EEM HOEK
HET BOEK
Eiland veranderde van
naam voor één emigrante
ZONDAGSBLAD
Concurrentie tegen sigarettenreuzen
Een huis
van nylon
Vondelingen in het warenhuis
PUZZEL VAN DE WEEK
OP EEN NA HET BESTE
Grootvorstin
Olga
H
m ff'
I
e* e
m m m
ZATERDAG 10 DECEMBER 1960
Hét vrijheids
beeld, dat dulï«n-
J*" bewonderd HET LEVEN
hebben toen ze de
haven van New
York binnenvoeren, staat na op
het Vrijheidseiland Liberty
Island en niet meer op Bed
loe's Island.
Het Amerikaanse Conjres be
sloot in 1956 de naam van het eiland te veranderen, maar de
bronzen plaat, die officieel de nieuwe naam van het eiland aan
geeft, is na eindelijk kort geleden geplaatst. Dat het zo lang heeft
geduurd, zal wel zijn omdat deze naamsverandering vele generaties
New Yorkers heeft gegriefd. De oude naam riep immers herinne
ringen op aan de tijd dat New York nog Nieuw Amsterdam heette
en dat een jonge Nederlander van nog geen twintig jaar, Isaack
Bedloo, er een stukje grond bezat.
Nadat Bedloo's dochter Mary het eiland in 1732 voor vijf shilling
had verkocht, werd het achtereenvolgens gebruikt als tehuis voor
pestlijders, quarantaine station, militaire gevangenis, plaats voor
terechtstellingen en vuilnisbelt.
Eens was het Bedloe's Island
Geen van deze functies gaf aanleiding tot de grote bekendheid
die Bedloe's Island later zou krijgen.
Die aanleiding kwam voor het eerst op in het brein van Edouard
de Laboulaye, die een federaal bureau voor oorlogsinformatie te
Parijs leidde gedurende de Amerikaanse burgeroorlog. Toen de
oorlog voorbij was. gaf De Laboulaye een diner, waaraan h\j voor
stelde dat Frankrijk en de Verenigde Staten samen een monument
zouden oprichten, ter herinnering aan de onafhankelijkheid van
Amerika.
I® bondig
Een van de gasten die aanza
ten aan het diner was Frédéric
Auguste Bartholdi, een beeldhou
wer uit de Elzas. wiens heroïe
ke werken toen al beroemd wa
ren. Bartholdi trok naar Amerika
om steun voor de oprichting van
het monument te vinden.
Toen zijn schip de haven van
New York binnenvoer, had Bar
tholdi als 't ware een visioen van
een machtige godin, staande aan
de poort tot de nieuwe wereld.
Hij maakte haastig een schets
van een heroïsche gestalte die
een toorts in haar hand hield.
Journalisten, die hem in de ha
ven opwachtten, waren onder de
indruk van het idee en de kran
ten riepen Bartholdi een enthou
siast welkom toe Het plan maak
te voortgang, zij het langzaam.
In 1877 besloot het Congres ten
slotte om grond voor het projec*
beschikbaar te stellen. Generaal
W. T. Sherman liet Bedloe's Is
land ontruimen, aangezien Bar
tholdi dat had uitgekozen voor
het oprichten van 't monument.
Een commissie besloot dat het
standbeeld opgericht zou worden
in het midden van het oude Fort
Wood, een stervormig fort met
elf punten, dat in de 19e eeuw
op het eiland was gebouwd.
Het voetstuk kwam daar in 1886
en da enthousiaste werklieden
wierpen uit eigen zak een aantal
zilveren munten in de mortel.
„Miss Liberty"
Intussen waren In heel Frank
rijk mannen en vrouwen naar vft
ren gekomen om geld tn te re
mden voor het grote standbeeld,
dat Frankrijk» vriendschap met
do Verenigde Staten en het grot»
Ideaal van vrijheid, dat belde na
ties deelden, moest symboliseren.
Het hoofd van het kolossale stand
beeld, waarmee Bartholdi al be-
In Groot-Brittannië zal een
nylon huis met een inhotfd van
50 000 kubieke voet worden ge
bruikt om bij de bouw van een
huis bescherming tegen weersin
vloeden te geven. Het nylon
..luchthuis" Is 21 bU 12 bij 8 me
ter en bestaat uit een lichte, doch
zeer taaie huid van waterweren
de nylon- Een van de voordelen
van net „luchthuis" is dat het
f;een steunende of dragende pa-
en of touwen nodig heeft, zodat
de ruimte binnenin volkomen vrij
Is. Het zal alleen gebruikt wor
den bij werkzaamheden tot op
de hoogte van de eerste verdie
ping. maar men hoopt dat deze
vinding het mogelijk zal maken
alle werkzaamheden aan het
permanente huis binnen drie
maanden te voltooien.
Naampje
Stanislav Papandovalorokomdu-
ronikolakopulovski heeft vermoe
delijk de langste achternaam van
heel Zuidslavië. zo meldt het
weekblad „Vjesnik u Srijedu" uit
Zagreb.
De naam is voor Zuid sla viërs
al nauwelijks uit te spreken, dus
buitenlanders kunnen het maar
beter niet proberen.
gonnen was, werd tentoongesteld
ln Parijs, om het binnenvloeien
van geld gaande te houden.
Tenslotte was het beeld klaar
en werd het aangeboden aan de
Amerikaanse ambassadeur. In af
zonderlijke delen werd het in het
Franse schip „Isère" gestouwd
en veilig naar New York overge
bracht, waar het in elkaar werd
gezet op Bedloe's Island. Op 28
oktober 1886 nam president Cleve
land het beeld voor de Verenigde
Staten in ontvangst met de woor
den: ,,Wij zullen nooit vergeten
dat de vrijheid hier haar woon
plaats koos". Die nacht scheen
net licht van de vrijheid tot ver
in zee.
In de voorbije jaren zijn de
Amerikanen het met altijd eens
geweest over ..Miss Liberty".
Sommigen hebben geklaagd dat
ze altijd met haar rug naar New
Yersey staat, anderen stelden
voor haar te vervangen door een
kolossale „Uncle Sam".
Maar meer dan vrijwel ieder
ander symbool heeft Bartholdi's
godin door haar geest van vrij
heid vele duizenden vluchtelingen
van overzee aangetrokken. Voor
hen verlicht ze nog steeds de weg
naar de vrijheid.
De Tiran
De Tiran, door Werner Ber-
gengruen. Uitgave De Fontein,
Utrecht.
In de roman De Tiran van Wer.
ner Bergengruen draait alles
om de macht en het recht. De
vele botsingen tussen deze twee
begrippen zorgen voor een dra
matische spanning, die door de
schrijver kundig is opgebouwd en
haar ..explosiepunt" vindt in
een rechtzaalscène, het slot van
de roman.
Het verhaal speelt zich af in
Cassano, een Italiaans stadje
in de Renaissancetijd. Het stad
je is volkomen in de greep van
een dictator: de tira/i. Op een
morgen wordt een belangrijke
dienaar van de tiran dood ge
stoken in de slottuin. Nespoli. de
dikke, gewetenloze politie-chef
van de tiran, krijgt opdracht
binnen drie dagen de dader op
te sporen. Heel Cassano wordt
uitgekamd. De termijn ver
strijkt zonder dat Nespoli de
dader heeft gevonden. De tiran
geeft zijn politie-chef enige tijd
uitstel. Deze zet verbitterd zijn
opsporingswerk voort. De bevol
king van Cassano lijdt intussen
onder een ondragelijke span
ning en raakt geheel ontredderd.
Sperone, een eenvoudige ver
ver. is de enige die door deze
onverkwikkelijke affaire met de
nog onverkwikkelijker nasleep
niet wordt beïnvloed. Hij is het
ook, die het presteert de tiran
diens machtsmisbruik te doen
inzien.
In de rechtzaalscène vindt, zo
als gezegd, de spanning haar top
punt wanneer het geheim van
de moord wordt onthuld. Ber
gengruen heeft met De Tiran
voor een onderhoudende roman
gezorgd, waarin het tijdloze ele
ment een apart woord van
waardering verdient. Daardoor
heeft dit verhaal, ondanks het
feit. dat het zich ten tijde van
de Renaissance afspeelt, nauwe
connecties met onze tijd. waar
in het conflict macht-recht voort
durend onze aandacht vraagt.
Op hel eilandje Reiswerder in de Tegeler See bij West-Berlijn
staat het kleinste raadhuisje ter wereld. Het is trouwens maar een
gedeelte van het jaar in gebruik, n.1. alleen in het zomerseizoen
als de bewoners van de weekendhuisjes er hun vrije dagen en
vakanties komen doorbrengen. Dan luidtaf en toe de bel, ten
teken, dat er weer een raadsvergadering zal worden gehouden. En
dan worden er beslissingen genomen, die niet zozeer van ingrijpen
de aard z\jn, maar die toch wel het leven van de bewoners veraan
genamen, zoals de verbetering van aanlegsteigers, een intensievere
dienst op het „iasteland" enz.
Twee keurig geklede kinde
ren, een jongetje en een meis
je, liepen onlangs hand in hand
over de speelgoedafdeling van
het Newyorkse warenhuis Gim-
bels.
Een afdelingschef kwam op
ze toe en vroeg of ze hun vader
en moeder kwijt waren. Het
jongetje nam het woord: Jk
heet Michael en ik ben vijf
jaar. Ik pas op m'n zus je.Ze
heet Maria. Ze is vier. We 'zoe
ken een Yogi-beer (figuur uit
een Amerikaanse tv-kinder-
film). Mammie zei dat we dat
mochten."
De afdelingschef liet de ouders
oproepen, via de luidsprekers
maar er verscheen niemand.
Ten slotte vond men in de zak
van het jongetje een briefje:
„Dit zijn mijn kinderen Mi
chael en Maria. Ze zijn katho
liek. Ze hebben alle inentingen
en injecties gehad. Ik ben dol
op ze maar ik heb geen geld
en geen eten en weet niet waar
ik naar toe moet. Wees s.v.p.
vriendelijk voor ze. Ik hoop dat
ik ze binnenkort kan komen.af
halen. De zaken staan er voor
mij erg somber voor. Bedankt
voor uw hulp".
De kinderen zijn onderge
bracht in het gemeentelijke
weeshuis.
Twee hoeken voor natuurvrienden
Bij de n.v. Gebr. Zomer
Keunings Uitgeversmij., Wa-
geningen, zijn twee bijzondere
boeken verschenen die voor
natuurvrienden een groot feest
betekenen in een lustoord
waar oog en hart te gast
gaan. .Dolend langs eenza
me paden" met de kostelijk
vertellende speurder Jac. Ga
zenbeek en „Met spiedend oog
door de natuur", een sublie
me „beeldencyclopedie", om
vattende driehonderd meester
werken van Franz A. Roedel-
berger en zestig dierfotogra-
fen, het zijn boeken die op
verschillende wijzen de toe
gangswegen naar verborgen
rijkdommen van de natuur
wagenwijd openstellen.
Jac. Gazenbeek doet dat met
zijn sappige verhalen, fris en
gezond als de ongerepte schep
ping Vertelsels die tintelen van
milde humor, vermengd met de
aanstekelijke levensblijheid en
de ongecompliceerde filosofie
van de ..buitenman", waarop de
stadsmens wel jaloers moet zijn.
Wie meer wil weten van flora
en fauna, van de mensen en
hun achtergronden in een brok
Nederlands landschapsschoon,
moet met Gazenbeek op stap
gaan: zijn boek brengt een na-
tuurschat in huis.
Hetzelfde dient voor wijder ge
bied gezegd van het Zwitserse
fotoboek waarvoor de natuurdes-
kundige A. B. Wigman de Ne
derlandse bewerking verzorgde.
Dit is een rijke en zeer verrij
kende uitgave. De platen zijn
fotografisch heel knap en vor
men samen bijzonder instructief
materiaal. Menige fotograaf is
er in geslaagd, een actuele ge
beurtenis in het leven van dier
of plant vast te leggen. Deze
platen brengen het „nieuws-heet-
van-de-naald". Aan zo een actu
aliteitenrubriek kan zelfs de te
levisie nog niet tippen, want
tientallen foto's zijn met hun
kleuren fonkelende juweeltjes.
Een verrassing apart is de toe
lichtende tekst: in een zo sterk
beknot bestek hebben wij niet
eerder een zo omvangrijke bun
deling van informaties onder de
ogen gekregen. Dit boek doet
niet alleen zien maar ook voe
len hoe flora en fauna door de
getijden heen leven.
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1. zijtak Elbe, 4. kunstzin, 8. meisjesnaam. 12. zee
hond, 13. kasteel in Friesland, 14. een der Griekse Sporaden, 15.
scheikundig element (afk.). 16. lange, brede sjaal van bont of
weefsel, 17. jongensnaam, 18. sus loco (afk.), 19. biersoort, 21. vo
gel. 22. gesneden steen, 24. zwemvogel. 26. dwaze gewoonte. 28.
opschik, 31. hoofddeksel, 33. voordeel, 34. deel van een schrijfma
chine, 36. voegwoord (Fr.), 38. boom. 40. gem. in Over., 41. Javaan
se huisvogel. 43. krokodil van Midden- en Z. Amerika. 44. eer. 45.
gem. in Gelderl., 47. lis, 49. water in Friesl., 50. vat met een heng
sel, 51. tweemaal (Lat.), 53. verouderd woord v. ivoor, 55. vreem
de munt, 56. geldstraf. 58. oude vochtmaat, 61. patroon, 62. zwem
vogel. 64. doorweekt. 66. in het jaar onzes Heren (afk. Lat.), 68.
viervoetig dier, 69. halfedelgesteente, 70. muzieknoot, 71. verzeke-
ringsbrief, 73. scheidingslijn. 74. telwoord (Duits). 75. dorp in N.
Brab., 76. zichtbare voorstelling, 77. gem. in N. Brab.
Verticaal: 1. meisjesnaam, 2. suiker (Mal.), 3. afnemend getij,
4. hevige wind, 5. stad in Italië. 6. van elk evenveel (op recep
ten). 7. 6pil van een wiel, 8. waterkering, 9. voorzetsel, 10. rood
achtig. 11. deel van een kachel, 13. gebod. 14. snoer van een hen
gel, 17. flauw, 20. telwoord, 22. zwart agaatsteen, 23. stok. 25. steen,
27. het kustland van Noord-Afrika, 28. roeipen. 29. kubieke meter,
30. schepnet aan een gaffelstok, 32. stellig, 34. uniform. 35. gem.
in Friesl., 37. grote haren zeef, 39. staafje om een rad vast te
zetten. 40. laagvlakte. 42. gem. in Over., 46. onbep. voornaamw., 48.
groente. 51. Nederl. schilder, 52. opgetaste hoop, 54. bosgod. 56. zang
stem, 57. herkauwend dier van het geslacht der hertachtigen, 59.
bekend Nederl. schilder, 60. familielid, 61. bedektbloeiende plant,
63. broeibak. 65. kraam. 67. woedend, 68. stapel, mijt (Z.N.), 69.
vreemde munt. 72. lidwoord (Fr.), 73. voornaamw., 74. behoudens
vergissingen (afk. Lat.).
koper. 10. al, 11. Vesdre, 12.
Egede, 13. Lena, 15. knop. 17.
tak, 20. tres. 25. attest, 27. Ares,
28. poes, 30. een, 31. alles. 32.
hond, 33. pd. 35. set. 36. hoed,
37. mand. 38. egaal. 40. galerij,
41. dons. 44. ent, 46 kaan. 48.
maan, 49. Epe, 51. Tp, 52.
Marken, 54. Nede, 56. varia, 57.
model. 58. Leda, 59. Isère, 60.
kalk. 61. tam. 63. lila. 64. Piet,
67. Ede. 69. ten, 71. no, 73. Ee.
OPLOSSING VAN DE
VORIGE PUZZEL
Horizontaal: 1. Oslo. 5. volk,
9. Havel. 14. spark, 16. Poot. 18.
lege. 19. patent. 21. span, 22.
sen, 23. er. 24. Nora, 26. E.K.,
27. Adda. 29. Peter, 31. arre, 32.
hop. 34. sté. 35. slee, 37. moe
de. 39. engels. 41. do, 42. Ans. 43.
ges. 45. Ate, 46 koe. 47. n d
48. mantel. 50. stand, 52. maat.
53. pen. 55. pas. 56. vaal, 57.
merel. 60. karn. 61. To. 62. ijdel,
64 p.s.. 65. ark. 66. made. 68
editie. 70 Lien, 72 mede. 74. al
eer. 75. kanon. 76. leer, 77. an
te.
Verticaal: 1. Ospel. 2. spar,
S. lat, 4. oren. 6. op. 7. los, 8.
INZENDINGEN
Inzendingen worden vóór don
derdag a.s. op ons bureau ver
wacht. Oplossingen mogen uit
sluitend op een briefkaart wor
den geschreven. In de linker
bovenhoek vermelden „Puzzel
oplossing". Er zijn drie prijzen
een van J 5— en twee van 150.
T^WEE AMERIKANEN, mannen uit het advertentievak,
-*■ komen nu al jaren zo tegen lunchtijd in een of andere
Newyorkse eetgelegenheid bijeen om onder het verorbe
ren van hufi maaltijd een plannetje uit te werken waar
door ze nu eens echt rijk zouden kunen worden. In al die
tijd heeft nu de een dan de ander al heel wat ideeën ge
opperd, maar ze werden steeds weer verworpen, hetzij
omdat ze niet genoeg uitzicht boden, hetzij omdat de ver
wezenlijking te veel geld vroeg. En daarover beschikten
ze niet.
jLJAAR in mei van dit jaar
meende de heer, Solow dat
er iets zou zitten in de intro
ductie van een nieuw merk si
garetten. Hij had er al een
man voor ook. De nieuwe si
garet zou ,JC" heten. Dat
bracht meteen het voordeel
mee, dat als in een nieuw ge
bouw de pas ingezette ruiten
met een wit kruis gemerkt
worden ter waarschuwing van
de andere werklieden, daar
mee gratis reklame voor het
nieuwe merk wordt gemaakt.
Zijn metgezel, de heer Dave
Diener, dacht erover na. Het
is geen kleinigheid zich in con
currentie met de Amerikaanse
sigarettenreuzen te bege
ven, maar veel hangt van de
aanpak af. De advertentie
tekstschrijver van een van.de
firma's werd erbij gehaald en
die zou er eens over piekeren.
INMIDDELS gingen de twee
op stap om van vrienden
en kennissen wat aanvangska-
pitaal los te krijgen, hetgeen
tot een bescheiden banksaldo
leidde, nodig voor de verdere
ontwikkeling. Ze maakten een
afspraak met iemand, die de
omslagen van de pakjes kon
maken_ en scharrelden een on
afhankelijke tabaksfabriek op,
die de heren sigarettentabak
van uiteenlopende samenstel
ling ter beproeving deed toe
komen. Geen van de drie was
sigarettenroker, maar niette
min brachten ze een hele mid
dag door' met trekken, puffen
en blazen en kwamen zo tot
de keuze van de tabak voor
het merk „X"
'TOEN kwam de aanbeveling
voor de nieuwe sigaret en
daarvoor vonden ze iets origi
neels. Op het pakje staat na
melijk „Voor de man die
niets minder wenst dan het
op één na beste". De heren
redeneren namelijk zo: er
zijn miljoenen mensen, die
zelf niet verlangen nummer
één te zijn, omdat de eerste
rang altijd zo vreselijk druk
bezet is.
Onze sigaret is voor de man,
die als jóngen gedroomd heeft
eens vice-president te worden,
zo zei hij.
T}E ondernemers-in-spe heb-
ben nu in verschillende
wijken van New York proef-
verkopen doen houden door de
tailhandelaars en de ervarin
gen waren daarbij nogal ver
warrend. In de arbeidersbuur
ten liep het goed. In een wijk
van welgestelden wilde men
niets van het nieuwe merk
weten, maar in een andere,
waar eveneens zeer gegoede
mensen wonen, was de bezen
ding in een dag uitverkocht.
De zaak wordt nu voortgezet,
en niet alleen de direct betrok
kenen zijn benieuwd naar de
verdere ontwikkeling, maar ook
tal van anderen getuige een
artikel dat over dit geval in
The New York Times" ver
scheen vragen zich geïnte
resseerd af of het in deze tijd
van enorme reclame-budget
ten nog mogelijk is met be
scheiden middelen de strijd
met „big business" te aan
vaarden. In een van de weini
ge advertenties (in een tijd
schrift), die de firma zich kan
veroorloven wordt onder meer
gezegd: Bepaal uw plaats met
,.X", de sigaret, die altijd
nummer twee is. Geen exclu
sieve samenstelling, geert ge
heime toevoegingen, niet ge
roosterd. Een gewone sigaret
voor buitengewone mensen.
Kost iets meer, maar belooft
iets minder."
JJET is voor de heren Diener
en Solow te hopen dat
veel buitengewone mensen
hun gewone sigaretten zullen
kopen, maar mocht het blij
ken dat ze dat niet doen, dan
zit er niets anders op dan de
lunchbijeenkomsten te her
vatten en opnieuw te gaan
peinzen over een middel om
rijk te worden. Wat in Ame
rika toch niet zo eenvoudig
schijnt te zijn.
speciaal ingeruimd voor
Enkele weken geleden werd de
dood van grootvorstin Olga, de
laatste der Romanovs, ook in ons
blad gemeld. De heer N. Aarts-
ma, Boerhavelaan 9, Leiden,
maakte er ons in dit verband
opmerkzaam op, dat er hier
sprake is van enig misverstand.
Er zijn nog twee kinderen in
leven van groothertog Cyril, de
neef van de laatste czaar, n.l.
groothertogin Kyra (geb. 1909),
gehuwd met de tegenwoordige
Duitse kroonprins Louis Ferdi
nand. een kleinzoon van de Duit
se keizer en voorts groothertog
Wladimir, (geb. 1917), die als
de Russische troonpretendent
wordt beschouwd.
Groothertog Cyril's moeder
was de Mecklenburgse hertogin
Maria, een halfzuster van prins
Hendrik der Nederlanden. Ko
ningin Juliana is derhalve een
achternicht van groothertogin
Kyra en groothertog Wladimir.
Stad aan de Maas, door An
ton Coolen. Uitgave N.V.
Nljgh van Ditmar, Rotter
dam.
De hoofdfiguur in deze roman
is een pittoresk stadje langs de
Maas. AIS men het boek na de
laatste bladzij dichtslaat, is de
stad veranderd, niet de perso
nen die in het boek voorkomen.
De personen zijn slechts figu
ranten, die dienen om het beeld
van de stad beter tot zijn recht
te laten komen. Al op de eerste
bladzijden weet Coolen met ver
wonderlijke eenvoud aan woor
den de kleinburgerlijkheid en het
isolement van het stadje te be
schrijven. Verknocht aan de his
torische omgeving teert het
stadje op zijn al haast vergane
glorie. Nadat het garnizoen
wordt opgeheven, heeft het stad
je niets meer om zich op te be
roemen. De regering geeft toe
stemming om in de stad een
rijkspaviljoën voor geestelijk
gestoorde vrouwen en twee blin-
dengestichten te stichten.
Tussen de beide wereldoorlo
gen besluit de overheid een
brug en een stuw over de Maas
te bouwen. Dit betekent dat het
stadje uit zijn isolement verlost
"zal worden. De talloze figuren
uit de kleine samenleving zijn
fel gekant tegen de verbinding
met de grote drukke wereld. In
de stad ontmoeten wij de stads-
dokter Meerdink, de postbode
met zijn merkwaardige opvat
tingen. de ..wijze" stadsarchiva
ris. Wij leren de geschiedenis
van het spastische meisje, dat
moeder van een kind wordt, het
verhaal van de ongelukkige kos-
-ter en talloze anecdotes kennen.
In deze nieuwe streekroman
,,Stad aan de Maas" komt weer
overduidelijk naar voren dat
Coolen een geboren verteller is:
Men krijgt geen scherp psycho
logisch beeld van de personen,
noch wordt de lezer getroffen
door fraaie zinsneden en woord
kunst, maar het verhaal is su
bliem verteld. Ongetwijfeld zal
de roman met zijn vele geestige
en romantische trekjes een
groot aantal lezers vinden.
„Stad aan de Maas" ls in een
aantrekkelijke uitvoering met
duidelijke letters uitgegeven.
De geheime tuin, door Fran
ces Hodgson Burnett. Uitgave
V. A. Kramers, Den Haag.
Verhaal van een meisje dat
een grote ontdekking doet: een
ommuurde tuin die een klein
paradijs blijkt te bevatten. Bij
deze ontdekking blijft het niet.
Dit meisjesboek (leeftijd acht
tot twaalf jaar) kan tot de goe
de kinderboeken gerekend wor
den. Vertaling E. Veegens La-
torf. Omslag en illustraties Lau
ra Gerding.
Katoen bloeit onder de gal
gen, door Frank Yerby. Uitga-
Ad. M. C. Stok-ZuidHoU. Uit
geversmij.. Den Haag.
De achtergrond van deze ro
man wordt gevormd door de oor
log tussen Noord en Zuid in de
Verenigde Staten. Het verhaal
speelt in Louisiana en brengt ons
een vreemde familie, die door
haar hartstochten vele moeilijk
heden veroorzaakt. De manier
waarop en het doel, waartoe in
een kerkdienst schuld wordt be
leden, moet bedroevend worden
genoemd. Vertaling van M. L.
Ohl.
Die vervloekte blanke, door
David Lytton. Uitgave A. W.
Sljthoff, Leiden.
De apartheidspolitiek van Zuid-
Afrika staat in het middelpunt
van de belangstelling. Het is
bekend, dat de positie van de
kleurlingen, de halfbloeden,
steeds slechter wordt, omdat al
lerlei discriminerende maatrege
len met betrekking tot de natu
rellen. ook op de kleurlingen van
toepassing worden gebracht.
Wie zich in de positie van de
kleurlingen wil verdiepen, doch
er geen lust toe gevoelt om een
wetenschappelijk boek ter hand
te nemen, zoals het eveneens bij
Sijthoff verschenen „Apartheid
and Discrimination", doet er
goed aan „Die vervloekte blan
ke" te lezen. Men kan zich er
namelijk een beeld door vormen
van de omstandigheden, waaron
der veel kleurlingen leven en
vooral van hun geestesgesteld
heid. Een waarschuwing is daar
bij echter wel op haar plaats.
Het boek druipt als het ware
van haat en waar haat de bo
ventoon voert, wordt het beeld
scheefgetrokken. Velen zullen
met ons een diepe weerzin gevoe
len tegen de rauwheid en de sen
sualiteit en het boek na lezing
met de gedachte dat het geen
enkel perspectief biedt, wegleg
gen.
Gevaarlijke wittebroodsweken,
door Axel Klelland. Uitgave
Ad. M. C. Stok, Den Haag.
Een vlot geschreven geroman
tiseerd oorlogsverhaal, waarin
een Amerikaanse journaliste de
hoofdrol vervult. Zij moet de
geallieerden een geheim docu
ment in handen spelen en om
uit Duitsland te komen, trouwt
zij pro forma met een Zweedse
zakenman. Er volgt een reeks
wonderlijke avonturen met als
climax de verovering op de Na
zi's van een Grieks dorpje. Het
is natuurlijk allemaal te mooi
om waar te kunnen zijn, maar
gevoel voor humor en een boei
ende verteltrant kan men de
schrijver niet ontzeggen. Een
aardig boek voor een rustige
winteravond bij hqt haardvuur.
De Geerdinks, door H. te
Merwe. Uitgave W. D. Melne-
ma, Delft.
„De Geerdinks" vormen in
het begin van het boek een bak
kersgezin en de schrijver ver
haalt de dagelijkse probleem
pjes rond de bakkerij en de drie
opgroeiende kinderen: een meis
je, een pientere en een minder
pientere jongen. De eerste zoon
gaat aan de studie, de tweede
komt na veel strubbelingen in
de zaak. En dat is het begin
van een wel erg traditioneel ver
haal. Een vader, die gaat tob
ben en uiteindelijk bij een ver
keersongeluk om het leven komt;
een zoon, die de zaak overneemt,
maar er op de duur zijn gezin
toch niet van kan onderhouden,
en een zoon, die door zijn stu
die en zijn huwelijk met een rij-
kelui's dochter steeds verder van
zijn ouderlijk huis afgroeit. Het
zeer middelmatige boek heeft
een gelukkig slot en zal door zijn
onderhoudende verteltrant toch
wel worden gewaardeerd.
Vissen achter het net, door
Klaas de Vries. Uitgave Ne
derland'» Boekhuis, Tilburg.
Ondanks enkele bezwaren, die
wij tegen deze roman hebben,
moet eerlijk worden erkend, dat
Klaas de Vries met „Vissen
achter het net" een bijzonder
knap werk heeft geschreven,
knap van compositie en knap
van verteltrant. In het eerste
hoofdstuk wordt een dubbel ver-
drinkingsgeval beschreven. T oor
een serie flash-backs wordt
daarna verhaald over de aan
leiding tot deze verdrinkingsge-
vallen, alsmede over de rol van
enkele daarbij betrokken perso
nen, waarvan er één Davld
met betrekking tot zijn
vriendschap voor de slachtoffers
achter het net heeft gevist. Er
zijn in deze roman, die in de
„jij-vorm" is geschreven, ech
ter enkele niet prettig aandoen
de dingen, zoals het spotten met
zaken, die zowel voor de pro
testant als voor de Rooms-ka-
tholiek heilig zijn, terwijl ook
het verschil tussen goed en
kwaad in dit boekwerk soms
nauwelijks is te onderkennen.
De journalist, door Georges
Hebbelinck. Uitgave N.V. De
Arbeiderspers, Amsterdam.
Een wat mistroostige roman
over een journalist, die geen ge
legenheid krijgt om in zijn
krant de waarheid te schrijven.
Het wordt het begin van een
reeks botsingen, die de hoofdper
soon wel tot een zeer ingrijpend
besluit brengen. Gelukkig is
voor een beschouwing als deze
journalist wilde schrijven in de
pers metterdaad wel ruimte be
schikbaar gebleken dit om
mogelijk misverstand bij lezers
te voorkomen.
No. 606 Leen de Rooy, Amsterdam
Correspondentie betreffende deze rubriek
aan de heer W. Jurg, Vrederustlaan 176
Den Haag.
Uit het werelddamtornooi IV
De oud-wereldkampioen Koeperman
kreeg twee nederlagen te incasseren en
wel tegen Baba Sy en zijn landgenoot
Tsjegolev. Tegen eerstgenoemde viel de
beslissing in de volgende stand (zie dia
gram).
KOEPERMAN
De Franse kampioen Verse had tegen
Baba Sy geruime tijd het beste van het
spel. Tegen het eindspel keerden echter
de kansen (zie diagram).
m f WÈ. H
m Wi M
m
"m m pi wé
jC3Lpil
fff
v/w/,/
W, 1
Zwart (Koeperman): 1, 12, 16 t/m 20,
23, 24.
Wit (Baba Sy): 26 t/m 28. 32, 37 Vm
40. 43.
De Senegalees speelde 3833, waarna er
voor zwart weinig meer te hopen viel.
Zwart kon immers niet spelen 23—29, daar
wit dan zou winnen door 4035. 2822,
32x25 en 26x8. Op 2025 zou volgen 4034
(1—6). 43—38 (6—11), 37—31 (24—30),
33—29 (30—25 of?), 29—24, 28x19 enz.
Zwart speelde daarom in de diagramstand
16—21 (27x16). 23—29 (43—38), 16-23
(28x30), 20—25 (33x24), 25x45. Het overblij
vende eindspel gaf wit weinig moeilijk-
«is i
Wmw. mmw.
m m m
twwW) WW
g
I 1
sra mm». //M <wM A
f/im. Wmwm
Zwart (Verse): 8. 13. 14. 15. 21, 27, 28.
Wit (Baba Sy): 25, 29. 34. 35, 37, 47, 49.
Zwart had als laatste zet gespeeld 2228
om 4943 te voorkomen). Het spel ver
liep nu verder als volgt: 12924;
2. 27—32? Aangewezen was hier 21—26;
14—19 ging natuurlijk niet door 37—31
en 31x44; 237—31! 3. 32—38. Direct
21—26 was, hoewel zwart dan ook een
moeilijk eindspel tegemoet gaat. beter ge
weest. 334—40; 4. 21—26. Dus toch,
maar 1419 ging niet door 47—42 enz.
431—27; 5. 15—20 24x15 met een
gewonnen eindspel voor wit
Nieuwe opgaven
De veertiendaagse opgaven zijn deze
keer samengesteld door Nederlands jeugd
kampioen Leen de Rooy. Al zijn de aan-
vangsposities niet zo fraai, de afwikkeling
van beide problemen mag er zijn. Boven
dien bevat 607 nog een aardig en o.i.
nieuw eindspel
Zwart: 1, 4, 6, 13, 18/20, 22, 26, 28, 32,
38, 45.
Wit: 11, 15, 17, 21, 24. 29. 30, 35, 37. 41,
43, 44, 47, 49.
No. 607 Idem
M
w, W-
SB &t
m "m
Zwart: 2. 3, 7/10, 13, 24. 26. 29, 30. 44.
Wit: 17 19. 21, 22, 27, 32. 37, 40. 45,
47, 49.
Voor beide problemen die tellen voor
de ladderwedstrijd geldt: wit begint
en wint.
Oplossingen in te zenden binnen i weken.
