Hamburgse kinderdoders mogen arts blijven VenJtai$e Ike: grootste prestatie was oorlog voorkomen Absolute gehoorzaamheid DONDERDAG 19 JANUARI 1961 VERANTWOORDE ECONOMIE „Er is een zekere klimaatsverbetering merkbaar in het noorden. Zag men enkele jaren terug hier in heit algemeen nog niet veel toekomst, momenteel gelooft men dn het noorden zelf in de ontwikkeling die ei plaats heeft". Dit constateerde drs. J. W. de Pous, minister van econo mische zaken, gisteravond in zijn rede over verantwoorde economie h de aula van de Groninger universiteit, voor de Groninger club van het verbond van protestants-christelijke werkgevers in Nederland. De mi nister betoogde, dat de economische vraagstukken deel zijn van het totale (maatschappelijke leven. Een verantwoorde economie is eer dienende economie, zo zei hij. De bewindsman constateerde achter de nuchtere cijfers een belang rijke welvaartsverbetering voor velen in het land. We mogen niet onte vreden zijn over de resultaten van het beleid in dé laatste jaren. De werkgelegenheid is belangrijk toegenomen. De gemiddelde beloning per uur nam in het jaar met tien procent toe, tegen een stijging van de kosten van levensonderhoud met 3% procent. De minister zag in de naaste toekomst slechts beperkte mogelijkheden voor inkomstenverbetering om ruimte te scheppen voor meer vrije tijd. Extra produktiviteiitsvermeexdering is nodig om de arbeidstijdver korting door te voeren zonder prijsstijgingen. CULTURELE ADVIESRAAD Donderdag 2 februari zal de Koningin in de hal van het ministerie van O.K.W. een Adviesraad voor culturele samenwerking tussen landen van het koninkrijk installeren. Deze raad heeft tot taak, de regeringen van Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen gezamenlijk van advies te dienen omtrent de culturele samenwerking tussen deze landen. Hij bestaat uit voorzitter en negen leden, van wie de Nederlandse, Surinaamse e Antilliaanse regering elk drie leden aanwijzen. Deze zullén drie jaren zitting hebben. De eerste periode zullen in de raad zitting hebben: voor "Suriname de heer L. A. M. Lichtveld, mr. dr. A. J. A. Quintur Bosz en (vermoedelijk) mr. H. Pos; voor de Ned. Antillen: mr. I. C Debrot, mevrouw M. C- Henriquez-Correa en mr. N. Debrót. De namen van de Nederlandse leden zullen binnen enkele dagen bekend worden gemaakt. Voor de eerste maal fungeert de Nederlandse minister van O., K. en W„ mr. J. M. L. Th. Cals, als voorzitter President Eisenhower heeft giste ren op zijn laatste (139ste) fererubie verklaard, dat de grootste teleurstelling in zijn ambtsperiode was, dat hij niet meer had kunnen doen op het gebied van de ontwape ning en het vestigen van een duur zame vrede. Ook zei hij zeer teleur gesteld te zijn over het resultaat van de op acht november gehouden ver kiezingen. Zo werd Eisenhower gisteren gefotografeerd vlak voordat hij in Washington voor radio en tele visie zijn afscheidsrede van het Amerikaanse volk hield. ADVIESORGAAN PENSIOENZAKEN GESTICHT (Van i redactie) De besturen van de drie vakcentrales hebben in overleg met de directies van de Centrale Verzekeringsbank N.V. NVV), de Coöp. Levensverzekeringsbank „Concordia" (KAB) en de N.V. Levens verzekeringsmij. UBO (CNV) besloten een adviesorgaan pensioenzaken te stich ten. Het adviesorgaan zal voornamelijk be stuurders van de aangesloten vakbonden adviseren bij het overleg over de tot standkoming en verbetering van pen sioenregelingen voor werknemers. Voorts zal het bureau van het adviesorgaan, dat is ondergebracht bij „Concordia" te Utrecht, ook ten dienste staan van indi viduele leden der aangesloten organisa ties, die inlichtingen of advies willen hebben over hun pensioenrechten. Prijsverlaging voor reis naar Australië De bekende stichting Wij Komen deelt mede, dat er voor reizen naar Australië een belangrijke prijsverlaging tot stand is ©ekoinen. Met de Neder, landse schepen Grote Beer, Waterman en Zuriderknuis kan men nu reeds voor i 2090,— en zelfs voor minder dan twee duizend gulden de heen- en terugreis maken. De onganisatie van de reizen is opgedragen aan de Nederlandse Reis- vereniging. De grootste prestatie van zijn achtja rig bewind noemde hij Ih^t voorkomen van oorlog, ondanks de dreigingen van communistisdhe zijde. Eisenhower zei dat de tegenstanders van het Westen erin zijn geslaagd, de waterstofbom te vervaardigen en dat zij nu een geweldig kernarsenaal hebben opgebouwd. Over Laos zei hij, dat de moeilijkhe den in dat lartd veroorzaakt worden door het streven van het communistische blok om wat Ohroesjtejef „bevrijdings oorlogen" heeft genoemd, te verergeren Het voornaamste probleem voor Ken nedy en voor het Westen in het alge meen was, volgens de president, sterk te blijven tegenover „de onredelijke hcHudinig" van het communistische 'bfljok, maar toch verzoeningsgezind te'zijn. Over zijn toekomstplannen sprekend zei de president, dat hij het prettig zou vinden weer ails vijf-sterrengeneraal te worden geïnstoalleérd. Democratische vrienden hadden voorgesteld hem deze rang terug te geven, waarvan hij in juli 1952 afstand had gedaan toen hij zidh kandidaat Stelde voor het presi dentschap. Het aantal verslaggevers op deze laat ste persconferentie groeide tot 305, bijna zoveel als het record van 311 dat in 1956 tweemaal werd bereikt. De president zag er gezond en op gewekt uit. Hij lachte herhaaldelijk en gaf snedige antwoorden op vragen die weftlidht ook sentimenteel beantwoord hadden kunnen worden. Toen hem werd gevraagd of hij vond dat de journalisten hem goed hebben behandeld, antwoordde hij niet te gelo ven dat een verslaggever een president veel nadeel kan berokkenen Indonesië tegen zich zelf verdeeld land Prof. Leslie H. Palmier van de Victoria- universiteit te Wellington in Nieuw-Zee- land, heeft te Singapore op de internatio nale conferentie van Zuidoostaziatische geschiedkundigen volgens Ass. Press klaard, dat de stamverschillen tussen Ja- n en niet-Javanen de grondoorzaak .en van de moeilijkheden in Indo- Alle afscheidingsbewegingen vinden aarin hun oorsprong, zoals de Da Islam in de zuiver Soendanese delen West-Java, op Celebes en bij dc Atjehers in Noord-Sumatra, de autonoomverklarin- van verscheidene provincies e: vestiging van een revolutionaire regering in andere delen van Sumatra. Er zijn voortdurend scheuringen tussen Javaanse niet-Javaanse politieke partijen, en schillen tussen Sukarno en Hatta. De cialistische partij en de Masjoemi, dié ge steund worden door niet-Javanen. verboden. Om de macht over de niet-Javanen te behouden hebben de Javanen Nederland het kolonialisme tot boeman gemaakt, opzienbarende processen tegen Nederlan ders gevoerd, een haatcampagne ontke tend tegen Chinezen en aanspraken ge maakt op Nieuw-Guinea. Hij voorzag dat de Javanen wellicht x>r hun leven zullen moeten vechten tegen niet-Javanen. Elf jaar lang is a gewend dat Indonesië een eenheid vormt en dit heeft slechts geleid tot een open lijke of bedekte burgeroorlog. De Javanen hebben de niet-Javanen niets te bieden, wat zij niet zelf produceren kunnen en daarom moeten zij dwang gebruiken om zioh staande te houden. Het leek hem verstandig als de Javanen op grote schaal zouden industrialiseren om de niet-Ja- i iets te kunnen bieden. EIS WESTDUITSE VAKBOND: Niet georganiseer den moesten meebetalen (Van onze correspondent in Bonn) TIJDENS onderhandelingen met de werkgevers heeft de West duitse bouwvakarbeidersbond een zeer ongewone eis gesteild. Voor de eerste keer in de geschiedenis van de Duitse vakbeweging wordt ook van de niet-georganiseerde bouw vakkers een verplichte „solidariteits- conbributie" verlangd. De bouwvakarbeidersbond, motiveert deze eis met een verwijzing naar de omstandigheid, dat de sociale vooruit gang door de vakbonden in het alge meen in een harde Strijd met de on dernemers wordt bevochten. Ook de nieUgeorganiseerde werknemers profi teren van deze vooruitgang. Derhalve moeten ook zij een bijdrage aan de vakbondaiheid leveren door betaling van een söliidariteitscontributie. De bouwvakarbeidersbond eiste tijdens on derhandelingen over een nieuw loonta- rief dat deze solidariteitscóntributie in het nieuwe arbeidscontract moet wor den opgenomen. Er zijn in de Bondsrepubliek onge veer 1.3 miljoen bouwvakarbeiders. Van hen zyn slechts rond 400.000 ge organiseerd. Er zouden dus ongeveer 900.000 bouwvakkers een solidariteits cóntributie moeten gaan betalen. Die bijdrage aan de vakbond bedraagt ge middeld twee procent van het bruto loon in West-Duitsland. De werkgevers hebben ernstige be zwaren tegen deze eis van de 40-jarige bouwvakkers-voorzitter Georg Leber. Zij menen, dat zij indruist tegen de be palingen van de voorlopige Westduitse grondwet, die elike werknemer de vrij heid laat zich al dan niet te organise ren. De solidariteitscóntributie komt, ook naar de mening van vooraanstaande Westduitse parlementariërs in Bonn, neer op een gedwongen lidmaatschap van de vakbond. Dr. Bucher, van de door de industrie krachtig gesteunde Vrije Demokrati- sche Partij (liberaal) verklaarde, dat men niemand kan dwingen contributie te betalen aan een organisatie, waar van hij geen lid wenst te zijn. Een woordvoerder van de sociaal-democrati- söhe partij had geen commentaar. Hij zei, dat dit een „zuivere vakbondaan- gelegenheid" is. (Van onze correspondent in Bonn) In het Huis van Bewaring aan de Hammelsgass ein Frankfurt-am- Main wacht de euthanasie-profes- sor Werner Heyde onder wiens leiding gedurende het nazi-regime rond 60.000 zwakzinnigen in de rijks gestichten werden gedood op zijn proces. Intussen heeft de minister van binnenlandse zaken van de deel staat Sleeswijk-Holstein de 49-jarige arts mej. dr. Hertha Oberheuser die in het vrouwenconcentratiekamp Ravensbruck experimenten met do delijke afloop op gevangenen nam, waarvoor zij door het Neurenbergse Tribunaal tot 20 jaren gevangenis straf werd veroordeeld haar ap probatie als geneeskundige (in Stock- see) ingetrokken. Maar de „Arzte- kammer" in Hamburg heeft eei merkwaardige beslissing genomen: zij verklaarde dat er geen aanleiding bestaat om een achttiental mannelijke en vrouwelijke artsen in Hamburg, die gedurende het naziregime mede werking hadden verleend bij het do den van geestelijk of lichamelijk mis vormde kinderen hun (haar) appro batie af te nemen. De kinderdoders mogen blijven praktiseren. De Hamburgse „Arztekammer" zich met dit probleem beziggehouden op aandringen van de sociaaldemokra- tische „Senator" (minister) van volks gezondheid van de stad-staat Hamburg, Walter Sohmedemann. Zijn departement bestudeert sinds enige tijd de mogelijk- wenselijkheid om stappen te onder- len tegen een aantal in Hamburg practiserende artsen, die in de jaren 1941 —1943 in het kinderziekenhuis Rothen- burgsort medeverantwoordelijk zijn ge weest voor het ter dood brengen minstens 56 kinderen. De affaire-Oberheuser in Kiel -had rle senator de overtuiging gegeven, dat het langs de weg de justitie bijzonder moeilijk is iets tegen kinderdoders te ondernemen, zolang er geen aanklacht ingediend. Er is echter nog de para graaf 5 van de nog altijd van kracht zijnde „Reichsarzte-Ordmung" van 1935, o.a. staat, dat de approbatie arts moet worden ingetrokken, ernstige strafrechtelijke of lijke vergrijpen van een arts(e) be zen zijn, die hem (haar) ongeschikt maken voor de uitoefening -van de neeskunde. Reeds in 1949 had men geprobeerd iets tegen de betreffende 18 Hamburgsi artsen (van hen 9 vrouwelijke) te on 'Zacht-bros' BESCHUIT verrukkelijk 7Ü eau doMJbe, h# De 63-jarige Canadees Abel Vosburgh zal we gens moord vervolgd worden. Bij een brand in zijn huis vonden zijn vrouw en 11 van de 15 kinderen de dood. Vos- burgh's zoon heeft ver klaard dat zijn vader de woning gesloten hield, toen de brand woedde, en dat hij zelfs stookolie op het vuur gooide. Voordien had hy zijn vrouw reeds ge waarschuwd haar te zullen vermoorden. In 1928 is een oud Frans kasteel steen voor »té?n afgebroken en na^r dé V.S. overgebracht. Het was het bezit van me vrouw Gertrud Hill. In haar testament stond dat het kasteel na haar dood het bezit zou wor den van de Amerikaan se delegatie bij de VJU De delegatie is er nu ingetrokken. In Zanzibar heeft de Shiraz-partij met één stem de verkiezings strijd gewonnen. Deze partij staat onder lei ding van de oud-zee- man Sjeich Karoenie. De concurrerende par tyen, de Nationalis tische partij en de Volkspartij kregen res- pectlevelyk 9 en 3 stemmen. In Novl Vinodolskl (Zuidslavië) is een bus met naar huis kerende arbeiders in een ravyn gestort Negen inzitten den kwamen hierbU om het leven en eenen twintig werden ge- Op de wereldtentoon stelling, die dit jaar te Moskon gehouden zal worden, sal Nederland mode-artikelen expose- De zesde hal van het jaarbeursemplacement zal naar prinses Maryke genoemd worden. De hal zal al by de aan staande voorjaarsbeurs in gebruik worden ge nomen. Hij zal een van de modernst geoutil leerde expositieruimten van Europa worden. In dc kerk van Pöcking Is gisteren de stamhou der van het Habsburg- se Huls gedoopt. Het kind heeft de namen Karl Thomas Robert Maria Bahman gekre gen De laatste naam gaf zyn vader Otto hem naar een Oosters kerk vorst die met zijn ge lovigen maandenlang heeft gebeden dat Otto een zoon mocht krUgen. De ontvreemde accor deon van Harry Mooten waarvan wij al eerder gewag maakten, is te recht. De muzikant werd gisteravond door een van de dieven op gebeld, die zei dat by dacht dat de koffer iets anders dan een voor hem nutteloos instru ment bevatte Hij ver zocht de heer Mooten wel van een en ander de politie niet te ver wittigen. Dit heeft hy ook niet gedaan. Anthony Armstrong Jo nes, de echtgenoot van prinses Margaret van Engeland heeft een be trekking aangenomen bij dc afdeling visuele voorlichting van de Raad voor industriële vormgeving. Hy zal geen salaris ontvangen, maar hij zal wel elke ochtend op de normale tijd aanwezig zijn. dernemen. De redhtobank deponeerde de zaak echter op grond van het feit, dat de betreffende artsen „het bewustzijn van de onrechtmatigheid hunner (harer) handelingen had ontbroken", ofschoon werd vastgesteld, dat in het kinderzie* kenbuis Tothensort 56 kinderen werden gedood. Intrekking van een approbatie moet gesühieden met medewerking van de „Arztekammer". Senator Sohmedemann schakelde deze in. BESLISSIISC De „Arztekammer" heeft thans be slist, dat de betreffende artsen de ap probatie niet kan worden ontnomen, om dat het doden der kinderen destijds is geschied met toestemming van de ou ders en na onderzoek der kinderen door een artsen-college, dat hen zonder uit zondering voor „ongeneeslijk zwakzin nig en tegelijk lichamelijk ernstig mis vormd" verklaarde. De kinderen kwamen dan in een kliniek en een arts sprak met de ouders over de „levensgevaarlijke waarschijnlijk tot de dood leidende be handeling", waaraan de kinderen zouden worden onderworpen. Als de ouders voor deze behandeling geen toestemming gaven, werden de kinderen weer uit de kliniek ontslagen. Daarmede is inderdaad vastgesteld, dat de opneming der kinderen in Roghenburgsort-kliniek met toestem ming van de ouders geschiedde. Wat vele ouders echter een valse hoop moet hebben gegeven, is het woord „behande' ling" geweest. Want waaruit bestond deze „behandeling"? Het toedienen var injekties of een overdosis aan slaapmid' delen, die de dood der kinderen ten gevolge had. De bedoeling van de opneming kliniek was dus niet. alsnog poging te doen om de kinderen te i. maar om hen te doden. De w: schijnlijkheidsgraad" der genezing, wj Jongen bekent drie moorden Een woordvoerder van de politie Muenchen heeft op een persconferentie medegedeeld dat de twintigjarige ten-verkoper Peter Hoessl, die in Muen- bhen werkzaam was, heeft beken'd tussen 1956 en 1959 in en in de omgeving Muenchen drie moorden te hebben ge pleegd. De woordvoerder verklaarde, dat Hoessl zaterdag j.l. is gearresteerd. Sindsdien heeft hij hekend dat hij dn november lööf de elfjarige Franz Stoëbich heeft dood geschoten. Hij vermoordde verder de 51- jarige Johann Huber in Mei 1959 (-jarige Georg Habel in juni I960. Hij zei verder dat Hoessl jongeman was, die streng was opgevoed. Hij was gezien bij buren en collega's Hoessl verrichtte zijn werk ijverig ei hij zong in een kerkkoor. Doch 's nachts ging hij met detectiveverhalen voLver naar bed. De politiewoordvoerder zed ook dat de politie Hoessl er van verdenkt een jong echtpaar in het Schlessheim-bos nabij Muenchen te hebben doodgeschoten. „Hoessl is abnormaal. Doden sdhonk hem voldoening. Bij zijn arrestatie had ;n geladen revolver bij zich. Wij ont dekten later, dat Georg Habel met dit wapen werd doodgeschoten", aldus de woordvoerder, B-52's constant in de lucht Het Amerikaanse strategische lucht- lommando heeft bekend gemaakt, dat Amerikaanse zware bommenwerpers nu onafgebroken in de lucht zijn. Generaal Thomas S. Power, opperbe- •elhebber van het commando, heeft meegedeeld, dat de opleidingsfase van de vliegers hiervoor nu voltooid is en dat alle gevechtsklare bemanningen van de B 52-bommenwerpers deelnemen aan de trainingsmissie onder de meest rea listische omstandigheden. zei, dat een niet nader genoemd aantal B 52'ers voortdurend in de lucht is. Ongeveer 24 bases zijn betrokken bij dit programma. Power zei, dat meer 5000 vluchten gedurende de afgelo pen twee jaren de uitvoerbaarheid be- n hebben om een deel van de bom- menwerpersvloot voortdurend in de lucht te houden. Een woordvoerder van het hoofdkwar- »r van de S.A.S. (Strategie air com mand) verklaarde: „Wij kunnen beves tigen noch ontkennen dat kernwapens in vliegtuigen aanwezig zijn, maar wij kunnen zeggen dat de training plaats vindt onder de meest realistische om standigheden". op vele ouders toch hebben gehoopt, toen zij hun kinderen in de Rothenburgs- ort-kliniek lieten opnemen was gelijk nul. En dit maakt de vaststelling van het ontbreken van het bewustzijn ten aanzien van de onrechtmatigheid hun ner (harer) handeling belachelijk en hetzelfde geldt voor de uitspraak van de Hamburgse „Anztekammer", die voor maatregelen tegen de collega's geen aan leiding aanwezig acht. Bovendien stelde de Kammer" zich op het standpunt, dat op grond van de toenmalige verhoudin gen (onder het nazi-„recht") het doden van kinderen geen zedelijk vergrijp zoals vervat in paragraaf van de „Reichsarzte- ordnung" was. VERJAARD Het uitroeien van „minderwaardige elementen" van Joden, zwakzinnigen, zigeuners was inderdaad een der grondbeginselen van het natlonaal-socia- lisme. Twintig jaren later kan het doden dezer kinderen, zo meent de „Arztekam mer" niet meer worden gebruikt als motief voor het onttrekken van een ap probatie. En afgezien van al het andere: de (mis) daad is verjaard. De kinder doders kunnen verder practiseren. ISRAËL Speciaal gerechtshof voor Eichmann Pinhas Rosen, de Israëlische minister van justitie, heeft bij het parlement een wetsontwerp ingediend ter oprichting van een speciaal gerechtshof voor de berech ting van Adolf Eichmann. Rosen zei het ontoelaatbaar en onver standig te achten, indien Eichmann be recht werd door iemand die eerder iets met de zaak te maken had gehad. Ónder normale omstandigheden zou Eichmann zich hebben moeten verantwoorden voor het gerechtshof te Jeruzalem, waarvan rechter Benjamin Halevy president is. Rosen herinnerde er aan dat Halevy reeds indirect met de affaire Eichmann te ma ken had gehad by de voorbereiding van de zaak tegen Rudolf Kastner. Bij het indienen van het wetsontwerp zei Rosen: „Wij menen dat het belangrijk is dat de president een rechter van de Hoge Raad is, gezien het feit dat een mensenleven op het spel staat". CUBA Protestdemonstratie tegen executies Drie leden van de Cubaanse vakbond van elektriciëns zijn gisteren onder be schuldiging van sabotage geëxecuteerd Hierdoor is het onofficiële aantal ge- executeerden onder het bewind van Castro gestegen tot 584. Eergisteren werden drie andere Cu banen geëxecuteerd onder beschuldi ging van contra-revolutionaire activi teit. In Havanna is dinsdagavond een de monstratie gehouden voor het kantoor van de genationaliseerde elektriciteits maatschappij, waarbij werd geprotes teerd tegen het ontslag van personeel alsook tegen bepaalde aspecten van de politiek der Cubaanse regering Er na men ongeveer tweehonderd mensen aan deel Een groep betogers voerde een plakkaat mee met het opschrift: „Wii veroordelen de executies". Dinsdag werden 400 personeelsleden van de electriciteitsmaatschappij ontsla gen, in verband met een conflict in het bestuur van hun vakbond. Naar aanlei ding van dit conflict had in de bond on der de leden een „zuivering" plaats, die zich vervolgens uitstrekte tot het ont slag van personeel bij de maatschappij. OOST-DUITSLAND Mickey Mouse-clubs „staatsgevaarlijk" Micky Mouse-clubs zijn taboe in Oost- Duitsland. Vólgens het inlichtingenbu reau West had een officier van justitie in Leipzig op een vergadering gespro ken over hetgeen gedaan moet worden met mensen in wier huizea, Wild-West- romans, detectiveverhalen en Mickey Mouse-beeldverhalen worden gevonden. De officier zou zijn bezwaren gronden op de lidmaatschapskaarten van clubs en de persoonlijke inlichtingen die deze bevatten. Hij vertelde hoe jongens en meisjes de kaarten konden krijgen van een organisatie van Mickey Mouse- clubs in Stuttgart, (West-Duitsland). Hij wees op het gevaar dat daardoor in West-Duitsland persoonlijke inlichtin gen over zeer veel jongelui in Oost- Duitsland bekend worden. Hij voegde hieraan toe dat de westerse geheime or ganisaties hopen in de toekomst materiaal agenten te kunn> WEST-DUITSLAND „Sleeswijk-Holstein geen nazi-staat" Het parlement van de Westduitse staat Sleeswijk-Holstein heeft eenstemmig een resolutie aangenomen, waarin de „onwettige nationaal-socialistische staat" wordt veroordeeld. Dit geschiedde nadat drie dagen lang ;n verklaring van premier von Hassel as besproken, volgens wie Sleeswijk- Holstein niet de staat met vele vroegere hooggeplaatste nazi's is, zoals die door sommigen wordt afgeschilderd. Zoals bekend heeft de leider van het euthanasie-programma van Hitler, prof. Heyde, jarenlang in Sleeswijk-Holstein onder een aangenomen naam een in vloedrijke positie bekleed. Hij zou bij het verhullen van zijn ware identiteit zijn geholpen door functionarissen van het staatsbestuur. Von Hassel verklaarde dit verband dat tegen deze functio- •issen een strafvervolging aanhangig gemaakt en dat zij disciplinair zijn bestraft. Het parlement sprak zich echter uit tegen een nieuwe dezanificatie „en de onrust die dit onder de bevolking zou veroorzaken". BELGIË Jonge boer doodde ouders met de bijl Een 26 jaar oude Belgische boer Jo seph Z., is gearresteerd op verdenking zijn ouders met bijlslagen om het leven te hebben gebracht. Tegenover de politie verklaarde Z.: „Ik heb mijn ouders naar een betere wereld gezonden waar ze heel gelukkig zullen worden". Hij meldde zich uit vrije wil by de politie om ze van de tragische gebeur tenis op de hoogte te stellen. De vader en moeder, beiden omstreeks 60 jaar oud. werden in een stal aangetroffen. 500) Zoals we gezien hebben, kun nen bU een volk, of by volksgroepen, rechtsregels eeuwenlang hun nawer king doen gevoelen, zelfs tegen de vigerende wetgeving in. Het is dan ook niet zo verwonderlijk, dat w(j ter verklaring van bepaalde rechts opvattingen, moeten putten nit het Germaanse recht, dat van kracht was in tijden, die wel zeer verschillen van de tegenwoordige nylon-radar-straal jager-atoomperiode. Maar goed, in die tyd dat er dus nog geen Marva's bestonden, maar de kracht van de stam werd bepaald door een aantal knotszwaalende en speerslingerende weerbare mannen, genoten de vrouwen bescherming van de man onder wiens hulsmacht zy ston den. Hadden zy geen echtgenoot, on der wiens dak zy bescherming von den, dan nam de vader, een familie lid of iemand an- ders deze taak op zich. In iéder geval stond een vrouw als gevolg van haar on-weerbaarheid altijd onder voog dij. Deze voogd had niet alleen het recht en de plicht haar gewapender hand te beschermen, maar moest ook In rechten eisend en verdedigend voor haar optreden. Maar omgekeerd was de voogd ook aansprakelijk voor alle kwalijke daden die de onder zijn bescherming staande vrouw beging. De gevolgen hiervan zijn duideiyk: de man en dus ook de echtgenoot onder wiens voogdy de vrouw stond, kon absolute gehoorzaamheid eisen en, by weerspannigheid, deze gehoorzaamheid door tuchtiging trachten af te dwingen. Het één was een consequent uitvloeisel van het We mogen veronderstellen dat in het Germaanse stamverband op de ten uitvoerlegging van deze theo rie toezicht zal zijn uitgeoefend door de familie, geiyk ook In latere tyden de kerk wel tegen misbruik zal *ijn opgekomen. Anders moet het huwe- TOCH IS HET ZO! ïyk ln die „goede oude tijd" voor vele vrouwen weinig aantrekketyk zyn geweest. Met het voortschrijden van de tyd vorderde ook geleideiyk de juridische mondigheid van de vrouw. Hoewel de vrouwenvoogdy te Utrecht reeds ln de 16de eeuw was afgeschaft en de andere gewesten een eeuw later dit voorbeeld hadden gevolgd, bleef het tuchtlglngsrecht van de man ech ter bestaan. Wel werd het hier en daar gereglementeerd, doch de be woordingen waarin dit geschiedde, beloofden niet veel goeds. Het oude Groninger Stadboek veroorlooft de man zyn vrouw met een zweepstok te slaan, mits hieruit geen ergere ge volgen dan builen cn blauwe plekken ontstaan. En het handvest van Woud- rlchem cn Altena vindt dat uit een tuchtiging geen hoofdverwondingen en opmerkelijke kwetsuren mogen voortvloeien. Welda dig doen daarentegen de bepalingen van Vollenhove cn van Leiden aan, die de man strafbaar stellen indien hy zyn mishandelingen zo ver dryft dat zyn vrouw dc buren te hulp roept. Overigens mene men niet dat de dames in die dagen zich maar alles lieten welgevallen, want te Lelden werd er o.a. ernstig rekening mee gehouden dat de zwakke sexe terug mepte, waarop dan een boete stond van 15 pond ham. En het Landrecht van Westerwolde wenste zich hele maal buiten de huiseiyke handtaste lijkheden te houden, mits de echt genoten over en weer er maar voor zorgden elkaar niet dood te slaan! We wyken ongetwyfeld maar wei nig van het onderwerp af, als we nu ook eens spreken over de slag by Heiligerlee. Want dat is niet de eerste veldslag uit de 80-jarige oor log, gelijk wy altyd geleerd heb- volgende keer!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 5