Uw probleem is het onze
tien jaar Hervormd
jeugdzorgwerk
Dames
Een woord voor vandaag
Leek moet vorm geven
aan Christus' liefde
Felle
van
brief aan rood gezag
Oostherlijnse kerken
2
ONZERZIJDS
Enkele kanttekeningen
BRIEVEN OVER HET GELOOF
j^"OG SLECHTS enkele weken geleden is het, dat wij in onze krant de
aandacht hebben gevestigd op een ook in het Nederlands uitgekomen
boek van de Dnitse schrijver Szczesny, „De toekomst van het ongeloof", met
als ondertitel Actuele beschouwingen van een niet-christen".
Wij vertelden van dit boek, dat de schrijver er een felle kritiek in uitoefent
op het christendom, waarvan onder het harde oordeel van de schrijver, een
oordeel dat grotendeels aan de menselijke rede is ontleend, niet veel overeind
schijnt te mogen blijven.
Het Ls, alsof de schrijver niet diep genoeg betreuren kan, dat christendom zich
nog als een kracht in onze menselijke samenleving betoont, al is het voor
hem tegelijk niet meer dan een oppervlakkig vernis en een hinderlijke
facade.
Onzerzijds hebben wij toen van dit boek gezegd, dat, tegenover dit soort
vanuit de kritiek der rede gevoede betogen, het christelijk geloof altijd een
grote mate van weerloosheid behouden zal. Weshalve een beschermleer van dat
christelijk geloof steeds een slechts betrekkelijke waarde zal hebben.
Waarbij het onze troost mag zijn, dat het tenslotte niet wijzelf zijn, maar de
Heilige Geest, die het geloof in mensenharten wekt en werkt. Wie eigen
weerloosheid erkent, zal tegenover aanvallen als van een Szczesny staande
kunnen blijven.
Hetgeen niet betekent, dat wij niet van gedachtengangen, als door hem ont
wikkeld, met aandacht dienen kennis te nemen. Hij heeft ons immers wel iets
te zeggen, vooral daar, waar hij in gebrek aan geloofsbeleving onder de chris
tenen nieuwe argumenten meent te mogen zien voor zijn eigen, elk christelijk
geloof afwijzend standpunt. En dan dient ieder christen zich eerlijk af te
vragen, of hij aan het ongeloof van mensen als deze Szczesny niet mede
schuldig staat.
Waarop wij de opmerking lieten volgen, dat ook in de kritiek van deze
Szczesny, hoe fel zij ook zijn moge, nog iets moedgevends schuilt. Want kritiek
betekent tevens, dat men elkaar nog niet heeft opgegeven en losgelaten. Ook
kritiek toch mag worden beschouwd als een vorm van communicatie. Trou
wens, zo stelden wij het, een christen van zijn kant schrijft nooit iemand af.
Weshalve het ons verheugen mag, te mogen vaststellen, dat dit boek van
Szczesny inderdaad aanleiding hééft gegeven tot een briefwisseling met de
schrijver. Een briefwisseling met, aan de andere kant van de schrijftafel
een groot rooms-katholiek theoloog, dc Oostenrijker Friedrich Heer, welke
briefwisseling nu ook, evenals het oorspronkelijk boek van Szczesny, in
Nederlandse vertaling is uitgekomen: „Geloof en ongeloof, een briefwisseling",
uitgave Moussault N.V., Amsterdam.
Ook van deze briefwisseling is de vertaling van Johan Winkler, die zelf in
zijn journalistiek werk een christen is en wie wij dank mogen weten, dat hij
ons van de gedachtenwereld van Szczesny, alsmede van het antwoord daarop
van de theoloog Heer, de kennisneming mogelijk heeft gemaakt.
Verheugen wij ons over deze briefwisseling, als over een communicatie die
noodzakelijk was en mogelijk bleek, wij hopen, dat het hierbij niet blijft en
dat dit tweegesprek niet al te zeer een uitzondering wordt. Liever dan de
uitzondering is ons het symptoom, het symptoom namelijk hiervan dat de
mens, ook de christenmens zijn medemens niet wenst los te laten, ook niet
dan, wanneer die medemens zich tegen het christelijk geloof keert en eigen
wegen schijnt te willen gaan.
Zouden wij trouwens in de mogelijkheid van zulk een gesprek op hoog, zij
het volop menselijk niveau niet een vrucht mogen zien van een werking des
Geestes, waaraan noch het christelijk geloof noch het christendom vreemd
zijn?
NOG VEEL GELD WORDT OPZIJ
GELEGD (I)
T_TET HEEFT EEN TIJD GEDUURD, maar eindelijk begint de consumptie
toch op gang te komen. Was ons gezamenlijke verbruik in mei nog even
groot als in mei van vorig jaar, in juni is het verbruik plotseling 7% hoger
geworden dan in juni 1959; in juli was er zelfs sprake van een vergroting
8%, vergeleken met juli 1959.
Het ligt overigens voor de hand, dat het deze kant op moest gaan: de bruto
lonen zijn in een jaar tijds ruwweg met 10% gestegen, terwijl de totale loon
som (waarin ook de bijzondere uitkeringen zitten) met niet minder dan 15%
is opgelopen. Dit was althans het geval in het tweede kwartaal van dit jaar,
als wij dit vergelijken met het twegde kwartaal van 1959.
Het is moeilijk te zeggen, of deze natuurlijke stijging van het verbruik het
gevaar van een overbesteding vergroot. Dat is zonder meer niet te zeggen,
omdat ook de oplopende investeringen een rol spelen. Een feit is anderzijds
wel, dat dit gevaar steeds dichter bij komt naarmate het verbruik sneller
stijgt. Juist in dit verband zet de overheid zich schrap tegen nieuwe, tussen
tijdse loonsverhogingen.
De beste remedie zou natuurlijk zijn, dat de stijgende koopkracht in sterke
mate naar de spaarbanken en daarmee overeenstemmende instellingen vloeit.
Over het algemeen vallen de besparingen gelukkig nog wel mee, al is er niet
over de gehele linie van vooruitgang sprake. Goed voor de dag kwam de rijks
postspaarbank, waar in de eerste 8 maanden 145 miljoen werd gespaard,
tegen 131 miljoen in dezelfde periode van 1959. Bij de algemene spaarban
ken komt er echter maar 202 miljoen in de bus, tegen 209 miljoen vorig
jaar. De boerenleenbanken brengen het er het slechtst van af: nu 232 miL
joen en vorig jaar 285 miljoen (steeds over 8 maanden). Deze achteruitgang
houdt o.a. verband met grotere investeringen in de landbouw.
Het nagenoeg stabiel blijven van de besparingen bij de algemene spaarban
ken betekent eigenlijk een achteruitgang, omdat het nationale inkomen is
gestegen, zodat stijgende besparingen voor de hand zouden liggen. De oorzaak
moeten wij vermoedelijk zoeken, in elk geval voor een min of meer belang
rijk deel, in de zuigkracht van de handelsbanken: zij slaan met veel élan op de
spaartrom en bieden bovendien meer rente. Dit laatste gaat echter niet voor
alle spaarbanken en banken op.
Toch ls het een teken aan de wand, dat bij de 33 voornaamste handelsbanken
in de eerste zeven maanden van dit jaar in totaal voor 313 miljoen is ge
spaard, 50% meer dan bij de algemene spaarbanken tezamen in acht maanden.
Nog sterker valt de vaart van de handelsbanken op, als wij het aandeel van de
spaarinstellingen in de besparingen van de eerste maanden uitdrukken. De
Rijkspostspaarbank neemt dan van het totaal van 794 miljoen aan bespa
ringen 16% voor haar rekening, de algemene spaarbanken 2114%, de boeren
leenbanken 23% en de handelsbanken liefst 39V&%.
NOG VEEL GELD WORDT OPZIJ
GELEGD (II)
JT'EN ANDERE echter niet minder belangrijke vorm van sparen is de levens
verzekering. Het verschil met het traditionele sparen via de spaarbanken
is alleen, dat als eenmaal geheel vrijwillig besloten is een levensverzekering
te sluiten het betalen van de premie een verplichting is geworden. Dit
geldt natuurlijk ook voor de pensiocnverzekering. Aan het spaarkarakter
doet dit evenwel niets af.
De levensverzekeringsmaatschappijen blijken er slag van te hebben, de pro-
duktie, dus het afsluiten van polissen, op te voeren. WU wijzen er alleen
maar op, dat de produktie van alle binnenlandse levensverzekeringsmaat
schappijen In de eerste zeven maanden van dit jaar, vergeleken met dezelfde
periode van 1959, met 20% is gestegen tot 2895 miljoen.
Meer en beter licht op de sterke groei van de levensverzekering werpen de
cijfers over het eerste halfjaar, die zo juist bekend zijn gemaakt. De totale
produktie in die periode was 2440 miljoen tegen 2057 miljoen in het eerste
halfjaar van 1959. Die 2440 miljoen bestond voor 44% uit kapitaalverzeke
ring. voor 51% uit renteverzekering (o.a. lijfrenten en weduwenpensioenen)
en voor 5% uit volksverzekering (kleine bedragen, o.a. voor dekking van
begrafeniskosten). Ter vergelijking nog even dat de produktie vijf jaar ge
leden, in het eerste halfjaar van 1955, 1459 miljoen groot was. Er zit dus
nogal wat groei in.
Het eigenlijke sparen zit natuurlijk in het betalen van de premies. In de
bekend gemaakte statistiek worden deze echter gecombineerd opgenomen
met de koopsommen voor een renteverzekering. Deze koopsommen ofte wel
premiën-in-eens zijn veelal reeds vooruit gespaard, welke besparingen nu
aan de levensverzekeringsmaatschappij worden overgedragen. Zij worden
dus veelal niet, zoals de periodiek te betalen premiën, uit het inkomen gehaald.
Het gaat bij de premiën en koopsommen om forse bedragen: in het eerste
halfjaar ontvingen de gezamenlijke maatschappijen 477 miljoen, 10J% meer
dan in het eerste halfjaar van 1959. Daarnaast toucheren de maatschappijen
dan nog rente op haar beleggingen.
De totale ontvangsten gaan niet allemaal in de spaarpot. In de eerste plaats
gaan hier de uitkeringen wegens overlijden, wegens afloop en wegens perio
dieke rentebetaling van af: in het eerste halfjaar van 1960 132 miljoen.
Maar ook dc uitgaven voor de administratie moeten er van af, evenals uitga
ven voor onderhoud enz. enz. Maar desondanks blijft er elk jaar geld over,
waardoor het spaarkapitaal van de maatschappijen steeds verder aangroeit.
Die bij elkaar gebrachte kapitalen worden weer belegd. En daar de spaarpot
telkens groter wordt, groeien ook de beleggingen van de maatschappijen.
Eind juni van dit jaar hadden de levensverzekeringsmaatschappijen tezamen
niet minder dan 7.964 miljoen belegd. Hoe groot dit bedrag wel is, springt
direct naar voren als wij het vergelijken met het totaal aan beleggingen van
alle algemene spaarbanken: eind juni was dit 2.820 miljoen.
Economisch gezien, is het noodzakelijk, dat de besparingen verder oplopen.
Op welke wijze er gespaard wordt, is in wezen niet zó belangrijk. Toch blijft
het interessant om te volgen wie de grootste aantrekkingskracht op de
spaarders weet uit te oefenen.
Jubil eumvieri ng
op 15 oktober
"yiJFTIEN jaar bestaat thans het
jeugdzorgwerk van de landelij
ke Hervormde Jeugdraad en het
jubileum zal worden herdacht op
zaterdag 15 oktober a.s. in het Ge
bouw voor Kunsten en Weten
schappen te Utrecht, waar ds. L.
H. Ruitenberg, voorzitter van de
sectie Jeugdzorgwerk, een jubile
umtoespraak zal houden, dr. G. van
Leeuwen uit Amsterdam een rede
zal uitspreken en de clubhuis jeugd
uit tien gemeenten een „activitei
tenprogramma" zal aanbieden.
vèf voor de oorlogsjaren in Den
g bijv. sedert 1908 waren er club
gebouwen voor kinderen uit de volks
buurten. Het kleine aantal nam toe zo
dra overheid en kerk dit particulier ini
tiatief gingen steunen. In 1941 stelde
de generale synode der Ned. Herv. Kerk
een raad van bijstand in. die bekend
zou worden als de Hervormde Jeugd
raad. Deze nu stichtte vlak na de oor
log een aparte sectie om de zorg voor
het clubhuiswerk op zich te nemen.
GROEI
zich al vlug een twintigtal clubhuizen
aan. Dit aantal is van veertig in 1950
tot ruim tachtig op dit moment ge
groeid. Een reeks nieuwe aanvragen ls
ingediend, zodat waarschijnlijk in 1961
het aantal clubhuizen tot honderd zal
stijgen. Deze clubhuizen of jeugdhonken,
oorspronkelijk alleen in de grote steden,
vindt men nu over het gehele land ver
spreid, zeker voor de helft in platte
landsgemeenten. Amsterdam en Rotter-
Advertentie
Wilt Gij Onderwijzer worden?
Er It momenteel een groot gebrek aan
Onderwijzer*. Wij raden U aan zo spoedig
mogelijk een prospectus aan te vragen bij:
RESA-HILVERSUM
(Bekende Schriftelijke Cursus) - Tel. 45432
Onderwijzersakte (Eerste en 2e Leerkrlng)
Tolk-Vertaler (Fr., D. en Engels) Hoofd
correspondent en V.T.H.-dlploma, H.B.S.,
Gymnasium en MULO A en B
Onjuiste indruk weggenomen
Kamper referaten
geboorteregeling
komen in druk
Naar aanleiding van ons verslag
„Predikanten horen voor en tegen van
geboorteregeling" betreffende de ver
gadering van predikanten der Gerefor
meerde Kerken (vrijgemaakt) schrijft
de Kamper predikant rn een van de
referenten, ds. G. Visee, ons:
„Hetgeen daar verteld wordt over het
door mij gehouden referaat over „Enige
aspecten van de sexualiteit" moet wel af
komstig zijn van iemand, die de refe-
fent slecht heeft „verslagen". Hetzelfde
geldt t.a.v. de andere referent, drs, W. K.
van Dijk, psychiater te Groningen. Wan
neer daar vermeld wordt: „Hij verdedig
de de gedachte dat het gebruik van anti-
conceptionele middelen in bepaalde ge
vallen zeer zeker tijbeis te verdedigen
dan moge opgemerkt worden dat op
de conferentie van 26 sept. 1.1. zelfs het
woord „anticonceptioneel" drs Van Dijk
'et over de lippen is gekomen".
„Ook de indruk die wordt gewekt als
of onder de vrijgemaakten predikanten
i.v. het onderwerp van de „regeling
in geboorten" onzekerheid zou bestaan
beslist onjuist".
„Het is ook niet nodig in onzekerheid
verkeren: beide referaten komen
D.V. spoedig in druk. Mede ten dienste
van een conferentie van predikanten en
artsen die gepland is tegen januari 1961,
waar het thema verder zal worden door
gesproken".
Wij stellen deze mededeling van de.
Kamper predikant zeer op prijs vooral
omdat wij in ons verslag afhankelijk
:n van gegevens verstrekt door men-
die ter vergadering aanwezig wa-
De conferentie was niet voor de
pers toegankelijk. Ongetwijfeld zal ook
buiten de kring van de Gereformeerde
Kerken (vrijgemaakt) belangstelling zijn
deze referaten.
Dordtsche vrijgemaakten:
Samenspreking
niet mogelijk
De kerkcraad van de Gereformeer
de Kerk van Dordrecht heeft enige
tijd geleden om een samenspreking
gevraagd met de kerkeraad van dc
Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt)
op grond van opheffing van de ver
vangingsformule. Laatstgenoemde ker
keraad heeft nu geantwoord, dat men
bij de (synodaal) gereformeerden geen
bekering ziet van de in 1944 ingesla
gen heilloze weg.
De vervangingsformule, aldus de „vrij
gemaakten" is niet opgeheven, maar
terzijde gesteld en met volle handhaving
het hetgeen deze formule leerde. De Ge
reformeerden (syn.) verlenen, aldus de
brief, meer en meer doorgang aan de
valse oecumenische geest van vandaag,
die niet alleen vereniging zoekt met de
Gereformeerden, maar ook met de zeer
afvallige Hervormde Kerk, ja zelfs met
de Roomse Kerk. Men vraagt zich af,
waarom de synodalen zich niet bekeren
en zo komen met een verzoek om sa
menspreking. Tenslotte schrijven de vrij
gemaakten, dat de Here een twistzaak
met de Gereformeerden fsynodaal) heeft
en daarom kan men op dit ogenblik
niets anders doen dan deze twistzaak
overgeven aan de Here.
dam tellen er elk 13, Den Haag 6,
Utrecht 5, Zuidoost-Drenthe en Fries
land elk 6. Overijssel 4, Gelderland 12,
Noordholland 5, Zuid-Holland 6, Zeeland
en Noordbrabant 4.
LEIDING
Aanvankelijk berustte de leiding in de
gebouwen bij vrijwilligers, maar thans
zijn het beroepskrachten, die, na enige
jaren scholing in een van de oplei
dingscentra („Kerk en Wereld", ,,Mid-
deloo", scholen voor maatschappelijk
werk), de werkwijze bepalen. Zeker 120
opgeleide krachten vormen nu het be
roepskader. Maar zo'n 1300 vrijwilli
gers blijven gelukkig assisteren.
Het doel van dit jeugdzorgwerk is kin
deren te vormen tot verantwoordelijk
handelende mensen. Dit geschiedt door
him een goede vrijetijdsbesteding te ge
ven, waarin sport, spel en handenar
beid de voornaamste activiteiten zijn.
Spelenderwijs worden cultuur en reli
gie in de programma's opgenomen.
Daarin wordt steeds weer de liefde van
Christus centraal gesteld. Op kerkelijke
hoogtijdagen en in de zomerkampen
worden de jongeren in woord, spel en
lied bepaald bij de Bijbel. En geduren
de het gehele clubhuisjaar getuigen de
leiders en leidsters door daad en woord
van het Evangelie.
DUIZENDEN
Op 1 januari jl. werden: in de leef
tijdsgroep zeven- tot éénentwintigjaren
ongeveer 16.500 jongeren bereikt, waar
van een ongeveer gelijk aantal jongens
en meisjes. Naar leeftijd waren di
cijfers 42,9 procent (711 jarigen), 45,
procent (1217-jarigen) en 11,9 procent
van 18 jaar en ouder.
Het totaal van de exploitatielasten
ligt rond dc twee miljoen. Het rijks
subsidie bedraagt veertig procent, het
gemiddelde gemeentesubsidie 23,5 pro
cent. Soms dragen ook de provincies en
kerkelijke instellingen bij In de kosten.
De jongeren zelf betalen ongeveer 110
ADVISEREND
De sectie Jeugdzorgwerk is ook advi
serende instantie voor het rijksinternaat
„Sparrenheide" te Driebergen, waar
meisjes van lagereschoolleeftijd gedu
rende drie maanden vorming en her
opvoeding buiten het gezin ontvangen.
De verdere taak van de beide sectie-
secretarissen. ds. H. B. van der Steen
en de heer H. J. Tamsma, bestaat uit
adviezen in subsidiezaken, methodiek
kwesties, subkaderscholing e.d. Leiding
bij geregelde studiedagen voor vaste
krachten en cursussen voor vrijwilli
gers is eveneens een onderdeel.
„Te Elfder Ure" en
^Wending" beleggen
weekend
Twee bladen van verschillende rich
ting gaan gezamenlijk een weekend or
ganiseren. Beide bladen laten een geheel
eigen geluid horen, maar het ene weer
spiegelt een bepaalde protestantse groe
pering, het andere een rooms-katholie-
ke. Het zijn „Wending" en „Te Elfder
Ure". Het weekend zal op 26 en 27 no
vember worden gehouden op het „Eijk-
manhuis" te Driebergen over het thema
„Secularisatie".
De onderwerpen zullen worden inge
leid door prof. mr. W. Pompe en prof.
dr. H. Berkhof, terwijl de leiding berust
bij drs. D. de Lange namens „Te Elfder
Ure" en dr. Th. van Leeuwen nar
„Wending".
Gesprekscentrum over
„coëxistentie"
De 31ste conferentie van het Neder
lands Gesprek Centrum zal worden ge
houden op vrijdag 21 oktober 1960 vanaf
des avonds 6.00 uur en zal duren tot
zaterdag 22 oktober na de lunch. De con
ferentie vindt plaats op het conferentie
oord „De Pietersberg" in Oosterbeek.
Het onderwerp is „coëxistentie", welk
onderwerp op vrijdagavond zal worden
ingeleid door prof. mr. dr. J. Barents,
prof. dr. J, de Graaf, prof. dr. B. H. M.
Vlekke.
Na deze inleidingen zullen de confe
rentiegangers in secties verder discus
siëren, over welke besprekingen de vol
gende morgen verslag zal worden uit
gebracht. Hierna zullen de inleiders een
podiumgesprek houden naar aanleiding
van de gemaakte opmerkingen.
Advertentie
HAMEA-C
handen
ruw of schraal
-GELEIEsÜÜS]
Boroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Schoonhoven: J. Vermaas
te Veenendaal; door de prov. kerkver
gadering van Utrecht als 2e pred. bij de
herv. evangelisatie „Sola fide" te Vee
nendaal: A. A. Bos te Vuren en Dalem.
Bedankt voor Bodegraven: C. A. Ko-
revaar te Rotterdam.
Aangenomen de benoeming tot leraar
aan het Grotius College te Heerlen, het
protestantse lyceum voor de Mijnstreek;
ds, A. J. Hendriks te Kooten, die ont
heffing heeft gevraagd uit het ambt met
behoud van emeritaatsrechten.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Eindhoven (2e maal): J.
M. Bloemkolk te Ede; te Lemmer: M.
N. de Wolf te Klazienaveen; te Rheden-
De Steeg. J. Kuiper te Abcoude.
CHRIST. GEREF KERKEN
Bedankt voor Onstwedde: J. M. Vis
ser te Dokkum,
Tsjechische bisschop
gearresteerd
Volgens de Osservatore Romano is
Jan Vojtassak, bisschop van Spis, Tsje-
choslowakije, gearresteerd, omdat hij
zich verzet zou hebben tegen de belem
meringen die de communisten' opleggen
aan het rooms-katholicisme. De bisschop
heeft hiervoor al eens eerder in de ge
vangenis gezeten.
(Advertentie)
40 MILLIOEN DIEREN
STERVEN IEDER JAAR,
36 MILLIOEN voor de kleur
stoffen, cosmetica, specialité's, bloembol
len èn de oorlogsindustrie
WEG met de internationale misdaad, die
.VIVISECTIE" heet!
Meldt U als donateur (min. 5.— p. j.)
bij de
Anti-Vivisectie-Stichting
Corn, de Wittlaan 45, Den Haag
Telefoon 555777 Giro 11322.
De wereld overtuigen van oordeel deze laatste der drie
taken die Gods Geest te verrichten heejt, lijkt niet de moei
lijkste. In zijn optimistische ogenblikken kan de mens nog
wel eens denken dat het met de wereld wel mee zal vallen.
Maar er hoeft maar één valse profeet op te staan die aan
kondigt dat de wereld dan en dan zal vernietigd worden en
het spoelt als een golf over de wereldbol, ieders gedachten
in de ban houdend. Slechts weinigen geloven dat deze wereld
niet in een „oordeel" zal ondergaan.
Ook: slechts weinigen geloven dat dat oordeel iets te maken
heeft met het lijden en sterven van Jezus Christus. Met de
zonde omdat de wereld in Hem niet gelooft. En met de ge
rechtigheid die Zijn heengaan tot de Vader openbaart. Dat
de „overste dezer wereld", de duivel, een hand in het spel
heeft och ja, dat gelooft men wel. Maar dat het oordeel
over deze wereld uitgesproken is omdat Jezus de machten
der hel heeft overwonnen achneen!
Altijd weer voert het werk van de Heilige Geest terug naar
Jezus. Hij is het middelpunt in deze wereld. En de Heilige
Geest die in uw hart woont, maakt Hem tot het middelpunt
in uw leven.
Zo zij het!
Prof. Van Niftrik in Enschede:
(Van
correspondent)
De taak van de leek is om in het
dagelijkse leven vorm te geven
de liefde van Christus. Hiervoor kan
men geen programma's opstellen,
men moet hierbij experimenteren. El
ke generatie zal het anders doen.
Men bedenke echter dat het gedrag,
de houding en de levensvorm van de
arbeider in de fabriek minstens zo be
langrijk zijn als een theologisch ver
antwoorde en uitgebalanceerde preek
's zondags in de kerk.
Dit zei gisteravond prof. dr. G. C.
van Niftrik uit Amsterdam op een
bijeenkomst van de afdeling Ensche
de van de organisatie voor Hervorm
de gemeenteleden „In dienst der
Kerk".
te:
een nieuwe concentratie op
Avondmaal:
instandhouding van de handdruk
die de ouderling de predikant voor d«
kerkdienst geeft, omdat deze het sym
bool is dat de gemeente de predikant
de kansel zendt en de verantwoor
ding draagt. Persoonlijk wilde prof.
van Niftrik nog verder gaan en ook zijn
preek maken met hulp van enkele ge
meenteleden, waardoor die gemeentelij
ke verantwoordelijkheid nog
uiting komt.
kringen vormen in de gemeente
ir wordt besproken hoe de leek het
beste vorm kan geven aan de liefde
Houdt op met
Graham-grens-
geplaag
De predikanten Figur en An
dier van de Evangelische Kirche
in Berlijn-Brandenburg hebben
zich namens het moderamen van
hun kerk gericht tot de minister
president van de Oostduitse re
publiek Grotewohl en tot de bur
gemeester van Oost-Berlijn. In
hun schrijven oefenen zij felle kri
tiek uit op de houding van de
communistische politie, die ge
lovigen verhindert de samen
komsten van Billy Graham in
West-Berlijn bij te wonen.
Zij schrijven onder meer aan Grote
wohl, dat in de afgelopen dagen her
haaldelijk mensen uit de openbare
verkeersmiddelen zijn gehaald en
scherp verhoord. „Tijdens deze verho
ren, die vaak uit een serie van plage
rijen bestonden, werden de christelijke
gehoond.
De namen van God en van Jezus Chris
tus werden daarbij op een ergerlijke
manier gelasterd, zoals sedert de tijd
van de nazi's in Duitsland niet meer
is voorgekomen. Het betreft hier geen
uitzonderingsgevallen. Wij roepen dan
ook de bescherming van de regering
in, die de christenen wordt toegezegd
in de grondwet en die in een commu
niqué van 21 juli 1958 werd toege
zegd. We verzoeken u dringend
middellijk een einde te maken aan
openbare onrecht."
Aan de burgemeester van Berlijn wordt
geschreven: „In weerwil van het pro
test, dat reeds op 27 september 1960
tot u werd gericht, zijn de plagerijen
van de volkspolitie tegen burgers van
de Duitse Democratische Republiek in
verband met een evangelisatiecam
pagne nog steeds niet opgehouden. Wij
eisen, dat onmiddellijk een eind ge
maakt zal worden aan de maatregelen
die een vrije geloofsbeleving in de
weg staan."
Ds. A. W. M. Odé
overleden
In Goes is gisteravond overleden de
hervormde predikant ds. A. W. M. Odé.
Twintig jaar lang is ds. Odé in deze
Zuidbevelandse plaats predikant ge
weest. zodat bij zijn emeritering een
collega zelfs zei dat hij terecht „de bis
schop van Zeeland" zou kunnen worden
genoemd.
Ds. Odé werd in 1893 geboren!. In 1924
werd hij kandidaat in Zeeland en in
1925 deed hij intrede in zijn eerste ge
meente. Hoogvliet. Drie jaar later ver
trok hij naar Koudekerk a.d. Rijn, waar
hij tien jaar stond. Goes was zijn derde
laatste gemeente in 1958 ging hij met
emeritaat.
Jarenlang was hij voorzitter van het
provinciaal kerkbestuur, hij was lid van
de hervormde emigrantencommissie,
werkte actief mee in de mannenorgani-
satie „In Dienst Der Kerk" en talloze
andere kerkelijke en onderwijsorganisa
ties.
De begrafenis is vastgesteld op dins
dag. De rouwdienst wordt gehouden in
de Grote Kerk om half twee.
Christus, opdat de Boodschap in heel de
wereld zichtbaar worde.
Prof. van Niftrik sprak over het on
derwerp „Het vergeten ambt in de
kerk", waarbij hij tevens het boek van
prof. Kraemer aanhaalde dat deze titel
draagt. Spr. kon niet geheel onderschrij
ven wat prof. Kraemerr in zijn boek tot
uiting brengt, maar hij gaf toe dat er
veel in staat dat juist is. Prof. van Nif
trik wilde echter de kerk niet zo afval
len als de schrijver in zijn boek doet,
als hij de stelling verkondigt dat de
kerk zending is, dat de kerk de muren
moet afbreken en in de wereld moet
gaan staan en dat dus de gehele struc
tuur van de kerk gewijzigd moet wor
den.
Spreker wees er op dat het telkens
weer de leken zijn, die een beweging
veroorzaken, zoals met het Réveil en de
zending. Wanneer de kerk ziet dat het
goed gaat, wordt die beweging overge
nomen en getrokken binnen de sacraU
sfeer van de kerk. Hij wees er ook op
dat Kraemer uit de veelheid van Bijbel
begrippen gekozen heeft het volk Gods
dat in beweging is. Maar men bedenke
daarbij dat de Israëlieten over de tocht
in de woestijn veertig jaren hebben ge
daan, terwijl ze de korte afstand wel in
drie dagen hadden kunnen afleggen. Het
volk was dus niet steeds In beweging,
maar woonde er in tenten.
Moet men nu naar de kerk komen of
moet de kerk naar de wereld gaan?
Moet men luisteren naar Christus'
woord „Komt allen tot Mij" (Matth.
11) of naar Zijn woorden: „Gaat heen
en onderwijst alle volken". Het kon wel
eens zijn dat deze wegen samenvallen,
namelijk dat men alleen tot Christus
kan komen door Hem te verkondigen.
En v
kerk naar buiten moeten treden
mensen te helpen bij deze experimenten.
Dat kan tevens vla kleine kringen waar
in men deze zaken bespreekt en waarbij
men de verantwoordelijkheid voor de
medemens niet uit het oog mag verlie
zen. Ook zal de zendingsdrang weer te
rug moeten komen in de kerk, aldus
prof. Van Niftrik.
Bergen op Zoom
gaf garantie aan
r.k. ziekenhuis
(Vai
correspondent)
Bergen op Zoom heeft het voorbeeld
van Gorcum naast zich neer gelegd en
krijgt geen groot ziekenhuis met vleu
gels voor de confessies. Met 17 tegen
vijf stemmen heeft de gemeenteraad het
voorstel van B. en W. aangenomen om
rente en aflossing te garanderen van een
bedrag van elf miljoen gulden voor de
bouw van een rooms-katholiek zieken-
Op het laatste moment werd van pro
testants-christelijke zijde nog geprobeerd
om de deur tot samenwerking open te
houden. De he_er Van Leeuwen diende
een motie in óm het voorstel nog aan
te houden tot de mensen van de r.k.
stichting, de regenten van het Algemeen
Burger Gasthuis en de vertegenwoordi
gers van de protestanten nader overleg
hadden gepleegd. Slechts een rooms-ka
tholiek van de Stadspartij steunde dit
voorstel, zodat het met 16 tegen 6 stem
men verworpen werd.
Het gevolg van deze beslissing is dat
de gemeente Bergen op Zoom geheel
garant zal zijn voor de kosten van een
r.k. ziekenhuis dat zeker een regionaal
karakter zal dragen, omdat men ver
wacht dat de helft vqn de patiënten uit
de omgeving zullen komen. Tevens zal
van protestants-christelijke zijde nu een
plan uitgewerkt worden om te komen
tot een eigen ziekenhuis.
Vraag: De vragen waarmee ik zit
betreffen de kleding, te dragen in een
bruidsstoet. In de eerste plaats: kan
men, wanneer men geen stola heeft,
bij een lange japon een korte of lan
ge bontjas dragen? 2. Is de bruid ver
plicht wanneer de moeders en zus
ters bont dragen, ook een bontcape te
dragen? 3. Dragen de dames de cor
sages rechts en de heren links? 4.
Dragen de heren bij
met zwart "Ém
Vragen op elk gebied kunnen worden ingezonden aan het bureau
van ons blad. Iedere vraag afzonderlijk op een velletje papier, duidelijk
ondertekend met naam en adres. De antwoorden worden per brief
verstrekt. Deze service is gratis voor onze abonnee's.
Antwoord: Bill Lomas heeft de ge
volgen van het ongeluk overleefd en is
genezen. Ilij heeft echter sinds dien
niet meer aan grote races deelgeno-
haar japon en de plaats van haar sie-
zwart jacquet raden. En dan ten slotte de kledij van
tevens zwarte sok- de heren. Als de bruid in bruidsjapon
verschijnt, dragen de heren een jac-
quet-costuum met grijs vest, zilver
grijze das, gestreepte pantalon en grij-
hoge hoed; daarbij behoren grijze
linnen pochette, ef- Paap
lakmoe- maandblad
Antwoord: Vraag 2 is de kern
vraag. Niet de bruid is namelijk ver
plicht zich aan te passen aan de kle- handschoenen
dij van moeder of zusters, doch alle fen grijze sokken
aanwezigen (inclusief de bruidegom!)
richten zich naar het toilet van de
bruid, die het eerst en dus vóór fllü
allen haar keuze bepaalt. Draagt de handschoenen, zwarte sokken
Kiezen de heren het vroeger
lom^gebruikte zwarte vest, dan beho-
bruid bont dan kunnen de andere da- leen
mes dit ook doen doet zij dit niet
dan is het weinig beleefd van de ove
rige aanwezigen er mooier te willen
uitzien dan de hoofdpersonen.
grijze das.
Vraag: Waarom zijn in Nederland
de exameneisen voor rijvaardigheid zo
onmenselijk zwaar, terwijl in Ameri
ka het land waar meer dan de helft
van de in de wereld aanwezige auto's
rijden het examen voor het rijbe
wijs een peuleschil is en men in som
mige staten zelfs zonder examen een
rijbewijs kan krijgen?
Antwoord: Onmenselijk zwaar vin-
uit den we een zwaar woord waarmee we
en het niet eens kunnen zijn. Was het zo
ge- dan zou slechts een zeer klein per-
0„eer centage van de kandidaten het begeer-
moeilijk toegang tot de bestaande tijd- de bewijs bemachtigen i
wetenschap of alleen voor kritiek??
Antwoord: Vandaag juist 75 jaar ge
leden, op 1 oktober 1885, verscheen te
Amsterdam een nieuw maandelijks
tijdschrift, „De Nieuwe Gids" ge
naamd, onder redactie van Fred, van
Eeden, F. van der Goes, W. Kloos, W.
Albert Verwey. Het werd een
id voor letteren, wetenschap,
kunst en kritiek, dat geboren wa:
antal schrijvers
noodzaak. Een
te Jioge^hoed, zwarte dichters, die later de „tachtigers"
noemd zouden worden, kregen
houtas goed
:o. Dat men bepaalde
lan de rijvaardigheid stelt, achten
heel gezond gezien de grote verkeers-
Nu de andere vragen: bij een lan
ge japon kan een stola gedragen wor
den, een bontcape of een korte bont
mantel geen lange Oh of bont
mantel). De heren dragen de bouton-
nière in het linker knoopsgat de da
mes zijn vrij de corsage links
rechts ofa.
schriften en zij vonden geen begrip
voor hun nieuwe literaire en esteti-
sche opvattingen. Door middel van De
Nieuwe Gids trachtten zij bekendheid intensiteit. Men is zich hier tenminste
aan deze opvattingen te geven, het- bewust van züa i
plant en tuin, want deze as bevat geen ten slotte lukte. Later werden de ten opzichte 1
fosfor, een prima stof voor de planten, tachtigers erkend.
Antivoord: Houtas is inderdaad goed
Tabaksas i
dig.
minder a anbe vel ens waar-
Vraag: Diende „De Nieuwe Gids",
of tijdschrift voor letteren en kunst en op-
het midden op te spelden, gericht in. 1885. tevens voor weten-
afhankelijk van de mogelijkheden van schap en kritiek dan wel alleen
zijn verantwoordelijkheid
i van de weggebruikers en
stelt eisen. Dat men dat in een ander
land niet 'dóet kan zijn oorzaak heb-
Vraag: Bij de training voor de TT- ben in het geringe verkeer mis-
ja1aschien ook ontbreekt het daar aan het
verantwoordelijkheidsgevoel voor de
naaste! Wat zou er gebeuren, denkt u,
als men in Nederland de eisen lager
stelde of ze geheel liet vervallen
