Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | 11 januari 1961 | pagina 9

Cals belooft nota's en stemt

Tweede Kamer tevreden
Soelaas voor bejaarde

Snellere treinverbindingen
met noorden en zuiden

Eerste Kamer aanvaardt
verhoging kinderbijslag

kleuterleidsters

van

Beloften
drs. Korthals

Dit jaar bouw
Coentunnel

Kamer hoort Cals uit
over crisismogelijkheden

Melkproduktie steeg tot
bijna zeven miljard kg

9

WOENSDAG 11 JANUARI 1961

P.v.d.A. en V.V.D. weer tegen

De Gaay Fortman vermaant Roolvink

(Van onze parlementsredactie)

"jl/TET 36 stemmen vóór en 25 tegen heeft de Eerste Kamer gistermiddag
t'J- het wetsvoorstel aanvaard om per 1 oktober 1960 de kinderbijslagen
met circa 4 pet. te verhogen. De tegenstemmers waren evenals in de
Tweede Kamer de fracties van P.v.d.A. en V.V.D. Merkwaardig genoeg
stemden de communistische senatoren vóór het ontwerp, terwijl drie weken
geleden hun geestverwanten aan de overzijde van het Binnenhof tegen
hebben gestemd (maar toen was er nog een kans om het kabinet ten val te
brengen!). Vóór stemden ook de fracties van K.V.P., A.R.P. en C.H.U. Op
vallend was echter het vermanend woord, dat het a.r. Eerste-Kamerlid
prof. mr. W. F. de Gaay Fortman sprak aan het adres van zijn partijgenoot
staatssecretaris Roolvink. De ex-informateur kritiseerde de wijze, waarop
het georganiseerde bedrijfsleven bij deze kinderbijslagverhoging is be
trokken.

W. F. DE GAAY FORTMAN

Roolvink schuldig aan

onlustgevoelens

Nu ook de Senaat het wetsvoorstel
heeft goedgekeurd, kunnen de verhoog
de kinderbijslagen worden uitgekeerd.
De nieuwe bijslagen zien er als volgt
uit: voor het eerste kind 75 cent per dag,
voor tweede en derde kind 82 cent per
dag, voor vierde en vijfde kind f 1,11
per dag en voor zesde en volgende kin
deren f 1,25 per dag. Dit betekent een
verhoging (per kind en per dag) van
3 cent voor de eerste drie kinderen, van
5 cent voor vierde en vijfde kind en van
8 cent voor zesde en volgende kinderen.

Prof. De Gaay Fortman kon
zich (met andere sprekers) niet
aan de indruk onttrekken, dat de rege
ring de Stichting van de Arbeid „te elf
der ure en te gehaast" bij deze verhoging
heeft ingeschakeld, want de Stichting
werd eerst om advies gevraagd nadat
de regering reeds haar voornemen om
de bijlagen te verhogen had kenbaar
gemaakt. De Stichting kon toen de ad
viesaanvrage nauwelijks meer ernstig
nemen. Staatssecretaris Roolvink heeft
deze gang van zaken verdedigd in de
stijl van wat men in het burgerlijk recht
noemt „de opgewekte schijn". De be
windsman is echter aansprakelijk voor
lichte onlustgevoelens bij het georgani
seerde bedrijfsleven. Prof. De Gaay
Fortman vroeg zich in dit verband ook
af, waarom pas de Eerste Kamer ope
ning van zaken is gegeven.

De kwestie staat niet op zichzelf, want
er zijn symptomen dat ook in andere op
zichten het sociaal-economisch overleg
in ons land niet meer zo gesmeerd loopt
als voorheen. Dat valt te betreuren, want
dit overleg is uniek in de wereld. Daar
om deed prof. De Gaay Fortman op de
staatssecretaris voor wiens kennis,
ervaring, ernst, ijver en toewijding hij
zeer veel waardering had een drin
gend beroep om het gesprek in het ge
organiseerde bedrijfsleven en tussen dit
bedrijfsleven en de regering te hand
haven op het hoge peil, waarop het
tot dusverre heeft gestaan. Over het
wetsontwerp zei de a.r. senator nog,
dat het enigermate vooruitlopen op de
principiële regeling van verhoudingen
tussen kinderbijslag en lonen en tussen
de kinderbijslagen onderling, op bepaal
de groeperingen prikkelend heeft ge
werkt. Over deze verhouding zal de
Sociaal-Economische Raad zich moeten
uitspreken.

Afwijzend

De heren Van Wingerden (soc.)
Van de Vliet (lib.) namen ten opzichte
van dit wetsvoorstel eenzelfde afwij
zend standpunt in als hun politieke
vrienden in de Tweede Kamer. De heer
Van de Vliet bleek zo mogelijk nog
negatiever tegenover het stelsel van kin
derbijslagen te staan als de V.V.D.-woord-
voerder in de raad van hondervijftig. Hij
en de heer Van Wingerden keerden zich
met name tegen de vergrote progressie-
naar-het-kindertal, die in het ontwerp
wordt voorgesteld. Dit nieuwe systeem
doorbreekt naar hun oordeel voortijdig
en ten onrechte het compromis, dat in
1953 in de Stichting van de Arbeid tot
stand kwam. De heer Van Wingerden
zei tegen een verhoging van de kinder
bijslagen met 4 pet. op zich zelf geen
bezwaar te hebben, maar de wijziging
van het progressie-stelsel,waarmee voor
uitgelopen wordt op het S.E.R.-advies,
maakt het wetsvoorstel voor de P.v.d_A.-
fractie onaanvaardbaar. Waarom heeft
de staatssecretaris de schijn gewekt als
wilde hij de K.V.P, een plezier doen?
De heer Van de Vliet (lib) had ook
tegen de wijze waarop het advies var
het georganiseerde bedrijfsleven is ge
vraagd soortgelijke bezwaren als de
heer Van Wingerden. Bij een wetsont
werp ad hoe mag niet vooruitgelopen
worden op de beslissingen van princi
piële aard.

Wetsontwerp aangenomen

Senaat voor beperkt
verhaalsrecht

(Van onze parlementsredactie)

Met algemene stemmen (en zonder
hoofdelijke stemming) heeft de Eerste
IKaimer gisteravond het wetsontwerp
tot bemerking van het verhaalsrecht
aanvaard. Dit ontwerp waaraan de
Tweede Kamer op 9 november van het
vorig jaar haar goedkeuring hechtte -
sahaft o.m. het verhaal in de verhou
ding tussen grootouders en kleinkinde
ren geheel af. Daarnaast stelt het in
een bepaald aantal gevallen de moge
lijkheid van verhaal afhankelijk van
een draagkraohtgrens. Verhaal op een
ongehuwde kan plaats hebben als hij
een belastbaar vermogen van f 50.00»
of een inkomen van meer dan f 12.000
per jaar heeft (inkomstenbelasting meer
dan f3000 per jaar). Op een gehuwde
wordt slechts verhaald indien zijn finan
ciële draagkracht evenredig is aan wat
voor een ongehuwde geldt.

Over het wetsontwerp spraken giste
ren in de Eerste Kamer de heren Van
de Vliet (lib.), Schipper (a.r.), Van Hulst
(cjh.), Niers (kabtuv.), Haspels (a.r.),
Haken (comm.) en mej. Tjeenk Willink
(soc.). In antwoord op hun vragen zei
minister Kompé (maatschappelijk werk),
dat met spoed gewerkt wordt aan de
totstandkoming van de wet Bijstand
Levensonderhoud, die t.z.t. de bestaande
Armenwet zal moeten vervangen. In
de nieuwe wet zal een aantal princi
piële zaken worden geregeld. Diepgaand
beraad daarover is noodzakelijk, opdat
geen onvoldragen werkstuk afgeleverd

De minister achtte het wetsontwerp
tot beperking van het verhaalsrecht
(waarmee niet vooruitgelopen wordt op
principiële beslissingen) zeer urgent.
Wanneer het tot wet zal zijn verheven,
zal het een groot goed blijken te zijn
voor zeer velen, die in moeilijke om
standigheden leven en die men niet
langer kan laten wachten dan strikt
noodzakelijk is. Ook minister Beerman
(justitie) beantwoordde nog enige vra
gen.

De heer Van Bruggen (c.h.) vond de
nu voorgestelde vorm van kinderbij
slagverhoging „sociaal volkomen rede
lijk". Ook hij had echter kritiek op de
wijze van voorbereiding. Het advies van
de Stichting van de Arbeid over een
dergelijke belangrijke aangelegenheid
moet niet aohteraf, maar altijd vooraf
worden ingewonnen. Sprekend over de
vergrote progressie zeide heer Van Brug
gen, dat men met belastingmaatregelen
de moeilijkheden van grote gezinnen
met lage inkomens niet oplost. Hij stel
de zich hiermee tegenover de heer Van
de Vliet (lib.), die gezegd had dat de
tegemoetkoming aan grote gezinnen niiet
zozeer in de kinderbijslag als wel in de
belasting-naar-draagkracht behoort te
liggen. Een andere c.h .-spreker, de heer
Vixseboxse, zei dat men de stijging van
het totale loon niet bij de kinderbijslag
moet betrekken. Men bepale zich tot da
loon basis

Arbitrair

Staatssecretaris Roolvink vestigde er

jg eens de aandacht op, dat de door
de regering gevolgde procedure bij de
voorbereiding van deze verhoging én de
beslissing tot (geringe) vergroting van
de progressie beide van „arbitraire aard"
waren. Het was, naar hij zei, bepaald
niet zijn bedoeling geweest het bedrijfs
leven te passeren. Wellicht ware het
beter geweest de adviesaanvrage wat
sneller in te dienen, maar op zichzelf
het niet onverstandig van de rege
ring om in het klimaat, dat o.m. door
de melkprijsyerhoging was ontstaan, nog
vóór de aanvraag blijk te geven van
haar voornemen de kinderbijslag te
verhogen. Het betoog van prof. De Gaay
Fortman over de waarde van het so
ciaal-economisch overleg kon de staats
secretaris „voor de volle honderd pro-

B. ROOLVINK

...Ihonderd procent en méér....

cent, en zo mogelijk nog meer", onder
schrijven.

De Stichting van de Arbeid stond
unaniem achter de verhoging met 4 pet.
Over de voorgestelde progressie liepen
de meningen uiteen, maar de meerder
heid van de organisaties was het met de
regering eens. De staatssecretaris kon
niet inzien, dat met de bescheiden ver
groting van de progressie, waarmee de
regering blijft beneden de procentuele
verhouding van de verhoging van 1954,
zou worden vooruitgelopen op princi
piële beslissingen, die te zijner tijd aan
de hand van het S.E.R.-advies moeten
worden genomen. Zou de procentuele
verhouding van 1954 zijn aangehouden,
dan zou de verhoging voor het eerste
kind 75 cent (ook nu 75 ct) hebben be
dragen en voor zesde en volgende kin
deren f 1,32 (nu f 1,25)

(Van onze parlementsredactie)

TI/TINISTER CALS zal enkele sluiers, die thans nog over zijn beleid liggen,
nog deze of uiterlijk de volgende maand oplichten. Gisteravond kon
digde hij in de Tweede Kamer aan, dat binnen deze termijn niet alleen
zullen verschijnen de nota's over de commerciële televisie en over de uit
breiding van het wetenschappelijk onderwijs, maar ook de memorie van
antwoord op het voorlopig verslag uit de Tweede Kamer over de mam
moetwet, het grote wetsontwerp tot regeling van het wetenschappelijk
onderwijs.

regelen. Tot welke conflicten een derge
lijk ministerieel regeren kan leiden, is
onlangs gebleken bij de voorgenomen
wijziging van de eindexamens der mid
delbare scholen.

Minister Cals betoogde daarentegen,
dat de onderwijswetgeving meer en meer
een verwijdering van de door dr. Tilanus
gewraakte regelingen laat

De heer C. Kleywegt (soc.) kwam
over de eindexamens met een concreet
voorstel, overigens niet namens al zün
fractiegenoten. „Hoe denkt de minister
erover, voortaan zonder gecommitteer
den, waaraan immers zo'n groot tekort
bestaat, te laten examineren? Aan de
universiteiten is het toch ook zo, dat een
of meer professoren alleen de examen
uitslag vaststellen. Bij het v.h
men de beslissing in handen
lerarencorps kunnen leggen."

Aangezien het onderwijzerstekort nog
lang niet ls ingelopen, was mr. A. B.
R o o s j e n (a.r.) en met hem de heer
Kleywegt zeer geschrokken over d«
uitlating van minister Cals, dat het mis
schien wel wenselijk zou zün, de toeloop
naar de kweekscholen iets af te remmen.
De heer Roosjen ontstak, zoals hü zei,
een waarschuwend knipperlicht, en pleit
te er vooral voor, op de kweekscholen
ook ulo-krachten op te leiden, omdat
tiaar de nood het hoogst is en de redding
het mins' nabij.

Geen overleg

Voor de gepensioneerde kleui rleidsters
had minister Cals gisteren al een concrete
toezegging. Zü, die op 1 januari 1956 nog
werkzaam waren en geen vijftien voor
het pensioen geldige jaren hebben ge
haaid of nog zullen halen, ontvangen na
hun pensionering met ingang van
l januari van dit jaar een extra jaarlijkse
uitkering. Eergisteren was dit besluit ge
nomen en gistermorgen al was de rege
ling aan de ANOF meegedeeld. Deze
onderwijzersorganisatie heeft de beslis
sing met voldoening ontvangen.

Hetzelfde zal men wellicht doen met de
regeringsvoorstelen over de salarisver
hoging voor de kleuterleidsters. Deze
worden weldra in het georganiseerd over
leg aan de orde gesteld, deelde de minis
ter mee. De bewindsman zal de salaris
positie van de onderwijsinspecteurs nog
nader bezien
Elf sprekers en spreeksters hebben
i het algemeen prijzend over de
onderwijsbegroting het woord gevoerd.
Het ging nu alleen nog maar over het
beleid, dat minister Cals direct raakt.
Voor de onderwerpen, die vallen onder
de staatssecretarissen Stubenrouch er
Scholten is de rest van de week uitge
trokken. In afwachting van wat komen
ging, installeerden de drie bewindslieden
zich solide achter de regeringstafel, met
veel belangrijke stukken, doosjes drop
m glazen melk.

Raamwetten

ontwerpen, die minister Cals bij voorkeur
indient: grote raamwetten, die alleen de
grove lijnen aangeven, terwijl de minister
zelf de bevoegdheid houdt, de uiterst be
langrijke kleinere zaken zelfstandig te

De minister van verkeer en water
staat schrijft in verband met zijn
begroting aan de Tweede Kamer
onder meer dat de ontwikkeling bij
de N.S. als bevredigend kan worden
aangemerkt. Een studie van plannen
voor een mogelijke spoorwegverbin- zuiden van het land kunnen worden
ding Amsterdam—Den Haag via S~chol'wj; "N™,>>U h" Invoeren ven
- de zomerdienst 1961 veranderd worden.

Schiphol vindt verdere voortgang. Tussen het wesUn cn

Het onderzoek zal niet op korte ter- verbinding worden ingesteld, waarbij
mijn kunnen worden afgesloten. men het ene uur een rechtstreekse ver-

In de zomerdienst 1960 aangebrachte j binding Amsterdam UtrechtEindho-
wü'zlglngen, die niet als een verbetering ven—Maastricht heeft

i de verbinding tussen het westen

Maatregelen ten
behoeve van
het verkeer

Niit de memorie van antwoord van
minister Korthals blijkt onder meer
dat:

Zeer binnenkort begonnen zal

den met het verlichten van de weg
gedeelten Overschie-Rotterdam en
Ypenburg-noordelijke aftakking naar
Delft van rijksweg 13. Ook het ver
keersplein bij Ypenburg en een deel
van de daarop in noordelijke rich
ting aansluitende weg 4a zal worden
verlicht.

Nog 500 overwegen behoeven auto
matische beveiliging. De Spoorwegen
zullen per jaar vijftig installaties
aanbrengen
De minister deelt de ritiek op spat-
lappen voor auto's niet. Zijns In
ziens bevorderen ze de veiligheid
doordat het achterwaarts opspatten
van modder en steentjes wordt
tegengegaan.

Prof. mr. A. D. Belinfante heeft bij
de minister en bij diens ambtgenoot
van justitie een voorontwerp inge
diend voor een nieuwe verkeerswet.
Hierover worden thans adviezen In
gewonnen.
Het ontstorlngsvraagstuk ls nog niet
opgelost. Een bevredigende oplos
sing voor bezitters van televisietoe
stellen en motorrijtuigen is in voor
bereiding.

De minister heeft geen bepaalde
voorkeur voor parkeermeters of
parkeerschijven. De meningen der
deskundigen lopen uiteen, maar
binnenkort zal de minister zijn de
finitieve standpunt bepalen
Een speciale wet voor het rijonder-
wljs ls grondwettelijk niet mogelijk.
De instelling van het V.A.M.O.R.-
examen acht de minister echter al
een belangrijke stap in de richting
van sanering van het rijschoolbe-
rijf.

Over het invoeren van een soort
bromfietsvergunning wordt advies
ingewacht van de commissie vei
ligheid wegverkeer.

De vraag of voor rijwielen reflec
terende pedalen op apparaatjes ver
plicht moeten worden gesteld, is
opnieuw om advies gezonden aan
dezelfde commissie
i De voltooiing van de tweede rij
baan op het traject Rotterdam
Gouwebrug in weg 3 zal binnen
kort zijn beslag krijgen. De aanbe
steding is 17 januari
l De voltooiing van de omlegging
van rijksweg 4 bij de Haagse Schouw
kan in 1964 worden verwacht,
i Met de werkzaamheden voor de
aanleg van het klaverblad Ouden
rijn zal dit jaar worden begonnen.

i het andere i
rechtstreekse verbinding Amster
damDen Haag—Rotterdam—Dordrecht
—Eindhoven—Maastricht.

Deze diensten zullen een snellere ver
binding geven dan de in 1960 vervallen
expressetreinen, terwijl in Utrecht goe
de aansluitingen ontstaan.

Ook' de verbindingen tussen het wes
ten en noorden zullen met ingang van
de zomerdienst 1961 worden verbeterd,
mede door vervanging van door loco
motieven getrokken treinen door elek
trische treinstellen. De tijdwinst in
gelij'king met 1960 zal bedragen

Waarom betaalt
Oldenzaal niet?

Mir. H. K. J. Beernink (c.h.), lid van
Je Tweede Kamen heeft de minister van
binnenlandse zaken gevraagd of het de
minister bekend is, dat de raad der ge
meente Losser aan Gedeputeerde Staiben
van Overijssel het verzoek heeft gedaan
te beslissen, dat in verband met grens
wijziging door de gemeente Oldenzaal
een geldelijke uitkering wordt gedaan.

De heer Beernink vraagt verder of
het juist is, dat, hoewel G.S. een beslis
sing ten gunste van Losser hebben ge
nomen, deze aangelegenheid nog steeds
niet is afgewikkeld en dat Losser van
Oldenzaal meer dan zeven ton heeft te
vorderen. Als dit laatste het geval is,
zo vraagt de heer Beernink, is de minister
dan niet van mening, dat het aanbeveling
verdient, dat d ezaak in kwestie spoedig
wordt afgehandeld.

t is de bedoeling van de regering,
dat dit jaar met de bouw van de Coen
tunnel bij Amsterdam een aanvang zal
worden gemaakt, terwijl de gemeente
Amsterdam binnen afzienbare tijd de
bouw van de IJ-tunnel weer ter hand
zal kunnen nemen. Dit staat in de
Memorie van Antwoord van het minis
terie van verkeer en waterstaat.
Als voorwaarde voor de verdere bouw
an de IJ-tunnel stelt de minister dat
het met mag leiden tot overmatige
aanspraken op het arbeidspotentieel in
nabij Amsterdam. Hetgeen echter
niet betekent, dat met de bouw van de
IJ-tunnel moet worden gewacht tot ie
Coentunnel geheel gereed is. Aan d<»
hand van een op te stellen werkschema
zal het mogeflijk zijn de bouw van de
IJ-tunnel op de bouw van de Coen
tunnel af te stemmen. Volgens de mi
nister is er in beginsel overeenstemming
bereikt tussen zijn ambtgenoot van de
fensie en het gemeentebestuur van Am
sterdam omtrent een verplaatsing van
enige gebouwen van het Marine-etablis
sement ten behoeve van enige gebouwen
van het Marine-etablissement ten be
hoeve van de Lï-tunnelbouw.

GroningenAmsterdam 7 minuten
GroningenDen Haag 22 min.; Gronin
genRotterdam 17 min.; Leeuwarden
Amsterdam 8 min.; LeeuwardenD<
Haag 23 min LeeuwardenRotterdam

Het personeelstekort bedraagt thand
2.1 pet. van de totale behoefte. De tekor
ten zijn het sterkst bij het wegondei-
houds- en stationspersoneel. De vacatu
res betreffen respectievelijk 365 er
personen.

VeeT knipper^oHen

in de bebouwde kom.)

gaan verdwijnen

Volgens de nieuwe regeling van de
voetgangersoversteekplaatsen zullen bin
nen de bebouwde kommen de door knip-
bollen aangeduide oversteekplaatsen ko
men te vervallen, Alle door zebra's aan
geduide oversteekplaatsen verlenen in
het vervolg de voetgangers bescherming,
behalve buiten de bebouwde kommen,
waar de knipperbollen gehandhaafd blij
ven. Bij de inwerkingtreding van de
nieuwe regeling zal een ruime overgangs
termijn in acht worden genomen om de
gemeentebesturen in staat te kunnen stel
len de aanduiding van de oversteek-
olaatsen door middel van zebrapatronen
op het wegdek aan te passen aan de
nieuwe regeling
Tevens zullen richtlijnen worden ver
trekt voor de doelmatige olaatsing van
de oversteekplaatsen, waarbij met name
aandacht zal worden geschonken aan een
goede zichtbaarheid, ook bij duisternis
en bij regen.

Schoenmakers zijn
tegen „hakkenbars"

In de opembare vergadering van het
bestuur van het bedrijfschap voor het
schoenherstellers-, het maatschoenma
kers- en het orthopedisch schoenmakers
bedrijf, gisteren in het gebouw van de
Sociaal-Economische Raad in Den Haag
gehouden, is weer ter sprake gebracht
het verschijnsel van de „hakkenbars" in
warenhuizen. Deze gelegenheden bieden
klanten in warenhuizen de gelegenheid
hakken onder schoeisel tc laten zetten
terwijl die klanten op de aflevering kun-
nen wachten. In het begin gdng het in
derdaad uitsluitend om hakken, maar in
veel van deze gelegenheden worden thans
ook teenstukken en zolen vernieuwd.

In het bestuur van het bedrijfschap
werd opgemerkt, dat niet al deze in wa
renhuizen gevestigde gelegenheden zou
den voldoen aan de eisen van de vesti
gingswet. Bovendien, zo werd gezegd, is
daar soms personeel in dienst dat aan
zienlijk meer verdient dan hetgeen vol
gens de collectieve arbeidsovereenkomst
voor de schoenmakerij is toegestaan.

Dientengevolge oefenen deze gelegen
heden thans een zuigkracht op personeel
in de schoenmakerij. In sommige geval
len wordt in die gelegenheden vijfen
twintig tot dertig gulden per week meer
betaald dan volgens de c.a.o. geoorloofd
ls.

Dr. A. M. van Philips zal waar
schijnlijk aftreden als Surinaams mi
nister van economische zaken, daar
hij ernstig in aanmerking komt voor
benoeming tot lector in de bedrijfs-
huishouding aan de economische facul
teit der gemeentelijke universiteit van
Amsterdam.

Grote scholen

gevaardigde over het streven naar
zeer grote middelbare scholen. Hij noem
de dit pedagogische schrikbeelden, het
geen zij echter voor de heer Cals en de
zijnen niet schijnen te zijn. Aanvragen
van christelijke lycea in Vlaardingen en
Delft om gezien het grote leerlingen
aantal te mogen splitsen en scholen te
stichten resp. in Schiedam en Delft, zijn
door het ministerie afgewezen.
Wel zou de bouw van nieuwe grotere
scholen worden toegestaan.

De heer Roosjen noemde het gevaar
,ran het streven naar zeer grote scholen:
le keuze van richting wordt beperkt,
lommige streken (Zeeuws-Vlaanderen.
Zuidoost Friesland) komen niet aan hun
trekken. Van financiële gelijkstelling kan
dan nog nauwelijks worden gesproken.
De heer Kleywegt voegde er nog aan
toe, dat, als er leerlingen en leerkrachten
zijn. het geld nooit mag worden gewei
gerd. In deze geest spraken ook magis
ter dr. J. G. Stokman (kath.v.) en
evrouw G. V. van Someren-Dow
er (lib.).

Minister Cals antwoordde, dat bij de
subsidiëring van het middelbaar onder
wijs niet alleen de aanwezigheid van

ging van de leerplicht met één jaar
kost evenveel als een werktijdverkor
ting van twee uur per week voor alle
beroepsbeoefenaren, heeft prof. Iden
burg berekend.

Collegegeld

de

schappelijk onderwijs advies gevraagd
over de verlaging van het collegegeld, ge
koppeld aan een kleine verhoging var
het inschrijfgeld (thans tien gulden per
jaar)Deze adviesaanvraag kwam tei
sprake als reactie op de vele kritiek, ge
richt tegen de verlaging van de subsidies
voor de studenteneettafels (mensa's).

Als minister Cals zijn zin krijgt, zullen
de studenten na 1 september een dub
beltje meer voor hun mensa-maaltijden
moeten betalen. Dit betekent een prijs
verhoging van twintig gulden per jaar.
Door tal van sprekers, o.m. prof. mr. Th.
A. Versteeg (a.r.) die bijna heel zijn
betoog eraan wijdde, en pater Stokman,
werd deze maatregel bestreden, omdat
de studenten dan wellicht goedkopere
en minder goede maaltijden gaan nut-

De minister had bezwaar tegen de
redenering, dat de overheid maar moet
inspringen, als de studenten geen zin
hebben, dat dubbeltje te betalen. Hij
denkt nu aan verhoging van het inschrijf
geld. Het hogere bedrag moet dan ten
goede komen aan mensa, sport, gezond
heidszorg e.d. Het is overigens de vraag,
of dit plan ooit werkelijkheid zal wor
den, want magister Stokman constateer
de meteen, dat de minister twijfelachtig
de bijzondere universiteiten kan dwingen
tot naleving van zulk een maatregel.

Schipperskinderen

VOORAL van protestantse zijde is ge
pleit voor het onderwijs aan schip
perskinderen. Hier mogen, zo zei men.
geen financiële belemmeringen in de
weg staan.

Dr. Tilanus had een lans gebroken

aor de 27 jonge Papoea's, die in ons
land studeren. Hij herinnerde de minis
ter eraan, dat het Nederlands voor hen
een vreemde taal is. Hij hoopte daarom.
1at er spoedig een gewijzigd leerprogram
voor deze jongeren zou komen.

Het was ir. C. N. v a n D i s (s.g.) opge
vallen, dat het eindbedrag van de onder
wijsbegroting steeds maar toeneemt. In
jaar zijn de uitgaven bijna

verdrievoudigd. De minister is te kwistig
met zijn subsidies. Veel geld wordt uit
getrokken voor de kunst, het ballet en
de televisie, die heel dikwijls niet aan
vaardbare programma's uitzendt.

De heer Van Dis was evenals de
heer Kleywegt niet tevreden over de
hnidige spelling. Minister Cals keerde
zich fel tegen de spelling, die de onder
wijzers In hun organen bezigen. Hun
kritiek op de hnidige spelling achtte hij
op grond daarvan volkomen misplaatst.

Drs. Hazenbosch
om het leven
gekomen

(Vervolg van pagina 1

evenwel aan een verzoek om als hoofd
op te treden van de pas opgerichte so
ciaal-economische dienst van het C.N.V.
In 1953 kreeg hij (als eerste universitair
geschoolde) zitting in het bestuur van
het C.N.V. en korte tijd later werd hij
secretaris van deze organisatie.

Toen in 1953 dr. J. Van Baal aange
steld werd als gouverneur van Neder
lands Nieuw-Guinea, volgde drs. Hazen
bosch hem op als lid van de Tweede
Kamer voor de A.R. Partij. In deze func
tie heeft hij zich in enkele jaren groot
gezag weten te verwerven. Zijn belang
stelling ging in het bijzonder uit naar
sociale en economische zaken en naar
vraagstukken betreffende de Europese
eenwording. Zijn Europese carrière be
reikte haar hoogtepunt in de benoeming
tot vice-voorzitter van het Europees par
lement Bij de kabinetsformatie van
1959 was de heer Hazenbosch kandidaat
voor de ministerspost van socale zaken en
volksgezondheid. Hij maakte ook deel uit
van de Sociaal-Economische Raad. Hij
verzorgde regelmatig het politieke radio
commentaar voor de A.R. Partij.

Het bericht van de dood van de heer
Hazenbosch bereikte de Tweede Kamer
tijdens de avondvergadering en veroor
zaakte grote ontsteltenis. In een der
kamers vergaderde het moderamen van
de A R. Partij- De voorzitter der Kamer,
dr. L. G. Kortenhorst, zou vanmiddag
aan het begin van de vergadering een
herdenkingsrede uitspreken.

De heer Hazenbosch zal vermoedelijk
als lid der Kamer worden opgevolgd door
de onderwijsspecialist J. van Bennekom
te Middelburg.

De voorzitter van het Christelijk Na
tionaal Vakverbond, de heer C. J.
van Mastrigt, heeft vanmorgen voor de
N.C.R.V.-microfoon de heer Hazenbosch
herdacht Mr. A. B. Roosjen, voorzitter
van de N.C.R.V. (van welke omroepor
ganisatie de overledene tweede voorzit
ter was) zal dit hedenavond doen na
het nieuws van zeven uur. Het tijdstip
van de begrafenis is nog niet vastgesteld.

REDACTIESTENOGRAAF
BLIJFT KV VOORARREST

De raadkamer van de Amsterdamse
rechtbank heeft de voorlopige hechtenis
de Amsterdamse redactiesitenograaf
Sal S. en de Griekse ingenieur Michael
R. opnieuw met dertig dagen verlengd.
Het tweetal werd tezamen met enkele
andere verdachten op 10 juni 1960 gear
resteerd onder verdenking van Illegale
activiteiten voor de Algerijnse opstande
lingenbeweging F.L.N. Ook in Duitsland
werden in verband met dez ezaak (o.m.
♦oor een poging tot het drukken van
valse Franse francs) enkele arrestaties
verricht. Het vooronderzoek in de zaken
tegen S. en R. is nog niet gesloten.

leerlingen en leerkrachten meespreekt,
ook de ligging van de school in het
land. Op de duur zal er een plan komen,
in de bewindsman aangeeft, hoe en
hij zich de stichting van nieuwe
middelbare scholen voorstelt. Zo'n plan
gomakkeiykt de beoordeling over dc
Juistheid van de subsidiëring, sprak hij
tot de heer Roosjen, wiens kritische op
merkingen hem deden constateren, da'
:r wel enkele doornen aan dit roosjein

De heer Cals liet niet na. erop te

wijzen, dat ons onderwijs in de toe
komst nog een zeer grote stijging van
de uitgaven zal vragen. Hij sprak m
dit verband over de verlenging van
de leerplicht, eveneens door enkele
afgevaardigden bepleit. De verlen-

(Van onze parlementsredactie)

"V/TOGEN wij aannemen dat het kabinet niet zal uiteenvallen, als de
"ItJ. mammoetwet in het parlement van bepaalde zijden op belangrijke
tegenstand stuit?" De Tweede Kamer giste gisteren tijdens de behande
ling van de begroting van onderwijs, kunsten en wetenschappen voor 1961
naar de betekenis van de optimistische woorden, die prof. De Quay vorige
week donderdag heeft gesproken mede in verband met dit belangrijke
wetsontwerp tot regeling van het voortgezet onderwijs.

De minister-president had namelijk ge
zegd. dat het kabinet zijn ontslairain-
vraag niet zou hebben ingetrokken, ais
onder meer op dit punl door menings
verschil in eigen kring of om een ge
lijksoortige reden als zich bij het wo
ningbouwbeleid heeft voorgedaan, bin
nen afzienbare tijd een herhaling van d(
crisis mogelijk zou zijn.

De heer C. Kleywegt (soc.) concludeer
de hieruit, dat er toch wel iets moet zijn
geweest, dat de politieke hemel over
deze mammoetwet heeft doen opklaren.
Aangezien de socialistische spreker nog
zoëven van dr. Tilanus had vernomen,
dat deze zijn oude bezwaren tegen het
wetsontwerp nog onverkort handhaafde,
meende hij te mogen concluderen, dat
de heer Cals dan wel bakzeil zou heb
ben gehaald en enkele wrijvingspunten
weggenomen.

Mevrouw G. V. van Someren-Downer
(lib.) antwoordde echter, dat haar
haar politieke vrienden niets bekend
ten aanzien van een wijziging van
.nationale olifant' tijdens de crisis

Geen overleg

"]\/|TNISTER CALS ontkende inderdaad

dat over deze zaak tussen mC
ters en hnn politieke geestverwanten
overleg is gepleegd. Dit ls steeds een ka
binetszaak geweest. Hü wilde daarom
ook geen mededelingen erover doen. Wei

(Van onze sociaal-econ. redactie)
"N 1960 heeft de Nederlandse melk-
produktie de recordhoogte be
reikt van 6.850.000 ton, 7 meer
dan in 1959. Daartegenover stond
een daling van het verbruik van
consuraptiemelk met 3 hoewel
het verbruik van de duurdere pro-
dukten steeg. Zo werd 6263 °/o van
de consumptiemelk in flessen ver
kocht tegen 60 pot. in 1959.

grotere melkproduktie werd
opgevangen in een stijging van de pro
duktie van condens met 15% en een toe
neming van de hoeveelheid mager melk
poeder met 100%. De fabriekskaas liep
1000 ton terug en de boerenkaasproduk-
tie 2000 ton.

De binnenlandse kaasafzet liep met
2000 ton op tot 83.000 ton. De export van
kaas beliep tot en met november meer
dan 100.000 ton Hiervan kwam 45 pet
voor rekening van West-Duitsland. De
boterproduktie bereikte in het afgelo
pen jaar bijna de 100.000 ton.

Dankzij een toeslag van f 1.per kg
boter kon de afzet in het binnenland
ton per week op 1200 ton
gebracht worden. De Planta-affaire gaf
nog een nieuwe stoot, zodat 14 1500

Deze prijsstijging van de verse boter deed
de binnenlandse omzet weer dalen, maar
voor een belangrijk deel kwam deze
ten goede aan de verkoop van koelhuis-
boter tegen gereduceerde prijs. Het ver
bruik is nu op 1300 ton per week ge
handhaafd.

Ir. B. van Dam. de voorzitter van het
produktsohap voor zuivel, die vandaag
van deze gegevens melding maakte in
zijn nieuwjaarsrede, vreesde dat wan
neer de koelhuisboter op is, er opnieuw
een toeslag voor het binnenland gegeven
zal moeten worden op de verse boter
om de afzet van 1300 ton te kunnen hou-

Wat betreft de opbrengst van de melk
over 1960 kon de heer Van Dam meede
len, dat deze volgens voorlopige bere
keningen f 22,85 per 100 kg heeft bedra
gen over een gegarandeerde hoeveel
heid van 5 miljard kg. Dit betekent een
garantietoeslag uit bet Landbouw Ega
lisatie Fonds van f 6.05 per 100 kg. Voor
de beperkte produktie van 5 miljard kg
zal dan over enige maanden (rekening
houdend met de reeds gedane uitke
ringen) nog 95 cent per 100 kg uit het
Zuivelfonds uitbetaald kunnen worden
90 cent per 100 kg uit het Landbouw
Egalisatie Fonds.

De heer Van Dam verklaarde voorts,
dat de opbrengst van de melk In 1961
beslist niet minder zal zijn. De produk-

vroeg hij zich af. of hü de indruk wekte,
bakzeil te halen. „Als Ik met redelijke
kans op zekerheid had kunnen voorspel
len, dat het bü de behandeling van de
mammoetwet over enkele maanden mis
zou lopen, had Ik mijn ontslagaanvraag
niet ingetrokken".

Wat was dan wel afgesproken'' Tal
rijke interrupties vroegen om verduide
lijking. De socialistische fractieleider mr.
J. A. W. Burger, informeerde „Zal het
kabinet dus niet uiteenvallen?" Minister
Cals antwoordde: „De geachte afgevaar
digde kan alleen maar hopen, dat het
met het kabinet goed zal gaan".

In tweede termijn brachten de Kamer
leden hun interpretatie van deze uit
spraak onder woorden. Mr. A. B. Roos
jen (a.r.) dacht erin een belofte van be
terschap van de zijde van het kabinet te
beluisteren. De heer Kleywegt veronder
stelde. dat de kabinetsleden met elkaar
hadden afgesproken, bij het stemmen
van politieke geestverwanten tegen hun
beleid, niet de conclusie te trekken, die
minister Van Aartsen heeft getrokken.
Hij zag hierin een schuldbelijdenis van
^et kabinet

Mr Cals verduidelijkte zijn stand
punt nog nader Hij zei tot mr Roosjen
die de minister overigens aan het
begin van het debat nog met een citaat
van Cats had aangespoord, het ..boze
kruid" uit de mammoetwet te doden,
voordat het verder gaat dat de af
gelopen weken niets is gebeurd, waar
door zijn gedachten zijn veranderd.
„Als mr. Roosjen meent, dat ik op
bepaalde punten afstand van mijn oor
spronkelijke standpunt zou hebben
willen doen, leest hij meer in de ver
klaring dan erin staat."

Mr. Roosjen, die zoals zeer vele pro
testantse politici ernstige bezwaren
koestert tegen het wetsontwerp tot rege
ling van het voortgezet onderwijs, kreeg
dus geen nadere toezeggingen. Wat mi
nister Cals precies wil, zal overigens
zeer binnenkort nog weer blijken: de
memorie van antwoord over dit wets
ontwerp verschijnt spoedig.

Buiten bebouwde kom
(nog) geen invoering
maximum snelheid

De minister van verkeer en water-
staat heeft (zo schrijft hij aan de Twee
de Kamer) de gedachte aan het invoe
ren van algemene maximumsnelheden
voor wegen buiten de bebouwde kom
men niet definitief aten varen. Hij heeft
de beslissing daaromtrent opgeschort,
ten einde zich nader over dit vraagstuk
te beraden.

Ten aanzien van het 15-jaren plan
voor de bouw van rijkswegen streeft
hij ernaar een volledig uitgewerkt nieuw
wegenplan vast te stellen zo spoedig
mogelijk nadat de nieuwe wet op de
wegenfinanciering van kracht zal zijn
e worden.

De financiering der werken zal moe
ien worden gevonden binnen het raam
van de jaarlijkse begroting. Er wordt
naar gestreefd de omvang van de in
vestering in wegen, bruggen en tnnels
teleidelijk op te voeren.

De minister beoogt niet het verkeers-
fonds weer in werking te doen stellen.