rJt
piin
RITMEESTER
hi eea Éumfce Kif
Amerika's goudvoorraad
aanzienlijk gedaald
Hoe zit dat met de metaal
Vele kartels in Europa
met verbod bedreigd
REJTERDDN
Na bronstijd: het staal
Kies zelf
onó te cjciót
Drie stakingen
- een oorsprong
Relletj
es in Bagdad?
Secretaris-generaal
in Algerije gaat
TOCH IS
HET ZO!
SALARISVERHOGING BURGEMEESTERS
Het staatsblad 431 bevat een wijziging van het bezoldigingsbesluit
voor burgemeesters. In de eerste plaats geldt dit de verwerking van de
zes procent toeslag op het salaris van alle burgemeesters en verder een
besluit tot verhoging der salarissen van burgemeesters van gemeenten
met minder dan 20.000 inwoners. De Tweede Kamer heeft indertijd op
deze verhoging aangedrongen.
SECRETARIS-GENERAAL DEFENSIE
De heer L. C. Rietveld, secretaris-generaal van het departement
van defensie, zal aan het eind van deze maand de rijksdienst wegens
pensionering verlaten. Te verwachten is dat de heer J. J. van Houten,
oud-secretaris-generaal van marir.e, die thans adviseur is voor integratie
aangelegenheden, hem zal opvolpen.
K.L.M. GEDUPEERD
K.L.M. en scheepvaart worden gedupeerd door het beperken van de investe
ringsaftrek. Aldus vele leden van de vaste commissie voor financiën uit de
Tweede Kamer. De beperking viel samen met vermindering van faciliteiten
op het gebied van vervroegde afschrijving en werd op 30 april van dit jaar
afgekondigd.
Men wijst er op. dat een gehele reeks investeringen, die zorgvuldig over een
aantal jaren waren verdeeld, thans financieel uit elkaar worden gerukt. De
K.L.M. heeft in 1958 10 miljoen en in 1959 13.3 miljoen kunnen besparen als
gevolg van de oude investeringsaftrek. Het voortbestaan van deze aftrek lijkt
voor de K.L.M., die tot grote investering is gedwongen, een levensbelang.
Aangedrongen wordt op een uitzonderingsmaatregel, die ook zal gelden voor
de scheepvaart.
De goudvoorraad van de Verenig
de Staten is donderdag met iets meer
dan 175 miljoen dollar gedaald. De
voorraad bedroeg op die datum
18.159 miljoen dollar. Dit was het
grootste goudverlies dat ooit op een
dag is voorgekomen sedert de ineen-j
storting van 1931 en vermoedelijk
het grootste goudverlies in de Ame- j
rikaanse geschiedenis.
Frankrijk heeft donderdag voor bij
na 117 miljoen dollar goud gekocht
van het Amerikaanse ministerie van
financiën ten behoeve van het groot
ste gedeelte van de aflossing van
zijn resterende schuld van 131 mil
joen dollar aan het Internationale
monetaire fonds. Andere landen koch
ten op die dag voor 58 miljoen dollar
goud, wat op zichzelf reeds een
grote hoeveelheid was. In de eerste
drie dagen van de afgelopen week
had Amerika voor 83 miljoen dol
lar goud naar hel buitenland ver
kocht, zodat de totale goudafvloeiing
in de eerste vier dagen van de week
258 miljoen dollar bedroeg. Het is
vrijwel zeker, dat het goudverlies
van de afgelopen week een weekre-
cord heeft gevestigd. Het vorige]
grootste weekverlies sedert 1931 was
dat van 181 miljoen dollar in de
week tot 21 september, de laatste
week voor de jongste jaarvergadering
van het Internationale monetaire
fonds.
De Amerikaanse goudvoorraad was
donderdag eveneens nog steeds bij
na 45 procent van de totale goud
voorraad van de vrije wereld.
De Verenigde Staten hebben nog
steeds een gouddekking van bijna
100 procent voor al hun externe ver
plichtingen op korte termijn. Enge-
lands dekking voor zijn kortlopende
sterlingverplichtingen bedraagt niet
veel meer dan 25 procent.
Advertentie
FIAT
Het district. Mata Fina - een Brazfliaans
plateau met zoele nachten en zonnige
dagen - levert tabakken exclusief zacht
van aard, maar met temperament in geur
en aroma. Zorgvuldig gekozen en
gemeleerd met de luchtige Java's en de
milde Havanna's zijn zede basis voor Fiat.
Een sigaar met karakter - zacht
geurig en volaromatisch voor mannen
met gevoel voor goede smaak. Prijs 27cent.
Zoek zelf uit wat u past, dan weet u wat u heeft:
u rookt er goed van
PIKEUR
Een melange van luchtige
tabakken voor een
prettig-zorgeloos moment
Een sigaartje voor
's morgens of 's middags.
In het bekende
helder gele blikje van
f 2.30 krijgt U er 20.
licht tintelend en zacht
ge*ng-
I©1
civs
COCARDE
Voor die heel korte
rookmomenten.als u een
vluchtig, toch smakelijk
rokertje wenst, biedt
Ritmeester u Cocardc:
lekker licht en passend
in prijs voor zo'n
moment: f 1.20 de 20.
J. LANSER
Advertentie
Denk aan Uw lijn
Wat kunnen dure pillen baten
wanneer U suiker niet wilt laten
geniet toch van het zoete leven
gebruik volop Sukristo 7.
ontdekte formule.
Ooosjes van 150 tabl. f. 1.15:
500 tabl. f. 2.95. 1000 tabl. k I. 5.50:
na-vuldoosjet 100 tabl. f. 0.70:
bij apothekers en drogisten.
N.V. H. TEN HERKEU HILVERSUM
Amerika verlaat zijn
Westindische bases
De V.S. zijn bereid onvoorwaardelijk
het grootste gedeelte van htm bases in
West-Indië op te geven. Dit werd gis
teren meegedeeld in het slotcommuni-
?iué van een in Londen gehouden con-
erentie tussen vertegenwoordigers van
de V. S., het Verenigd Koninkrijk en
Westindische landen.
De vijf Amerikaanse bases liggen op
Antigua, Jamaica, Santa Lucia en twee
op Trinidad.
Vernomen wordt dat de marineba
sis CSiaguaramas bij Port of Spain op
Trinidad niet geheel opgegeven zal wor
den.
In 1941 heeft Winston Churchill de V.S.
het recht gegeven op 2040 bases in
West-Indië. In ruil daarvoor gaven de
Amerikanen Groot-Britannië 50 gebruik
te torpedobootjagers en andere militai
re uitrusting.
Twee ruimteproeven
liepen op niets uit
WALLOPS-EILAND, 8-11 (RTR). In
de V.S. zijn gisteren twee proefnemin
gen op het gebied van de ruimtevaart
mislukt.
Van Wallops-eiland, in de staat Vir-
Jinia, werd. met behulp van een Little
oe-raket, een 1-ton wegende ruimtecap
sule van het type Mercury gelanceerd.
Met dit type zal waarschijnlijk in janu
ari volgend jaar worden getracht de eer
ste mens in een baan om de aarde te
brengen. De bedoeling van deze proef
neming was de apparatuur te beproe
ven. waarmee de ruimtevaarder zich in
fjeval van nood in veiligheid kan stel
en. Capsule en raket bereikten een
hoogte van ongeveer zestien kilometer,
doch door het haperen van het afschei
dingsmechanisme kwamen de beide on
derdelen in de Atlantische Oceaan te
recht.
De tweede mislukking deed zich voor
toen een uit vier trappen bestaande
Blue-Scout-raket, die ontworpen is voor
het opsporen van in de ruimte plaats
vindende kernexplosies en die van Cape
Canaveral werd gelanceerd, voortijdig
de reis in de ruimte beëindigde door
het te snel opbranden van de brandstof
van de tweede trap.
Begin december debat
in Franse parlement
De Franse regering heeft ermee in
gestemd dat begin december in het
parlement een debat over Algerije
wordt geopend. Dit is dinsdagavond
vernomen na afloop van een onder
houd tussen premier Debré en de voor
zitter van de nationale vergadoring,
Haban-Delmas.
De gemeenteraad van Groot-Algiers
(Algiers en voorsteden) heeft dinsdag
met 34 tegen 4 stemmen een resolutie
aangenomen waarin uiting wordt gege
ven aan de ..onvergankelijke gehecht
heid" van de raad aan een „broeder
lijk Algerije in de Franse republiek".
Tezelfdertijd verklaarde de federatie
van i en liberaal Algerije dat zelfbe
schikking de enige manier blijft om uit
de huidige crisis te geraken.
„Amerika heeft vrijheid
direct terug te slaan"
Premier Macmillan heeft gisteren in
het Lagerhuis verklaard dat de Pola-
ris-duikboten van de Amerikaanse ma
rine onbelemmerd en zonder uitstel met
kernwapens moeten kunnen terugslaan
indien een aanvaller het Westen be
laagt.
In zulk een geval wenst Engeland de
vergeldingskracht van de Polarisduik-
boten niet te beknotten door erop te
staan dat van te voren uitgebreid over
leg wordt gepleegd, zei hij.
„Het is de absolute zekerheid van
vergelding die agressie kan voor
komen," aldus de Britse premier. Mac
millan gaf deze opvatting van de rege
ring in antwoord op een groot aantal
vragen van de oppositie.
Goedkoper en handzamer
druk van Brailleschrift
Het Engelse Koninklijke blinden-in-
stituut heeft een verbetering in het
drukken van brailleschrift ontwikkeld
die het gewicht en de afmetingen van
boeken en tijdschriften tot de helft te
rugbrengt.
Het brailleschrift wordt tot nu toe ge
drukt op zeer dik papier, waar putjes
ingeperst worden. Bij de nieuwe me
thode gebruikt men dun. stevig papier
waar met plastic inkt punten opgezet
worden.
Na enkele jaien experimenteren is
men er in geslaagd een pasta te ver
vaardigen die bij zeer hoge tempera
tuur op het papier gedrukt kan worden
De produktie van boeken, kranten en
tijdschriften in brailleschrift bedraagt
in Engeland 600.000 exemplaren. Dank
zij de nieuwe, goedkopere, methode zal
dit aantal belangrijk opgevoerd kunnen
worden.
Nederlandse kapitein
leidt commissie voor
veiligheid op zee
De commissie voor veiligheid op de
zee van de inter-gouvernementale raad
gevende organisatie voor de zeevaart
(I.M.C.O.) is gisteren in Londen bij
eengekomen.
Op de vergadering zijn veertien lan
den vertegenwoordigd, waaronder ook
Nederland. Voorzitter is kapitein C. L.
Moolenburgh.
Een belangrijk punt op deze vergade
ring, die achter gesloten deuren gehou
den wordt, is een wijziging van de in
ternationale overeenkomst betreffende
de vervuiling van zeewater door olie.
Hierover zal de commissie waarschijn
lijk besluiten in 1962 een internationa
le conferentie te beleggen.
Andere punten die besproken zullen
worden zijn onder meer de coördinatie
van veiligheidsmaatregelen op zee en
in de lucht, betere verbindingen tus
sen schepen en vliegtuigen en bepalin
gen voor de kwaliteit van waterdich
te schotten.
BRAZILIË
President Kubitschek van Brazilië
heeft gesloten militairen bij het vervoer
in te schakelen, daar maandagnacht
in het gehele land een transportstaking
is uitgebroken.
Uit gewoonlijk welingelichte bron te
Rio de Janeiro wordt vernomen, dat de
Braziliaanse regering van Argentijnse
diplomatieke zijde de mededeling heeft
ontvangen dat de staking dezelfde oor
sprong heeft als de stakingsbewegingen
in Argentinië en Chili. De Russische
ambassade in Uruguay zou de stakingen
leiden.
De Braziliaanse vakverenigingen van
havenarbeiders, scheepspersoncel en
spoormannen willen verhoging van de
lonen, evenals voor de militairen kort
geleden is geschied. Het wetsontwerp
tot verhoging van de lonen is al bij
het congres in behandeling.
De regering heeft de spoormannen,
havenarbeiders en scheepspersoneel, die
allen staatsemployees zijn, daar de ha
vens en spoorwegen zijn genationali
seerd, opdracht gegeven het werk van
daag te hervatten. De stakers worden
bedreigd met ontslag of administratieve
vervolging als zij weigeren aan het werk
te gaan. Ongeveer negentig personen zijn
gearresteerd. Zij hebben een actieve rol
in de stakingsbeweging gespeeld.
Volgens reizigers die uit Bagdad in
Beiroet zijn aangekomen, hebben zich
het vorige weekeinde ongeregeldheden
voorgedaan in de Iraakse hoofdstad.
Daarbij zouden enkele mensen om het
leven zijn gekomen en ongeveer veertig
personen zijn gewond. Honderd arresta
ties zouden zijn verricht
De relletjes ontstonden, toen duizenden
arbeiders in de tabaksindustrie demon
straties hielden om te protesteren tegen
de uitslag van onlangs gehouden vak
bondsverkiezingen, waarbij communis
tische functionarissen werden wegge
stemd. De betogers wierpen stenen naar
militairen in pantserwagens. De hierop
volgende geveehten duurden verschillen
de uren, aldus de reizigers.
Naar schatting tussen de 2.000
en 3.000 kartels in de zes landen
van de Europese economische ge
meenschap zullen vallen onder de
bepalingen van de ontwerp-veror-
dening voor het kartelbelcid in de
gemeenschap, die de Europese
commissie thans aan de minister
raad van de E.E.G. ter goedkeu
ring heeft voorgelegd.
De ontwerp-verordening houdt door
de commissie opgestelde regels in ter
uitvoering van de anti-kartelbepalingen
van het E.E.G.-verdrag, waarbij alle
ondernemersafspraken, die met het ver
drag in strijd zijn, ongeldig worden
verklaard. Nieuwe ondernemersafspra
ken zullen volgens het ontwerp alleen
geldig zijn indien de Europese commis
sie uitdrukkelijk verklaart, dat zij niet
in strijd zijn met het verdrag. Voor de
reeds bestaande afspraken heeft de com
missie een overgangsregeling getroffen.
Deze afspraken dienen echter binnen zes
maanden na inwerkingtreding van de
verordening ter kennis van de commis
sie te worden gebracht. In alle geval
len is een beroep door de ondernemers
bij het Hof van Jiistitie in Luxemburg
mogelijk indien de commissie een afwij
zend standpunt zou innemen.
E.V.A.-conferentie
De in Londen begonnen driedaagse
politieke en economische conferentie aei
zeven landen van de Europese vrijhan
delsassociatie (E.V.A.) heeft zich giste
ren in vier commissies gesplitst, die
met gesloten deuren een aantal vraag
stukken zullen behandelen. Zij houden
zich bezig met 1) de betrekkingen van
de E.V A. met de Europese economi
sche gemeenschap (E.E.G.) en met het
overige deel van de wereld; 2) de com
merciële en economische ontwikkeling
binnen de E.V.A.3) investering en fi
nanciële cn monetaire politiek binnen
de E.V.A. en 4) sociale én arbeids
vraagstukken.
Advertentie
PHARMACEUTISCHE FABRIEK "otep) HILVERSUM
Volgens het verdrag zijn verbo
den alle overeenkomsten tussen on
dernemingen, alle besluiten van on
dernemingsverenigingen cn alle on
derling afgestemde feitelijke gedra
gingen, die de handel tussen de lid
staten ongunstig beïnvloeden cn er
toe strekken dat dc concurrentie
binnen dc gemeenschap wordt ver
hinderd, beperkt of vervalst.
De verplichting tot het doen van aan
gifte bij de commissie geldt niet voor
prijsbindingsovereenkomsten, licentie
contracten en afspraken betreffende ex
clusief verkeer. Deze afspraken zijn
van de regelingen uitgesloten omdat er
daarvan in de gemeenschap honderddui
zenden bestaan, die een niet te ver
werken stroom zouden vormen en
voorts, omdat de meningen over dit
soort afspraken in de zes landen nogal
uiteenlopen.
In dc verordening wordt de bevoegd
heid van dc commissie geregeld om
geldboeten of dwangsommen vast te stel
len. Het overtreden van dc bepalingen
zal kunnen worden gestraft met boe
ten variërend van 400 tot 20.000 gulden.
Twee ex-ministers van
fraude beschuldigd
O
Twee ministers van het afgezette re
gime Menderes hebben gisteren terecht
gestaan onder beschuldiging van het
verduisteren van overheidsgelden.
Ex-minister van handel, Mandalinci.
wordt beschuldigd van verduistering
van ongeveer 1.400 dollar. Dit bedrag
zou hij ten onrechte ontvangen hebben
als vergoeding voor een reis naar Was
hington. Zijn opvolger, Erkmen, staat
terecht omdat hij de fraude ontdekt
verzwegen zou hebben.
De Franse autoriteiten in Algerije
zijn gisteren opgeschrikt door de ont
slagaanvrage van André Jacomët, se
cretaris-generaal van het Franse be
stuursapparaat in Algerije, uit protest
tegen de politiek van president De
Gaulle ten aanzien van dit omstreden
gebied.
Jacomet was na Delouvrier (de alge
méén gevolmachtigde van de regering
te Parijs i een der belangrijkste be
stuursambtenaren. Zijn ontslagaan
vrage dreigt een golf van ontslagaan
vragen te verwekken.
Delouvrier zou echter de ingekomen
aanvragen voorlopig naast zich neer
hebben gelegd.
TTE metaalindustrie is een zeer be-
langrijke bedrijfstak. Zij ver
schaft werkgelegenheid aan 250.000
werknemers en haar produkten vor
men 30 pet. van de goederen die
de industrie in ons land exporteert.
Het is echter niet alleen de econo
mische betekenis van de metaalin
dustrie die in het oog springt. De
ze bedrijfstak wordt ook veel ge
noemd als een voorbeeld van wat
met goed overleg tussen organisa
ties van werkgevers en van werk
nemers kan worden bereikt. En het
is niet te ontkennen, dat de Vak-
raad voor de Metaalindustrie, het
orgaan van overleg in deze bedrijfs
tak. zyn sporen op sociaal ter
rein heeft verdiend. Dit blijkt mis
schien wel het beste uit de bevoegd
heden die aan de vakraad zijn ge
geven.
De Vakraad voor
de Metaalindustrie
is gemachtigd om,
indien aan bepaal
de voorwaarden
wordt voldaan, on
dernemingen toe
stemming te verle
nen voor uitkering
uit de winst, voor
invoering van
werkclassilicatie en
voor verkorting
van de arbeidstijd
tot 45 uur Deze
bevoegdheden zijn
uniek in het Ne
derlandse bedrijfs
leven. Wel een be
wijs dat men groot
vertrouwen stelt in
het beleid van de
vakraad zoals dat
nu reeds vanaf
1947 wordt gevoerd
En terecht. Im
mers zijn door dat
beleid, dat van gro
te verantwoorde
lijkheid getuigt,
conflicten in de me
taalindustrie voor
komen. De sociale
positie van de
werknemers werd
er voortdurend
door verbeterd ter
wijl mede dank zij
dat beleid een aan-
DE SCHRIJVER
den. De onderhandelingen in de vak
raad hadden tot. resultaat, dat over
eenstemming werd bereikt over het
per onderneming realiseren van de
voorstellen der vakorganisaties.
Met betrekking tot de arbeidstijds
verkorting werden afspraken gemaakt
en maatregelen getroffen om produk-
tieverlies te voorkomen. Dat wil zeg
gen. dat de verkorting van de werk
tijd tot 45 uur per week zichzelf moet
verdienen zonder beslag te leggen op
de normale stijging van de produkti-
viteit. Ondernemingen die tot verkor
ting van de werktijd willen overgaan
moeten daarvoor toestemming vragen
aan de vakraad en aantonen welke
produktiviteitsverhogende maatregelen
zij hebben genomen.
Met het oog op de geleidelijke uit
voering van het gehele programma,
dat uiterlijk 1 October 1962 verwezen
lijkt moet zijn. hebben partijen twee
contracten afgesloten, namelijk c.a.o.
-A en c.a.o.-B.
Eerstgenoemde is
op de oude situatie
gebaseerd, laatst
genoemde gaat uit
van dc nieuwe si
tuatie. Deze con
tracten hebnen een
looptijd van 1 au
gustus 1959 geza
menlijk tot en met
31 december 1962.
In totaal dus op
nieuw 41 maanden.
Daaruit valt af te
leiden dat de maat-
schappelijKe bete
kenis van ae c.a.o.
voor welks aan
tasting door de re
gering en een deel
van het bedrijfs
leven bij tussen
tijdse verbeterin
gen wordt ge
vreesd, bij de Vak
raad voor de Me
taalindustrie in
hoog aanzien staat.
Dc heer J Lonser, die 34 jaar
oud is, trad elf jaar geleden
reed» in dienst van de Christe
lijke Melaalhedrijfshond. In
1952 volgde zijn benoeming tot
bestuurder en in 1957 koos men
hein in het centraal bestuur. Dc
heer Lanser heeft thans naast de
voorzitter van de C.M.B., dc
heer H. Peters, zitting in de
vakraad voor dc metaalindus
trie.
Hy is geboren in Sliedrecht
en is als handarbeider maar ook
als beambte werkzaam geweest
in de metaalindustrie. Thans is
hij voorzitter van de beambten-
groep in de Christelijke Melaal
hedrijfshond en heeft bovendien
namens de C.M.B. zitting in de
centrale commissie voor dc be
ambten in de metaalindustrie.
Dc centrale commissie heeft
voor de beambten dezelfde
functie als de vakraad voor de
handarbeiders. In beide nolle-
ges worden niet name de on
derhandelingen over de arbeids
voorwaarden voor de werkne
mers in de metaalindustrie ge
voerd.
is geleverd aan de
opbouw van onze
nationale economie
Hel voorgaande Is van betekenis
voor een beoordeling van het recen
te optreden van dc vakraad met be
trekking tot de loonontwikkeling in
de metaalindustrie. Gelet op de hou
ding van de regering cn van een deel
van het georganiseerde bedrijfsleven
is hier en daar kennelijk de indruk
ontstaan alsof onder de huidige om
standigheden de vakraad een lichtzin
nig beleid zou voeren. Dat zou dan
betekenen dat de vakraad zich van
zijn respectabel verleden heeft losge
maakt. De vraag kan worden gesteld
of dat waar Is.
Voor een beoordeling van die vraag
moet teruggegaan worden naar het
jaar 1958. Het bedrijfsleven had toen
nog te maken met het systeem van
de geleide loonpolitiek. De collectie
ve arbeidsovereenkomst voor de me
taalindustrie van maart 1956 liep aan
het einde van 1958 af. In verband
daarmede dienden de vakorganisaties
een aantal voorstellen voor het afslui
ten van een nieuwe c.a.o. in. Die
voorstellen bevatten drie hoofdpunten
te weten:
2. invoering van werkclassiflcatle In
alle ondernemingen.
3. invoering van de 45-urlge werk
week.
Dit alles zou In drie Jaar verwe
zenlijkt moeten worden. Daarom werd
voorgesteld een nieuwe c.a.o. aan te
gaan tot en met 31- december 1962.
Daarbij stelden de vakorganisaties
dat de verkorting van de werktijd
niet met produktieverlies gepaard
mocht gaan. Voorts gaven zij te ken
nen dat de normale stijging aan de
produktiviteit voor een verhoging van
de lonen zou moeten worden aange
wend zodra de mogelijkheid daarvoor
werd geopend.
Deze verstrekkende voorstellen
maakten een zeer langdurig beraad in
de vakraad noodzakelijk. Als gevolg
daarvan werd de c.a.o. van maart
1956 met 7 maanden tot en met 31
juli 1959 verlengd. Daardoor kreeg de
ze c.a.o. een loopduur van 41 maan-
Een vertegenwoordiger
van de Hamburgse zigeu- I
nerkoning heeft de poli
tie doen weten dat er
geen wraakneming is te
verwachten voor de twee
doden die zaterdag door
ingrijpen van de politie
gevallen zijn. De politie
verwachtte wel wraak
en had daarom extra i
voorzorgsmaatregelen ge
nomen.
I Op Texel is gisteren de
vijftiende Waddenconfe
rentie begonnen. Meer
dan tweehonderd verte
genwoordigers van de
vijf eilanden en van in
stanties en instellingen
op de vaste wal. die met
het toerisme op de Wad- I
den te maken hebben,
bespreken hun gezamen
lijke problemen.
Het bestuur van de Ber-
lijnse afdeling der West-
duitse socialistische par
tij heeft zeven leden uit
Oost-Berlijn geroyeerd
omdat zij (zij het onder
druk) een communistisch
vlugschrift hadden on
dertekend.
De sjah van Perzië heeft
gisteren op het eiland
Kharg in de Perzische
golf een laadstation voor
ruwe olie geopend. De
grootste tankschepen zul
len hiervan gebruik kun
nen maken voor het
laden van olie die van
het olieveld Gach Saran
wordt aangevoerd.
De Almelose rijwielhan
delaar J. Brama ver
trekt zaterdag met vrouw
en vier kinderen naar
Stalina in Zuid-Rusland
om kennis te maken met
zijn schoonouders. Voor
mevrouw Brama bete
kent deze reis van vier
dagen en vier nachten
per trein een weerzien
met haar ouders na acht
tien jaar. In 1942 werd
zij als achttienjarige in
Duitsland te werk ge
steld, waarna zij naar
Roermond vluchtte. Na
de oorlog huwde zij de
heer Brama. Het heeft
anderhalf jaar geduurd
voor de vereiste papieren
binnen waren.
De jongerejaars van de
universiteit van Gra-
hamstown in Zuid-Afri-
ka moeten onmiddellijk
een boeide betalen als zij
zich „misdragen" met
een lid van het andere
geslacht, zo heeft de uni
versiteit bepaald. Onder
„misdragen" wordt onder
meer het gearmd lopen
verstaan... Een gedu
peerde student zei: „Mijn
grootmoeder zou het hier
volkomen mee eens zijn
geweest".
In Rabat (Marokko) is
gisteren op de militaire
gebouwen de Franse door
de Marokkaanse vlag
vervangen. De Fransen
sen hadden de gebouv/en
al verlaten, in het kader
van de Frans-Marok
kaanse overeenkomst,
die bepaalt dat zij voor
2 maart 1962 vertrokken
moeten zijn.
441. Het heeft by verschillende
oudheidkundige opgravingen de aan
dacht getrokken, dat aan het einde
van de bronstijd reeds direct het staal
verschenen Is (naast kleine voorwer
pen van smeedijzer), terwijl men
toch eerst een periode zou verwach
ten, waarin het ijzer de boventoon
voert.
Tot in de 18e eeuw nog veronder
stelde men dat geringe hoeveelheden
zwarelverbindingcn nodig waren om
het ruwe ijzer in staal om te zetten.
Totdat de Zweed Bcrgmann bewees,
dat het niet de zwavel doch de kool
stof Is, die het staal zijn eigenschap
pen geeft. Eerst vanaf die t(jd da
teert de wetenschappelijke metallur
gie, die de prestaties van ons tijd
perk mogelijk heeft gemaakt.
Het Is dus niet
zo vreemd dat men
aanvankelijk de
oude culturen, die
met de chemische
eigenschappen van
het staal niet hekend
waren, het vervaar
digen van staal
meende te kunnen
ontzeggen. Maar
even weinig bevreemdend Is het, dat
die oude culturen ondanks hun ge
brek aan chemische kennis, er In
slaagden het staal eerder te vervaar
digen dan het gietijzer.
De vorige maal hebben we ont
dekt hoe het smeedijzer ontstond.
Welnu, als dit smeedijzer in een
houtskoolvuur wordt verhit en nog
maals gesmeed, en dit proces her-
haalt zich enige malen, dan krijgt
de kool gelegenheid zich In de op-
pcrvlaktelagen van het ijzer te verbin
den en deze verbinding vormt te za-
men met het onaangetaste ijzer een
mengsel dat we staal noemen. Snel
afgekoeld, krijgt dit staal een grote
hardheid, doch het wordt tevens
bros. Om dit nadeel weg te werken,
dient het opnieuw verhit te worden,
doch thans op minder hoge tempe
raturen.
Al deze handelingen werden door
de smeden der oudheid door erva
ring verkregen en aldus ontstonden
uit het smeedijzer de stalen dolken
en zwaarden die hoe kan het an
ders aan de ijzeren gebruiksvoor
werpen blijken te zijn vooraf gegaan.
Na het staal kwam het gietijzer.
maar we zouden ons
toch deerlijk ver
gissen, wanneer we
veronderstelden, dat
dit werkelijk zui
ver ijzer ls ge
weest. Volstrekt zui
ver ijzer, d.w.z. met
een gehalte van 99,9
procent, is pas In de
laatste tijd bereid
kunnen worden, en dit metaal blijkt
geheel andere elgerachappen te be
zitten dan we aanvankelijk dachten.
We zullen daar te z'Jner tijd nog wel
eens op terug komen.
We willen het nu eersi hebben
over Us, met behulp waarvan we
vuur willen maken.
Op grond van
de nieuwe loonpo
litiek zijn toen In
de vakraad ook
loonondcrliandelln-
gen gevoerd die
uiteindelijk resul
teerden In een ver
hoging van dc lo-
nen met 5 pet.
Tijdens de toen
gehouden bespre
kingen met het Col
lege van Rijksbe
middelaars en de
Stichting van den
Arbeid heeft de vakraad echter reeds
mededeling gedaan van zijn voorne
men om de vooroorlogse methode van
onderhandelingen te vervangen door
een meer verantwoorde, (zo mogelijk
met minder schokken gepaard gaan
de loonherziening) gebaseerd op ge
meenschappelijk aanvaarde bereke
ningen ten aanzien van de economi
sche ontwikkeling.
Het besluit de daarmede verband
houdende problematiek ernstig in
studie te nemen was toen reeds ge
nomen.
De vakraad is er zich daarbij goed
van bewust geweest dat eventuele re
sultaten van die studie tot tussentijd
se herziening van de loonbepalingen
zou kunnen leiden. Dat blijkt ook
uit een biref van 4 augustus 1959 aan
het College waarin de vakraad zich
nadrukkelijk heeft gedistancieerd van
de toen bij de beoordeling van de
produktiviteitstrend van 4 pet.
Inmiddels is op grond van de uit
voerige studies komen vast te staan
dat over dc jaren 1953 tot cn met
1958 de jaarlijkse stijging van de pro
duktiviteit niet gemiddeld 4 pet. doch
pet. heeft bedragen. Voor partijen
In de vakraad was dit aanleiding om
de lonen opnieuw te bezien. Immers
moest worden geconstateerd dat In
1959 het percentage loonsverhoging
van de werknemers in de metaalin
dustrie aanzienlijk meer had kunnen
zijn dan dc 5 pet. die zij toen heb
ben ontvangen. Een herstellen van
die fout was en is naar het oordeel
van partijen in de vakraad een eis
van sociale rechtvaardigheid.
Tijdens het overleg daarover heeft
de regering onlangs in een gesprek
met de vakraad bij partijen ernstig
aangedrongen op grote voorzichtigheid
en sterke matiging omdat hij thans
ongewenst zou zijn tussentijdse verbe
teringen in de lonen van collectieve
arbeidsovereenkomsten aan te bren
gen. De regering stelde zich daarbij
op het standpunt van een meerderheid
in het bestuur van de Stichting van
den Arbeid, die terzake advies aan
de regering had uitgebracht.
De vakraad heeft de woorden van
de regering niet naast zich neerge
legd doch daaraan metterdaad gevolg
gegeven. Partijen kwamen namelijk
overeen een verhoging van de lonen
op 1 januari 1961 met 3 pet. en op 1
juli 1961 met 5 pet., alsmede een
tweetal uitkeringen ineens van 1(4
pet. van het jaarloon in de secundai
re sfeer. Daaruit blijkt dat met na
me ook de organisaties van werkne
mers zich thans sterk hebben ge
matigd door niet vast te houden aan
hun eerste voorstel om de lonen per
1 oktober 1960 met 6 pet. en In het
voorjaar van 1961 nog eens met 3
pet. te verhogen.
Het geheel beschouwend moet wor
den geconcludeerd dat ook het recen
te beleid van de Vakraad voor de Me
taalindustrie getuigt van grote verant
woordelijkheid en van begrip voor de
werkelijkheid. Daarom mag worden
verwacht, dot de toetsende instanties
de voorstellen vsn de Vakraad voor
de Metaalindustrie onbevooroordeeld
cn op de juiste wijze zullen waarde
ren. Drie concrete punten verdienen
daarbij speciaal de aandacht.
1. In de eerste plaats zal men er oog
voor moeten hebben dat de vakraad de
c.a.o. niet wenst open te breken, doch
slechts een looncorrectle wil op grond
van wat reeds in 1959 mogelijk zou zijn
geweest.
2. Het tweede punt ls dat de vrees
voor repercussies bezwaarlijk als rr-
gument tegen de voorgestelde loon
correctle kan worden aangevoerd.
Dat geldt temeer gegeven het feit dat
34 pet. van de werknemers in Neder
land een grotere loonsverhoging heeft
ontvangen dan de werknemers in de
metaalindustrie.
3. En tenslotte zal men moeten be
denken dat ook de prijspolitiek van de
regering niet tegen de voorstellen van
de vakraad in stelling kan worden ge
bracht. De zeer nadrukkelijke verkla
ring van de werkgeversorganisaties
waarmede zij hebben uitgesproken
hun medewerking aan het prijsbeleid
onverkort te blijven handhaven laat
daarover geen twijfel bestaan.
