Jr,
Luthersen en Hervormden van
de Tafel naar de tafel
Agenda voor Leiden
Bevrijdingskerk
contactcentrum
- heden open -
voor hele wijk
LEZERS SCHRIJVEN ONS:
Demping Rapenburg (IV)
Voor velen was Kerstpuzzel
een raadsel
h
W
1
\TEUWE LEmsCHE COURANT
WOENSDAG 11 JANUARI 1961
Beslissende ontmoeting in Leiden
Woensdag
Bevrijdingskerk, Arent Bruunstraat, 8
'uur! Officiële opening.
Rijksmuseum van Volkenkunde, 8 uur;
Dr. G. D. van Wengen over „Muziek in
het Caraibisch gebied".
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Derde concert
Kunstkring Voor Allen, Herman Kreb-
bers, viool, Danièle Dechenne, piano.
Kerkzaal academisch ziekenhuis, 12.50
1.20 uur: Middagpauzebijeenkomst.
Donderdag
Gulden Vlies, 2.30 uur: Openingsmid
dag Ned. Ver. van Huisvrouwenmevr.
Harriet Freeser over „Hartige hapjes in
de literatuur".
Kleine Burcht, 8 uur; Jiergearkomste
Se 1 skip Fryslan.
Schouwburg, 8 uur: Haags Studenten
Cabaret „Met Huid en Hagenaar", voor
K. en O.
Den Haag, gebouw K. en W., Snip en
Snap Revue, vertrek 7 uur n.m. Stations
plein, voor K. en O.
Rehoboth, Rapenburg 10, 8 uur; afde
ling Leiden Veron, lezing over meet
instrumenten.
Stadhuis, 5 uur: Vergadering industrie
schap De Grote Polder.
VrUdag
Den Haag, gebouw K. en W., Snip en
Snap Revue, vertrek 7 uur n.m. Stations
plein, voor K. en O.
Films
Casino (2.30, 7 en 9.15 uur): Wir Wun-
derkinder (alle leeftijden).
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): Hier is
Lcmmy Caution (18 jaar).
Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): Rear Win
dow (18 jaar).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur>: Dreigende
heuvels (14 jaar); donderdag: Babette
op het. oorlogspad (18 jaar).
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): Iwan de
Verschrikkelijke (14 jaar).
Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur): Nooit op
zondag (18 jaar).
Apotheek
Apotheek Van Driesum, Mare 110, tele
foon 20406.
Op zondag 22 januari samen
het heilig Avondmaal vieren
in de Marekerk
(Van een onzer redacteuren)
FR ZAL iets gloren van oecu-
menisch vergezicht als op zon
dag 22 jan., om half elf in de Ma
rekerk, Luthersen en Hervormden
zich onder gemeenschappelijke
bediening van hun eigen predi
kant respectievelijk één van de
eigen predikanten schikken aan
de tafel des lieren.
Deze viering van het heilig
Avondmaal voor het eerst in
de geschiedenis van de beide
plaatselijke Gemeenten moet
niet worden gezien als de be
krachtiging van een in alle op
zichten positief resultaat van een
eenheidsgesprek; veeleer is zij
het begin van een toenadering, de
zich van alle menselijke bedenk
sels distaneiërende inzet van een
ernstige poging om elkaar te
vinden en te verstaan alleen in
gemeenschap met de Heer van
de Kerk.
In alles naderbij
TVAAROM heeft zo'n viering van
het Avondmaal niets geforceerds.
Zij is het eenvoudig gehoor geven
aan de opdracht des Heren om de
eenheid te bewaren dan wel te her
vinden.
En dat is bij al het prevaleren
van onze menselijke standpunten en
het hoog willen staan op onze ker
kelijke voetstukken een onmogelijke
zaak. als niet in consequente oot
moed wordt begonnen met de heel
simpele gehoorzaamheid.
Ook het onderscheid tussen de
Lubherse en de Calvinistische opvat
ting .van het 'Avondmaal kan niet
steld dan dat dit de wezenlijke be
doeling van het gesprek zou moe
ten zijn maar in navolging van
de beide Synoden zijn de kerkera
den van de Leidse Gemeenten ervan
overtuigd, dat het van dit gezegend
samenzijn uit mogelijk moet zijn,
elkaar in alles naderbij te komen.
„Almachtige Here, wij hidden U,
dat Gij Uw Heilige Geest wilt
zenden, opdat bij het gebruik van
brood en wijn ons de gemeen
schap geschonken worde met het
gekruisigd lichaam en vergoten
bloed van onze Here Jezus Chris
tus en zij die daaraan deel heb
ben, verlost van de duivel en zijn
list, de vergeving der zonden en
het eeuwige leven mogen ont
vangen".
(Een der gebeden uit de derde
orde van dienst, die op 22 jan.
zal worden gebruikt: foto ge
maakt in de Maranathakerk te
Leiden).
En dat in overeenstemming met de
zin van Christus, Die het Hoofd is
van de gehele Kerk.
Bij het Avondmaal leert de mens
zwijgen. Hij mag alleen deel hebben
aan het heil.
In 1956 is tussen dc Synoden
van de Lutherse en de Hervorm
de Kerk de consensus (overéen-
stemming) tot stand gekomen
betreffende het Avondmaal. Deze
Kerken stonden al dicht bij elkaar
en in de Oecumenische Raad
was er voortdurend contact.
Maar het gesprek stokte steeds
op de viering van het Avondmaal.
Want daar zit een van de voor
naamste verschillen tussen de
Lutheranen en de Calvinisten.
Het onderscheid
TT ET is niet eenvoudig, in dit korte
bestek dit onderscheid duidelijk
voor te stellen. Toch moeten wij er
iets van zeggen.
De Calvinisten zien de tegenwoor
digheid van Christus in het Avond
maal geestelijk. „Opdat wij dan met
het waarachtige brood, Christus, ge
spijzigd mogen worden, zo laait ons
met onze harten niet aan het uiter
lijke brood en de wijn blijven han
gen, maar ze opwaarts in de hemel
verheffen, waar Christus Jezus is".
Door het geloof bestaat de gemeen
schap met Christus.
De Lutheranen daarentegen zien
de gemeenschap met Christus in het
Avondmaal meer lichamelijk. Zij
wijzen weliswaar de wezensveran
dering van brood en wijn in het
lichaam en bloed des Heren af,
maar leggen toch veel meer de na
druk op de werkelijke tegenwoor
digheid van Christus in het sacra-
De Lutheraan zegt dan ook: iemand
die niet gelooft en toch aan het
Avondmaal deelneemt, ontvangt
evenals de anderen het lichaam en
bloed van Christus, zij het dan tot
oordeel.
De Calvinist zegt: wie gelóvend
eet en drinkt, heeft deel aan het
lichaam en bloed van Christus.
Eén in verwachting
E CONSENSUS bracht dus
geen oplossing. Zij is de con
cretisering van het besef, dat al
lereerst voldaan moet worden
aan het bevel van Christus: „Doe
dit tot Mijn gedachtenis".
En dat betekent een gemeen
schappelijk aanzitten aan Zijn ta
fel, allen in de verwachting Zijn
genadegaven te mogen ontvangen.
En van daaruit gaan pralen over
de verschillen, die ons menselijke
en dus beperkte denken over deze
feestelijke gebeurtenis in het ge
zin van God heeft opgeroepen.
In de consensus zijn de verschil
punten in alle objectiviteit aange-
D
geven; juist daardoor was het m
gelijk, dat z;i én door Lutheranen
door Hervormden werd aanvaard.
TN LEIDEN is het initiatief om
L aan deze consensus ook plaatse
lijk inhoud en zin te geven uitge
gaan van de kerkeraad van de Lu
therse Gemeente. Dat was in no
vember 1959.
De centrale kerkeraad van dc
Hervormde Gemeente reageerek
hierop positief en deze besprek::--
gen resulteerden in de benoem!-
de Lutherse Geróeente ds. H. J. A
Haan en de heer W. M. Heyl en
namens de Hervormde Gemeente ds
J. Groot en prof. dr. G. Sevenster
zitting hadden. Voor prof. Seven
ster is later ds. J. N. de Ruiter in
de plaats gekomen.
Sfeer van dankzegging
TJOOR de diensf op 22 januari
hebben de voorgangers de
derde orde van dienst voor de
viering van het Avondmaal in het
ontwerp dienstboek van de Her
vormde Kerk gekozen.
Deze orde komj in grote lij
nen overeen met de Avondmaals
viering in de Lutherse Kerk.
Zij herstelt en bewaart be
langrijke elementen uit de dienst
van de Kerk der eeuwen (gere
formeerd-oecumenisch) zoals de
dankzeggingsgebeden, wisselend
naar het kerkelijk jaar. het om
hoog de harten" Hit de inleiding
tot de dankzegging, het gezon
gen „driemaal heilig", de vrede
groet vlak vóór de nodiging tot
het ontvangen van brood en wijn
en het gezongen „Lam Gods dal
der wereld zonden draagt".
Al deze rubrieken komt men niet
alleen in de vroeg-christelijke Kerk
maar ook in bepaalde vroeg-refor-
matorische liturgieën tegen.
Ook in orde III is uit het klassiek-
gereformeerde Avondmaalsformulier
de nodiiging opgenomen die ver
maant: „Zo laat ons niet aan het
uiterlijke brood en de wijn blijven
hangen, maar onze harten opwaarts
in de hemel verheffen, waar Chris-
Hte Hervormde dienstboek maakt
nog de aantekening, dat deze orde
de viering van het Avondmaal stelt
in de sfeer van de dankzegging
(eucharistia).
Er is een kleine verandering aan
gebracht, namelijk: het „omhoog de
harten", dat in de dedde orde twee
maal voorkomt, zal maar eenmaal
worden gezegd.
Aan de tafel spreken ds. Haan en
ds. Groot de uitdelingswoorden van
de eigen Kerk. Ds. Groot zal de
Schriftlezingen verzorgen en de ge
beden uitspreken, ds. Haan houdt
de prediking.
Gelezen wordt'uit Efeze 4 („Ik
vermaan u te wandelen waardig der
roeping, waarmede gij geroepen zijt,
met alle nederigheid en zachtmoe
digheid, met lankmoedigheid, en el
kander in liefde te verdragen en u
te beijveren de eenheid des Geestes
te bewaren door de band des vre-
des: één lichaam en één Geest, één
Here, één geloof, één doop. één God
en Vader van allen, Die is boven
allen en door allen en in allen") en
Johannes 17 (het hogepriesterlijk
De koren van de beide Gemeenten
zullen functioneel aan de dienst
deelnemen; zij zingen de introïtus
en de zangen tijdens het wisselen
van de tafel. Adriaan Blankenstein
leidt de koorzang en zijn vrouw, die
cantor-organiste van de Lutherse
kerk is (een gelukkige coïncidentie'),
zal het orgel bespelen
Verplichtende ontmoeting
:n de
op een ontmoeting, die voor hun
naast elkaar staan voorlopig „slechts"
in zoverre van beslissende beteke
nis is. dart zij ten diepste weten, er
zélf te zijn, maar niét zonder de
Aan een vrijblijvend naast elkaar
voortbestaan, aan een verbeten en
uitzichtloos zioh vastzetten op nuan
ces en verschillen komt met een ge
beuren als op zondag 22 januari in
Leiden mag plaats hebben voor
goed een eind.
En dan niet louter als resul
tante van menselijke bereidheid.
Het is nog altijd éérst de Geest,
Die in de Gemeente werkzaam
is. En. naar Zijn hoge orde, op
voor mensen ongedachte wijze.
Daarvan getuigt de gehele week
der gebeden voor de eenheid der
Kerk, waarvan 22 januari pre
cies in het midden ligt.
Vanavond wordt in Leiden de
tweede na 1945 gebouwde Prote
stantse kerk geopend. De eerste was
de Maranathakerk aan de Lage
Morsweg (Herv.) en deze is de Geref.
Bevrijdingskerk aan het eind van de
Montgomerystraat in zuidwest. Een
feit, dat niet alleen van belang is
voor de kerkgemeenschappen die
van dit gebouw gebruik gaan ma
ken (Geref. kerk en Herv. gemeente)
maar voor de gehele wijk.
Het streven is erop gericht, deze
kerk en haar bijgebouw een cen
trum te doen worden van ontmoe
ting. En dat heeft zuidwest wel no
dig, want het verband tussen de
die zich hier uit allerlei
stadsdelen en landstreken hebben
gevestigd, is bepaald nog niet hecht.
De Bevrijdingskerk zal dan ook niet
alleen worden gebruikt voor kerk
diensten, maar ook en dan doelen
wij op het bijgebouw voor allerlei
bijeenkomsten in de kerkelijke,
ciale en ook wellicht recreatieve
sfeer. Men is erin geslaagd, in
bijgebouw een sfeer te scheppen,
deze contactvorming alleen n
kan bevorderen.
In geheel zuidwest is gisteren
folder verspreid, waarin de
dacht wordt gevraagd voor de ope
ning van deze kerk. De folder werd
samengesteld door de Geref. evan
gelisatiecommissie en de commissie
Nu de „Rapenburgdempers" weer e
aan het woord zijn, lijkt het me niet
geschikt deze heren enkele vragen
stellen en op enkele andere ideeën
wijzen.
Deze heren stellen min of meer,
met het dempen van het Rapenburg het
hele verkeersprobleem is opgelost. Ik ver
moed, dat zij bedoelen het verkeerspro
bleem aan deze zijde van de stad, want
er zijn nog heel wat meer knelpunten
aan te wijzen, waarvan er enkele w.
schijnlijk binnenkort een groter probh
Men denkt zo in de geest van: „als 't
Rapenburg dicht is, kun je zomaar recht
door rijden zonder verdere problemen".
Was dat maar waar! Mag ik erop wijzen,
dat bijvoorbeeld het gedeelte tussen de
De Gijselaarsbank en station een veel
re puzzel is en dart door de grotere
toevloed via het „gedempte" Rapenburg
chaos daar alleen maar groter zal
Vervolgens deze vraag: wat is e
igenlijk aan de hand op de Breestraat?
Als deze straat te smal is en een parallel-
nodig heeft, waarom staat men
toe, dat ze nog extra versmald wordt
door geparkeerde auto's. Zou hier ook
geen sprake zijn van een bepaald
Onze voorvaderen hebben inderdaad
eel wart afgebroken en gedempt, of di
lemaal de bewoonbaarheid en leefbaar
heid heeft gediend, druf ik niet te be-
n; of ze toen werkelijk aan verkeers
problemen hebben gedacht, betwijfel ik
eerste, in elk geval niet aan de c
in dat geval zouden ze beter
rondweg om het stadscentrum hebben
kunnen aanleggen. Dan waren we n
it centrum in elk geval verlost var
rkeer dat daar niet zijn bestemming
heeft. Trouwens, de aangehaalde voor
beelden van grachten die gedempt zijn.
nu niet direct vergelijkbaar bii hert
Rapenburg, al of niet met nieuwe lan-
Verder kan de vraag worden gesteld:
Worden het verkeer en de meningen over
het verkeer niet te veel beheerst door
gedachten als: „Je moet altijd door kun
nen rijden", „vooruit jongens, opschieten
is 't beste" of „brede wegen zijn vei
liger". Hoe denkt een automobilist over
„Groot doorlopend raadsel" stond er boven de. puzzel in onze Kerst-
bijlage 1960. Helaas, voor het feit dat het voor velen een echt raadsel
is gebleken moet de redactie een deel van de schuld op zich nemen.
Desondanks bracht de post elke dag (tot zelfs lange tijd na de sluiting
van de inzendtermijnweer stapels oplossingen.
Een groot aantal lezers moet dus op de feestdagen enkele gezel
lige uurtjes hebben doorgebracht, gebogen over het raam van blanco
vakjes, zo nu en dan ingespannen nadenkend en zich afvragend:
Hoe kan dat?.
Het kon, met als gevolg dat het oude probleem van de vele goede
oplossingen en het beperkte aantal prijzen zich ook nu deed gevoelen.
Toch zijn we blij dat een achttal gelukkigen gefeliciteerd kan
worden. We voegen daarbij (en dat niet alleen voor de winnaars)
woorden van dank voor de (soms aardig verzorgde) inzendingen,
vaaraan deze keer wel bijzondere aandacht is besteed.
De winnaars die uit en de prijzen die in de bus komen, zijn:
Veertig gulden voor de heer J. Kenbeek, Nicolaas Beetsstraat 1 te
Alphen aan den Rijn;
twintig gulden voor de heer E. W. v. d. Burgh, Cobetstraat 75, Leiden;
tien gulden voor mejuffrouw K. van Harten, Aardamseweg 59, Ter
Aar en de heer K. Hooymeyer, Emmastraat 19, Lisse; en
vijf gulden voor dé heren B. Nieuwstraten (Koninginneweg 40,
Noordwijkerhout). G Barkema (Hansenstraat 16, Leiden). J. H. Beu
gelink (Schelpenkade 22, Leidenen J. de Wilt (Secr. Varkevisser-
straat 292, Katwijk aan Zee).
Rest ons te vermelden, dat met enkele onduidelijkheden in de
opgave onzerzijds terdege rekening is gehouden.
een voetganger of wielrijder en omge
keerd liegen de uitdrukkingen van voet
gangers en wielrijders over brommers en
automobilisten er ook niet om.
Zolang men het verkeer en in meer
bepaalde zin de personenauto (,<mijn
wagen!") min of meer als een afgod be
schouwt en men niet resoluut op heit
standpunt gaat staan, dat hert verkeer
slechts een onderdeel van een 'grote sa
menleving is, zal de verkeersveiligheid
er heus niet op vooruit gaan. Het ver
keer moet passen in de hele samenleving
en zich bijvoorbeeld in de wooncentra
dus aanpassen aan de feitelijke toestand.
Hert verkeer is geen grootheid op zichzelf,
die onafhankelijk haar eigen wetten kan
stellen. Zolang we blijven leven in de
„snelweg"-mentaliiteit en deze ideeën min
of meer onbewust blijven toepassen op
wegen en straten die voor verreweg het
grootste deel hiervoor niet geschikt zijn,
komt er van verkeersveiligheid niets te
recht. Van deze ..snelweg"-mentaliiteit
uit, is het verkeersprobleem technisch,
financieel en economisch onoplosbaar.
M. F.
Flinke boete voor Leidenaar
..Een hoogst onbeschoft gedrag. Dit is
een van de vele mensen, die niet in auto's
thuishoren". Zo oordeelde de Haagse
politierechter over het optreden van de
niet ter zitting verschenen C. uit Leiden.
Bij het achteruitrijden met zijn wagen
is C. op de Vismarkt te Leiden tegen een
andere auto gereden. Hij heeft niet de
moeite genomen uit zijn auto te stappen
en zijn naam op te geven, ook niet to<
een oude dame zei: „Meneer, wat doet
nou? Dat gaat zomaar niet".
„Neem mijn nummer maar op, mijn
verzekering zal wel betalen", heeft C-
gezegd. De autobestuurder is daarna weg
gereden. volgens getuigen zonder zijn
aam op te geven.
De officier van justitie eiste een boete
an f 75 subsidiair 15 dagen hechtenis
'n voorwaardelijke ontzegging van
rijbevoegdheid voor zeven maanden „De
onbeschoftheid viert hoogtij in de we
de politierechter bitter. Hi
veroordeelde C. bij verstek conform de
eis.
Snelle promotie van
outl-Leidenaar
B. en W van Almelo hebben de raad
oorgesteld ir. H. L. Boter, voorheen
ingenieur bij gemeentewerken te Leiden
sinds vier maanden adjudant-direc
teur van gemeentewerken in Almelo, ti
benoemen tot directeur.
Burgerlijke stand van
Leiden
Geboren: Cornelis Gijsbertus zn v
F P Mieremet en J Biesbroek;
Richard Jozef Maria zn v A M Stol
wijk en M H Boere; Jozef Antonius
Maria zn v A M Stolwijk en M H
Boere; Michel zn v W v d Plas en
A J Willebrand; Jan Willem zn v
W v d Plas en A J Willebrand; Arie
zn v W K Siera en K Lunenburg; Jo
hannes Jacobus zn v J Jonker en
J Flaman; Maureen Audry Guste dr
v O H van Walstijn en M Aartsen:
Maria Elisabeth dr v C A H Nozeman
en M E van Dorp; Cornelis Petrus
Hendrikus Gijsbertus zn v C War
merdam en W M Geerlings.
Overleden: P van der Holst, 74 jr..
E H Meijkamp, 66 jr, echtg v
bijzonder kerkewerk van de Her
vormde wijkgemeente Boshuizer-
wijk. Hij bevat ook wetenswaardige
gegevens over het werk der beide
Op de foto: een zitje in de hal van
het bijgebouw.
(Foto N. v. d. Horst)
C J Oudshoorn.
"1
Zie voor stadsnieuws J
ook pagina 6 j
Ingrijpende
doorbraak
Mauritsstraat
-
f-T TQtea
IÉ i
Dit is het onderdeel van de geprojec
teerde noord-zuid-verbinding tussen het
eind van de Hooigracht en de Willem de
Zwijgerlaan.
k Wij volgen het tracé van onder naar
1 geheel onderaan Is het eind van
de Hooigracht met de Gepekte Brug over
de Oude R(jn naar de Pelikaanstraat. Zo
el tussen de Ir. Driessenstraat en de
Oude R(jn en tussen de Gepekte Brug en
de Haarlemmerstraat ais tussen de Haar
lemmerstraat en de Oude Vest zullen af
braken moeten plaats hebben. Dat betreft
het gedeelte aan de rechterkant (gezien
ie Hooigracht naar de Pelikaan
straat).
is de Pelikaanstraat en 3 een nieuwe
Pauwbrug over de Oude Vest.
Een zeer grote doorbraak komt er via
de bebouwing van Oude Singel en Lange-
gracht naar de Maresingel (via een an
dere Huigbrug). De Huigbrug is b(j 5. De
weg loopt voorts via de Mauritsstraat en
een ingrijpende doorbraak door de be
bouwing aan de rechterzijde van deze
straat naar de Marnixstraat ter hoogte
in de Anna van Saksenstraat, hij 6.
Het cijfer 7 ten slotte Is de Willem de
Zwijgerlaan.
J Foto N. v. d. Horst
