Bedrijfsleven verdeeld
over kabinetscrisis
lacht
BS
m m
S!
EB
m m
1
m
m m
Te snelle afbraak van
woningbouwsubsidies
,Groeiende onzekerheid
bij spijtoptanten
K.R.O. begint 1961 met
nieuwe tv-rubrieken
Geen onderzoek naar
atoomlaboratorium
rn
Woningbouw
in cijfers
Beerman bij aankomst Waterman:
Stukje tragedie
C.P.N.-MOTIE VERWORPEN
Onderscheiding voor
ir. P. F. S. Otlen
7
VRIJDAG 30 DECEMBER 1960
Schaak-vraag 40
Schakers hebben een eigen humor.
Karakteristiek is bijvoorbeeld het
volgende: mijnheer A toont mijnheer
B een schaakprobleem, waarover hij
vele avonden heeft moeten zwoegen.
Mijnheer B is te dom om het pro
bleem op te lossen, laat zich de op
lossing tonen en zegt dan verbaasd:
„O, moet je die kant op spelen?"
Een tikje kleinerend voor het toch
zo moeilijke componeren van schaak
problemen is die opmerking wel. In
dertijd Sam Lloyd en in 1911 J. W. Ie
Comte vonden er echter iets op. Van
laatstgenoemde, Nederlandse proble
mist is het volgende probleem.
'fi
Wit: Kh6, Tb8, Lh8; Zwart: Ka2, pi
aS.
Wit geeft mat in acht zetten, luidt
de opgave. Keert men bet bord 180
graden om, dan geeft wit eveneens
mat in acht zetten.
PS (U moet nu niet denken, dat al
le schakers nare opmerkingen plaat
sen, hoor. Geen sprake van, het zijn
beste kerels...)
B.K.
Dam-vraag 39
De stand in het probleem van J. J.
van Tol te Rotterdam en D. de Ruiter
te Amsterdam was als volgt:
Zwart: 7, 9, 11, 14, 15, 20, 28.
Wit: 22, 25, 27, 30, 33, 36, 44, 45.
Wit wint in de volgende zetten: 30-
24, 28x50; 24-19, 50x17!; 19x10, 15x4;
25x3, 7-12!; 27-22, 17x50, 3x6. 4-9; 36-
31. 9-13; 31-27, 13-18; 45-40, 50-45; 6-1,
45x23; 27-22, 18x27; 1x29.
Bridge
2
O H B 8 7 2
C H 10 9 3
9 8 4
V 10 8 5 4
9B72
10 9 3
H V
6 3
9 654
O 6 4
B 10 7652 L
N
W o|
z
A H B 9 7
9 AV8
A V 5
A3
West komt uit met ruilen 6.
Zuid speelt 6 schoppen (12 slagen).
Hoe kan Zuid het contract winnen,
ondanks het beste tegenspel?
Jack Diamond.
Kruiswoordpuzzel
zonder zwart
I
2
3
4
S
6
7
8
9
2
3
4
5
6
7
8
9
(Van onze sociaal-economische redactie)
TAE KABINETSCRISIS, welke we thans beleven is ontstaan ten gevolge
VJ van meningsverschillen over het woningbouwbeleid van de regering.
De standpunten van de verschillende politieke partijen zijn daarbij wel
duidelijk geworden. Behalve een politieke kant heeft het vraagstuk van
do woningbouw echter ook een sterke sociale kant en daarom hebben
wij de meningen over deze aangelegenheid gepeild binnen de kring van
de betrokken maatschappelijke organisaties. W(j hebben ons daartoe voor
de werknemerskant gewend tot het C.N.V. en voor de werkgeverskant
hebben we ons in verbinding gesteld met de Nederlandse Christelijke Aan-
nemersbond. De besturen van beide organisaties bleken echter nog geen
definitief standpunt te hebben vastgesteld wat betreft het woningbouw
beleid van de regering. We laten daarom hieronder de opvattingen volgen
zoals wij deze in de kring van de christelijke aannemers en het Christelijk
Nationaal Vakverbond vernamen.
In aannemerskringen is men de ge- 40% verminderd worden, wat de woning-
dachte toegedaan, dat afgezien van na-
tionaal-economische factoren zoals
Horizontaal:
1. gem. in Limb. bergweide.
2. halfedelgesteente bloem.
3. radio omroep (afk.) gewicht
(afk) wijnmaat.
4. de dato (afk) telwoord zwak
ke.
I 5. telwoord adellijke titel in En
geland (afk) dorp in N. Brab.
6. gem. in Over. eikenschors.
7. oude Nederl. munt onbep. lid
woord.
8. voegwoord (Fr) gem, in N.
Brab. meisjesnaam.
9. eiland in 't Z.O. van de Aegeï-
sche zee— oud gewicht (afk) au
toped.
Verticaal:
1. riem zware zoete wijn.
2. lyrisch gedicht jongensnaam.
3. uit naam van gem. in N. Brab.
4. spijker kurk.
5. herkauwend dier van het geslacht
der hertachtigen zwemvogel.
6. oude inhoudsmaat stad in Frank
rijk.
7. gem. in Z.H. verdikking der op
perhuid.
8. stadje in België behoudens ver
gissingen (afk. Lat) gem in Gel
der 1.
9. motorschip (afk) deel van een
auto welgevormd.
Oplossing vorige puzzel
Horizontaal
1. veertig p.s.
2. adelaar op.
3. Lek - ma none.
4. blaar in de.
5. Uden teder.
6. roede teen.
7. gors Eelde.
8. ergens fee.
9. knot staar.
Verticaal:
1. Valburg e.k.
2. edel Doorn.
3. e.e. ka eer
krapte op de arbeidsmarkt en flnancie-
ringsmogelijkhedcn het goed mogelijk
zou zijn het woningbouwcontingent voor
1961 van 80.000 op 85.000 te brengen.
(Zoals bekend werd in de motii Van
Eibergen, waarover het kabinet gestrui
keld is, voorgesteld het aantal woning
wetwoningen met 2500 en het aantal
premiewoningen ook met 2500 te ver
hogen).
De ondernemers in het bouwbedrijf
hebben echter ook begrip voor het stand
punt van minister Van Aartsen. Een
minister kan nu eenmaal beter het hele
sociaal-economische terrein overzien
en hij is daardoor in de gelegenheid
dreigende spanningen in het economisch
leven te constateren.
De ondernemers zijn dan ook in grote
lijnen de gedachte toegedaan, dat het
compromis, waarmee de minister ge
noegen had willen nemen, een ook voor
het bedrijfsleven aanvaardbare zaak ge
acht moet worden. De minister wilde
immetfs in overeenstemming met de mo
tieAndrieSsen het aantal woningwet-
premiewoningen elk met 1250
verhogen en voor de overige 2500 ge
vraagde woningen het volgend jaar nog
nader overleg plegen, daarbij rekening
houdend met de dan bestaande conjunc
turele situatie in ons land.
GROTE GRIEF
Een grote grief, misschien wel de
grootste, welke leeft ln de kring van
de bouwondernemers Is de geringe con
tinuïteit in het bouwbedrijf. Elke on
dernemer ziet bijna met angst en vre
zen het tijdstip tegemoet waarop het
project waaraan hij werkzaam ls ge
reed zal zUn. In vele gevallen ontbreken
dan de vergunningen voor bouw van
andere woningwet- en premiewoningen
en bouw in de vrije sector Is lang niet ln
alle delen van het land op rendabele
wijze mogelijk.
Dikwijls zijn bouwondernemers ge
dwongen hun personeel aan te houden
zonder dat men er voldoende werk voor
heeft. Er komen gevallen voor, waarbij
het personeel aan fabrieken wordt uit
geleend ln afwachting van een premie-
beschikking. Ook worden mensen wel
tijdelijk afgestoten naar de onderhouds-
sector, waarin toch al meer mensen wer
ken dan in de hele nieuwbouw.
Ongeveer 40% (90.000) van het aantal
bouw aanmerkelijk goedkoper maakt.
Behalve dat de ondernemers het be
leid van de regering, met name aan
vaarding van de motie Andriessen wel
juist achten, ziet men bovendien het
beleid van de regering in de praktijk ge
rechtvaardigd. De regering heeft name
lijk meer armslag willen geven aan
de premiebouw en er lopen thans niet
minder dan 60 a 70.000 onafgewerkte
aanvragen voor een premiewoning. In
1960 konden er 12.000 van dergelijke
woningen |ereed komen. Kennelijk ligt
er bij deze vorm van woningbouw dus
een sterke behoefte. Bij deze premie-
bouw gééft de regering jaarlijks f 440
subsidie, waarbij het bedrag elk jaar
met 3% verminderd wordt.
Dat minister Van Aartsen vorig Jaar
het stuur heeft omgegooid en een
zwaarder accent heeft gelegd op de
premiebouw en de bouw in de vrije
sector wordt thans door de ondernemers
als juist aangemerkt. Deze principiële
beslissing van een gewaagde wijziging
van het beleid, maar juist daarom be
staat er in ondernemerskring groot ver
trouwen in het beleid van minister Van
Aartsen. Men ls van mening, dat aan
minister Van Aartsen de kans gegeven
had moeten worden ln enkele Jaren z(jn
werk af te maken.
De bouwondernemers zou het niet on
welgevallig geweest zijn, indien de mi
nister grif de 5000 extra gevraagde wo-
hingwet- en premiewoningen had toe
gezegd. Uit Friesland, Overijssel en Zee
land krijgt men immers regelmatig
klachten binnen over gebrek aan werk,
maar anderzijds is men in de bouw nuch
ter genoeg om te stellen, dat niemand
kan zeggen of de bouw met deze extra
5000 woningen zonder schokken zou
zijn verlopen. Dat de minister de helft
heeft aanvaard en volgend jaar over de
andere helft nog wil praten, acht men
alleen maar een bewijs van verantwoord
beleid. 80.000 85.000 woningen is nu
eenmaal het maximaal aantal woningen
dat Nederland per jaar kan bouwen.
De onderhoudssector en de bouw van
scholen, ziekenhuizen enz. vergt
eenmaal ook een groot stuk van de
bouwcapaciteit.
Eveneens merkt men het als juist
aan dat het aantal woningwetwoningen
verlaagd is tot 32.500. In de praktijk
blijkt immers nog steeds, dat mensen
met inkomens van f 10.000 tot f 12.000
in gesubsidieerde woningen zitten, met
Ook bij de christelijke vakbeweging
acht men 80.000 a 85.000 woningen per
jaar het maximum dat de Nederlandse
bouwnijverheid kan opbrengen. Maar
men valt erover, dat de minister in t aan
tal van 80.000 woningen ook een contin
gent van 15.000 woningen in de vrije
sector heeft opgenomen. Tot en met 1960
is de bouw in de vrije sector buiten het
woningbouwcontingent van de regering
gebleven. Het opnemen van de vrije sec-
in het contingent betekent, dat het
aantal woningwetwoningen is terugge
bracht van 37.500 tot 32.500 en het aan
tal premiewoningen van 42.500 ook tot
32.500.
Gelet op het feit, dat er nog vele
mensen met hogere inkomens in woning
wetwoningen zitten, heeft de minister
blijkbaar doen besluiten 5000 woning
wetwoningen naar de duurdere woningen
in de premiesector over te hevelen.
Maar gelijktijdig heeft hij 15.000 wonin
gen uit de premiesector naar de vrije
sector gebracht. Verwerkelijking van dit
beleid zou inderdaad sterk meewerken
aan het afbreken van de woningbouw
subsidies.
TE DRASTISCH
In de kring van de christelijke vak
beweging vindt men dit ingrijpen van
de regering echter te drastisch. De laag
ste inkomens zouden hiervan de dupe
worden en langer op een woning moeten
wachten dan andere bevolkingsgroepen.
Bij de vakbeweging leeft daarom de
gedachte het aantal voor de vrije sec
tor met ongeveer 5000 te verminderen en
dit aantal in gelijke mate ten goede te
doen komen aan de woningwet- en pre
miebouw. Dus met handhaving van het
totaal aantal te bouwen woningen op
80.000. Mocht er ruimte zijn voor de
bouw van meer woningen, bijv. 5000
meer, zodat het totaalcijfer 85.000 wordt,
dan zou men ook thans liever de hele vrije
sector hiermee willen verhogen tot
5000. Maar wanneer de werknemers het
helemaal zelf voor het zeggen hadden,
dan zou men thans liever de hele vrije
sector buiten het woningbouwcontin
gent van de regering gehouden hebben.
Over 1960 werden er slechts 2200 wo
ningen in de vrije sector gebouwd. Thans
wordt dit aantal bijna vervijfvoudigd.
De vakbeweging vindt namelijk het
argument, dat er nog mensen met hoge
inkomens in woningwetwoningen zitten
met f 7,— subsidie per week, niet zo
sterk. Betoogd wordt dat nog altijd 60
bouwvakarbeiders werkt in deze sector, huren van f 12 per week. De gestegen
terwijl slechts 35.000 man in de woning
bouw werkzaam is.
Met name in bepaalde grensstreken
is er gebrek aan werk in de bouwvak
ken. Hier trekken vele arbeiders de
grens over en worden in Duitsland ver
wend met extra hoge lonen. Voor pre
miebeschikkingen voor de bouw van
huurwoningen moet men op het ogen
blik ongeveer wachten tot het voorjaar
n 1962 en voor koopwoningen tot 1963
'64. Een wachttijd van IVz a 2 jaar i?
dus vrij normaal. Naar de mening van
de bouwondernemers onderbreekt dit de
voortgang in het werk en wordt hier
door de bouw duurder. Dat de huidige
kabinetscrisis deze continuïteit in de
bouw nog sterker onderbreekt, stelt men
allesbehalve op prijs. Nu is er immers
helemaal geen beleid en kan men hele
maal niet verder. In de bouwwereld gaat
men van de berekening uit dat voor de
bouw van een gemiddelde woning on
geveer 1500 arbeidsuren nodig zijn. Door
grotere continuïteit in de bouw en het
bouwen van grote complexen ineens
kart dit aantal uren echter met 30 tot
welvaart zal ook meer tot uitdrukking
moeten komen in de hoogte van de
huur, die men betaalt. De Nederlander
zal bereid moeten zijn een zesde van
zijn inkomen aan huur te betalen. Langs
deze weg zal men in Nederland ook
wefer tot gezondere verhoudingen bij
financiering van de woningbouw kun
nen komen, aldus de mening in de kring
van de bouwondernemers.
VAKBEWEGING
In dc kring van de christelijke vak
beweging verschilt men wel enigszins
van mening met de ondernemers. Het
zware accent dat de minister heeft ge
legd op de premiebouw en de bouw in de
vrije sector ten koste van de woningwet-
bouw, heeft men Zijne Excellentie Van
Aartsen niet in dank afgenomen. Men ziet
hierin 'n onaanvaardbare versnelling van
de afbraak van de woningbouwsubsidies.
Een onaanvaardbare versnelling, omdat
de budgettaire positie van ons land daar
op het ogenblik geen aanleiding
geeft.
Minister Van Aartsen heeft voor
het begrotingsjaar 1961 een wo
ningbouwcontingent voorgesteld
van in totaal 80.000 woningen,
welk contingent als volgt verdeeld
zou moeten worden:
32.500 woningwetwoningen met
een bijdrage van ƒ250 per jaar.
Voor 5000 w.w.-woningen zal de
jaarlijkse subsidie echter nog
350 blijven.
12 500 gepremieerde woningen
(ƒ440 per jaar gedurende 30
jaar), waarvan 5000 woningen te
bouwen door woningbouwver
enigingen met beperkte krediet
faciliteiten van de overheid.
15.000 woningen in de vrije sec
tor, volledig niet-gesubsidieerd.
In totaal zou dus voor 1961 slechts
de bouw van 65.000 woningen uit
de schatkist worden gesubsidieerd
Dit betekent een achteruitgang in
het aantal gesubsidieerde wonin
gen van 15.000 vergeleken bij vo
rig jaar
Voor het begrotingsjaar 1960
golden namelijk de volgende wo-
ningbouwcon tingenten (eveneens
in totaal 80.000 woningen):
37.500 woningwetwoningen, waar
van eveneens 5000 woningen met
een nog niet verlaagde bijdrage
van ƒ350 per jaar.
42.500 premiewoningen. De vrije
sector viel in 1960 nog buiten
het contingent.
De bouw in de vrije sector lever
de in 1960 2200 woningen op. Over
de jaren 1957, 1958 en 1950 om
vatte het contingent woningwet
woningen gemiddeld 42.650 wo
ningen per jaar.
tot 75% van de woningzoekenden be
staat uit mensen met een inkomen be
neden de f 5000. Om te voorkomen dat
er mensen die meer kunnen betalen in
woningwetwoningen komen zou men in
vakbewegingskring een inkomenslimiet
willen stellen. Hiervan wil de minister
echter niet weten, omdat zich Jan plaatse
lijk grote moeilijkheden zouden kunnen
voordoen bij de huisvesting.
Bij de thans voorgestelde bouw van
32.500 woningwetwoningen wordt slechts
40% van de woningproduktie afgestemd
op de minst draagkrachtige bevolkings
groep, welke ongeveer 70 uitmaakt van
het totaal aantal woningzoekenden. Deze
verhoudingen acht de vakbeweging on
aanvaardbaar en daarom wil men met
name het aantal woningwetwoningen
met 2500 stuks verhoogd zien.
MET de Waterman zijn gisteren
124 passagiers, voor het meren
deel spijtoptanten, in Vlissingen aan
gekomen. Aan boord bevond zich ook
minister Beerman.
Na zijn debarkatie verklaarde hij, dat
onder de spijtoptanten een groeiend ge
voel van onzekerheid gaat heersen, om
dat Indonesië de diplomatieke betrek
kingen met Nederland heeft verbroken.
Hij was van oordeel, dat de Nederlan
ders in Indonesië, wanneer zij inzake
Iran een Nederlands standpunt inne
men eenvoudig worden ontslagen. Voorts
was de minister tot de conclusie geko
men, dat vele Nederlanders wensen te
repatriëren of als spijtoptant wensen te
worden aangemerkt, omdat zij hun kin
deren een Nederlandse opvoeding wil
len geven.
De bewindsman is ervan overtuigd,
dat het beleid, dat het kabinet heeft ge
voerd ten aanzien van de spijtoptanten,
juist is geweest. De groep Nederlanders,
die zich in 1951 uitsprak" voor de Indone
sische nationaliteit omvatte ongeveer
50.000 personen. 15.000 hiervan „kunnen
als spijtoptant worden aangemerkt, zo
dat ongeveer zeventig procent blijkbaar
geen spijt heeft. Dit is mede van invloed
geweest op het door de regering inge
nomen standpunt
Het blijft echter een netelige kwestie,
omdat de spijtoptanten in onze samen
leving moeten worden opgenomen en
elk van hen een eigen woning moet
krijgen. En juist de toewijzing van wo
ningen is, aldus minister Beerman, een
moeilijke zaak. Het brengen van de
spijtoptanten naar Nederland, zo zei
hij stuit op vele moeilijkheden, te meer
daar de ervaring heeft geleerd, dat tien
procent van de uitgereikte visa niet
wordt opgenomen.
Zowel minister Beerman als de spijt
optanten verklaarden, dat hun niets ls
gebleken van het aanranden van Neder
landse vrouwen ln Indonesië. De Neder
landers in Indonesië worden naar ons
land gedreven door toenemende onze
kerheid, die nog wordt vergroot door het
ontbreken van een diplomatieke verte
genwoordiging in Djakarta.
Ook wordt de levensstandaard steeds
hoger en daardoor ls het voor gepen
sioneerden ondoenlijk met hun pensioen
rond te komen.
Dat zich aan boord van de Water
man minder spijtoptanten bevonden
dan mogelijk was, is een gevolg van het
feit, dat dit schip pas drie dagen tevo
ren toestemming kreeg Indonesische ha
vens aan te doen. Veten waren toen nog
niet gereed voor een tocht naar ons
land. Het valt echter te verwachten, dat
de Zuiderkruis, die de volgende reis
naar Indonesië zal maken, meer spijt
optanten zal kunnen meebrengen.
Woensdag 4 januari zullen we kennis kunnen maken met televisie-
onderwijs voor volwassenen, want dan start de KRO met het reeds aan
gekondigde avondcollege Nederlandse taal. Een tweede nieuwe ver
schijning in het KRO-tv-programma wordt „Kijk op Kunst", een kunst
rubriek die in de plaats van Vademecum komt en waarin de reeds be
staande toneelrubriek wordt opgenomen.
Het college in de Nederlandse taal om- vrijdagavonden als de KRO uitzendt.
vat twee cursussen van 15 lessen, welke
elk 20—25 minuten zullen duren en die
in de ether zijn op alle woensdag- en
Commentaar»
Een uitstekend en verantwoord stuk,
dat was de eerste en voornaamste ge-
dachte die ons overbleef, nadat wij
gisteravond in het K.R.O.-televisie,
programma „Een ander mens" van
Iain McCormick hadden gezien. Maar
een stuk op Amerikaanse leest
geschoeid: sentiment, hardheid, sen.
satiezucht en nuchterheid handig door.
een gemixed in beheerste, puntige
dialogen, waaraan regisseur Luc van
Getit de gepaste sobere handeling toe
voegde.
Dat het, bij uitgezochte rolbezetting,
toch niet helemaal uit de verf kwam,
lag mede aan het feit dat Louis Borel
niet goed raad wist met de rol van
een opmerkelijk Amerikaans geteken
de hoofdredacteur, waardoor het spel
in het begin niet voldoende op gang
kon komen. Ook leek het twijfelachtig
dat de koeterwalende Nina (overigens
met de juiste sympathie en terughou.
dendheid gespeeld door Ham Rijn.
beekeens tolk was voor het Ameri.
kaansc leger in Rusland.
De beste rollen waren die van Jenny
van Maerlant als de begrijpende jour.
naliste en van Frits Butzelaar als de
sergeant, die, al lang getrouwd en
vaderplotseling hoort dat zijn Russi.
sche vrouw nog leeft en hem zoekt.
Loffelijkdat de schrijver de gebeurte
nissen binnen de proporties hield en
cr geen dramatisch slot aan forceerde.
Hamdig.gemonteerde filmfragmenten
suggereerden Nina's aankomst tn en
vertrek uit Londen zeer redelijk. Op
deze wijze bleef het spel zoals het
bedoeld was: een stukje levenstragiek,
zoals er, vooral in de tijd van de
„koude oorlog" vele zijn en waaraan
wij, hoogstens via een krantebericht,
eigenlijk onberoerd voorbij gaan, ter-
wijl er toch mensenlevens door wor
den verwoest. Om hieraan eens wat
meer te leren denken en achter de
sensatie de mens te zien, was het goed
dat de K.R.O. dit stuk deed opvoeren.
Om de sombere gedachten te ver.
zetten werd het programma besloten
met wat sportspot, waarin wel grap.
pige vondsten waren verwerkt rond-
om liet geestige hoogtepunt: een dia-
loogje van Godfried Bomans, tussen
Jan Blaaser en Pieter Lutz. Weer eens
iets anders.
In de vooravond werd de 100ste op.
voering van de A.V.R.O.-radio^trip
„Koek en Ei" uitgezonden en bij die
gelegenheid kwam directeur Repko
zelf de acteurs de schrijvers en de
regisseur van dit verhaal, waarin uit.
sluitend een verzameling nonsens
wordt gedebiteerd (soms grappig, soms
zouteloos, maar altijd onderbroken
door luid gelach van publiekcompli.
menteren en zelfs cadeautjes aanbie
den. Dat zulk een hulde nietelke
100ste uitzending van een radiopro
gramma (en zelfs niet van heel wat
betere) ten deel valt, weet iedere luis.
teraar maar wie weet, wat er in
de toekomst nog zal gebeuren?
De Amsterdamse gemeenteraad zal
geen onderzoek laten instellen naar hel
karakter van de wetenschappelijke werk
zaamheden, die verricht worden op het
go.
4. R.L. mand set.
5. taart eens.
6. ia niet Est.
7. grondel fa.
8. pond eed ea.
9. speer Neer.
Gistermiddag is de 69-jarige wiel-
rijder C. de Vries ln Haarlem bij het
oversteken door ccn bestelauto aange
reden. Hij ls ter plaatse overleden.
75
Mocht Smallwood zich door dit nieuws opge
lucht of voldaan gevoeld hebben, dan viel het
op zijn onbewogen gezicht zeker niet te lezen.
De zekerheid, de vooruitziende blik en de prima
organisatie van deze mannen was om bang van
te worden. Nu ik gemerkt had met wat voor
soort misdadigers ik te doen had, leek het on
denkbaar dat ze zich zonder de middelen om zich
te kunnen oriënteren in een ijswoestijn als de
kap van Groenland gewaagd zouden hebben
het apparaat dat ze bij zich hadden, moest een
door een accu gevoede radiopeiler zijn en ik
twijfelde er niet aan of Corazzini had peilingen
genomen op een schip, schepen misschien, die
zich dicht bij de kust bevonden; waarschijnlijk
waren liet treilers of andere vissersboten die
geen argwaan opwekten. Het sprak vanzelf dat
dt het vertrouwen van Corazzini aan het wanke
len probeerde te brengen.
..Ik geloof dat je het wespennest waarin je je
handen hebt gestoken lelijk onderschat", zei ik
honend. „Straat Davis en de kust van Groenland
wemelen van de schepen en vliegtuigen. Zelfs
een roeiboot zal nog gecontroleerd worden en
reken er dus niet op dat een treiler kan ontsnap
pen. Hij komt niet eens verder dan een kilometer
of vijf, zes".
„Dat hoeft hij ook niet". Aan de woorden van
Corazzini merkte ik dat ik het wat de treilers
betrof in ieder geval goed geraden had. „Er be
staan namelijk nog onderzeeboten en niet ver
hier vandaan wacht er een".
„Maar toch
„Zwijg maar liever", zei Smallwood op koude
toon. Hij wendde zich tot Corazzini. „Tweehon
derdachtenzestig.... eh.... pal west min of
meer. Afstand?"
Corazzini haalde de schouders op en zei niets.
„Dat vinden we wel uit", bromde Smallwood
..Bepaal onze positie op de kaart, dokter Mason
- en heel nauwkeurig".
„Je kunt opvliegen!" snauwde ik.
„Dat had ik verwacht. Jammer voor u dat ik
niet blind ben en al trachtte u het hardnekkig
te verbergen uw gevoelens voor deze jonge
dame hier zijn me niet ontgaan".
Ik keek vlug even naar Margaret Ross. Haar
bleke wangen werden rood en haastig wendde
<k mijn ogen weer af.
„Ik zal niet aarzelen juffrouw Ross neer te
«chieten, dokter Mason".
zonder einde
door
ALUSTAIR MACLEAN
„Ik geloofde hem. Ik wist dat hij inderdaad
niet zou aarzelen. Daarom gaf ik hem onze po
sitie op. Smallwood vroeg om een tweede kaart
liet Jackstraw daarop eveneens de positie
bepalen. Beide uitkomsten kwamen geheel met
elkaar overeen
„Dat is jullie geluk", zei Smallwood tevreden
knikkend. Opnieuw richtte hij zich tot Corazzini.
„De Kangalakfjord aan de voet van de gelijk
namige gletsjer en ongeveer
„De Kangalakfjord!" onderbrak ik hem bitter.
„Waarom zijn jullie daar niet geland? Dan was
dit alles ons tenminste bespaard gebleven".
„De gezagvoerder verdiende doodgeschoten te
worden", verklaarde Smallwood met een ijs
koude glimlach. „Ik gaf hem namelijk bevel het
vliegtuig iets ten noorden van de fjord op de
grond te zetten. Onzeeh.... vrienden had
den daar namelijk een prachtig glad stuk ijs
vlakte ontdekt dat niet onderdeed voor de beste
landingsbaan in Europa of Amerika. Pas vlak
voor de noodlanding en toen ik op de hoogte
meter keek, begreep ik dat de gezagvoerder me
om de tuin geleid had"
Hij maakte een ongeduldig gebaar. „Wij ver
knoeien onze tijd", zei hij tegen Corazzini. ..On
geveer een kilometer of honderd, is het niet?"
Corazzini keek od de kaart. „Iets in die gees)
- ja".
„Laten we dan onmiddellijk verder gaan
„Moeten we hier achterblijven om te bevrie
zen?" vroeg ik. „Naar ik tenminste kan aan
nemen?"
„Jullie interesseren me niet", antwoordde
Smallwood onverschillig.
Zelfs in die paar verstreken minuten was het
me totaal onmogelijk geworden me deze man
nog voor te stellen als de zachtmoedige geeste
lijke zoals hij zich zo volmaakt aan ons had
voorgedaan.
„Ik schakel echter absoluut niet de mogelijk
heid uit dat jullie ons, gedekt door de sneeuw
en het donker, achterna komen en onaangename
dingen gaan uithalen. Zelfs ongewapend zouden
jullie resultaten kunnen boeken en daarom zal
ik er voor zorgen dat jullie tijdelijk niet in staat
zijn je te bewegen".
„Of voor altijd", zei Zagero zacht.
„Alleen dwazen doden onnodig en in het wilde
weg! Jullie boffen, want inderdaad zie ik er de
noodzaak niet van in jullie uit de weg te ruimen.
Corazzini, haal wat touw van de slee er is
genoeg. Alleen hun voeten binden. Met ver
kleumde vingers kunnen ze de knopen toch niet
loskrijgen en als ze daar eindelijk in zullen sla
gen, zijn we al een heel eind weg". Langzaam
bewoog hij zijn revolver heen en weer. „In de
'sneeuw gaan zitten allemaal!"
We konden alleen maar gehoorzamen en gin
gen zitten. Corazzini had touw van de slee ge
haald en keek vragend naar Smallwood.
Corazzini gaf zijn revolver aan Smallwood
hij nam dus niet het risico dat iemand hem het
wapen uit de hand zou slaan of rukken en
liep naar me toe. Hij knielde, sloeg het touw
een paar maal om mijn enkels en dan ineens
werd ik me van de verschrikkelijke waarheid be
wust het was of ik een harde klap in mijn ge
zicht kreeg. Ik trapte Corazzini opzij en sprong
op.
„Geen sprake van!" riep ik schor. „Je zult mij
niet binden, SmallwoodI"
„Ga zitten Mason!" Zijn stem was als een
zweepslag en in het licht van de tractor zag ik
dat de loop van zijn revolver recht tussen mijn
ogen was gericht, maar ik trok me er niets van
aan.
„Jackstraw!" schreeuwde ik. .Zagero, Levin,
Brewster! Sta direct op als jullie willen blijven
leven! Hij heeft maar één revolver en als hij
iemand neerschiet kan de rest van jullie hem
te pakken nemen ons allemaal neerknallen
kan hij toch niet. Margaret, Helene. mevrouw
Dansby-Gregg na het eerste schot loopt u het
donker in en blijft daar!"
.Bent u waanzinnig geworden, dokter?" Het
was de stem van een verbaasde Zagero die ech
ter toch was opgestaan en als een grote kat in
elkaar gedoken stond om zich op Smallwood te
werpen. „Wilt u ons allemaal dood hebben?"
(Wordt vervolgd)
F.O-M.-Iaboratorlum voor massaspecto-
gxafle aan de Kruislaan ln Amsterdam.
De raad verwierp gisteravond een des
betreffende C.P.N.-motie en nam een
door dezelfde partij ingediende nota
voor kennisgeving aan.
In deze nota wordt onder meer be
zorgdheid geuit over het feit dat men
er in het Amsterdamse laboratorium in
geslaagd is een theoretische hoeveelheid
uranium 235 af be scheiden. Tevens wordt
de vrees uitgesproken dat hierdoor de
mogelijkheid is geschapen voor een eigen
atoombomproduktie in samenwerking
met West-Duitsland.
B. en W. hadden hierop eveneens een
nota bij de raad ingediend. waarin
wordt gezegd dat er in het laboratorium
wordt gezocht naar zwakverrijkt ura
nium, dat uitsluitend kan worden ge
bruikt voor wetenschappelijke en in
dustriële doeleinden. Voor de produktie
wan de atoombom is zwaarverrijkt ura
nium nodig van meer dan 95 ct, zo ze!
de wethouder voor onderwijs, mr. A. de
Roos, in zijn toelichting. Men heeft het
percentage voor zwakverrijkt uraniur
van 2 3 pet nog niet eens bereikt en
men staat nog aan het begin van een
omvangrijk onderzoek. Van een „atoom-
fabriek in Amsterdam", zoals op borden
tijdens protestmarsen was te lezen, is
volgens de wethouder geen sprake.
„Aangezicrt de werkzaamheden op het
bewuste laboratorium van vreedzame
aard zijn, hebben B. en W. geen enkele
behoefte aan een motie tot het doen
instellen van een onderzoek. Het zou
slechts het intrappen van een open deur
zijn", aldus burgemeester mr. G. van
Hall.
Koningin Juliana heeft ir. P. F. S.
Otten. voorzitter van de raad van be
stuur van Philips, ter gelegenheid van
diens vijfenzestigste verjaardag op 31
december, bevorderd van commandeur
tot groot-officier in de orde van Oranje-
Nassau. De minister van economische
zaken, de heer J. W. de Pous, heeft de
bij deze onderscheiding behorende ver
sierselen gistermiddag tijdens een intie
me bijeenkomst aan de heer Otten uit
gereikt.
Voorlopig wordib dat dus op woensdag
4 en vrijdag 20 januari en op woensdag
1 en vrijdag 15 februari.
Om de programma's niet teveel te ver
storen (want al kan men het gespro
kene volgen, toch is het de bedoeling
dat cursisten inschrijven en lesmateriaal
ontvangen) zullen de colleges steeds
aan heit einde van de avond, vóór de
epiloog, worden uitgezonden. Zo be
gint woensdagavond a.s. de eerste les
om 9.50 uur.
De Vlaamse televisie zal de lessen op
telerecording overnemen en begint met
de uitzending daarvan op 18 Januari
a.s.
De lessen worden onder toezicht van
de organisaties van leraren samenge
steld door drie Hilversumse neerlandici:
de heren J. Ch. Vintges, J. de Ridder en
Cl. M. O omes. De heer De Ridder ver
zorgt de presentatie op het scherm.
Hij zal daarbij allerlei illustratief ma
terial gebruiken, zoals foto's, films,
knipsels uit kranten en tijdschriften enz.
Later zullen waarschijnlijk ook Neder
lands- en oorspronkelijk-dialect spre
kende medewerkers aan de uitzendingen
deelnemen. Tineke NottenRoeffen ver
zorgt de regie.
Cursisten die aan de hand van het
lesmateriaal dat ter beschikking wordt
gesteld door het Ned. Schriftelijk Stu
diecentrum te Culemburg, de lessen
volgen, kunnen aan het eind van de
cursussen een examen afleggen tenein
de een erkend diploma te verwerven.
Wat nu de tweede nieuwe KRO-ru-
briek betreft, deze kan men steeds ver
wachten op de donderdagavonden waar
op deze omroepvereniging in de lucht
is. Samenstellers zijn Joost Tholens en
Jan Willem Hofstra. De opzet van deze
kunstrubriek wordt algemeen cn zal
zich niet beperken tot actualiteiten op
het gebied van schone kunsten. De hier
in verwerkte toneelrubriek zal verkort
worden en Joost Tholens zal uitsluitend
met filmopnamen werken. Door hem
behandelde onderwerpen worden door
deskundigen gecommentarieerd. De
filmrubriek blijft los van dit program
ma, dat telkens een half uur zal duren
en dus van 8.30 tot 9 uur op de beeld
buis komt.
Op donderdag 19 Januari as. ls de
eerste uitzending gesteld.
Tips uit buitenland
Sir John BarbiroliLi dirigeert het
Hallé-orkesft, dat tussen 9 en 10.30
uur optreedt voor de microfoon
van de BBC op 434 m. Op het pro
gramma staan werken van Rossini,
Schubert (5e symfonie) en Nielsen
(ook 5e symfonie).
vanavond
Na het NTS-weekoverzicht, dat van
8 tot 8-30 op het scherm is, begint
de AVRO haar uitzending met het
politiek overzicht, waarin rhr. G.
B. J. Hilterman „een blik in het
nieuwe jaar" werpt. Hij krijgt daar
een half uur tijd voor. Direct daar
na de kroniek „Flits' mot achter-
grondnieuws en om 9-30 uur Perry
Como-show. Tot slot komt Jan
Brusse, bijgestaan door de teke
naar Jan van Keulen, om 10.10 uur
nog wat gezelligs uit Parijs ver-
tellen.
iavond
Het gevarieerde NCRV-programma
Prisma, dat van 8.15 tot 9-10 uur m
de lucht is, omvat behalve veel
muziek en zang een reportage over
de NOZEMA cn een klankbeeld over
veranderend Afrika. Direct daarna
is er een „spel bij de jaarwisse
ling", geschreven door Aart Romijn
en getiteld „Smederij De Eeuwig
heid" en om 10 uur volgt de rubriek
geestelijke liederen. Om 10.40 uur:
..Wijd als de wereld".
Om 8.15 uur kunt u in het VPRO-
programima luisteren naar „een
stem tegen de apartheid": de heer
B. Verhagen uit Pretoria leest eigen
gedichten voor. Om 8.30 uur begint
een uitzending van de slotavond
van de Groene Kruis-actie.
Van de VARA kunt u om 9 uur
voortzetting van de quiz „Je neemt
cr wat van mee" horen.
Programma voor morgen
ZATERDAG 31 DECEMBER i960
Hilversum I, 402 m. 746 kc/s. KRO: 7.00
Nws 7.15 Gewijde muz 7.30 V d Jeugd 7.40
Gram 7.43 Morgengebed cn overweging
8.00 Nws 8.18 Gram 8.30 V <1 vrouw 10.00
V d kilcuters 10.15 Gram 10,33 Chansons
11.00 V d zieken 12.00 Middagklok-nood
klok 12.04 Promenade ork 12.30 Land- cn
tuinbouwmeded 12.33 Gram 12.50 Act 13.00
Nws 13.15 Zonnewijzer 13.20 Lichte muz
13.50 V d jeugd 1+ 00 Amntcuremuz 14.20
Lichte muz 15.10 Gram 15.30 Vaticaanse
act 15.45 Gram 16.00 Gregoriaanse zang
16.30 Klass muz 16.50 Sportuitz 17.00 V d
Jeugd
13.00 Gram 19.00 Nws 19.10 Spieghe! hia-
toriae. i960, klankbeeld 20 00 Licht progr
21.0o Gram 22 30 Nws 22.40 Govar progr
33.40 Gram 23.50 Gebed voor oudejaars
avond en Te Deum 24.00 Toespraak 0.05
Gram NCRV: 0 30 Toespraak 100 Gram
1.302.00 Idem
Hilversum II, 298 m. 1007 kc/s. VARA:
7.00 Nws 7.10 Gym 7.20 Gram 8 00 Nws
8.18 Gram 8.50 Voor u en uw gezin lezing
9 00 Gym v d vrouw 9.10 Gram VPRO-
10.00 Samen thuis, lezing 10.05 Morgen
wijding. VARA 10.20 Gevar progr 12.00
Lichte muz 12.30 Land. en tuinbouwmeded
12.33 Hammondorgei«pe( 13.00 Nws 13 15
VARA-Varia 13.20 Sportuitz 13 45 Gram
14.00 V d Jeugd 14 35 Omr ork (om 15 30—
15.50 Bock-bespr) 16.45 Vragenbcantw 17 00
,on?- 'J- 15 60 minut€n >W>, klankbeeld
181a Nw< 18 30 Lichte muz VPRO: 19.00
Actie Toltén 1930 Kerkdienst 20.45 Dit
Jaar, lezing 20 55 Nws VARA: 21.00 Oude-
Jaarsavondprogr 22.00 Gram 23 00 Nws
23.15 Gevar muz 23.45 Uren. dagen, maan
den. jaren. 24.00 Klokgelui oO.Oi Nieuw
jaarstoespr.-uik 00,10 Gram AVRO: 00 30
Nieuwjaarstoespraak 00.32—02.00 Gram
Tclcvlsicprogr. NCRV: 17.00-17 30 v'd
kind 20.30 Cabaretprogr NTS: 21.00 Jaar
overzicht. NCRV: 21.35 Film 21.45 Film-
progr 22.0q Jaaroverz 22.10 Zwaan kleef
aan. TV-musical NTS 23.05 Binnenlands
Jaaroverz 23 3a Muziik progr 00.00—00.13
Pauze 00.1501.00 Nieuwjaarsprogr.
