|licutuc geihsctfe GTourani hamol DERDE T.H. komt bij Enschede Als „brandweerman" de ruimte in NIEUWS in één oogopslag- Goede wijn... BON Zeeroverij: politieke actie tegen Salazar Kongo klaagt Nasser aan VAR steunt Loemoemba WOENSDAG 25 JANUARI 1961 Advertentie-afdeling Tel. 31441. CHRIST ELIJ K-N AT ION AAL DAGBLAD „Stantvasticfi is gbcbletjea tngn bert ia tegfyeaspttT Eenenveertigste jaargang no. 12083 Aardig winstpotje bij N.S. Zie pagina 9 Het belangrijkste point uit de zojuist verschenen nota van minister Cals inzake de uitbreiding van het wetenschappelijk onderwijs ós, dat de derde technische hogeschool dn Twente zal warden gevestigd, op het landgoed Drienerlo, tussen Hengelo en Enschede. Er wordt naar gestreefd de school reeds volgend jaar te openen. De juiste positie van het door Portugese rebellen overmeester de passagiersschip Santa Maria is nog steeds niet bekend. Het schip (alles is wel aan boord) wordt door een Brit en twee Amerikaanse oorlogsschepen achtervolgd. De inzet van de hele zaak is een politieke actie tegen het regime van de Por tugese premier Salazar. vincie te brengen, dn behandeling te nemen. Gevreesd wordt, dat de wapens ter beschikking zullen komen van de Loe moemba-gezinde troepen. Hammarskj old heeft Kasavoeboe gevraagd Loemoemba naar Leopoldstad over te brengen en hem een eerlijke berechting te geven. De Ned. Spoorwegen hebben het vorige jaar een winst ge maakt van tien miljoen. Bij de aanstaande zomerdienstrege- li/ng worden weer verschillende verbeteringen ingevoerd. Zo zal de reis van het westen naar het noorden en het oosten vrij aanzienlijk worden bekort. Ook de Eerste Kamer heeft nu de Wet op de dierenbescher ming aanvaard. De kwestie van de (lange of korte) paarde- staart is ook nu tot het laatst onderwerp van discussie en aanleiding tot meningsverschillen gebleven. M *4? Hertog van Edinburgh schoot enorme tijger De hertog van Edinburgh, de gemaal van koningin Elisabeth, heeft dinsdag morgen tijdens een jachtpartij een tij ger gedood, een „enorm" beest vol. gens plaatselijke functionarissen van Sawai Madhopoer, waar de jacht plaats had. De koningin en prins Philip werden op de jacht vergezeld door de maharadja en maharina van Jaipoer. Gisteravond vertrok het koninklijk paar met de nachttrein naar Nieuw Delhi". (Van onze panlemenisiiedactiie) DE DERDE Technische Hogeschool zal wonden gevestigd in Twente, op het landgoed Drienerlo, tussen Hengelo en Enschede. Minister Cals streeft ernaar, dat deze school reeds het volgend jaar kaïn wonden opend. In 1967 is plaats voor een vierde TH. Deze dient te komen dn de omgeving van Amsterdam, waarschijnlijk in Haarlem. Zij zal tot stand moeten worden gebracht door nauwe samenwerking tussen de beide Am sterdamse universiteiten, de Vrije en de Gemeentelijke Universiteit. Dit schrijft minister Cals in zijn Nota inzake de Uitbreiding van het Weten schappelijk Onderwijs, die hij gediend. Minister Cals verkiest de uitbrei ding van reeds bestaande instellingen van wetenschappelijk onderwijs bo ven de vestiging van nieuwe univer siteiten. Hij stelt daarmee de bestu- bij de Tweede Kamer heeft in- QM DE WIJNEN van de Languedoc een nog grotere populariteit te geven bij de Parijzenaars hebben de wijnhandelaren uit de Franse Midi deze week een charmante af vaardiging naar hun hoofdstad gezonden. Aar dige meisjes, gekleed in de dracht van de streek, begeleidden vijf grote tankauto's, die tot de nok waren gevuld met het kostelijke vocht en af en toe deelden de meisjes bij wijze van reclame flessen wijn aan voorbij gangers uit. maar de meesten moesten het met een klein proefje doen. En ook daarvoor werden in wijndrinkend Parijs vanzelfsprekend voldoen de liefhebbers gevonden, Men kon de wijn ove rigens ook kopen en wel voor tachtig oude francs per liter, wat nu ook weer niet zo'n stevige prijs is voor een goed wijntje. Doch de geza menlijke wijnboeren van de Languedoc, die deze reclame-campagne lieten organiseren, willen nog verder. De Languedoc- wijnen worden nu op grote schaal tegen deze schappelijke prijs in tal van Parijse winkels ver kocht en de Parijzenaars sparen zo ongeveer 20 tot 25 francs per fles uit, die zij voor andere gelijk soortige wijnen moeten betalen. Wij willen ook nog ver der. Dat begrijpt u al. Onze lezerskring kan wor den uitgebreid, precies zoals de omzet der Midi- wijnen. En het is wel ze ker, dat u onze pleitbe zorger kunt zijn. Uw be loning? Ons (nuttige en prettige) boek „Tip-Para- de". U kent toch het spreekwoord: Goede wijn behoeft geen krans Betaling geschiedt per week/ maand/kwartaal/per giro. (Doorhalen wat niet van toepassing ts). Als bewys van dankbaar heid uwerzijds, ontvang ik graag het boek „Tip-Parade" op onderstaand adres: „jEerste stap tot bevrijding De Portugese ex-officaer en schrij ver Hewrique Galvao, die zich in volle zee met een zeventigtal zwaar gewapende volgelingen van het 20.906 ton nietende Portugese pas sagiersschip Santa Maria meester heeft gemaakt, heeft in een radio boodschap medegedeeld, dat hij dit heeft gedaan „als een eerste stap tot de bevrijding van geheel Portu in de boodschap wordt gezegd dat alle passagiers in goede welstand verkeren. Hier wordt aan toegevoegd: „ik zal de passagiers in een haven aan wal zetten. Welke haven dit zal zijn zal afhangen van de pogingen, die worden gedaan, om de hand te leggen op de Santa Maria." Galvao zegt in zijn boodschap verder dat hij handelt namens de „internationale junta van liberalen, die wordt geleid door Humberto Delgado, die tot president der nieuwe Portugese republiek is gekozen door de regering-Salazar op bedriegelijke wijze van zijn rechten werd beroofd". Hü zegt ook dat de toestanden boord van de Santa Maria „zo normaal zyn als aan boord van elk schip, dat toeristenreis maakt". Hij voegde hieraan toe: „Passagiers en bemanningsleden heb ben gevraagd hun verwanten mede te de len dat zij gezond en wel zijn. Ik voeg hieraan toe: „gezond en vrij". Generaal Humberto Delgado, voo lig kandidaat van de Portugese oppositie voor het presidentschap van Portugal, die thans in ballingschap in Brazilië woont, heeft verklaard dat hij op de hoogte is van de plannen van kapitein Galvao. Hij zeide niet te weten of de Santa Maria zal pogen een Braziliaanse haven te bereiken. ACHTERVOLGING De Braziliaanse minister van marine, admiraal Jorge de Paco Matoso Maia, heeft verklaard, dat beslag zal worden ge legd op de Santa Maria, wanneer het schip een Braziliaanse haven binnenloopt. De Britse en de Amerikaanse regeringen hebben verklaard, dat zij de Santa Maria door oorlogsschepen doen volgen Henri que Galvao, de Portugese kaperkapitein, die zich met zijn mannen in volle zee meester maakte van de Santa Maria. De afgezette kapitein van de Santa Maria, Mario Simoes Maia. Op het ogenblik wordt hij door de zeerovers aan boord van het schip gevangen gehouden. aanleiding van een verzoek van de Por tugese regering. De Amerikanen laten, als gemeld, de achtervolging geschiedèn door de torpe- dobootjagers Damato en Wilson, terwijl van Britse zijde het fregat Rothesay de Santa Maria heeft gevolgd. Dit laatste schip heeft echter een aanzienlijk opont houd gekregen doordat het onderweg olie moest tanken. Voorts nemen zeven Ame rikaanse verkenningsvliegtuigen aan de achtervolging deel. Op de Nederlandse Antillen worden vier vliegtuigen van de M.L.D. en het Nederlandse fregat in ge reedheid gehouden om eventueel assis tentie te verlenen. NEDERLANDERS Onder de zestig passagiers, die in Wil lemstad aan boord van de Santa Maria zijn gegaan, bevinden zich de volgende Nederlandse gezinnen: W. J. van der Kooy, K. van Tol, D. van Santen, J. Quaadvlieg, A. C. Noordhoek Hecht en R. J. Zapey. Dit zijn alle gezinnen met twee kinderen. Verder zijn aan boord ge gaan mevrouw I. Kouwenaar met een kind, het gezin A. C. Servage met een kind, het gezin P. van Venetien met vier kinderen, de heren J. D. Boesveld, F. Baptist, W, P. van der Meer, A. Veenen- daal, F. Wernet, het gezin J. Remme met een kind en mevrouw W. A. Meyer. Alle Nederlanders zouden het goed maken. 'Zie ook pag. 5). ren van vele steden, die hadden ge hoopt op vestiging van een universi teit binnen hun grenzen (Rotterdam, Deventer. Leeuwarden, Arnhem, Maastricht) teleur. Vóór 1970 komen er geen nieuwe instellingen van tenschappelijk onderwijs behalve de beide bovengenoemde. Bij zijn plannen gaat de minister uitsluitend uit vai de behoefte aan academisch gevonn den in de toekomst. Dit zijn vooral ingenieurs, tandartsen en juristen. de bestaande universiteiten en hoge scholen. Aan de economische hogeschool van Rotterdam en de R.K. economische hogeschool te Tilburg wordt een juri dische faculteit toegevoegd. Rotterdam krijgt bovendien de mogelijkheid tot studie in de sociologie. Plannen voor een algemeen baccalaureaat ,aan de Leidse universiteit, gericht op het. geven van een algemene academische votming, zal de minister gaarne in overweging nemen. Zowel in Nijmegen als te Amsterdam wordt een tandheelkundige opleiding mogelijk. Die in Nijmegen vangt het vol gend studiejaar aan, die te Amsterdam enkele jaren later. De Amsterdamse op leiding zal tot stand moeten komen door samenwerking tussen de Vrije en de Gemeentelijke Universiteit. Zuid-Lim burg krijgt een medisch-klinische oplei ding, gekoppeld aan de medische facul- •it van de R.K. universiteit te Nijmegen. Wat betreft de uitbreiding van het technisch en natuurwetenschappelijk on derwijs aan de TH van Eindhoven zullen overigens niet voor 1966, proeven wor den genomen met de invoering van zuiver wetenschappelijke studierichtingen in de wiskunde, natuurkunde en scheikunde, met een gezamenlijke pre-kandidaten-op- leiding voor deze zuiver wetenschappe lijke en de nu reeds bestaande technisch wetenschappelijke studierichtingen en met de instelling van een technische baccalaureaatsstudie. Voor de verbetering van de studie resultaten en de uitbreiding van het zui ver wetenschappelijk onderzoek wil de minister bovendien voor alle studierich tingen, die nog geen propaedeutisch exa men kennen, een propaedeutisch proef jaar invoeren, meer toelagen toekennen aan doctorandi om ook na hun acade mische studie het wetenschappelijk on derzoek te kunnen voortzetten en ten slotte de samenwerking tussen de uni versiteiten bevorderen. Studiecommissies zijn of worden inge steld om de minister te adviseren over: 1. de instelling van universitaire be stuurswetenschappelijke opleidingen: 2. de inpassing van de maatschappijweten schappen (rechten, sociologie en econo mie! in het technisch wetenschappelijk onderwijs: 3. de huidige stand van de beoefening der geesteswetenschappen; 4. de verhouding tussen de belangstelling voor en de opleiding tot civiel-ingenieur; 5. de organisatie van het technisch we tenschappelijk onderwijs en 6. het ver lenen van de ingenieurstitel aan afge studeerden in de toegepast wetenschap pelijke studierichtingen in de wis- en natuurkunde aan de Groningse univer- Dakota van Garuda wordt vermist Drie helikopters zoeken in het berg land tussen Djakarta en Bandoeng naar een Dakota van Garuda Indonesian Airways, die sedert dinsdagochtend ver wordt. Aan boord waren twintig ;en, van wie zeven buitenlanders (meest Chinezen). Bij haar bezoek aan de Indiase provincie Jaipur werd Koningin Elizabeth verwelkomd door vrouwen in originele klederdracht en met zware kruiken op het hoofd. De Koningin werd vergezeld door de gouverneur van Jaipur. BOTSINGEN IN NOORDELIJK KONGO President Kasavoeboe en minister Bom- boko hebben gisteravond namens Kongo de Ver. Arabische Republiek van Nasser beschuldigd Van schending van de Kon golese soevereiniteit en de Veiligheids raad om een speciale bijeenkomst ver zocht ter bespreking van deze kwestie. Volgens officiële Kongolese bronnen hebben sterke formaties strijdkrachten die tot de aanhang van ex-premier Loe moemba behoren, met steun van de V.A.R.-troepen een krachtig offensief ge opend in noordelijk Kongo, een gebied dat trouw is aan de regering Kasavoe boe. De Loemoemba-troepen zouden af komstig zij<n uit de oost-provimoie en zou den gisteren de evenaarsprovincie zijn binnengevallen nabij de stad Bumba. Russische hulp Sinds Loemoemba vorige week naar 'n gevangenis in Katanga is overge bracht, nemen de aanwijzingen toe dat wellicht een treffen zal plaatsvinden sen de beide machtsblokken in Kongo. Volgens westelijke diplomaten In Leo poldstad komen er uit de Verenigde Ara bische Republiek voortdurend vliegtul- :en van het type Iljoesjin-14 (van Rus- lische makelij) in Kongo aan, die waar schijnlijk de Locmoemba-opstandelingen bevoorraden. De vliegtuigen landen in Lisala en Ge- lina, twee steden in de evenaarsprovin- ie waar zich troepen van de V.A.R. be. vinden, die deel uitmaken van de VU., politiemacht. De diplomaten vermoeden dat de voor raden die door de vliegtuigen worden aangevoerd, bedoeld zijn om later door Loemoembastrijdkraohten te worden op gehaald in de loop van de invasie in de evenaarsprovincie. In diplomatieke kringen houdt men er zelfs rekening mee, dat de troepen die door de regering van de VAR. officieel uit de VN.-politiemacht zijn teruggetrok ken, te zijner tijd rechtstreeks aar Loemoemba-opstandelingen zullen 1 den toegevoegd. Intussen koestert ook Marokko het lornemen zijn officieren en manschap pen bij de V.N.-strijdmacht in Kongo 31 januari terug te trekken. Het zelfde geldt voor het Indonesische con tingent van 1151 man. Egypte (V.A.R.) Guinee hadden reeds een soortgelijk besluit genomen. Door al deze terugtrek kingen krimpt de strijdmacht in tot 13.000 officieren, soldaten en technioi. Hammarskjöld heeft de „machthebber" i de oost-provincie Antoine Gizenga, verzocht de veiligheid en de rechten van ens zowel blanken als niet-blanken te garanderen. Voorts heeft hy president Kasavoeboe premier Tsjombe van Katanga ver zocht Loemoemba naar Leopoldstad te laten overbrengen om hem door bevoeg de instanties te laten berechten. Hij vraagt tevens vrijlating van de politieke leiders die thans worden gevangen ge houden, zodat zy aan de komende poli tieke besprekingen kunnen deelnemen. Advertentie EEN O PLOSSI N G VOOR WINTERHANDEN: UNIVERSELLE tube 2.50 WARE ZIJ ZICHTBAAR zij is op het moment echter waarop wij dit schrijven nog niet opgespoord het oog van heel de wereld zou gericht zijn op de Portugese Santa Maria. In elk geval volgt een ieder gespannen de belevenissen van dit trotse schip. Zeeroof waaronder men verstaat het in open zee of van deze uit door beman ning of in het algemeen opvarenden van een zeeschip plegen van daden van ge weld tegen personen of zaken (schepen), zonder machtiging van een slaat is er alle eeuwen geweest. Men mocht echter menen, dat zij althans in onze eeuw tot het verleden zou behoren. Is het daarom, dat de overweldiging van de Santa Maria zo spectaculair aandoet? Is het, omdat in deze eeuw van rationalisatie en bere kening, dit nu eens iets is wat buiten alle berekening valt? Nog afgedacht van heel de politieke situatie op de achtergrond van dit gebeu ren, boeit deze kaperij, zoals de boeken uit onze jeugd met zeeroverij als ge wild onderwerp ons hebben geboeid. De politieke achtergrond is duidelijk. Portugal wordt beschouwd als een cor poratieve republiek. In werkelijkheid is het bewind autoritair en met dictatoriale trekken. Salazar is de grote man. De vrij heid, ook die der drukpers, is een be perkte. Bij zulk een bewind krijgt moeilijker dan in een democratie als de onze de oppositie kans en gelegenheid om aan haar trekken te komen. In een regerings vorm als die van Portugal ligt het risico van de verleiding tot illegale daden altijd om de hoek. Het is veelal een bewind met ontevreden ballingen in het buiten- Het gebeuren met de Santa Maria heeft er een nieuw bewijs van geleverd. En behalve naar dit schip, ziet de wereld nu ook naar Portugal zelf. De ballingen hebben thans terwijl wij dit schrijven met dit gekaapte schip een stukje eigen territoir. Het is boven dien een verplaatsbaar en moeilijk te ach terhalen territoir. Zal het bij dit incident hoe opzienbarend trouwens reeds op zichzelf blijven? Of zal het bewind in Portugal ook verder door verbannen op- positionelen worden bestookt? Anders dan een democratie hoe zwak wellicht voor het oog heeft een auto ritair bewind hoe sterk naar de schijn nu eenmaal minder de kracht en het vermogen om tegenstellingen en menings verschillen op te vangen en zinvol tot een eenheid te verwerken. Zal men, hoe het ook moge aflopen, uit het gebeurde ook iets leren? Ongeveer 150 km ten noorden van Bang kok is een bus van dc weg afgeraakt en verongelukt. Veertien passagiers kwamen om het leven, twintig werden ernstig ge- Volgens het Belgische blad „Het laatste nieuws" zou de C.VJP. aan premier Eys- kens hebben verzocht het parlement op 24 februari te ontbinden en nieuwe ver kiezingen uiit te schrijven op 26 maart. De minister van buitenlandse zaken, mr J. M. A. H. Luns, heeft gisteren op zijn 'traditionele nieuwjaarsreceptie zeer vele leden van het corps diplomatique ontvan gen. Ook waren regeringsvertegenwoordi gers en Kamerleden op de receptie aan wezig. Generaal Sir Richard Amyatt Hull, opper bevelhebber van de Britse landstrijdkrach ten in het Verre Oosten, zal in september veldmaarschalk Sir Francis Festing opvol gen ais chef van de generale staf van het Britse Rijk. UET HOGEDRUKGEBIED boven Scan- 11 dinavië verplaatste zich langzaam verder naar het zuiden en nam wat in betekenis af. Tegelijkertijd splitste zich bij Ierland een deel van een diepe Oceaan depressie af. De afsplitsing trekt m de richting van de Alpen en onder invloed ervan namen de oostelijke winden in on ze omgeving toe, maar boven de Britse eilanden is de luchtdruk na het voorbij trekken ervan flink gaan stijgen zodat de winden morgen in ons land weer zullen gaan afnemen en jets meer naar noord oost gaan. In de vorst zal dan ook in ont land weinig verandering komen. Nu en dan zullen wolkenvelden overdrijven maar de kans op sneeuw is klein. Tendens: dalend Stand gisteren: 754 HET WEER IN EUROPA De Bilt verwacht tot donderdagavond: Rapporten hedenmorgen zeven uur Opklaringen maar ook hier en daar een sneeuwbuitje. Tot matig afnemende noordoostelijke wind. Lichte tot matige vorst. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Donderdag: zon op 8.30, onder 17.16 uur; maan op 13.21, onder 3.47 uur. Volle maan op 1 februari. IK;». z H 3^5 a«la73 stukken £R IS THANS een oplos- dementen, rallen namelijk gealumineerd nylon en kan aal de temperatuur niet ho- sule, gevormd door rijn kos- sing gevonden voor een een kostuum dragen, dat zal worden. In het kostuum ger worden dan 27 gr. C. tuum. Hierin zijn alle voor de moeilijkste vraae- oorsi>ronkeI,''k we^d ontwor- 90 procent van de hitte die Het nieuwe kostuum geeft zieningen aangebracht om moeilijkste vraag pcn voor.brandweer- erop valt reflecteren. Men de ruimtevaarders in geval hem in leven te hOTden. hittebestendige van nood nog een extra be- In het kostuum zijn ook veiliging. Zou in het ruim- thermo-elektrische elemen- Zij worden de ruimte vaarder verbonden, zodat op slechts het vizier verschillende plaatsen van oorspronkelijk vraag- pen voor.... de ruimtevaart: mannen. Zo deelt de Ameri- heèft deze hoe men een menselijk wezen kaanse „Minnesota mining kostuums gekozen omdat nicnuu-ctcMr de grote hitte bij terugkeer ^manufacturing company" een ruimtevaartuig zeer ho- tevaartuig de luchtdruk of ten verwerkt! in de aardatmosfeer kan la- ?nede' dl* hittebestendig ge temperaturen kunnen de zuurstof-toevoer uitval- met de huid in ae aaraatmosieer kan la kostuum heeft ontworpen. heersen. Tengevolge van de len, dan behoeft de ruimte ten doorstaan. De zeven Over deze ruimtevaartkle- wrijving van de lucht langs vaarder de stompe voorkant van de van zijn met het kostuum zijn lichaam de temperatuur de eersten misschien ve"i yersirt;Kl; Het pak is ruimtecapsule zal de tempe- verbonden helm neer te klap- kan worden gemeten. Ook fnrhf huilen dubbe,wandiS' tussen de bei- ratuur hier kunnen oplopen pen, om als het ware geheel zijn apparaten ingebouwd roem «micn de wanden kan lucht stro- tot 1800 graden Celsius, ter- opgesloten te zitten in een om de reacties van zijn hart 'ijl zij binnenin zeker 65 gr. tweede, nauwsluitende cap- en longen te registreren. nog dit jaar de aardatmosfeer zullen on- men, de buitenlaag Is van Luxi-mb Partje Frankfort Mtlnehen Zürich windstil

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1