en MERSDMO
Pijnlijke opdracht vervuld
MDAT hij onlangs zijn vijftigste vos geschoten had, de 70-jarige Rijndert daar inderdaad
Dolfsma, namen we ons voor met hem eens
maken, niet vermoedend, dat we bijna nog eerder 2
dan deze jager-in-merg-en-been opsporen.
„In Rabbingerveld woont hij; bij z'n dochter in, op de boerderij", had rr
ons gezegd. En men had ons uitgelegd, dat Rabbingerveld een buurtschap is.
de Drentse gemeente Zuidwolde, ietwat bezuiden Hoogeveen.
Maar ge moet eerst een idee hebben van de uitgestrektheid van somm
Drentse plattelandsgemeenten en voorts beseffen wat men daar zelfs onder e
buurtschap verstaat, c
om het gezochte adi
hij gauw genoeg naar buiten.
Maar dan is het wèl zaak, alle
gaten van zo'n heuveltje in het
oog te houden, omdat je nooit
weet, in hoeverre de gangen ihet
elkaar in verbinding staan. Een
maal ergens naar buiten gedre
ven door het hondje, is het voor
ons alleen nog maar een kwestie
de trekker overhalen. Maar
s niet te voorschijn komt
De 70-jarige jachtopziener Rijnt
Dolfsma met zijn éénloops-repeteer-
in de aanslag. Vijf schotel
„Hij zal nog wel in de
Staphorster bossen zitten", zei de
dochter. „Daar is hij jachtopzie
ner voor dokter Berghaus Pont,
die er de jacht van de Staat heeft
gepacht. Als hij vroeg is, is hij
om 6 uur thuis vanavond, maar
het kan best veel later worden.
Soms komt hij pas tegen de och-
hondje genaderd zijn. Soms komt
dit dan eensklaps nog met de
er te- ger, lang van stuk en nog bijna - s^aarJ 'n z'n *?ek naar boven, ter-
groen kaarsrecht, met z'n slimme oog- W1^ de vf>s zich angstvallig voor
uie- jagershoedje, maar vandaag zet- jes onder de klep van het schiet- on® schuil blijft houden. Soms
wijs als te hij z'n schietpetje op. En mocht petje te knipperen, doordat zijn °oK Zlet "et hondje helemaal
hem niet treffen, ga dan eens plotselinge entree in het helver-
aan bij Piet van den Berg, hier lichte vertrek een wat erg grote
een kilometer of tien vandaan, overgang vormde vanuit de don-
Piet woont in de Pieperei".... kerte buiten.
Pieperei
de hond niet met de staart
ogen kan slaan. En daar is
hond doodsbenauwd van.
In zo'n geval steek ik m'n 1
het hol als 't moet tot
de
schoten achter elkaar kan lossen schouder toe grijp de
voorzichtig in een hoek van de z n pels en sleur hem 7
Komt nn Das tegen de oen- u p,iepeF.ei jle.e\.?°£ ,g.e" voorzichtig in een hoek van de z'n Pels en sleur h'em
«m -.„n M be.ekenen vijf S Zter d° zcïde fch,4 Maa7 d/weleS Sen S glunderde eens tegen Piet de oppervlakte.
fers. Hier neemt hij een zwarte weg maar terug als u «ekomen weg^n hebben er en haalde een konijntje uit z'n Wanneer je zo'n vos te grazen
g .'ff,gt,„» "een natnen> »ll0e" huilen «jn weitaSi dat hij op het vloerkleed hebt zou een leek denkSi dat
er genummerd, zodat we toch la- legde, ,,'t Was vandaag totaal hij al dood is. Hij laat z'n li-
i."1®. a?u,v krfSen, nadat niks", liet hij er op volgen, het chaam slap hangen, z'n poten en
Toen de jacht beëindigd u-as, werden de
konijnen uit de wagen gedragen en rol
trots als een loper uitgelegd.
oossen weer zó ontzettend toege
nomen, dat we het consigne ge
kregen hebben ze met de licht
bak te gaan bestrijden. De scha-
langs de hele route tussen de verweerde gezicht langdurig 'heen z'n staart navenant.' Maar o wee
twee buurtschappen geen sterve- en weer schuddend. „Volgende als je hem even los zou laten!
lmg hadden ontmoet. We zagen week zal het beter gaan. Dan Dan is er nóg de kans, dat hij de' d*e ze doen aan de landerij
slechts eksters, die van de ene hebben we donkere maan en de kuiten neemt. Daarom geven en rondom dat duizend ha. grote
bosschage in de andere vlogen en gaan we met de lichtbak". we hem direct een schot door de boscomplex, is verbijsterend. Ook
zo nu en dan eens neerzeilden in kop, gaan er dan mee naar de de ï°nSe bosaanplant heeft erg
het restant van een heideveld. Nadat Piet hem had meege- Rijkspolitie, in wier bijzijn we de onder hen te lijden. Als ik al-
Eindehjk iemand die ons wist deeld, dat we op hèm hadden staart afhakken, opdat niet voor leen ^en' schroef ik op m'n ge-
te vertellen, dat Van den Berg op zitten wachten, riep hij triomfan- dezelfde vos de premie van f 15 weer ee" zaklantaarn (staafmo-
Pieperei 13 woonde en dat Rijnt telijk uit: „Maar dan bennen de meer dan écn keer wordt uitee- del) d'e gevoed wordt door een
de gewoonte had, daar bijna el- heren eigenlijk al te laat voor keerd. Na afloop begeven we ons accu- welke ik in een rugzak
ke avond z n anker een tijd uit dat jubileum, 'k Heb intussen naar de woning van de Dremip- meesleep. Maar meestal gaan we
te gooien als hij op weg was van m'n 51ste vos al neergelegd. Dat ontvanger, waar de succesvolle met méér 3agers en laten dan
ötapnorst naar huis. wil zeggen: na de oorlog. Daar- lacht gezellig wordt gevierd" de koplampen van een auto als
„Kóm binnen", zei Piet, „dat vóór heb ik er zéker net zo veel „Ja, die vossen blijf je hou- l'chtkak dienst doen. Van 't jaar
klopt allemaal precies. De koffie geschoten. Ja, die vossenjacht is den, daar er telkens nieuwe uit hebben we op
is al bruin, 'k heb koek en siga- een vak apart. Want een vos is Duitsland ons land binnenkomen kleine tweedui
ren en Rijnt zal straks ook wel nu eenmaal
komen want het is net 6 uur." gewoon listig
Van den Berg roemde Rijnt als toen ik als jongen stiekum met een moervos met 7 jongen "ee
een der beste schutters van Dren- het geweer van m'n vader ging schoten. De meeste werpen ech-
- 6 jongen, hoewel het
1 4 tot 9".
-iTuiru - tweeduizend konijnen op-
dier dat buiten- Al telen ze ook hier wel voort geruimd en we zijn er nog lang
Dat wist ik al Nog niet lang geleden heb ik nog met' Als u niet Sel°oft, kom
the, vertelde dat zij samen met stropen. Die stroopte trouwens ter
nog een kennis ook 450 ha. jacht- zelf ook. Tenminste, als het werk aantal varieert
terrein hebben, liet ons met trots op de boerderij het toeliet. En
zijn „tweeloops" zien en toonde bij voorkeur jaagde hij net als
patronen van karton en alumi- ik op vossen. Niet alleen omdat
nium. het zulke moordenaars zijn, maar
En zo werd het 7 uur en 8 uur tevens omdat het een sport is je
en vrouw Van den Berg bleef eigen slimheid met die van een
maar koffie schenken en plakken vos te meten",
koek offreren, daarbij de
's-Winters
week, liefst op e
flink waait. Hoe
is, hoe meer kans op
avond dat het
Bloeddorst'
Schikken
Meestal omstrengelden de jagers met hun benen elk een koplamp, om
voor buitelingen als de konijnen maakten, gevrijwaard te blijven. Maar
wanneer we een verhard stukje weg kregen, dat de auto een rustiger
rijden gedoogde, zaten ze op de motorkap als in een gemakkelijke
„Natuurlijk doet het wreed aan, En zo togen we zes dagen la-
zulke jonge beestjes te doden, ter weer naar dc Pieperei 13,
Doch als u eens gezien had hoe waar Piet en Rijnt al zaten te
een vos onder het pluimvee van wachten om ons te laten zien dat
de boeren kan huishouden, zoudt ze geen woord te veel hadden ge-
u versteld staan van z'n bloed- zegd. Eerst moesten we nog aan
dorstigheid. Hij bijt de ene kip de koffie met koek, de kist siga-
„Nee, de meeste schiet je 's na a® andere de strot af al ren ging weer rond en omstreeks
winters, als je ze zo tussen 't ge- z,Jn het er honderd! en gaat half negen begon de tocht naar
boomte weg ziet springen. En vervolgens begraven. En het Staphorst, waar zich nog enkele
„v. uuft cc.» cicAUioi.11 iicia- wanneer je niets van dien aard merkwaardige is, dat hij de kip- jagers bij ons voegden. Met dat
lantaarntje kwam opdagen. Dat kunt ontdekken, ga je achter hun van een boer, op wiens land al werd het werkelijk een hele
gebeurde inderdaad enige malen, sporen aan. Als er een beetje *"J z n bol heeft, nooit zal aan- toer, nog een plaatsje voor de ge-
doch niet ver van z'n woning sneeuw ligt is dat vrij eenvoudig, raken. Dan zou hij zich al te weren te vinden. Maar na veel
draaide het telkens een zijweg in, maar anders loop je wel eens gauw verraden. Wat geraffineerd schikken e^ kwikken lukte het
zodat ons geduld wèl op de proef tien kilometer te dwalen aleer va" zo beest! Wat verderop toch.
werd gesteld. z'n verblijfplaats gevonden echter ziet hij er geen been in,
hebt. Een vos, die niet op roof via een valraam of een oude fun- Naarmate we de bossen nader-
D6Z0GK uit is, vertoeft doorgaans in de dering een overigens goed afge- den en steeds smallere zandweg-
grond. Liefst in heuveltjes, waar- s'°ten kippenhok binnen te drin- getjes in moesten slaan waar
„Hoor", zei Piet even later, in je dan ook dikwijls gangen fen.en de bewoners tot en met uiteraard geen lantaarn meer
terwijl hij de wijsvinger haastig aantreft. Welnu, op zulke gangen de laatste dood te bijten, 't Is viel te bekennen nam de duis-
omhoog stak, „dat zal hem zijn", of pijpen hebben we het in de Jjus maar goed, dat vossen het ternis in omvang toe. En een-
En het duurde toen maar kort eerste plaats voorzien. Ik laat er Jaar door geschoten mogen maal op de slechte ringweg om
meer, of daar stond de oude ja- zo'n klein hondje in los en als ,v°rden, evenals konijnen, wilde de bossen beland, sprongen twee
zwijnen, bunzings, wezels, herme- jagers op de motorkap: de be
kering gevend, dat Rijnt
avond beslist verstek liet gaan,
wat Piet onmiddellijk heftig be
streed. Af en toe tuurde hij eens
door het gordijnloze raam de
duisternis in om te zien, of er in
de verte ook een elektrisch fiets-
czAmerikaanóe nxuóea
Dat er jazz in de open lucht gegeven wordt is in
de Verenigde Staten niets nieuws. Evenmin is het
een noviteit dat er muziekuitvoeringen in musea
plaats vinden. Maar het samengaan van die twee
jazz in de tuin van het Metropolitan Museum of Mo
dern Art heeft de inwoners van New York iets
nieuws gegeven op het gebied van muziek in de zo
mer, wat, misschien omdat niet de oude paden ge
volgd worden, op velen grote aantrekkingskracht
uitoefent.
Breder
Het optreden van deze kla
rinettist - saxofonist - componist
vormde een van de verrassin
gen voor hen, die hem de laat
ste tijd niet gehoord hadden.
Eertijds werd Giuffre geïden
tificeerd met een tere, zelfs
„smachtende" stijl, die
vooral liederen van de zoge
naamde volksmuziek kenmerkt.
Maar onverwachts betrad hij
evenals een Thelonius Monk
en Ornette Coleman een bre
der arbeidsveld. Zijn muziek
is nu recht op de man af en
zijn agressieve meer naar vo
ren tredende kracht en zijn
vrijwel algeheel voortbouwen
op improvisatie zijn in één
woord verrassend.
De „nieuwe" Giuffre is in
zekere zin de echte vertegen
woordiger van deze „jazz al
Maar wat thans in New York
geschiedt betekent geenszins
dat het samengaan van musea
en muziek in de Verenigde
Staten iets nieuws is. Vanaf
het ogenblik dat voor het eerst
iemand zich realiseerde dat
strijkkwartetten prachtig met
Oude Meesters samengaan,
zijn er in toenemend aantal
concerten in musea en kunst
zalen gegeven. En het Kunst
museum in Worchester, Mas
sachusetts gaf al jazzconcer
ten voordat het New Yorkse
Museum of Modern Art er nog
aan dacht.
Vermenging
evenwel in New York plaats
en wel in het Metropolitan Mu
seum of Art. Muziekliefhebbers
hebben nog dankbare herinne
ringen aan de orkestuitvoerin
gen onder leiding van David
Mannes in de jaren na de Eer
ste Wereldoorlog. Daarna be
gonnen onder meer het Cleve
land Museum en het Virginia
Museum in Richmond geregeld
concerten te geven. Thans
kent vrijwel elke stad zijn mu
seumconcerten.
Waarschijnlijk staat het Me
tropolitan Museum of Art
nog steeds aan de top bij het
organiseren en financieren van
deze concerten. Het Museum
geeft per seizoen ongeveer
veertig concerten en biedt
daarmee de New Yorkers een
rijk muzikaal programma.
Vooraanstaande solisten, ge
lijk Dame Myra Hess, Erica
Morini, Rudolf Firkusny en
Ruggiero Ricci zijn in het
Museum opgetreden, evenals
bekende kleine ensembles, zo
als het Wener Octet, het Quar-
tetto Italiano, New York
Chamber Soloists en de con
certen van het onlangs ge
vormde Camera Concerti. De
Metropolitan financiert ook
elk jaar het optreden van tal
rijke, zorgvuldig geselecteerde,
jeugdige kunstenaars, die op
deze wijze hun debuut op het
concertpodium maken. De ten
gehore gebrachte muziek is
uiteraard zeer gevarieerd:
van zelden uitgevoerde oude
werken tot de premières van
hedendaagse composities.
Uniek
zeker gesteld worden door par
ticulieren, behoeft dus de
kwestie van de kassa-opbrengst
bij de opstelling der program
ma's niet in overweging te
worden geonomen. De kunste
naars genieten dus grotere
vrijheid bij de keuze van de
uit te voeren muziek en ook
jonge componisten, die moeite
mochten hebben met de plaat
sing van hun werken bij van
de recette afhankelijke orkes
ten, krijgen in musea en kunst
zalen voet aan de grond.
Op dit terrein heeft de Na
tional Gallery of Art in Wash
ington, die daarin samen
werkt met de hoofdstedelijke
Phillips and Corcoran Galle
ries, zijn sporen verdiend. Zij
werd daartoe geïnspireerd
door de, tijdens de oorlog door
Dame Myra Hess uitgevoerde,
pianoconcerten in de Natio
nal Gallery in Londen. De con
certen in Washington namen
begin 1942 een aanvang en
worden nu reeds 18 jaar gere
geld voortgezet.
Per jaar worden met in
begrip van het American
Music Festival in de Na
tional Gallery 40 concerten ge
geven door een eigen orkest
onder Richard Bales, waarbij
de jonge kunstenaars, als de
mezzo-sopraan Shirley Ver-
rett-Carter en de pianisten
William Masselos en Nata
lie Hinderas, de kans kre
gen en grepen grote bekend
heid te verwerven.
Alle concerten worden gege
ven In de marmeren East Gar
den Court doch zij kunnen ge
makkelijk in de aangrenzende
zalen beluisterd worden door
de velen, die de genoegens van
het oor met de vreugden van
het oog wensen te paren.
lijnen en verwilderde katten, die
zonder uitzondering als schadelijk geld
wild staan genoteerd. Voor 60 were
schadelijke vogels als roeken, naas
zwarte kraaien, bonte kraaien,
kauwtjes, Vlaamse gaaien, ek
sters, holenduiven en houtduiven.
De jacht op reeën daarentegen is
net als die op hazen, fazanten,
patrijzen en eenden
de data gebonden.
de koplampen gestren-
n de inmiddels geladen ge
in de aanslag. Rijnt, die
naast de chauffeur had plaats ge
nomen, om hem ieder ogenblik op
kuilen en bulten te wijzen, bleek
ondanks zijn zeventig jaar over
arendsogen te beschikken.
„Pas op, hier komt een scher-
bepaal- pe bocht naar links; en nu weer
meteen rechtsaf" waren aanwij
zingen, die hij nog wel honderd
„Wat ik de mooiste jacht maal zou herhalen, alvorens we
vind?" éénmaal het boscomplex „geno-
Jagen op patrijzen is verre- men" hadden. Een afstand van
weg het mooist, omdat die, ook 35 kilometer. En na die eerste
al heb je er een of twee uit een rondgang moest er per se nog een
koppel weggeschoten, even later tweede volgen,
toch weer in de buurt neerstrij- Zó ver was het echter nog lang
ken. Dan kan je dus nog een niet, daar het eerste schot nog
paar keer schieten. Maar de ko- niet was gevallen,
nijnenjacht is even goed boeiend, Nu eens maakte de wagen een
daar die beesten zo beweeglijk duik naar voren, dan weer scheen
zijn en je dus van goeden huize het als wilde hij steigeren gelijk
moet komen om er werkelijk wat een circuspaard en op een vol
op te ruimen. De laatste jaren gend moment schommelde hij
echter zijn ze in de Staphorster- dermate om z'n lengte-as, dat we
de illusie kregen in een roeiboot
te zitten op woelig water. Soms
rommelde het ook geducht onder
ons en striemden de takken de
zijruiten. Maar daar we slechts
even het tempo eens voetgangers
overschreden, bleven we toch
voor onaangenaamheden ge
spaard. De jagers bleven op de
motorkap zitten, als waren ze er
op vastgespijkerd en de wagen
hoestte wel eens. maar hield zich
verder kranig. En dat niettegen-
Oversteken
,.'t Valt me nog niet mee", zei
Rijnt, nadat we een kwartiertje
aan het hobbelen waren. Het weer
Is eigenlijk t e mooi voor dit
werk. Erf hij trommelde met zijn
vlakke hand tegen de buitenkant
van het portier, terwijl hij, net
als de jagers op de bok, ook nog
sissende geluiden maakte, 0111 de
zich schuilhoudende konijnen op
te jagen. „Wij moeten het heb
ben van de konijnen, die zich in
het veld te goed hebben gedaan
(hetzij aan de bieten, de knollen,
of het gras) en nu weer terug
keren naar het bos, waartoe ze
de ringweg moeten oversteken".
Nauwelijks had hij die zin vol
tooid, of daar schoten twee ko
nijnen als een bliksemschicht
dwars door de stralenbundels van
de koplampen heen. Onze adem
stokte. Ons hart stond stil en in
onze zijde voelden we een drop
pel koud zweet vallen. Tegelijker
tijd klonken er twee doffe knal
len, één konijn tuimelde even in
het rond en bleef toen roerloos
op de bosrand liggen. De tweede
zagen we niet meer maar hoor
den we wel piepen.
„We hebben ze èllebei", zei
Rijnt, „want een konijn dat piept
na een schot is binnen enkele
ogenblikken dood".
Een der jagers sprong nu ijlings
van de stopgezette wagen, holde
met een zaklantaarn het struik
gewas in en keerde weldra terug
met de buit. Twee schoten
twee treffers.
Reeds een paar minuten la
ter raasde er weer een konijn
dwars de weg over, nu echter op
een afstand van wel vijftig me
ter. Daar een jachtgeweer ten
hoogste vijftig meter draagt had
den we eigenlijk niet op een schot
gerekend. Maar het volgde toch
en er bleek niet tevergeefs ge-
,,Nu zien we voorlopig niets
meer", ging Rijnt verder, „want
we komen langs een stuk heide
land en daar hebben konijnen
geen belangstelling voor".
Ook nu weer klopte het als een
bus, totdat hij op een gegeven
moment opmerkte: „Op het vol
gende stukje zullen we er opnieuw
wel een paar voor de loop krij
gen. Hier beginnen weilanden en
die trekken natuurlijk altijd".
Toen we in het rulle zand dreig
den te stranden en de beide ja
gers zich daarom van de motor
kap hadden laten glijden, kruis
te met een hoge boog een opval
lend grote langoor ons pad. Scho
ten bleven echter uit, wat ons le
ken even verbaasde.
„Nee", zei Rijnt, „dat mag
niet. Dat beestje laten we nog
wat verder leven. Want 't was
geen konijn maar een haas en de
jacht daarop is tot 15 oktober ver
boden".
Des te minder echter werden
de konijnen gespaard, behoudens
dan het kleine goed, waarvan er
af en toe een in de lengte van
de weg voortsnelde, zodat we ze
gemakkelijk een heel eind kon
den volgen.
Schim
Na enige stilte stak plotseling,
als een sehim, een héél groot
beest over. Het ging allemaal zo
razend snel, dat we amper in
staat waren er iets van op te
vangen. Toch was het nog net
kennen', °m te her-
Aldus zette ons jachtavontuur
zich voort en gingen we de twee
de ronde in. Er sprongen we
derom konijnen te voorschijn, er
klonken wederom prompt schoten
j" «reen na de andar trof z'n
doel. We herinneren ons eigenlijk
niet. dat er één patroon tever
geefs geofferd werd. Wel kwam
^enkele malen voor, dat het
slachtoffer zulke buitelingen
maakte, dat het niet meer aan
stonds te vinden was. Dan ging
i5ve.n UIt de auto- trok met
de achterkant van z'n schoen een
streep over de weg en zei: Die
ga ik over een paar uur wei' op
rapen als het licht wordt. Je
maakt er toch altijd nog ZVs gul
den voor.'—o
Maar aan alles moet een ein-
umeJ?' 00k aan iagen in de
nacht. En met die opvatting
scheen onze auto zich wonderwel
te kunnen verenigen. Ze begon al
thans zo te blazen en te sputte
ren, dat ze onmiddellijk rust heb-
ben moest.
Van de nood werd nu een deugd
gemaakt. De tientallen konijnen
werden weer uit de wagen ge
haald en naast elkaar op de weg
gelegd in het schijnsel van de
koplampen.
De torenklok van Staphorst liet
vier slagen horen. Nu en dan
schoot er nog een konijn voorbij.
Doch naar de geweren werd niet
meer gegrepen, 't Was thans tijd
voor het jagerslatijn.
Aan de maat
„Ze zijn over het algemeen best
aan de maat", merkte er een op
uit de kring, die we om de buit
hadden gevormd. „We hadden al
leen het dubbele aantal moeten
hebben, 't Wou vannacht niet zo
was omt*a* er kelcmaal geen wind
Doch een andere jager bestreed
dat weer. om de stelling te pone
ren dat het met de konijnenjacht
al net is als met de hengelsport.
„Uren sta je voor niets te wach
ten en dan sla je de een na de
ander aan de haak".
Hierover waren ze het dan ook
wel weer eens en allen verheug
den zich reeds weer op de vijf
tiende oktober, als er nog méér
mag worden gejaagd.
„Zag u dat prachthaas en die
vijf reeën,. merkte er ie
mand tot ons op.
„Dat haas wel en ook nog de
achterste helft van een ree", kon
den we naar waarheid antwoor-
,.Dan zijn er u viereneenhalf
ontgaan", plaagden ze.
Maar we waren gelukkig allen
weer afgekoeld de auto incluis.
En dus ging het hulstoe. Niet met
gevoelens van weerzin en afkeu
ring, doch met het besef, dat op
de meest humane wijze een pijn
lijke opdracht waa vervuld.
Zin iStapkorót op konynenjackt in de naclxt
ZATERDAG 1 OKTOBER I960
