I \EU DICHTERLIJK VIERLUIK n^sssr-ig*sss Zeven nieuweVlaamse pockets ZONDAGSBLAD ZATERDAG 14 JANUARI 1961 Eindhoven toont kunstschatten in Schiedam WIE EINDHOVEN zegt, denkt allereerst aan wereldvermaarde industrie- en en hun beroemde produk- ten waarvan ieder school kind de namen kent. Maar deze groeiende fabrieksstad I is niet alleen economisch 1 van groot gewicht; zij slaat ook cultureel steeds breder I vleugels uit. En het zijn vooral particulieren die een i belangrijke vlucht mogelijk maken. Eindhoven telt een flink aantal verzamelaars, wier collecties tezamen een boeiend overzicht bieden van de beeldende kunst na 1860. In sommige opzichten zijn deze verzamelingen voor Nederland zelfs uniek. Om zich daarvan te over tuigen, behoeft de geïnte resseerde tot eind januari geen reis te ondernemen naar de Lichtstad, maar kan hij zijn licht opsteken in de stad van een ander beroemd vaderlands pro- dukt, in Schiedams Stedelijk Museum. Haagse school niet moeilijk te raden. vertellen hoe snel wij leven collectie is ongetwijfeld Jongkind, de Nederlander die zo veel in vloed heeft uitgeoefend op de Franse schilderkunst. Hem rekent men te staan aan de wieg van het impressionisme. Deze mees terlijke verbeelder van niet te beschrijven atmosfeer, deze licht kunstenaar is dan ook het grote startpunt van de Eindhovense verzameling. Zijn turbulente tegenvoeter is Karei Appel, al eindigt de expo sitie met de in Parijs werkende Deen Asger Jorn. In de zaal van de modernisten slaat Appel alle andere werken van de wand. Geen sfeer, geen licht, geen zeg gingskracht. Alleen tomeloos ge weld van bij ponden tegelijk op doek gesmeten verven. Als een kind zo fanatiek heeft hij geroerd en gesmeerd in de dikke brij duidelijk pre-puberale sporen ach terlatend. Bij de Appel"-boom zijn ook de vruchten van CorneiÜe die met wisselend succes in harde kleuren werkt en Benner, plus Fernhout met diens merkwaardig blokkerige techniek. Theater jaarboek 1959/1960 Is het Theater- In 1869 schilderde J. B. Jongkind, de „vader" van hel impressionisme, deze „Have, een hoogtepunt van de tentoonstelling in Schiedam. Treves (nu reeds voor de negen de maal) verzorgt een feest voor de schouwburgbezoeker. Een be tere kroniek van de dramatische kunst-verrichtingen in ons land is niet denkbaar. De prachtige fo to's, de korte karakteristieken, de overzichten van de gezelschappen en de opvoeringen, de hoofdstuk ken gewijd aan Holland Festival, opera en ballet. Het is alles zo punctueel verzorgd, dat het Thea ter-jaarboek 1959/1960 weer een goede gids is. Ditmaal is bij „Prijs-enquête nr. 8" tot actrice van het jaar ('56) 'j gekozen Ida Wasserman als No- ra Melody in. ,,De dag van Tala- vera", en als acteur Paul Steen bergen als Archie Rice in „De Humorist". Dit laatste stük werd gekozen tot stuk van het jaar. De beste vrouwelijke bijrol werd ge acht Jacqueline Royaards-Sana- berg als Celine in „De zwanen van de Theems", beste mannelij ke bijrol Jan Lemaire Sr. als Jongste Minne in „Suiker Zoals men weet is het Theater jaarboek alleen verkrijgbaar in de Nederlandse schouwburgen. E.H.G. Expressie Z\ was eens SPROOKJES moeten verteld worden. Dat duidt het Impressies Breilner's Paleisslraalrail om streeks 1890, waarin hij een voor treffelijke harmonie wist te he reiken in de sfeer van de be sneeuwde stad en de verbeelding Nog een andere oud-Rotterdam mer trekt de aandacht: Kees van Dongen, de Parijzenaar uit Delfs- haven. Van Dongen, de levende legende van bruisende vitaliteit, fel en uitbundig soms in zijn kleuren en taferelen, fel ook in de museumbezoekers het zijn kijken achter de dingen, een ltl caaiulllolcJ1 meest zullen genieten: in de zaal „volbloed" in de stal van de laat- de Haagse School' woord al aan: sprookje is een verkleinwoord van spro- jorn neDDen wij veie namen nog ongenoemd gelaten. Naast het ke, OJ vertelling. Maar werk van de abstracten is er het -worden tegenwoordig de oude S'rLder»k"chuS"n, "hoewel sprookjes nog verteld? Heeft zij toch onze tijdgenoten waren, men nog voldoende tijd om Bijvoorbeeld de op de grammofoonplaat hart) zijn de vier 46-toeren-plaat- 'doen de om de warme haard te luis- dus. Maar het verrassende is. dat jes die „Barclay" heeft gemaakt inii-o de sprookjessfeer daardoor toch van de Fabels van T— **- ouae, wijze niet verbroken blijkt. Men wordt Fontaine. Het album, Verschillend Deze fabels zijn natuurlijk to taal verschillend van karakter dan dc sprookjes van Grimm. Beider oorsprong ligt wel in het grijze verleden, maar terwijl Grimm de oude volksverhalen zo authentiek mogelijk trachtte te noteren (rl veranderde htf er later het nodi ge aan), dichtte La Fontaine de oude fabels van Aesopus op xijn heel eigen wijze om. Grimm ls verhalen, die grootvader of toch over de drempel van de elke immers de grondlegger het die door een rijke vertegenwoor diging volkomen de sfeer van de Haagse School ademt. Vrijwel de gehele roemruchte schildersbent ster is aanwezig. Jacob Maris met vier doeken, o.a. die prachtige „Houthaven", waarin de sfeer van 1873 is blijven hangen. Van de dromerige Matthijs Maris is er het wazig portret van dat in- tedere bruidje. En dan de verruk kelijke doeken van Willem Maris, de specialist in landschappen, die opvallen door su blieme toonver- deling. Maar wij kun nen er niet te lang stilstaan, daar zijn ook J. H. Weis senbach en Joh. Bosboom, de 19e- eeuwse schilder met barokstijl. En Mauve, die fijn zinnige kunstenaar van het licht in Breitner, die men wel eens aan de Haagse School wil parenteren voor al in zijn vroege werk is terecht in een andere zaal vertegenwoordigd. De „Paleisstraat", het bekende sneeuwtafereel, zijn pittoreske „Stadsgezicht met vigilante", de stoer opgezette „Bouw put aan de Jacob van Lennepkade" en de andere olie verven met de aan wezige schetsen geven niet alleen veel te genieten, maar verschaffen tevens een interes sante kijk op de ontwikkelingsgang van deze Amster dammer geworden Rotterdammer. impressionisten. De Eindhovense verzamelaar- Schellens-van zijn het de werken het bestaan van de grootmoeder (aldus wil im- Bauer die sterk boeien. Mogelijk Tegenover de grote Vlaming j „orteïf? ietwat beïnvloed door onze eigen hangt het werk van de grote Ne- spuiineiuu vki i>ew. mers de traditie) ZO heerlijk kapje of Vrouw Holle, Doorn- draagt de fabels plaat steekt, geeft de tekst plus moderne wetcnschapelUke sprook- de verrukkelijke tekeningen. Een keur i___nfl.r_0.|t „pweest de Frana- Rood- van Franse acteurs en actrices J*»0"™™0"' ireweest. Gust de Sriiet's grote doek „Zon dag" dateert van 1921; uielk een enorm verschil in expressie ver geleken bij Jongkind en Breitner. derlander Jan Sluyters die op 'ijze uitdruk- in zijn onder erpen. En weer anders vertoont zich het oeuvre van hun tijdge- waarnemingen in de tropen, dergaan wij bijzondere aantrek- geheel afwijkende kingskracht van doeken als king wist te geven „Oosters straatje", „Aan de Ganges" en vooral van „Bena res", dat monumentale en bonte noten. De Smet en Leger, tafereel van haast Rembrandtieke schoonheid. Neemt u er maar eens even de tijd voor en bedenk daarbij dan, dat Bauer zijn beste schilderiji maakte in zijn atelier aan hand van in de tropen haastig doenlijk neergekrabbelde schetsen. Deson- leven danks: impressionistisch, (naar het eindresultaat te delen) alsof hij onmiddellijk i gaf hetgeen hij gezien had. De beroemdste meester in Want sprookjes leven alleen 's avonds. Buiten, in het geheim zinnige duister, spelen zich won derlijke dingen af. Voor feeën, dwergen, reuzen, is het daglicht Grammofon Ge- te scherp! Hoe goed heeft Men- sellschaft" heeft delssohn dit begrepen: zijn Ouver- J- J ..-u» -—c - dichter. oosje of Repelsteeltje bestaan, kele keer, als de tekst daartoe volstrekt géén geleerde. Het Zo'n fascinerende kracht gaat er aanleiding geeft, worden meerdere schH gaat evenwel dieper. het aloude De „Deutsche VIA NAALD EN PLAAt Binnen de levensgang --r-~------ generatie zijn zo veel verschillen- ture „Midsummer Night s Dream ste de stromingen en stijlen en tech nieken waarneembaar, dat een de beschrijving in kort bestek on- ron beter opgeroepen wordt. De Dat personen inge schakeld. De Het sprookje speelt zich af in bekende „La het gebied van het wonderbaar- cigale et la lij.ke. van de betovering. Er wordt fourmi" is hier- daar strijd tussen goed en kwaad KldMINawur"- ^leverd. waartaj het goede altijd Hoe snel wij wel majeur-toonsoort zou „vol dag- welk een enorm groot licht", scherp en helder, betekend dus aantal veranderingen in de schil- hebben. oor- derkunst zich voordeden in amper Welnu, onze technische wereld veer- honderd jaar, dat is een apart en heeft de ouderwetse sprookjesver- fascinerend facet van deze ten- teller gemechaniseerd. De gram deze toonstelling. TON HYDRA mofoonplaat is hem gaan vervan- i op twee i Grimm Het eerste deel. nr. 70231 M, begint met de „Dédicace a Mon seigneur le Dauphin" (de oudste zoon van Lodewijk XIV, die in 1711 stierf), voorgedragen door de De kunst van het bloemlezen Bloemen schikken 1 de Floriade heeft er ons de jong ste zomer aan herinnerd. Bloem lezingen van proza of poëzie instellen is i kunst, lezingen Dichters Het Griekse woord antbologi; bewijst, dat men in de oudheid Besten en zowel letterlijk als figuurlijk bloe- Vinkenoog, men heeft verzameld en tot boe ketten gerangschikt. In Neder land gingen in de zeventiende eeuw de liederenverzamelingen dikwijls aan de eigenlijke dicht bundels vooraf. Maar bepalen wij ons tot een recent verleden, ziet, waartoe Gedurende de jongste halve eeuw zijn er in Nederland bloemlezin gen verschenen, die geschiedenis ziging hebben gemaakt, zoals Nieuwe meer Geluiden van Dirk Coster, alsook later zijn De Nederlandse Poëzie in Het kind in Rodenko gaf ii Met twee Maten zelfs bele anthologie: in de eerste af- Van jongere datum zijn bloem- deling is het oudere criterium Med en goed-slecht gehanteerd, in de Ad den tweede het nieuwere criterium Simon warm-koud. De smaak wijzigt zich omdat de behoefte zich wij- „Die zertauzten Schuhe" Stroomgebied Morgen Atonaal vaarvan ook kan den gezegd, dat ze in meerdere of zigt. mindere mate geschiedenis heb- Wat zeventiende ben gemaakt. De bundel Dichters zing' an deze Tijd heeft dit merk- aardige, dat de inhoud uitgaven ook Op een grote 33-toeren plaat, 44001LPEMS, vertelt de bekende Jéider actrice Kathe Gold uit de „Kin- charron, der- und Hausmarchen", zoals cigale et la fourmi' Wilhelm en Jakob Grimm de le" (de kikker, die volksvertellingen noemden, die zij tussen 1812 en 1815 verzamelden. En zij vertelt geestig en puntig, 10232 M, staa misschien iets tè spiritueel de roer£dsrteenafrabel).' geschiedenis van Dornroschen. maladcs de la p, Fundevogel, Die Slemtaler, Kat- plaatje, nr. 70233 M, ze und Maus in Gesellschaft, Rot- poisson et le pêcheur", kappchen, Frau Holle, Der alte Grossvater und der Enkel, Rum- pelstilzchen. Maar daarnaast heeft de D.G.G. een aantal 45-toeren- plaatjes uitgebracht, waarop deze zijn bloemlezing sprookjes in toneelvorm worden dub- weergegeven: op 55026KN (Poly- dor) staat „Ruinpelstllzchcn", op 55027 KN( Polydor) staat „Sclinee- welszchen und Rosenrot", op i.SKN (Polydor, Stereo) het geval. De dieren spreken en verrichten handelingen, maar in feite wordt de menselijke maat schappij getekend, waarin het goe de lang niet altijd overwint, en x waarin meestal het recht van de deze opnamen, Jaques sterkste en de slimste geldt, bevat verder o.a. „La La Fontaine geeft er ook altijd ...grootwndë de moraal bij en deze les is als het rund), „Le savetier et ^eel vaak bitter. En van de lief- Ie" financier". Op het 2e deel. nr. lijkheld en van de goedheid, die 70232 M, staan o.a. „Le corbeau er jn het sprookje heerst, merkt et le renard (de ^Wellicht^ be- de He( malades de la peste", op het 3e irreële is hier door en door reëel, Le petit heel verstandelijk en bitter. KOKEE-VAN DEN i fils et l'a 70234 M, o.a. „Le loup et op het DRA. H. BERGE de keuze. Gold vroeger het criterium „schoonheid". arachtigheid" het doel van de bloemle- j school-bloemlezingen overweegt het onderwijzende ele- bij ment. Is de anthologie voor een uit- breder publiek bestemd, dan de woorden wordt de toon van de toelichting veel minder tisch. Er is dan ook niet een schoolman aan het woord, als wel een letterkundige. In zulk bloemlezing behoort een „Ver- (Polydor, Stereo) Kostelijk En dat zijn kostelijke plaatjes. Precies zoals bij de grote Kathe Gold-plaat is de volledige tekst in een bijzonder artistiek geïllus treerd album meegegeven. Maar deze 45-toerenplaatjes zijn geheel al gericht op de jeugd: Irma MEER ETUDE DAN ROMAN zekerheden. Reinier is en Marta verloofd, ma nen elkaar nog intiem ger en beiden zijn ze gisch rijp gestoofd om te escapade naar hét geluk te grij- Voor wie in de verhouding pen. Dit laatste lukt hun niet, dan den ihet voorbijgaan, Naar aanleiding van de ro man Cider voor arme men sen, door Hella Haasse. Uit gave Em. Querido's Uitge versmij., Amsterdam. zijn, dat aldra weer door hun ge- hoofdfiguren, redeneer en geanalyseer vergald Aanvaard Het boek is van man tot vrouw gelukkig worden wil, levert zowel een te kort als een teveel aan cul tuur een gevaar op. Bij een tekort aan cultuur is dit duide lijk, vooral wanneer men denkt aan het jonge meisje uit de bre de lagen van het volk komt uit een milieu, v bewarende invloed van de reli gie ontbreekt. Velen van deze of afkeuring betekenen meisjes kennen weinig meer dan hun lichamelijkheid en er is geen werkelijke belangstel ling voor meer ideële zaken, wat hen tot op zekere hoogte weerloos maakt. getrouwd zonnen figuren die in zichzelf en r ze ken- in de voor hen bedachte lotgeval van vroe- len blijven besloten. Krijgen ze psycholo- iets typisch of symbolisch of al- i ppn kor- gemeen-menselijks, of hoe men ;men wil, dan eerst wor- waarlijk romanfiguur. De- „wet" geldt met name voor de Niet geslaagd "fl loos, dat het dB verhouding tus. vakbekwame schrijfster het geval sen Reinier en Marta eenvoudig ïtcit blijft het een „geval belangrijker gain vinden. Paul SSmS^rïngaSikf 'men gees. S?™naTV«Sh,kZo,.sJet kind, de vrouw, de boer, Neder land, Vlaanderen, Amsterdam. Tot dit genre behoort b.v. de reeks Beeldende Poëzie in tien deeltjes. Interessant is de wisselende be lichting. waarin het vers door de omringende poëzie wordt ge plaatst. Natuurlijk blijft het ge dicht wat het is, maar men ver krijgt door de wisselende omge- de uiterste zorg besteed „vu de typering van beiden De le- neel knap wel'" Natuurlijk wordt de vemvekkende vonk is niet overge- werkt is, dan Vrije liefde' impliciet als normaal sprongen c" —i conflict HELLA HAASSE blijven uiterst knappe ,U, a, rung gee,. ,,o- "»•*- /oor een deel komt dit poging in Wel is het of de vermoedelijk door de vaagheid, als de conflict zelf. Daardoor krijgt de mer, Haarlem, resp. Antwerpen Erich Bender i het oor en de regisseur Sèndor Ferenczy, die ook de tekst zo al leraardigst omwerkte, laat zo le vendig „spelen", dat men hele maal in het verhaal betrokken raakt! Bij de Stereo-opnamen hoort men dc verteller rechts staan, terwijl het spel zich links „op het toneel" ontwikkelt en de muziek uit het midden, dus uit vcïir.r5'ül™,,",^ie."'. tz er ontstaat een nieuw geheel, waarin elk deel een organische plaats inneemt. Wat voorts aan een bloemlezing betekenis verleent, is het Inlei dend essay. Dirk Costers roem berust bijna uitsluitend op die uit voerige en diepgaande, inleidende beschouwingen. Het is namelijk niet zo dat er een mooi vers is en daarmee af, nee, het gedicht kan aanleiding geven tot eindeloze overleggingen; beschouwingen die van waarde zijn om dat afzonder lijke verschijnsel, dat vers heet, te integreren in het beeld van de dichter en van zijn tijd. Het bij de Uitgeverij J. H. Gott- Fabels verschenei Vierluik behoort tot de uitgebreid met «even nieuwe deel- In verschillende aspecten bepaalde richting de hierboven genoemde categorie tjes. Als i luk". Want sexueel gelukkig wordt. Er gaat lesböhalve een zekere onbevangenheid v~ "T"~ loren. Men wordt te selectief het psychologisch ontleden van de partner, schrijfster wil zeggen: vanzelfsprekend dat er verhoudin gen ontstaan, maar ze vormen al- perfectie te bereiken. Om het beetje plomp en populair te zeg gen: de vorm ging haar blijkbaar brengt. Trouwens, het lijkt mij boven de inhoud. zichzelf 1 iujv w ctnb «n auteur kan hon- a1^ de derdmaal beweren dat hij alleen °°k de verloofde het leven beschrijft w de geen partij kiest, zijn werk wijst da gerusten fout toe, dat zowel de vader Reinier, als- n Marta, tot zelf het „affe" mensentype behoren, nacht moet overblijven. Het armoedige Franse dorp, aar het paar door een defect hun auto noodgedwongen een bloemlezingen, samengesteld aan de hand van onderwerpen. Die onderwerpen zijn achter eenvolgens de stad, het land, de gekozen gedichten zelf niets zeg- het werk van Vlaamse auteurs, met Conscience als eerste en Ru- het di van Vlaenderen tot slot, zeer 25 versoheen „Zoek- leven ln Athene onder de loupo knappe en indringende beoorde- worden genomen. Bernard Kemp lingen. No. 30 en no. 31 werden gaf als no. 26 uit „Gezelles on- als één deel van 344 bladzijden dicht", een gelukkige greep om uitgegeven. Het is de roman de dingen. De dichterlijke visie wordt weergegeven door te stukje proza spreken over „de dichter subjectief getint °°k hct P™*» van Guido Gczelle „De weerlozen" verhouding tussen beiden en de altijd "verder dan de "onmiddellijke d?,n- Deze toevalligheid vaak onvermijdelijke derde werkt inhoud. De historicus kan streven !'jk te aanvaarden. Uok ligt net ijk op het gehalte aan lief- naar een objectieve weergave van ram n,«mn(| een gebeurtenis. Hij kan proberen Y00f de ."an<?' een imPh9let P1®' de juiste feiten juist weer te ge- juist te verklaren. De dodelijk op het gehalte deleven. In het algemeen geldt het al, dat hoogbegaafde man- i moeilijker tot hu- zelfverzeker- terlijk getekend T¥,r""- daar zijn levensecht. Dit is het verschil tussen hoofd figuren poëtische meditatie geven. De in- No> 37 js de inlaut-,** hier de kleine het voetlicht te bren- Kerkhove, het verhaal „De rui- plattelandsjongen uit een klein- de mensen d"ge£. En liet zijn ook dichters waarin de gekozen bloemenkit t*nUkkCr" v"» Marcel Matthijs. burgerlijk gezin, die het door zijn behoren. In de roman van Hella Haasse is het centrale thema zulk een vruchteloos over en weer geana lyseer van een man (Reinier) en een vrouw (Marta), die allebei wacht dat met een behoorlijke intelligentie gen, dat en ontwikkeling zijn toegerust en. wat ook belangrijk is, tot een zelfde algemeen type behoren, het type van de open, bewegelijke, groeiende mens, die niet wenst vast te roesten in conventies en schrijver, die met verdichte per sonen en geconstrueerde gebeur tenissen werkt, geeft aan die fi guren nolens volens een verdere draagwijdte mee. De lezer ver- iets vertegenwoordi- van zich af wijzen algemeen-menselijke aooi ie nouaen voor „er open*. -„y- aan het artistieke type verwante Ln h* mensensoort, omdat het van - 0|* aan rip h' veel groter kunstenaarschap menselijk begrip getuigen zou. andere eens^ uitvoerig^ te £23?ikf'ïier artlitiï g^roke" Sn. dïn'lJéUn schrijven. Die. toleidto. Achler in de boekjes is de beschrijvinj en 'andschap en de atmosi de de schrijfster alle zorg besteed. Het meer moderne ligt in de be- eenzljdige voorkeur ^PPÜheid en een aan de film her die deze vier boekjes hebben sa- zorg zijn geschikt. En omdat het waarin de auteur een suggestief uitzonderlijke begaafdheid het proletarisch chirurg gebracht heeft. Een met spanning en dramatiek geschre ven verhaal. Tot slot verscheen gesteld, zij het dan onder de dichters zijn (Vasalis is de enige beeld geeft figuranten. Van deze hoofdredactie van Ton Neelissen. ver- w. J. van der Molen verzorgde Neelissen zelf zijn. De dichter en de stad, J. W. Schul- inleider uit, n het te Nordholt De dichter en het land, heeft M. Vasalis De dichter en de zee Bert Schierbeek De dichter en dit gezelschap), koos mniea. Etude Men kan zich niet aan de in- schijnselën. Alleen zo kunnen wij druk ontworstelen, dat Hella C1, UUUU1, romanfiguur interes- Haasse in de grond der zaak jfaeff) met iets doah overigens is deze roman een conventioneel vormtype, lijnrechte voortzetting van werk der Nederlandse romanciè- Een bundel moederlyriek is meling te worden toegevoegd. Dit 28- verzameld door Bert Ranke als no. 32 een uitvoerig en goed bemiddelt tussen het inleiden- onder de titel „Mijn moeder was gedocumenteerd essay van René de ver- een heilige vrouw". De bundel be- Verbeeck over „De dichter H. vat de schoonste verzen die vele Marsman". Hij geeft de geeste generaties van Vlaamse dich- lijke ontwikkeling de dingen. Terecht heeft Neelis. T' .T«dlt.'iev« pro» en n. sen zijn medewerkers een lnlei- der® bijeengelezen gedichten. Marta Reinier interes- i het minst, 1 er zijn dan gevoeld heeft 1 positie en de détaillering, die dan ook, zij het niet nieuw of origi- u ,r de ®n dertiger stuk een waardevolle bijdrage tot - 'Ina Boudier-Bakker en Top hel 8eheel sterker nog. ze ma- accent op ken verzameling versjes uit >rm. vroeger en later tijd tot een ge- C. RIJNSDORP. heel. Dat kan, omdat ze over de te biografie van de verzamelaar ters over moeder of ovei (ster) opgenomen. Zo is ook dit moeder Maria geschreven hebben, nieuwe Vierluik een welkome po- Gapmt Stuiveling verzorgde 1 uitgebalanceerde 1 ging tot het in goede zin popula riseren van onze Nederlandse onder de titel „Uren Zuid", drie dozijn ontmoetingen ovc grens. Het zijn beoordelingen C. RIJNSDORP. maandblad, krant en radio Marsman duidelijk en verantwoord weer, zonder kritiekloos te worden. De boeken werden prachtig uitgege ven door Uitgeverij Heideland te de Hasselt en de N.V. Uitgeverij >or Standaard Boekhandel te Amster- 'er dam. Ze kosten slechts 1.95.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 19