Meningen van anderen
Rechtzinnig
christendom
en vrijzinnig
onverzoe alijk
Nadruk bij eenheid
plaatselijke kerk
op
Het beeld in de kerk als
lofoffer aan God
OSRAM
Enkele kanttekeningen
Kamper studenten
lid Oecumenische
Jeugdraad
Eervol ontslag voor
ds. W. J. Gunning
Een woord voor vandaag*
Gebrandschilderd p
raam voor Delfts
Oude Kerk
2
ni
REACTIE OP EEN ADVIES
^IETTEGEN8TAANDE de vroegtijdige maatregelen van de bonafide vak
organisaties om met het oog op de uitblijvende gunstige beslissing op de
loonvoorstellen voor de metaalindustrie de rust in de bedrijven te bewaren,
blijkt het gelukt te zijn. hier en daar onrust teweeg te brengen.
Er zijn namelijk bedrijven in het gebied van Amsterdam en Rotterdam, waar
werknemers hebben gemeend het werk uit protest tegen de trage en mis
prijzende behandeling van de voorstellen tot tussentijdse loonsverhoging in
de metaalindustrie te moeten neerleggen.
Het dagblad Het Parool bracht hierover berichten onder de kop: Niet tegen
de directie, tegen de regering.
Ons lijkt echter, dat hiermee de zaken niet zuiver gesteld zijn, afgezien nog
van het feit, dat het een ongeoorloofde zaak is, tegen maatregelen van de
regering te staken.
De thans voorkomende stakingen zijn Immers een duidelijke reactie op het
minder gunstige advies dat het bestuur van de Stichting van de Arbeid (de
centrale werkgevers- en werknemersorganisaties) over de loonvoorstellen van
de metaalindustrie deze week aan het College van Rijksbemiddelaars heeft
uitgebracht.
Hier is in geding de wijze, waarop dit centrale orgaan van het georganiseerde
bedrijfsleven zijn verantwoordelijkheid heeft gemeend te moeten zien. Bij
ons bestaat de Indruk, dat bij een deel van het stichtingsbestuur te weinig
de wil heeft voorgezeten om, gegeven de huidige situatie en het standpunt
van de regering, een zo constructief mogelijk advies uit te brengen.
Met uitzondering van de vertegenwoordigers van het C.N.V. het N.V.V. en
het C.S.W.V. heeft men zich toch eigenlijk op het laconieke standpunt gesteld:
de regering acht het in principe ongewenst, dat in Nederland in een bedrijfs
tak lonen worden verhoogd nog vóórdat de expiratiedatum is bereikt; nu,
bij de „metaal" is deze expiratiedatum nog niet bereikt, dus wij zeggen „nee".
Ongeacht de consekwentles. niet lettend op eventuele ernstige maatschappe
lijke gevolgen en vrijwel voorbijgaand aan de vraag, of aan deze bedrijfstak
hiermee recht wordt gedaan.
Dit is misschien scherper gesteld dan wij het bedoelen, maar de bedoeling is
duidelijk. Hebben alle groeperingen binnen het stichtingsbestuur ernstig aan
dacht besteed aan eventuele bijzondere omstandigheden, welke voor de
metaalindustrie zouden kunnen gelden? Heeft men zich afgevraagd, of, gelet
op de omstandigheden, wellicht een compromis-oplossing te vinden zou zijn?
Is men bereid geweest de regering een oplossing te suggereren, welke voor de
metaalindustrie uitkomst had kunnen brengen en welke voor de regering
aanvaardbaar geweest zou zijn?
Was de gedachte, welke toch wel bij een enkele groepering in het stichtings
bestuur leefde, zo vreemd, dat het stichtingsbestuur in zijn advies aan het
College aandacht had gevraagd voor een vervroeging van de expiratiedatum
voor de lonen in de metaal-ca.o. van 1 juli tot bijv. 1 april? De datum van
1 Juli zou dan zijn komen te vervallen. Althans formeel zou er dan geen
sprake zijn geweest van openbreken van de c.a.o.
Wij veroordelen de stakingsacties, welke thans In de bedrijven gevoerd
worden. Men bereikt hiermee immers niets, en bovendien heeft het College
van Rijksbemiddelaars nog geen beslissing genomen. Maar als we moeten
vaststellen, tegen wie deze acties zich keren, dan stellen wij, dat het hier gaat
om de houding van het bestuur van het privaatrechtelijk toporgaan van het
Nederlandse bedrijfsleven.
Prof. Smits tot
Protestantenbond
De bekende Leidse hoogleraar
prof. dr. P. Smits heeft gisteren op
de jaarlijkse vergadering van de
Nederlandse Protestantenbond ver
klaard dat het rechtzinnig en vrij
zinnig type van het christendom
geen twee verschillende godsdien
stige mentaliteiten zijn, maar twee
pricipiëel onverzoenlijke waar
heidssystemen, waarbij geestelijke
waarheid staat tegenover feitelijke
waarheid.
De hoogleraar die in de Hervormde
Kerk en daarbuiten reeds enkele malen
van zich heeft doen spreken door de
afwijzing van bepaalde grondwaarheden
Advertentie
DE GAULLE
In Hel Parool heeft dr. M. van
BlankenMrin een beschouwing gegeven over
de ontwikkrlingen in de Algerijnse kwestie.
Hij ichrijft o m „Het referendum dat De
Gaulle de mogelijkheid moet en waarschijn
lijk ook zal verschaffen om tich op de wil
van het Franse volk te beroepen, zal nu
kort na nieuwjaar worden gehouden. Ook
dit vooruitzicht zal weer grote beroering in
Algerije veroorzaken. De Mohammedanen,
ook al zijn zij Frans gezind, gaan er
sleed» meer hun eigen wil tonen. Niet over
al in het land beheersen, zoals in Algiers,
de fanatieke anti-gaullistische Franse natio
nalisten onbestreden de straat. Dit alles
zijn dan de eerste stappen naar de maat
regelen die Algerije zijn zelfstandigheid in
welke vorm dan ook moeten geven. Hel
land krijgt een andere indeling der dis
tricten. Moet deze dienen ter voorbereiding
van een groepering die Franse en Moham
medaanse belangen meer uit elkaar houdt?
De raden in de nieuwe districten zullen po
litieke reglementen moeten opstellen, maar
dit is ook weer middel en niet het doel dat
De Gaulle bereiken wil. Daarheen moeien
andere wegen leiden en die wegen zullen
zwaar geaccidenteerd zijn. Hoeveel gemak
kelijker zou De Gaulle het kunnen hebben
met de Mohammedanen als dit alles niet
door de hun en vooral de rebellen zo ont
moedigende besprekingen van Melun was
voorafgegaan. V aar dèn misschien hoop zou
hebben geleefd heerst nu wantrouwen of be
zorgdheid. Maar hoe het zij, tegenstand van
de Fransen in Algerije heeft De Gaulle tot
nog toe telkens weer slechts tijdelijk tot stil
stand kunnen brengen. De president is nu
juist zeventig geworden. Hij kan sterking
vinden door naar zijn vriend Adenauer te
kijken, die op deze leeftijd zijn werk voor
Duilsland nog beginnen moest en het tot
op dit ogenblik heeft kunnen voortsetten".
In ren commentaar op de mogelijkheden
in Kongo schrijft Trouw o.m.: „De grote
fout van de V.N.-lroepenleiding is geweest
zich te bemoeien met dingen waar zij niets
■nee te maken heeft, n.l. de uitwijzing van
de Ghanese zaakgelastigde Weibeek en zijn
personeel op grond van voortdurende in
menging ter begunstiging van Loemoemba.
Dm dergelijke redenesi waren reeds eerder
de ambassadeurs van de Sowjelunie en
Tsjechoslowakije uitgewezen: toen waren
er geen V.N.-troepen in de huurt en de
maatregel kon zonder incidenten ten uitvoer
worden gelegd. Nu traden de V.N.-troepen
op ter bescherming van de villa, waarin de
Ghanezesi, die weigerden het land op bevel
te verlaten, verblijf h'elden. toen It.-kolo-
nel Kokoio aan het hoofd van zijn mannen
voor het ten uitvoer van het regeringsbevel
de Ghanese ambassade betrad, opende de
Ghanese politie, deel van de V-N.-atrijd-
macht, het \uur, met het bekende gevolg.
De Kongolese regering beschuldigt het V.N.
•commando ook van oogluikende begunsti
ging van de heer Weiberk. Dit is tevens de
eerste keer geweest, dat Kongolese autori
teiten de V.N. openlijk dwarsboomden en
zo zelfverzekerd optraden. De V.N.-verte-
genwoordigers moesten dan ook zwichten.
Hei gaat rr niet gemakkelijker op worden
in Kongo, l iteraard hebben de Kongolese
militairen, overigens ook in een verbitterde
stemming, een gevaarlijke prestigewinst be
reikt of zij deze weelde zullen kunnen
verdragen?"
Advertentie
BENOEMING
Over de benoeming van de ge
reformeerde bonder, dr. A. A.
Koolhaas, tot conrector aan het
Theologisch Seminarium te Drie
bergen. schreef dr. G. Ph.
Scheers nog het volgende:
EN TOCH cn toch er dringt
zich ook bij deze benoemingen
een vervelend vraagje op, n.l. dit:
zou dr. Koolhaas ook benoemd ziin.
indien hij piet dezelfde was die hij
nu is. maar bijv. door het opgeven
van gezangen beslist met de Gere
formeerde Bondsrichting gebroken
had; zou dr. De Jong ook benoemd
zijn. indien hij niet ook „altijd nog"
en heel bewust rechts-vrijzfn-
nig was"
Men klaagt, dat de middengroep
bij de leiding van de kerk steeds
domineert. De laatste jaren is er
echter reden zich af te vragen of
men niet terwille van de linker
en (vooral) rechtervleugel telkens
bij benoemingen geschikte figuren
uit de middengroep passeert om
het evenwicht op een hoogst
eigenaardige manier te bewaren.
n.l. zo dat die middengroep zich
voelt als iemand die midden op de
wip zit, terwijl de bewegende per
sonen aan de uiteinden hebben
plaatsgenomen en de wip beurte
lings naar de ere en naar de an
dere karit doen doorslaan, maar zo
dat voorzichtigheidshalve „rechts"
iets vaker „voet aan de grond"
krijgt dan „links". Terwijl er dan
ook nog een stel ontevreden jon
gens aan beide kanten staat te
mopperen dat zij nroit op de wip
worden toegelaten, omdat men
vreest, dat zij helemaal aan de uit
einden zullen plaats nemen en de
beweging dan al te gevaarlijk
wordt.
't Is een weinig sacraal beeld en
men neme het vooral niet te ern
stig; toch dringt 't zich de laatste
tijd telkens aan me op. Ook toen ik
las, dat aan het instituut „Kerk en
Wereld" met het oog op de wika-
opleiding twee nieuwe docenten in
de dogmatiek zijn benoemd en dat
dat zijn prof. dr. H. Jonker te
Utrecht en dr. K. Strijd te 's-Her-
togenbosch!
TERUG NAAR ECHTE BIDDAG
Naar aanleiding van de Thanks
givings Day, de dankdag van de
Amerikanen, schreef prof.mr. W.
F. de Gaay Fortman een artikel
over onze Nederlandsbiddag en
dankdag. Hij schrijft onder meer
in het Centraal Weekblad:
Wij zijn het rechte gezicht op de
dankdag kwijt geraakt en daarom
weten wij met die dag als dag van
de kerk niet goed raad. We hebben
een tik meegekregen van het door
de techniek bedorven levensgevoel,
dat volgens 't verhaal 'n boer ln de
Haarlemmermeer deed zeggen: nu
de kunstmest er is. kunnen we de
dankdag en de biddag gemakkelijk
afschaffen. We zien niet meer de
blijvende, overheersende betekenis
van het voedsel voor ons bestaan.
Daarom werd het hier een dankdag
voor gewas en arbeid, elders een
dankdag voor maatschappelijke ze
geningen. Daarbij zagen we dan
nog over het hoofd ik denk niet
in de laatste plaats aan de afschu
welijke werkloosheid in de crisisja
ren, dat voor heel wat kerkle
den smeekgebed èn dankgebed voor
het dagelijks brood volstrekt geen
vreemde aangelegenheid geworden
was.
TV/IJ IJveren terecht voor een kerk
W die midden ln het moderne le
ven staat, die een taal spreekt, die
de moderne mens verstaat, die
Gods grote daden zo vertolkt, dat
die mens er stil van wordt. Sommi
gen onzer konden daarvoor zelfs nog
heel wat meer IJveren. Maar ik las
enige tijd geleden, ik meen, dat het
in het Luthers Weekblad was. dat
de kerk ook moet oppassen in haar
aanpassing aan de moderne tijd te
gemakkelijk te zijn. Dat werd ge
zegd in verband met het feit. dat
de industrie bij de bepaling van
ploegenarbeid en zondagsarbeid
zich nooit de vraag stelt, of het ter
wille van de kerk misschien ook een
beetje of een heleboel anders zou
kunnen. Men gaat er van uit, dat
de kerk zich wel zal aanpassen of.
als dat niet gaat. de zaak zal ac
cepteren.
Ik meen. dat in deze opmerking
een goed stuk waarheid steekt, en
ik zou hetzelfde willen zeggen over
de biddag en de dankdag, wanneer
de kerk deze abrupt of tersluiks
loslaat, laat zij iets van het ware
kerkzijn los. Want vooral in onze
tijd is het dringend nodig, dat de
kerk ons van de landbouwweten
schap terugbrengt tot de eenvoudi
ge wetenschap, dat de basis van
ons bestaan het voedsel is. dat God
de Heer van de oogst blijft, dat tot
het wezenlijke van het christelijk
leven behoort het gebed om het da
gelijks brood en de lofverheffing om
net ontvangen brood.
IN DE zitting van de Economische
cn Sociale Raad van de Ver
enigde Naties deze zomer zei een
sovjetrussische afgevaardigde, dat
de oogst het enige onderdeel van
het economisch leven was, dat men
in de Sovjetunie niet beheerste en
ook niet kon beheersen. Hij voegde
er aan toe: dat betekent, dat we
een van de meest gewichtige secto
ren van het economische leven, zo
niet de gewichtigste, niet beheersen.
En wanneer iemand denkt, dat
het in ons land toch altijd nog wel
meevalt met dat dagelijks brood,
laat hij dan denken aan die hon
derden miljoenen in de wereld,
voor wie de uitkomst van de oogst
van hun eigen bedrijfje ieder jaar
weer een spannende zaak is. om
dat hun bestaan en dat van hun ge
zin letterlijk daarvan afhangt, wij
bidden waarachtig toch niet alleen
voor ons zelf. Als er een ogenblik
is, waarop de mens solidair is met
de nood van de wereld, dan is het.
wanneer hij bidt voor de oogst.
nadrukkelijke biddag en dank
dag. Wij hebben het nodig in ieder
geval twee keer per jaar 's avonds,
midden in de week. als we een
vermoeiende dag van werken ach
ter de rug hebben, als we vol zijn
van al die dingen, die wij belang
rijk vinden, stil te zijn voor God.
te horen, dat niet wij deze wereld
verzorgen, maar Hij. Hij alleen.
„Wat betekent de bede: geef ons
heden ons dagelijks brood?",
vraagt Luther in zijn Kleine Cate
chismus. Hij antwoordt: „God
Seeft het dagelijks brood, ook zon-
er dat wij er om bidden, aan al
le slechte mensen. Maar wij bidden
in deze bede, dat Hij ons onder
dankzegging zal doen inzien, dat
het van Hem komt."
van de belijdenis van de kerk sprak
over de grondslagen van het vrijzinnig
christendom in de tijd. Onder meer zei
hij, dat op het ogenblik het vrijzinnig
christendom zich in een ernstige grond
slagencrisis bevindt en innerlijk te
gronde dreigt te gaan aan beginselloos
heid en beginselzwakte.
Dat is de reden dat het uiterst zwak
staat in het gesprek zowel met het
rechtzinnig christendom als met het
buitenkerkelijk humanisme. Hij vond
het verlammend dat er ook in eigen
kringen gesproken wordt over een recht
se en een linkse vrijzinnige groepering.
Hij achtte het daarom van het grootste
belang dat de beide groepen theologisch
geneutraliseerd worden.
Principiële keus
Prof. Smits meende dat dc beide
groepen samen een principiële keus
moeten doen in alle ondubbelzinnigheid
tussen dc twee genoemde principieel
onverzoenlijke godsdienstige waarheids-
opvattingen. Deze zin geeft de indruk
als zou hij hebben aangedrongen op
een volkomen scheiding of breuk tussen
rechtzinnlgen en vrijzinnigen.
Dit is kennelijk niet zo. want deze
hoogleraar schreef in het blad „In de
Waagschaal" van deze week nog dat
hij wat betreft de Hervormde Kerk nog
altijd verwachtingen heeft en dat hij
ook wel toekomstperspectieven ziet.
In dat blad sprak hij echter ook als
zijn mening uit dat er in de kerk span
ningen moeten blijven tussen een ty-
piscti rechtzinnige benaderingswijze en
een typisch vrijzinnige benaderingswij
ze en theologische verwerking van de
bijbelse geloofswereld.
In Arnhem sprak hij in dezelfde
geest en legde daarbij nog vooral na
druk op 'iet feit dat het vrijzinnig chris
tendom hoewel het door de eeuwen
heen zichzelf gelijk blijft, toch in elke
tijd zijn grondslagen opnieuw moet for
muleren.
Het studentencorps Fidcs Quaerit In-
tellectum, van de Theologische Hoge
school te Kampen iOudestraat), heeft
na rijp beraad besloten om officieel toe
te treden tot de Oecumenische Jeugd
raad, om daarmede sympathie te betui
gen met de Wereldraad van Kerken.
De synode van de Gereformeerde Ker
ken. die via haar zendingsdeputaten wel
lid is van de Internationale Zendings
raad die binnenkort met de Wereldraad
wordt geintegreerd en die officieel deel
neemt via het werk van het Algemeen
„Interkerkelijke hulpverlening"van de
Wereldraad, heeft zich steeds van de
Wereldraad zelf afzijdig gehouden. De
studenten zijn van mening dat de bin
ding die zij via de Theologische Hoge
school met de Gereformeerde Kerken
hebben, niet impliceert dat zij ook in
dit opzicht in het voetspoor van de oude
ren behoeven te lopen.
Nieuwe voorzitter
Prof. Smits, die vroeger voorganger
is geweest van de Vereniging van Vrij
zinnige Hervormden in 's Gravenhage
sprak in de 91ste algemene vergade
ring van de Nederlandse Protestanten
bond. die gisteren onder vo rzitterschap
van dr. C. van der Berg uit Voorburg
werd gehouden.
In deze bijeenkomst kwam ook onder
meer het voorstel ter sprake om in
verband met het 90-jarige bestaan van
de bond het bondshuis „Venwoude" in
Lage Vuursche uit te breiden. Bouw en
inrichtingskosten zullen ongeveer
70.000 vergen. Onder de leden zal een
actie gevoerd worden om dit bedrag bij
een te brengen.
In het hoofdbestuur koos de vergade
ring de heren A. A. Hoytink uit De
Bilt en ds. J. H. Marwitz uit Bussum.
Dr. Van der Berg legde om gezond
heidsredenen zijn voorzitterschap neer.
De heer Hoytink zal hem in die functie
opvolgen.
Conferentie C.S.B.
en C.S.F.R.
(Van een onzer medewerkers)
Gisteren en vandaag hebben de
Calvinistische Studenten Beweging
(C.S.B.) en Civitas Studiosorum
in Fundamento Jleformatorum
(C.S.F.R.) een gemeenschappelijke
najaarsconferentie gehouden te
Utrecht. Deze beide organisaties
omvatten student enuit de gehele
gereformeerde gezindte. Het thema
was „Verbond en kerkelijke een
heid."
In zijn openingswoord sprak de voor
zitter. dr. A. Troost zijn blijdschap uit
over het feit dat men in studentenkrin
gen aan de vragen der kerkelijke eenheid
niet voorbijgaat.
Ds. D. K. Wielenga. vrijgemaakt ge
reformeerd predikant te Rotterdam leid
de het onderwerp „Kerkelijke eenheid
als vrucht van verbondsgehoorzaamheid"
in. Als grondslag der eenheid noemde
hij de Waarheid. In Johannes 17 bidt Je
zus om de eenheid der gelovigen zoals de
Vader en de Zoon één zijn. Wij moeten
in Christus blijven; dat betekent Hem
liefhebben en Zijn Woord bewaren. En
Zfin geest is ons daarbij de gids tot de
volle Waarheid. De bewaring van het
Woord en de belijdenis gaan voorop:
daaruit volgt de eenheid. Het is dus een
eenheid in de waarheid en niet ten koste
van de Waarheid.
Gehoorzaamheid
Ds. Wielenga achtte alleen gehoor
zaamheid de weg tot de eenheid. Chris
tus is het Die Zijn kerk vergadert. Hij is
GASFORNUIZEN
resd» *inif
-^11
1 284.-
1
tin piekfijn*
L
k«uk*n mti 'n
JUNKER RUH
De hervormde predikant voor buiten-
Ïewone werkzaamheden in Barneveld.
i. W. J. Gunning, die verbonden is
aan de provinciale kerkvergadering ln
Gelderland, zal na de kerkdienst van
zondag 31 december zijn arbeid ln Bar
neveld beëindigen en zijn ambt als pre
dikant neerleggen.
Hiermee komt hij tegemoet aan be-
faaide verlangens van een deel van de
mmanuel-kring.die hij heeft gediend.
Op zijn verzoek heeft de synode hem
eervol ontslag verleend met de bevoegd
heid van een emeritus.
R.k. enquete over
grootte scholen
hij v.h.m.o.
Het r..k. Centraal Bureau voor Onder
wijs en opvoeding en de Bond van Be
sturen der r.k. scholen voor v.h.m.o.
hebben in enkele landen van West-Europa
een onderzoek laten instellen naar de
schoolgrootte bij het middelbaar onder
wijs. Het rapport van een gezamelijko
commissie komt tot de conclusie cfat in
geen van de bezochte landen (deze zijn:
Frankrijk, Engeland. Duitsland en België)
het beleid van de overheid gericht is op
het bevorderen van grote scholen.
In Engeland en Duitsland spreekt men
zich uit voor scholen met 500 800 leer
lingen. In Frankrijk noemt men scholen
met 500 tot 800 leerlingen het gunstigst.
Ook in België is men geen voorstander
van grote scholen, aldus het rapport van
de commissie die in deze vier landen de
ministeries van onderwijs en in totaal 40
scholen bezocht
Als nadelen van de grote school (meer
dan 1000 leerlingen) wordfen genoemd:
Een te gering persoonlijk contact tussen
leraar en leerling, het ontbreken van
een juiste sfeer voor de opvoeding, de
noodzaak van een te strenge discipline
en moeilijkheden bij de hulsvesting.
Het rapport wil een bijdrage zijn tot
de discussie over de planning van scho
lenbouw. at organisatie van de school
leiding en de aanpak van de schoolop-
voeding in ons land.
haar herder, haar enige bisschop. En wij
moeten gehoorzaam zijn aan Zijn heer
schappij. Slechts wanneer wij trouw blij
ven aan het Verbond, zullen wij als een
gemeente bij elkaar blijven.
Ten slotte besprak h(j het verlangen
naar de eenheid en wel ln de toekomst.
De ene grote wereldkerk zal in deze
zondige wereld niet gerealiseerd kunnen
worden. Pas op de Jongste dag zal deze
gemeente volle werweHjKheid worden:
één kudde en een herder. Bil het huidige
eenheldsstreven zal de nadruk moeten
liggen op de plaatselijke kerk.-
Vanmorgen hield prof. dr. H. Jonker
een boeiend referaat over „Verbond en
Kerk, waarin hij de dogmatische grond
lijnen ten aanzien van deze problemen
Wat is het gemakkelijk om kritiek te hebben op mensen en\ï
op situaties en wat is het moeilijk om het beter te doen. Dat
zou ik nooit doen, zeggen we vaak zelfverzekerd. Misschien
is dat waar, maar er zijn tientallen andere dingen, die w\j
wel doen.
Oordeelt niet, zegt Christus, opdat gij niet geoordeeld wordtj\
Want met het oordeel waarmee gij oordeelt, zult gij geoor-^j
deeld worden. Christus spreekt hier niet over het laatste oor-»1
deel, maar over onze dagelijkse kritiek op mensen rondom ons.~_i
Met deze woorden bedoelt Christus niet te zeggen, dat wij
alles maar moeten goedkeuren. Zonde blijft zonde. Gezien in
Gods heilig licht zijn wij even zondig als die ander.
Christus wildat wij de mensen rondom ons niet beoordelen -
naar een ideaal, maar dat wij hun daden plaatsen naast onzet,
eigen daden. Dan oordelen we heel wat barmhartiger. Christus1*1
wil dat wij beseffen, dat het gaat om mensen die falen kun-
nen, die, evenals wijzelf, geneigd zijn tot alle kwaad, tot alle
luiheid, tot alle onvoorzichtigheid. Pas dan kunnen wij de
mensen helpen, want dan stellen wij ons niet boven hen, maar a
naast hen en daar wil de Heiland ons hebben. n
Studiedag Prof. van der Leeuwstichting J
(Van een onzer verslaggevers)
T~)E vraag of er in protestantse ker-
ken voor het beeld plaats is,
houdt de laatste jaren de gedachten
wel bezig. Zij kwam ter sprake toen
de kerkbouwtentoonstelling „Ark"
gehouden werd. In 1955 hield de stu
diekring kerkbouw en eredienst van
de Prof. dr. G. van der Leeuw
stichting er een conferentie over.
Dit jaar hebben verschillende theo
logische periodieken er aandacht aan
gewijd. En vrijdag heeft de zojuist
genoemde studiekring er opnieuw
over gesproken. Dit gebeurde op een
studiedag in de nieuwe Pauiuskerk te
Rotterdam.
Prof. dr. J. N. Bakhuizen van den
Brink zette in 1955 uiteen dat de schrik
voor de voortbrengselen der beeldende
kunsten in de christelijke kerk berust
op het tweede gebod en incidentele his
torische omstandigheden.
Het tweede gebod spreekt echter
over beelden die gemaakt worden om
ze te veréren. Daartoe mogen ze niet
dienen. Wanneer dit wèl gebeurde, wek
te het reacties op; zie zondag 35 van
de Heidelbergse catechismus. Dit is dan
een der incidentele historische omstan
digheden die aanleiding hebben gege
ven het beeld uit de kerk te weren.
Op de laatste studiedag te Rotterdam
was het ds. H. R. Blankensteyn te Hil
versum. die over „het beeld in de
kerk" sprak.
De moderne mens maakt beelden om
Graf van Johannes
gevonden
Een Duitse expeditie meent ln Turkije
het graf van de apostel Johannes te
hebben ontdekt. Het graf werd ontdekt
in d'e buurt van de Turkse stad Izmir.
De Belgische vertegenwoordiger in de
beheerschapsraad der V.N. heeft de
volkerenorganisatie uitgenodigd waar
nemers te zenden naar de verkiezingen
in Januari a.s. in Roeanda-Oeroendi.
het door België beheerde voormalige
Duitse gebied.
niet alleen te staan in de wereld. Inf"
een beeld heb je de werkelijkheid, een'
beeld geeft zekerheid. fv'
In de kerk kan dat bezwaren ople-, 1
veren. Een beeld is statisch, niet pas-Ju
send in de dynamiek van de tijd tus-en
sen pinksteren en de wederkomst. Van I
der Leeuw karakteriseerde het beeldita
wel als „een gestremde beweging".
De kerk moet haar vrijheid om beel-vai
den te maken niet zoeken in de mens
wording van Christus. Dan wordt het
inderdaad iets statisch, iets zekers.
Maar de verkondiging roept ons juistXve
uit onze zekerheden weg. Het gaatLn
bij het beeld in de kerk niet om af-Dn
geronde en klare vormen. In de tijdp
toen men daarnaar streefde (b.v. Thor-
waldsen m^t zijn bekende beeld vanj
Christus) was de kunst ver verwijderdBV,
van de cultus.
„Voor God gemaakt"1]
Ds. Blankenstcijn wilde het beeld gt.
In de protestantse kerk zien als een lof-ha
offer voor God. „Wc laten aan God
zien hoe we het evangelie begrepen j
hebben. Zo hebben ook de middeleeu-;
wers het gezien, die in hun kathedralen if1
zelfs beelden plaatsten waar geen mens
ze kon zien: ze waren voor God ge- 1
maakt." foi
Offers, aan God toegewijd, hebben de 1
eigenschap, dat ze altijd aan ons wor-tei
den teruggegeven Zo staan de „voornv
God gemaakte" beelden om ons heen.
om ons te vormen.
Beelden in de kerk roepen de zicht-
baarheid op van de manier waarop Godj^
tegen -deze wereld aankijkt en waarop w.,
Christus er in heeft gestaan.
Christus bracht niet de hemel op aar-
de. maar Hij aanvaardde op heilrijke,'0"
manier het leven op aarde. Daarom is;£e.
Hij werkelijk het beeld Gods.
Wat we in de kerk nodig hebbein zijnflir
beelden, die de zichtbare werkelijkheid
bevelen zich te voegen naar de ma-|H.
nier waarop Christus de werkelijkheid Di
aanvaard heeft. Zij wekken er toe op
om het leven en het lichaam werkelijkLc
te aanvaarden. Want lichaam, stof en'
zichtbaarheid mogen meedoen aan de lof|m
van Golgotha en pasen. ov
Daarom ls het volgens ds. Blanken
steyn geen vraag meer of men ln de
kerk waar reeds van zoveel kunst
gebruik wordt gemaakt ook de beeld- ki
houwkunst mag toelaten. K
Advertentie
RESA-HILVERSUM
Batar SchrIJtalIJk Ondsrwljs
Wiskunde L0. «n M.O.A.
Handelskennis L.0. en M.B.A.
Praktijkei. Boekh. en Handelscorr.
QESLAA60 DANK ZIJ...
Resa-Hllversum
ipr
pi
Lieve Peter,
Het is goed dat je veel aan me denkt, ik voel me zo bedroefd
en weemoedig, ik heb veel te lang in de stad geloper. van
middag. Zouden er poppen bestaan die huilen, denk je? Ik
zou heel graag zo'n pop willen hebben, ik 'eb donkey al met
z'n gezicht naar de muur gezet, 't is af en toe of hij me uit
lacht, zoals nu, nu ik melancholiek ben om alles wat ik gezien
heb, een baby met hele grote blauwe ogen, meeuwen als pa
piersnippers boven een diepzwarte gracht, een vrouw die huil
de boven een stukje papier (je mag ook niet naar binnen
kijken, zoiets „doet men niet"); ergens legde een man in een
verschoten overal een boot aan onder een zilveren boom. De
vuile bruine boot, het zwarte water met de gele blaadjes, die
langzaam wegdreven (waarheen?). Het had iets dreigends, iets
sombers, zoals de geur van 't bos nu, die je heel voorzichtig
moet inademen met je mond half open, ,'e proeft het bederf
op je tong. Naar een vriendinnetje geweest om wat in te
halen van wat ze allemaal gedaan hebben toen ik ziek was,
ook lopend, mijn fiets is kapot. Ik ben beter, maar het is
helemaal niet prettig, op school kan ik me niet bewegen, zonder
dat ik zijn ogen voel. de insinuaties van vriendinnetjes. En er
gebeurt niets. Het blijft bij blikken van zijn kant. Gelukkig
krijgen we heel gauw een klasse-avond, misschien brengt dit
uitkomst. Ik had me dit heel anders voorgesteld, als iets van
de zomer, van d lente misschien, 't zou heel vanzelfsprekend
gaan, een hand in hand lopen zonder veel te zeggen. Mijn
vriendinnetjes hebben op dit gebied veel grotere ervaring dan
ik, die zien het ook vaak als iels waaruit je halen moet wat
er uit te halen valt. Ik weet niet waarom ik je dit schrijf,
alles ziet er zo moeilijk uit, morgenochtend weer hetzelfde,
maar jij begrijpt dit verwarde geschrijf toch wel, hè?
In een antiekwinkeltje zag ik oude kettingen hangen, ik zou
er wel een* eentje om willen hebben om te voelen of ze nok
oud zouden zijn om mijn hals en om verhaaltjes te verzinnen
over al die vrouwen die dezelfde kralen gedragen hebben.
Ik schrijf je dit bij 't licht van de schemerlcmp, dat is ver
keerd, ik zou de grote lamp aan moeten steken en niet toe
geven aan deze stemming. Gisteravond heb ik gekeken naar
het versleten gordijn en niet gedacht aan de ogen van verre
onheilspellende dieren, er zitten heel veel gaatjes in de hemel,
gelukkig had de wind er wat wolken overheen gelegd. Ik ben
blij, dat ik dat verhaaltje weet, want ze ziin heel mooi. de
sterren.
Gisteren (gisteren gebeurt er altijd meer dan vandaag) zag
ik een dood konijntje. Ik ben vlug doorgelopen, laf, het was
helemaal opengereten, heel bloederig en vreemd, geen vroliik
konijntje meer maar een stil ding, dat me misselijk maakte,
zo wreed en zielig dood.
Twee regels van Pierre Kemp Komen me telkens weer in
m'n gedachten:
,Jk heb niets gevraagd, gezwegen, niemand iets ontnomen.
Het naamloze achter de Dood is nu al over mij gekomen.
En dronken ben ik zonder drank om wat ik niet heb gedaan.
Er valt nog een blad tussen mij en de maan."
Hij noemt het gedicht, waarin deze twee regels staan „blade-
renreuk", maar het zou ook herfst kunnen heten. Alles is ge
zegd. het regent vaak, laat het nu maar winter worden.
Lieve Peter, laat je door deze brief niet deprimeren, het
is maar een trieste bui van me (de leeftijd zeggen de peda
gogen).
Ik heb de portable radio op m'n kamer, zachte orgelmuziek,
preluderend over iets als een sneeuwvlok, de blauwe ogen van
dat kindje. Dag Peter, het is half tien. ik zal zo wel naar bed
gaan, anders heb ik morgen weer heel gauw hoofdpijn op
school. Misschien is morgen de lucht wel blauw. Dag, je
MARJA.
R:
(Van een onzer verslaggevers)
In een steenkoude Oude Kerk te
Delft had gistermiddag in aanwezig
heid van koningin Juliana de over- Ul
dracht plaats van het door de Lim- sc
burgse glazenier Joep Nicholas, ge-
brandschilderde Willem de Zwijger- [a
raam aan de kerkvoogdij van de her-'
vormde gemeente. Het grote en zeer
fraaie raam vormt een prachtige af
sluiting op de noordzijbeuk en is goed q
zichtbaar van de plaats waar Willem w
van Oranje in het Prinsenhof zijn
werkkamer had. Het raam is een ge
schenk van mevrouw A. H. E. M.
Philips-de Jongh. ge
Nadat koningin Juliana van de 17-ja-
rige dochter van de president-kerkvoogd
de traditionele bloemen in ontvangst
had genomen, vertelde mevrouw Philips si
hoe zij er toe gekomen was het raam te
schenken. h-
Op een goede dag had de glazenier
Joep Nicholas haar geschreven dat m
de kerkvoogdij het plan had opgevat om
het grote raam aan de kant van het
Prinsenhof ter herinnering aan Willem;?,
van Oranje te doen brandschilderen. Hij
had reeds een twaalftal kleine ramen
ontworpen en suggereerde nu mevrouw |h(
Philips om het raam ter nagedachtenis
aan haar man te schenken. „Zonder eni- B:
ge aarzeling ging ik met zijn voorstel
akkoord", zei zij, waarna ze nog de
wens uitsprak dat het raam nog lange
tijd het godshuis in tijden van vrede en re
dankbaarheid zou mogen sieren.
De bijeenkomst werd besloten, nadat V(
nog de glazenier een verklaring van het V(
raam had gegeven en de dichter A. Ro
land Holst een gedicht voor had gedra
gen In ziin slotwoord bracht de presi-j
dent-kerkvoogd. dr. ir Dingemans, me
vrouw Philips de dankbaarheid van de 01
hervormde gemeente over. 15
Advertentie
d<
Bcroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Nunspeet (vac. N. Kleer- 1
maker): J. van de Velden te Dordrecht; 1
te Wezep: L. Trouwborst te 's Gravelduin- 1
Capelle; te Hilversum (vac. A. Klein
Kranenburg): toez. J. v. Rootselaar te l
Delft
Aangenomen naar Genemuiden: G. v.
Estrik te Nieuwland, die bedankte voor
Schoonhoven.
Bedankt voor Rhoon: Ph. F Faber te
Hoensbroek-Nuth
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Zaamslag: C. Smits t#
lied reent.
