Jücume fciitórfj eGTounmt
|f
V.N.-TOEZICHT
NIEUW-GUINEA
Commentaar
Fabiola, de favoriete van Madrid
HOE?
NIEUWS in één oogopslag-
BON
(aldus mr. Luns in assemblee)
Kamermeerderheid achter
kabinet-De Quay
Vliegramp VS:
60 cloden
Rusland zal Berlijn
niet blokkeren
WOENSDAG 5 OKTOBER 1960
Directie, Redactie, Abonnementen- en
ABONNEMENTEN 7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; ƒ0,59 per week
Eenenveertigste jaargang no. 11988
•ctde: F. D1EMER
CHRISTELIJKE A TION AAL DAGBLAD
„Stontvosticfi is abeblevetx
0190 hert ia tcgfjcnspott"
ZELF een
KERK BOUWEN
Zie pagina 5
Minister Luns heeft in de Algemene Vergadering van de
Ver. Naties laten weten, dat Nederland bereid is het toezicht
van de volkerenorganisatie te aanvaarden op zijn beleid met
betrekking tot het streven naar zelfbeschikking van Neder
lands Nieuw-Guinea.
De positie van het kabinet-De Quay loopt geen gevaar. Deze
conclusie valt te trekken uit de eerste ronde van de algemene
politieke beschouwingen in de Tweede Kamer.
De Sowjetunie zal geen nieuwe blokkade van West-Berlijn
organiseren maar handhaaft onverkort haar eis er een „vrije
stad" van te maken. Premier Chroesjtsjef, die dit verklaarde,
heeft inmiddels een tweede onderhoud met Macmillan gehad.
La Courtine zijn gelegerd, volop zijn
De Ver. Staten hebben met succes de Koerier 1B gelanceerd,
die een satelliet in een baan om de aarde heeft gebracht,
voorzien van een „magnetisch brein" en die de voorloper moet
worden van een wereldomvattend militair communicatiestelsel.
Ook in de textielindustrie zijn de werkgevers en de werk
nemers het eens geworden over de invoering van arbeidstijd
verkorting. De voorstellen zijn ingediend bij het college van
rijksbemiddelaars.
Een voorontwerp van wet is aan Gedeputeerde Staten voor
gelegd, waarin een „openbaar lichaam" voor de stichting van
Wilsveen wordt voorgesteld.
(woonplaats)
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing is).
Als bewijs van dankbaar
heid uwerzijds, ontvang ik
graag bet boek „Tlp-Parade"
op onderstaand adres:
Zo is het gebeurd in
Rijssen: een oud boe
renhuis was het bezit
van twee verschillende
zakenmensen. De man die
het topgevöM'eel van het
huis bezat, beraamde
plannen het hele pand te
verbouwen tot een mo
dern winkel-woonhuis.
Dies ging hij praten met
zijn buurman om tot een
koop te komen. Maar
buurman weigerde: hij
Wilde zijn deel van het
pand behouden en daar-
te zijn. Hij nam een architect
in de arm en gaf hem op
dracht dan maar de helft te
moderniseren en wel zo dat
het samen met het oude deel
toch nog een geheel zou vor
men. Het resultaat ziet u op
deze foto hoe de Rijssense
schoonheidscommissie over
deze architectuur denkt, ver
meldt de historie niet.
Een architect kan zich zo'n
grapje veroorloven een
krant kan dat niet. De krant
van gisteren is een oud ding
alleen de krant van van
daag telt. En die moet vol
doen aan alle eisen die de
mens van vandaag aan zijn
dagblad stelt en terecht kan
stellen. Hij wil geen pagina
stijl 1880 in zijn krant vin
den, want hij is opgenomen
in het jachtige leven anno
1960. Kort, zakelijk, scherp
geformuleerd wil hij het
nieuws kunnen lezen en zo
geordend en gerangschikt
dat hij geen tijd verspilt met
het zoeken naar wat hij
weten wil en geen half uur
nodig heeft voordat hij dan
ten slotte weet waar het over
gaat En zo wil hij ook over
de achtergrond van het
nieuws worden ingelicht.
Met het oog hierop hebben
wij een maand geleden de u
bekende veranderingen in
onze krant aangebracht is
een krant samengesteld die
anders is dan alle andere
kranten in Nederland. En we
djn blij dat we dat gedaan
hebben, want uit onze lezers
kring zijn vele blijken van
instemming ontvangen. En
daar zijn we dankbaar voor.
Want nogmaals; een krant
kan zich nu eenmaal geen
architectonische grapjes ver
oorloven en oud en nieuw
aan elkaar lijmen.
Onze krant uw krant is
anders dan andere kranten.
Vertel dat aan uw vrienden
en kennissen. En als u die
belangstelling hebt opge-
ivekt, lijkt het ons niet moei
lijk meer de bon hieronder
ingevuld te krijgen.
Zestig mille voor het
afslaan van duim
De Sittardse politie heeft gisteren drie
in Sittard wonende Hongaren gearres
teerd verdacht van oplichting of mede
plichtigheid aan oplichting. Een van de
drie zou zich in mei van dit jaar bij het
kappen van hout door een van zijn land
genoten een duim hebben laten afslaan,
waarvoor hij wegens invaliditeit f 60.000
van zijn verzekeringsmaatschappij ont
ving. Voor het geld werd een auto ge
kocht, met behulp waarvan de drie man
nen de bloemetjes buiten zetten. Het on
derzoek in deze zaak duurt nog voort.
MINISTER LUNS heeft gisteren in de assemblee der Verenigde Naties
verklaard, dat Nederland bereid is zijn beleid en handelingen, gericht
op het zo spoedig mogelijk bereiken van zelfbeschikking door de Papoea
bevolking van Nieuw-Guinea, aan het voortdurend toezicht en oordeel van
de V.N. te onderwerpen. Dit betekent dat Nederland, als de V.N. van oor
deel zouden zijn, dat ons land de bevolking van Nieuw-Guinea niet tijdig
genoeg gelegenheid geeft, zich over zijn eigen lotsbescherming uit te spre
ken, het recht van de V.N. op een zekere bemoeienis niet zou kunnen of
willen betwisten.
Leden van de Nederlandse delega
tie verklaarden, dat de rede inder
daad iets nieuws bevat. „Wij heb
ben", zo zeiden zij, „op deze wijze
getoond oprecht bereid te zijn ons
uiteindelijk te gedragen naar wat men
internationaal, namelijk als organisa
tie van de 'Verenigde Naties van ons
kan verlangen wat betreft het zorg
dragen voor de verwezenlijking van
de uitoefening van het door ons in
het vooruitzicht gestelde zelfbeschik
kingsrecht van de betrokken bevol
king.
Toen mr. Luns het spreekgestoelte be
klom, verliet de Indonesische delegatie
de vergaderzaal. De minister beschul
digde Indonesië er van, in strijd met
het V.N.-handvest gedreigd te hebben,
Nieuw-Guinea met geweld te zullen
(Van onze parlemenlsredactie)
Het kabinet-De Quay kan nog
steeds rekenen op de steun van de
meerderheid der Tweede Kamer.
Deze conclusie kan men trekken na
de eerste ronde van de algemene
politieke beschouwingen, die giste
ren in de Kamer zijn begonnen.
De voorzitters van de regeringsgezin
de fracties, de heren Romme (kath.v.),
Oud (lib.), Bruins Slot (a.r.) en Tilanus
(c.h.), mochten op enkele onderdelen kri
tiek hebben, met de hoofdlijnen van het
regeringsbeleid, zoals dat in het jongste
verleden is gevoerd en in de naaste toe
komst verder gestalte zal krijgen, konden
zij zeer wel instemmen. Deze instemming
gold behalve de loonpolitiek met name
ook de in uitzicht gestelde verlaging van
loon- en inkomstenbelasting, al meenden
de heren Romme en Oud, dat minister
Zijlstra de middengroepen wel wat
royaler had kunnen behandelen.
Met kracht namen de woordvoerders
van de regeringspartijen stelling tegen
de ongekend felle kritiek, die "de socialis
tische fractieleider mr. Burger tijdens dit
debat over de regering uitstortte. De heer
Burger schreide hete krokodillentranen
over de politieke onmacht en hulpeloos
heid van het kabinet, maar zijn rede was
te veel „zwart op zwart" (zoals prof.
Romme het uitdrukte) om enige indruk
te maken.
KVP-fractieleider prof. Romme keerde
zich niet alleen tegen de socialistische
kritiek, maar ook tegen de bedekte po
gingen van de liberale Eerste-Kamer-
leden om het einde van het kabinet-De
Quay te verhaasten. Aan het adres van
de liberale voorman in de Senaat, mr.
H. van Riel, liet prof. Romme de duidc-
lÜke waarschuwing horen, dat wanneer
deze pogingen worden voortgezet en on
verhoopt succes mochten hebben, de hui
dige politieke constellatie in gevaar wordt
gebracht.
Ook prof. Oud distancieerde zich min
SCHILDER ZELF MET
DE VERF VOOR HET SCHILDERFEEST
SIKKEMS-TJALLEMA PRODUKT
FLEXA verkrijgbaar bij
VERFHANDEL
OEGSTGEESl
KEMPEN AERSTR. 71
TELEFOON 31705
FLEXA-Dealer
Fa. H. Schutte Zn
leer van zijn geestverwanten in de
Senaat toen hij zei zich niet te willen
voegen bij hen, die voortdurend betogen,
dat het kabinet-De Quay „niet onver
vangbaar" is en die lichtvaardig spelen
met de gedachte van een reconstructie
in de huidige ministersploeg.
Interessant was ook de vraag, die de
»reri Oud en Tilanus opwierpen, 11I. of
de Eerste Kamer haar eigen positie in het
staatsbestel niet te zeer overschat door
politiek te gaan beoefenen op de wijze
m de Tweede Kamer.
Uiteraard kwamen ook de geruchtma
kende uitlatingen van prof. De Quay over
eventuele internationalisatie van N.
Guinea ter sprake. Hoewel het voor de
regeringsgezinde fractieleiders vaststond
gezien ook de N. Guinea-passage in de
troonrede), dat het N. Guinea-beleid geen
wijziging zal ondergaan, verlangden zij
de minister-president toch een duide
lijke uiteenzetting over wat op de be
faamde cocktailparty ter sprake is ge
bracht.
„Het volk van Nieuw-Guinea dient
voor zichzelf te beslissen of het on
afhankelijk wil zijn, zich wil aan
sluiten bij het oostelijk deel van het
eiland, een deel van Indonesië wil
worden, dan wel wenst te opteren voor
enige andere vorm van politiek be-
1. Nederland zal krachtige steun ver
lenen aan elk voorstel dat is gericht
op de bevordering van de vrede.
2. De Nederlandse delegatie is tegen
liet voorstel van Chroesjtsjef om de
secretaris-generaal te vervangen door
een driemanschap met veto-recht.
Zulk een (opleiding zou de uitvoe
rende arm van de V.N. verlammen.
3. De Nederlanders verwelkomen he(
plan van president Eisenhower voor
hulp aan Afrika en stellen voor dat
het speciale fonds van de V.N. zal
worden gebruikt om die hulpverle
ning te bekostigen.
De liberale fractieleider prof.
Oud (staande) in gesprek achter
de regeringstafel in de Tweede
Kamer. V.l.n.r. de ministers
De Pous, Toxopeus, Korthals en
De Quay.
Een vliegtuig van de Eastern Airline
met 71 personen en een „zeer geheim"
document aan boord, is gisteravond kort
de start in de haven van Boston neer
gestort. Zestig personen kwamen om het
leven. De elf anderen werden gewond.
f uur na het ongeluk werd bekend,
dat zich een geheim document aan boord
de machine bevond. Het federale
recherchebureau heeft onmiddellijk een
onderzoek naar dat aspect van het on
geluk ingesteld. Over de oorzaak van de
ramp is nog. niets bekend.
Frankrijk wordt op het ogenblik
door overstromingen getroffen.
Het bedreigde gebied bij
Aubusson, uit de lucht gefoto
grafeerd.
TJET KABINET-DE QUAY mag bepaald
niet ontevreden zijn over de eerste
en tevens beslissende dag der alge
mene beschouwingen. De Nederlandse
burger moest erg veel moeite doen
om van de oppositie, gevoerd door de
socialistische heer Burger, onder de in
druk te komen, en zelfs dan wilde het
nog niet gelukken.
Vastgesteld moet dan ook worden, dai
de socialistische kritiek overtrokken is.
Duidelijk is nu wel, welke opzet daarbij
wordt gevolgd. Gesteld wordt, dta het
kabinet geen gezag heeft, het gezag zelfs
tot een aanfluiting maakt, en dus een
ondermijning betekent van de democratie.
Het klinkt heel ernstig. De feiten zijn
intussen, dat het juist de socialisten zijn
die kritiek oefenen van een strekking om
de regering van haar gezag te beroven.
Wie in gemoede van oordeel mocht zijn.
dat het de regering aan voldoende gezag
ontbreekt, zal verstandig doen zich eens
af te vragen, of misschien niet juist de
socialistische kritiek met haar felle
aanvallen op het regeringsgezag dit
standpunt bij hem heeft bewerkt.
In werkelijkheid blijkt het met de
aanwezigheid van het regeringsgezag bij
zonder mee te vallen. Zulks is uit de ove
rige redevoeringen van gisteren al wel
gebleken. Zodat de sombere woorden van
de socialistische heer Burger lichtelijk
komisch in de lucht kwamen te hangen.
Niet dat er geen punten zouden zijn
die aanleiding kunnen geven tot een kri
tische vraag. Ook dit is gisteren wel ge
bleken. Ook buiten de socialistische spre
ker hebben de woordvoerders nog wel
iets anders gedaan dan de ministers on
der de excellente kinnen te strijken.
Maar zij waren reëler. Zij wisten in het
regeringsbeleid veel te ontdekken, dat
gewaardeerd mocht worden. Ja, zij ach
ten het beleid, als geheel genomen, veels
zins prijzenswaard.
Weshalve het kabinet welgemoed het
nieuwe parlementaire jaar tegemoet mag
gaan. Moge het veel doen ten goede var
]\TOG STEEDS blijft oktober ons met
zeer zacht weer verwennen. Waarbij
vooral de nachten opmerkelijk zacht blij-
I»i de afgelopen nacht passeerde een
kleine depressie, die zich hier en daar
kenmerkte door enkele flinke windstoten,
plaatselijk tot 80 km per uur.
Premier Chroesjtsjef belooft:
^HROESJTSJEF heeft gisteren op
?en door hem zelf gegeven recep-
erklaard, dat de Sowjetunie nooit
Berlijn zal blokkeren. Maar hij heeft
in het onzekere gelaten, of hij zijn
toevlucht tot dit wapen zal nemen
als het westen niet instemt met zijn
eis. dat van West-Berlijn een „vrije
stad" zal worden gemaakt. Hij beloof
de, dat West-Berlijn nooit van zijn
verbindingen met het westen afge
sneden zou worden, indien de stad ecu
gedemilitariseerd gebied zou worden.
Deze verzekeringen gaf hij aan Mar
guerite Higgins, een medewerkster
van de New York Herald Tribune, die
hij er van beschuldigde, „smerige din
gen" over de Sowjetunie te hebben
geschreven. „Als ik het koninkrijk
van het communisme ben binnenge
gaan, zal ik zeggen: „Vergeef haar.
want zijCheeft ons verkeerd begrepen."
Op Chroesjtsjef's receptie verscheen
ook secretaris-generaal Hammarskjöld,
die. zoals men weet, met hem op gespan
nen voet leeft (om het mild uit te druk
ken). Hij bleef maar kort. Gasten, die
enkele minuten na Hammarskjöld weg
gingen, zeiden dat de Rus hem begroette
als een oude vriend. Hij omhelsde de
secretaris-generaal die zich niet erg op
zün gemak voelde en vergeefs pogingen
deed, te glimlachen. Chroesjtsjef gaf hem
de raad, niet op het dode paard van
het kapitalisme, maar op het goede
paard van het communisme te wedden.
Intussen is gebleken, dat de Sowjet
unie van plan is, Hammarskjöld te boy
cotten, nu hij besloten heeft niet af te
treden. „Dat zal afhangen van zijn hou
ding in de toekomst", verklaarde men
van Russische zijde.
Chroesjtsjef heeft gisteren een tegen
bezoek aan de Britse premier Macmillan
gebracht. De twee staatslieden spraken
voornamelijk over ontwapeningsvraag
stukken. Het gesprek duurde anderhalt
uur en was volgens de Rus nuttig ge
weest. Wellicht zullen de twee premiers
elkaar nogmaals ontmoeten voordat zü
New Vork verlaten. Macmillan was aan
vankelijk van plan, vandaag te vertrek
ken. Hij zou zijn vertrek dus moeten
uitstellen.
Een regenfront dat vanmorgen West-
Frankrijk bereikte, kan ons komende
avond en nacht passeren, waarna morgen
iets minder zachte lucht uit het zuidwes
ten wordt aangevoerd, maar voor begin
oktober blijft de gemiddelde temperatuur
nog iets boven normaal.
In Noord-Zweden is de eerste vorst
van betekenis voorgekomen. maar de
koude lucht die daar uit de IJszee is
binnengevallen, blijft op grote afstand,
zodat bij ons de kachel voorlopig op een
laag pitje kan blijven.
De Bilt verwacht tot donderdagavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt en plaat
selijk enige regen. Morgen opklaringen,
maar ook enkele buien. Meest matige
wind ruimend van zuidoost naar zuidwest.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur.)
ZON EN MAAN
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Eelde
De Bilt
Twen the
Zd.-Lirob
"jl/TADRID heeft op enttyou-
siastc wijze zyn „favorie
te dochter" Fabiola de Mora y
Aragon begroet bij haar terug
keer uit Brussel.
Er was een grote menigte
op het vliegveld toen dc toe
komstige koningin der Belgen
gistermiddag in dc deur van
het vliegtuig verscheen. Eerst
scheen zij te schrikken van de
menigte, maar toen verscheen
een brede glimlach op haar ge
laat en zij wuifde vrolijk alvo
rens dc vliegtuigtrap af te
gaan. Zü werd officieel ver
welkomd door de burgemees
ter van de hoofdstad, de Graaf
van Mayalde, cn de minister
van buitenlandse zaken, Fer
nando Mario Castiella.
Op het vliegveld waren hon
derden Spaanse aristocraten
die pas 's morgens vernomen
hadden dat hun titels geld zul
len kosten. Het Spaanse adel-
lijke genootschap had name
lijk haar leden laten weten
dat alle Grandes 5000 peseta
(300 gulden) en dc leden der
lagere adel 60 gulden zullen
moeten betalen voor een pas
send bruidsgeschenk.
Dc gemeenteraad was enige
uren voor de aankomst van
Dona Fabiola in buitengewone
zitting büecngekomen om
haar te benoemen tot „Hüa
Predilecta" (favoriete doch
ter) van de stad. Slechts de
Nobclprüswinnaar, de drama-
turp Jacinto Benavcnte, Is
sinds het einde van de burger
oorlog in 1939 deze eer in
mannclüke vorm verleend.
I11 zün rede tot dc raad zei
de burgemeester: „Wü ver
heffen nu tot deze categorie
(favoriete dochter) iemand,
die over korte tüd een veel
hogere rang zal hebben. Onze
emotionele eerbetuiging strekt
zich in zekere zin uit tot ko
ning Boudewün, die deze ver
diend heeft door zün mildda
digheid, zün deugden en zün
voorbeeldig gedrag in de afge
lopen jaren. De bevolking Van
Madrid heeft zich spontaan
aan dc kant van koning Boude-
wijn en zün volk geplaatst tij
dens de moeilükc ogenblikken,
welke zij juist beleefd hebben-
Als katholieken, als Europea
nen en als Latüns volk moes
ten wü in deze droeve uren aan
de kant van België staan. He
den zün wü met het Belgische
volk blü met de blüde gebeur
tenis van het aanstaande hu-
welük van hun voorbeeldige
monarch."
De gemeenteraad heeft ver
der alle onderburgemeesterj
instructies gegeven in naam
van Fabiola dc armen gratis
maaltijden aan te bieden.
Bü dc aankomst werd het
kordon dal door honderden po
litiemannen en detectives ge
vormd was doorbroken door
de enthousiaste menigte en
kwamen Dona Fabiola, Ma
yalde en de Belgische am
bassadeur, graaf Joseph Ber-
ryer, In het gedrang. Dc me
nigte riep „Viva la rcina gua-
pa" (lang leve de lieftallige
koningin) en „Viva Fabiola".
De Westduitse firma Krupp heeft gisteren
een overeenkomst afgesloten met de Sow
jetunie voor de levering van apparaten en
machines voor chemische fabrieken in
Stalinogorsk. Een deel van de produktie
der fabrieken zal worden uitgevoerd naar
West-Duitsland, om zo de machines le
betalen.
De Oostduitse communistische leider Wal
ter Ulbrlcht heeft gisteravond bekendge
maakt dat ruim 12.000 gevangenen vermin
dering of kwijtschelding van straf zullen
krijgen. Bij de politieke gevangenen (anti
communisten) zal worden gelet op de
ernst van de misdaad en het gedrag van
de betrokkene.