Islam heeft in Afrika
de beste papieren
uw har tl
j Boerhaave-Restaurant
Doelbewust streven moet
zijn: opleiding van
eigen geestelijkheid
Jj&lddüu
van kempen
breestraat
SEMPRE AVANTI ZORGDE VOOR
GEZELLIGE ONTSPANNING
Lezing in Volkenkunde
Dr. J. Yansina over religieuze
kunst bij de Kuba
Leerlingen-ver. M.T.G.S.
bestaat 50 jaar
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
S
DONDERDAG 27 OKTOBER 1960
Agenda voor Leiden
Donderdag
Vree wijkstraat 8, 8 uur: opening uit
breiding Hervormd rusthuis „Vreewijk".
Prytaneumzolder, 8 uur. Salon Indien,
Inleiding academische filmstudiedagen,
spr. H. van Wieringen.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Residentie-
Gulden Vlies, 8 uur: Leidse Assur:
Club, Th. C. L. Kok over hypothee!
levensverzekering.
Leiderdorp, Geref. kerk, 8
Zangersavond chr. gem. zangvereniging
Excelsior, tien koren uit ring Leiden.
Vrijdag
Stadsgehoorzaal, 7.30 uur: Huldigings
avond jubileumfonds NZHVM.
Pieterskerk, 7.157.50 uur: Avondgebed
ds. J. Wiersma te Wassenaar, m.m.v. G.
Reijns, hobo.
De Harmonie, 8 uur: Expogé, A. J.
Jongeleen met kleurendia's, een reis
door Leiden.
Raadhuis, burgerzaal, 8 uur: LWIS.
Spr. jhr. mr. F. H. van Kinschot en dr.
L. G. M. Jaquet, m.m.v Leids Kamer
koor o.Lv. Wililem Mizèe.
Schouwburg, 8 uur: Tiende lustrum
leerlingen ver enig i ng Rembrand tlyceum,
opvoering musical Knickerbocker Holi-
Remonstrantse kerk, 8 uur: prof. dr.
L. J. van Hoik over Christelijk geloof
welvaart en geluk.
Zomenzong, 8 uur: Kynologenvereni
ging Rijnland, dr. J. J. van Iersel
dierengedrag.
Filmzaal academie, 12.30 uur :Pauzefilm
LAK.
Gebouw Bethel, 8 uur: Jaarverg. Herv.
Geref. mannenvereniging „De Heere
onze banier".
Lakenhal, 8 uur: Opening schilderijo
tentoonstelling inzendingen voor Wedg-
woodprijs 1960.
Zaterdag
Remlbrandtlyceum, 3.305 uur: R
tie bestuur Emtégees t.g.v. tiende
trum.
Schouwburg, 8 uur: Musical Knicker
bocker Holiday t.g.v. tiende lustrum
leerlingenvereniging Rembrandtlyceum.
Lutherse kerk, 8 uur: Hervormings-
dienst, ds. C. Schroder uit Enkhuizen
en ds. H. J. A. Haan.
Films
Casino (2.30, 7 en 9.15 uur): Canaille
(18 jaar).
g uurjGena(jeioze
Lido (2.30, 7 c
jeugd (18 jaar).
Luxor (2.30, 7
(alle leeftijden).
l 9.15 uur): Zaak M.P.
9.15 uur): vrijdag tot
en met zondag: Met getrokken pistolen
(14 jaar); maandag tot en met donderdag:
Liefde is mijn beroep (18 jaar).
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): Wilde aard-
9.15 uur): Saboteur
beien (18 jaar).
Trianon (2.3*
(14 jaar).
Casino (2.
(14 jaar).
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): Makkers
staakt uw wild geraas «14 jaar).
Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): Samson
and Delilah (14 jaar).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur): Opstand
in Kaukasus (14 jaar); donderdag: Drie
Franse katjes (18 jaar).
Studio <2,30, 7 en 9.15 uur): Wilde
aardbeien (18 jaar).
Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur): Am Tag
als der Regen kam (18 jaar).
Apotheken
Geopend: Zuiderapotheek, Lammen-
schansweg 4, tel. 23553.
Tentoonstellingen
Rijksmuseum van Oudheden, Rapen
burg 28, Panorama der prehistorie (tot
15 december).
Rijksmuseum voor Volkenkunde: Ruan-
da-Urundi, (tot 31 oktober).
De Waag, 2.30—5.30 uur: Pas op onze
(t.m. woensdag 26 oktober,
di.
ook 7—10
n.).
Musea, Institnten. leeszalen e.d.
Imldchirimgen kantoor V.V.V., Steenstr
lb: elke dag geopend van 9 tot 5 uur, op
saterdag tot 1 uur.
Rijksmuseum voor Oudheden, Rapen
burg 28: elke dag geopend van L tot 4 u
Archeologisch instituut, Rapenburg 26
elke dag algemene studiezaal en uitleen-
bibliotheek tot 5 uur (behalve zaterdag
middag).
Aoademisoh-Historisoh museum Rapen
burg 72, elke dag geopend van half 10 tot
hall 1, uitgezonderd op dinsdag en vrij
dag van 2 tot 5 uur.
RijksherbariumNonnensteeg 1: elke
dag geopend van 8.30 tot 12.30 en van
2 tot 4 uur (behailve zaterdagmiddag)
Legermuseum „Generaal Hoefer", Pest
huislaan 7: elke dag geopend van 10—5 u
Pilgrimlaithers-huisje, Boisotkade 2, elke
dag geopend van half 10 tot 12 en van 2
tot 4 uur.
Jeugdbibldtheek. leeszalen en biblio
theek Reuvens, Plantage 6: maandag,
dinsdag en donderdag van 4 tot 5 30 u
woensdag en zaterdag van 12 tot 4.30 u
en vrijdag (speciaal voor de grotere
Jeugd) van 6.30 tot 8.30 uur 's avond».
Contactbureau voor afgestudeerden
Rapenburg op maandag, woensdag en
vrijdag geopend van 10 tot 12.30 en van
tot 4 uur.
Geologisch en mimeralogisch museum
Garenmarkt lb: elke dag geopend van
10 tot 12 en van 2 tot 4 uur
i Gravensteen, Pieterskerkhof 6, juridisch
studiecentrum, elke dag te bezichtigen
tussen 9 en 12.30 en van 2 tot 5 uur
(liefst im de vakanties), concierge: Kolf-
makersteeg 16a
Rijksmuseum voor Volkenkunde, tot 15
oktober: expositie over Ruanda Urundi.
(dagelijks geopend van 10 tot 5 uur).
Advertentie
Dagschotel a ƒ2,
I BOERHAAVELAAN 188A. TEL. 31685 j
Ook sending en missie in Leidse Week
T^EN SERIEUZE BEZINNING op Afrika kan zeer beslist geen aanspraak
-®-J maken op volledigheid als daarbij de confrontatie van het christen
dom met de geestelijke structuren van dit kolossale continent niet aan d«
orde komt. Het is dan ook een bewijs van degelijke voorbereiding, dat de
Leidse commissie onder welker auspiciën de Week voor internationale
samenwerking wordt gehouden, ook een bijeenkomst over zending
missie uitschreef. Om de voorlichting dienaangaande vooral deskundig te
doen zijn, had zij dr. A. Th. van Leeuwen van het instituut Kerk en Wereld
van de Hervormde Kerk en prof. dr. J. Sleyffers van de theologische facul
teit van het r.k. Canisianum te Maastricht uitgenodigd. De bijeenkomst had
plaats in de Grote Pers van het stedelijk
Dr. Van Leeuwen stelde, dat
aan de gang zijnde gisting in d
tinent vol paradoxen ook het christen
dom is opgekomen. Als de Afrikaan in
aanraking komt met dat christendom,
koppelt hij dat onmiddellijk aan Euro
pa, Amerika, de blanken, het kolonialis
me, En dat ligt voor de hand.
Al heel vroeg heeft het christendom
een typische expansie in westelijke rich
ting gehad Het begon in Jeruzalem
van daaruit heeft het zich naar
westen ontwikkeld. Die ontwikkeling
geschiedde ook wel in andere richtin
gen, maar zij is daar bijna overal dood
gelopen. Het is een onmiskenbaar feit,
dat het romeins-griekse christendom
nooit van Afrika en Azië uit is
teerd. Altijd is er verzet geweest tegen
expansie.
Onder liet juk vandaan
Toen is het Mohammedanisme ont
staan. Dat kwam de niet-westerse aspi
raties tegemoet. Geen, wonder dat mil
joenen christenen die al lang hadden
gezucht onder het juk van Byzantium
onmiddellijk voor de Islam werden ge
wonnen. De Islam verenigde alle Ara
bische stammen tot een grote natie rond
om die ene grote tegenhanger van Jeru
zalem: Mekka, het sacrale centrum var
de Moslimse wereld.
Het is reëel de Islam te zien als een
duidelijke tegenbeweging in anti-wester-
DR. VAN LEEUWEN
grondige heroriëntatie
„Kerk-zUn". Ook de Afrikaan wist hier
in zijn diepste aspiraties beantwoord. Wij
;ouden onredelijk zijn, aldus dr. Van
Leeuwen, over het christendom in Afri
ka te spreken zonder deze niet-wijken-
de schaduw over zending en missie te
illen zien.
Ethiopië is een merkwaardige uitzon
dering in deze ontwikkeling. Waat zen
ding en missie hebben gefaald om een
inheemse zelfexpressie van het christen
dom te creëren, is hier een echte vorm
Afrikaans christendom ontstaan, zij
een wonderlijke vorm, waaronder
bijvoorbeeld de polygamie nog steeds tal
lozen onder haar beslag houdt.
Dr. Van Leeuwen meende te kunnen
voorzien, dat binnen vijftig jaar een
zeer belangrijk deel van de Soedan, het
geweldige gebied ten zuiden van Egyp
te, ontstuitbaar door de Islam zal zijn
gepenetreerd. In de laatste eeuw is deze
godsdienst ook met grote kracht naar
midden-Afrika doorgedrongen. De Islam
krijgt daar zelfs een officiële status. Zijn
belijders worden graag in de bestuur
lijke organen opgenomen. Hij dringt
overal door waar de oude stamverban
den desintegreren. De handelsroute
maakt het de Moslimse handelaars en
predikers bovendien zeer gemakkelijk.
Grote beslissing
De tijd van de grote beslissing tussen
Islam en christendom is niet ver meer.
Er zün in Afrika op het ogenblik naar
schatting tachtig miljoen Moslims, tach
tig miljoen heidenen en veertig miljoen
christenen. De stamreligics zullen mede
door de aanraking met het westen spoe
dig gedoemd zijn onder te gaan. Dan is
de keus: tussen het nihilisme cn via
dat wellicht tussen het communisme of
technocratisch despotisme enerzijds
Ie Islam of het christendom ander
zijds. Het moet gezegd, dat verreweg de
beste papieren in handen zijn van de
i. Het westerse christendom is te-
verweven met kolonialisme, impe
rialisme of iets van dien aard. Voor het
primitieve cn emotionele besef van de
Schoolzwemmen in
Leiden
Op maandag 31 oktober en op dinsdag
1 november worden in de Overdekte te
Leiden de schoolzwemwedstrijden gehou-
onder auspiciën van de subcom-
e zwemmen van de gemeentelijke
schoolsportcommissie. Op maandag wordt
•ommen van half 9 tot 12 uur en
kwart voor 2 tot 5 uur, op dinsdag
alleen 's morgens. In verband met de
beperkte ruimte kunnen geen ouders en
choolvrienden worden toegelaten. Zon-
ler deelnemers- of uitnodigingskaart
wordt dan ook niemand binnengelaten-
Voor het vaststellen van de schoolprijzen
len de drie beste tijden van de leer
lingen van elke school op de persoon
lijke nummers alsmede de beste estafette-
ijden het eindresultaat.
Dinsdag om kwart voor 11 is er een
yaterpolotoernooi voor het voortgezet
onderwijs, groepen B en C jongen*.
Afrikaan zijn zending en missie gekop
peld aan koloniale expansie.
Daar komt nog bij, dat er in de Kerk
daar sprake is van een zekere verstar
ring. Zij heeft er in het algemeen met
weinig fantasie gearbeid. Zij heeft te
veel een stuk westers christendom ge
importeerd, dat de Afrikaanse ziel
nauwelijks kon beroeren. De Islam
daarentegenover is een lekenreligie. Hi;
dwingt niet tot afschaffing van primi
tieve gebruiken en werkt niet met goed
betaalde krachten; elke Moslimse leek
is op zijn wijze getuige van zijn geloof
in de grote profeet.
Dr. Van Leeuwen beklemtoonde, dat
aan de kant van het christendom
grondige heroriëntatie nodig is. De vraag
is, hoe het christendom Afrikaans kan
worden. Zal het in staat zijn, tot de ziel
van de Afrikaanse mens en van
Afrikaanse denken door te dringen? Met
grote fantasie zullen wij ons moeten
gaan indenken, hoe het christendom kan
worden overgeplant in deze totaal ande
re wereld.
Geleidelijke benadering
Prof. dr. Sleyffers belichtte eerst het
begin, de groei en de tegenwoordige
stand van het missiewerk. Hij kenschet
ste de missie-arbeid als een moei;
worsteling om begrip. Slechts zeer
leidelijk heeft de missie de ziel ei
geest van de Afrikaanse mens kunnen
benaderen.
Er zijn in Afrika twintig miljoen
rooms-katholiek gedoopte christenen. De
hoogleraar voegde aan deze mededeling
toe, dat onder hen een groot deel is
door het christendom nog maar is
geraakt" zonder dat de christelijke leer
de totale levenswijze heeft kunnen be-
invloeden.
Er werken 12.000 priesters, van welk
aantal zestien procent inheems is. Waren
er in 1957 nog slechts zes inlandse bis
schoppen, nu zijn er 22. Tot het hulpper
soneel ten behoeve van de lijdende men:
en de opvoeding van de jeugd behoren
in zwart-Afrika 17.000 vrouwelijke re
ligieuzen,onder wie 5.000 inheemsen.
De geschiedenis van het Afrikaan
se continent vermeldt veel onrecht.
En juist dat heeft de taak van missdt
en zending uitermate moeilijk ge
maakt. Maar waar de Kerk op eni
gerlei wijze de welvaart van het volk
kon dienen, heeft zij dat gedaan. Zij
heeft de menselijke nood zo realis
tisch mogelijk voor zich gezien, niet
in de eerste plaats om een toeberei
de bodem te verkrijgen voor de
christelijke boodschap, maar louter
uit het oogpunt van christelijke deer
nis. Daarbij moest met spaarzame
middelen worden gewoekerd'.
De kerk heeft in haar benadering van
de godsdienstige Afrikaanse mens veel
geleerd. Zij kwam tot de overtuiging,
dat tal van termen niet gehandhaafd
konden worden en dat inzichten en me
ningen betreffende de daar aangetrof
fen geestesstructuren moesten worden
gecorrigeerd.
Geestelijk vacuum
Nu is het proces aan de gang van de
afbraak van de oude volkse religiositeit
met haar sociale en morele normen en
haar cultusvormen. Het gevolg is een
geestelijke leemte. Waarom is in deze
situatie de werfkracht van de Islam
Eén van d» (tijlvol-moderne
PETR0LEUM-C0NVECT0RS
van h»t wereldmerk
Brandt dag én nacht, dus 24
uren achtereen veilig, reukloos,
uiterst-zuinig. Dient U jarenlang
zónder enige storing want het
k een Aladdin-fabrlkaat.
Vraag een Aladdincalalogu s
bij Uw leverancier of bij dm
Imoprfeur J. G. dm Zeeuw N.V.,
Dordrecht - Postbus 84.
Verkoopdag in de Kooi
Op 1 november zal in de aula van de
r.k. school aan de yimorstraat een ver
koopmiddag en -avond worden gehouden
ten bate van het aankledingsfonds voor
de in aanbouw zijn-de Geref. kerk in
Leiden-Noord, de Petrakerk. De aula is
voor dit doel geopend van 2 tot 10 uur.
De wijkpredikant, dr. H. J. Westerink,
hoopt de opening te verrichten.
groter? Omdat deze godsdienst in de wij
ze van benadering een voorsprong heeft
op de christelijke prediking. De Islam
voelt zich met de Afrikaan solidair te
genover de expansieve zucht van het
Westen.
Het belangrijkste aspect van het chris
telijke apostolaat noemde de Maastricht
se hoogleraar de opleiding van een in
landse clerus. De Kerk zal binnen het
eigensoortige volksmilieu nooit gefun
deerd en geconsolideerd worden als zij
niet haar krachten put uit dit volk zelf.
In werkelijkheid zal hier gestreefd moe
ten worden naar een eigen christendom.
In het slot van zijn rede noemde prof.
Sleyffers de verdeeldheid in het chris
tendom een hoogst ernstige hindernis bij
be benadering van de Afrikaan en bij
het streven hem de christelijke leer te
doen aannemen. „Op deze wijze krijgt
de Afrikaan het volle gelaat van het
christendom niet te zien". Het kan voor
komen, dat men in een niet eens zo grote
straat in een Afrikaanse plaats de aan
duiding ziet van twintig verschillende
denominaties.
De bijeenkomst werd geopend en ge
sloten door ds. J. Th. Mackenzie, voor
zitter van de Leidse commissie. Hij zei,
dat de Kerk niet neutraal kan staan te
genover het streven van de Verenigde
Naties. Zij heeft de opdracht eraan mee
te werken dat de broederschap der men
sen een realiteit wordt, naar het woord
van Jezus Christus: „Gij zijt allen broe
ders" en naar het psalmwoord: „De
aarde is des Heren en haar volheid en
allen die daarop wonen".
Ik leef niet voor mijzelf
Zondagmorgenprogramma
Bijzonder Kerkewerk
Tegenwoordig besteden de mensen heel
veel aandacht aan zichzelf en aan eigen
belangen. De medemens wordt thuis en
op straat, letterlijk en figuurlijk voorbij
gelopen. Iedereen weet ook, dat christe
nen niet voor zichzelf behoren te leven.
Maar christenen maken zich helaas even
eens schuldig aan een te grote aandacht
voor zichzelf en een verwaarlozing
de medemens. De Bijbel corrigeert
ook op deze fouten.
Mejuffrouw T. Schuyt, directrice
de „Leidse interkerkelijke opleiding
gezinsverzorgsters", reeds bekend bij de
bezoekers van de zondagmorgengesprek-
ken in Luxor, wil aanstaande zondag van
uit de Bijbel laten zien, hoe „mensen met
staalharde harten, wonende in huizen van
beton en glas, werkende in een maat
schappij van „geen tijd voor de ander,
dienende mensen kunnen worden".
De aanwezigheid van gezinsverzorgsters
in hun groen-witte uniform zij zullen
O.I.V. mevr. T. Rensink-Zaalberg en met
begeleiding van blokfluitspelers en een
cellist zingen vormt een zichtbaar
voorbeeld van de dienst aan de mede
mens. als taak voor ons allen. Kleuren
dia's over het werk van gezinsverzorg
sters, een vak van „helpende handen" zul
len de toespraak van mej. T. Schuyt il
lustreren.
De deuren van het Luxortheater gaan
a.s. zondagmorgen om tien over tien open.
De bijeenkomst begint om half elf.
Centrum Leiden Vereniging
van Tweelingn
Op woensdag 2 november om 8 uur
houdt het centrum Leiden van de Ned.
Vereniging van Tweelingen in Zomer-
zorg te Leiden een bijeenkomst. Daarin
moet een definitief bestuur worden ge
kozen. Dr. J. Neijenhuis van het cen
trale laboratorium van de bloedtrans
fusiedienst te Amsterdam zal iets ver
tellen over de bepaling van één- en
twee-eiigheid door middel van de bloed
groepen. In de pauze kunnen foto's wor
den bekeken die zijn gemaakt op de
eerste bijeenkomst in het Ned. Instituut
voor preventieve Geneeskunde. Inter
Nos zal zingen. De heer Vens spreekt
ten slotte over „Groepsvorming van
tweelingen -in het centrum Leiden".
Loop
vrij
binnen
om
ldeeén
op te doen
LEIDEN
koopcentrum voor serviesgoed en glaswerk
TNE VRIENDENKRING van Sempre Avanti is zo groot, dat hij een ge-
hele stadsgehoorzaal vult, weer of geen weer, zo bleek gisteravond.
Het programma, aangeduid als Jong en Jolig, loog er ook niet om. Het ging
er werkelijk opgewekt aan toe. Het programma was als steeds wat aan de
overdadige kant; men had voor het muzikale gedeelte twee uren nodig.
Daarna volgde de pauze en nog een klucht in drie bedrijven. Het pleit dus
wel voor de prestaties van Sempre Avanti, dat het gehoor geboeid bleef
luisteren. Het eigenlijke „orkest" bestaat hoofdzakelijk uit tokkelinstru-
menten, verder enkele accordeons, één viool, één contrabas en slagwerk.
Geen erkend gangbare bezetting dus. Doch dit behoeft ook niet. Ieder, die
voldoende vaardigheid bezit op één of ander instrument zal wel welkom
zijn bij dit enthousiaste gezelschap, dat in vele plaatsen optreedt, onder
leiding van Koos Kukler.
het programma. Men hoorde verdienste
lijke duetten door o.a. Jo Zuidema en
Wam Brugman. Zij brachten Schwarz-
walds Uhr, Nel de Vries en Gerard
Koolhaas een duet uit Rose Marie, Tini
Arnoldus en Lyda Spaans een sprookje,
waarmee allen een hartelijk applaus
oogstten. Ook een tweetal spelletjes,
waarvoor de medewerking van enkele
toehoorders werd ingeroepen, viel zeer
in de smaak. Vooral de prijsuitdeling.
Een achttal vocale solisten werkte
mee, van wie ik evenals het program
ma dit deed in de eerste plaats wil
noemen de geroutineerde kracht Nel de
Vries, die met haar licht getimbreerde
mezzo-sopraan, dank zij een degelijke
stemteahniek geen moeite heeft met haar
nummers, die meestal voor de sopraan
zijn geschreven. Haar voordracht is
levendig.
Dit kan ook gezegd worden van Wim
Brugman, die vooral met Herman Stenzs
Ha, daar komt de drumband aan, een
hartelijk succes oogstte. Hij gaf een
geestige persiflage van de larnbour-
maitre en diens martiaal gedoe.
Het fraaie kunstdrukwerk, datals
programma was verstrekt, vermeldde
helaas geen titels, zodat men zich moest
oriënteren op de verbindende tekst, ge
sproken door Wim van Ark, die dit
overigens heel vlot deed, al kon ik,
vooraan in de zaal gezeten, bij lange na
niet alles verstaan. Hier wreekt zich dus
een lacune in mijn literatuurkennis op
het gebied van de jolige muziek, want
ik kan niet alle nummers bij name noe
men. Evenmin is het mij mogelijk de
stemmen op hun waarde te beoordelen,
daar men gebruik maakte van een zeer
onwelluidende geluidsversterker, die de
stemmen vervormde. Zonder deze appa
ratuur zou het echter voor het meren
deel der solisten niet mogelijk zijn ge
weest zich hoorbaar te maken.
Wat een bijzonder prettig accent
gaf aan het solistische optreden, wa
ren de bijpassende kostuums, waarin
werd gezongen. Zo zong Lyda Spaans
haar lied over de Amsterdamse grach
ten in een kleding, daterend uit het
begin van deze eeuw, de tenor Gerard
Koolhaas zijn Torna a Surriento in
Italiaanse dracht, wat tot beider suc
ces bijdroeg. Jammer is, dat de be
werker van dit lied zo eigenaardig
omsprong met harmonieën en toon-
geslaoht. De tweede stem van het
meisjeskoor klopte niet altijd met de
begeleiding, om het maar zo gemakke
lijk mogelijk te zeggen. Beter lijkt het
mij in het vervolg de arrangementen
deskundig te laten verzorgen.
Behoudens deze kleine opmerking niets
dan lof voor de vlotte afwerking van
Filatelisten bijeen
Ondanks het ongunstige weer was de
bovenzaal van café-restaurant „Zomer-
zorg" gisteravond overvol met leden van
de „Leidsahe vereeniging van postzegel
verzamelaars" die hun oktober-vergade-
ring hielden. Voorzitter Meiboom heette
allen hartelijk welkom, waarna hij over
ging tot behandeling van de gewone
agenda, o.m. een contributieverhoging,
die werd aangenomen. Ook werden de
prijzen uitgereikt van de onlangs ge
houden tentoonstelling.
De heer Schafer verzorgde een lezing
die tot titel droeg „Boerenoorlog op
postzegels". Op prettige wijze vertelde
hij met behulp van dia's over de ge
schiedenis van de zuidafrikaanse post
zegel. Gezien de nieuwe status die Zuid-
Afrika binnenkort krijgt en mede gelet
op de komende munthervorming in deze
staat blijft het verzamelgebied Zuid-
Afrika in de algemene belangstelling
staan.
Ten slotte werd een geanimeerde
ruilbeurs gehouden.
Het streven de avond niet te lang te
maken, werd zodoende niet met succes
bekroond. Na een lange pauze volgde
nog de klucht Een vriend komt over,
welk feit tot tal van verwikkelingen
aanleiding kan geven, zoals bleek. On
der regie van Henk van den Broek
kwam dit blijspel heel vlo-t over het
voetlicht. Het talrijke publiek had al
met al een avond van gezellige ontspan
ning.
Henri Welbooren
SINDS
1868
LEWENSTEIN, MAARSMANSTEEG 8, LEIDEN, TEL. 2
In het Rijksmuseum voor Volken
kunde werd gisteravond in de serie
winterlezingen de eerste voordracht
van dit seizoen gehouden door dr. J.
Vansina, die verbonden is aar
het Instituut voor Wetenschappe
lijk Onderzoek in Centraal-Afrika
(I.W.O.C.A.) in België. Thans hoofd
van het Centrum van de Weten
schappen van de Mens van genoemd
instituut, verrichtte dr. Vansina van
1953 tot 1956 een ethnologisch onder
zoek bij de Kuba in het Kongo-
gebied. Na een inleidend woord var
de directeur van het museum voor
Volkenkunde, dr. P. H. Pott, sprak
de gast-spreker over „Religieuze
kunst bij de Kuba, Kongogebied",
welke voordracht door lichtbeelden
werd verduidelijkt.
De naam Kuba wordt gegeven aar
groep stammen van de Kasai-provincie,
Republiek Kongo. De kunst van de Kuba
is wereldberoemd. Men treft er getui
genissen van in alle volkenkundige
sea ter wereld aan.
Deze kunst vertoont de volgende
hoofdkenmerken. Ze uit zich overal
wel in profane als in religieuze omstan
digheden, zowel in de materiële t
werpen als in de literatuur, de muziek
of de dans. Verder is de kunst vooral
decoratief en de meeste Kuba-voor
pen zijn versierd met geometrische of
gestyleerde motieven. Een derde ken
merk is de grote creativiteit van deze
kunst. De motieven worden ontleend aai
alle mogelijke bronnen en nieuwe mo
tieven worden nog steeds uitgevonden.
Merkwaardig is ook de individualiteit
van de kunst. Al zijn er regionale stij.
len, tóch schept elke kunstenaar zijn
eigen vormen, zijn eigen stijl van deco
ratieve motieven enz. Ten slotte is de
Kubakunst evenwichtig en harmonisch,
zoals trouwens de hele Kubacultuur.
Natuurgeesten
De Kuba geloven in een schepper, in
natuurgeesten, in beheksing en in l
narij. Deze religieuze opvattingen heb
ben een zekere invloed gehad op de plas
tische kunst. Verschillende categorieën
beeldhouwwerk bezitten een religieu:
betekenis. Zo de konings- of hoofdmans-
beelden, de maskers en andere initiatief-
voorwerpen zoals vrouwenbeelden
dieren, de orakelstukken onder de v>
van dieren of die van beeldjes en
slotte de magische voorwerpen, v
onder meer in het bijzonder dc vrou
lijke figuurtjes, de beeldjes van dooi
knieën gebogen mannen cn de houten
horentjes moeten worden vermeld.
Het blijkt echter, dat religie niet de
DE sleutel voor gezelligheid is
Wijnhandel
Steenstraat 8
(H)eerlijke Beaujolais 1959 p. fl. 3.25
bij 12 fl. de dertiende gratis.
Leids verzet voor TV
Het verzet van de Leidse universiteit
il in het televisieprogramma „Bezet-
ng" van 25 november aanstaande be
handeld worden. Het programma dat
wordt samengesteld door dr. L. de Jong,
directeur van het Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie, en geregisseerd
door Milo Anstadt, heeft in deze uitzen
ding als onderwerp de Jodenvervolging.
Vermoedelijk zullen opnamen worden
gemaakt in het Groot Auditorium van
de academie, waar op 26 november 1940
prof. mr. Cleveringa zijn rede hield
naar aanleiding van het ontslag van
prof. mr. E. M. Meyers door de bezetter.
„Een konijn werd aangekocht
Het archief zwijgt. Het zwijgt in alle talen over de motieven, die tot de
oprichting van M.T.G.S. geleid kunnen hebben. Wij moeten volstaan met
de simpele mededeling, dat „Emtégeës" 10 september 1910 is opgericht
en dat de kleuren oranje en wit tot verenigingskleuren werden gekozen.
De gemeentelijke H.B.S., nu Rembrandt Lyceum had een leerlingenver
eniging.
goede vereniging betaamt. Maar de
„Schermen" werd
„Schaken"
Van de afkorting M.T.G.S., M(uziek)
T(oneel) G(ymnastiek) S(chermen)
dreigde de „S" in 1922 in verband met
het te niet gaan van de schermafdeling
te verdwijnen. Echter door een fusie
te gaan met de H.B.S.-schaakclub „Cai's-
sa" kon de „S" bewaard blijven en deze
fetter zou voortaan schaken betekenen.
Vooral werd in die eerste jaren de na
druk gelegd op het toneel. Vefe stukken
passeerden de revue terwijl er ook veel
lezingen werden gehouden door bekende
acteurs en auteurs.
Geschillen
Succesvol konden die eerste jaren wel
worden genoemd. In 1912 bijv. bedroeg
het aantal leden en donateurs tezamen
194. Hierbij dient natuurlijk wel vermeld,
dat het aantal leerlingen in die tijd plm.
1/3 bedroeg van het huidige aantal. Maar
ups and downs wisselden elkaar af. Het
volgende jaar, 1913, bracht onenigheid
tussen leraren en vereniging, Op drie na
traden alle docenten uit de vereniging.
En de reden? Men vond dat er te weinig
werd gewerkt
Het verenigingsbezit vermeerderde dat
jaar door de aankoop van een konijn
f 0.60.
Reünisten
band bleef, de band die vele oud-leer
lingen doet uitzien naar de reünie om
nog eens te praten over die goede oude
tijd.
Zaterdag a.s. recipieert M.T.G.S. waar
aan tevens een reünie is verbonden. Dan
zullen mannen met reeds kalende sche
dels door de lange gangen lopen en zich
weer leerling voelen. Proficiat M.T.G.S.
enige noch zelfs de voornaamste inspi
ratiebron voor de kunst is. Dit zijn de
politieke structuren der Kuba en de
meeste stukken met religieuze beteke
nis vertonen eveneens en bovenal poli
tieke zin. Verder is de Kubakunst sterk
symbolisch, zonder dat elke versiering
db op een Kubastuk kan worden aan
getroffen. symbolisch mag worden ge
noemd. Ten slotte is de Kubakunst erg
individueel. Deze besluiten druisen in
tegen de maar al te gemakkelijk aan
vaarde stelling dat alle primitieve kunst
religieus is. dat alles erin symbolisch is
en dat ze nooit iets anders is 'dan een
zuivere gemeenschapskunst, waarin het
individu geen aandeel heeft.
Israël op celluloid
in Leiden
Gisteren hield reisbureau Llssone-Lin-
deman in samenwerking met de Israëli
sche vliegmaatschappij Ef-Al een Is-
•aël-filmavond in de foyer van de stads
gehoorzaal. De directeur van het kantoor
Leiden van Lissone-Llndeman, de heer J-
H. Koch, heette In het bijzonder de Is
raëlische Gemeente in zijn openings
woord welkom.
Israël staat in het brandpunt van'de
belangstelling. Velen zijn in Europa uit-
gereisd en daarom is het voor hen pret
tig dat men nu goedkoop naar het land
van de Bijbel kan
Begonnen werd met de film De ge
schiedenis van Lachisch. Lachisch is een
kibboets waarnaar een aantal Noord>-
afrikaanse immigranten op weg is. Na
een lange bootreis komen ze eindelijk in
het land waar hun vaderen hebben ge
woond. In Lachisch zijn ze erg blij met
hun nieuwe huizen. Er is zelfs stromend
water, wat ze helemaal niet gewend zijn.
In Noord-Afrika moesten ze hiervoor
twee kilometer lopen. Zowel oud als
jong is blij dat men naar Israël ge-
Lokken is.
In de tweede film A stamp is born, een
prachtige kleurenrolprent, werd vastge
steld, dat de postzegels van Israël de
spiegels van het volk zijn van het heden
an het verleden. Men zag het ont
staan van de postzegels.
De mooiste films werden na de pauze
vertoond; Winter in Israël en New Pio
neers. In de laatste film zag men men
sen die Israël verkennen en ten slotte bij
een moeras komen. Ze besluiten hier te
blijven en het land vruchtbaar te maken.
Winter in Israël is vooral afgestemd
op Amerika. Deze film laat zien, dat
Israël 's winters een heerlijk klimaat
heeft. Men kan er dan zwemmen en
allerlei andere zomersporten beoefenen.
- vergelijking met Californië kan
Israël best doorstaan.
Zie voor stadsnieuws j
ook pagina 4 z
Burgerlijke stand van
Leiden
GEBOREN: Mirjam dr van A. Le-
get en M. Mieremet; Weiko Jan zn
van F. P. Krult en J. Lek; Christine
dr van J. T. Welling en P. G. Wet-
selaa'r; Matthias Albert zn van J. H.
Beerlage en M. M. Boer; Eric Johan
nes Cornells zn van A. C. Padden
burg en J. M. Duindam; Cornelia
Hendrik zn van H. Heetveld en M.
van Teijlingen; Adrianus Petrus An-
tonius zn van A, P. A. Straathof en
K C. van Vliet.
GEHUWD: H. F. Maris en E. M.
K. Lammers van Toorenburg; J. M.
Rensink en Y. F. van Dijk.
OVERLEDEN: H. W. Wrede. 73 jr,
echtgen. van P. Minderaa; D. van der
Kwaak, 74 jr, man.
Hoogleraar aanvaardt ambt
Op vrijdag 4 november om kwart over
4 hoopt dr. B. W. Schaper, benoemd tot
gewoon hoogleraar in de faculteit der
letteren en wijsbegeerte, zijn ambt te
aanvaarden met het uitspreken van een
rede in het Groot Auditorium.
lende
i proefschrift, getiteld: „His-
gisch veranderd menselijk
eer R G J Willighagen, ge-
ravenihage in 1822 en thane
lude
is tegenwoordig
bepaalde enzymen
waten zichtbaar te
_n de activiteit var
de weefsels en dc cellen
icpraeparaU
'erder
10gelijk de pla;
•kclijk veranderde weefsels, zoals onlete-
igsproceeeen en kankercellen. De erva-
igen hiermede ,>pgedaan werden toege^a«
bij de diagnostiek
ijubegeerte op een proefschrift getiteld
waardering van Genbrand Adiraens-
Bredero". dc heer J P Naeff. geboren
schrijver G. A.
M-wogingen beper
'onderirvg zich
-hoolboeken, bloemlezingen, kr.
kelen en romans. Vergelijking van de
•etensohapelijke en niet-wetenechappe lijke
-aardcrirvg loonl een opmerkelijke voorkeur
periphal
i H Meinardi, geboren te Nice In
thans wonende te 's-Gravenhage.
ACADEMISCHE EXAMENS
BN, 26 oktober - Rijksuniversiteit.
Sd voor het kand, ex geschiedenie:
