HEBT U PLEZIER IN UW WERK?
Hoe te constateren en te stimuleren
BIJBEL en arbeidsvreugde
De forumleden zijn:
Vragen van het forum
Ondernemingsraad en voorlichting
PLEZIER in het werk wordt door velen de essentie
van de arbeid genoemd. Niet ten onrechte, want
iemand die er vreugde in schept zijn werk te doen
komt eerder tot harmonische verhoudingen in zijn
leven, dan iemand, die elke dag opnieuw iets bij zich
zelf moet overwinnen voor hij zijn taak aan kan vatten.
We noemden twee uitersten tussen deze twee zijn
allerlei gradaties denkbaar. De een kan bijvoorbeeld
zeggenhet werk bevredigt mij, zonder dat er van
vreugde sprake behoeft te zijn. Een ander constateert
van zichzelf wellicht, dat hij zijn ups en downs kent
dat zijn werk hem soms vreugde verschaft, maar ook
wel weer eens verdrieten kan. Zo zouden we door
kunnen gaan.
Een feit is, dat arbeidsvreugde naar twee kanten werkt
naar die van de werknemer we noemen maar enkele
punten dat hij tot veel in staat is en zichzelf ge
makkelijker zal ontplooien. Naar die van de werkgever
dat er een grotere produktiviteit wordt ontwikkeld, dat
er betere verhoudingen zijn, minder fouten worden ge
maakt, minder verloop voorkomt, minderziekte
meldingen worden geregistreerd.
Welke omstandigheden zijn nodig om een goed arbeids
klimaat te scheppen, waarbij die vreugde zijn kans
krijgt? Hoe moet de persoonlijke instelling zijn? Het
forum heeft getracht hier een antwoord op te geven.
Het is naar onze mening een degelijk antwoord gewor
den, ook al kon er (uiteraard) nog meer over worden
gezegd. De kern is geraakt en dan denken wij in het
bijzonder aan de interessante en diepgaande gedachten-
wisseling over de benadering van het vraagstuk vanuit
het Evangelie.
Ir. J. A. de Vries is sinds 1 januari 1959 directeur van Aviolnnda, maatschappij
voor vliegtuigbouw N.V. te Papendrecbt. Na zijn middelbare opleiding studeerde hij
in Delft vliegtuigbouw eu trad, toen hij zijn studie bad voltooid, in 1949 in dienst
bij de Koninklijke Marine, die bij zowel in militaire als in burgerdienst gediend
heeft. In 1954 kwam hij bij Aviolanda niet de speciale opdracht daar een ontwerp
afdeling op te bouwen. De sociale verhoudingen binnen zijn bedrijf liggen hem zeer
na aan het hart.
A. van Driel is werkzaam bij Cincinnati-Nederland N.V. te Vlaardingen. een
bedrijf dat slijp- en fraismachines fabriceert. Hij is daar hoofdbaas en heeft er de
leiding over 45 man. Als jongen van 12 ging hij bij een smid werken en volgde
avondonderwijs. Van lieverlede ging hij meer do technische kant uit. Ilij werkte in
verscheidene machinefabrieken. Praktisch al zijn vrije tijd offert hij op voor het
evangelisatiewerk in zijn woonplaats.
Dr. Joh. H. Sclieurcr studeerde rechten aan de V.U. en promoveerde in 1931 tot
doctor in de rechtsgeleerdheid, aldaar. Hij was achtereenvolgens secretaris van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken in de Gelderse Vallei en idem voor de. Wcst-
Vcluwe, leraar staatsinrichting en staathuishoudkunde aan de Chr. H.B.S. tc Apeldoorn,
voorzitter zesde Kamer Tribunaal te Utrecht met standplaats Amersfoort en sinds
1947 personeelschef bij Van der Heem te Den Haag, van welk bedrijf hij begin
september afscheid nam wegens pensionering. Dr. Sclieurcr heeft zich op velerlei
gebied bewogen en bekleedt nog tal van functies op uiteenlopend terrein. Hij is een
gezaghebbende figuur op liet gebied van personeelsaangelegenheden.
J. bij de Vaate volgde een technische opleiding (M.T.S.) en was aanvankelijk ook
in deze sector werkzaam en wel als chef technische dienst van de N.V. Biscuit- en
Chocoladefabriek Victoria te Dordrecht. Na de oorlog schakelde hij om en werd
belast met dc leiding van de afdeling Vorming en Training van dit bedrijf, dio
cursussen organiseert voor leidinggevend personeeL Vervolgens was hij drie jaor
personeelschef bij dc N.V. W. C. 't Hart en Zoon, instrumenten- en apparatenfabriek
tc Rotterdam. Sinds twee jaar is hij zelfstandig werkzaam als adviseur voor personeels
beleid en kadervorming.
J. D. Troostheidc, voorzitter van de Protestants-Christelijke Journalisten Kring,
7. Kan men het bestaan of het ontbreken
van arbeidslust constateren (peilen)?
2. Tot welke opgaaf (eventueel op grond
van peilingen) komt men om het ont
breken van arbeidslust op te heffen?
Zr. J. A. de Vries, Zivijndreeht
crijgt zo'n man meteen al
douche en denkt: Ze hebben niet
?p me gerekend!
VOORZITTER: Is dat, meneei
Vries, inderdaad wat u bedoelt?
DE VRIES: Niet helemaal.
VAN DRIEL: Ik ben het met dit
laatste
Zijn beeld gemaakt heeft.
En naarmate die scheppingsdrang be-
vredigd wordt in zijn werk heeft hij
VAN DRIËL.
laatste eens. Ik weet alleen niet of mening, dat een christen daar nog
VOORZITTER: Plezier in het werk met zo iemand praat blijkt vaak, dat materialistische tendenzen geloof ik Iemand die erg beweeglijk is k a n nu dat, wat de heer De Vries aange- bovenuit moet steken! Dat hoeft nog
of arbeidsvreugde is iets, waar te- hij meent er geen plezier in te heb- niet erg. Onderzoekingen bevestigen aenmaal niet achter de lopende band roerd heeft, hiermee beantwoord is. niet direct zichtbaar te zijn. Maar
arbeidsvreugde. Zijns ondanks zegt
hij: Zie, wat ik gemaakt heb, het is
zeer goed.
DE VRIES: Dat is het woord, die
scheppingsdrang.
VAN DRIEL: En toch ben ik van
genwoordig veel over gedacht
sproken wordt. Er zijn mensen, die el
ke dag opnieuw echt blij aan het werk
zijn en anderen die steeds een zekere varing heeft geleerd, dat
ben. Praat je door, laat je hem bc- dat. Uit een recent onderzoek in de zitten; iemand die boven zijn macht Meneer De Vries wil de kant
dingen zien, dan blijkt dat hij textielindustrie bijvoorbeeld blijkt, dat werkt, al betaal je hem nog
Christen heeft niet alleen
eigenlijk wèl plezier in heeft. De er- indien de sfeer en het werkmilieu»
bij de fabriek goed zijn.
moeten overwinnen, de be- wijze
ruchte maandagmorgen! Hoe
dat? Ligt het aan het bedrijf.
man-zèlf of aan beide? Om n.. w„
bij de eerste vraag te beginnen: Hoe geleken met vroeger
constateren, hoe peilen we het be- verschijnsel is geworden!
Staan of ontbreken van arbeidslust? sohfiiff
Misschien wil dr. Scheurer daar iets VPr^rhijnspl
over zeggen- -
SCHEURER: Met genoegen. He!
kan op twee .manieren. Methodisch,
door een en'qaête.'friet'"'de nódige vra- ns n oari vroeEer ueu-un.-
gen. Die vereist veel voorbereiding, D di vermenigvuldigingsfac- }ate" va,^ent als de.sf,?ef
dus tijd. Daarom Is de «MoiMBWr hetfneens mc/r spectaculair. Ifrkls deVVi1t"kiSSet
SStderTSat'Bovendien, hoeft da slogan.dat hot ïïtü?
voor. wetenschappelijk onderzoek
bijv. een hele industrie.
Beter voor ons doel is de tweede
het. peilen in de bedrijven
spreken onbewust plezier
komt hun werk kunnen hebben
in de VOORZITTER: Mogen we zeggen,
dat het ontbreken van arbeidslust
DE VRIES: Zo 'bezien
dmirimn. -r zijn: de materialistische tendens
SCHEURER. Zeor^zoke^mat. het veroorraa^door eon aahreh e,
weggaan begint te denken,
men elders meer dan tien pet. loons
verhoging' zou krijgen. Is de sfeer
niet goed, dan loopt men om vijf
onrustbarend dubbeltjes meer in de week al weg.
gaat er aan te gronde..
VOORZITTER: Hoe verklaart u nu
aet grote verloop dat we thans ken-
BIJ DE VAATE: Is dat wel zo?
SCHEURER: Misschien in een be
paald bedrijf. In het algemeen geloof
het dus ik niet, dat het verloop thans ontstel-
•dt lende vormen heeft aangenomen.
de arbeider zijn werk Als je die vrijheid persoonlijk beleeft,
aoeir dat je, als het er op aan komt eigen-
DE VRIES: Precies, die kant wil ik lijk maar één Baas hebt, dan vind
uit. ik persoonlijk, dat je veel makkelij-
I"" 1 een Christen ker tegenover de maatschappij staat,
zijn werk, dan dan wanneer je alleen uit materiële
of morele overwegingen werkt, want
BIJ DE VAATE: Zou
*r plezier hebben
niet-Christen'
VAN DRIEL: De vaklui blijven zé- het zo mag stellen. Als Christus
SCHEURER: Ik geloof niet, dat je dat zijn nog geen christelijke
'V~-s rv- ;-t- .—y-ïr-aZü^ VAN DRIEL: Ook ik geloof, dat ma-
doordat de arbeid m de bedrijven vee terieel gewin niet van grote invloed is.
™«jgi0j Pr j|n veel MeQ wit soms zelfs iets van zijn loon
ker op hun plaats.
derkomt en Hij ons beoordelen zal,
SCHEURER: En toch anderen ook dan wordt eigenlijk centraal gesteld:
DE VRIES: Wij hebben laatst de
pret- statistieken nog eens bekeken, maar
Verdermoet. het ^opgedragen het verloop is_ eerder aan de lage dan £ïe
natuurlijk lonende-bandWerk de arbeidslust zou ?e tw.ee ««oren zijn veel belangrij- BIJ DE VAATE: En gaat iemand
zoek van Sen(watoverigens nog zeer de dan beloning. Hoewel daar ook weg. dan gebruikt hij vaak het mak-
vraag is> het hele probleem centraal Y1
gesteld. En ten slotte: vergelijken
nier: het. peilen in de bedrijven van 75 jaar'geleden, dan stelden en,ae eeJ» sta.at hoger in loon «Jan de 1S. wu Je doorpraten dan kan dat niet.
diverse verschijnselen: of er veel of £et^nsen de vSg naar arbeids- ?ndere- Dan 15 ®r de be* want: »ik ga t(5ch weg"' SPreck Je
weinig verzuim is, of er grote dan wel Jw Mten alleen tekenen evenveelvoor het bedrijf en de man"een half jaar later, dan heeft
kelijk hanteerbare motief
rdienen". Wat vaak niet eens waar
Wil je doorpraten dan kan dat niet,
geringe sollicitatiedrang
in het bedrijf massaal of incidenteel
om ander werk vraagt e.d. Daaruit
kan men al direct bepaalde conclusies
trekken.
DE VRIES: Ik zou eerst wel eens
willen vragen: Waar gaan we van uit?
Wat is arbeidslust? Een absolute waar
de, gesteld buiten ons om, een van
God gegeven waarde? Of is het iets «n
rial: wii aan plknar afmeten, hoe WÜ "81
tekenen evenveel voor het bedrijf
krijgt hij dan meer dan ik?
BIJ DE VAATE: De heer Van
belangrijke
factor: dat het opgedragen werk de Gewestelijk Arbeidsbure:
moet passen. Met andere
is, of er grote dan wel vreugde niet, omdat het toen alleen
at.iedran? is. of men het broodje ging: je moest b e-
a ia an. Nu de broodvraag veel miu-
aagt e.d. Daaruit der nijpend js geworden, komen deze Driel noemde daar
'on"Ho en and£re vragen meer naar voren. Hat nnt"
BIJ DE VAATE: Ja, en er zit nog
een kant aan: de efficiency-kant. M
ziet thans dat de menselijke factor
iet werk een veel grotere rol speelt,
aanvankelijk dacht. Vandaar
zich er me in verdiept en noaig. neen men ze, aan 15 men
BBogenover: Wat
Hoe ben je met je medemens' omge- medewerker v:
gaan? Je zou het vrij zo kunnen ver
talen: Achter elke mens moeten we
God kunnen zien staan; Hij kijkt naar
met zijn medemens
VAN DRIEL: Graag
iets van zeggen. Een
plezier in zijn werk dan
Christen? Ik geloof wel dat het kan,
maar dat het niet behoeft. Ieder
heeft van God een scheppings
wegingen. Iemand die zijn Christen
zijn werkelijk beleeft, staat er zó te- bewogen induiken in 3c noden "van je
collega's of ondergeschikten, door ze
- - - mens heeft van God een schepp
half jaar later, dan heeft drang meegekregen, omdat Hij
hij vaak weer heel andere motieven.
SCHEURER: Ik zit in de commis-
vertrouwensmannen van het
fijner, dan
God te zijn?
BIJ DE VAATE: En dan komt u
op het terrein van méneer De Vries:
Daar die rust!
DE VRIES: Wat de heer Van Driel
zegt, dat is de essentie. Een echte
Een Christen méér Christen kan beter gewapend ten to-
niet- iele verschijnen. De wapenrusting die
Paulus opsomt, daar kan hij een hoop
klappen mee opvangen!
VAN DRIEL: Anderzijds moet je
ook, door Christus* barmhartigheid
bijv, thuis eens op te
over het wezen van de arbeid te gaan
spreken. Er zijn er een hoop die heb
ben geleerd: Het werk is voor de
dommen en je moet het nu eenmaal
doen. In plaats van dat het een gave
én een opgave van God is, die je in
de vrijheid van een Christen mag vol
brengen. Dan valt er een heel ander
licht over het werk, nietwaar?
SCHEURER: En dat is weer de
grote waarde van het gezin, waar
men in opgegroeid is.
ontslag. Oorzaak
den: de juiste man op de juiste plaats! is bijna altijd: de verhoudingen in het
dat selee- bedrijf!
mee genomen! Voorbeeld: Er zijn in
een bedrijf bijvoorbeeld 20 paar han
den nodig. Hééft
zijn werk?" onder de loep neemt.
Naarmate de efficiency in
drijf verhoogd wordt, komt
BIJ DE VAATE: En ook bijna al
tijd zijn het emotionele factoren.
DE VRIES: In Papendrecht, dat
zich snel uitbreidt, ook met families
uit Groningen en Drente, zie je, dat
tekort aan werkkrachten. Maar
heeft niet de moed gehad te zeggen óók jongeren. In die hoek ziet
als dat nodig bleek: Je bent een flin- wel een groot verloop,
ke vent, maar jij moet niet komen,
bepaalde factoren, waarbij
n®n, af ha nkeli jk is van ae men- want dat werk fjgt je niet.
Ik denk aan degenen die machi- SCHFURER* Daarom 7011
bedienen. Die duigen kunnen nog ondanks dat chronische geuren aan ongeveer
tenslotte komt het „erkkrachten: pa, sdectio toe, zij het „Ude d.
1 en 1 n g aan. .waarom ook ppmnfip,.pprrI want anders rui
de praktijk kan ieder- °?aat het "weh^V nle^r'in^ie'wërk'" dan wat gemodereerd, want anders
cf-i+oren Fet iemand .««at Bet 3® Ple"er in je WerK. kom h t verdriet dat bet werk een
het centrum van de belangsteUmg. bepaalde man t„h njet ligt, met alle
iaën. uau u-v VOORZITTER: Is het nu zo, dat de spanningen daaraan verbonden,
dat wat de heer huidige welvaartsstaat het jagen
betere positie stimuleert, moed
vail waardoor aan de arbeidsvreugde af-
blij breuk wordt gedaan?
SCHEURER: Aan die toegenomen zoveel praten
elkaar afmeten, hoe wij
mensen onderling arbeidslust vaststel
len? Zien we liet zo, dan kunnen we
nog verder gaan en het aan het ma
teriële koppelen.
VAN DRIEL: Ik geloof, dat we het
niet al te ingewikkeld moeten maken.
We kunnen arbeidsvreugde eenvoudig
vergelijken met eetlust. Als medicus
kun je er een hele theorie j
bouwen, maar in de praktijk L
een het zelf constateren. Eet iemand
met lange tanden dan is er geen eet
lust, eet bij met smaak'dan
er wel. Natuurlijk is dat wat
De Vries stelde juist: arbeidslust IS
een van God verkregen gave,
we mogen getuigen en waai
mee mogen zijn. Maar ik geloof dat
we dan al op het terrein van een vol
gende vraag komen, 'k Wil voorlopig
alleen opmerken dat arbeidslust heel
goed ..uitwendig" te constateren is.
DE VRIES: Goed, men kan dus in
derdaad een indruk krijgen van ar-
beidslust-in-het-algemeen. Maar als we
er van uitgaan (en dat moeten we,
meen ik) dat arbeidslust een gave
van Gód is, buiten ons om ons gege- ,1
ven, dan kan men alleen zuiver pei- [iej begin van dit forum gevraagd of het anders, begin dan bij jezelf de Maar wat
len in een vertrouwelijk gesprek, op ---■*■ gjgaj
de fabriek, waarbij je van weerszij- ocsAHm-t e k
den bereid bent je hart voor elkaar het geval bleek te zijn. Maar wat wel [en steeds méér uit je fabriek hebben, die stilte, probeert haar stuk te
VOORZITTER: Ik zou graag e<
aan de orde willen stellen of de
dernemingsraad, zoals die thans in
le bedrijven functioneert,enige
deel daarvan zich niet aanpast, vloed heeft op de arbeidsvreugde-in-
BIJ DE VAATE: In Dordt in een
nieuwe wijk ken ik een geval van
ikzeggen: twee „Noorderlingen". Ze kwamen
ongeveer tegelijk. Na verloop van tijd
wilde de een per se terug: hij kon
niet wennen. De andere beslist niet,
want die kon zich aanpassen.
SCHEURER: Ik maakte het eens
mee, dat een man op het punt stond omvangrijk bedrijf wordt de afstand
BIJ DE VAATE: Daar is bepaald te vertrekken omdat zijn vrouw niet ondernemingsraad werknemer 1
~"J aardde. Ik nam een dominee in de wat groot. Een verslag
die de vrouw bewoog
zijn-totaliteit, op het: We horen alle
maal samen bij het bedrijf.
VAN DRIEL: De bedoeling van de
ondernemingsraad is dat werkgever
en werknemer samen de belangen van
het bedrijf behartigen. De een legt
daarbij het accent uiteraard op de
werkgevers- de ander op de werkne
merskant. Maar: zo'n raad kan pri-
functioneren. Alleen, bij een beetje
SCHEURER: Inderdaad.
DE VRIES: De voorzitter heeft aan rigens. met andere woorden wil je ruimte komt om eens stil te zijl
open te stellen. Aan de uiterlijke ver- onrustbarend toeneemt en dit hangt Als ik alleen
schijningsvorm kun je dus
onderwerp direct
militaire programma's
zit hem niet lekker, hij-is niet happy, is de steeds vérder opgevoerde span- Europa „gedraaid" zal moeten
persoonlijk gesprek ning in verband met het tempo,
raak je volgens mij de essentie
arbeidslust.
VAN DRIEL: Volkomen juist, maar ken.
dan is het verschijnsel eerst gecon
stateerd en daarna wordt er gepraat.
BIJ DE VAATE: En als je dan spreken. D
den, ik spreek uiteraard vanuit mijn werkweek
managerziekte of het eigen branche, dan vraag ik
af: (lees: stilte) te verkrijgen, dan
„de verga
deringen komt natuurlijk wel op het
het publikatiebord. Misschien dat de helft
van de werknemers het lezen...- Meest
al is het: „Niks bijzonders hoor" en
ze gaan over tot de orde van de dag.
Tenminste, wanneer alles in het be
drijf goed gaat.
DE VRIES: Maar als ze liet niet
allemaal lezen, dan is dat geen ver
wijt aan de ondernemingsraad.
VAN DRIEL: Uiteraard niet.
SCHEURER: Het gaat er maar-om
hoe de directie met zijn onderne
mingsraad omgaat. Of ze de verte
genwoordigers van het personeel als
mondige mensen behandelt en ze ook
in vertrouwen durft nemen. Ander
zijds gaat het erom dat de werkne
mers-leden ook inderdaad doorgeven
wat er behandeld is. Niet zozeer het
die ontspanning publikatiebord als wel het mondeling
bekende maagkwaaltje is gaan spre- Lopen er straks nog niet veel méér ten we die ontspanning ook weer
die maaglijdersmensen?
SCHEURER: Inderdaad roert t
daar een punt aan, dat in belangrij
ke mate op de arbeidsvreugde
gens
ik, datr
dan die entourage, die
ive incite ujj uc oiuciuovicuBuc ui- cY to® naar voren hebben ge-
werkt. In Hit verband kan de vijl- bracht. Scherp gezegd: Het gaat niet terst moeilijk
daagse werkweek genoemd worden, °,,p™ -11"
alleen om die dingen als het fris
moet werken als mid- functionele kleuren schilderen van een
verbelasting met werk, werkplaats, enz. Het gaat veel die-
:n zekere ontspanning per als inen waarlijk vreugde in de
die niet
del tegen
als wel i
te geven.
DE VRIES: Ik twijfel er wel eens
aan of van die vijfdaagse werkweek
de ontspanning zal komen, die
We moeten alles
overbrengen van de gang van zaken
„0 is hier „het" punt. Dus: of men van
n. En dan geloof maatregelen die op het eerste gezicht
taak bepaald verder gaat vreemd lijken de juiste vertaling weet
J:- in dit fo- te geven.
BIJ DE VAATE: Maar dat is ui-
Voorbeeld: een
werknemer gaat naar de vergadering
met de gedachte „Ik stem tegen". De Het
directeur laat de zaak van een ande- ":'u
re kant zien. De vertegenwoordiger van
de werknemers ziet die kant ook
De essentie
plezier in hebt
arbeid wil helpen bevorderen.
erg druk en dit werk werd Iedereen ploetert op de afdeling en
uitbesteed aan de gevangenis. Een het kómt op tijd gereed. Een week
paar maanden later, toen de fabriek daarna staat het produkt om dc een
vg* w of andere verklaarbare reden in
het minder druk had komt
,Wat doe ik met die verkregen
noet, ik een korte beschouwing elkaar wezenlijk_ Ik bedoel: zou dat
systematisch kunnen gebeuren, of
Viof plloan mmr honorlcl in K„4- n
het licht concludeert: „Vóór stemmen." Maar jongen naar zijn baas met de vraag: het magazijn! Moet je dan de
maken
geven.
Wat is het
thans? Voor een groot deel bestaat
arbeid uit techniek, welke met deze usche zin
het alleen
definitie goed wordt omschreven:
methode om iets te doen.
In het begin van de bijbel lezen
van de zondeval; dat daardoor de n
tuur ons tot vijand werd (doornen i
distelen) en we in het zweet
beperkt
bijna zeggen in evange-
van man tot man?
SCHEURER: Maai
de praktijk niet zo, dat je die stilte,
of laten we zeggen: die rust in het
tempo erin kunt brengen, als je bijv.
rustig inleidt
Gods genade
De heren A.
daarop de belofte
door Christus.
Nu kom ik terug op de techniek van
de arbeid. In Jesaja 28 lezen we van
tien manieren waarop gedorst kan
worden. Ziehier de grondwet van de
techniek: God geeft die methodes
van dorsen opdat ik tenminste niet de de praktijk
hele dag in het zweet van mijn aan-
schijn mijn brood behoef te verdie
nen. Hij houdt die doornen en diste
len daardoor op zo'n afstand, dat er
instrueren. In een moeilijke zaak
ik alles zo eenvoudig mogelijk op pa
pier zetten en het iedereen meegeven.
BIJ DE VAATE: Ik hoorde pas nog
een geval van goede instructie. Men
uja Krijgt te acciui.auseren r i^at je Hp/litk
verder regelmatig belangstelling toont door kan hii stottert en daar-
„Wat moet ik nu doen?" Antwoord: sen horen en terécht. Was het -
„O, ga jij maar aan de gang met uitgelegd, dat het geen gril maar
dat gevangeniswerk.." force majeure was, dan ware veel
Volkomen fout. Die baas had moe- voorkómen,
ten instrueren: Kijk es joh, hiernaast rit nF vaatf- tu-
vrouw moet weten hoe en waar haar
man werkt. Daarom
SCHEURER: Die moeilijkheid doet
zich altijd voor. Het kader moet nu
eenmaal kunnen „vertalen", zo, dat
iedereen het kan begrijpen. -.. .- -----
DE VRIES: H:er hebt u ten voeten 5e d,f
uit het basisprobleem van het kunnen ?®n ,^a'; f® b.0.®} met oudbakken bij de vrouw moet weten hoe
klanten komt! i.» t-,
SCHEURER: Het personeelsorgaan,
mits prettig geredigeerd, kan in dit
verband ook belangrijk zijn. Breng
nieuwe maatregelen op een gezellige
wijze onder het oog. Hou je mensen
mede daardoor niet dom, maar be- bc'mtre'd?
zijn "werk? Al die kleine "dingen 2??r ■lca5„?U 2ictvVl2S pratcn" zict,u'
elkaar een zekere elasti- u h?t:, de, kadermensen praten
vaak veel te vlot
tot tijd in het bedrijf ontvangen wor
den en het personeelsorgaan moet ook
aan haór denken.
SCHEURER: Ditzelfde geldt voor
de groep zeer jeugdigen. Voor hen bc-
de maatschappij
met elkaar
citeit in de werkdag.
DE VRIES: Die bij
de rust veroorzaken..
SCHEURER: Inderdaad. Alleen
aak heel anders. De
narigheid
gint vaak al bij de portier: „Wat geven. In
kwam u doen?" en na veel gevraag: de randjes
„O, kortit
hier wérken...."
lopen te gemak
kelijk over de dingen heen.
VAN DRIEL: Goed instrueren heeft
direct met arbeidsvreugde te maken, algemeen geldt altijd: de
BIJ DE VAATE: Volkomen juist en
daar kan ik u ook een voorbeeld van
biscuitfabriek moesten
de blikken verpakking heël pijnlijk kan zijn. Er is
Dan stuk voor stuk worden dichtgeklopt.
trek ze erbij.
VAN DRIËL: Kort gezegd: Het gaat
J„_ Z.V. uaai V UU1 DU111Ö geen KiaiiKDoaem.
mens' waarde, ing van de ]een ])et ior)nzakjc heeft daar dan
aandacht. Vandaar dat vele bedrijven
SCHEURER: Inderdaad en in bet ook ouderdagen instelden en zelfs fa-
w >oe- milie-excursies. zodat die klankbodem
ten ingelicht worden, ze hebben er a.h.w. wordt gecreëerd,
recht op, het is hun werk. Neemt u DE VRIES: En dan blijkt er ook
een wel voorkomend geval dat belangstelling te zijn. De ouderdagen
