Jlteume £riJtsrt)e tfouranl
Laos
in alarmtoestand
ANWB huldigt wegenwachter Schut
NIEUWS in één oogopslag-
Om te
winnen
door communistische aanvallen
België rustig tijdens
5wapenstilstand
BON
Crisis vandaag
opgelost
De Gaulle gaat heen als
referendum tegenvalt
MAANDAG 2 JANUARI 1961
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling TeL 31441
Eenenveertigste jaargang no. 12063
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvasttcfj is ghebleoctt
tngn bert ia IcgfjcaspotT
U maakt
4500 gebaren
Zie pagina 5
In Laos is een bijzonder kritieke situatie ontstaan door de
successen van de pro-communistische Pathet Lao-troepen, die
in het noorden van het land drie povincies in handen hebben.
De Verenigde Staten staan gereed militair in te grijpen.
In België is het rustig geweest tijdens het afgelopen weekend.
Een oplossing van het stakingsconflict is echter niet in zicht
en verwacht moet worden, dat het straatgeweld morgen in
alle hevigheid opnieuw zal losbreken.
Indien alle betrokken Tweede-Kamerfacties in meerderheid
akkoord gaan met de concept-regeringsverklaring, welke prof.
De Quay wil afleggen (en die akkoord-verklaring wordt in
de loop van de dag verwacht), zal de kabinetscrisis tot het
einde behoren. De ontslagaanvrage van het kabinet kan dan
worden ingetrokken.
Aan de grens van het Belgische mandaatgebied Roeanda-
Oeroendi is een gevecht geleverd tussen tweehonderd Kongo
lese militairen van kolonel Moboetoe en aanhangers
van de gevangen ex-premier Loemoemba. De militairen wa
ren per vliegtuig naar Roeanda overgebracht en vandaar door
de Belgen uitgeleid.
In een toespraak tot het Franse volk heeft president De Gaulle
gezegd, dat, indien het referendum van 8 januari niet tot een
duidelijke uitspraak leidt, hij zijn taak zal neerleggen.
Hoewel Den Haag zeker niet „geruisloos" over de drempel van
Oud en Nieuw is gegaan, is het toch heel wat rustiger toege
gaan dan vorig jaar. Een sterke politiemacht was in de ru
moerige wijken op de been. Zodra het verkeerd dreigde
te gaan werd ingegrepen.
"Jl/fark Fallon, 16 jaar
oud en leerling van
de Varndean school, had
alleen zijn petje maar
wat naar achteren ge
schoven en was daar in
het St.-Bride's Institute
te Londen als een terrier
op het schaakbord aange
vallen, met de wil om te
winnen en gereed om zijn
tegenstander met huid en
haar te verslinden.
Mark was een der vele
deelnemers aan de jeugd-
schaakkampioenschappen,
die in de kerstvakantie in
de Engelse hoofdstad wer
den gespeeld. Na een korte
reeks zetten had hij (spelend
met wit) al een zeer vooruit
geschoven en winstgevende
positie .ngenomen en na ver
loop van tijd moest de zwar
te koning zich gewonnen
geven. „Mat", sprak de te
genstander mat
Soms kan de wil om te
winnen de vreugde van het
spel zelf wel eens wat over
schaduwen, maar we gelo
ven niet, dat het in het ge
val van Mark Fallon zo was.
Daarvoor had deze jongeman
zijn petje juist iets te non
chalant op het achterhoofd
geschoven. Zo op een manier
van: „Wat kan my het eigen
lijk schelen?" En dat is uit
eindelijk de enig juiste spel-
mentaliteit Althans naar
onze smaak. Men mag daar
over natuurlijk van mening
verschillen. Beschouwt u ook
dit kolommetje als een soort
spel? Goed. Maar u doet
toch mee? U hebt daarbij
niets te verliezen. Alleen
kunt u voor ons een abonnee
winnen en u verdient dan
ons boek „Tip-Parade".
En, geachte lezer, aan het
begin van het jaar wensen
wij u natuurlijk van harte
het allerbeste
pro-communistische Pathet-Lao-troepen in de aan communistisch
Noord-Vietnam grenzende provincies Phong Saly, Sam Neua en Xieng
Choeang. Alle grote steden in Noord-Laos, met inbegrip van de hoofdstad
Vientiane en de Koninklijke residentie Loeang Prabang zijn hierdoor in
gevaar gekomen. Vooral de Verenigde Staten nemen de gebeurtenissen in
Laos hoog op. Zij hebben reeds maatregelen genomen om tussenbeide te
komen wanneer de communistisch gezinde strijdkrachten pogingen zouden
doen, zich van geheel Laos meester te maken.
De Amerikanen zijn verontrust I met manschappen) aan de opstande
door de openlijke steun, die de Sow'
jetunie (met vliegtuigen) en Noord-
Vietnam (met wapens en wellicht ook
Geen massabetogingen
55
Nieuwjaarsdag, de dertiende
dag van de stakingen, is in Bel
gië rustig verlopen.'Als gevolg van
de stilzwijgend gesloten „wapenstil
stand" tussen de socialistische vak
bond en de regering, werden geen
massademonstraties gehouden. wèl
veroorzaakten stakers individueel of
in kleine groepen ongeregeldheden.
Politie en rijkswacht verrichtten
ruim vijftig arrestaties.
Oudejaarsavond was in de Belgische
hoofdstad levendiger dan de Kerstdagen.
Tot een grote toeloop in de restaurants,
schouwburgen en bioscopen kwam het
echter niet. De meeste Belgen hadden
door de beperkingen van het treinver
keer en het ontbreken 'van de traditione
le feestverlichting in Brussel er de voor
keur aan gegeven thuis te. blijven.
In een toespraak voor de radio heeft
minister-president Eyskens zaterdag
avond herhaald, dat „de regering voor
het geweld niet kan en niet zal wijken"
„Sedert vorige week is een verkeerd
voorgelicht deel van de bevolking in
beroering gebracht om op straat, politie
ke beslissingen af te dwingen, de inzet
is veel meer dan de herstelwet, die op
zichzelf reeds voor ons land van le
vensbelang is. Het gaat om niets minder
dan het bestaan en de werking van onze
O bunt noteren als nieuwe
abonnee:
(naam)
(straat)
(woonplaats)
Betaling geschiedt per week
maand/b wartaal/pei giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing Is).
Als oew(js van dankbaar-
beid awerzUda ontvang Lk
graag bet boek „Tip Parade'
op onderstaand adres:
(Van onze parlementsred actie
De oplossing van de kabinetscrisis lijkt
nog slechts een kwestie van uren. Van
daag vergaderden op het Binnenhof de
Tweede Kamerfracties van K.VP, V.V.D.,
A.R.P. en CJH.U. om zich uit te spreken
over het ontwerp van de regeringsver
klaring, die minister-president De Quay
na de reparatie van zijn kabinet in de
Kamer hoopt af te leggen. Dit beraad
waarvan de nitslag vanmiddag nog niet
vaststond Is van beslissende betekenis.
Levert het, overeenkomstig de verwach
tingen, een positief resultaat op, dan zal
informateur De Gaay Fortman vanavond
of anders morgenochtend naar de Ko
ningin kunnen gaan met de mededeling,
dat het demissionaire kabinet zijn ont
slagaanvrage kan intrekken.
Elke fractie zal de concept-regerings
verklaring, waarin de oplossing van het
woningbouwconflict is omschreven, met
een belangrijke meerderheid moeten
goedkeuren. Het is niet de bedoeling, dal
het concept nog nader zal worden ge
amendeerd. Verwacht wordt, dat de frac
ties van K.VP. en V.VD. zonder meer
akkoord zullen gaan. Ook in de beide
protestantse fracties zal een grote meer
derheid de regeringsverklaring aanvaar
den. In het concept zou zijn bepaald,
dat wanneer in mei 1961 mocht blijken,
dait de situatie op de bouwmarkt de bouw
van nog eens 2500 gesubsidieerde wonin
gen extra (boven de 67.500, die de re
gering reeds heeft toegestaan) niet mo
gelijk maakt, ook de vrije sector zou
worden afgeremd.
De heren Tilanus (c.h.) en Bruins
Slot (a.r.) gaven aan de eerste lezing
van het ontwerp dat nadien nog door
het kabinet werd gewijzigd vorige
week reeds hun fiat, de eerste in eer
telefonisch onderhoud met de informa
teur, de tweede in een bespreking met
o.m. de ministers Zijlstra en Van Aartsen.
Zij konden zich echter niet binden voor
dat hun fracties zich zouden hebben uit
gesproken. Dit laatste is dus vandaag
geschied. De C.H.U.-fractie kwam zater
dag reeds enkele uren bijeen, maar kon
nog geen definitief oordeel geven.
parlementaire instellingen zelf", aldus
Eyskens.
Het wordt in Brussel dan ook vrijwel
zeker geacht, dat indien het tot overleg
tussen de regering en de socialistische
vakbonden zou kunnen komen ove
onderdelen van de „eenheidswet", dit
niet zal gebeuren, vóórdat het parlement
morgen de behandeling daarvan heeft
hervat. Zowel de regering als de beide
regeringspartijen wensen in ieder geval,
dat de strijd in het parlement en
uitsluitend daarbuiten wordt gestreden.
Verdere krachtige maatregelen kun
nen dan ook worden verwacht voor de
handhaving van orde en rust, verzeke
ring van de vrijheid van arbeid, de ga
randering van de eerste levensbehoef
ten van de bevolking en de normale
functionering van de openbare diensten.
Inmiddels worden door de socialistische
vakbonden voor morgen, de dag waarop
het parlement weer bijeenkomt, in alle
delen van België nieuwe betogingen
voorbereid.
De arrestaties, die politie en rijks
wacht het afgelopen weekeinde hebben
verricht, hadden met name plaats in
Zuid-België: in Luik, Verviers, Charle
roi en Namen. Onder de arrestanten
bevonden zich ook de burgemeester van
Namen cn een lid van de gemeenteraad.
Zij werden verdacht van medeplich
tigheid aan sabotage aan veertig bussen.
De staking begint intussen ook ge
volgen te krijgen voor sommige bedrij-
in Noord-Frankrijk, die bij de
grens liggen. De staalfabrieken in Aul-
noye hebben voorlopig 2800 arbeiders
vrijaf moeten geven omdat het bedrijf
niet verder kan werken. In totaal zijn
thans in Noord-Frankrijk 6000 arbei
ders als gevolg, van de staking zonder
lingen verlenen. Zij hebben om bijeen
roeping van de Zoavoraad gevraagd
waarvan behalve de Verenigde Staten
ook Engeland, Frankrijk, Australië,
Nieuw Zeeland, de Phdlippijnen,
Thailand (Siam) en Pakistan lid
Intussen zouden Amerikaanse tran
sportvliegtuigen al in gereedheid zijn
gebracht om parachutisten naar Laos
over te brengen en is een vliegdekschip
naar de kust van Vietnam onderweg
om klaar te zijn voor mogelijke nieuw
ontwikkelingen.
De regering in Vientiane heeft laten we
ten, dat zij bevriende landen om mili
taire hulp zal verzoeken, maar eerst
alles zal doen om te voorkomen, dat de
geschillen in Laos op een internationaal
conflict uitlopen. Verwacht wordt, dat
een algemene mobilisatie zal worden
afgekondigd.
Officieel werd toegegeven, dat de op
standelingen de belangrijke „vlakte der
kruiken" in handen hebben, die de toe
gangswegen tot de Koninklijke residen
tie Loeang Prabang beheerst Vijf Rus
sische vliegtuigen zijn op de vlakte ge
land, nadat de troepen van kapitein
Kong Le het yliegveld in die vlakte
hadden veroverd. De Russen zouden
Kong Le ook hebben geholpen bij het
overbrengen van zijn parachutisten van
Van Vieng naar de „vlakte der kruiken'
Overleg
Intussen zijn Britse topdiplomaten in
Azië en ervaren autoriteiten uit dat
relddeel in Singapore bijeengekomen in
een atmosfeer, die gekenmerkt wordt
door diepe bezorgdheid over de Ame
rikaanse politiek in Laos. Op die confe
rentie wil men pogen vast te stellen hoe
Engeland de rol van vredestichter kan
spelen in een burgeroorlog, die kan uit
lopen op een conflict als destijds in Ko-
Veel meer dan af en toe een
kleine achtervolging (zoals hier
op de Goeverneurlaan) is er
oudejaarsavond in Den Haag
niet aan de hand geweest. He
lemaal waardig over de drem
pel" was het niet, maar liet
aangekondigde krachtige poli
tieoptreden heeft effect gehad.
(Verslag elders in dit blad).
Prins Bernhard en de prinsessen Irene en Marijke hebben na
overdag in heldere zonneschijn te hebben geskied, het oude jaar
uitgeluid met een dineetje bij kaarslicht in het Posthotel in Lech
(Oostenrijk). Na het eten namen zij met andere gasten deel aan het
traditionele Sylvesterbal. Ondanks de mist en de zware sneeuw
val hebben de Prins en de Prinsessen van de wintersport ge
noten. Vergezeld van Eduard Mossbrugger, de eigenaar van het
Posthotel, besteeg de Prins de 2.600 rrv hoge Madloch. Prinses
Irene oefende tezamen met een plaatselijKe skileraar op de Krieg-
horn baan. Prinses Marijke schaatste.
President De Gaulle heeft er zater
dagavond bij het Franse volk op aan
gedrongen zijn Algerijnse politiek
met een zeer grote meerderheid goed
te keuren bij het referendum op 8
januari. Hij deed de belofte dat
Frankrijk „het leven en de eigen
dommen van zijn kinderen in Al
gerije zal beschermen wat er ook
moge gebeuren".
Tegen het einde van zijn toespraak zei
De Gaulle dat indien het referendum niet
en duidelijke uitspraak leidt, hij zjjn
taak niet langer zal uitvoeren maar dat
oprecht en overweldigend ja hem zou
sterken bü zijn taak vrede in Algerije te
brengen.
Medewerkers van de generaal hebben
ver het laatste gezegd dat deze „waar
schuwing" eerder deel uitmaakt van De
Gaulles campagne dan dat zij een aan
wijzing is van ernstige plannen. Alleen
indien er meer nee- dan ja-stemmers in
het Franse moederland zouden zijn, zal
generaal De Gaulle zioh genoopt voelen
heen te gaan, zeiden deze ambtenaren.
De Gaulle sprak de wens nog uit dat
1961 voor Algerije het jaar is van het
herstel van de vrede zodat de bevolkings
groepen vrijelijk over hun lot kunnen
beslissen en zo een Algerijnse Algerije
geboren wordt
Generaal Jean Valluy, die opperbevel
hebber van de N.A.V.O.-strüdkrachten in
Midden-Europa ls geweest, heeft zich in
In -een zaterdag gepubliceerde verkla
ring zegt Valluy: „Het Franse leger ls
van verbazing In droefheid en verbitte
ring gevallen en bevindt zich nu op de
rand van de wanhoop en misschien zelfs
van de opstand."
In een zondagavond voor radio Tunis
uitgesproken rede heeft het hoofd der
„voorlopige Algerijnse regering", Ferhat
Abbas, het Algerijnse volk opgewekt om
niet aan het referendum deel te nemen
en alle middelen te benutten om de oog
merken van de vijand te dwarsbomen.
In Japan 20.000
treinpassagiers
in sneeuw vast
In Noord-Japan, waar de ergste
sneeuwstorm van de afgelopen vijftig
jaar woedt, zitten nog steeds naar ra
ming 20.000 mensen in treinen, die ge
heel door de sneeuw ingesloten zijn en
voor noch achteruit kunnen.
Op nieuwjaarsdag zaten op die manier
minstens 150.000 mensen in 80 treinen
opgesloten, maar de meeaten hunner
slaagden erin in hotels en elders onder
dak te vinden.
Met sneeuwploegen, manschappen van
de dienst bescherming burgerbevolking
en de brandweer wordt geprobeerd de
spoorbanen weer vrij te krijgen van dc
twee tot drie meter dikke laag sneeuw.
Met parachutes worden levensmiddelen
en andere materialen neergelaten ten
behoeve van de gestrande reizigers.
T)E EERSTE KRANT in het nieuwe jaar.
Wat zal het jaar ons brengen? Nie
mand die het weet, „zelfs" de krant niet.
Ze kan rapporteren. Ze kan verslag doen
van hetgeen is geweest. Ze kan vermoe
dens uitspreken over wat misschien ge
beuren gaat. Maar ze blijft een afhan
kelijk ding.
Afhankelijk tronwens als alle mensen.
De krant is een menselijk ding. En als
zodanig neemt zij zich voor, zich elke
dag weer bij dc lezer en de lezeres te
vervoegen en verslag te doen van haar
bevindingen.
Ze neemt zich voor, lezer en lezeres de
informaties te verstrekken die hij en zij
behoeven, hen in te lichten, zo nodig de
inlichting nog toe te lichten, en dit alles
vergezeld te doen gaan door voorlichting.
Ook dit laatste. Lezer en lezeres heb
ben recht op een mening. Ze zijn er zelfs
verplicht toe. De mens staat ook in het
leven van vandaag met een eigen ver
antwoordelijkheid. Wat er geschiedt, gaat
niet buiten hem om. Hij heeft er deel
aan. De krant wil hem helpen bij zijn
oordeelsvorming.
Vandaar dat een christelijke krant niet
iets vreems en buitenissigs is. Net zo
min als een christenmens een vreemd en
buitenissig geval is. Ook de christen
weet zich betrokken bij wat er, waar ook,
gebeurt. Ja, hij wellicht in het bijzonder,
omdat hij zich door bijzondere banden
gebonden weet aan de Heer, die ook de
Heer der wereld is en die haar lot in Zijn
hand houdt.
Het wordt een nieuw jaar. Er zal in
dit jaar weer veel gebeuren. Reeds in
dit nummer moet de krant gewagen van
spanningen en wrijvingen, van leed en
smart. Er is wat dat betreft sinds enkele
dagen terug niet veel veranderd. Toch
een nieuw jaar.
Een jaar waarvan gelden mag, dat we
ook nu onze God mogen loven terwijl we
nog zijn. Een jaar waarin elke dag stel
lig genoeg zal hebben aan zijn eigen
kwaad, maar waarin elke dag ook deel
mag hebben aan de genade van God.
Het wordt voor de christen weer een
jaar van mogelijkheden en kansen, een
jaar waarin wij weer, waar we ook staan
en ieder in eigen omgeving, geroepen
worden tot de daad.
Moge het daden zijn, waardoor de
medemens voor Christus wordt gewon
nen. Moge het een jaar zijn, waarvan we
ons aan het eind niet een al te grote
tekortkoming te wijten hebben. Want ook
1961 is gave cn opgave tegelijk. De Heer
kan het ons opdragen, omdat hij eerst
zelf onze lasten gedragen heeft
Hij zelf heeft onze voeten geschoeid.
Gevreesd moet worden, dat dit Indo-
chinese koninkrijk spoedig een nieuw
Korea zal zijn. Een land, waarin strijd
krachten van oost en west met elkaar in
zware gevechten zullen worden gewik
keld. Een strijd, die niet beperkt zou
kunnen blijven tot Laos, maar die geheel
zuidoost-Azië zou gaan beroeren. Of deze
vrees bewaarheid zal worden, moet in
de komende dagen blijken.
Het gaat in Laos niet om een zuiver
communistische opstand en voor zover
thans te bezien valt een invasie van
troepen uit communistisch noord-Vietnam.
Wat in noord- en noordwest-Laos ge
beurt, is een voortzetting van de strijd
om Vientiane, die enkele weken geleden
in het voordeel van de pro-westerse ge
neraal Phoumi Nosavan werd beslecht.
Toen steunde Amerika in alle opzich
ten de partij van generaal Phoumi, ter
wijl de Sowjetunie met alle mogelijke
middelen de pro-communistische parachu-
tistenkapitein Kong Le hielp, die gemene
zaak had gemaakt met de communisti
sche Pathet Lao-beweging. Dat is nu nog
zo, maar de kansen zijn gekeerd en in
de aan noord-Vietnam grenzende provin
cies zouden de communisten nu heer en
meester zijn.
Het is de vraag, of er nog een compro
mis kan worden gesloten tussen de twee
elkaar bestrijdende groepen. Er zijn de
laatste maanden heel wat fouten gemaakt,
aan beide zijden en de strijd om Vientiane
heeft de kloof belangrijk breder gemaakt.
Toch is in een compromis voor Laos de
enige oplossing van de ernstige moeilijk
heden gelegen.
Een pro-westers bewind behoort in Laos
blijkbaar niet meer tot de mogelijkheden.
Politieke problemen kunnen ook daar niet
met wapens worden opgelost. Dit dienen de
Verenigde Staten te beseffen, als ze een
militair ingrijpen in Laos overwegen.
/IP HET NOORDELIJK deel
Oceaan komt een omvangrijk lage
drukgebied voor met verschillende cen
tra
Het regengebied dat behoort bü het
centrum bü Schotland trok vanmorgen
langzaam in oostelijke richting over ons
Achter het neerslaggebled draait de
TTET LID van de Wegen- directeur van de A.N.W.B., Stassen
wacht, de heer H. Schut de heer A. Blankert cn de wrak v
uit Haren, heeft van de directeur-Wegenwacht
A.N.W.B. een onderscheiding heer II. Ricnstra.
uit het brandende Fokkema uit nieppel (die in met groot gevaar voor eigen
het vliegtuig te oktober 1956 een op hol ge- leven,
de bevrijden. slagen paard tot staan wist r>„. -
Het kruis van verdienste te brengen en zo een acht- demissionaire mi-
uitmuntend dienstbe- Zoals bekend was de heer dat de heer Schut is uitge- jarig jongetje voor ernstig n,sl®r ,va" v„ ^erli.en..w.a"
itvangen. Deze onder- Schut vrijdag getuige van reikt, is in het veertienjarig letsel behoedde) en de heer ïerslaal» ürs- ,L Korthals,
scheiding is hem vanmiddag het ongeval dat bij het bestaan van de Wegenwachl F. Hamer uit Dieren (die in ls.voo.rnemens °P korte ter
door de commissaris der vliegveld Eelde gebeurde nog slechts drie maal aan december van het jaar 1957 IJ11''? P®rs'°®n z,Jn grote
Koningin in Groningen, mr. met een lestoestel van de een lid van de Wegenwachl uit een brandende boerderij T_e. b®t,»S®n aan we"
pHrliikp gcnwachter Schut.
Het staat op dit ogenblik
nog niet vast waar en wan-
ÜHH- 'ordt alleen toegekend neer de minister van deze
reikt. Bij deze plechtigheid inzittenden. namelijk de kind van de verdrinkings- aan leden van de Wegen- dankbetuiging blijk zal ge-
waren aanwezig dc hoofd- leerling-vlieger M. J. W. dood redde), de heer G. wacht die hulp verleenden ven.
Tendens dalend,
wind naar zuidwest tot west waarbij
weer iets zachtere lucht het land binnen
stroomt.
De volgende depressie met randstorin-
gen nadert langzaam Schotland; onder
invloed van deze storing zullen er de
komende 24 uur plaatselijk buien vallen
met later weer toenemende wind.
De Bilt verwacht tot dinsdagavond:
Wisselend bewolkt met enkele bnien.
Dezelfde temperaturen als vandaag of
Iets hogere. Matige, later krachtig cn
langs de kust harde wind tussen Znid
en Zuidwest.