Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | 13 januari 1961 | pagina 7

lacht

Omroepwet op de helling:
Tweede Kamer verrast

lethergolven1

Verzet Eerste Kamer
tegen plan-Wilsveen

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

7

VRIJDAG 13 JANUARI 1961

Schaak-vraag 46

Puur schaakgenot verleent het op
lossen van onderstaand lopereindspel,
leen compositie van L. Kajew. Wit
Ispeelt en wint, zo luidt de opgave. Dat
het op een „gewone" manier niet lukt,
bewijst de nu volgende variant, die ik
u maar vast geef. 1. La2bl, h5h4;
2. Lbl—f5, d7d6; 3. Lf5—h3, Kd4—
d3; 4. Lh3—flf, Kd3—d4; 5. Kb4—b5,
Kd4c3; 6. Kb5—c6, h4—h3; 7. Kc6—
d5, h3h2; 8. Lfl—g2; Kc3—d3. (Of;
7. Kc6d6, h3h2; 8. Lfl—g2, Kc3—
c4). Pion d6 blijkt slechts onder opof
fering van pion c4 te veroveren, waar
mee de partij remise is.

Hoe moet het dan wel?

\M m

Dam-vraag 45

De stand in het probleem van gis
teren was:

Zwart: 1, 9, 14, 20, 21, 22, 23, 26, 28,

|35.

Wit: 11, 25, 31, 32, 34, 37, 38, 39, 41,
42. 48.

Wit speelt en wint in de volgende
I zetten:

34—30, 35X24; 39—34, 29x40; 38—
,33. 28x39; 32—27, 21x32; 37x10, 26x
46; 25X3, 46X5; 48—43, 3.9X37; 11—7,
11X12; 3X46.

Bridge

10 9 4 3
'9V42
O 9 6 4
B92
B 7 2
V H B 7 5
O A 3
A H 10 3
Zuid speelt een contract van 7 har
ten. (13 slagen")

West komt uit met harten 10, Noord
en Oost duiken, Zuid neemt met har-
tenboer.

In slag 2 wordt hartenaas gemaakt.
Hoe kan Zuid hierna het contract
winnen, ondanks het beste tegenspel?

Jack Diamond.

Dambord-puzzel

Woorden invullen die horizontaal
^zowel als verticaal betekenen: 1.
bloeiwijze, 2. meisjesnaam, 3. plaats
in Frankrijk a.d. Maas, 4. helder,
duidelijk, 5. oude vr. datief van een,
i6. boomloze grasvlakte in het Z. van
Z.Amerika, 7. alvorens, 8. vogel, 9.
(riviertje uit Mecklenburg, 10 stad in
Frankrijk.

Oplossing vorige puzzel

Hor.: 1. piano, 5. larve, 10. on, 11.
ondereen, 13 mast, 15. E.K., 16. kapi
teel, 20. are, 22. ale, 23. nes, 25. Da-
llen, 26. engel. 27. Epe, 28. Num, 30.
era, 31. Steensel, 34. To, 35. Este, 37.
lOdysseus, 41. o.r., 42. delta, 43. stins.

Vert.: 1. pommade, 2. Ina, 3. nota,
,4. on, 5. Ie, 6 arme, 7. re, 8. veel-
;eer, 9. enk, 12. Deil, 14. skelet, 17.
':panne, 18. teems, 19. engels, 21. rap-
sode, 24. slagers, 29. unie, 32. Eist,
'33. eest, 34. tod, 36. ton, 38. Yl, 39.
'sa, 40. U.S.

Vier jaar cel wegens
poging tot doodslag

De rechtbank ln Haarlem heeft gis
teren de 35-jarige gewezen bedrijfsleider
van een touringcarbedrijf uit Velsen A
RL K. wegens poging tot doodslag veroor
deeld tot een gevangenisstraf van vier

Twee weken geleden eiste de officier
van justitie een gevangenisstraf van zes
jaar. Verdachte ontkende zich aan het
misdrijf te hebben schuldig gemaakt. In
de nacht van 28 op 29 juni van het afge
lopen jaar was een man binnengedron
gen in de slaapkamer van een 75-jarige
weduwe, wier man vroeger het touring
carbedrijf had geleid. Zij had geruime
tijd geld in een zwarte tas bewaard, maar
kort voor het bezoek was het geld naar
een bank gebracht. De nachtelijke bezoe
ker vroeg om de zwarte tas met het geld
en toen de weduwe weigerde inlichtin
gen te verschaffen, heeft de man haar
bedreigd. Later bleek de lege tas uit de
woning te zijn verdwenen.

Voor dfi Stichting Michaëlds spreek ars

H van Praag uit Amsterdam op donderdag

Prinsessègracht 23, over „Joodse mystiek"

Overrompelingstactiek

Commissie (waarin politici) mag
niet uitgaan van nationale omroep

(Van onze'parlementsredactie)

TNE MEDEDELING van staatssecretaris Scholten (o. k. en w.), dat het
ontwerp-Omroepwet in zijn huidige vorm eigenlijk van de baan is en
dat een commissie onder voorzitterschap van prof. mr. L. W. G. Scholten
(voorzitter Radioraad) zich zal gaan beraden over een wet waarin behalve
de radio ook de televisie zal worden geregeld, heeft gisteren in de Tweede
Kamer nogal wat opzien gebaard. Ook voor de Kamerleden kwam het
nieuws blijkbaar zo onverwachts, dat bij de replieken van het o.k.w.-debat
de anti-revolutionaire afgevaardigde G. A. Kieft de kwalificatie „overrom
pelingstactiek" gebruikte.

De voorzitter van de vaste Kamer
commissie voor onderwijs, kunsten en
wetenschappen, dr. H. W. Tilamis (c.h.),
adviseerde aan het slot van het debat
de Kamer tot aanvaarding van de be
groting, maar hij voegde daaraan toe.
dat de bewindslieden van o., k. en w op
korte termijn met de vaste commissie
nader overleg zullen moeten plegen over
de punten, die bij de discussie van gls-
i onvoldoende bevrediging hebben
geschonken. De c.h. fractieleider doelde
daarmee kennelijk op het omroepbeleid.
Waarom moet hef ontwerp-Omroep-
et, dat in 1953 werd ingediend en in
159 werd gewijzigd, thans in meer dan
;n opzicht als verouderd worden be
schouwd? Staatssecretaris Scholten gaf
op deze vraag gistermiddag een uitvoe
rig antwoord In 1953, zo zei hij. stond
v. nog in de kinderschoenen. Nu is
het aantal toestellen tot ruim 800.000 ge
stegen en heeft de televisie zich n vaste
plaats veroverd. Een Radiowet zonder

regeling voor de televisie zou
ook achter de feiten aanlopen, temeer

er tussen radio en t.v. een zo m
verwevenheid bestaat.

arnaast is er de mogelijkheid, dat
te zijner tijd een derde radio-program-
n het leven zal worden geroepen.
Biedt het dubbele FM-zendernet daartoe
technisch reeds nu de gelegenheid,
de komende jaren zal het misschien ko-
tot de bouw van een derde FM-
zendernet. Op de golflengte-conferentie
Stockholm (mei a.s.) moet blijken of
hiervoor een kans bestaat. Willigt de
conferentie de Nederlandse verlangens
op dit punt in, dan zal onder ogen
ten worden gezien wannéér een derge
lijk net zou kunnen worden gebouwd.
Met een derde radioprogramma heeft het
ontwerp-Omroepwet geen rekening ge
houden, want het gaat uit vqn Hilver-
I en II en dreigt dus ook in dit op
zicht straks door de feiten te worden
achterhaald.

Tegelijk doen zich, aldus de staatssecre
taris, een aantal andere vragen
„waarop een ieder, die zidh met
wettelijke regeling van omroep- er
levisiebestel inlaat, steunt". Het gaat
hier om de coördinatie van programma'
de positie van de Wereldomroep, de kop
peling van lidmaatschap van een
roepvereniging en het geabonneerd zijn
op de omroepbladen (de omroepvereni
gingen hebben t.a.v. dit punt aangedron-
op een wijziging van het ontwerp-
Omroepwet), het gemeenschappelijk ge
bruik van studio's enz.

staatssecretaris vestigde er de
dacht op, dat de hele materie die het
ontwerp regelt, mede door de televisie
sterk in ontwikkeling is. „Het is".

zei hij, „een materie, die zeer gevoelig
in ons volk ligt. Hoewel tact en wijs be
leid op alle gebieden moeten worden
toegepast, geldt dit eens te meer ten aan
zien van het radio- en televisiebeieid
Mijns inziens is er juist vanwege de ge
voeligheid deze materie een dringende
behoefte, dat 'n aantal belangrijke vraag
stukken in dit stadium opnieuw worden
bezien door een breed

De Cefa wordt niet
gediscrimineerd

(Van onze parlementsredactie)
Staatssecretaris Scholten (o.k.w.) wil
met het ministerie van algemene zaken
(waaronder de rijksvoorlichtingsdienst
•essorteert) nog wel eens contact opne-
nen over het verhuren,aan de Christe
lijke Filmactie van films, die met sub
sidie van het ministerie van algemene
zaken zijn vervaardigd. Hij meent echter,
dat te dezen van een discriminatie van
de Cefa niet kan worden gesproken.
Deze instelling geniet bij het verhuren
an gesubsidieerde films dezelfde behan
deling als anderen. De staatssecretaris
deelde dit gisteren in de Tweede Kamer
mee in antwoord op vragen van de heer
G. A. Kieft (a.r.). Laatstgenoemde was
met het antwoord niet helemaal tevre
den. Hij achtte discriminatie wél aanwe
naar voor de toezegging dat de zaak
eens onder de aandacht van de
minister van algemene zaken zal worden
gebracht, was hij dankbaar.

Mr. Scholten wilde niet diep ingaan
op de klachten van ir. Van Dis (s.g.) over
voor godsdienstigen kwetsende tele-
iie-stukken, zoals „De bloeiende perzik"
n de N.C.R.V. De staatssecretaris ver
tes naar wat hen destijds schriftelijk
a de heer Van Dis heeft meegedeeld
Wel kon hij de kritiek van de staatkun
dig-gereformeerde afgevaardigde „van
uit diens visie" begrijpen, maar het leek
hem toch bepaald onwaarschijnlijk, dat
uitgerekend de NCRV uitzendingen zou
verzorgen, die kwetsend zijn voor de
religieuze gevoelens.

Politiek

Waarom een dergelijke commissie en
niet de Radioraad? Mr. Scholtcn zette
uiteen, dat deze raad zich doorgaans niet
op politiek terrein begeeft, terwijl dat
in de zaak waarom het nu gaat wél no
dig is. Het zou van struisvogelpolitiek
getuigen wanneer men zou stellen dat
de radio- en televisiewetgeving zich niet
voor een belangrijk deel op politiek ter
rein afspeelt Daarom moet de zaak wor
den bezien door een aparte commissie
waarin ook politici zitting hebben. De
staatssecretaris maakte in dit verband
een vergelijking met de Bevrediaings-
commissie. die het einde van de school
strijd voorbereidde en met de commissie-
Wiarda, die het loterijwezen bestudeert

De commissie-L. W. G. Scholten zal
volgens de staatssecretaris bepaalde uit-
gangsnunten ln acht moeten nemen. b.v.
dat niet van een V.P.R O.-plan voor een
zg. „nationale omroep", maar van om
roeporganisaties wordt uitgegaan Te
gen het (onvoldoende doordachte) plan
van de vrijzinnige omroep had de be
windsman de volgende bezwaren: het
biedt, te weinig garantie aan de verschil
lende stromingen, de vrije meningsuiting
wordt verwaarloosd. het uitgangspunt
ligt te uitsluitend in de programmati
sche samenwerking, de eenheid is te ge
forceerd, en ten slotte is de praktische
uitvoerbaarheid van het plan klein (zeer
omvangrijk bestuur en programmaraad).

De staatssecretaris ontveinsde zich niet
dat het nog wel enige tijd zal duren
voordat het definitieve ontwerp voor
een wettelijke regeling in de Kamer zal
worden behandeld. De voordelen van
een commissie-advies wegen echter te
gen de nadelen op. De aan te brengen
wijzigingen moeten zo gefundeerd mo
gelijk zijn. aldus de staatssecretaris.

Overrompelend

Bij de replieken bleek, dat de mede
delingen van de staatssecretaris ook de
meeste ..omroepexperts" volkomen ver
rast hadden, en dat over het algemeen
niet in positieve zin. De heer Kiefl 'a.r.»
b.v. zei eingszins geschrokken te zijn.
Hij vreesde, dat wat in het huidige ont
werp-Omroepwet is geregeld, nu op losse
schroeven is gezet. Zal deze moeilijke
materie nu niet weer op de lange baan
worden geschoven De staatssecretaris
had bij de schriftelijke voorbereiding
opening van zaken moeten geven Hij
is helaas met zijn verklaring zo laat ge
komen. dat er tijdens dit debat niet meer
behoorlijk over kan worden gediscus
sieerd. De meeste Kamerleden staan nu
onvoorbereid voor een totaal nieuwe si
tuatie. Voor deze „overrompelingstactiek"
had de heer Kieft weinig waardering.
„Wij zullen ons nader moeten beraden
over wat ons staat te doen", zo zei hij.

De K.V.P.-er J. Peters was blij, dat de
regering is ingegaan op zijn in 1959 ge
uite suggestie om radio én televisie in
één wet te regelen Maar ook hij had kri
tiek op het tijdstip, waarop de staatsse
cretaris zijn onthullende mededelingen
meende te moeten doen. Een gedachten-
wisseling in dit stadium is immers niet
mogelijk. Tevreden was de heer Peters
met de gelimiteerde opdracht van de
commissie (geen nationale omroep) en
met de persoon van de voorzitter, prof.
Scholten. Spreker bracht, daartoe uitge
lokt door mevr Van Someren-Downer
(lib.) nog even de commerciële televisie
ter sprake Een uitspraak voor of tegen
achtte hij niet opportuun, maar wel dient
men zijns inziens te bedenken, dat de
commerciële t.v. „een kwestie van geld"
blijft. In tegenstelling tot de liberale
spreekster achtte hij financiering van
een tweede t.v.-zender uit de kijkgelden
op den duur wél mogelijk.

Mr. Vrolijk (soc.) was het volledig
eens met de bezwaren van de heer
Kieft (a.r.) tegen de overrompelingstac
tiek van de staatssecretaris. Uit de me
dedelingen van de bewindsman blijkt
volgens de heer Vrolijk, dat de regering
de rechtstreekse verantwoordelijkheid

voor het omroepbeleid ontwijkt waar ze
eerst advies van een commissie wil in
winnen, Een en ander heeft bovendien
tot gevolg, dat een volgende generatie
Kamerleden pas over het omroepbestel
kan discussiëren. Het wordt echter de
hoogste tijd beslissingen te nemeno.m.
met het oog op de financiële nood van
de wereldomroep). De heer Vrolijk
vond het verder wat vreemd, dat de com
missie-Scholten wel een voorzitter maar
naar het schijnt nog geen geformuleerde
opdracht heeft gekregen.

Geen overrompeling

Staassecretaris Scholten ontkende in
zijn duoliek met klem, dat hij de Kamer
had willen overrompelen. By het indie
nen van de memorie van antwoord was
hy nog bezig zyn gedachten over de
nieuwe gang van zaken met het ontwerp-
Omroepwet uit te werken. Vorige week
had hij hierover nog overleg gepleegd.
De mededelingen konden dus niet eer
der worden gedaan en evenmin later,
want dat zou het verwijt van „verzwy-
gingstactiek" hebben uitgelokt.

Het is ook niet de bedoeling vaD de
bewindsman de behandeling van de
Omroepwet tot in het oneindige te gaan
verschuiven Hij hoopte, dat de commis
sie-Scholten haar advies spoedig zal
uitbrengen, De definitieve samenstel

ling i

i de

gelijk bekend worden gemaakt

Invoering van het „droit de réponse"
(recht om te antwoorden) voor de radio,
achtte de bewindsman een buitenge
woon moeilijke zaak, waarop aan de
hand van een advies terdege zal moeten
worden gestudeerd.

Wetenschappelijk onderivijs

Minister Cals dankt
voor medewerking

(Van onze parlementsredactie)
Nu de wet op het wetenschappelijk
onderwijs in werking is getreden,
heeft minister Cals allen, d»e hun
medewerking aan de totstandkoming
ervan hebben verleend, willen be
danken. Hij hield daartoe gisteravond
een grote ontvangst in de representa
tieve hal van zijn ministerie in Den
Haag.

Velen waren daar geruime tijd aan
genaam bijeen. Zij complimenteerden de
minister en zijn echtgenote met het on
langs verkregen resultaat en vroegen
tevens naar de toekomst: de behande
ling van de mammoetwet. Zal mr. Cals
nog dit jaar ook een dergelijke ont
vangst ter gelegenheid van het in wer
king treden van de wet op het voortge
zet onderwijs kunnen houden?

Vooraanstaande personen zowel uit
het politieke als het universitaire leven
waren bij de ontvangst aanwezig Van
regeringszijde toonden de ministers
Klompe, Marijnen, Van Rooij en Zijlstra
hun belangstelling, ,yan de zijde van het
-parlement ondermeer dr L. G. Kor-
tenhorst, dr. H. W. Tilanus en prof mr
Th. A. Versteeg. Uiteraard waren van
de universiteiten met name de colleges
van curatoren of, wat de Vrije Univer
siteit betreft, het college van directeu
ren. vertegenwoordigd, maar ook de
studenten ontbraken niet.

Aannemer raakt f 2000
kwijt in een café

Een 48-jarige aannemer heeft bij de
Amsterdamse politie aangifte gedaan, dat
hij in een café een portefeuille met f 20.00
is kwijtgeraakt. Hij had woensdagavond
in een café in de Lange Niezel kennis
gemaakt met een vreemdeling, vermoe
delijk een Algerijn, die later met hem
meeging naar een café aan de O.Z. Ach
terburgwal. Daar wilde de aannemer zijn
regenjas, waarin de portefeuille en zijn
oaspoort zaten, over een stoel hangen
doch de nieuwe „vriend" bood aan de
ias voor hem aan de kapstok te hangen.
Toen de caféhouder zei: „dat doe ik wel",
legde de vreemdeling de jas weer neer
en verliet kort daarop het café. Even
later bemerkte de aannemer, dat zijn
geld uit de jas was verdwenen

Jongens van zeventien
vervaardigden valse
rijksdaalders

De gemeentepolitie van Valkenswaard
heeft de 17-jarige H. uit Valkenswaard
en de eveneens 17-jarige D. uit Eindhoven
gearresteerd wegens het vervaardigen
van valse biljetten van 2.50 gulden. Een
behoorlijke hoeveelheid van deze biljet
ten, die zeer goed op de echte biljetten
lijken, maar alleen iets lichter van kleur
zijn, kon in beslag worden genomen. De
muntbiljetten werden vervaardigd in
Eindhoven en zouden alleen nog maar ln
België in omloop zijn gebracht

In oktober 1961:
NED. TELEVISIE STICHTING
VIERT 10-JARIG BESTAAN

Dit jaar, op 2 oktober, gaat de Nederlandse Televisie Stichting haar
tienjarig bestaan vieren. Ook dit „grote gebeuren" werpt de gebruike
lijke schaduw vooruit: er worden al plannen gesmeed om dit feit waar
dig te herdenken. Uiteraard kunnen we over deze plannen nog niet an
ders vertellen, dan dat een overzicht van de ontwikkeling van stichting
en televisie zelf niet zal ontbreken op het programma.

De herdenking valt samen met nieuwe uitbreiding van de zendtijd:
met vier uur erbij komen we dan op 26 uur per week en in oktober 1962
zullen we dan de voorlopig toegezegde 30 uren bereiken.

Tien jaar NTS;; wat betekent dal
eigenlijk? We zouden de ontwikke
ling kunnen vergelijken met de school
tijd: in 1951 stapte de piepjonge NTS
voor het eerste de kleuterschool bin
nen op de vermaarde kinderschoentjes
en in 1961 zullen we mogen aanne
men dat de fundamenten van het „la
ger onderwijs" zijn gelegd en de kin
derschoenen aan de kant worden gezet
Met andere woorden: de Ned. Te
levisie Stichting is van experimen
teren naar zelfstandigheid en ervaring
gegroeid door hechte samenwerking
van de omroepverenigingen en over
heidsinvloeden.

Hoe begon dat. in 1951? De vier
grote omroepverenigingen sloten zich
aaneen voor het verzorgen van tele
visie-uitzendingen. in een gezamen
lijke technische- en studio-dienst en
voor het realiseren van gezamenlijke
programma's. Deze gezamenlijke pro
gramma's nemen, op aanwijzing van
overheidszijde (televisiebesluit) 40 pet
van de totale zendtijd in. De rest
van de zenduren worden verdeeld on
der de omroepverenigingen

Waren het oorspronkelijk 4 organi
saties, die tezamen werkten in NTS-
verband. nu is de situatie al sterk
veranderd. Eerst kwam de VPRO er
bij. later ook IKOR en Convent van
Kerken

Te verwachten is echter nog gro
tere uitbreiding: er is sprake van
schooltelevisie en zendtijd voor de
politieke partyen. Ook hiervan zul
len vertegenwoordigers in het NTS-
beleid plaatsen innemen Bovendien
zyn aan het bestuur drie vertegen
woordigers van de overheid toege-
voegd plus een door de Kroon be
noemde voorzitter.

U ziet, dat er van het enthousiaste
„onderonsje" dat tien jaar geleden
werd opgericht, niet veel meer over is.
De NTS wordt een groot lichaam met
vele facetten.

V erantwoordelijkheid

Bij een zo grote verscheidenheid
neemt iedere deelnemer een part van
de verantwoordelijkheid op zich. De
grootste kluif is hierbij natuurlijk voor
de omroepverenigingen, want de NTS-
programma's staan ook onder hun ver
antwoordelijkheid.

Toch is de strikte verantwoorde
lijkheid voor de opbouw van de ,pro-
gramma's kleiner dan het lijkt. Bekij
ken we eerst het aandeel dat de NTS
verzorgt, dus 40 pet van de gehele
zendtijd.

Hiervan gaat 10 pet af voor de Eu
rovisie-uitzendingen en 13 jDct voor de
buitenlandse films op dinsdagavond
Hier strekt de verantwoordelijkheid
niet verder dan de keuze. Eurovisie
biedt aan: de NTS kiest. Artistiekp
en technische waarde komen niet voor
haar rekening Op dezelfde wijze gaat
het bij de filmkeuze: de kwaliteit van
de film kan benaderd, maar niet ver
beterd worden

Van de overblijvende 17 pet NTS-
zendtijd wordt een groot deel opge
slokt door het joiirnaal, waarvoor een
speciale journaaldienst is ingesteld, die,
zij het onder supervisie van de NTS,
zelfstandig werkt; verder door het
agrarisch journaal en de jeugd-verre-
kijker Voor het uitzenden van be
staande documentaires cn actuali
teiten blijft dus weinig tijd over.

Bij de omroepverenigingen, die elk
voor de hun toegemeten portie zend
tijd Verantwoordelijk zijn, gaat onge
veer 30 pet van de programma's heen
aan filmvertoningen. Bovendien wor
den voor alle amusementsprogram
ma's buitenlandse krachten geënga
geerd. Ook hier geldt slechts de ver
antwoordelijkheid van de keuze

Rekent men dan nog de vrij vele
vaststaande rubrieken (politieke over
zichten, dagsluitingen, sportpraatjes
e.d.) erbij, dan blijft er een in ver
houding vrij matig percentage tijd
over. die spontaan gevuld moet wor-

Niettemin kost dit de omroepver
enigingen (bij alle organisatie die
het kiezen van films, het aantrek
ken van buitenlandse artiesten en
het opzetten en verzorgen van vaste
rubrieken opleveren) een massa
hoofdbrekens.

Hpt is voor de kijker zo gemakke
lijk „eventjes na te gaan wat er van
de week op de programma's staat"
en men heeft er geen idee van. wat
daar allemaal aan voorafgegaan is. In
de komende maanden zullen wij u
daarvan van tijd tot tiid zeker meer
over vertellen.

Iets te zeggen

De verantwoordelijkheid drukt juist
zo zwaar, omdat elk televisieprogram
ma „iets te zeggen" heeft. Televisie
brengt iets teweeg in de huiskamers
veel sterker dan de krant-met-het-
aieuws of zelfs de radio dat doet.

Doordat bij kijken en luisteren de
gehele mens wordt opgeëist (bij te
levisie kan men immers niets énders
doen!) dringt de voorstelling zich zeer
sterk op en neemt als het ware bezit
van de gehele huiskamer.

Nieuwe medewerkers
aan VARA-t.v.

Willem G. van Maanen die als schrij-
er bekendheid heeft gekregen (zijn
roman „De onrustzaaier" werd in 1955
bekroond met de Van "der Hoogt-prys)
is benoemd tot regisseur-producer voor
documentaire televisieprogramma's bij
de VARA-televisiesectie.

Op het ogenblik is hij werkzaam bij
de Wereldomroep als regisseur van
klankbeelden cn eerder werkte hij bij
de radio-nieuwsdienst.

Tot regisseur-producer van amuse
mentsprogramma's benoemde de VARA-
tv de jonge cabarettier Nico Knapper,
die zijn artiestenloopbaan begon bij de
gezelschappen van Wim Sonneveld en
Toon Hermans en daarna naar Parijs
vertrok. Daar huwde hij een Frans
meisje, met wie hij optrad als het volks
liedjes-zingend duo Nico et Janine.

Zij hadden daarmee zoveel succes,
dat een tournee door de Ver. Staten
volgde. Daar traden zij o.m. voor de
televisie op en Nico kreeg gelegenheid
de Amerikaanse televisie goed te leren
kennen.

Het duo maakt nu nog een vijfweekse
tournee door Canada en daarna zal Nico
bij de VARA in dienst treden.

Commensaal'

Patience

Televisie brengt e
die tot reacties noopt, óf zy verwekt
een bepaalde sfeer in de kamer, óf
zy demonstreert een mentaliteit die
zich aan de toeschouwers opdringt
en gemakkelijk beïnvloeding afgeeft.
Een klein voorbeeld. Het zien van
een operatie bij dieren, van de gevol
gen van een ramp, van mistoestan
den, van tal van actualiteiten, in be
weeglijk beeld, is veel indringender
dan het horen daarvan of het lezen
daarover.

Het meebeleven Van een documen
taire laat niet na, op enigerlei wijze
indruk te maken. En wat denkt u
van het zien spelen van een combo
en het zien wiebel-zingen van senti
mentele of geraffineerde liedjes? Het
is al eens voorgekomèn dat kijkers zich
stootten aan al te geraffineerde,teksten
(in andere talen) die voor de camera's
werden gezongen: terwijl men ze al-,
lang door de radio had gehoord en ze
toen niet waren opgevallen.

En hier nu raakt men de kern van de
verantwoordelijkheid. Wét verwekt een
televisieprogramma in de besloten sfeer
van de huiskamer? Wat blijft ervan
hangen nadat de beeldbuis al donker

U ziet, dat deze verantwoordelijk
heid zeker niet valt te onderschatten
en dat mag ons respect voor het om-
roepwerk versterken.

Bloemen voor de
miljoenste

De Zweedse televisie heeft feest ge
vierd, en terecht, want na drie jaar
uitzendingen heeft men de miljoenste
kijker kunnen registreren en dat is

Hot Zweedse Postbestuur, dat de
kijkgelden int, heeft de miljoenste kij
ker voor de camera's gehuldigd en
geschenken aangeboden Hij kreeg be
halve een grote boeket bloemen een
papiertje waarop hij kon lezen dat hij
tien jaar lang geen kijkgeld behoeft
te betalen.

hebt u dat gisteravond. Indien
keek naar bet toneelstuk dat de NCRV
op het scherm bracht, tori, geruime tijd
moeten doen, want eer het verhaal op
gang was werd er wel wat „gednld" van
de kijkers gevraagd.

De hobby van de oude mevrouw Chas-
seglin werd door de schrijver Henri
Troyat in „de waaier-patience" al te rij
kelijk als patroon voor het stuk ge
bruikt en voor degenen die niet ver
trouwd met de kleine kaartjes zijn was
dat een hele hap. Degenen die het veel
zijdige spelletje wel kennen zullen zich
overigens geërgerd hebben aan de re
giefout dat totaal verkeerde kaartjes in
elose-up te kijk lagen.

Maar ten slotte ging het om de (niet
nieuwe) intrige en vooral om de psycho"
logische karaktertekening en deze laat
ste was alleszins bewondering waard.
Mede. omdat het spel in handen was
van uiterst bekwame acteurs zelfs
Lucas Wensing en Winifred Bosboom
wisten wat goeds te maken van hun
kleine rolletjes Magda Janssens echter
straalde in haar rol van oude voorname
dame. die bijna ten offer valt aan een
longe man. die liehteliik van haar ge
negenheid en haar rijkdom wil profite
ren. Wat is zij toch een ras-actrice en
hoe fraai wist zij ook voor de camera's
tot in de kleinste nuances de persoon
lijkheid van deze heersende en in haar
wisselende emoties nimmer belacheliike
vrouw uit te beelden. Dat het voor haar
een vreugde was in deze glansrol nog
eens te mogen optreden ter gelegenheid
van haar gouden toneeljubileum leed
geen twijfel en zij zal daarmee ook aller
bewondering hebben afgedwongen.

Maar tegenover haar was Elise Hoo-
mans van beslist evenveel klasse als de
gefrustreerde, zich in een warnet van
intrigres verwikkelende gezelschaps
dame. ln den blinde vechtend om haar
slaafs bestaan en ten slotte hysterisch
uitbarstend als zij zich van haar plaats
verdreven ziet door haar gladde neef.

Een zware rol, in. hoogste kwaliteit t£n
tonele gevoerd.

Maxim Hamel ten slotte speelde de
profiteur, wel knap. maar iets te ontwa
penend en niet echt glad genoeg, ook al
moest hij voornamelijk voor een slappe
ling doorgaan Regisseur Henk Rigters
wist de humor die deze kleine tragedie
kleurde, goed uit te buiten en daarom
moeten we dan maar voorbijzien dat het
schrijven en het wisselen van de brief
jes telkens veel te snel ging. Cor Her-
meier had voor een prima decor gezorgd

vanavond

0 De NTS zendt tussen 8 cn 8.30 uur
het weekoverzicht van het journaal
uit. Dan volgt de VARA met de ru
briek „Achter hei nieuws" en om
kwart voor 9 met de kunstrubriek
Na een film uit de serie „Vrije
nieuwsgaring" kiint U dan om 9.40
uur kijken naar de eerste van een
nieuwe serie eenacters „Bijna twin
tig" De eerste aflevering werd ge
schreven door Ed Hoornik.

(Van onze parlementsredactie)
Verscheidene leden van de Eerste
Kamer zijn nog steeds van oordeel,
dat verwezenlijking van het plan-
Wilsveen geen aanbeveling verdient.
Zij geven de voorkeur aan uitbreiding

87

Dan bemerkte ik plotseling dat Zagero en Jack-
straw me aankeken en al zag ik in het donker de
uitdrukking op hun gezichten niet, aan hun zwij
gen kon ik opmaken wat ze dachten en eensklaps
voelde ik me lang zo prettig niet meer. Tien tegen
een dat Corazzini en Smallwood die niet meer
dan een paar kilometer van ons verwijderd kon
den zijn de fakkels eveneens gezien hadden.
Natuurlijk zouden ze meteen begrepen hebben wat
dit betekende en even natuurlijk begrepen ze
ook dat het net nu om hen heen dicht werd ge
haald. Behalve gevaarlijke en meedogenloze
moordenaars zouden ze ook bange moordenaars
worden en iin de tractor zaten nog steeds Margaret
en de vader van Johnny Zagero. Ik wist echter
dat ik geen keus had, probeerde niet aan de gij
zelaars te denken, draaide me om, keek naar de
luist opstijgende derde ballon en kneep mijn ogen
stijf dicht toen de derde fakkel op een hoogte
van niet meer dan honderdvijftig meter met een
blauwwitte gloed ontbrandde vermoedelijk
was er met de lengte van de lont een fout ge
maakt en vlak daarop een felle oranje vlam
uit de in brand gevlogen ballon schoot. Langzaam
zweefden fakkel en ballon daarna weer naar de
ijsvlakte terug. Ik keek zó gespannen naar dit
schouwspel dat iets veel belangrijkers me was
ontgaan Aan Jackstraw niet Aan Jackstraw
ontging nooit iets. Ik voelde zijn hand op mijr»
arm en toen ik naar hem keek, zag ik hem breder
glimlachen en zijn tanden witter flitsen dan ik
sinds dagen van hem had meegemaakt. Ik volg
de met mijn ogen de richting van zijn wijzende
hand en ontwaarde nog net boven de horizon in
het zuidoosten en vermoedelijk niet meer dan tien
kilometer van ons vandaan het rode en witte licht
van een vuurpijl die in een wijde boog naar de
aarde daalde.

zonder einde

Het is onmogelijk onze gevoelens op dat mo
ment te beschrijven. Hoe ik me persoonlijk voelde,
weet ik nog heel vaag. Ik had nog nooit zo iets
moois in mijn leven gezien. Eigenlijk was het zelfs
nog mooier dan de aanblik twintig minuten
later van de op ën neer bewegende lichtkegels
van de koplampen van de Sneeuwkat die op een
heuveltje van het plateau verscheen en naar de
plek rotid we waren van de gletsjer naar een
hoger gedeelte geklommen waar we de laatste
fakkel hadden ontstoken. De vuurbal werd op een
metalen paal bevestigd en hiermee stonden we als
gekken te zwaaien. Het scheen een eeuw te du
ren, hoewel het vermoedelijk niet meer dan
tien minuten was, voor de grote rood en geel be
schilderde Sneeuwkat vlak bij ons stopte en be
hulpzame handen ons in de niet te geloven warm
te en veiligheid van de volmaakt geïsoleerde en
uitgeruste cabine trokken.

Hillcrest was een grote, zware kerel met een
rood gezicht, een zwarte baard, vrolijk, zeker van
zichzelf, zeer levenslustig en achter zijn mislei
dend uiterlijk gingen een goed verstand en grote
bekwaamheid schuil Het deed me goed om daai
in de cabine met een glas cognac in mijn hand te
zitten, naar hem te kijken en me voor het eerst
in vijf dagen wat ontspannen te voelen, al was het

maar voor een kort ogenblik. Ik zou niet
kunnen zeggen dat onze aanblik hem beviel. In
het scherpe licht van de lamp zagen mijn ogen
de gele, met blaren overdekte en uitgeteerde ge
zichten, de zwart verkleurde, bloedende nagels
de etterende bijna onbruikbaar geworden handen
en ik moet bekennen dat ik er zelf van schrok
Hillcrest liet echter niets blijken. Hij was druk
bezig met versterkende middelen, stopte Mahlei
en Marie LeGarde in twee door verwarmings
kussens heerlijk warm geworden kooien en hield
een oogje op de kok die 'n gloeiend-hete stamp
pot voor ons aan het klaarmaken was. Daarna
ging hij zitten en was het tijd vragen te stellen

„Mooi", zei hij abrupt. „Eerst maar het belang
rijkste. Waar is de Citroen? Ik neem aan dat het
mechanisme van het geleide projectiel zich daai
nog steeds aan boord bevindt en man, je hebt ei
geen idee van hoeveel narigheid dat ding aan het
veroorzaken is".

„Dat is niet het belangrijkste", zei ik rustig. Ik
duidde met mijn hoofd op Theodoor Mahler. Het
geluid van zijn piepende, rochelende ademhaling
was in heel de cabine hoorbaar. „Die man is ster
vende".

„Komt in orde", straalde Hillcrest. Hij wees
met zijn duim naar Joss die na de eerste geest
driftige begroeting weer naar zijn radio in de
hoek was teruggegaan „De jongen heeft meer
dan vierentwintig uur achter zijn toestel gezeten
vanaf het ogenblik dat we het sein „Mayday"
van u ontvingen" Onderzoekend keek hij me
aan. „Dat was een waagstuk, dokter. U had er
wel een kogel mee door uw lichaam kunnen krij-

zag er naar uit.eh.we hadden he

(Wordt vervolgd)

van de bebouwing van de bestaande
gemeenten ten einde soelaas te bieden
voor het Haagse bevolkingsoverschot.
Hun standpunt blijkt uit het voorlo
pig verslag van de Eerste Kamer over
de begroting van binnenlandse zaken
voor 1961.

Deze leden vroegen, of Den Haag niet
het Rotterdamse voorbeeld kan volgen
door een deel van zijn toegewezen bouw
volume op het gebied van andere ge
meenten te verwezenlijken.

Een groot aantal senatoren wenst ver
der, dat de regering voor de Rotterdam
se en Haagse agglomeratie, vooruitlopend
op definitieve regelingen, spoedig voor
zieningen treft. Heeft de regering, zo
vraagt men, wel een duidelijk beeld
van de moeilijke situatie, waarin vele
agglomeraties verkeren? Als oplossing
wordt gedacht aan het ter beschikking
stellen van speciale woningcontingenten
het verlenen van faciliteiten voor in
dustriële projecten, en aan tegemoet
komingen bij de moeilijkheden, die ver
band houden met de waterwinning ener
zijds en de lozing van afvalwater ander-

Ook wordt aandacht gevraagd voor
de Leidse agglomeratie. Men informeert
naar de plannen voor dit gebied. Ten
slotte vraagt men of, en zo ja, ln hoe
verre de voorstellen tot grenswijziging
van de gemeenten Gouda, Boskc
Woerden en Oudewater verband houden
met de ontwikkelingsplannen voor
Rotterdamse en Haagse agglomeratie.

Succulenta 35 jaar

De afdeling s-Gravenhage van Succu-
ienta, de Ned Belgische Vereniging van
liefhebbers van cactussen en andere vet-
planten. bestaat 35 jaar Op maandag IB I
januari wordt in het voormalige Volks
gebouw de jubileum-vergadering gehou-

0 Het NCRV-programma Prima dat van
8 tot 9.30 uur in de lucht is, omvat
vanavond o-m. muziek en zang uit
Zuid-Amerika. toneelnieuws. optre
den van Bruce Low en zang van
Sonja Oosterman Direct daarna een
uitzending van geestelijke liederen
en om 10.40 de zendingsrubriek ..Wijd
als de wereld" met veel over Paki
stan als nieuw zendingsterrein.

I 0 Bij de VPRO kunt U om 8.05 uur
luisteren naar de derde lezine over
vrijheid in de opvoeding, daarna
naar nieuwe protestantse kerkliede-

Nie

/-Guinea.

Programma voor morgen

ZATERDAG 14 JANUARI 19G1
Hilversum I. 402 m. 746 kc/s. VARAS

.00 Nws 7.10 Gym 7.20 Gram 8 00 Nw*
13 Gram 8 50 V d hulsvrouw 9.00 Gym
d vrouw 9 10 Gram (9 35—9 40 Waterst).
PRO 10.00 Samen «huls, leztlng '.0 06
Morgenwijding VARA 10 2o Herha.ing
lit programma's v deze of vo-
12 00 Dansmuz 12 30 Land- en
tiulnb meded 12.33 Hammondurge' cn
vang 13 00 Nwv 13 15 VARA-Varia 13 20
SportnwB 13 45 Jazzmuz 14 05 V d jeugd
lekbesprektng 16 10

Streekultz 16 50 75
7 30

m 18 20 Labour en
18 è30 Lichte mul
aart VPRO 19 30
9 40 Curaus. lezing
ng VARA 20 20
r 21 15 Soc conrm
22 00 Scaramouch® hoor.

22 30 Vw

3 40 Blljartrep

4 00 Nws
II. 298 m. 1007 kc/S. KRO:
Wewijde muz 7 30 V d jeugd

12.50 Act 13 00 Nws 13 15 Zonnewijzer
13.20 Lichte muz 13 50 V o Jeugd '4 00
Koorzang 14 20 Lichte muz 4 +0 Jazztmuz
'5 30 Gram 16 00 Grego-

prantje 17 00 V d Jeugd 18

8 30 Gram |8 45
veten vragen beantw 19 00 Nws 19 10
Act 19 25 Memojandum 19 30 Lichte mui
'zing 20 0o Radinphll-

Icvlslepriigramma's. KRO- 17 00 Vei-

'erkeer 17 10—17 30 V d kind NTS:
J<vurn en weeroverz KRO 20 20
Brandpunt 21.00 Gevar progr 22.00 Film-