Jïieutue £ci&scf)c GTourmil INVASIE Commentaar in Noord-Katanga Amerika: liever toren dan lichtschip NIEUWS in één oogopslag- BON Leger voert strijd tegen sabotage in het Luikse Schip ramt stuw in de Maas en zinkt DEVSDAG 10 JANUARI 1961 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Aboanemeoten- en Advertentie-afdeling TeL 31441 ABONNEMENTEN 7,50 per kwartaal; 2,55 per maand; 0,59 per week CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD Slonl»asücf| is abeblcocti thgn hert ia UgjjeospatT Eenenveertigste jaargang no. 12070 Prof. Van Arkel luidt de alarmklok Zie pagina 7 Het hoofdkwartier van de Ver. Naties in Leopoldstad heeft (tot heden onbevestigde) berichten ontvangen, volgens welke 1500 pro-Loemoembastrijders in het noorden van Katanga zijn binnengevallen. De Veiligheidheidsraad komt donderdag bijeen om de Russische klacht tegen de Belgische „aanvalsdoelen" te behandelen. De Belgische premier Eyskens heeft medegedeeld, dat nieuwe eenheden van de in West-Duitsland gelegerde Belgische NAVO- t roepen naar België worden teruggebracht, om onmiddellijk te kunnen ingrijpen, als de socialistische stakingsleiders voort gaan met sabotagedaden en uitvoering geven aan hun dreige menten de mijnen te laten onderlopen en de vuren der hoog- Yolgens berichten uit Algiers zal president De Gaulle eind deze of begin volgende maand een bezoek brengen aan Algiers, Zijn doel is de laatste resten van de weerstand tegen zijn Al gerijns program uit de weg te ruimen. Of de gekozen president Kennedy van de Ver. Staten in staat zal zijn voorlopig een ontmoeting met Sowj et-premier Chroesjtsjef te vermijden moet worden afgewacht. Waar nemers in Washington menen, dat Chroesjtsjef met nieuwe acties zal wachten tot hij een gesprek met Kennedy heeft Nieuwe onderhandelingen tussen de Ver. Staten en West- Duitsland gaan over grotere Westduitse wapenaankopen in Amerika, overneming van enkele Amerikaanse buitenlandse verplichtingen en voortijdige aflossing van Westduitse schulden. Na een urenlang debat heeft de Haagse gemeenteraad gisteren uitgesproken, dat hij zich met de algemene opzet van het voorontwerp van wet tot instelling van een openbaar lichaam voor de Haagse agglomeratie kan verenigen. Alleen de VVD- fractie stemde tegen. Over de stichting van Wils veen ds weinig gezegd. DE verzorgers van de flora in het stads park van Stuttgart ver wachten een strenge winter. Daarom hebben zij de (sub) tropische pal men, dlie het park sieren, met een plastic-zak om geven. Zo kunnen die kostbare immigranten die felle vrieskou overleven, vooral, omdat bovendien in de palmen-winterjas sen nog elektrische lam pen zijn aangebracht die voor extra warmte zor gen. De parlkversiiering beeft nu iets potsierlijks gekregen, maar de pal men kan niets meer overkomen. Zij zijn af doende van anti-vries voorzien. Januari kan nog van alles brengen. De weer-, .prole ten" laten ons in het on zekere en het weerbericht kan nog niet veel verder voorspellen dan één of twee dagen vooruiit. Heel vaak komt het in deze maand tot vorst of sneeuw. Dat is een bekend feit. Hebt u al de nodige voor zorgen genomen. In uw huis? In uw auto? In uw tuintje? Natuurlijk, geachte lezer, 't zijn maar vragen om op ons dagelijkse chapi ter te komen. Kent u ons boek „T.ip-Parade" reeds? Ook daarin kunt u goede tips voor de win terverzor ging op allerlei gebied vin den en dat boek kunt u niet kopen, maar volkomen gra tis toegestuurd krijgen, zo dra u de onderstaande bon hebt ingevuld. U kont noteren als nlenwe abonnee: (naam) (straat) (woonplaats) Betaling geschiedt per week/ maand/kwartaal/per giro. (Doorhalen wat niet van toepassing is). Als bewijs van dankbaar heid uwerzijds, ontvang ik graag het boek „Tip-Parade" op onderstaand adres: (straat) (woonplaats) Bij explosie in fabriek dode en drie gewonden Bij een explosie in de N.V. Neder landse thermogenische fabriek te Suameer is een arbeider, de 20- jarige J. Vos, omgekomen. Drie mannen werden ernstig gewond. Gistermiddag omstreeks half vijf is de explosie ontstaan in de maalafdeling van de fabriek. Het hier te malen meel, af komstig uit de extractie-afdeling, bevat dikwijls benzinedampen. Vermoedelijk door roken van een der arbeiders zijn de dampen tot ontploffing gekomen. De 20-jarige- J. Vos. wiens kleren vlam vat ten, rende de fabriek uit naar een achter de fabriek liggende sloot. In de sloot stond echter geen water. Hij liep toen te rug, waarna op de spoelplaats collega's het vuur in zijn kleren blusten. Met ern stige brandwonden werd hij overgebracht naar het ziekenhuis, waar hij vannacht is overleden. Door steekvlammen werden aan hoofd en armen gewond de 19-jarige O. Tjepke- ma uit Suameer, de 45-jarige H. Zandstfa uit Oostermeer en de 21-jarige S. Wage naar uit Nijega. Zij zijn ernstig gewond opgenomen in het ziekenhuis. De 37-jarige J. Hoekstra uit Bergum werd licht gewond. Eén arbeider, die werkzaam was op een heftruck, werd door de luchtdruk met truck en al tegen een muur gesmakt Hij werd niet gewond, i De brand, die na de explosie ontstond, I kon door de bedrijfsbrandweer in samen werking met de brandweer van Bergum worden geblust. De apparaten in de meel- afdeling, alsmede het aanwezige meel, gingen verloren. De brand heeft voor en kele duizenden guldens schade aangericht. DE AANHANGERS van Loemoemba uit Stanleystad brengen troepen naar het neutrale gebied in noord-Ka tanga. Volgens onvolledige berichten van de V.N. die in de hoofdstad van Kongo binnenkomen, arri veren de troepen van Loemoemba bij de Noordkatangaanse stad Manono, ongeveer 240 km van de grens van de Oostprovincie. De soldaten (men spreekt van 1500 man) werden door de dorpelingen in het gebied goed ontvangen, aldus een woordvoerder van de V.N. In noord-Katanga woont de Baloebastam, die zich reeds maandenlang verbitterd heeft verzet tegen de regering van Tsjombé. Kolonel Moboetoe, de sterke mar Kongo, heeft na zijn terugkeer uit Loe- loeaburg in Leopoldstad een spoedbij- eenkomst van zijn militaire adviseurs bijeengeroepen. Kolonel Jacques Puati, de adjudant van Moboetoe, is naar Eli- zabethstad gevlogen voor hetgeen offi cieel een particulier bezoek wordt ge noemd. In Kongolese kringen wordt echter vernomen, dat hij in Katanga ook militaire besprekingen zal vo Uit betrouwbare bron wordt vf men, dat Moboetoe spoedig tot generaal zal worden bevorderd. Dit wordt uitge legd als een poging om zijn gezag over het leger te versterken. Van welingelichte zijde te Elizabeth- stad wordt vernomen, dat een leider van de Baloebakat, Mwamba Loenga, in Ma nono is, klaarblijkelijk om een eigen regime in Noord-Katanga in te stellen. Waarnemers in Elizabethstad vragen zich af, hoe zo'n groot aantal Loemoèmbage- zinde militairen zo ver in Katanga kan doordringen, zonder dadelijk opgèmerkt te worden. In het grootste gedeelte van Noord-Katanga wordt door VN-troepen gepatrouilleerd. Intussen heeft de Kon golese regering de Ver. Naties formeel verweten, dat geen steun is geboden aan de regering van Leopoldstad tegen de onwettige machtsoverneming door Loe- moemba-rebellen. Zij waarschuwde, dat De Belgische regering heeft be-1 daS sloten eenheden van het leger ir gereedheid te houden om onmiddel lijk de mijnen, metaalfabrieken er hoogovens in het Luikse .industrie gebied te bezetten, indien de sta kingsleiders him dreigement zouden uitvoeren de outillage onbruikbaar te maken en de vuren in de hoog ovens te doven. arbeiders t het werk, hoe- Volgens niet-bevestigde berichten zijn eenheden van de Belgische NAVO- strijdkrachten in Duitsland teruggeroe pen, die met de bewaking van vitale bedrijven en verkeersknooppunten zul len worden belast. De Belgische regering heeft voorts op een naohtelijke vergadering zoals minister-president Eyskens mededeelde „maatregelen getroffen tegen de golf van misdadige sabotagedaden en aansla gen in sommige streken van het land. die volgens een stelselmatig en vooraf beraamd plan worden uitgevoerd". Deze vergadering was nog in Brussel aan de gang, toen versterkingen van het leger en de rijkswacht begonnen met het leg gen van een cordon rondom de stad Ber gen. Stakers uit de Borinage hadden zich namelijk opgemaakt overvallen te plegen op het station en andere open bare gebouwen. Enkele honderden wis ten ondanks de veiligheidsmaatregelen in de stad door te dringen. Voor het hoofdpostkantoor en het station kwam het tot schermutselingen. In Charleroi werd eveneens een grote betoging gehouden, waaraan meer dan 20.000 stakers deelnamen. De betogers deden aanvallen op de gebouwen van twee plaatselijke bladen, waarvan vele ruiten werden Ingegooid. Volgens offi ciële mededelingen werden In Bergen een honderd betogers en in Charleroi een dertig gearresteerd. De sabotagedaden van de afgelopen dagen zijn gepleegd op spoorlijnen in het Luikse, waar maandag weer een rijtuig uit de rails liep zonder dat er persoonlijke ongelukken gebeurden, op het hoogspanningsnet van de provincie Luik waarbij dynamiet werd gebruikt om een grote mast op te blazen, die ech ter overeind bleef en op de wegen. Volgens een officiële mededeling zijn de afgelopen dagen in het zuiden van Bel gië bijna zeventig auto's verongelukt als gevolg van wegversperringen en op de wegen gestrooide kraaienpoten vier puntige stukken ijzer. Een inzittende kwam hierbij om en bijna veertig per sonen liepen min of meer ernstige ver wondingen op. Terwijl In het Waalse gedeelte van België de staklngsposten zich krachtiger gaan verzetten tegen werkhervatting, het toezicht van rijkswacht en militairen scherper wordt en de redevoeringen tot de stakers vooral het aspect van de „ach terstelling van Wallonië" onderstrepen, neemt de staking in Vlaanderen steeds meer af. Ook ln Antwerpen gaan elke wel zowel bü de openbare diensten als bij het onderwijs de sta king vrijwel onverminderd voortduurt. De socialistische vakbond van onder wijzers heeft vandaag zijn leden opge dragen de staking te beëindigen. De re gering had bekendgemaakt, dat de on derwijzers, die vandaag de lessen niet zouden hervatten, zouden worden ge schorst en geen salaris meer zouden ontvangen. alle hulp die geboden wordt aan overaars las de door Moskou opgeleide Antoine Gizenga, onverenigbaar is de rol van de Ver. Naties. Vermelden we nog. dat de veiligheids raad op verzoek van de Sowjetunie voor donderdag bijeengeroepen is voox een nieuw debat over Kongo. De Russische klacht behelst dat Bel gië medeverantwoordelijk is voor een aanval op nieuwjaarsdag door Kongole se soldaten op een andere Kongolese groepering via het Belgische beheer- schapsgebied Roeanda-Oeroendi. De Sowjetunie beschouwt dit als openlijke gewapende agressie, die een bedrcijing -ormt van de vrede. Dr. Gde Gruyter: Winkelsluiting op zaterdagmiddag is absurd Dr. G. de Gruyter, voorzitter van de kamer van koophandel voor 's-Herto- genbosch, heeft het verlangen naar win kelsluiting op zaterdagmiddag absurd genoemd, zo lang niet bij benadering valt te voorzien of. in welke richting of in welk tijdsbestek der koopgewoon ten zullen veranderen. Hij zeide dat dit een verkeerde toepassing zou zijn van de winkelsluitingswet, daar deze dient ter bescherming van de werkgevers, terwijl de werknemers beschermd wor den door het winkelwerktijdenbesluit. De voorzitter van de kamer voqr noordelijk Overijssel, de heer J. Hols- huijsen, achtten een geheel vrije maan- een betere oplossing. De twee bij Borgharen op drift geraakte, gekantelde en gezon ken schepen: op de voorgrond de sleepboot Berthadaarachter al bijna geheel onder water de stuurhut van de Persenhone. Door het overlijden van enkele gewonden is het aantal slachtoffers van het treinongeluk bij Barcelona tot vijfentwintig gestegen. De foto laat zien wat er van de op een verkeerd spoor terecht gekomen trein is overgebleven. Gistermorgen is het bijna ï.soo ton metende schip Stene Phone van een Franse rederij uit Straats burg, geladen met 1.700 ton kalizout bestemd voor Maastricht, bij het uit varen van het Julianakanaal door de sterke stroom in de Maas afgedreven en tegen de stuw van Borgharen ge botst. Als gevolg hiervan stootte de Stene-Phone in de westelijke afvoer- opening tegen de sluisdeuren, waar van er een ernstig beschadigd blijkt te zijn. Het schip is gezonken in zes meter diep water en ligt dwars voor drie afvoeropeningen in de stuw. t ongeluk gebeurde, toen de Stene- Fhone, een schip van circa tachtig metei lang en 11.50 meter breed, door viea sleepboten uit het Julianakanaal werd ge trokken. Eenmaal op de Maas werd het sleepschip door de stroom gegrepen botste het tegen een stroomgeleider nabij de sluis. Hierdoor trok het scheef, waar bij een der sleepkabels brak. De kabel een tweede sleepboot raakte ver ward in de schroef van een der andere sleepboten, die daardoor kwam stil te liglgen. Door de botsing werd de stuw zwaar beschadigd. De sleepboot Bertha uit Maasbracht liep ernstige schade op, door dat ze beklemd raaakte tussen de Stene- Phone en de stuwpijler. De stuwen z(jn op het ogenblik alle vier gestreken, doch niettemin is het water de stuw sinds gistermorgen al tach- entimeter gestegen. Spoedige ver wijdering van de beide schepen, namelijk de gezonken Stene-Phone en de gekraak te Bertha, is dringen i niodzakelHk. Men overweegt het gezonken schip eventueel met behulp van springstof te verwijderen. Zowel de schipper van de Stene-Phone, le heer A. Struik uit Rotterdam en drie en echten konden zich tijdig in veiligheid orengen. Ook de schipper van de sleep- ooot, J. Bongerman uit Maasbracht, wist cicih te redden. Leider Amerikaanse communisten was op Schiphol Op een daarglbaar is vanochtend de 80- jarige William Poster, voorzitter van he' nationale comité van de communistische partij in de Verenigde Staten, uit de KLM DC-8 machine, waarmee hij de de Atlantische Oceaan had gemaakt, een wachtkamer van Schiphol ge dragen. Er werd geen pers bij hem toe- Buiten de kamer deelde de eerste se cretaris van de Russische ambassade in Den Haag, de heer Kossov. mede dat de bejaarde communjistenleider op uitnodi ging van de Sowjet regering naar Rus land ging om daar herstel van zijn ge zondheid te zoeken. Hij is geruime tijd geleden door een beroerte getroffen en wordt op zijn luchtreis door een Ameri kaanse arts vergezeld. Op Schiphol was ter verwelkoming de Russische chargé d'affaires, Alexander Martinov. aanwezig Om elg uur vanochtend reisde de heer Foster met een ander KLM-lijntoestel or naar Moskou. ZON EN MAAN Woensdag: zon op 8-45. onder 16-52 uur, maandag 20.5, onder 12.52 uur. 16 januari JJOE DUIDELIJKER HET WORDT, dal de staking in België niet het beoogde resultaat zal opleveren, des te driestel wordt het optreden van de stakingslei ding. Op zijn beurt leidt dit driestere optreden ertoe, dat, ook waar nog sym pathie voor de staking mocht bestaan, deze almeer wegsfinkt. Het getal wordt dagelijks groter dier genen die zich nu verbijsterd afvragen, wat zij begonnen zijn. Maar hoe het kwaad nu nog te keren? De stakingsleiding is niet langer vatbaar voor rede. ook niet van de zijde van wie dezelfde maatschap pijbeschouwing zijn toegedaan. Een staking van vreemd karakter is het. Een staking, niet op het sociale, maar op het politieke vlak. België is een demo cratie. Het lag voor de hand, dat men er zou trachten langs democratische weg aan zijn wensen gestalte te geven. Langs de weg van verkiezingen dus. Maar niet- door middel van staking. In de democra tie is een staking van politiek karakter volop verwerpelijk. Men kan niet zeggen, dat ln deze jaren aan ons buurland de spanningen voorbij gaan. Daar waren eerst de moeilijkheden in de koningskwestie, van dezelfde zijde opgeschroefd als waarvan thans deze staking uitgaat. Daar waren vervolgens de smartelijke ervaringen rondom Kon go. Terwijl de gevoelens van onbehagen, door dit gebeuren veroorzaakt, zich nog ten volle laten gelden, voltrekt zich deze nieuwe ramp. Spanningen van diepe aard. Of moet dit niet gelden van het drijven der sta kingsleiding om een splijting teweeg te brengen tussen het Waalse en het Vlaam se deel van het land? Inderdaad, men zou uit deze staking, die vooral in Wa lenland woedt, de indruk kunnen krijgen, dat België mentaal eensdeels tot het noorden, voor het andere deel tot het zuiden gerekend moet worden. Maar wie zou niet wensen, dat dit toch niet meer is dan een indruk, bij oppervlakkige ken nisneming opgedaan. België is, in al zijn verscheidenheid, één, en het is in het bijzonder de jonge Koning geweest, die zich steeds en zonder ophouden heeft be ijverd om van die eenheid de uitdrukking, wil men: het symbool, te worden. Te betreuren is het .dat men ook ln het buitenland niet altijd heeft willen handelen naar het politieke, en dus ver werpelijke. karakter van deze staking die België teistert. Te betreuren is de steun, vanuit Engeland en Nederland aan de stakers geboden, hoezeer men tegelijk het verschijnsel van de politiestaking ver oordeelt. Deze gedraging en deze uiting laten zich niet rijmen. De regering in België houdt voet bij stuk. Iets anders liet zich ook moeilijk verwachten. Met wie blijk geven, het gezag niet te willen erkennen, ook niet wanneer dit langs democratische weg tot stand is gekomen, spreekf en onderhan delt men niet. De Nederlandse kustvaarder Mcrak-N die met machineschade in de Golf van Biscaye dreef (60 mijl ten noorden van Ferrol) is vannacht door de Duitse sleepboot Atlantic op sleeptouw genomen en naar Ferrol £e- Op een beveiligde spoorwegovergang, na bij de Bossche gasfabriek in de lijn Den Bosch—Vu ght is gisteravond een vracht auto door een goederemSbreta. gegrepen. Hierbij deden zich geen persoonlijke on gevallen voor. De overwegwachter deed na het passeren van de trein Eindhoven Den Bosch de bomen weer omhoog. Hij vergat daarbij, dat een goederentrein ln aantocht was. In tegenstelling tot vorige jaren zal het koninklijk paar ddt jaar te Amsterdam geen nieuwjaarsrecepties geven voor het corps diplomatique. Deze recepties worden altijd gehouden in het koninklijk paleis op de Dam, dat echter wegens verbou wing niet beschikbaar is. De jaarlijkse diplomatendiners in het Huis ten Bosch zullen op 25 en 26 januari worden gegeven. J?EN OCEAANDEPRESSIE, die gisteren Ierland naderde is de afgelopen 24 uur belangrijk langzamer gaan bewegen, terwijl de activiteiten er van zich in hoofdzaak in de richting van de Golf van Biscaye en West-Frankrijk uitbreidden. Wel passeerde een front met regen ons land, maar een belangrijke toeneming van de wind bleef achterwege. Inmiddels is een in betekenis toenemende rug van hoge luchtdruk zich van de Oceaan over de Britse eilanden gaan u.tbreiden, het- geen ten gevolge zal hebben dat de win den in ons land zullen draaien naar het noorden en morgen koudere en minder vochitige lucht ons land zal binnenstro- men. Hierin komen naast opklaringen HET WEER IN EUROPA ook enkele regen- of sneeuwbuien voor. D -ij De rug van hoge luchtdruk wordt ge- Rapporten hedenmorgen zeven uur volgd door een nieuwe Oceaandepressie, die zich van New Foundland in noorde lijke richting verplaatst en verder in Station diepte toeneemt. Dc Bilt verwacht tot woensdagavond: d Helde Aanvankelijk zwaar bewolkt met af en Ypenbur, toe enige regen, later opklaringen maar Vhss. ook enkele lokale regen of sneeuwbuien. 5eld®, Zwakke tot matige, aan de kust tijdelijk krachtige noordelijke wind. Dezelfde of Kindh. Iets lagere temperaturen. (Opgemaakt om Zd.-Li 11.15 uur). "\E DAGEN het licht- toren* Helikopters zullen kun- op de vaste toren is mogelijk pen. die herhaaldelijk door ring van de vyf-mansbezettlni Ito .ün m 1 il Tl fl C11 Oü lift D I tl t tC H .1R PP WO T* fl P tl Hfllir niplIU'P Knnn*. Tna pap met hun trieste, doordringen de hoorn de schepen klippen en ondiepten rika's kusten, zullen ir loop der komende jaren wor- ien vervangen door moderne. landen op het platte dak geworden door nieuwe bouw- aanvaringen met grote sche- op 38.000 dollar ln plaats de mui«Oui»v«rhlilv.n teclmiekeiu waardoor deze to- pen ln de golven zijn verdwe- 117.000 voor de Uchtschipbe- ts op de manning van vijftien koppen. n. x - n,et zul- Ook wat het comfort betreft de huidige 24 torens, len bewegen, zullen hun hoge zullen de mannen op de to- 'ichtmasten voor de scheep- rens het heel wat gerieflijker .aart nauwkeuriger peilingen hebben dan de schepelingen, mogelijk maken. De kosten Het rollen en stoten gaat tot voor een toren worden be- het verleden behoren, zullen goedkoper groot op 1,3 miljoen dollar Maar wat blijft znn do zijn ln aanschaf, onderhoud (ruim vier miljoen gulden), lange, monotone weken ln Een nieuw licbtscbip koet 1.3 mijlen uit de kust en de vaste miljoen dollar. Bovendien ko- cyclus van 24 dagen „op" en ularlë- acht dagen verlof. Ip« hu «Ip "TT *e maa?dcn wordt rens verankerd worden in de nen. Omdat de torens op d* manning jes, die de wildste stormen reeds begonnen met de bouw rotsige zeebodem. Althans bij bodem staan en dus niet zul- Ook w weerstaan en by mist en onty y*n een j>p negen slanke pel- 22 van de huidige 24 torens. len bewege: ervan staan in water, lichtmasten diep is dat zelfs de op negen slanke pel lers rustend licht- en mist- Tw baken aan de zuidciyke toe- dat gang van het Cape-Codkanaal derne techniek het hoofd tegen gevaarlijke In Massachusetts. Het kry'gt buigen. Ame- een platform van 21X21 me- De torei de ter, lange afstands-signaal- hoorns en een radiobaken. De omschakeling van de be de zeebodem verankerde wegeiyke 250-tons lichtschepen liger dan de kleine lichtsche- men de kosten Helsinki Stockh. Oslo Kopenh. Madrid MaLloTca Lissabon gesteldh 3 ts" as|. -7 -5 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1