ASPRO
2
Minister Cals kan
tevreden zijn
OimWlKe^BRlEF
KRONIEK
Tweede Kamer vraagt
meer bijzondere hts-en
Met STO
R
IX
EST
VERKOUDHEID
NEDO-ME
Enkele kan tie keningen
ra
aas
'Arjos over samenwerking met
de rooms-katholieken
Paus zou nog dit
jaar drie nieuwe
kardinalen benoemen
Beroepingswerk
Een woord voor vandaag;
Kamer akkoord met regeling
ivetenschappelijk onderwijs
2
THEOLOGIE EN SUBSIDIE
^U de kruitdamp enigszins is opgetrokken, heeft het zin, nog eens terug te
komen op de discussie, die de Tweede Kamer vorige week over del
subsidiëring van de theologische faculteiten van de bijzondere universiteiten!
heeft gehouden.
Zoals men weet, hebben de Kamerleden cn minister Cals een wapenstilstand j
gesloten. De minister bereidt een wettelijke regeling voor en men kan dus
verwachten, dat het debat, aanvankelijk binnenskamers, daarna weer in het
openbaar, nog wordt voortgezet.
Voor een goed begrip diene het volgende korte overzicht van de overheids^
bemoeiing met het hoger onderwijs.
Vanouds betaalt de overheid alle kosten van de rijksuniversiteiten. Van de
bijzondere universiteiten, zoals bijvoorbeeld de Vrije Universiteit te Amster
dam en de R.K. Universiteit in Nijmegen, vergoedt zij 95 procent van dej
kosten. De theologische faculteiten van deze bijzondere universiteiten vallen
echter nog buiten deze regeling, aangezien de besturen van deze universiteiten
overheidsbemoeiing met hun theologische opleidingen niet aanvaardbaar
achtten.
Aan de rijksuniversiteiten worden de predikanten van de Nederlands Her
vormde Kerk opgeleid. Is niet juist de eerste openbare universiteit door
Willem van Oranje aan Leiden geschonken om onze reformatorische kerken
van predikanten te voorzien?
De oude Hoger-Onderwijswet, die uit 1876 stamt, biedt bovendien enkele
faciliteiten aan die kerkgenootschappen, die bij het tot stand komen van die
wet in de universiteitssteden hun theologische opleiding hadden gevestigd.
Deze kerkgenootschappen mogen voor hun opleidingen gebruik maken van
de theologische faculteiten der openbare universiteiten en ook kerkelijke
hoogleraren benoemen.
De overheid draagt bij in de salariëring van deze hoogleraren: zij keert hun,
ook nog heden ten dage, het bedrag uit, dat zij in 1876 ontvingen. Onder
deze regeling vallen de Remonstrantse Broederschap, de Evangelisch-Luther
se Kerk en de Algemene Doopsgezinde Sociëteit. Zij bezitten hoogleraren
aan de Rijksuniversiteit te Leiden en de Gemeentelijke Universiteit te Am
sterdam. De Remonstrantse Broederschap ontvangt hiervoor van de over
heid 2400 per jaar, de Evangelisch-Lutherse Kerk 3000.
Het valt te begrijpen, dat de overheid voor de opleidingen, die zij geheel
of gedeeltelijk betaalt, enkele deugdelijkheidseisen stelt. Deze zijn vermeld in
het Academisch Statuut, dat als algemene maatregel van bestuur door de
minister van onderwijs wordt opgesteld en bij Koninklijk Besluit, dus buiten
het parlement om, wordt vastgesteld.
Nu had minister Cals aanvankelijk het voornemen, in het wetsontwerp
tot regeling van het wetenschappelijk onderwijs een bepaling op te nemen,
waardoor ook de theologische faculteiten van de V.U. en de R.K. Univer
siteit subsidie zouden ontvangen. De bewindsman gaf toe, dat in deze facul
teiten een stuk kerkelijke opleiding plaats heeft, waarmee de overheid zich
misschien beter niet kan bemoeien, maar daarnaast beoefent men er de theo
logische wetenschap, en om dit wetenschappelijke aspect te stimuleren zou
overheidssubsidie juist zijn.
Tijdens het vooroverleg kon echter met de betrokken universiteiten geen
overeenstemming worden bereikt. De bezwaren kwamen niet van r.k. zijde.
De eigenlijke r.k. priesteropleiding heeft plaats op de seminaries; de theo
logische opleiding in Nijmegen is slechts bedoeld als een z.g. postdoctorale
leergang, bestemd voor hen, die reeds priester zijn.
Aan de V.U. ligt dat echter anders. De practijk wijst uit, dat zij, die hier
theologie studeren, uiteindelijk een predikantsplaats in de Geref. Kerken
gaan bekleden, en al staat men aan de V.U. In principe niet afwijzend tegen over
heidssubsidie voor de theologische wetenschapsbeoefening, wèl is men prin
cipieel ertegen, dat de overheid en dan nog wel in het gemakkelijk te
wijzigen Academisch Statuut eventueel eisen gaat stellen ten aanzien van
dc gereformeerde predikantenopleiding.
Minister Cals achtte het daarom raadzaam, eerst te wachten op overeen
stemming in universiteitskringen, alvorens een nadere regeling voor te stellen.
Dit was echter niet naar de zin van het r.k. Tweede-Kamerlid magister Stok
man. Deze wenste, dat de Kamer nu al een principiële uitspraak over de sub
sidiëring zou doen.
Van antirevolutionaire zijde rees hiertegen fel verzet, want aanneming van het
amendement-Stokman zou betekenen, dat subsidiëring van de theologische
faculteiten van de V.U. en de R.K. Universiteit weliswaar in de wet mogelijk
werd gemaakt, maar dat in het Academisch Statuut, dus buiten het parle
ment om, de nadere voorwaarden zouden worden geregeld.
De a.r. fractie vond dit een te zwakke waarborg en haar leider, dr. Bruins
Slot, diende dus een motie in, waarin de minister werd uitgenodigd, een
wettelijke regeling m.b.t. de subsidiëring en de daaraan verbonden voor
waarden te ontwerpen.
De c.h. fractieleider, dr. Tilanus, kwam samen met de liberale pror. Oud
met een motie, waarin de bewindsman werd gevraagd, een commissie in te
stellen om zich nader over deze aangelegenheid te beraden. Bij dit overleg
zou dan ook de positie van de theologische opleidingen van de remonstran
ten, evangelisch-luthersen en doopsgezinden kunnen worden betrokken. Dit
was namelijk de uitdrukkelijke wens van de liberalen. Het gaat niet aan,
meenden zij, de theologische faculteiten van de V.U. en de R.K. Universiteit
te subsidiëren, terwijl genoemde drie kerkgenootschappen jaarlijks slechts
een paar duizend gulden ontvangen.
De motie-Bruins Slot, die het verst ging. werd met grote meerderheid aan
genomen, die van de heren Tilanus en Oud haalde de eindstreep niet.
Minister Cals studeert nu verder op het subsldievraagstuk. De theologische
faculteiten van de V.U. en de R.K. Universiteit zullen nog enige tijd
op subsidie moeten wachten, hetgeen men overigens in Nijmegen meer be
treurt dan in Amsterdam.
Spreid ingsra pport
aangevochten
(Van onze parlementsredactie)
„De titel van de nota duidt op
toekomstige spreiding van het ho
ger technisch onderwijs, maar als
ik de inhoud lees, blijkt, dat er in
de toekomst volgens de staatsse
cretaris niets of bijna niest meer
te spreiden zal zijn. Het ergste is
nog, dat het confessionele onder
wijs hierbij als sluitstuk dient. In
hoofdlijnen heeft deze nota ons te
leurgesteld."
Dit zei gisteravond de heer C. van
Nlerop (a.r.), toen de Tweede Ka
mer de nota inzake de spreiding van
de hogere technische scholen be
handelde. In deze nota geeft staats
secretaris Stubenrouch aan waar
zijns inziens h.t.s.-en gevestigd be
horen te zijn. Tot 1975, de termijn,
die de nota bestrijkt, acht hj
slechts één nieuwe h.t.s nodig, en
wel in het Westen van het land.
Is het wel zo. vervolgde de heer Van
Nierop. dat de belangstelling voor een
h.ts.-opleiding tot 1975 relatief niet zal
Als een prognose zo moeilijk
toenemen? Hl
is, waarom wordt dan de S.E.R.,
immers een afdeling vakonderwijs
heeft, niet gevraagd de toekomstige
behoefte aan h.t.s.-ers na te gaan? Deze
nota heeft een voorkeur voor grote
scholen, want zij streeft naar een aan
tal van 700 leerlingen per school. De
a.r.-fractie acht op kleinere scholen
een meer gezonde vorming mogelijk.
„Wij willen geen schoolfabrieken."
Te technisch
Het grote manco in de nota is wel
de technische redeneertrant, die wordt
gevolgd. In de geest van de nota is geen
plaats voor het confessionele onder
wijs. De staatssecretaris meent, dat er
hoogstens plaats is voor een confes
sionele compromisschool voor alle gods
dienstige richtingen, niet voor zelfstan-
Advertentie
't helpt en
RED BANC
't is lekker
ROOSENDAAL
SYMPTOOM
Met een zekere voldoening heeft D c
Volkskrant kennisgenomen van het
bericht, dat de (anglicaanse) aartsbisschop
van Canterbury binnenkort een bezoek zal
brengen aan de paus. Het blad schrijft:
„Voordat men zich nu overgeeft aan de
allerstoutste verwachtingen, is liet raad
zaam zich op enige feiten te bezinnen. Al
lereerst moet worden vastgesteld, dat dc
aartsbisschop van Canterbury geen abso
luut hoofd is van de anglicanen, al beet
het dan ook, dat zijn zetel teruggaat tol
Sint Augustinus. Hij is slechts de eerste
onder zijn (zeer talrijke) gelijken, zonder
bindende zeggenschap, maar wel met een
groot moreel gezag. In de totale angli
caanse gemeenschap is de band soms los:
ieder staat op zichzelf. De eenheid is dan
ook meer structureel dan theologisch te
noemen. Het volkomen leiderschap van de
paus van Rome, wiens onfeilbaarheid als
dogma werd afgekondigd toen Engeland
drie eeuwen een eigen weg had ingesla
gen. staat hier lijnrecht tegenover. De
Engelse Kerk kent trouwens over het al
gemeen een afkeer van alles wat dogma
tisch is. Binnen de anglicaanse kerk be
staan sterke atromingen van hoogkerkelijk
tot zeer streng protestants en uiterst vrij
zinnig. Al is het begrip voor Rome bij de
eerste richting groeiend, de tweede wil er
zekrj- niets van weten. Zó groot is de te
genstelling in Engeland zelf, dat al enkele
maanden fel wordt gestreden om de opvol
ging van dr. Fisher: moet dc nieuwe aarts
bisschop een „slappe figuur" zijn, een soort
ornament, of een krachtige voorzitter, die
zijn stempel op de kerk zal zetten? En als
men tot het laatste besluit, welke richting
moet hij dan zijn toegedaan? De huidige
anglicaanse aartsbisschop naar het Vati-
raan: een historisch feit, zoals het ponti
ficaat van pans Johannea er al zoveel heeft
opgeleverd. Vergeten we echter niet, dat
dr. Fisher tevoren óók gaat praten met de
patriarchen der oosters-orthodoxe kerken,
die altijd aantrekkingskracht op het angli-
funismr hebben uitgeoefend. Reed» de
eerste Lambethconferentie in 1867 streef
de naar een zekere eenheid met het Oos-
len omdat heide er prat op gaan de leer
van het oude christendom gaaf te hebben
bowaard, tegenstelling tot de rooms-ka-
De buitenlandse commissie van de
Arjos, de jongerenorganisatie van de
A.R.-partij belegt zaterdag 5 novem
ber in Hotel Smits te Utrecht een bij
eenkomst, tijdens welke gesproken
zal worden over de samenwerking tus
sen protestanten en rooms-katholieken
in de politiek. Dr. W. P. Berghuis,
voorzitter van het centraal comité
van de A.R.-partij en ds. A. J. Kret,
Nederlandse Hervormd predikant te
Krimpen aan de IJssel zullen het on
derwerp ieder vanuit eigen gezichts
punt bespreken.
Protestantse jonge leden van
christelijke politieke partijen uit Neder
land. Duitsland en Zwitserland houden
op 11 en 12 november in het Duitse Rijn
stadje Bad Godesberg hun vierde protes
tantenconferentie. Drie sprekers, dr. Eu-
gen Gerstenmaier, de president van de
Westduitse Bondsdag, dr. A. Sauser,
Zwitsers parlementslid en prof. G. Bril-
lenburg Wurth, hoogleraar aan de theo
logische hogeschool der gereformeerde
kerken te Kampen, zullen het religieuze
en praktische politieke aspect van de
samenwerking tussen protestanten en
rooms-katholieken belichten. Uit Neder
land worden A.R.-. C.H.- en staatkundig
gereformeerde jongeren verwacht.
In doorgaans welingelichte kringen in
het Vaticaan meent men te weten dat
de paus voor het einde van dit jaar een
vierde consistorie bijeen zal roepen.
De paus zal op dit consistorie de na
men van rog drie kardinalen bekendma
ken. Dit zijn dan de drie die hf hoofd
van de Rooms-Katholieke Kerk op het
consistorie van maart in petto heeft ge
houden. Aangenomen wordt dat Ferret-
to. assessor van het consistorie. Dante,
secretaris van de congregatie van riten
en prefect van de pauselijke ceremonie-
en. en Callori di Vignale. major domus,
tot kardinaal zullen worden benoemd.
dige christelijke scholen. De h.t.s.-ers
eenter zullen in hun beroep aan men
sen leiding moeten geven. Daarom moet
de persoonlijkheidsvorming op de h.t.s.-
en erop gericht zijn de Bijbel in het
centrum te stellen.
Moet het christelijk technisch onder
wijs opgeofferd worden aan de rentabi
liteit van het neutrale? De overheid had
zich integendeel moeten afvragen hoe
de achterstand van bet confessionele
hoger technisch onderwijs kan worden
ingehaald.
Aan Rotterdam is vroeger een prot.-
cristelijke h.t.s. beloofd. Wat verzet
zich tegen inlossing van deze belofte?
In elk geval niet de ruimte. Deze nota
vormt een te smalle basis voor het ne
men van verantwoorde beleidsbeslissin
gen en stelt de a.r.-fractie voor grote
moeilijkheden, aldus de heer Van
Nierop.
Niet tevreden
De heer B. Engelbertink (kath.
bleek eveneens niet tevreden over het
geringe aaantal bijzondere h.t.s.-en, dat
in de nota nodig wordt geacht. Naast
18 neutrale bestaan er in ons land mo
menteel vier r.k. h.t.s.-en. één chris
telijke h.t.s. is in oprichting. Het is
niet te veroordelen, dat gestreefd wordt
naar grote efficiënte scholen, maar het
is evenmin onaanvaardbaar, dat bijzon
dere h.t.s.-en worden opgericht, die de
door de staatssecretaris gestelde norm
van 700 leerlingen niet halen. Een aan
tal van 500 achtte de heer Engelbertink
ook voldoende.
„Voor mijn fractie is beslist niet te
aanvaarden, dat tot 1975 slechts één
nieuwe h.t.s. nodig zal zijn. Met name
in Zuid-Limburg, maar ook in andere
delen van het land is de stichting van
r.k. h.t.s.-en nodig." Volgens KVP-
standpunt moet overigens die ene toe
gezegde school in Rijswijk komen en
rookms-katholiek zijn.
Ook de heer J. de Ruiter (c.h.) be
nadrukte de noodzaak van meer protes
tantse en rooms-kathoiieke bfjzondere
h.t.s.-en, Rotterdam moet de plaats zijn
voor de nog te stichten h.t.s. in het
Westen van het land. Dit moet dan een
protestants-christeiyke school zfjn,
dus de heer De Ruiter.
De Cvh.-afgevaardigde noemde een
jroot aantal scholen, die, wat het leer-
-ingenaantal betreft, de norm van de
staatssecretaris niet halen. Wat moet
er met deze scholen gebeuren? Moeten
ze verdwijnen?
Geen keus
De ouders staan bij dit soort scholen
niet vrij in de keus van de onderwijs-
richting. die ze voor hun kinderen wen
sen. Ik ben bij het lezen van deze nota
van een koude kermis thuis gekomen.
Juist van deze staatssecretaris had ik
anders verwacht, zei mr. A. M. L H.
Baeten (kath. v.). Juist omdat de afge
studeerde h.t.s.-ers vrijwel allen in een
technisch, van nature materialistisch
arbeidsmilieu terecht komen, zijn con-
fessionle h.t.s.-en nodig.
Wellicht bevordert de oprichting van
een h.t.s. nabij een industrialisatieter
rein de industrialisatie. Mr. Baeten
dacht in dit verband aan Zuid-Limburg.
Bij de socialistische fractie vond dr.
Stubenrouch eindelijk steun. Nota's als
deze zijn erg nuttig, meende mevrouw
D. Heroma Meilink (soc.), want door
planning voorkomt men onnodige school
stichting. Ook de opmerkingen over de
confcssionle h.t.s.-en vinden bij de
socialistische fractie grote weerklank,
Lacune
Deze spreekster wenste een nieuwe
h.t.s. in Alkmaar. Een tweede nieuwe
school zou dan een „samenwrkings-
school op confessionele basis" moeten
zijn, te vestigen in een van de grote
steden in het Westen. De grootste lacune
in de nota is het ontbreken van plan
nen voor een tweede h.t.s. in Z.-Lim-
burg, waar de industrialisatie en dus
de behoefte aan h.t.s.-ers nog steeds
toeneemt.
Mevrouw lr. A. Kuiper-Struyk (lib.)
tenslotte verweet de staatsecretaris, dat
aan het optselen van de nota een te
eenzijdig vooronderzoek heeft vooraf
gegaan. Het uitgangspunt is meer ge
richt op de bouwpolitiek dan op de
behoeftevoorziening.
'De staatseecretarls wilde ita het aan
horen van alle kritiek graag nader
overleg plegen. HU vroeg daarom op een
later tydstip te mogen antwoorden. Dat
werd hem toegestaan. Gezien de over
lading van de agenda zal het antwoord
waarschUnlUk tot dc volgende week
moeten wachten.
Prof. dr. Kuhlmeyer
opvolger van
prof. J. Wisselink
Vinmiddag heeft te Rotterdam dr.
H. J. Kuhlmeyer met een oratie het
ambt van hoogleraar aan de Neder-
landsche Economische Hoogeschool
aanvaard. Hij sprak over „Efficiëntie
aan de frontlijn der bedrijfskolom".
Daarbij schonk hij in het bijzonder
aandacht aan de invoeld van de ge
stelde nieuwe Europese markvormen.
'Evenals zijn voorganger prof. dr. J.
Wisselink schonk hij daarbij hoofd
zakelijk aandacht aan de textielindus
trie. Volgens de spreker ligt het voor
deel van de grotere markteenheden in
Europa wat de handel betreft in de
vorm van een relalief grotere omzet-
toename, dus snellere omzetgroei, die
ten deel valt aan die individuele of
groepen van detail-en groothandels
bedrijven, die hun kostenbesparing
aan de consument ten goede doen
komon.
tholickcn. Dat rlie leer in bet Oosten en in
Engeland nogal verschilt, maakt de bewe
ring zwakker. Het verschil heeft trouwens
bet gesprek tussen de twee belemmerd.
Zeker is echter dat .en zo vurig verhoop
te en alom afgesmeekte hereniging der
verscheurde christenheid haar grootste
kansen vindt bij orthodoxie en anglicanis-
me. Juist dit maakt de reis van dr. Fisher
als geestelijk voorman van een zich bij uit
stek oecumenisch noemende kerk zo be
langrijk. In deze .stap, ook al is die het
gevolg van een persoonlijk initiatief, mo
gen we een teer positieve poging zien tot
tornadering Dat van de zijde van de ang-|
licaanse kerk die in zekere zin tnssm j
dr reformatie en de rooms-katholieken
staat en staan wil de bereidheid is gr-
toond de paus te bezoeken, is een »ymp-|
toom van een gezindheid, waarvoor wel
dankbaar moeten zijn. I
Bescherm U tegen
Als U zich maar even rillerig of
onprettig voelt:
'AS PRO'5 -entfó&ittoeeb fitf
Kleine oorzaken,
grote gevolgen
Een klein wondje kan de poort zijn waardoor
ziektekiemen binnendringen. Dan ontstaat
er Infectie en een min of meer ernstige ont
steking Is het gevolg. Gebruik daarom bU
elke verwonding de reeds door drie geslach
ten geprezen Kloosterbalsem (Akker-Bal
sem), de zuiverende en ontsmettende wond-
balsem bij uitnemendheid. Ook U zult zeg
gen: „Kloostorbalsem. geen goud zo goed.".
NED. HERV. KERK
Beroepen te Opheusden: J. Zwijnen-
burg te Oldebroek; te Genemuiden: G.
van Estrik te Nieuwland.
Bedankt voor Zuilichem-Nieuwaal: J.
C. Schuurman te Bleskensgraaf; voor
Nieuw-Lekkerland: P. Westland te St.
Annaland.
GEREFORMEERDE KERKEN
Tweetal te Schiedam, vac. E. J. Oom-
kes: C. Goeman te Haarlem-Zuid en G.
van Halsema te Fijnaart.
van Halsema te Fijnaart
Polen biedt studenten
studiebeurzen
De Poolse regering heeft voor de
academische jaren 1960-1961 en 1961-
1962 een aantal beurzen ter beschikking
gesteld van Nederlandse studenten, af-
werkers voor verdere studie aan een
universiteit of hogeschool in Polen. Er
zijn beurzen van 6 a 10 maanden en
beurzen van 1 a 2 maanden, de eersten
zijn voornamelijk bestemd voor studen
ten in chemie, bodemkunde, geschiede
nis der architectuur, Slavische talen,
fysische chemie, organische chemie,
wiskunde en theoretische natuurkunde.
De tweede categorie beurzen is be
stemd voor wetenschappelijk werkers
ter kennismaking met poolse collega,s
en voor algemene gedachtenwisseling.
Voorts zijn nog enkele beurzen van 4
maanden beschikbaar voor kunste
naars, waarbij speciaal gedacht is aan
pianisten, schilders en beeldhouwers.
Advertentie
Transparante kleorlak
van Ceta-Bever
De Franse kerken hebben zich uitgesproken over de oorlog
in Algerije en gezegd: „Vrede mag niet langer een kwestie
van prestige zijn, noch van onvoorwaardelijke overgave."
Voor de verhouding van mensen onder elkaar is dat een
ware uitspraak. Wie zichzelf wil handhaven kan niet in vrede
leven met zijn medemensen. Maar wie onvoorwaardelijk voor
de ander buigt, vindt ook geen vrede. Pas waar twee partijen
elkaar aanvaarden is eensgezindheid mogelijk, anders wordt
samenwerking al te gauw overheersing.
Maar is het ook waar ten opzichte van God? Het eerste zeer
zeker. Als wij ons als mens groot willen houden tegenover
Hem zullen wij nooit vrede vinden, want dan proberen we
naast God te staan en daar is geen plaats„Heere, wie is U
gelijk?", vraagt de psalmist.
Maar er is ook geen vrede mogelijk zonder onvoorwaardelijke
overgave. Wie kan God ter verantwoording roepen? Het geloof
is geen zaak van geven en nemen. Het is alleen een zaak van
geven. God geeft alles. Zijn eniggeboren Zoon. De mens geeft
alleszichzelf. Christus zegt: „Mijn vrede geef ik u, niet
gelijker-wijs de wereld hem geeft." In de wereld is slechts
vrede mogelijk door onderling overleg, bij God slechts door
onvoorwaardelijke overgave.
(Van onze parlementsredactie)
T7"OORLOPIG kan minister Cals tevreden zijn. De Tweede Kamer
ging gistermiddag akkoord met zijn wetsontwerp tot regeling van
het wetenschappelijk onderwijs, onder het voorbehoud van een tweede
lezing. Dit laatste betekent, dat de minister nu alle aanwijzingen, die
tijdens het overleg met de Kamer in het wetsontwerp zijn gekomen
in de wetstekst verwerkt, het geheel laat drukken en dan weer aan
de Kamer overlegt voor een definitief oordeel.
Zo'n tweede lezing bleek wel nodig,
want het aantal amendementen, dat in
behandeling is geweest, loopt in de tien
tallen, en zelfs voor geroutineerde on-
derwijsspecialisten werd het moeilijk,
door de bomen het bos nog te zien.
Gisteren zijn nog enkele belangrijke
punten ter sprake gekomen. De meeste
tijd werd besteed om tot een zo doel
matige bescherming van wetenschappe
lijke titels te komen. Er bestaan name
lijk in binnen- en buitenland instellingen,
die eventuele gegadigden meV betrekke
lijk weinig moeite en tegen betaling
van een bepaald bedrag aan een doc
torstitel helpen, en minister Cals wil dit
in zijn wetsontwerp tegengaan.
In de Kamer vroegen dr. W. H. Ver-
mooten (soc.) en dr. I. N. Th. Diepen
horst (c.h.) zich af, of de beoogde ti-
telbescherming enerzijds wel waterdicht
was en anderzijds wel recht deed aan
die instellingen, die wel geen universi
teit zijn, maar toch het promotierecht
bezitten, zoals de Johannes Calvijnstich-
ting in Kampen en het Bergmanianum
Lieve Peter,
Het is, geloof ik, net zo'n dag als je beschreef, fijn grijs,
met 's ochtends al direkt het geluid van mattekloppers en
mussen, zo'n dag, die ruikt naar nagellak. Ken je de geur van
magellak, ik denk haast van niet, 't ruikt heel zoet, overdone-
zoet, zo ongeveer als die glazige rode zuurstokken, waaraan
je zuigt tot ze een heel fijn puntje hebben. (Je mond kleeft,
nog één keer in de draaimolen en dan naar huis, er danst een
aapje aan een knoop van je jas, wat was je bang heel hoog
in het grote rad, maar je keek wel ver weg en alle mensen
waren zo klein; kleine auto's en je hield je erg stevig vast
met je ogen stijf dicht als je naar beneden ging met zo\n raar
gevoel in je buik, jammer dat we naar huis moeten).
Ik heb het koud, m'n haar kleeft een beetje vochtig op m'n
voorhoofd en toch regent 't niet, nog niet. 'k Voel me een
beetje moe, van alles op school denk ik, toch waren er ook
lieve dingen vandaag: „je hebt een leuke rok aan", een groet
van een jongen op straat, die allang niet meer bij je in de
klas zit, een draaiorgel onderweg.
Bloemen, ik wou dat nu bloemen kon plukken als in de va
kantie, zoveel dat je niet eens meer armen vol plukt, maar
kiest, deze en die en deze, als in een wereldwijde bloemenwin
kel. Vandaag een boeketje klaprozen, zijden luchtige klaprozen,
ze hebben wijde rode rokken aan en vinden het niet erg om
te verwelken.
Gisteren zaj ik een vlinder sterven, vanochtend trok een
zwerm beweeglijke stippen hoog boven de stad. Ik wist niet,
dat er al eikels waren, het wordt tijd voor bont, naar viooltjes
ruikend bont of met zo maar een geur, allemaal dode diertjes,
ze hebbent er mij in genaaid.
We drinken warme melk, anijs, ik houd niet van anijs. Het
■ndkt naar brave jongetjes, die jongetjes met zwarte zieltjes,
die uit donkere wakken naar een algehele verzoening trekken,
naar chlichc nieuwjaarswensen met veel goud en sneeuw.
Jazz. Ook daar heb ik behoefte aan. Je hebt gelijk: het is
erg tastbaar soms, het lukt me nooit goed om te zeggen waarom
ik iets mooi vind of niet. Ik houd van 't ongecompliceerde,
geen barok, geen thema, honderd keer verstopt en herkauwd,
ik kan echt blij worden met iets mat ritme, stuwend is de
term geloof ik, of iets weemoedigs, wat maakt dat je langer
wakker ligt dan anders. Wonderlijk hoe vatbaar je 's avonds
bent voor muziek. Een brief die je 's avonds schrijft is ook
anders, dan die je 's ochtends schrijft, b.v.
Het regent eindelijk, ergens speelt iemand piano, telkens de
zelfde drie maten, ik krijg er hoofdpijn van, dat past echt bij
vandaag. Vier uur. Er zal wel thee zijn, warme roodbruine
thee in m'n eigen kopje. Ik houd van thee zetten, van alle
geluiden, 't water uit de kraan in de ketel, het zingen als het
kookt, de klank van de theepot op het aanrecht, knip zegt het
theebusje, de lepeltjes rinkelen op de schoteltjes.... Ze hoeven
me niet te roepen, ik hoor al die geluiden en herken ze als
voetstappen.
't Gaat harder regenen, ik sluit m'n raam, 't waait ook, zie
ik. 't Is weer om je klein te maken als een vogel in z'n nest
en zachtjes te huilen tot je slaapt. Het was gisteravond laat,
misschien maakt dat me ook wel een beetje triest.
Fijn, dat jij m'n handschrift kunt lezen, iedereen maakt er
denigrerende opmerkingen over, dat is naar, maar je went
er aan te lachen om dingen, die je helemaal niet leuk vindt.
M'n pootje is me zo dierbaar; als een gedicht van mij getypt
of gedrukt is, lijkt het door een ander geschreven, een die toe
vallig dezelfde naam heeft als ik.
Zou jij ook zo graag een konijn op je kamer willen hebben,
of zelfs maar een hamster? Het duurt niet zo erg lang meer
voor ik jarig ben, misschien, als ik erg graag wil...
Het is zo iets liefs zo'n warm lijfje in je hand, je voelt het
hartje kloppen onder je vingers, en dan weet je ineens, dat
je adem haalt, dat je leeft zonder er om gevraagd te hebben.
Het is een gevoel alsof je de zon ziet schijnen na een nare
film of het wakker worden na een droom als een kwal.
Sybille de spin is er weer, ik hoop tenminste dat het dezelf
de is als verleden jaar, ik moet m'n raam voorzichtig open
en dicht doen, anders gaat het web stuk. Ze woont weer in een
hoekje achter een puntje los behang. Verleden jaar was ze
ineens weg, ik ben bang, dat m'n moeder toen dat hoekje
heeft schoongemaakt.
Als ik morgenochtend tijd heb. fiets ik even om, ik weet een
wilde wingerd in zulke mooie kleuren, hier vlakbij!
Ik geloof, dat ik weer veel te veel geschreven heb. Ik wacht
op je brief,
JE MARJA
in Nijmegen. Het is onjuist, aldus dr.
Diepenhorst, dat iedere instelling, die
zich als wetenschappelijk onderwijsinsti
tuut laat registreren, automatisch de
bevoegdheid krijgt, doctoraten te verle
nen.
"JX/TINISTER Cals meende, dat volledige
■1V1 bescherming tegen zwendel is uit
gesloten. Men is daarvoor te vinding
rijk. Hij las voor uit een jaarverslag
van de „Stichting voor Neo-religie", dat
er trots gewag ven maakte, dat in het
afgelopen jaar het vijfde bestaans
jaar van de stichting niet minder dan
6 doctoraten in de psycho-orientologie
waren verleend.
De heer Diepenhorst diende een amen
dement in, minister Cals pleegde tij
dens de theepauze binnenskamers nog
eens overleg met de commissie van
voorbereiding en het resultaat was, dat
voortaan voor Nederlanders alleen de
doctorstitels, verkregen aan een Neder
landse universiteit of hogeschool, en de
doctoraten in de godgeleerdheid en wijs
begeerte, verkregen aan andere door de
minister erkende instellingen van we
tenschappelijk onderwijs hiertoe be
horen die kerkelijke instellingen, die
reeds het promotierecht bezitten gel
dig zijn. Iedereen, die uit anderen hoof
de een doctorstitel wil voeren, dient
eerst toestemming te vragen aan de
minister van onderwijs.
Op een vraag van dr. J. J. R. Schmal
(c.h.) verzkerde de minister, dat het
promotierecht van beide theologische ho
gescholen te Kampen wordt erkend.
„Kampen zal niet mei moeilijkheden te
kampen hebben."
'np ZOU ME een eer zijn, tegen de
J- vice-president (drs. Korthals) en de
minister van economische zaken (drs.
De Pous) „collega" te kunnen zeggen",
bekende magister dr. J. G. Stokman
(kath. v.), toen hij als voorzitter van
de commissie van voorbereiding het
voorstel van minister Cals om alle doc
torandi voortaan „magister" te noe
men, besprak. Maar, vervolgde hij, een
titel moet men niet opdringen en in de
kring van hen, die daarvoor in aanmer
king komen, heeft men er bezwaar te
gen. Dus moet „doctorandus" maar ge
handhaafd blijven.
Dr. Diepenhorst voelde meer voor de
meesterstitel, te verlenen aan alle doc
torandi. Hij had een amendement van
deze strekking ingediend. Aan zijn zijde
vond hij slechts een minister Cals, die
voor de magister niet zo fel streed als
de vorige week voor artikel 60, en de
magisterstitel gaarne wilde inruilen voor
die van „meester."
„Nederland is nog niet rijp voor dit
standpunt concludeerde de minister.
Hij zag lijdzaam toe, hoe op voorstel
van de commi-sie van voorbereiding de
doctorandi de plaats kregen, die hij aan
de magisters had toebedacht. Slechts dr.
Diepenhorst steunde hem.
Een klein debatje ontstond nog,
toen dr. Kortenhorst zich begon af te
vragen, of het wel juist is om achter,
samentrekkingen als dr., mr. en
(soc.) betwijfelde, of dit op een offi
cieel voorschrift berust. Niemand in
de Kamer scheen precies te weten,
waar die punt vandaan komt, totdat
minister Cals opperde, dat het mis
schien in de Woordenlijst van de Ne
derlandse Taal zo is geregeld, zodat
deze punt de bescherming geniet van
dc spellingswet van 1947. Bij de twee
de lezing zal de minister hierover het
verlossende woord spreken.
Enkele meer technische amendemen
ten werden zender grote tegenstand aan
genomen. Bij de stemming-bij-zitten-en-
opstaan over een amendement, dat de
Algemene Rekenkamer het recht geeft,
controle uit te oefenen op de financiën
van de rijksuniversiteiten, verhief zich
slechts mevrouw G. V. van Someren-
Downer. Zij was tegen. Niemand was
ertegen, dat aan de wetenschappelijke
staven een rol bij het overleg over be
stuursaangelegenheden op de universi
teiten wordt toegekend.
Voordat het wetsontwerp zonder hoof
delijke stemming angenomen zou wor
den, Kwam de communist Bakker zeg
gen, dat hij uit principiële overwegin
gen zijn steun niet kon geven.
Universiteitskerk van
Leipzig wordt
afgebroken
De Universiteitskerk te Leipzig ë'cn
van de weinige cultuurmonumenten in
deze Oostduitse stad die in dc oorlog
onbeschadigd is gebleven zal worden
afgebroken. De afbraakplannen van het
stadsbestuur hebben zowel bij rooms-
katholieken als protestanten grote onge
rustheid veroorzaakt, aldus meldt het in
Berlijn verschijnende rooms-katholieke
weekblad „Petrusblatt" De evangeli
sche en de rooms-katholieken gebruiken
de kerk voor hun godsdienstoefeningen.
Volgens het stadsbestuur staat het ge
bouw. dat uit de viiftiende eeuw dateert
de plannen voor de aanleg van het
Karl-Marxplein in. de weg.
