RUIMTEGEBREK NIET VERHOLPEN
VERSCHUIVING
door hoge woongebouwen
Slik-d
Slfew," Ji
ÉtjÊÊÊÊÊÊgs^ i
a* ui irT„
bij de grammofoonplaat
Gedenkteken voor een vijand
DE ZIN VAN HET ZINLOZE LIJDEN
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 15 OKTOBER 1960
dat 111 ons land wordt
aangevoerd om de bouw van
hoge woongebouwen te mo
tiveren en te verdedigen is
wel het ruimtegebrek. Ons
land is al veel te vol, zo zegt
men, en daarom is er geen
plaats meer om onze bevol
king te huisvesten op de wij
ze, zoals wij dat vroeger ge
woon waren en zoals wij wel
licht ook nu nog zouden wen
sen.
Men komt dan gewoonlijk aan
dragen met het schrikbeeld van
de Randstad Holland, dat hoef
ijzer van steden en stedelijke ne
derzettingen rondom het groene
hart van Zuid-Holland. Dat hoef
ijzer telt op het ogenblik reeds
meer dan 4 miljoen inwoners
(van de 11 en een half, die wij in
totaal hebben), en zal naar alle
waarschijnlijkheid over een kwart
eeuw tot 5 en een half of zelfs
6 miljoen zijn uitgegroeid. Huis
vesting van al deze mensen op
de tot nu toe gebruikelijke wijze
Is volstrekt onmogelijk, zo wordt
gezegd.
Er moet dus gezocht worden
naar middelen om op het grond
gebruik te sparen. Dat wil zeg
gen; er moet gestreefd worden
naar een veel grotere bebou
wingsdichtheid. Waarom, zo
wordt telkens gevraagd, breekt
men niet enige duizenden krotten
in de Haagse binnenstad af en
bouwt daar woongebouwen met
twintig, verdiepingen? Dan heeft
Den Haag, dat nu vol heet te
zijn, nog voor jaren ruimte ge
noeg.
De voorstanders van hogere be
bouwing leggen er intussen wel
de nadruk op, dat zij de ruimte
en de openheid, die de moderne
stedebouw ons heeft gebracht, als
een kostbaar goed willen bewa
ren. Dus: een grote mate van
openheid en toch veel woningen
b Ï«os
minimale toepassing slechts een te bouwen dan vier of uiterlijk Sommige gemeenten willen abso-
verschil in grondgebruik vac les vijf woonlagen. hoogbouw. ,ool, bijv.
tot acht procent ligt. F„
Door dus over de gehele linie Wij gaan er hierbij natuurlijk nieuue fiats
de hoogte van de bebouwing op te van uit, zoals ook Rainer en an- met hechts vier woonlagen zijn
voeren en alleen op h.et zuive-re dere buitenlandse deskundigen gebouwd.
platteland het eengezinshüis j te doen, dat men tussen hoge woon-
grond, deels ongegrond, van over
heidsorganen die tegen deze sprei
ding bezwaar hebben.
De planologische organen heb
ben verschillende mogelijkheden
aangegeven om de overloop van
de grote centra op te vangen.
Voor Den Haag heeft de regering
thans haar keuze op Wilsveen be-
Maar zelfs, wanneer decentrali
satie naar overige delen van Ne
derland niet mogelijk zou blijken
en nog twee miljoen mensen in
de Randstad zouden moeten wor
den gehuisvest, dan nog zijn wij
overtuigd, dat invoering van het
hoge woongebouw voor anderen
dan de betrekkelijk kleine groep
der bevolking, die daarop bepaald
prijs stelt, niet nodig is.
Prof. Dr. Ir. H. G. v. BEUSEKOM
(slot volgt)
Nieuwe serie
Meesterwerken nu
jyE grammofoonplaat staat
nog steeds in het middel-
KtM&rWJS onder Ieders bereik
licht niet één medium dat in
vrij korte tijd zo'n opgang ge
maakt heeft als de grammo
foonplaat. De televisie heeft de luisteren, zal i
Men kan dan
stil analyseren of over zich heen
laten gaan. Maar in ieder geval
de rust door het ontbreken
die visuele afleiding
Besparing
grond, die ieder jaar voor wo- ruimte wil handhaven
ningbouw in beslag wordt gèno- als bv- in sommige Zuid-Ameri-
men, met 6 tot 8 procent .kunnen kaanse steden en ook elders wel
worden verminderd. geschiedt, de torenhuizen veel te
Hierbij moet nog worden opge- dicht bij elkaar plaatst,
merkt, dat de woningbouw niet de De bekende Rotterdamse archi-
enige is,die landbouwgrond in tect, ir. W.„ van Tijen, die op het
beslag neemt. Industrie „en rijks-gebied van de volkshuisvesting
wegen, havens en vliegvelden, de- eeb goéde naam heeft en zeker
fensie en recreatie vragen ook ook openstaat voor moderne ge
kende Haagse portiekhuizen met hun deel. En daarop is- geen be- dachten, schreef in het Bouwkun-
drie woonlagen, betekende dit sparing mogelijk. dig Weekblad van 25 oktober 1958
bij de tegenwoordige normen, die Wanneer men zich dus zou neet- het volgende:
verordeningen leggen bij de aanzienlijke verla-
ging van het woonpeili die aan. „Een gevelafstand bij vier hoog
een algemene opvoering van het etagebouw van dertig meter be-
aantal woonlagen verbonden is/ gint al wat te worden. Maar
sparing1* op® da mttMkSS" van f .H meter tussen hoogbouw
i ju-j_ hun be-
een torenhuis prijs stellen, in eert
dergelijke ,,paal" te huisvesten.
Maar de besparing op het grond
gebruik is dan helemaal niet van
betekenis.
mensen uit toneel
zaal gehaald. Het visuele ele
ment speelt hierbij natuurlijk
de belangrijkste rol. Een con
cert genieten is niet kijken
maar luisteren. Een concert en
zelfs een opera via de televisie
is nog nimmer bevredigend ge
weest. De wisseling der beelden,
het instellen van telkens ande
re televisie-camera's, werkt
zelfs lichtelijk storend bij con
cert en opera. De aandacht
wordt dan te gauw van de mu
ziek afgeleid en de werkelijke ^at^ok'wVl direct'
muziekliefhebber zal dan ook --
zelden genoegen nemen met
televisie-uitzending op
de klanken of dat Radio Veronica
disco-jockey Chris Howland
heel veel luisteraars hebben
hun programma's
visuele inspanning. Het is wel- amusementsplaten. Inder-
naar de leeftijd van
iteraars ligt over het
"rvo algemeen tamelijk laag. Na
school, na fabriek, na maga
zijn of na autowerkplaats
wil de jeugd zich dan wat
het wel eens beu afreageren. Maakt u daar
wordt. De moderne publiciteit niet teveel bezwaren tegen.
mede in de hand werken? De
mensen hebben al zoveel te zien,
ook door middel van beeldromans,
over-geïllustreerde weekbladen,
de ontwikkeling ook
leden gegaan. Toen m
gezinshuis verving door
de gemeentelijke
aan de toetreding van licht
lucht en de onderlinge afstanden
stellen, een besparing van onge
veer één derde op het grondge
bruik. Vervanging van het een
gezinshuis door vier woonlagen landbouwgronden
geeft een besparing van ongeveer stemming niet -
veertig procent.
Deze cijfers betreffen natuurlijk
het netto-woongebied, dat wil zeg
gen de woningen zelf met erven
en tuinen en bijbehorende straten
en voorzieningen. Een complete
woonwijk bevat natuurlijk veel
meer: verkeerswegen, recreatie
gebieden, kerken, scholen, open
bare gebouwen, enz. De werkelij
ke besparing op de terreinbehoef-
procenten bedragen.
Teleurstellend
van tien etages is erg krap
paar (zie Tussendijken) en soms zelfs
afschuwelijk (zie Antwerpen
Noord), Zelfs de honderd
meter tussen de Lijnbaanflats%in
T_m J Rotterdam geven wél een aar-
OT nu toe hebben wij het ge- dig stuk groen, maar dat toch ge-
LrAAr- UVwg van heel door de torenhoge wanden
het type, dat voor de laatste oor-
log voor onze normale woning- wordt overheerst. Eenzelfde re-
bouw als maximum gold: de bouw sultaat kan men zien in Kopen-
OP ae lerremuenuei- vier woonlagen, die volgens de hagen en bij het Richmondpark
volledige woonwijk geldende voorschriften zonder in Londen. Hoogbouw in groepen
- - - Wten nog worden gebouwd. schept ook bij ruime gevelaf-
Na de oorlog is men het echter standen van 50 tot 100 meter
gaan verwachten van de hoge
woongebouwen van twaalf, veer- y
tien of twintig verdiepingen, tussenruimten.
Daarbij zou de ruimtewinst mo
gelijk zijn, die men tot nu toe in
de stedelijke woningbouw ver
geefs heeft gezocht.
Deze verwachting is echter vol-
luisteren en zo mogelijk ook
BOVENDIEN zouden, indien direct contact hebben met de
werkelijk de bevolkingsdruk uitvoerenden. De aandacht van
in de Randstad tot een ontoelaat- de televisie-mensen valt dan
baar dichte bebouwing zou moe- ook voornamelijk op toneel,
ten lelden eerst pogingen moeten füm c„baret en show.
worden gedaan om die druk door
bevolkingsspreiding te verminde
ren. Werkelijke pogingen tot de
centralisatie zijn echter nog niet
gedaan.
Wij wachten nog op de resulta
ten van de studies, die op .het
ogenblik worden verricht. Er is
echter een enorm verzet, deels -ge
werkt ook veel met het beeld
de haast van onze tijd werkt
suggestief.
Maar er komt een moment van
verzadiging en daarvan plukt de
grammofoonindustrie, haar vruch-
ziekgebied. Hij wil ongestoord t-en- Men kan hierbij nog opmer- wilde u ook wel eens met
I™ -i" bepaalde sleur breken.
i haast willen zeggen:
dat afreageren is zo onge
zond nog niet. De jeugd uit
elk tijdperk wil iets anders
dan de ouderen. In uw jeugd
ken, dat de grammofoonplaat ook
niet voor het directe contact met
de uitvoerenden zorgt, zoals dat '^strenge j:onventie be-
in de concertzaal mogelijk is, 1
maar de perfectie van de huidi
ge opnamen vergoedt
zicht veel.
Hoe is nu de opgang van d
-grammofoonplaat te verklaren
In de eerste plaats wordt de aan
dacht in geen
enkel opzicht
Van de muziek
afgeleid. Er is
^geen beeld dat
de klank
1J amu!
lette dat vroeger wel
en in dit opzicht heeft
dit op- jeugd heel wat voor.
Als mijn dochter van 14 jaar
tijd geweest dat de donderdagsavonds de uitzending
amusementsmuziek de boven
toon voerde. De produkue van
moest
Wilma Lipp, de 35-jarige Oosten
rijkse coloratuursopraan, singt de
sopraansolo in Beethovens 9e
Symfonie voor de „Concert Clas
sics" van H.M.V.
[ringt.
In de
VI A MAAtD
*N PIAAI
te
bedraagt dus veel minder dan
de genoemde percentages.
Men moet echter niet vergeten,
dat een overgang van uitsluitend
eengezinshuizen naar uitsluitend
vier woonlagen nergens voorkomt.
Men zou zich dan moeten voor
stellen, dat een gemeente als b.v.
Waddinxveen voortaan in plaats
van eengezinshuizen niet anders
aantrekkelijke
hoog ging bouwen. Dan komen teleurgesteld,
zou inderdaad op het zuivere
woongebied veertig procent, op
de totale uitbreiding echter toch
niet meer dan twintig of vijf en
twintig procent kunnen worden
bespaard. Dergelijke voorbeelden
zijn echter niet reëel.
Ook volgens deze deskundige
staat het vast, dat bij het aan
houden van voldoende tussen
ruimten tussen de hoge woonge
bouwen geen besparing op het
grondgebruik te bereiken valt.
De besparing door de overgang Met andere woorden: een stads-
van het eengezinshuis naar drie wijk van hoge woongebouwen
woonlagen is vrij aanzienlijk. Van kost per woning precieS evenveel
Van 6 tot 8 pet.
kele tientallen procenten meer
of minder hoogbouw en dan ko
men de cijfers veel lager te lig
gen. De vorige minister van volks
huisvesting heeft eens in de Ka
mer aangetoond, dat tussen een
maximale toepassing van hoog
bouw in het gehele land en een
De
uit de laatste jaren
auteur, die in 1901 in Wenen
werd geboren, was particulier
oorlogscorrespondent in Egyp-
drie tot vier woonlagen is zij veel |rond a\s
kleiner, maar toch nog wel de bruikelijke
moeite waard. Tot vijf woonlagen
is zij nog kleiner en daarboven WOOII PalCIS
loopt zij weldra op niets uit. r
HET is dan ook niet zonder
pijnlijke verbazing, dat wij
nald Rainer heeft dit reeds jaren kennis genomen hebben van de
geleden aan de hand van cijfers u,tSpraak van een Woning-
aangetoond. Sindsdien is dit door dienst", dat het standpunt dat het
onderzoekingen in Amerika en En- bouwen van flats in drie en vier
geland bevestigd. Wil men rede- woonlagen in ieder opzicht het
lijke huisvestingsnormen handha- beste was, verlaten is en dat men
ven, dan heeft het uit een oog- thans woonpalen gaat bouwen op
punt van besparing op het grond- een goede veertig meter uit el-
gebruik niet de minste zin, hoger kaar.
In een nadere mededeling wordt
------.-.mn-wAin.ngesproken van torenflats voor de
woningwetbouw op afstanden van
42 tot 46 meter.
Nu weten wij wel, dat het hier
om een randbebouwing met woon
torens gaat en dat het niet de
bedoeling is, een hele wijk vol te
bouwen met tprens op onderlin
ge afstanden van gemiddeld 45
Maar dan moet men van een
dergelijke bebouwing ook geen be-
tweede „plaats is
door de
mentsmuziek.
dit opzicht is
een grote v
schuiving me
.Spielereien mit Schallplatten"
a Chris Howland wil ihoren en
noteert dan de platen van Paul
worden Anka, Rex Gildo, Johnny Mathis,
gemaakt Bobby Darin, Cliff Richard, The vaux met zoveel vaart en zoveel
Shadows, Freddy Cannon en an- „Schwung" deze balletmuziek te
dere „sterren", dan lijkt me dat horen uitvoeren. Als opera-diri-
op haar leeftijd en na een hele gent weet hij precies wat deze m
in het kiezen van d
ziek. die men op dat
graag wil horer.. Dit mi
beslist niet onderschatten. U zult muziek zelf. Op dit
dat de schuld
uderen normaler, dan ziek nodig heeft en wie hem wel
:ou vragen de 9e Sym- eens als dirigent heeft meege-
maakt hij is een vaste gast
bij de Kurhausconcerben in Sche-
veningen des zomers die weet
welk een ontembaar vuur hij be-
nog veel te veel geëxperimen-
is men in de loop der
aren met opnamen ge
komen, die wellicht even „in
slaan", maar al heel gauw ver-
beSlist niet elke
symfonie van Beethoven willen teerd
luisteren. Er zijn ook wel avon- laatste
den dat u graag eens wat ballet
muziek hoort of wellicht nog lich
tere klanken. Een Offenbach-ou- velen. Het peil vï
verture Orpheus in de onderwe- mentsmuziek werd
reld" of een Ouverture „Zampa" op en het kritisch
van Hérold doen het af en toe het publiek mag m
ook heel goed. Een dag later bent niet onderschatten,
stemming voor een Negen-
Carl Schuricht, de 80-jarige diri
gent, brengt in de „Concert Clas
sics" van His Master's Voice de
5e en 9e Symfonie van Beethoven.
de Symfonie van Beethove
het beroemde slotkoor „Ode an
die Freude" van Schiller, een lof
zang op de vreugde en de men
selijke broederschap.
In de derde plaats is er het
verlangen in deze jachtige en be
weeglijke tijd eens even rust te
kunnen hebben Ons gehele le
vensbeeld is vol van visuele af
leidingen, de ogen krijgen veel
meer te doen dan de oren. Wie
in een grote stad op straat loopt
zal haast geen auto-claxon of
met beter
In de sector van dc amusements
muziek werd al te veel aandacht
besteed aan het te jonge talent,
dat eigenlijk 'voor een grammo-
foonopnamc nog niet rijp ls. Al
lerlei kinderen werden geëxploi
teerd, onvolwaardige uitingen wer
den gepropageerd en het publick
lf niet
;r- dag hard
'k- dat ze mi
;r" fonie van Beethoven of de Mat-
thaus Passion van Bach op te zet-
alle waardering
voor de goede bedoelingen van
Piet Sybrandy gezonder dan ziit en hoe hij dat weet
dat ze naar de Ned. verminking dragen op de orkestleden,
van de neger-gospel „He's got Een andere plaat bevat zes po-
the whole world in His hands" pulaire Franse opera ouvertures,
zou willen luisteren. Dat wil ze nl. „Lichite cavallerie" van Sup-
alleen maar in de oorspronkelijke Pé. „Piqué Dame" van Suppé,
en geestelijk meest geëigende uit- ..La Muette de Portici" van Au-
voering horen van de negerzange- her, i;Orpheus in de onderwereld'
res Mahalia Jackson.
Bovendien moeten w.
dat al dat geadoreer vi
ge „sterren" slechts van tijdelij
ke aard is. Niet van tijdelijke
waarde zijn de meesterwerken uit
muziekliteratuur.
Offenbach, „Het bronzen
beseffen, paard" van Auber en „Zampa"
die jon- van Hérold, gespeeld door
Minder kostbaar
Royal Philh. Orchestra o.l.v. Dou
glas Gamley (XLP 200081. Even-
,eens een voor de liefhebbers
prachtige plaat met een subliem
onkestspel.-
De Belgische dirigent André
Vandemoot een der grootste
deze tijd
talenten
wel
koper
De
grootste omzet van
mentsmuziek kreeg men zo lang
zamerhand bij de café's en bars
met een jukebox. De lieden die
fietsbel meer horen, maar hij zal daar veel drinken letten zo erg
zijn ogen heel erg goed moeten niet op de muziek, maar willen terwerken op
vraag naar die meesterwerken,
vooral ook door de ouderen die
1 dat gewissel
worden.
mentssterren
HIS MASTER1
dat begrepen en is tot de
tuiging gekomen, dat die mees
minder kostba-
bij de mensen moeten
chestre in de Symfonieën
g-moll (KV 550) en no. 41 C-dur
(KV 551) zgn. Jupiter^symfo-
-voiuen ?ie van Mozart (XLP 20006).
VOICE heeft Heerljjk doorzichtig en van leven
sprankelend spel, "Mozart
dig. Vandernoot neemt de tempi
snel, maar het spel blijft klaar
en fijn geciseleerd,
worden gebracht. Daarom is de- n T^.ame.n m^t het Eerlij ns Philh.
ze grammofoonindustrie uitgeko- VIvk i Kempe speelt
men met een geheel nieuwe se- Jakob Gimpel Het 5e Pianocon-
rie onder de titel „Concert Clas- X?*1 Beethoven (zgn. Keizer-
sics", alle grote 30 cm. langspeel- ncert) op de plaat (XLP 20004).
platen tegen de lage prijs van ka" dan een enkel bezwaar
f. 16,- per stuk. Er zijn reeds 9 hebben tegen een soms te lang-
uitgebracht,
er ontstaat een gevoel van weder
zijdse verbondenheid, en als hij
zelf dodelijk gewond op een jeep
ligt, volgt niemand het bevel op, uv, uulv
huis te gaan allen s^aah langrijke grondbesparing
het ruimtegebrek
op hem te wachten
van hem te nemen.
Wie is de vijand voor wie 1
in 1939 dienst in het gedenkteken is opgericht? Het is Werkelijke besparing op het
Franse leger en diende van 1942 de Duitse commandant van het grondgebied ls bij de stichting
dorp, die bij het terugtrekken van van hoge woongebouwen alleen te
zijn troep in zijn volle lengte op bereiken, wanneer men een on-
l hoogte stond, op de Amerika- toelaatbare bebouwingsdichtheid
nen aanlegde, maar zelf door een gaat toepassen. Bij redelijke
kogel werd getroffen Baxter derlinge afstanden geeft
voelt een geheim^ contact met de hoge woongebouw tegenover vie
of vijf woonlagen geen voordcel.
A/TANFRED HAUSMANN, een van de prominentste Pro- lijke gezondheid
testants-Christelijke schrijvers van West-Duitsland,
behandelt in zijn toneelstuk Die Zauberin von
Buxtehude een probleem, dat van de aanvang der
tijden de mensheid heeft benauwd. Hij doet dat in een
zeer oorspronkelijke vorm.
tot 1945 onder de Amerikanen.
De vertelde gebeurtenissen dra
gen het stempel van persoonlij
ke waarneming.
„Laten we samen eens een to
neelstuk improviseren", zeggen
de toneelknecht, de man die het Gods hand. Bij hun laatste
licht bedient, de dramaturg, de menzijn ze£t ze ,ot ha„
brandweerman en de verkoop
ster, die elkaar toevallig in de
schouwburg ontmoeten. Hun uit-
het gangspunt is een historisch gege-
„Het leed dat mij ls opgelegd,
mij i
zijn burgers
te beschermen als de geest internationaal befa.
verwoest wordt, kraait er geen en orkesten,
haan naar. Deze inquisiteurs na
men ook de duivel au sérieux
zij meenden die met folter en
brandstapel uit te roeien.
Wij zijn heersers van de we
reld, geloven aan de macht van
de economie, de kunst, de we
tenschap, de pers. Toen wreef de
duivel zich in zijn geklauwde han
den. Tegenwoordig strijkt hij zich
over zijn electrisch geschoren kin.
Maar het komt op hetzelfde neer."
Of Die Zauberin von Buxtehude
voor het theater bruikbaar is, kan
beoordelen; als stuk
tempo
JU!, „.uu.cc dit werk tot klaink komt,
ke muziek hoort uitvoeren door ficbtig, zo. majestueus
nde
liesten lend: hoort men niet
pel is een meesterpianist i
groot musicus.
Sir Malcolm Sargent, de beken
de Engelse dirigent, zei van de
ze serie: „Alles wat ertoe kan
bijdragen dat muziekliefhebbers leiding
nu een plaat kunnen kopen, wel- de thans
ke zij vroeger niet konden be
kostigen, óf er nu twee kopen te
gen vroeger één, is van niet te
onderschatten belang". Het over
grote deel van deze opnamen be
staat uit volledig nieuwe vertol
kingen en het peil ervan
zonder hoog te noemen.
van de Negende Sym-
van Beethoven onder
niemand minder dan
30-jarige dirigent Carl
Schuricht, die ook eens een jaar
lijkse gast was bij de Kurhaus-
concerten in Soheveningen en bo
vendien vaaik het Coneertgebouw-
i jou, moet iets betekenen, te lezen en te overdenken kan ik
omvat slechts
nu iumau die hij zelf heeft neerge-
euiuo uiu, de eerste schoten; hij hoort van de dorpe
de landing der Engelsen lingen, dat deze Ortskommandant
„jix Bon «tppris hppft hpsrhprmn. hen
Amerikanen in Normandi?. hen steeds heeft beschermd, hen de
Franse
deel van Canada,
krij.gt met zijm
talenkennis^ de op
dracht, de 59 ach
tergebleven inwo
ners van het dorp
Merville achter de
duinenrij naar het
strand te brengen,
Amerikaans sergeant alleen voorzichtig waarschuwde, toepassing
1556 werd de
de eerste burgemeester van Bux
tehude (een stadje bij Hamburg),
Margarethe Bicker, door jaloe
zie van de tweede burgemeester
hoge woongebou- Felix von der Hoyen, van hek-
Ij beschuldigd en levend
r Engeland zullen worden
voerd. De commandant van de
boot weigert hen in te schepen,
lopen ze tussen het dorp
Engelse wen een grotere bebouwingsdicht-
parachutisten her- heid te bereiken en effectief op brand. Scènes, waarin de leke-
bergdèn kortom de hes'chikbare bouwgrond te be- spelers met elkaar overleggen
sparen, wanneer men zich neer-
meer vriend dan legt bij een verlaging van het
vijand voor ïienis thans bereikte woonpeil.
geweest.
enteié Weinig besparing
beschut hij vooral jg de toestand nu zo, dat het
Lili, die alleen met haar over-, 1 gebreic aan grond in de Rand-
landingsboten grootmoeder woont, tegen de stad* dermate jSemmend is, dat
zijn manschappen wij deze verlaging moeten aan-
stel-
i het strand heen t
ring krijgen.
Twee dmgei
laat Barr c
ligste te moeten ontkennen. In-
kibbelen wat ze verder
moeten doen, en historische to
nelen, die van beklemmende
spanning zijn, wisselen elkaar af.
De persoonlijke wensen en harts
tochten der spelers vefbinden
zich met het heksenproces tot
een handeling die toont, in welke
mate de historische voorvallen
voor het heden belangrijk zijn.
Al spoedig blijkt uit het spel
Hoyen, die
wijl die strook onder het
van de aftrekkende Duitsers ligt.
Enkelen van de hem
1 ertoe zou overgaan, op ongeneeslijke kwaal lijdt i
de oorlog. Baxter zwerft met
zijn mensen tussen dorp en strand
heen en weer, lijdt verliezen,
moet aan elkaar tegengestelde
bevelen gehoorzamen tot ten
slotte de generaal de evacuatie
van Merville niet meer nodig oor-
heeft opgevat. De" geëvacueerden deelt.'Alles is tevergeefs geweest. "1" 11
komen in hun gesprekken niet bui- F.n in al dezp onzpkprheiH oruiK
b.v. de helft van het totale t
tal te bouwen woningen met zijn slachtoffers heeft op de pijn-
ie® Lilt
heid
En
al deze onzekerheid,
ten hun zeer beperkte gezichts- angst, besluiteloosheid, bloeit
kring, waarbij de dorpsroddeltjei
een grote rol spelen: dat ze in
voortdurend levensgevaar zijn,
beseffen zij ternauwernood, hoe- deze
menselijkheid op, i
wel hun burgemeester door
granaatscherf wordt gedood.
De sergeant ergert zich aai
kelijk over hun klein burgerlijk
gezeur, maar langzamerhand gaat
hij hen aanvaarden zoals ze zijn;
selijkste der tegenwoordige oor
logsboeken maakt.
J. H. SCHOUTEN.
1) George Barr: Denkmal fur
feite ontoelaatbare dicht-
150 woningen per hec
tare, zou in de nieuwe wijken van
de grote steden in vergelijking
met het thans gangbare grondge
bruik niet meer dan ongeveer 10
ptocent besparing worden verkre-
hü- gen-
Deze winst ls bepaald te gering
om daarvoor aan de helft van de
bewoners van de nieuwe wijken
een volwaardig woonmilieu te ont
houden.
Natuurlijk is er geen bezwaar
om de 10 of 20 procent van de
bevolking, die op het wonen in
Niet iets begrijpelijks, iets veel
diepers. Het leed is er immers
niet voor dat wij het begrijpen,
maar dat wij het dragen. Van
al het onbegrijpelijke op de we
reld is het leed het aller-onbe-
grijpelijkste.
Maar ln deze onbegrijpelijk
heid komt God mij nabij. Wie
strijdt, valt in de handen der
mensen. Wie verdraagt, valt in
de handen Gods".
Dood overwonnen J
man als burgemeester deze even
ophoudt voor een laatst vaarwel,
heeft zij de dood overwonnen:
beiden buigen zich onder het
Zo is de kunst verkondiging
het
aanbevelen.
J. H. SCHOUTEN.
orkest leidde. Hij dirigeert het
Parijse Conservatorium Orkest.
Is bij- het Elisabeth Brausseur koor en
de solisten Wilma Lipp, sopraan
Marga Höffgen, alt, Murray
"r Dickie, tenor en Gottlob Frick,
bas. Deze opname beslaat twee
langspeelplaten en de vierde kant
-- y ----- - bevat dan nog onder dezelfde lei-
,:^CerliEiS®i®S 4 w°^toege" ding de Vijfde Symfonie van Beet-
Van die 9 platen heb ik er
vier afgeluisterd en me oprecht
verheugd over het plan. Iedere
maand zal_ er een plaat
het Orchestre Colonne
uit*Ilaili,jsJ al'v', Pi!rrJe Dervaux het standaardwerk van de gehe-
rnet balletmuziek uit de „Faust" le serie is. Schuricht h«ft h:«,
Gounod en uit „Sylvii
bank Margarethes naam ge- krui
noemd, waarschijnlijk omdat zij geworden. Die komt ook ult
ë^Bezende krachten be- d„ discussies van He snelenHe le
'X°!L.S!te? M- ..Natuurlijk" aal
mand opkomen", zegt een van
hen, de heksen-, duivels- en ket-
ie^' j t i .i. i terprocessen te verdedigen, maar
De dokter heeft hem opgege- één ding vast deze heksen.
ven: nu gaat hij s nachts naar vervolgers name- J
de gevangenis om zijn leven sérieux met t
redden, wil hij desnoods met laatste dingen.
de „satansdeerne" een verbond
sluiten, mits zij hem geneest.
Margarethe. kan echter alleen
daar helpen, waar liefde en ver
trouwen aanwezig zijn, en niet
waar haat en bijgeloof heersen.
Zij kenden nog het dodelijk ge
vaar dat de mens bedreigt. Wan
neer in onze tijd een pokkenepi
demie dreigt uit te breken, grijpt
de staat met alle middelen en
maatregelen in, om de lichame-
le serie is. Schuricht heeft hiei
.sP.anning van deze beide sym-
XLP fonieen zo geniaal gerealiseerd en
Der- het koor en de solisten zingen zo
schoon, dat men zich geen bete-
vertoLking kan wensen.
J"- basis-collectie wil
grammofoonpla-
Wie dus
aanleggen 0
ten. zal bij deze serie „Concert
waarin ook nog Gil-
Sullivan-ouvertures, El-
bert
gar'
„Enigma-variaties"
s' ;;Fa,ntasie op een thema
Tallis en de Vijfde Symfo-
van Tschaikowsky versche-
terecht kunnen.
CORN. BASOSKI
Na de bui
als regendruppels in het bos
stappen de eenzamen
op de maat van hun tranen
door de inktvlekraadsels
van de nacht
krakende takken breken niet
en de zwarte benauwing
kent de nadruk
eenzamen
hebben altijd collega's
Sipke van der Land
