Nederland werft Spaanse arbeiders
Twist over «literaire»
erfenis van Goebbels
JAPAN:
m
"UrnSï;
m m
m i
m
w
m i
MÏW+W
BAL
I *V**1
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 14 JANUARI 1961
Twee boeken
over dat voor de
van ve re staande HET LEVEN
Wes erling nog
altijd wat ge
heimzinnige eilandenrijk in Azië
hebben ons in de voorbije we
ken geboeid gehouden. Het ene
was „Japan in kimono en over
all", dat bij Kosmos in Amster
dam werd uitgegeven en door dr. Jet Last werd geschreven en het
andere was „Gloed uit as" van Robert Jungk. dat tot ondertitel!
meekreeg „Geschiedenis van een wedergeboorte". Dit boek ver
scheen bij de uitgeverij Lannoo in Den Haag. Twee boeken, die dus
beide Japan tot onderwerp hebben. Dat van Jet Last behandelt
diepgaand het gehele eilandenrijk. Dat van Robert Jungk is een
reportage, en een hier en daar vlijmscherpe, over de gevolgen vanj
de atoombomontploffing in Hiroshima.
LB- bondig
In kimono en na
de atoombom
.Japan in kimono en overall" van de Nederlandse Japankenner
bij uitstek, dr. Last, is, zoals hij zelf zegt de vrucht van vele jaren
studie er van twee maal een verblijf van vijf maanden in Japan.
Tijdens die bezoeken kreeg dr. Last de medewerking van enkele
vooraanstaande Japanners, die hem de weg wezen naar een die
per inzicht.
De schrijver heelt tijdens zijn be
zoek riet in hotels vertoefd, maar
veelal in Japanse gezinnen. Welge
stelde, arme en boerengezinnen.
Hij bezocht, ondanks de waarschu
wingen een pariadorp en sprak met
mensen van allerlei slag. Van die
gesprekken en de conclusies, die
daaruit voortvloeiden heeft dr. Jef
Last een boeiende reportage (in
een uitstékende stijl) geschreven.
Wie werkelijk iets meer van Ja
pan en de Japanse mensen wil we
ten, zal van dit boek kennis moe
ten nemen. Een groot aantal goe
de foto's vergezelt de pittige tekst
en aan het slot is nog een com
pendium toegevoegd met „zake
lijke gegevens omtrent land en
volk".
Gloed uit as
„Gloed uit as" is van een volko
men ander karakter. „Het scheen
mij logisch toe", schreef auteur
Robert Jungk over zijn boek, „om
nu ook, nadat ik jarenlang de lot
gevallen van de atoomgeleerden
had nagegaan, de geschiedenis op
te tekenen van de mensen, die
zich aan het andere, vlammende
uiteinde van die ontwikkeling had
den bevonden, welke destijds in
de vrede der laboratoria een aan
vang bad genomen. Weliswaar
wist men al een en ander over
de ramp en haar eerste gevolgen.
Maar wat was er gebeurd in de
jaren na de oorlog, toen een van
de aardbodem weggevaagde stad
zich allengs weer uit haar puinen
verhief?"
Om dit te weten te komen is
daarna in „Gloed uit As"
aangrijpend beeld van de eerste
stad der aarde, die door
De schrijver van „De Toekomst
reeds begonnen" heeft met dit
boek opnieuw de strijd van men
selijkheid en liefde tegen onver
schilligheid en liefdeloosheid aan
gebonden.
In Hamburg wordt in de „Hal-
le der Nationen" een tentoon
stelling over de geschiedenis der
Joden gehouden. Foto's en do
cumenten geven een volledig
beeld van de lijdensweg der Jo
den en van de betekenis van het
Joodse volksdeel voor Duits-
lands cultuur.
Een origineel nieuwtje op de
ze expositie werd gevormd door
de telefoonaansluitingen onder
de foto's van Nazileiders als
Hitier, Göring enz. Via deze in
stallatie kon men de brallende
redevoeringen van deze dema
gogen nog eens horen. Misschien
zullen de Hamburgers die woor
den nu beter „verstaan" dan
De tentoonstelling heeft ove
rigens een veelzeggend motto,
n.l. „Die Vergangenheit mahnt"
(Het verleden waarschuwt).
atoombom werd getroffen.
Nauwgezet heeft Jungk
len bronnen aangeboord, honder-
tiental
den mensen geïnterviewd
volgens heeft de auteur zijn gege
vens in een romanvorm gegoten,
die geschreven is in een levendige
en aandacht-houdende stijl.
Hij beschrijft de invloed, die de
„Pikadon" (de Japanse aandui
ding voor de atoombamontplof-
fing) op de hoofdpersonen en ook
op de talrijke bijfieuren
stadsbeeld, de lit
tekenen draagt van die ene plot
selinge liohtüits in 1945.
Het Oberlandesgericht in Keu
len zal zich nogmaals moeten
gaan bezighouden met de lite
raire nalatenschap van de vroe
gere „Reichsminister für Volks-
aufklarung und Propaganda",
dr. Paul Joseph Goebbels. Htt
betreft een hoeveelheid Goeb-
bels-manuskripten, daaronder
zijn bul als doctor in de filoso
fie, zijn dissertatie over de filo
soof Wilhelm von Schütz, een
foto van Adolf Hitler met per
soonlijke opdracht, Goebbels'
schoolrapporten, enkele opstel
len en gedichten, een „onvol
tooide" (roman), het met de
hand geschreven Goebbels-dra-
ma „Heinrich Kampfert" en en
kele liefdesbrieven van de
klompvoetige opperlcugenaar
der nazis als student in Frei
burg aan zijn mede-studente
Anka St. Het geheel bevindt
zich sinds jaren in een karton
nen door in het Bondsarchief in
Koblenz, in afwachting van een
gerechtelijke beslissing over de
eigendomsvraag. De strijd
daarover duurt al sinds 1956.
De waarde van de nalaten
schap is inmiddels van 6.100 tot
85.000 mark gestegen.
De strijd wordt gevoerd tussen
de Keulse uitgeverij „Wort und
Werk" te zamen met een zekere
mevrouw Meyer-Bendels ener
zijds en de Zwitserse uitgever
omloop te brengen. „Wort und
Werk" tekende hoger beroep aan
en het Oberlandesgericht in Keu
len hief in 1959 het vonnis van
het Landgericht op en gaf „Wort
und Werk" gelijk. Hiertegen nu
tekende Genoud weer beroep aan
bij het opperste Westduitse hof,
het Bondsgerechtshof in Karlsru
he. Dit heeft de zaak thans naar
het Oberlandesgericht in Keulen
terug verwezen.
Zijn broer
De „literaire" nalatenschap van
dr. Joseph Goebbels was oor
spronkelijk in het bezit van zijn
broer Hans, die directeur-genees
heer was van een longenkliniek in
Holsterhausen in het Rijnland. Hij
had van broer Joseph de opdracht
om bij de nadering van de geal
lieerde troepen do papieren te
verbranden, hij kon dit evenwel
niet over zijn hart verkrijgen.
Broer Hans die later in een
geallieerd interneringskamp is ge
storven zou de kartonnen doos
met inhoud ten geschenke hebben
gegeven aan de toenmalige hoofd
zuster van de kliniek, die ze la
ter weer vermaakte aan haar
nicht, de tegenwoordige mevrouw
Meyer-Bendels. die zich daarme
de de wettige erfgename achtte
van Goebbels' nagelaten manus-
kripten. Zij gaf ze bij de Keulse
uitgeverij „Wort und Werk" in
onderpand voor een lening, die
niet werd terugbetaald, waarop
de uitgeverij aanspraak maakte
op de doos met papieren.
De Zwitserse uitgever had in
tussen het recht op de nalaten
schap verworven via het beheers
instituut voor de vermogens der
nazi-groten in Berlljln. Dit had
Ank St."
Rowland Hill is de uitvinder
Nieuw wereldrecord:
Een schaap scheren
per minuut
De Nieuw-Zeelander Godfrey
Bowen heeft een nieuw wereld
record gevestigd toen hij het op
15 juli 1960 presteerde om op
een bedrijf in Montgomershire
(Engeland) in 9 uur niet min
der dan 559 schapen te scheren.
Het vorige record stond even
eens op naam van een Nieuw -
Zeelander, met 502 schapen in
dezelfde tijd. De werkdag van
Bowen duurde van 's morgens
5.30 uur tot 's avonds 5.30 uur.
Er waren 3 uren beschikbaar
voor het gebruiken van een
maaltijd en enkele verversin
gen.
laatstgenoemde de rechten op de
Goebbelse nalatenschap verleend
om daarmede te doen of te la
ten, wat hij wilde. Genoud die
reeds een boek onder de titel
„Hitlers tafelgesprekken" heeft
uitgegeven was van plan het
een en ander uit Goebbels' onbe
kend gebleven geestesprodukten in
Koeien op
dieet
Steeds meer gaan de veehou
ders er toe over om hun vee vol
gens rantsoenen te voeren. Popu
lair gezegd zou men kunnen stel
len dat ze op dieet staan: echter
wel in andere zin als wij mensen
deze term gebruiken.
De dieren krijgen daarbij een
hoeveelheid voer aangepast aan
hun productie, leeftijd en gewicht.
Op deze wijze krijgt de veehou
der het beste geldelijke resultaat
van zijn dieren. Omdat ongeveer
2/3 deel van het rantsoen uit hooi
en kuil bestaat dat op eigen be
drijf gewonnen is en de veehouder
de voederwaarde hiervan niet kent,
laat hij deze op een laboratorium
bepalen. De landbouworganisaties
hebben daartoe een laboratorium
opgericht, het Bedrijfslaborato-
rlum voor Grond- en Gewason-
derzoek, waar dit onderzoek op
grote schaal plaatsvindt
Niet naar
mijn daden
In 1870 toen in Nederland overal
de waterleiding zijn intrede deed,
vertelt Henk de Jong in het blad
„Opdracht en Dienst" schreef Nico-
laas Bccts de Utrechtse predikant-
dichter een uitvoerig loflied op de
nieuwe mogelijkheid fris en zuiver
water te krijgen.
Als altijd waren er echter ook
conservatieve burgers, die helemaal
geen behoefte bleken te hebben aan
die nieuwmodische waterleiding en
liever uit dc regenput dronken. Zij
lieten zich in 1883 toen ook Utrecht
waterleiding kreeg niet aansluiten.
Wie ook tot die conservatieve bur
gers behoorde? De Nicolaas Beets
van het watergedicht. Tot lijn dood
in 1903 heeft hij putwater gedronken
;n 1912 werd zijn huis bij de
waterleiding aangesloten.
Het geloof in de Zoon
Het geloof in de Zoon, door
dr. D. Jacobs. Uitgave Guldo
de Bres, 's-Gravenhage.
„Ik gelóóf in Jezus Christus
Gods eniggeboren Zoon", mag
men met de schrijver van dit
boek het hart van de apostolische
geloofsbelijdenis noemen. Hieraan
nu is dit boek gewijd. Daarbij
wordt de stof vooral ontleend aan
het Evangelie en de brieven van
Johannes, die schreef „opdat gij
gelooft dat Jezus is de Chnsius
do Zoon van God en opdat gij ge
lovende het leven hebt in Zijn
naam". De behandeling is gron
dig, rustig, duidelijk, voor ieder
belangstellende te begrijnen. Hij
zal zich veel zien veitielderd,
en meer bewust als zijn geloofs-
eigendom gaan bezitten. Een stu
die die aandachtige lezing ten
zeerste waard is en deze beloont.
PUZZEL VAN DE WEEN
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1. badplaats in Z. Frankrijk, 6. priem, 8. Z.W. voor
stad van Parij i 13. borrel aan boord, 14. oplopende vlakte, 15. eme
ritus (afk), 17. meisjesnaam, 18. rivier in Engeland. 20. niet dicht
opeen staande, 21. uitroep. 22. patroon, 24. gem. in N. Brabant,
26. familielid, 27 Aziatisch hoogland, 28. onzin, 30 zangwijs, 31.
boom, 32. sportterm, 33. vogel, 35. achting, 36. punthoed, 38. een der
KI. Soenda-eilanden, 40. jaargetijde, 42. omgeslagen zoom, 44. stadje
in O. Vlaanderen op de grens van Henegouwen, 47. plaats, plek, 48.
ziekte aan de benen van de paarden. 49. denkbeeld, 50. inhoudsmaat
52. gistmiddeL 54. afgodsbeeld. 56. slaapmatje (Ind), 58. gem. in
Limb., 60. meisjesnaam, 62. deel van een boom, 64. bijwoord, 65.
Europeaan, 67. snoer om papieren aan te rijgen, 68. dwaas mens,
71 rekening. 72 voorzetsel, 74. amerikaanse sierheester, 76. vreem
de munt, 77. meisjesnaam, 78. plechtige gelofte, 80 iemand die trei
tert. 81. gem. in N. Brabant, 83. rijksgrens (afk), 84. op een an
dere wijze. 85. gem. in N.H., 87. gem. in Limb., 88. eer, 89. soort
hond.
Verticaal: 1. scheikunde, 2. ontkenning (Eng.), 3. gevangenis,
4. godin v. d. twist, 5. groente, 6. stad in Duitsland. 7. kubieke
meter, 8. de geest van de rijstcultuur (Java). 9. iemand de achting
geven, welke hem toekomt, 10. werktuig om dieren te vangen, 11.
rijschool (afk), 12. knipwerktuig. 16 zeemacht, 19 droogoven tot
het roosteren van graankorrels, 21. stad in Frankrijk, 23 maling
24. zuivelprodukt, 25. afval van vlas, 26. vreemde munt, 28. ont
kenning (spreekt.), 29. snoer van een hengel, 32. autowedstrijd,
34. geteerd garen tot bekleding der kabels, 36. gevolg, menigte,
37. deel van een huis, 38. hijswerktuig, 39. stok, 40. pret, 41. ont
kenning (Eng), 43. bundel, 45. nieuw (Gr), 46. biersoort, 51. voeg
woord. 52. stad in Fr. W.-Afrika, 53. zoon van Jupiter, koning en
wetgever van Kreta, 55. schaaldier. 57. heeft ee haan. 59. ont
kenning (Eng). 60. offertafel, 61. bloeiwijze. 63. eüand in de Midd.
de dageraad, 66. haven in Marokko a. d. Straat
Z.H., 70. Dorp in N. Brab., 73. bijwoord,
:e. 65, godin
van Gibraltar, 69. gem.
75. behoeftig persoon. 78. nauw. 79. duinvallei, 81. badplaats
Duitsland, 82. hoofddeksel, 84. scheikundig element (afk), 86. deel,
de bijbel (afk).
OPLOSSING VAN DE
VORIGE PUZZEL
Oplossing. Horizontaal: 1. lam
penpoetser, 11. edel, 12. oele,
13. gas. 14. storm, 17. man, 18.
i.m., 19 Maasdam. 21. Ne, 22.
lap, 23. tol. 25. dak, 26. top. 28.
nis, 30. terras, 31. oester, 32.
mee, 33 Apt, 35,. ten, 37. net,
39. ver, 41. e.p., 43. luister, 46.
Ca, 47. bel, 49. kroon, 50. Ilm,
51. eren, 53. adie, 54. duizend
schoon.
Verticaal: 1. legio, 2. Adam,
3. mes, 4. pl, 5. nota, 6. oord,
7. To, 8. Sem, 9. elan, 10. renet,
14. sap, 15. Oslo, 16. mat, 19.
makreel 20. monster. 22. Laren,
24. liter, 25. dem, 26. tsa, 27.
pot, 29. sen, 34. peso. 36. gebed,
38. tuk. 39. ven, 40. Namen, 42.
Peru, 44. Iran, 45. Toos, 46.
Clio, 48. lei, 50. ido, 52. N.Z„ 53.
ah.
derdag a.s op ons bureau
wacht. Oplossingen mogen uit
sluitend op een briefkaart wor
den geschreven. In de linker
bovenhoek vermelden „Puzzel
oplossing". Er zijn drie prijzen
een van 5.— en twee van 2JHX
werd 120 jaar oud
In het nu achter ons liggende jaar heeft de postzegel
een onontbeerlijk voorwerp in onze tijd zijn 120-ste ver
jaardag kunnen vieren: in 1840 werd de Black Penny, Enge-
lands en 's werelds eerste postzegel, voor het eerst op een
brief geplakt. Toch behoort de eerste zegel niet tot de zeld
zaamheden op filatelistisch gebied. De „Brits Guyana van één
cent", waarvan er nog maar één bestaat en die op 100.000
dollar wordt geschat, de rode en de blauwe Mauritius van
1847, de „Baden met negen kruisen, groen", de „Oostenrijkse
Mercurius" en de „Saksen, drei pfennig" zijn slechts enkele
van de waardevolle zeldzaamheden. Maar de Black Penny en
zijn even oude zuster, de „blauwe twee pence" hebben op
historisch terrein meer betekenis. Ieder van de beide postze
gels heeft het nationale Engelse en het internationale postver
keer een revolutie doen ondergaan. Dat had in 1840 niemand
kunnen vermoeden.
De betaling van het posttarief
door een waardepapier en de
vooruitbetaling van de porto wa
ren in 1840 iets geheel nieuws-
en iets geheel anders dan
wat daarvoor gebeurde. Tot dan
toe moest de brief naar het
postkantoor worden gebracht,
waar de kosten moesten worden
uitgerekend en op de enveloppe
werden geschreven. Als grond
slag voor de kosten bestond een
tarief. Dit tarief was bijzonder
gecompliceerd, want men had
als grondslag hiervoor niet het
gewicht van het poststuk geno
men, maar de afstand tussen
afzender en geadresseerde. In al
le landen lagen dus de postta-
rieven hoog. Het hoogst waar
schijnlijk in Engeland en Ameri
ka.
In Engeland bijvoorbeeld kost
te het versturen van een brief
van Londen naar Birmingham
45 oent en naar Haddington 65
cent. Daar kwam echter nog:
Iets vreemds bij, wat wij thans
geheel vergeten zijn: de afzen
der behoefde de porto niet te
betalen, maar kon dit aan de
geadresseerde overlaten.
In de praktijk was het dan
ook zo, dat de laatste meestal
kende dan ook een revolutie:
de rekenarij op het postkantoor
en de daaraan verhonden schrij
verij vervielen. De afzender
moest betalen en de postzegel m
op de brief plakken. Het inge- P
wikkelde, op de afstand geba
seerde tarief werd afgeschaft en
vervangen door twee vaste ta
rieven, één voor binnenland en
een voor buitenland. In Enge
land bedroeg de porto een stui
ver voor het binnenland en
twee stuivers voor het buiten
land. Dat was de grondslag voor
een verandering op postgebied.
die eerst in Engeland en daar
na in de meeste landen alge
meen werd geaccepteerd.
Als „uitvinder" van de post
zegel geldt algemeen de Brit
Rowland Hill. Hij interesseerde
zich reeds vroeg voor het post
wezen en ontdekte reeds spoe
dig de bovengenoemde gebre
ken. Daar kwam nog één bij:
de parlementsleden hadden vrij
heid van posttarieven, waar roofden daarmee dus de schat- wierp een lager tarief, en regel-
veel miébruik van werd ge- kist, ook al omdat zij hun ver- de de vooruitbetaling door de
maakt. Zo verzonden bijvoor- zendkosten wel voor de belas- brief te merken met een klein,
beeld veel grote firma's hun ting aftrokken. Hill wist dit pri- gekleurd, vierkant stukje pa-
post zonder te betalen en be- vilege te doen opheffen, ont- pier. De postzegel was geboren.
oud als de post-
(Van
correspondente
DE Spaanse en Nederlandse re
geringen hebben overeen
stemming bereikt over de hoofd
voorwaarden, waaronder Spaan
se arbeiders naar Nederland
zullen gaan. Eén van die voor
waarden Is, dat zij geschoold
moeten zijn. Nu is in Spanje
70 pet. van de arbeiders onge
schoold, althans naar onze be
grippen: zij bezitten geen vak
diploma. Een der ernstige te
kortkomingen van het huidige
regime in dit land is, dat het
onderwijs verre van bevredi
gend is. Vooral heerst er een
groot tekort aan ambachtscho
len en practische technische
cursussen. En zelfs al zijn er
scholen, de Spaanse staat ver
strekt weinig studiebeurzen, zo
dat een vakopleiding meestal
nog te duur is voor jongelui uit
arbeidersgezinnen.
Een huisvader kan er om fi
nanciële redefieh niet aan den
ken, zijn zoons een geschoolde
opleiding te geven. Zodra zij
veertien jaar zijn (en soms veel
eerder!) moeten zij als leerjon
gen ergens een baantje zoeken
en in de practijk een beroep le
ren. Op deze manier leren zij
hun vak natuurlijk grondig ver
staan. doch het ontbreekt hun
aan theoretische kennis.
De laatste jaren zijn talrijke
Spaanse arbeiders naar andere
Europese landen vertrokken om
er zich meestal tijdelijk
verdienstelijk te maken. Al zijn
zij ongeschoold, toch verdienen
zij er in hun ogen geweldig hoge
In Zwitserland zijn de lonen
het best: 450 pst. per dag (f30.-).
De Spanjaarden worden daar
echter tewerk gesteld onder
slechte condities, bijv. in fabrie
ken gelegen in de bergen, waar
Zwitsers de koude niet willen
trotseren. Na een verblijf van
enige maanden keren de Span
jaarden meestal met een dikke
portefeuille huiswaarts.
Ruim 150.000 Spaanse arbei
ders zoeken jaarlijks agrarisch
werk ln Frankrijk, tijdens het
hoogseizoen, bijv. de wijnoogst.
Zij zijn uitstekend op de hoogte
van hun taak, daar ln Spanje
44 pet. van de landbouw leeft.
Frankrijk kan hen goed gebrui
ken en betaalt hun een mini
mumloon van 50 nieuwe francs,
zij met overuren vaak het
dubbele i
Geldgebrek
Het Duitsland van Adenau
er trekt echter de meeste Span
jaarden aan. Op het ogenblik
zijn er 300.000 werkzaam in de
industrie aan de oevers van
de Rijn. Een ongeschoolde
kracht krijgt er 560 Mark uitbe
taald, mits zijn vrouw in Spanje
achterblijft.
ïandse bedrijfsleven nu heeft ge
schoolde werklieden nodig. Men
verwachte echter niet in het
„land der diploma's" dat de
Spanjaard een of ander certifi
caat van bekwaamheid kan over
leggen! In zijn land gaat hij,
om zijn jarenlange ervaring,
als geschoolde vakman door.
Zijn enige leerschool is de prak
tijk geweest. Hij bewaart even
min rapporten met een 8 voor
gedrag en een 9 voor schoon
schrijven. Want hij heeft de la
gere school nauwelijks bezocht!
Maar hij heeft hersens, en twee
handen aan zijn lijf. Zijn beste
aanbevelingsbrief is zijn werk
lust, intelligentie engeldge-
In Duitsland staan de bedrijfs
leiders versteld van de prakti
sche intelligentie dér Spanjaar
den. Of ls het bun „espirltu la
tino"? Vast staat, dat zij na be
paalde tijd méér presteren dan
Duitse vaklieden en dat zij vaak
door eigen Initiatief het brengen
tot een leidende betrekking, bijv.
ploegbaas over een groep land-
Wantoestand
Volgens de laatste statistie
ken is er in Spanje voor ruim
5 miljoen inwoners geen eten.
Van de 30 miljoen inwoners kun
nen er slechts 25 miljoen ge
voed worden door de huidige
bronnen van rijkdom. De meest
energieken zoeken dus een op
lossing buitenslands.
De Spaanse regering juicht de
uitzending van haar landgenoten
luide toe. De minister van han
del, Ullastres. maakte kortgele
den bekend, dat de in het bui
tenland werkzame Spanjaarden
elk jaar 58 miljoen dollar naar
het -vaderland zenden. Mét het
toerisme, dat in 1960 ruim 200
miljoen aan deviezen in de schat
kist bracht, is dit een belangrij
ke bron van inkomsten. En de
viezen in dollars is, wat Spanje
hard nodig heeft. De economi
sche situatie moge ik door het
volgende illustreren:
Van de 80.000 miljoen pese
ta's. bestemd voor de iaarlijkse
onkosten, wordt de helft opge
slokt door het leger en het mi
nisterie van binnenlandse zaken,
d.i. poltie, burgerwacht e.d. De
Spaanse dictator beschikt over
vijfhonderd generaals Der
gelijke militaire hoge functiona
rissen worden voor hun niets
doen bezoldigd met fabelachtige
Wat het akkoord tussen
Spanje en de V.S. betreft, be
perken wij ons tot de opmer
king, dat, terwijl de Spaanse ar-
beider 50 oeseta's per dag ver
dient (ƒ3,25), de Amerikaanse
soldaat in Spatie 1200 peseta's
per dag uitbetaald krijgt
(ƒ75.Het levensniveau
in dit land is dus bijzonder
laag. De voornaamste voeding
bestaat uit brood, witte bonen,
aardappelen en olijfolie. Een ki
lo witte bonen kost 16 pst., een
kilo brood 6.4 pst., een liter olijf
olie 26 en een ons ham 17 pst.
Men kan nagaan, in welk een
armoede een gezin moet leven,
dat 50 pst. per dag tot zijn be
schikking heeft.
Dit alles wil niet zeggen, dat
het Spaanse volk ontevreden is
met zijn bestaan. Tot nu toe
had het geen vergelijkingsmate
riaal en berustte in zijn lot.
Emigreren
Door propaganda, toeristen
en films wordt de Spaanse arbei
der, langzaam wakker geschud.
Hij ziet voordeel in het werken
in buitenlandse bedrijven. Als
ze hem daar kunnen gebruiken,
dan gaat hij. en tijdelijk zéker.
Hij is bereid heel hard te wer
ken en karweitjes op te knappen,
die een buitenlandse arbeider
niet wil doen. Als men hem
maar goed betaalt.
Honderdduizend emigreren
jaarlijks voorgoed, naar Austra
lië of Zuid-Amerika. De V.S.
vragen herders, voornamelijk
in Colorado. Voor de enorme
kudden in onherbergzame stre
ken vindt men slechts Spanjaar
den bereid, zich een paar jaar
op te offeren. Door de grote een
zaamheid houden zij dit werk
niet langer dan een paar jaar
De Nederlandse onderne
mer, die Spanjaarden in dienst
gaat nemen, moet wel voor ogen
houden, dat dezen met een gro
te moeilijkheid te kampen heb
ben: de taal. In hun land leren
zij geen vreemde talen. Geen en
kele werkman spreekt een ande
re dan zijn moedertaal. En, al
is hij nog zo'n kundig vakman,
hij kan maar net lezen en schrij
ven! Dankzij zijn intelligentie
zal hij er misschien gedeeltelijk
in slagen, deze hinderpaal uit
de weg te ruimen.
In andere landen heeft de
praktijk in elk geval geleerd,
dat de Spaanse arbeider uitste
kend voldoet. Hij weet van aan
pakken, is competent en produc
tief. Laten wij hopen, dat men
ook in de Nederlandse bedrijven
tot deze conclusie komt.
Oplossingen
Hieronder volgen eerst de oplossingen der
vier problemen uit onze rubriek van
17 december j.l.
1. Tweezet i
i Hermanson: 1. Pd5.
2. Probleem van N.N. (tweezet): 1. Tg4.
Dit probleem maakt deel uit van een oplos
singswedstrijd in het Jaarboek 1960 van de
Ned. Bond van Probleemvrienden. Vandaar
dat de naam van de componist (momenteel)
ontbreekt.
soort geleid ontlenen wij nog enkele voor
beelden aan een collectie van paardvorken,
welke wij in een recent nummer van
Schach-Echo aantroffen. Wij houden de
begeleidende tekst ditmaal extra kort om
enige ruimte te sparen voor de oplossingen"
van twee rubrieken.
3. Driezet van
Kf4 (Kg4) 2. De6
Lege
(Dh'
entfl (met Kd4): 1. Phl
i7) enz.
4. Driezet van Legentll (met Kd3): 1. Pe4
Ke5 (Kf4, Kg4) 2. Df6t (Dg5:) enz. Het
onder 3 vermelde probleem van Legentil
werd eens door een misverstand verkeerd
afgedrukt (met de Koning op d3) en toen
ontdekte men dat er zowaar een nieuw pro
bleem was ontstaan.
En nu volgen dan de oplossingen der
opgaven (paardvorken I) uit onze rubriek
van 31 december ji.
1. Partijstelling KlpkcN.N. Zwart
had moeten spelen: 1. Pf3t 2. Pxf3 Tdlt
3. Txdl Dxc5 met remisekansen. In plaats
hiervan speelde zwart 1. Pb3? en ging
er toen als volgt. *aan*: 2. Dxd6Dxd6
3. Ta8t Kh7 4. Th8t Kxh8 5. Pxf7t en zwart
gaf het op.
2. Partijstelling KüchlerNitzel. Zwart
speelde 1. Dc7? (1. Df6!) en er
volgde: 2. Ld6Dxd6 3. Dxf7t Kh8
4. Dxe8*! Txe8 5. Pf7t Kg8 Pxd6 en wit
won gemakkelijk.
3. Partijstelling MatanovicSokolov. 1.
Dxf7t Kxf7 2 Txd7i! Dxd7 3. Pxe5t
Ko6 4. Pxd7 Kxd'7 5. Lxf4 en na 5. a5
6. bxa5 Lxa5 7. Pd5 gaf zwart de hopeloze
strijd op.
4. Partijstelling Wade—Bennet. 1. Dxg6
hxgS 2. Lxf7* Txf7 3. Th8t! Kxh8 4. Pxf7t
Kg8 5. Pxd6 Td8 6. Te6! (Veel sterker dan
6. Pxb7). De hele combinatie heeft welis
waar slechts eer» pion opgeleverd, doch dit
was voldoende voor de winst.
Nog eens: de paardvork
Het zoeken naar paardvorken moge êen
aardig en lonend werkje zijn wanneer ze
in de aangeboden stellingen als het ware
voor het grijpen liggen, veel aardiger schijnt
ons dit werkje, indien ze niet zo voor de
hand liggen of alleen maar als „dreigingen"
aanwezig'zijn. Door overwegingen van dit
m
am to gk
XI
a 8
m m w
m w*
r o
OW
W DAW
0 '":f
n w? RYi
m m
i a ■r.-'1
w w
b c d el
I A
sg
1 0
A
WAW
w
i n
ej
Im.é
«r-w-i
WA* |S m
'A'A
j Hf' W !3J
m w www 1
abcdefgb
a b c d
Correspondentie en oplossingen aan
de heer H. J. J. Slavekoorde, Goud-
relnetstraat 125, Den Haag.
