m
Polarisonderzeeërs: een
schild der vrije wereld
RITMEESTER
<3y onó te gciót
Plaats en functie
de Eerste Kamer
van
„Eppur si niuove"
POLITIE-WERVING
SPOEDIG SUBSIDIE KERKBOUW
ONTGINNING NIEUW-GUINEA
GEMEENTE-BELASTING
ONTSLAGEN BURGEMEESTER
BINNENLANDSE VEILIGHEID
WIJZIGING PACHTWET
AMBTENAREN SPAREN GRAAG
Laat slachtoffer
van Hirosjima?
Kies zelf
5" f) f. fl
van verstopping
TOCH IS
HET ZO!
s
Het personeelstekort bij de politie ziet minister Toxopeus allereerst als
een conjunctuurverschijnsel. De problematiek van de werving wordt groter,
naarmate de arbeidsvoorwaarden in andere beroepen gunstiger worden,
schrijft hij de Tweede Kamer. Intussen ziet hij wel een verlichting van de
moeilijkheden, nl. door verlaging van de aanstellingsleeftijd. Indien men
gaat werven onder de leeftijdsgroep van 18-22 jaar richt men zich tot een
categorie, die nog niet altijd zijn beroepskeuze heeft bepaald. Bovendien
wordt een betere aansluiting op de schoolopleiding verkregen.
Hoe belangrijk de verbetering van de salariëring voor de verbetering van
het politiekorps ook is, de minister meent, dat het aantrekkelijk maken van
de dienstuitoefening ook van grote betekenis is.
Op 1 oktober bedroeg het tekort van de gemeentepolitie 933 man. Hier
van golden 688 vacatures voor de drie grote gemeenten. Wat deze drie ge
meenten betreft, het aantal sollicitaties bedroeg sinds 1 januari 2347. Als
gevolg van de hoge aanstellingseisen werden van dit aantal slechts onge
veer 200 personen aangesteld.
De indiening van een wetsontwerp op de subsidiëring van de kerkbouw
kan spoedig worden verwacht. Dit staat in de memorie van antwoord over
de begroting van binnenlandse zaken. Enkele andere plannen op het gebied
van de wetgeving zijn: Over het verkiezen van de hele Eerste Kamer in
eenmaal wordt het advies van de Kiesraad ingewonnen. Een wijziging van
de gemeentewet zal in gedeelten geschieden. Daarna zal de hele wet wor
den ..herschreven". De regering wacht nog op enkele adviezen, voordat een
regeling voor de decentralisatie zal worden ingediend.
De bodemschatten van Nieuw-Guinea kunnen worden ontgonnen, wanneer
de Staten-Generaal hun goedkeuring verlenen aan een wetsontwerp, dat
staatssecretaris Bot gisteren bij de Tweede Kamer heeft ingediend. In dit
wetsontwerp wordt de regering gemachtigd de winning van ijzer, nikkel,
kobalt, chroom, mangaan, pyriet, platinametalen en goud- en zilverhoudende
ertsen of mineralen toe te staan aan een naamloze vennootschap, die zal
worden opgericht door de Oost-Borneomaatschappij N.V., de Nederlandse
Handel Maatschappij N.V., Wn. H. Müller en Co. N V. en de United States
Steel Corporation te Pittsburgh.
Het bereiken van overeenstemming met deze combinatie is niet gemakke
lijk gegaan, gezien de enorme moeilijkheden, die in Nieuw-Guinea zullen
moeten worden overwonnen en de hoge kosten, die de investeringen op dit
gebiedsdeel eisen. De onderhandelingen waren reeds in 1950 begonnen.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat de bewoners van de gemeenten die
straks volledig gebruik gaan maken van de in het vooruitzicht gestelde
mogelijkheden tot uitbreiding van de gemeentebelastingen onderworpen wor
den aan een iets zwaardere belastingdruk. Deze belastinguitbreiding zal.
naar het zich thans laat aanzien, ongeveer 150 tot 175 miljoen gulden op
brengen. Bij het opstellen van de begroting voor 1961 had de regering
bij haar belastingverlagende maatregelen gerekend op honderd miljoen gul
den. Er komt dus meer bij dan eraf gaat.
Dit schrijft minister Toxopeus aan de Tweede Kamer. Hij voegt aan
zijn opmerkingen toe, dat de mogelijkheid voor de gemeenten om zelf
standig geld te lenen op de kapitaalmarkt nog niet wordt uitgebreid.
Minister Toxopeus gelooft niet, dat de commissarissen der koningin ondoor
dacht te werk gaan, wanneer zij advies uitbrengen over eventueel te be
noemen burgemeesters. In het geval Goes was het de commissaris niet be
kend. dat de ontslagen burgemeester in zijn vorige gemeente Bruinisse ook
al eens moeilijkheden had gehad.
De minister is van mening dat er -een betere regeling moet komen om
burgemeesters, die daarvoor in aanmerking komen, enige tijd uit hun func
tie te kunnen ontheffen. Schorsing is slechts voor een periode van drie
maanden nodig. Als oplossing gebruikt men dan meestal het verlenen van
verlof, soms omschreven als ziekteverlof, terwijl de betrokkene kerngezond
is, zo bericht hij de Tweede Kamer.
De rol van de B.V.D. bij het optreden in de z.g. valsemuntersaffaire,
waarbij ook Nederlanders waren betrokken, is beperkt gebleven tot het ver
schaffen van inlichtingen aan de betrokken gerechtelijke instanties. Er is
hier niet gewerkt samen met of op aanwijzing van de Westduitse geheime
dienst.
Er is geen politieke controle op studenten, dit zou ook niet juist zijn.
Natuurlijk is het mogelijk, dat ook een student de aandacht op zich ves
tigt door deel te nemen aan activiteiten, waardoor de veiligheid van de
staat in gevaar zou kunnen komen. Gegevens waaruit zou kunnen blijken
in hoeverre de gekozen studierichting daarmee verband houdt, zijn niet
bekend, zo schrijft minister Toxopeus de Tweede Kamer naar aanleiding
van vragen over de Smirnov affaire.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een ontwerp tot wijziging van de pacht
wet en de onteigeningswet. Volgens dit voorstel zullen in alle gevallen de
pachters van grond, waarvan bij het aangaan van de pacht bekend was.
dat zij aan agrarische bestemming zal worden onttrokken, bij onteigening
een schadevergoeding ontvangen, indien zij tenminste in rechte lijn fami
lie zijn van de vorige gebruiker, ongeacht of deze de eigenaar of eveneens
pachter was.
Van elke drie ambtenaren neemt er één deel aan de premiespaarregeling
voor rijksambtenaren. Vier maanden na het inwerkingtreden van deze spaar
regeling bedroeg het aantal deelnemers 71.724, en het ziet er naar uit, dat dit
getal nog zal toenemen.
Bij het ministerie van financiën bleek de belangstelling het grootst, namelijk
47 procent. Daarop volgde landbouw met 42 en PTT met 41 procent. De kleinste
spaarlust vindt men op de ministeries van defensie en binnenlandse zaken,
namelijk 23 procent. Dit alles staat te lezen in de memorie van antwoord over
de begroting van algemene zaken.
Advertentie
Oude meerderheid
ging verloren
RITZAU (AFP) De officiële uit-
slag van de verkiezingen (tussen haak
jes staan de aantallen zetels die de par
tijen in het huidige parlement hebben)
luidt:
sociaal-democraten
76 zetels
(70)
radicalen
11
(14)
georgisten
0
9)
conservatieven
32
(30)
liberalen
38
(45)
rechtte-onafhankelijken
6
0)
socialistische volkspartij
11
1)
Duitse minderheid
1
1)
communisten
0
5)
De regeringscoalitie sociaal-demo
craten, radicalen en georgisten heeft
de meerderheid in het parlement ver
loren door de uitschakeling van de
georgisten. De communisten zijn uit
het parlement verdwenen, de socialis
tische volkspartij heeft tien zetels erbij
gekregen en de onafhankelijken zullen
voor het eerst in het parlement ver
tegenwoordigd zijn.
De 39-jarige Engelsman Andrew
Brawls, die in 1945 in Hirosjima was
toen de atoombom viel, is vandaag door
onbekende oorzaak gestorven. Vermoed
wordt dat hij het slachtoffer van radio
actieve straling is geworden.
(Advertentie)
Brawls heeft in de oorlog in een
jappenkamp gezeten. Vandaag zal een
lijkschouwing worden gehouden, waar
bij deskundigen van het research cen
trum voor kernenergie in Harwell en
van het radium-instltuut in Manóhester
als getuigen zullen optreden.
FIAT
Het district. Mat* Firn een Brazifiatos
plateau met zoele nachten en zonnige
dagen levert tabakken exclusief zacht
van aard, maar met temperament ia geur
en aroma. Zorgvuldig gekozen en
gemeleerd met de luchtige Java's en de
milde Havanna's zijn ze de basis voor Fiat.
Een sigaar met karakter - zacht -
geurig en volaromatisch voor mannen
met gevoel voor goede smaak. Prijs 27cent.
Zoek zelf uit wat a past, dan weet n wat u heeft: 'o
tl rookt er goed van
PIKEUR
Een melange VB luchtige
tabakken voor een
preoig-eocgeloos moment
Een sigaartje voor
's morgens of 'smiddagfc
In het bekende
beider gele blikje van
f 2JO krijgt U er 20.
licht tintelend en zacht
geurig.
I
I
t
I©I
DIVS
COCARDE
Voor die bed korte
rookmomenten.als u een
vluchtig, toch smakelijk
rokertje wenst, biedt
Ritmeester u Cocarde:
lakker licht en passend
ia prijs voor zo'n
moment: f 1.20 de 20.
Mr. W. F. LICHTENAUER
DE meerkabels zijn losgegooid
en de eerste patrouillevaart
is begonnen: onder de hoge gol
ven van de Atlantische Oceaan
vaart een nieuw en machtig
„schild" der vrije wereld. Op het
moment, dat de George Washing
ton, de Amerikaanse kernonder
zeeër, onder het wateroppervlak
verdween, 80 kilometer van de
marinebasis Charleston, kon een
mogelijke vijand weten, dat een
onverwachte aanval op de Ver
enigde Staten gelijk zou staan
met een nationale zelfmoord.
het schip naar zijn patrouil-
lepost koerst, ergens aan de on
zichtbare grens, die het altijd
rusteloze water tussen de vrije en
communistische wereld trekt, voert
het midscheeps méér explosieve
kracht mee dan aanwezig is ge
weest in alle bommen, die waar
ook ter wereld in de Tweede
Wereldoorlog zijn afgeworpen:
zestien geladen Polarisraketten,
elk in staat een waterstofkop over
een afstand van meer dan 2200
kilometer weg te slingeren. Daar,
in de blauw-zwarte diepten van
de wereldzeeën, is de George
Washington een onderwaterlan-
ceerinstallatie, die menselijk ge
sproken niet ontdekt en niet ver
nietigd kan worden
Voor het einde van dit jaar zal de
George Washington worden gevolgd
door nog twee onderzeeërs met bal
listische raketten, de Patrick Henry
en de Robert E. Lee en omstreeks ja
nuari 1963 kunnen er op zijn minst
negentien van deze leviathans door
de zeeën zwerven.
Iedere vijand
De Amerikaanse marine is van me
ning, dat de V.S. met 45 van' deze
raketonderzeeërs, die 100 miljoen dol
lar per stuk kosten en een levensduur
van 15 tot 20 jaar hebben, de vernie
tiging kunnen waarborgen van iedere
vijand die dwaas genoeg zou zijn een
aanval te beproeven-
De wateren, die 70 procent van de
oppervlakte van de aarde uitmaken,
Meer explosieve
kracht dan alle
bommen uit de
laatste oorlog
zullen hun operatieterrein zijn en 85
procent van de communistische wereld
zal zich binnen het bereik van hun ra
ketten bevinden.
Niettemin werken de Ver. Staten nog
aan een verbeterde versie van de Po
laris, die een draagwijdte van 4000 km
zal hebben, zodat geen enkele plek op
aarde meer buiten hun' bereik zal zijn.
Golfbal
Aangezien een Polarisonderzeeër vele
maanden op zee kan blijven, varend
op een stukje verrijkt uranium ter
grootte van een golfbal, zal de tijd voor
uitvoering van oorlogstaken slechts be
perkt zijn door de voedselvoorraad en
door het uithoudingsvermogen van de
bemanning. De George Washington, met
honderd man aan boord, zal pas over
drie maanden weer aan de oppervlakte
verschijnen.
Om de noodzakelijkheid van terugkeer
naar de V.S. voor het innemen van
nieuwe voorraden en vervanging van de
bemanning uit te schakelen, zullen
krachtens een overeenkomst met Enge
land in een Schotse haven onderzeeten
ders worden gestationeerd. Alleen deze
tenders zullen buiten de Schotse wate
ren opereren. Als de tijd gekomen is
om van bemanning te veranderen, zullen
de nieuwe manschappen naar Schotland
worden gevlogen en daar aan boord van
een tender worden gebracht. Het aflos
sen zal op zee geschieden en terzelfder-
tijd zal de onderzeeër opnieuw worden
bevoorraad. Een onderzeeër van het Po-
laristype zal alleen naar de thuishaven
terugkeren als hij een grote revisie en
nieuwe kernbrandstof behoeft.
Geen monopolie
Dit type onderzeeër is echter, helaas,
geen monopolie van de Ver. Staten. De
geheime dienst van de marine heeft re
den om aan' te nemen, dat Rusland op
het punt staat een overeenkomstig ty
pe schip de zee in te sturen en men
veronderstelt, dat de Sowjets proeven
nemen met twee door atoomkracht ge
dreven onderzeeërs, die raketten kunnen
lanceren' en dat er een stuk of zes
in aanbouw zijn en nog tientallen op
het programma staan.
Hoe het ook zij. de marine probeert
met de Polarisonderzeeër de eerste ver
dedigingslinie van de V.S- tegen een
atoomaanval te vormen, een taak, die
op het ogenblik wordt verricht door de
Strategic Air Command (S.A.C-).
Alles treffen
Admiraal Arleigh Burke. de chief
naval operations, heeft herhaaldelijk
gezegd: „Ballistische raketten kunnen
alles treffen, dat op een bepaalde plaats
moet blijvenvan de andere kant
kunnen zij niets treffen, dat in bewe
ging blijft of waarvan de plaats onbe
kend is. Daarom zijn in het raketten-
tijdperk werkelijke bewegelijkheid en
onbekende opstelling een fundamentele
voorwaarde voor onkwetsbaarheid en de
ze is een onmisbaar onderdeel van een
doeltreffende afschrikking. Onmisbaar,
omdat onkwetsbaarheid een waarborg
levert, dat wij terug kunnen slaan, on
geacht wat de vijand doet. Dit vermo
gen is wat de vijand blijvend kan af
schrikken."
Een atoomkop met een explosief ver
mogen. gelijk staande met dat van 6,5
miljoen' ton tnt, kan een ondergrondse
rakettenlanceerinstallatie vernietigen,
als hij neerkomt binnen een afstand van
800 meter daarvan.
Korter
Rusland en de V.S. beweren thans
belde te beschikken over raketten met
intercontinentale draagwijdte, die een
zodanige trefzekerheid hebben, dat zij
op kortere afstand van het doel dan
800 meter kunnen neerkomen en beide
hebben waterstofkoppen met een veel
grotere explosieve kracht dan die van
6,5 miljoen ton tnt.
Welke invloed heeft de Polarisonder
zeeër nu op de positie van de lucht
macht als voornaamste „waakhond"
van het Pentagon, een positie, die haar
een belangrijk deel van de voor de lands
verdediging beschikbare gelden heeft
opgeleverd?
Niet bij SAC
De luchtmacht heeft betoogd, dat de
Polarisonderzeeërs bij het SAC moes
ten worden ondergebracht, aangezien dat
verantwoordelijk is voor het strategi
sche afschrikkingsvermogen van het
land. Maar in september jL heeft ad
miraal Robert L. Dennison, chef van
het gecombineerde Atlantische opperbe
vel. verklaard, dat hij de raketonder
zeeërs onder zijn persoonlijk gezag zou
houden.
Aan deze verklaring werd op het Pen
tagon de betekenis gehecht, dat de mi
nister van landsverdediging, Thomas S.
Gates Jr.. had besloten de onderzeeërs
niet bij het SAC onder te brengen. Deze
heeft slechts één taak: af te schrikken
van een thermo-nucleaire aanval. Als
hij nooit een schot afvuurt, kan hij zijn
opdracht als vervuld beschouwen.
Advertentie
1 Is Kaf
►Nourilaxvf
een (jrfnïry) produkt
tabletten 60 cent
7ft een fionte Ky.
Dc Italiaanse regering I
heeft een door het parle
ment van Zuid-Tirol aange
nomen wet over de vervul
ling van vacatures van
(staats) artsen en veeart
sen in dat (Duitstalige) ge
bied afgewezen. Dc bepa
lingen van de wet kwamen
erop neer dat de vacatu
res niet door Italianen van
elders zouden kunnen wor
den ingenomen. Een van
de grieven van de Duits
sprekende bevolking is na
melijk dat steeds meer Ita
lianen uit het midden en
zuiden naar Tirol worden I
gezonden.
Dc bevolkingsdichtheid
van Nederland de hoog
ste die de wereld kent
vormt een groot probleem,
maar niettemin zijn steeds
minder Nederlanders be
reid te emigreren naar
Zuid-Afrika. heeft dr. N.
A. C. Slotemaker de Brui
ne, Nederlands consul-
generaal in Kaapstad ver
klaard op een bijeenkomst
in zijn woonplaats. Hij zei
dat het aantal Nederland
se immigranten de laatste
jaren scherp is gedaald en
hij twijfelde eraan of dit
jaar het aantal van dui
zend «al worden gehaald.
I Een typisch Amerikaan- I
se bliksemcarrière heeft
de Nederlander Herman
Matthijsen achter de rug.
Op twaalfjarige leeftijd
trok hij met zijn ouders
naar de Verenigde Staten
(hij sprak geen woord En
gels) en nu is hij op 23-ja-
rige leeftijd leider gewor
den van een typisch Ame
rikaanse instelling: een di
me store. De vorige maand
werd hij namelijk benoemd
tot directeur van het F.
tv. Woolworth-warenhuls in
Madison.
I Tom Drlberg. een socia
listisch lid van het Lager
huis, heeft bezwaar tegen
het overdragen van een I
door de Britten buitge
maakte tank van Rommcls
Afrika-korps aan de West
duitse Bundeswehr. Alle
kentekenen van het korps
(ook het hakenkruis) zijn
weer op de tank aange
bracht. Het geschenk zal
bijdragen tot het vestigen
van een nieuwe Duitse tra
ditie op pantsergebied,
heeft een Engelse officier
verklaard en daar Is Drl
berg over gevallen. HIJ
heeft verzocht de plechtig
heid. die vrijdag in Boving-
ton zal plaatshebben, uit
te stellen.
Voor de verbinding tus
sen Ohio en de Amerikaan-
se en Canadese eilanden
maakt de luchtvaartmaat
schappij Sky Tours nog ge
bruik van Ford-vliegtuigen
uit 1928 en ze voldoen zo
goed, dat men er niet aan
denkt ze dc eerste vijftien
jaar af te schaffen. Met
de vliegtuigjes (bekend als
de ..conservenblikken")
wordt post overgevlogen,
worden kruidenierswaren
en kranten afgeleverd en
worden kinderen naar
school gebracht. Een ern
stig ongeluk is er nog nooit
met een van de bejaarde
toestellen gebeurd.
I Een Westduitse arbeider
bladerde gedachteloos in
vergeelde en verregende
papieren die hij op een I
hoop oud ijzer vond en be
merkte tot zijn verras
sing dat hij doodstraffen
zat te lezen die door Hit-
Iers beruchte volksgerechts
hoven waren uitgesproken.
De documenten bevatten
bijzonderheden over meer
dan honderd veroordelin
gen en worden door de
Westduitse autoriteiten van
groot belang geacht. om
dat zij mogelijk namen zul
len onthullen van juristen
die do veroordelingen op
hun geweten hebben.
I De Engelse spoorwegen
hebben een persconferen
tie belegd om de aandacht
te vestigen op de last die
de spoorwegen ondervin
den van nozems. Een ma
chinist verloor een oog
toen een jongen melkfles
sen tegen de locomotief
gooide, een andere machi
nist moest na een derge
lijk spelletje een maand
rust houden wegens zware
verwondingen. In Bucking
hamshire werd kortgeleden
kortsluiting en ernstige
vertraging van het trein
verkeer veroorzaakt door
drie jongens die een meta
len draad langs de rails
spanden.
I Opnieuw bewaakt de po
litie van Milaan de instal
laties van de Anglo-Dutch
Shell, aangezien de direc
teur van het vulstatlon een
brief heeft ontvangen waar
in werd verklaard dat een
auto met explosleven bij
een van de installaties tot
ontploffing zou worden ge
bracht. Vorig Jaar liet een
maniak hier een hom ex
ploderen en mislukten dank
zij een strenge bewaking
een paar andere aansla-
][/fEN ontmoet nogal eens kritiek op
de werkwijze en zelfs op het be
staan van de Eerste Kamer der Sta
ten-Generaal. De liberaal mr. Oud
wil haar hervormen, de K.V.P.'er
mr. Romme beschouwt haar weinig
welwillend, de socialist De Kadt be
spotte haar openlijk, immers van
het spreekgestoelte van de Tweede
Kamer af. 1) De lezers van dit dag
blad hebben over deze en andere
uitingen van twijfel aan de doelma
tigheid van ons tweekamerstelsel
kennis kunnen nemen in een uitvoe
rig artikel van de hand van de par
lementaire redacteur in het nummer
van 25 oktober jl
Het is juist in deze kolommen be
vreemdend. dat niet is herinnerd aan
het woord van Groen van Prinsterer,
die. hoewel hij ,,zich nooit schuldig
(had) gemaakt aan buitensporige eer
bied, hetzij voor de
instelling der vori
ge Eerste Kamer
zelve, hetzü voor de
zelfstandigheid en
kracht van werking
welke zij in de
onderscheidene
tijdperken van
haar levensgeschie
denis aan den dag
heeft gelegd" 2),
toch terugschrok
voor „eene chambre
unique (enkelvou
dige Kamer), met
al de nadelen daar
van" 3.
Blijkbaar meen
de ook Groen, dat
de hoogste belan
gen van mens en
gemeenschap zó
waardevol zijn, dat
daar over in twee
instanties moet
worden geoordeeld.
Voor de vaak veel
minder gewichtige
aangelegenheden,
waarover privé-
personen verdeeld
zijn, bestaat zelfs
rechtspraak in nog
meer instanties.
Niemand zal bewe
ren dat hetzij de
rechter in eerste aanleg, hetzij die in
hoger beroep daarom één van beiden
overbodig zouden zijn.
De schepping van twee instanties ter
beoordeling van dezelfde zaken houdt
dus niet de diskwalificatie van één ha-
rer in. Wel is het belangrijk als er
voldoende onderscheid is om verschil
lende facetten van het maatschappe
lijke leven tot uiting te doen komen.
In de Staten-Generaal is dat op ver
schillende manieren het geval. De
taak van de Eerste Kamer is minder
omvangrijk dan die van de Tweede;
zij heeft niet het recht van amende
ment, mag wetsontwerpen niet veran
deren. moet hen aannemen of verwer
pen. Dit betekent aat de Eerste Ka
mer meer de algemene gezichtspunten
moet bezien en dat de Tweede eerder
met de neus op onderdelen wordt ge
drukt. Doordat de Eerste Kamer zo
doende minder tijd nodig heeft zijn
haar leden dikwijls mensen, wier
hoofdtaak elders in de maatschappij
ligt. Het veel zwaarder beladen lid der
Tweede Kamer is daarentegen in de
eerste plaats politicus en maakt ge
woonlijk slechts uitstapjes naar func
ties in de gewone maatschappij. An
dersoortige mensengroepen dus. niet
noodzakelijk beter of slechter, doch
heel gewoon anders.
Bovendien is de samenstelling van
de beide Kamers niet geheel elkan
ders spiegelbeeld. Dc via de Provin
ciale Staten, dus getrapt (indirect)
gekozen Eerste Kamer volgt de ver
anderingen op enige afstand, dus sta-
DE SCHRIJVER
Mr. W. F. Lichtenaucr is lid
van dc Eerste Kamer voor de
C.H.U. Hy werd 11 niei 1900
in Rotterdam geboren, doorliep
de H B.S. en studeerde in Lei
den rechten. In 1932 promoveer
de hy cum laudc op liet proef
schrift „De vernietigende ver
jaring en aanverwante rechtsfi
guren". Op 22-jarige leeftijd
kwam hij in dienst van de Ka
mer van Koophandel en Fabrie
ken voor Rotterdam; twee jaar
later werd hy daar adjunct-se
cretaris en in 1935 algemeen
secretaris tot 1951. Daarna was
hij tot 1956 gedelegeerd lid van
de Raad van Beheer van Ker
sten Hunik N.V. te Rotterdam.
Hij is algemeen voorzitter van
de Scheepvaart Vereniging Zuid
in de Maasstad. Iii Lutherse
kerkelijke kring is mr Lichte-
nauer een vooraanstaande figuur.
der dan bij de verkiezingen voor de
Tweede Kamer op de grondslag van
de grote politiek, waardoor de verte
genwoordigers van plaatselijke zake
lijke belangen meer kans hebben en
die variant wordt doorgegeven naar
de Eerste Kamer, waar weer de mid
denpartijen ervan profiteren. Daardoor
zijn de A R.P.. de C.H.U. en de K.V.P.
in de Eerste Kamer naar verhouding
wat sterker dan in de Tweede Kamer
(thans tezamen 42 zetels tegen slechts
75 in de tweemaal zo grote Tweede
Kamer). Dat betekent niet. dat de
Eerste Kamer minder billijk is samen
gesteld. doch dat hetzelfde kiezers
corps beide Kamers evenredig maar
in een wat ander tempo volgens wat
andere maatstaven en op wat andere
overwegingen samenstelt. Verschillen
de facetten, die alle in het geheel aan
wezig zijn. komen zo tot hun recht.
Natuurlijk behandelen beide Kamers
dezelfde onderwerpen. Doch niet
slechts dat zij deze wat anders zien.
zij behandelen hen
ook op uiteenlopen
de tijdstippen. Dat
maakt verschil. Bo
vendien kent en
proeft de Eerste
Kamer de reacties
op de behandeling
in de Tweede Ka
mer van de open
bare mening, dia
zich gewoonlijk
eerst door de ka
merverslagen in de
pers ervan bewust
wordt wat er gaan
de is. De Eerste
profiteert derhalve
van het voorwerk
van dc Tweede,
maar de Tweeda
weet zich onder
worpen aan een
komende hertoet
sing van haar oor
deel. Daarvan gaat
een preventieve
werking uit
Bovendien is het
op zich zelf reeds
een algemeen be
lang, dat de open
bare zaak voort
durend voorwerp
van gedachtenwis-
seling is tussen
Regering en Volks
vertegenwoordiging. Als beide Kamers
dezelfde Ministers aan de tand voelen
over dezelfde begrotingswetten, dan ge
beurt dit met tussentijden van drie of
zes maanden. Daar ligt genoeg tijd tus
sen om wat minachtend „herkauwen"
wordt genoemd te maken tot een in het
algemeen belang uiterst nodige bezig-
Ware het anders, zouden er altijd
weder talrijke vooraanstaande Neder
landers zijn. die een restje aan vrije
tijd in een druk bezet leven offeren
op het altaar des vaderlands door in
de Eerste Kamer de degens te krui
sen met de Regering, op zeker niet
minder goede wijze dan in de Tweede?
Zouden de uiterst zwaar belaste voor
zitters van de centrale werknemers-or
ganisaties, leiders van allerlei werk
gevers-organisaties. mannen uit het
grote zakenleven, burgemeesters, en
wethouders van allerlei gemeenten,
waaronder de grootste des lands, de
ze taak ambiëren, als zij overbodig of
althans minder nuttig was?
The proof of the pudding is in the
eating. Meer dan eens trad de Eerste
Kamer als reddende engel beslissend
op als 's lands heil in groot gevaar
was. Zij besliste de strijd voor de con
stitutionele monarchie in 1868. Zij
wees in 1927 het door de volksover
tuiging afgekeurde verdrag met België
af.
Dit alles geldt nog te meer, nu in
onze dagen de leden der Staten-Gene
raal ook de inter- en supernationale
biliserend, door dezelfde oorzaak heb- parlementen van de E.E.G„ de Benc-
ben de middenpartijen bij haar samen- 'uxj fnz- m9e*er} bezetten. Om ook dat
stelling een zekere voorsprong (over
schotten van de uitersten komen het
midden ten goede), dus kalmerend.
Bovendien vormen de kiezers voor de
Provinciale Staten hun oordeel min-
nog bij te houden is een ruime keus
nodig van mensen met bepaalde kwa
liteiten, terwijl er thuis op het Binnen
hof nog voldoende moeten overblijven.
Daartoe zijn zeker 150 plus 75 Tweede
en Eerste Kamerleden niet te veeL En
men kan niet eenvoudig de beide Ka-
Dc eerste proefvlucht met het raket- mers tot één versmelten, want dan
vliegtuig X-15 is geslaagd. Het toestel, zouden de grootste fracties weder
dat niet op volle kracht vloog, bereikte overbevolkt worden,
een snelheid van 3.500 km per uur cn Zo hebben bijna alle democratische
een hoogte van 24.000 meter.
447 Wanneer Iemand D beschul
digt een laakbare daad te hebben
gepleegd kunt U van hem vorderen
hiervoor bewijzen aan te voeren. Tot
voor kort was dit beginsel ook in de
Nederlandse rechtspraak algemeen
gebruikelijk, zodat de rechtbank
niet kon volstaan met a priori aan
te nemen, dat de verdachte schul
dig was, neen, hiervoor moesten
wettige en overtuigende bewijzen
worden geleverd.
Maar in de crisiswetgeving van dc
dertiger jaren werd een nicuwlg-
heldjc ingevoerd dat bij de Bijzon-
niet gesproken heeft. Ook dit Is de
omgekeerde bewijslast.
U weet hoe het gelopen is: Gali
lei. die de leer van Copernicus ver
kondigde en verklaarde, dat de aar
de om dc zon wentelde, bezwoer in
1633 voor een door het H. Officie in
gestelde commissie onder ede, dat
dit dwalingen en ketterijen waren
die hij met een oprecht hart cn on
geveinsd geloof afzwoer, vervloekte
en verfoeide. Dat hU onmiddellijk na
de houding van diepe zelfvernede
ring tijdens het proces, zou hebben
uitgeroepen „Eppur si muove".
dere Rechtspleging van na de oor- psychologisch volstrekt onaanneme-
log werd overgenomen. Deze mo- lijk. De gewraakte zin komt voor op
derne rechtsregel bestond hierin, dat een portret dat een jaar voor sljn
het niet meer de taak van de
rechtbank is het bewijs van schuld
te leveren, doch
dat de verdachte
maar moet zien
aan te tonen dat
hij onschuldig is
aan de ten laste
legging, de omge
keerde bewijslast
dus!
Het zal Iedereen
duidelijk zijn dat
dit een rechtsregel Is, waarvoor
zelfs vele feodale tyrannen uit de
middeleeuwen hun neus zouden heb
ben opgetrokken. Want bewijst U
maar eens een gulden niet te heb
ben gestolen, wanneer iemand U
daarvan betlcbt! In de meeste geval
len is dat volstrekt onmogelijk.
Laten we tot goed begrip van den, waarop Giordano
de zaak voorop mogen stellen, dat
we deze Inleiding niet nodig hebben
om voor eigen parochie te preken,
doch om U ervan te overtuigen hoe
moeilijk het is het bewijs te leveren
dat Galileï de woorden ..en toch be
weegt ze" (met betrekking tot de
draaiing van de aarde om de zon)
dood werd geschilderd, en het is
waarschijnlijk dat deze woorden hem
in de mond z|jn
gelegd door geest
driftige vereerders
die hem hierdoor
wilden vrijpleiten
van een te slaafse
en willoze onder
werping aan de
kerk.
Hoe men overi
gens over het ge
drag van Galilei moge denken, in
ieder geval dient niet uit het oog te
worden verloren dat het in die tijd
van kettervervolgingen en heksen-
poccssen voor een bijna 70-jarige
heel wat veerkracht eiste om door
weigering de marteling en de dood
op de brandstapel tegemoet te tre-
Bruno hem
was voorgegaan. Elk oordeel Is dan
misplaatst.
Over de heksenprocessen willen we
nn niet verder spreken, maar wél
over de heksenzalven, door middel
waarvan de dames zich op hun be
zemstelen konden verplaatsen.
Daarover een volgends keer.
landen het tweekamerstelsel. Dictators
kunnen het best met cén af! Daarom
heeft de Nederlandse Eerste Kamer
nu reeds bijna anderhalve eeuw lang
zegevierend alle kritiek overleefd.
Daarvoor stonden en staan steeds ve
len der besten uit ons volk gereed om
in haar banken en op haar spreekge
stoelte alle gaven van hoofd en hart
te geven voor het hoogste goed van
een volk: het algemeen belang.
11 Vg. nader mijn artikel over dit zelf
de onderwerp in het Nederlands Juris
tenblad 1958, blz. 372.
2> Vg. Adviezen in de Tweede Kamer
der Staten-Generaal van mr. Groen
van Prinsterer, tweede deel. Utrecht
1857, blz. 592. i-z. zitting van 19 no
vember 1850.
3) In hetzelfde bock. blz. 591, I.z. zit
ting van 22 april 1850.
Advertentie
Een Italiaanse rechtbank heeft gis
teren twee vrouwen tot langdurige ge
vangenisstraffen veroordeeld omdat zij
..dagboeken van Mussolini" hebben uil-
gegeven en er een aardige som aan heb
ben verdiend. De dames hadden de boe
ken zelf ge«rhreven
