging
Het culturele vraagstuk
eu de gemeente best uren
Een woord voor vandaag
°rof. dr. G-.Ch. A alderi
plotseling overleden
PIJN OF GRIEP
Chefariiie4'
2
TTet is reeds jarenlang gewoonte
dat de pleitbezorgers van het
Humanistisch Verbond in de
Tweede Kamer er by de minister
van defensie op aandringen in de
krijgsmacht ook humanistische
geestelijke verzorging een plaats
te geven. In de loop der ja
ren heeft het Humanistisch
Verbond terzake van soortge
lijke verzoeken al menige wens
ingewilligd gekregen. Hun geeste
lijke verzorgers by hen „gees
telijke raadslieden" genoemd
tige te willen ontzeggen en haar
een strikte neutraliteit te willen
opleggen, zou betekenen dat men
de secularisering van het leven
op een zeer aangelegen en in
grijpend punt als een volwaardig
beginsel in het handelen van de
overheid zou invoeren, een han
delwijze, waarop men zich ach
teraf met recht zou kunnen be
roepen voor de eis, dat de over
heid zich ook in haar eigen han
delen en optreden volstrekt gods
dienstloos zou moeten gedragen."
tegemoet getreden. Dit is vaak ge- BilzOUClcre Openbaring
schied. Het Humanistisch Verbond is
bijv. verweten dat het contacten met
zyn erkend, gedeeltelijk bezoldigd communisten zou onderhouden. Maar
J de cnnfrpsnw
Het moeilijke punt is hier dat de
humanist, die van een bijzondere open
baring niets wenst te weten, juist daar
door niet de eerbied voor het woord,
dat de overheid Gods dienares is, kan
opbrengen en verlangt dat de overheid
hoewel zij rekening mag houden met
de opvatting van de meerderheid der
bevolking overigens neutraal zij.
strekking verworoen met 172 Het Humanistisch Verbond wijst der-
tegen 16 stemmS? me* 172 halve af. dat de overheid rekening zou
moeten houden met God, van wie zij,
en gesubsidieerd in de gevangenis, dat hS™
sen cn in de arbeiderskampen. baar zijn
Hun militaire tehuizen ontvangen L_„,.
subsidie. En hun vormingscentrum herbergen. Maar op het congres
voor militairen ontvangt van de
overheid de nodige steun en mede-
werking.
sóhe JE»"* vaQ ,de humanisti- prof. dr^Libbe1 van^e'^af^angëï antwoorden.
taakten SÓ 'tldi5.SS 'S k=«de "U
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Dirksland: H. N.
van Hensbergen te Renkum.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Delfzijl (vac. J. W. Vlaan
deren): F. J. Bil te Óudega. W.; te Heem
stede (vac. dr. P. J. Richel): G. Meynen
te Utrecht-West; te Mildwold. Old.: I.
de Jong, kand. te Nootdorp; te Scharen-
dijke. Zeeland: A. Bakker, kand. te Kiel-
Wind eweer.
Benoemd tot hulpprediker te Brou
wershaven: ds. B. Wentsel, em. predikant
te Ridderkerk.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Kampen: T. Brienen te
Mussel en J. H. Carlier te Zutphen; te
Sneek: J. P. v. d. Boomgaard te Thesinge
en J. H. Carlier te Zutphen.
Bedankt voor Zwolle: P. N. Ribbers
te Noordscheschut.
Ambtsaanvaarding
Prof. mr. K. Vonk heeft zijn ambt
aanvaard van buitengewoon hoogleraar
aan de Universiteit van Amsterdam in de
verkeers- en vervoerseconomie door het
uitspreken van een rede getiteld: „De
verkeersvrijheid en de econor
verkeer en vervoer: een bestek'
het „kneden
P?^Ki^<\rgie doe"' omdat zij het vorig kinderen tot goede gelovigen'
jaar btj de minister wederom een niet -
Immers toen door de heer E. A. Ver
meer op» 4 februari 1960 de vraag
werd gesteld of het humanistisch vor
mingscentrum voor militairen „De
Ailc" niet in aanmerking kon komen,
JfaS8 TnijiceIo0^5?aal,de4 °ffici®r®0^5i- «mu-msuscn vcrooua worat ook
1 daar- meerderheid der bevolking rekening
„ui pleitte voor een verbod nm Vin. moet houden, wil dat in de concrete
succes geboekt hebben, deren beneden de 18 jaar in kerkdien- situatie ook r»og al iets zeggen. Het
sten toe te laten. Deze uitlating van rapport waaruit zo even geciteerd
de heer Van de Wal is echter bij her- werd zegt daarover:
haling door het Humanistisch Verbond v jeo
„De gedesavoueerd en door hemzelf in die >&e vraag of het Nederlandse
vonm teruggenomen. volk en de Nederlandse overheid
Het Humanistisch Verbond wordt ook
omdat het i
,Jk wil hier nadrukkelijk stel
len. dat, indien bij het humanis
tisch vormingscentrum ,J)e Ark"
de bereidheid zou bestaan aan de
beoogde opzet, uiteraard onder
dezelfde voorwaarden als voor de
vorengenoemde vormingscentra
gelden, mede te werken en het
met betrekking tot de te bieden
faciliteiten aan de eisen zou vol
doen, mijnerzijds geen enkel be
zwaar tegen het inschakelen van
dit vormingscentrum bij het or
ganiseren van afrondingsbijeen
komsten zou worden gemaakt"
38e kamerverslag).
weinig leden telt. Zonder
ingeschakeld, twijfel Is het Humanistisch Verbond
niet groot, maar toch zeker niet een te
verwaarlozen kleine groep.
Zó sterk was het in de Kamer door
een minister nog nimmer uitgesproken,
en het zal zonder twijfel de voor- _WÊ J|JP
standers van het Humanistisch Ver- zij als organisaties nog pas enkele
A' bestaan. Maar, zeggen zij,
Het Humanistisch Verbond wijst er
zelf op dat de humanistische organisa
ties anders dan de kerken slechts vol
wassen, bewust aangesloten leden tel
len, waarbij de gezinnen buiten be
schouwing blijven. Om vergelijkbare
cijfers te krijgen zou men het ledental
zeker met de factor drie moeten ver
menigvuldigen. Dat betekent dat men
het Humanistisch Verbond op het ogen
blik -- dus ln vergelijkbare cijfers
moet schatten op een kleine 50.000 le
den.
Er zit ook waarheid in de uitspraak
van het Humanistisch Verbond dat de
humanistische organisaties bun aan
spraken niet kunnen baseren op iets
als aantallen ,,doop"leden, niet alleen
als gevolg van een geheel andere
structuur maar ook van het feit dat
lijdt naar onze overtuiging geen twij
fel dat er jnnoemelijk veel buitenker-
0kelijken zijn die zich op een soortge-
De strijdhoudinp van het Humanis- Wke wijze of nog nauwer met de hu-
Beginsel en doel
tisch Verbond behoeft niet te
deren. Zijn statuten zijn in dit op
zicht duidelijk genoeg. Artikel twee
Beginsel:
Dc humanistische levensover
tuiging wordt gekenmerkt door
het pogen om leven en wereld
te verstaan met een beroep op
menselijke vermogens en zonder
uit te gaan van bijzondere open
baring. Bij alle schakering die
binnen deze overtuiging mogelijk
is, worden daarbij de volgende
grondslagen erkend:
1. Het humanisme acht een
waardebesef dat niet naar wil
lekeur kan worden gewijzigd,
wezenlijk voor de mens.
2. Humanisme eist de voortdu
rende bereidheid zich in den
ken en doen redelijk te ver
antwoorden.
3. Het humanisme eerbiedigt de
mens als enkeling en als lid
van de samenleving in zijn
menselijke waarde.
4. Het humanisme erkent dat de
mens deel heeft aan natuurlij
ke, maatschappelijke en kos
mische verbanden.
5. Het humanisme stelt vrijheid
als eis voor het persoonlijk en
maatschappelijk leven.
Het humanisme vraagt om be
leving en verwezenlijking van
zijn beginselen in de practijk
van het leven.
Artikel drie luidt:
Doel:
1. Het Humanistisch Verbond
wil allen verenigen. die het
bovenomschreven humanisme
aanvaarden.
2. Het beoogt de verdieping
verbreiding en verdediging van
de humanistische levensover
tuiging.
3. Het streeft er naar een gees
telijk centrum te vormen voor
hen die niet godsdienstig zijn.
Rand van negatieve
Nu is het humanisme vaak verwe
ten dat het geen eenheid is. Daarom
zou het reeds niet voor geestelijke ver
zorging in aanmerking kunnen komen,
aangezien er geen waarborg is dat de
ze positief gericht zal zijn.
Het Humanistisch Verbond wjjst i
lijkte verzorging in de overheidsor-
8 Toch moet opgemerkt worden dat
ook bij deze beginselverklaring nog
geenszins een positieve geestelijke ver
zorging zeker is.
Men kan bij alle eerbied voor de
mens toch komen tot de erkenning
van de onmacht om het wezenlijke
van de mens te grijpen. Humanisten
zeggen dan. dat men ook din nog wel
bevrediging kan vinden in de aanvaar
ding van de wanhopigheid van het le
ven. En ioor de aanvaarding van de
absurditeit heen. nog in verantwoorde
lijkheidsbesef do verantwoorde daad
Dit kan men dan nog positief noe
men, maar tegelijk moet men toch op
merken dat het bedenkelijk aan de
ra-*d van bet negatieve ligt en dat dan
de stap naar het nihilistisch levensge
voel niet zeer groot is.
Dit klemt temeer omdat het Huma
nistisch Verbond geestelijke verzor-
Onjaistc argumenten
Het humanisme moet bij zijn strijd
om zijn ideeën ingang te doen vinden
niet met onjuiste argumenten worden
manistische organen verbonden gevoe
len als talloze doopleden met de kerk
elk geval van humanistische
s gediend
gaan zij verder, worden de buitenker
kelijken cf een deel daarvan niet voor
het humanisme „geclaimd", want wij
zijn tenvolle bereid te erkennen dat
de kerk ook ten aanzien van hen een
apostolaire taak weet te hebben, maar
men miskent eenvoudig de werkelijk
heid als men de illusie koestert dat
velen van hen zelfs maar bereid zouden
zijn naar de keric te luisteren.
Staat cn overheid
Bij een eerlijke beoordeling van het
streven van het Humanistisch Verbond
komt het er vooral op aan hoe men
de staat en de overheid ziet. Het Hu
manistisch Verbond zegt hierover:
„Wij zijn het er niet mee eens
dat van de staat verlangd mag
worden dat hij op zijn wijze mee
werkt aan het behoud van God
en godsdienst. Tenminste niet als
dat zou moeten betekenen dat al
leen op die grond een niet-gods-
dienstige levensovertuiging ach
tergesteld zou moeten worden.
Wel kunnen wij het verstaan dat
de overheid van de Nederlandse
staat hier en nu rekening houdt
met de godsdienstige gevoelens
en cpvattingen van de meerder
heid der bevolking. Ook kunnen
we treden in de mening dat de
overheid de bevoegdheid heeft
een levensovertuiging te toetsen,
indien op zekere erkenning in
overheidsverband aanspraak
wordt gemaakt. Maar dan alleen
op grond van haar achtbaarheid
en overeenstemming met de
eisen van het staatsbestel."
Als men daar nu naast leest de op
vatting zoals die b.v. werd neergelegd
in het „Rapport inzake Humanistisch
geestelijke verzorging" van het Colle
ge van Advies der Anti-Revolutionaire
Partij, ziet men met een oogopslag
hoe geheel anders onze opvatting van
staat en overheid is.
Men leest in dat rapport o.a.:
„Wanneer de overheid de gods
dienstige en kerkelijke èn de on
godsdienstige en onkerkelijke
verzorging op voet van volkomen
gelijkheid in haar dienst zou stel
len, zou dit slechts in schijn voor
een neutraal standpunt door kun
nen gaan. In het wezen der zaak
zou de overheid, die hier immers
zelf als de verzorgende instantie
dient op te treden, daarmee-de
godsdienstige en a-godsdienstige
verzorgin„ als voor haar doel ge-
lijkwat.rdig naast elkaar stellen.
En dit zu betekenen dat de Ne
derlandse overheid voor haar
deel impliciet het geloof in God
en de °rkenning van Zijn gebo
den tot een niet-constitutief en
niet-integrerend element zou ver
klaren in de van haar uitgaande
en roor laar verantwoording ko
mende geestelijke verzorging.
Het moet voor een ieder dui
delijk zijn, dat een zodanige
„neutraliteit" in feite een gelijk
schakeling inhoudt van een vér
strekkende levensbeschouwelijke
betekenis. Men moet zich hier
voor niet, zoals mr. Van Wal-
sum in de Eerste Kamer deed,
beroken op de inrichting van
het hoger onderwijs, die in alle
delen alU-rminst een aannemelij
ke zaak mag heten, want daar
treedt de hachelijkheid van het
in acht nemen van een zodani
ge neutraliteitttiel zeer duide
lijk aan het licht.
De geestelijke verzorging richt
zich immers op datgene, waarin
de mens zijn laatste steun moet
vinden en waardoor hij zich in
zijn eigenlijke er. diepste existen
tie heeft te laten bepalen. Hier
in aan de overheid ieder recht
op voorkeur voor het godsdiens-
reeds in een zodanig stadium
verkeren, dat de erkenning van
God als hoogste Wetgever door
de overheid geen weerklank meer
vindt in het overgrote deel van
het volk, moet echter ontkennend
worden beantwoord. Juist degene
die zich hier niet op een abstract
standpunt plaatst, maar bij het
vraagstuk van de geestelijke ver
zorging het onderling van elkaar
afhangen en met elkaar in ver
band staan van overheid en volk
in het oog vat, kan moeilijk be
twijfelen, dat de invoering van
het bepleite neutraliteitsbeginsel
viet in overeenstemming is met
de geestelijke signatuur van het
Nederlandse volk, dat immers niet
alleen in zijn historie als chris
telijke natie, maar ook in zijn
huidige formatie, de geseculari
seerde beschouwing van de op
bouw van het geestelijk leven
nog bewust afwijst. Dit betekent
niet dat degenen, die een zoda
nige opvatting wel huldigen en
het godsdienstig leven niet boven
het ongodsdienstige gesteld wil
len zien, ook maar enigszins in
hun rechten gekrenkt of voorbij
gegaan zouden worden. Want het
gaat hier niet over de vraag of
deze overtuiging in volkomen
vrijheid mag worden voorgestaan
en bepleit, maar of de overheid
zich ook voor haar bestel erdoor
zal moeten laten leiden, dat deze
overtuiging door een deel van
haar onderdanen wordt aange
hangen. Stelt men de zaak zo,
dan is niet in te zien, met welk
recht men zou kunnen eisen, dat
de Nederlandse overheid thans
het tot nu toe gehandhaafde prin
cipieel godsdienstige karakter
van de van haar uitgaande gees
telijke verzorging zou moeten
loslaten, om in plaats daarvan
de erkenning van de Almachtige
God en van het licht van Zijn
openbaring principieel facultatief
Een onderwerp dat dit jaar
waarschijnlijk in het bijzonder ln
dc belangstelling zal staan Is de
plaats van het humanisme in de
geestelijke verzorging van de
strijdkrachten. Een medewerker
schreef voor onze bladen twee
uitvoerige artikelen over deze
materie. In dit eerste artikel
zet hU de theoretische aspec
ten van deze zaak uiteen, in een
volgend artikel de praktische
te stellen bij de geestelijke lei
ding en vorming dergenen, die
aan haar zorgen zijn toever
trouwd."
Al is het waar dat de christenen
zich vaak verkeerd hebben uitgedrukt
en zelfs niet altijd eerlijk ware"
hun bestrijding, toch is het een
dat de humanisten op dit punt de
christenen niet zullen begrijpen. Het
is het geloof aan de bijzondere open
baring Gods dat hier tussen christen
en humanist in staat. Men krijgt soms
de indruk dat de humanisten wèl op
recht proberen de christen te begrij
pen. In de brochure „Het Humanis
tisch Verbond antwoordt" staat te le-
„Op zichzelf kan hij (de huma
nist) in de kerk uiteraard niet
anders zien dan een gemeenschap
waarin de leden door hun diep
ste levensovertuiging samenge
bracht zijn. Maar deze visie be
let de humanist niet in te zien
dat voor de gelovigen de kerk
een volstrekt unieke betekenis
heeft, die door de humanistische
beschouwingswijze niet afdoende
gekarakteriseerd wordt".
Maar hoe onpeilbaar diep de kloof
tussen christen en humanist is, ge
voelt men, als men bemerkt dat in
deze zelfde brochure gesteld wordt:
„Een soortgelijke betekenis als
de ontmoeting met Christus voor
de protestant heeft, is voor de
humanist gelegen in de ontmoe
ting met alle zedelijke en gees
telijke voorgangers der mensheid.
Zij hebben inderdaad voor ons
geleefd en geleden".
Volgend artikel: Humanis
tisch Verbond en strijd
krachten.
Mr. Scholten en drs. Van Hulst over:
(Van een onzer redacteuren)
,,De cultuur mag bij de over
heid niet het sluitstuk van de re
kening zijn. Als leden van de Chr.
Hist. Unie, als protestantse chris
tenen moeten wij midden, in de
wereld staan en ons ten aanzien
van het cultuurvraagstuk niet af
zijdig houden", aldus de staats
secretaris van onderwijs, kunsten
en wetenschappen mr. Y. Schol
ten, toen hij in de gisteren te
Utrecht gehouden vergadering
van de vereniging van Chr. Hist,
gemeentebesturen een korte in
leiding hield over het culturele
vraagstuk en de gemeentebestu
ren.
Op grond van het Chr. Hist, beginsel
program mogen wij geen "geheelonthou
ding ten opzichte van het cultuurvraag,
stuk toepassen", zo zei dc staatssecre
taris, die het een bemoedigend verschijn
sel noemde, dat het rijk, de provinclale-
cn dc gemeentelijke overheden zich
steeds meer op hun culturele taak gaan
bezinnen.
Vooral de gemeentebesturen hebben
ten opzichte van de culturele vorming
van de jeugd een taak", aldus spr. De
vraag of de miljoenensubsidies uit de
overheidskassen voor orkesten, opera
en toneel wel verantwoord zijn, beant
woordde mr. Scholten bevestigend.
De gemeentebesturen h'ebben echter
een taak ten aanzien van de plaat
selijke muziek- en zangverenigingen en
niet minder ten opzichte van de beel
dende kunst. Natuurlijk zal men bij de
gemeentelijke cultuurpolitiek een priori
teiten-schema moeten opstellen", aldus
spr.. die bij de vragenbeantwoording nog
eens onderstreepte, dat de overheid bij
een benadering van het cultuurvraagstuk
de zelfwerkzaamheid van de burgerij
zal dienen te bevorderen. „Het parti
culier initiatief moet een grote plaats
blijven innemen. Er zal een samenspel
moeten zijn tussen het particulier ini
tiatief en de overheid. De overheid zal
hier haar grenzen moeten kennen. We
moeten niet een staats-kunst krijgen",
zo waarschuwde staatssecretaris mr
Scholten.
„Het cultuurprobleem grijpt verder
dan de artistieke en ethische kanten",
zo begon het Eerste Kamerlid drs. J.
W. van Hulst, die na de middagpauze
enkele andere facetten van deze zaak
belichtte. „De cultuur is al datgene
wat het waarachtig mens-zijn bevordert
en het leven leefbaar maakt. Laat men
het mens-zijn buiten beschouwing, dan
doet men lapwerk. Dit mens-zijn moeten
we vanuit een Bijbels gegeven benade
ren «n niet anders", aldus spr., die een
In de brief van Paulus aan de Efeziërs wordt herhaaldelijk
gesproken over de volheid van God, Christus of de Heilige
Geest. Dat is een volheid waar wij niet slechts naar mogen
kijken, maar die ons deel kan zijn. Deze volheid is een gave
van God gegeven in Jezus Christus aan de gemeente. Maar
het is ook een groeiproces, dat zagen we gisteren. Uiteindelijk,
zegt Paulus, is het ook een gebod. „Wordt vervuld van de
Heilige Geest" schrijft hij in Efeze 5 18.
In deze woorden wordt de gehele verantwoordelijkheid voor
de vervulling van de Heilige Geest op onze schouders gelegd.
De volheid Gods is ons gegeven, maar wij moeten zorgen,
dat niets die volheid in de weg staat. Of misschien wat beter
gezegd: Wij moeten zorgendat niets die vervulling van de
Heilige Geest onmogelijk maakt. „Bedroeft de Geest niet",
zegt Paulus. „Blus Hem niet uit", zegt hij elders nog eens.
De Joden zeiden van Christus: „Wij willen niet, dat deze Koning
over ons zij." Uit die houding kunnen wij ook leven. Zolang
wij zelf willen heersen, zelf willen beslissen, zolang wij ons
leven om de spil van het „eigen ik" laten draaien, kan
Christus geen Koning over ons zijn. Gods gave vraagt onze
overgave.
aha abee.
Tienduizenden gebruikers zijn meer dan tevree,
me* een parkecvlocr van Abee. Geen wonderj
zowel aan de parketvloer van f 14.- als aan,
die van f30.- p.m7 wordt alle zorg besteed.
ran over uw Abee
ecvloe
Bezo
Den Haag. van Boetzelaerlaan 90. rel. 35 33 64
Amsterdam. Corn. Schuyistraa* 7. teL 79 92 23
Rotterdam. Breitnerstran 73. telefoon 32502!
Utrecht. Korre Janssiraat 17. telefoon 20092
Arnhem. Steenstraar 88. telefoon 20ll«Jj
Alkmaar. Koningsweg 82. telefoon 37301
Bli)ham (Gr.). Schoollaan. telefoon ?04!
IKeleTelel
parketvloeren 1
In de openbare vergadering van de S
ciaal Economische Raad op vrijdag
februari a.s. zal een advies tot instellui
van een bedrijfschap voor de vlasindi^
trie behandeld worden. Het ontwerp-»
vies is voorbereid door de organLsati
commissie van de S.E.R. Over de inst(
ling van een bedrijfschap en omtre
voorzieningen, die hiervoor getraflii
moeten worden, is overeenstemming b
reikt met een voldoende organisatorisch
vertegenwoordiging van de betreffenc
werkgevers- en werknemersorganisatie
Het aantal bedrijven dat aan de vlasseP
verbonden is kan worden geraamd op 3
met een aantal werknemers van 860. Bv
bedrijfschap zal zijn zetel hebben in R»e
terdam.
Kinderbijbel-acties
geref. zending
De kinderbijbelacties, die door het
Gereformeerd Zendingscentrum te Baarn
gevoerd worden, mogen zich in een grote
belangstelling verheugen. Vooral in de
laatste maanden zijn grote bedragen
binnengekomen
De kinderbijbels voor Indonesië konden
.jt nu toe in meer dan 40.000 exemplaren
verspreid worden. Ook de actie voor de
Spaanse kinderbijbels verloopt geheel
naar wens. Tot nu toe werd een bedrag
aan giften ontvangen van 31.000, zodat
het reeds mogelijk is om het Oude
Testament geheel te laten drukken. De
actie wordt voortgezet om ook de ver
schijning van het Nieuwe Testament te
zijner tijd te kunnen financieren.
Anti-semitisme nog
niet uitgestorven
De zeventigjarige Zweed Einar Aaberg
is tot drie maanden gevangenisstraf
veroordeeld wegens antisemitische pro
vijftal geschriften. Hij
had, aldus de openbare aanklager, se
dert 1946 antisemitische publikaties
naar Duitsland en Engelstalige landen
gezonden. Kortgeleden waren een Duit
ser en een Brit tot een jaar gevangenis
straf veroordeeld wegens het versprei-
Aabergs geschriften in hun
In het weekeinde is een joodse Ameri
kaanse student in een café in Innsbruck
(Oostenrijk) ontvangen met geschreeuw
van „er uit, varken van een jood", al
dus meldt het onafhankelijke dagblad
Tiroler Tageszeitung.
In Heemstede is nog vry onver
wacht overleden de emeritus oud
testamenticus van de Vryc Uni
versiteit, prof. dr. G. Ch. Aalders,
die vorige week nog het feit her
dacht heeft dat hy vyftig jaar ge
leden promoveerde. Prof. Aalders
werd 81 jaar oud. Hy was net ge
reed gekomen met een verklaring
van het boek Daniël, dat nu
posthuum zal verschijnen.
Professor Aalders behoort tot de gere
formeerde exegeten die pionierswerk
verricht hebben op het gebied van de
oudtestamentische studié. Hij durfde te
breken met de kritische inzichten van
de vorige en het begin van deze eeuw
en het Oude Testament weer benaderen
als openbaring van God aan de mens.
Gelovig-wetenschappelijk heeft hij het
Oude Testament bestudeerd en in tel van
korte en uitgebreide verklaringen de ge
meenteleden doen delen in zijn in
zichten.
Tij-kentering
Reeds in zijn oratie op 28 mei 1920,
toen hij het ambt van hoogleraar aan
de V.U. aanvaardde als opvolger van
prof. dr. P. A. E. Sillevis Smitt, sprak hij
over de „Tij-kentering in de oud-testa-
mentische wetenschap". Maar zelf heeft
hu aan deze tij-kentering een enorm
deel gehad.
Een van de mooiste ogenblikken van
zijn leven, vertelde hij ons eens, was de
vergadering van de oriëntalisten in 1931
te Leiden. Er was een geleerde die meen
de in psalm 68 allerlei veranderingen te
moeten aanbrengen in de tekst. Er stak
echter een storm van protest op, zo erg
zelfs, dat prof. Budde uit Marburg, een
geleerde van de oude (kritische) school,
opsprong en haast vertwijfeld zei, dat er
toch wel fouten in de tekst konden zit
ten. Op dat ogenblik werd de oratie van
prof. Aalders voor hem dubbel onder
streept. Het was duidelijk dat vele ge
leerden meer en meer gingen inzien dat
zij maar niet allerlei veranderingen in de
Hebreeuwse tekst mochten aanbrengen.
Men kreeg meer vertrouwen in de tekst.
Overigens is deze kentering volgens
prof. Aalders nog lang niet ver ge
noeg gegaan. Ook. zijn laatste college
in 1950 wijdde hij aan dit onderwerp.
cultureel geestelijke opbouw op grond
van de natuurbeheersing alleen als mo
gelijk zag. „De cultuur zie ik in een
krachtentotaliteit, die in een volk werkt",
zo vervolgde drs. Van Hulst. „De cul
tuur is een levens- en wereldbeschou
welijk terrein, waartegenover men niet
neutraal kan staan"
Huizen en scholen
..Wanneer de gemeentebesturen hun
culturele taak goed willen doen, zullen
zij ook, ja in de eerste plaats aandacht
moeten schenken aan ae woningbouw.
Er zullen huizen moeten zijn, die goed
zijn. Bovendien zal er een verantwoorde
scholenbouw moeten zijn. Als de lands
regering in gebreke blijft medewerking
te verlenen voor de bouw van gymnas
tieklokalen bij de nieuwe scholen, hoe
kunnen wij dan het kind cultureel op
voeden? De meest deskundig gegeven
zanglessen hebben geen enkel resultaat,
wanneer ze in oude of verouderde scho
len worden gegeven".
Hoe komen we aan een nozempro-
blëcm". zo vroeg *rs'
af. „Omdat we niet voldoende voor ae
opgroeiende Jeugd hebben gezorgd
liet hij er op volgen. „Er zijn hulzen-
blokken gekomen, maar er Is geen oi
niet voldoende aandacht besteed aan
recreatie-mogelijkheden. De jeugdzorg
ls de laatste jaren de sluitpost van de
rekening geweest. We zijn ln dit opzicht
schromelijk tekort geschoten", zo con
stateerde spr.
De gemeentebesturen zullen vooral de
kleine gemeenschappen waar de mens
zijn mens-zijn beleeft, moeten steunen
en stimuleren", aldus drs. Van Hulst.
Sprekende over de moderne kunst meen
de de inleider, dat de gemeentebestuur
ders met hun oordeel hierover een gro
te reserve in acht moeten nemen. „Dat
wil niet zeggen, dat men alles maar
moet slikken. Maar wel. dat we mogen
afgaan op het inzicht van deskundigen."
Tenslotte stond drs. Van Hulst nog
stil bij de vraag hoe wij als Christenen
tegenover de cultuur staan. „Deze we
reld gaat naar de voleinding", aldus
spr. „In deze wereld heeft God de teu
gels in handen. Hij is het Begin en het
Einde van de geschiedenis. Wij mpgen
geloven, dat heel deze cultuur uitloopt
op het plan Gods met deze wereld. Dan
hebben wij de cultuur teruggevoerd tot
de oorsprong, tot Hem. Die ons ook de
cultuur geschonken heeft", zo besloot
drs. Van Hulst.
In deze onder leiding van burgemees
ter Jb. Hoekstra uit Nijkerk gehouden
vergadering werden de heren mr. J. C.
Bürmann, burgemeester van Velsen en
B. J. Klumper uit Zwolle als bestuurs
lid der vereniging herkozen, terwijl in
de vacature, ontstaan door het bedan
ken van de heer A. Hadderingh te As
sen de heer J. Blaakmeer uit Nijeveen
gekozen weid.
Lieue Peter,
Je vraagt wel twee keer of ik niet boos ben om de dijken,
daarom: echt ik ben helemaal niet boos, lieve Peter, waarom
Ik ben in een heel romantische bui, ik luister naar de radio,
heel zachtjes, vioolmuziek de Tambourijn-serenata van Chrijsler
(schrijf ik 't goed?). Gisteren heb ik iemand ontdekt, die net
zo erg bloost als ik. (Daar is 't vlugge gedeelte weer, werve
lend heel hoog uitlopend dan weer passen op de grond).
Op het ogenblik heb ik de stem van Mariene Dietrich, ik heb
zoveel gepraat vandaag, veel Duits. Weet je, morgen hebben
we Frans, ik eet veel dropjes, veronderstel dat m'n leesbeurt
dit keer over zou gaan. Want ik vind Frans heerlijk, om te
lezen, te horen en te spreken, dat ene uur maakt morgen de
hele dag fijn.
Soms zou ik graag zangeres zijn, «cn beroemde, die geen
snertliedjes hoeft te zingen. Stel je voor een hele zaal vol men
sen, een orkest met veel violen, ik zing My funny Valentine,
I've grown accustomed to your face... Applaus is opwindend
ik heb één keer meegedaan, een klein koorrolletje in een caba
ret, nooit zal ik alles vergeten daarna, het heerlijke van ge
slaagd zijn, dat vreemde ding die zaal, behaagd te hebben, en
de zenuwen ervoor, het schminken...
Maar zangeres is maar even een ander zijn, een liedje lang,
ik zou ook liever toneelspeelster zijn, al is dat veel moeilijker,
lijkt me. De ene avond prinses, de volgende een straatmeid...
Morgen is 't zondag heb ik opgegeven, 't Gaat niet, ik moet
steeds denken aan de oorspronkelijke tekst. Corry Brokken zingt
My foolish 'leart, heel zachtjes, de regen tikt aan mijn raam
(nog steeds leeg, zo zonder haar, Sibylle) morgen Frans.
Dag, lieve Peter, ik ga én Marja en Peter én honds bejegend
proberen te pakken te krijgen. Boven mijn bureautje hangt
een kalender, deze maand een mooie foto van een polder bij
zonsondergang, met lichtblauwe sneeuw, oranje bomen, en zwart
gras, heel mooi. Zonder dijk geen polder, zonder dijken zou
driekwart Nederland niet bestaan, zouden wij elkaar niet schrij
ven (over dijken). Dag
je Marja
Toen kon hij wijzen op de belangrijk
vondsten in de grotten bij de Doi0
theologen als over het algemeen jui
is aanvaard op zeer oude manuscript
ten terug gaat. Maar toch was i
blijdschap van prof. Aalders niet g
heel onvermengd. Er was wel ei
kentering, maar dat betekent niet tiP
de gereformeerde inzichten zijn aaf(
vaard. Hij riep toen de beoefenarP
van de oudtestamentische wetet'
schappen aan de V.U. op om op eigQ
wegen verder te gaan.
Bijbelvertaling
Maar prof. Aalders heeft niet sleclf
aan de V.U. en in de kring van zi
eigen kerken een belangrijke plaats W"
kleed. Hij is voor ons gehele land etc
•ertaïing van het Oude Testam«U
opnieuw tot stand is gekomen. En in i
laatste jaren van zijn leven was hij n.
altijd de voorzitter van de revisie-coc
missie. 1*
Deze vertaling heeft zijn eigen oi
geloof beschaamd doen staan. In 19i
schreef hij namelijk in het GerefoP
meerd Theologisch Tijdschrift: „Er
samenwerking om te komen tot et
nieuwe vertaling van het Oude Test!
ment is onmogelijk. Hij argumenter
de dat toen ook: Er waren te gro
verschillen van inzicht over de b
trouwbaarheid van de tekst in de om
handschriften. Later zei hij over de 1
uitspraak: „Het valt niet mee om of®
geliik te bekennen, maar toen heb t
het gaarne gedaan. i
Boeken
hij zich helemaal kunnen wijden
uitgeven van wetenschappelijke comm^
taren. Tot aan zijn dood toe is hij blij*
werken. Een van zijn bekendste werkie
is wel „De goddelijke openbaring in öj
drie eerste hoofdstukken van Genesii
een boek dat geschreven werd naar atfe
leiding van het zogenaamde „Geelkerke
conflict" dat leidde tot de scheuring Vtf,
1926. Dit boek heeft vooral de laati_
jaren grote opgang gemaakt in de V*
enigde Staten, waar het gezien wordt i
een welkom antwoord op de extrei
evolutietheorieën die daar nog alti
opgeld doen
Andere werken zijn „Het Verba
Gods" en verschillende delen van de
genaamde „Korte Verklaring". Zeer bi
nenkort verschijnt nog van zijn hand (j
commentaar op het boek Daniël.
Oecumene
Maar prof Aalders, die ridder was
de orde van de Ned. Leeuw, had ook o
andere interesses. Hij heeft zijn kerk
op tal van synodes en in nog veel mf
deputaatschappen gediend. Maar hij
ook een actief voorzitter van de Vere
ging tot Opvoeding en Verpleging v,
Geesteszwakke Kinderen. Met dit wf
was hij in zijn tweede gemeente Erm<
in aanraking gekomen en het heeft altj
zijn hart gehad.
Ook in de Bond voor GereformeertJ
Jeugdorganisaties was hij een bekento
figuur In de oecumene zocht hij vooja
contact met de Internationale Raad
Christelijke Kerken. Hij heeft altijd gr%i
bezwaren gehad tegen de Wereldraad yfe
Kerken en zocht een oecumene op
basis van de waarheid, binnen de gr(f0
kring van hen die de Heilige Schrift D
het onfeilbaar Woord van God erkenit.
en het bloed van het Lam aks de baPj
voor de vergeving van zonden zien, zor
hij het zelf eens uitdrukte.
De begrafenis van prof. Aalders
plaats vinden op vrijdag 3 februari
twee uur op de begraafplaats te West£
veld. BU het ter perse gaan van dcce
editie was het nog niet bekend of
vooraf een rouwdienst zal gchoud'""
Advertentie
V/er werkelijk betrouwbare middelt
helpen eikeer endoen wondere
4 geneesmiddelen, elk afzonderlijk
wereldberoemd. Tezamen in één labky
verenigd, ondersteunen zij bovendien «ki
kaars werking, waardoor deze nóg kraclj*
tiger is dan kon worden verwacht. 0£
combinatie Chelarine „4" doet werkelijra
wonderen en brengt vaak baat we£j
andere middelen falen
Tegan pijnen en griep. Gtscmkl voor da gevoeiigsie miae
wam dia »oröi Deachermd door hel beiunddeei Oelirée
20 UN. 10.80. Voordelige gezinsverpakking 100 UN. 133
