Kleine kwekers in hoekje
waar slagen vallen
Ontevredenheid groeit
bij kleine kwekers in
Rijnsburg e.o.
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DINSDAG 20 SEPTEMBER 1960
Is er weer revolutie nodig
Agenda voor Leiden
Dinsdag
Zomerzorg 7.45 uur run.: Ned. Kath.
Kapperspatroonbond, K. Mora.k, Breda,
over De huidige ontwikkeling in het kap-
persbedrijf.
Korpszaal Leger des Heils, Hooigracht,
3 en 7.30 uur n.m.: Bazaar voor wereld
werk.
Woensdag
Pieterskerk, 7.30 uur: Avondstilte.
Acad. ziekenhuis, 12.50-1.20 uur'middag
pauze bijeenkomst.
Korpszaal Leger des Heils, Hooigracht,
3 en 7.30 uur n,m.: Bazaar voor wereld
werk.
De Turk, 8 uur: Tuinbouw- en Plant
kunde, bespreking winterprogramma
Haag weg, 11 uur: Opening Esso-benzine-
station door burgemeester Van Kinschot.
Donderdag
Waaggebouw, lo uur: Opening 25ste
Vebo door secr.-generaal van Landbouw
en Visserij.
V eemankbter rein6.30-8.30 uur
Aanvoer Vebo-showdieren, 9-1 uur: jure-
Mankittenreiin, 2 uur: Défilé kampioens-
dieren voor Commissaris der Koningin io
Zuid-Holland, uitreiking vaantjes.
Waaggebouw, 11-6 uur: Zuivelshow.
Schouwburg, 8 uur: Ned. Comedde me.
Cyprienne, van Victoriën Sardou, voor
K en O.
Studio, 10.30 uur: Vertoning bedrijfs
film „Je vois tout".
Wijk achter Zijlsingel, 7.30 uur; Lam
pionoptocht speeltuinvereniging Ons
Eiland.
Wijkgebouw Bethel, Stille Rijn 13, 8
uur: hu lp vereniging Leiden van de Geref.
Zendingsbond in de Herv. Kerk, ds
Gerssen te Utrecht bespreekt een zen
dmgsonderwerp.
VrUdag
Zomerzorg, 8 uur: Kynologenvereni-
ging Rijnland, mevrouw P. Grondrezon—
Ives Browne over verkenningen ii
kynologie; F. A. J. Alofs over kynolo-
gische c/rvaringen in Tsjechoslowakije.
Sohuittershof, 8 uur v_m. Opening Vebo-
jongerendag.
Veemarktterrein, 8.30-1 uur: Jongeren-
wedstrijden.
Schuttersveld, 1-3 uur: Paarden-
ponyshow (gratis toegang).
Schuttershof, 3 uur; Prijsuitreiking
jongerenwedstrijd.
Waaggebouw, 2-6 uur: Zuivelshow.
De Doelen, 5.30 n.m.: Rijnlandse Club
m het verbond van prot.-chr. werfcge-
ars in Nederland, dr. G. A. Kohnstamm,
Arnhem, over Democratisering van het
bedrijfsleven.
Schouwburg, 8 uur, Ned. Comedie met
Cyprienne, van Victoriën Sardou, voor
K. en O.
De Burcht, 8 uur: Algemene
,ring Kon. Ned. Voetbalbond afd. Leiden.
Clubhuis Oosterkwartier, 8 uur: Dah
lia-avond D.E.V.
I Speeltuin Kortenaerstraat, 7 uur n.m.;
Tuiinkermis.
Zaterdag
Ons Centrum, Kaasmarkt, 23.45 uur.
Start wandeltochten t.b.v. nazorg t.b.c.-
patiënten.
Jeugdhuis De Moriaan, Hoogl. Kerk-
gracht 44, 2.30 uur; Opening weekeinde
winterwerk Centrale raad Jeugdwerk,
Herv. Gemeente Leiden; 8 uur: Causerie
's. P. Lugtigheid, Den Haag.
Antomius clubhuis, 8 uur: Cabaretavond
S.R.0
Stadsgehoorzaal, 10 uur: Nationaal Zit-
volleybaltoernooi sportclub De Sleutels,
bond Ned. Mil. Oorlogsslachtoffers; Die-
lenkazerne, 8 uur: Sportshow.
;.30-6 uur: Zuivelshow.
uur: Excui-sie N.C. Reis-
Noordwijk.
Speeltuin Kortenaerstraat, 2—11 1
Tumkermds.
Films
Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur) Mag ik deze
ams van u? (18 jaar).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur) Hongkong
affaire (14 jaar); donderdag: 'sNachts
langs de trottoirs (18 jaar).
Luxor (2.30. 7 en 9.15 uur) Totale oorlog
(14 jaar).
Casino (2.30. 7 en 9.15 uur) De grote ont
snapping (14 jaar); donderdag;
Bolskoi-ballet (14 jaar).
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur) Doctor in love
(18 jaar).
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur) Hiroshima,
wn amour (18 jaar).
Tentoonstellingen
Lakenhal, oude en moderne grafiek uit
verzameling Taevemier te Gent (tot 17
oktober).
Rijksmuseum van Oudheden, Rapen
burg 28. Panorama der prehistorie (tot
15 december).
Inaugurele rede
Vrijdag 23 september zal prof. dr. A.
E. Cohen zijn inaugurele rede houden als
hoogleraar in de geschiedenis van de
middeleeuwen en zijn hulpwetenschap-
Burgerlijke stand van
Leiden
GEBOREN: Nikolette, d v J de
Zeeuw en J G Bins; George, z v G P
Kennis en C v d Kamp; Hans, z v H
Gluvers en J C E Gijzenij; Pieter Mi
tinus Comelis, z v R J Florijn en
J M Verkuijl; Albertus, z v P Koeke
bakker en P Heemskerk; Hugo Gerar
dus Maria, z v W P G v d Zalm en
B van Gerven; Margaretha Catharma
d v G de la Rie en C C Kramer; Wil
lem Frederik, z v J de Vink en E J
Fakkel; Robert, z v G E Feenstra en
G Sommeling; Neeltje, d v T M de
Mooij en A Ravensbergen; Comelis,
z v A van Duijn en M van der Bent;
Frans, z v A Schoneveld en F van
Iterson; Michiel Matthijs, z v P M J
v d Haagen en M T Veenstra; Johan
nes Izak, z v J Pouw en H Heus; Mo
nique Cordula Gerry, d v M v d
Zwan en E J Meijers; Richard Cor
nells, z v S v d Meer en A T v d
Kamp; Antonius Franciscus Leonar-
dus, z v A E J Beijsens en H J v d
Vlugt; Arie, z v L P v d Voet en J
Schmidt.
GEHUWD: FAD Theunisgen en G
T Koreman; J Beutick en C Koop-
Teeltbeleid is vervormd tot
monopoliestelsel
TS NU het teeltbeheersingsbeleid in de bloemisterij-sector een algemeen
-*• vakbelang, of is het vervormd tot een monopoliestelsel? Voor deze
vraag zagen zich enkele kwekers uit Rijnsburg en omgeving gesteld, toen
zij er zich over beraadden, hoe, en waar zij hun bezwaren moesten kenbaar
maken en welke oplossing er te geven was. Zij besloten zich te wenden tot
hun standsorganisaties, nl. de CBTB, afdeling Rijnsburg en de afdeling
KatwijkValkenburg.
Hoe zit dat dan met die kwekers en met kwekers, die reeds geruime tijd zijn
die teelfcbeheersing? Vraag het hun ---
en uw oren zullen tuiten. Wanneer
wordt geconfronteerd met de moeilijk
heden, waar een kleine groep van wer
kers in ons vadeland mee te maken
heeft, dan waant men zich nog in de
middeleeuwen. In de crisisjaren is mer
ertoe overgegaan maatregelen in he:
leven te roepen die het tegengaan be
oogden van overproduktie in de agra
rische bedrijven. Men weet, dat toer
het buitenland zijn grenzen sloot. De
koopkracht van de massa werd hoe lan
ger hoe geringer, werkloosheid nam
met de dag toe met het gevolg: daling
der prijzen, vernietiging van bollen,
bloemen en groentenprodukten. De sa
nering kwam. Evenals in de groente
teelt is men ook in de bloementeelt er
toe overgegaan de bedrijven te registre
ren, en aan de hand van de grootte
dier bedrijven vast te stellen hoe groot
het areaal was, teneinde te komen tot
an de teelt en daar dan
roor te eisen. Een grote
een grote en een kleine
een kleine vergunnin;
aantallen vierkante
het beperken 1
vergunningen
kweker kreeg
kweker kreeg
uitgedrukt in
ters. De bloemisterij werd hiermede tot
gesloten gebied verklaard.
Deze maatregelen moesten worden ge-
omen. Er was nu eenmaal geen afzet
an het produkt en het is in die j;
dan ook niet tevergeefs geweest. Bij
hoge uitzondering werd iemand toegela
ten tot het vak; men moest dan een er
kenning hebben en als men die bezat,
dan kon men een vergunning huren of
kopen. De vergunningen
soonlijfc bezit, hoewel gratis verkregen,
maar ze waren overdraagbaar. Hierdoor
ontstond de handel in sierteeltvergun
ningen.. Deze toestand heeft geduurd
van 1933 af tot 1946. In de bezettingstijd
is het areaal ingekrompen geweest tot
50% van de opengrondvergunningen.
Na de bezetting is het weer uitgebreid,
en in 1947 is het ondanks tegenstand
het Bedrijfschap weer gebracht op 100%.
In die periode van 13 jaar heeft niemand
de kans gehad gratis teeltrecht te
krijgen. Pas in 1946 werd besloten de
jonge kwekers toe te laten, en werd het
areaal uitgebreid. Gegadigden konden
verkrijgen, in de bloemisterij 2250 m2
de bollenteelt 1000 m2.
Omhoo,
Inmiddels steeg de welvaart, de afzet
in de produkten, hoewel aanvankelijk
schommelend, bleef stijgen, zowel in
binnen- als buitenland. De omzetten op
de veilingen gingen met miljoenen om
hoog. Vooral de laatste jaren stegen
de omzetten snel. De veiling Flora te
Oegstgeest—Rijnsburg had in 1953 een
omzet van f4.867.000, in 1959 was dit
reeds gestegen tot f 11.759.000. Roelof-
arendsveen, een kleine veiling, ging in
diezelfde periode van f 776.000 naar
f2.624.000, een stijging dus van bijna
10%.
Die stijging was mogelijk door gro
tere vraag, verbetering van kwaliteit
door uitbreiding van het areaal. 1
verliep nu die uitbreiding vanaf 1946.
toen voor het eerst gratis teeltrecht aan
jonge kwekers werd uitgereikt? Zij kre
gen nl. 2250 m2 bloemisterij of 1000 m2
bollenteelt.
Laten we ons maar beperken by de
bloemisterij. Wanneer men als jonge
kweker was begonnen met die vergun
ning, kon men alleen maar een rendabel
bedrjjf maken als men zijn vergunning
kon uitbreiden. Aan die 2250 m2 heeft
niemand genoeg, het is maar ccn
Zij moesten, óf een andere bijver
dienste hebben, of vergunningen huren
of kopen. Die overneming vraagt
bij het Produktschap, via de hande
laar of rechtstreeks als men een eige-
vond, die zo'n vergunning niet ge
bruikte. Men huurt of koopt dit, ei
het Produktschap gunstig beslist, dan
krijgt men die vergunning tijdelijk of
definitief op zijn naam.
Nu doet zich het dwaze geval voor,
dat al de destijds uitgereikte vergunnin-
genn zijn blijven bestaan; bij hoge uit
zondering zijn zij destijds ingenomen.
Er zijn vergunningen in de handel van
GEMEENTE LEIDEN
Officië/e publicatie*
Burgemeester en Wethouders brengen
ter openbare kennis, dat op de Secretarie
dezer gemeente, kamer 222, voor een ieder
gedurende 3 maanden ter inzage is ge
legd een besluit, ter uitvoering van enige
artikelen van de Verordening op de keu
ringsdienst van slachtdieren en van vlees
in de gemeente LeidenVleeskeurings
verordening Leiden van 11 april 1960 (Ge
meenteblad no. 16).
Het besluit houdt o.m. in:
a. de dagen en uren, waarop het bu-
:au van de vleeskeuringsdienst is ge
opend;
de dagen, waarop niet wordt ge
keurd, alsmede de uren, gedurende welkè
de keuring op werkdagen zal plaatsvin-
de aanwijzing van de dagen (n 1. die
waarop de verjaardag van H.M. de Ko
ningin en die waarop Leidens Ontzet
wordt gevierd), waarop het verbod, be
doeld bij artikel 22, le lid onder d. van
de Vleeskeuringsverordening voor de ge
meente Leiden niet geldt, mits hierbij be
paalde voorwaarden in acht worden ge-,
werfring op 21
,'!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiniiiiii:ininin
Zie voor stadsnieuwe
ook pagina 6
overleden of wiens bedrijf is gelikwi-
deerd, er gaat dus niets van, het bestaan
de areaal af. Er is een levendige handel
in vergunningen. Elke kweker die zo'n
bedrijf wil uitoefenen, ziet zich genood
zaakt kapitalen uit te geven aan een
vergunning. Voor 1 m2 koudekasvergun-
ning betaalt men ±fl0; voor 1 jaar
huur betaalt, men momenteel f 1.80 per
m2, en dat levert de man die verkoont
of verhuurt zomaar schoon geld op.
Daar zijn handelaren die f70.000 heb
ben omgezet in 1959, en vermoedelijk
zijn er nog wel met grotere bedragen.
Nog gekker
Het jaarverslag van het Produktschap
vermeldt dat in 1958 16.4% van het totale
areaal bloemisterij, omgerekend in open
grond, is verhandeld; in 1959 is dit ge
stegen tot 18.2%. Gelet op deze stijging
is het dus zo, dat in 1960 1/5 van het
areaal wordt verhandeld, en de prijzen
stijgen met het jaar. Volgens het jaar
verslag van het Produktschap maken
50% van de jonge kwekers gebruik van
de o.versohrij vinigsmogelijkheden. Het
zijn natuurlijk niet allen jonge kwekers
die er gebruik van maken, maar van
hen is 'het aantal dan bekend.
Wanneer men dit sociaal en eco
nomisch beoordeelt, blijkt dit de
grootste onrechtvaardigheid die men
zich kan indenken.
Nog gekker is het! Het Produkt
schap is er de laatste jaren toe over
gegaan telkens te bezien, of en in
hoeverre het areaal kan worden uit
gebreid, naast die van verstrekking
aan jonge kwekers. Men doet dit op
grond van cijfers van export en ver
bruik. Men geeft dan die uitbreiding
uniform.
In 1955 uitbreiding van 4% bloemis
terij. In 1957 eveneens 4%. En sinds kort
is men erin de bollensector toe overge
gaan een uitbreiding te geven van 10%,
waarbij opgemerkt (als troost voor de
kleine kweker) dat er voor hen een an
dere regeling nog zou moeten komen.
We zullen zien.
Wat is nu de consekwentie van die
uniforme uitbreiding? Dit nl., dat iemand
met 10.000 m2 met een uitbreiding van
10% er voor 1000 m2 bijkrijgt, en iemand
met 2000 m2 met 200 m2 genoegen moet
nemen. De afstand tussen de grote en
kleine kwekers wordt 'hoe langer hoe
Gezond
Nog een voorbeeld van (gezond) be
leid! Er is iemand, die destijds 2000 r.r.
bollen heeft geteeld, had er vergunning
voor, heeft z'n kraam bollen byna ge
heel opgeruimd en verhuurt z'n vergun
ning, zeg maar voor f 5 per r.r. per jaar.
Dat is dus voor f 10.000. Verleden jaar
kreeg hij uitbreiding van 5% (want al
heeft hy praktisch geen bollen, aan de
uitbreiding van de vergunningen doet
bij wel mee). Die uitbreiding leverde
hem f 500 meer op. Het volgend seizoen
krijgt hij 10% uitbreiding en kan dus
200 r.r. meer verhuren, en ga zo maar
voort. Tientallen voorbeelden zyn zo op
te noemen van deze onzinnige beleids-
We hebben een Algemene Ouderdoms
Wet gekregen; dat is prachtig. We dra
gen daar allen ons steentje aan bij,
maar de kleine kweker heeft er nog een
ondragelijke last bij.
Er wordt door grotere vengunning-
houders wel eens geklaagd over de roep
van de kleinere, men hoort dan op
merkingen als: „Het is beter als je er
voor vechten moet; wanneer je het zo
gemakkelijk krijgt, kan je er niet blij
mee zijn; het moet zo gemakkelijk niet
gaan, enz." Als het dan zo is, dan had
het Waarborg Instituut ook niet in
het leven geroepen.
Een ander zegt: „Wees maar blij dat
de vergunningen zo duur zijn, als ze
goedkoop waren, was het in ons vak
niet zo best".
De laatste opmerker ging verleden
jaar op een vergadering een verge
lijking maken met het gildewezen
uit vroeger jaren. Wel verdacht. Er
een revolutie nodig om een eind
te maken aan die wantoestanden,
au het gezond verstand het win-.
We hopen het.
Valkenburg—Rijnsburg.
Th. v. d. Mc ij Szn.
De jeugd vliegt uit
Jan de Vries' familiespel trok
in Leiden volle saai
rpERECHT heeft Jan de Vries zijn toneelbewerking van de serie radio-
-*• spelen en romans De jeugd vliegt uit, een familiespel genoemd. De
toneelgroep Podium, die gisteravond in de Leidse schouwburg dit s-pel
bracht, heeft met de keuze van het stuk precies in de roos geschoten. Het
radiopubliek was in grote drammen komen opzetten en heeft uitbundig
genoten. Dat is een heel ding voor een kring die bepaald nog niet ver
trouwd is met toneel. Een familiespel als dit is bij uitstek geschikt de be
langstelling voor toneel te wekken, het vormt als het ware een eerste
leiding tot wat werkelijk toneel te genieten kan geven.
Een familiespel is nog geen toneelspeL
Dat weet Jan de Vries, de auteur v;
toneelbewerking, drommels goed.
neel wil immers zeggen het brengen
van een andere werkelijkheid, terwijl
zijn familiespel dè werkelijkheid brengt
in die zin, dat talrijke toeschouwers
hun eigen gezin in de familie De Wit
herkennen.
De Vries is ervan uitgegaan, dat
gezin als de familie De Wit in talrijke
variaties in protestants-ohristelijk Ne
derland voorkomt De problemen in
zo'n gezin zijn anders geaard dan die
in onkerkelijke kring, maar desondanks
stoelen zij in veel gevallen op dezelfde
wortel: de spanning tussen de generaties.
De vaderfiguur is in „De jeugd vliegt
uit" de clichématige figuur van de be
houdzucht, die in christelijke kring in
geburgerde gewoonten al te gemakke
lijk voor onwrikbare principes verslijt.
Het tegenwicht wordt gevormd door de
moeder, die veel meer begrijpend staat
tegenover de andere ideeën in het vier
leden tellende kroost. In die kinderen
zijn dan de gebruikelijke typen gescha
pen de verliefde bakvis, het vel<
vriendjes verslijtende oudere meisjes,
D!
E groeiende ontevredenheid in de kringen van kleine kwekers in Rijnsburg
omgeving heeft ertoe geleid dat er een comité is opgericht dat een goed gerichte
doeltreffende actie zal Voeren ten einde een soepeler beleid ttc krijgen in de
teeltbeheersing. Het comité wil de handel in teeltvergunningcn stopzetten, zodat
eind komt aan dwaze toestanden in het vak. De comitclcden hebben er heel veel
k voor over gehad en komen tot de volgende conclusies.
De prijzen van het teeltrecht liggen
schrikbarend hoog. Elke uitbreiding, via
de handel, brengt voor de economisch
zwakkere en de kleine kweker onmo
gelijke consequenties mee.
Dat.ondanks de uniforme regeling van
procentsgewijze uitbreiding de handel
jaarlijks met VA procent toeneemt
Dat door die uniforme uitbreiding, de
kleine kweker hoe langer hoe meer
achter komt btf de grotere, en de hou
ders van zg. renteniersvergunningen
zonder meer hun inkomen zien vergroot.
Dat het dus zaak is, wanneer er weer
uitbreiding komt van het teeltrecht (vol
gens de laatste gegevens denkt men aan
uitbreiding van 10 pet, omdat de
export zulks toelaat) die uitbreiding
iet over de gehele linie te verstrekken,
Dat volgens de laatste gegevens van
het jaarverslag van het Produktschap,
momenteel 20 pet van het totale
areaal geregeld wordt verhandeld, waar
uit dan volgt, dat, worden de over
schrijvingen stopgezet, er 20 pet van het
areaal niet wordt benut.
Zou de handel in teeltrecht worden
stopgezet, kon er naast de eerstgenoem-1
de 10 pet nog 20 pet uitbreiding worden
gereserveerd en uit deze reserve zouden
vele kwekers die in moeilijkheden zitten,
kunnen worden geholpen.
Richtlijnen
Het comité besloot het volgende als
richtlijnen aan te nemen:
Het voorstaan van uitbreiding van
het teeltrecht tot 30 pet en deze 30 pet
te reserveren voor de bedrijven die daar
behoefte aan hebben.
Het stopzetten der overschrijvin
gen, zodat de handel in sierteeltver
gunningen vanzelf wordt beëindigd.
Dat bij het vormen van plaatselijke
beoordelingscommissies de Rijksvoor
lichtingsdienst moet worden ingescha
keld.
Dat het principe van het teeltbeheer
singsbeleid moet worden vastgehouden.
Dat bij overneming van een bedryf
geen teeltrecht kan worden overgeno
men, het benodigde teeltrecht echter
wordt verstrekt langs dezelfde richtlij
nen, als die welke voor elke andere
aanvrager gelden.
Dit is adjudant J. Pellen van de
hulpverleningsdienst van het mi
nisterie van binnenlandse zaken,
die gistermiddag in de bouwput
aan het Stationsplein te Leiden
de 's morgens gevonden bom de
monteerde. Zoals gemeld, was
het een overblijfsel van het bom
bardement dat de omgeving van
het station in 1944 heeft getrof
fen. Het was een brisantbom, die
ongeveer 250 kg woog. De de
montage was niet zonder gevaar,
aangezien de slagpen al in het
slaghoedje was gedrongen.
Foto N. van der Horst
Om 14 dagen vrije
zaterdag bij Royal
Het ligt in de bedoeling van Royal
McBee Nederland N.V. dat het gehele
personeel om de andere weck een vrije
zaterdag zal hebben, waarby de werk
tijden van de oi'erige dagen Iets zullen
worden verlengd. Een daartoe strekkend
verzoek is door de directie van dit
schryfmachinebedryf ingc'liend bjj de
Vakraad voor de Metaalindustrie, waar
mede een verkorting van de werkweek
tot gemiddeld 47 uur wordt beoogd met
ingang van l oktober I960. Deze arbeids
tijdverkorting geldt zowel voor het be
drijf in Leiden als te Cuyk en is te be
schouwen als een aanloop naar de 45-
urige werkweek met een vrije zaterdag.
Dr. F. Kleijn ridder
Orde Ned. Leeuw
Bij K3. is benoemd tot ridder in de
Orde van de Nederlandse Leeuw dr. F.
Kleijn, oud-curator van de rijksuniversi
teit te Leiden, wonende te Wassenaar.
De versierselen, behorende bij deze on
derscheiding werden de heer Kleijn giste
ren te Leiden uitgereikt door dr. J. E.
baron de Vos van Steenwijk, president
curator van de rijksuniversiteit.
de zoon die eigen wegen wil gaan en
ten slotte de kunstenaarsziel, die in dit
a-kunstzinnig milieu geen voedingsbo
dem vindt.
De Vries heeft niet diep gegraven,
gelukkig maar, en heeft de in onze tijd
in het christelijk gezin naar boven ko
mende spanningen geschetst op
wijze, die zich zowel in hoorspelvonm
als in toneelbewerking gemakkelijk laat
spelen. De verdienste van zijn bewer
king is niet, dat het stuk uitmunt door
originele wendingen of zelfs maar fris
se humor, maar wel dat het zo nauw
aansluit bij de belangstellingsfeer var
het puibliek dat het doel wordt bereikt
inzicht wekken voor de gedachte dat
verdraagzaamheid een grotere wijsheid
in zich bergt dan starre vasthoudend
heid aan vormen, die zichzelf hebben
overleefd.
Regisseur Jan de Vries heeft zijn fa
miliespel vier bedrijven, elk bestaande
uit twee taferelen, meegegeven. Dit eist
een goed volgehouden vaart in het spel,
dat niet mag worden geremd door dé
corwisselingen. Aan beide voorwaarden
werd voldaan, een verdienste op zich
zelf.
Ook het spelpeil viel te loven. Uit
schieters waren er niet bij, maar wel
hebben alle figuren precies gedaan wat
van hen werd verlangd: de uitbeelding
van „een" werkelijkheid.
Emmy Scholte en Cees Pijpers heb
ben van dit ouderpaar een creatie ge
maakt waarin men direct kon geloven.
De streng-calvinistisohe ouderling en
zijn moederlijke vrouw vormden een
mensenpaar dat in heel Nederland kan
worden teruggevonden. De gemakke
lijke oplossing van de inkeer, teweegge
bracht door een ongeluk, moge men de
auteur dan misschien ietwat kwalijk
:n. het bood in ieder geval een be
grijpelijke manier om het boven ge
schetste doel te bereiken.
De dankbaarste rol, Maartje, kreeg
m uiterst levendige vertolking van
Gerrie Mantel, een persoontje waarmee
Podium zichzelf geluk kan wensen.
Mary Michon had de lachers direct op
haar hand als Annie, het meiske met de
stuivertje wisselende vriendjes.
Peter van Gestel had weinig moeite
n Gerrit aanvaardbaar te maken, ter
wijl Tom van Ek zeer goed kon voldoen
als de zoon met van de „principes" af
wijkende meningen, de toch zo goede
Willem. Een klein rolletje als de heer
Baks was in de ervaren handen van
Jo Nobel.
Het décor van Tom van Ek versterkte
nog de couleur locale, het verschrikke
lijke schilderij aan de wand daarbij na
drukkelijk inbegrepen.
Donderdag wordt dit stuk in Alphen
in den Rijn gespeeld.
G. Tulp.
Opwaarts bezoek
aan Leids Archief
By myn inspectie is gebleken, dat de
toestand, waarin de archieven van de
gemeentelyke diensten en bedrijven zich
bevinden, over het algemeen tamelijk
gunstig is te noemen. Hoewel allo met
ruimtegebrek hebben te kampen, heb
ben de Stedelyke Lichtfabrieken, de
Dienst voor Sociale Zaken en de Psy
chiatrische Inrichtingen Endegeest en
Rhyngeest hieronder byzonder te lUdcn.
By de Dienst voor Sociale Zaken is de
toestand gevaarlyk te noemen, omdat do
zolders, waarop de archieven zyn ge
plaatst, zeer slecht cn zeer brandbaar
zyn. Zo schryft mcj. mr. A. J. Verspril
le in haar verslag 1959 over het Leidse
gemeente-archief.
De gebouwen bevinden zich in goede
Het plan voor de uitbreiding van het
archiefgebouw was aan het eind van dit
verslagjaar zo goed als gereed. Wanneer
men bedenkt, dat sinds 1925 serieuze uit
breidingsplannen overwogen en gemaakt
zijn, is het niet moeilijk tot de overtui
ging te komen, dat het wel byzonder
urgent is geworden de plannen zo spoe
dig mogelijk om te zetten in daden.
De restauratie van archiefstukken
gaat geregeld door.
Een begin is gemaakt met het restau
reren en opnieuw binden van de onder
trouwboeken. Veelvuldig worden zij
door de bezoekers van de studiezaal ge
raadpleegd. De bedoeling is de boeken
zoveel mogelijk uit de circulatie te ne
men door het vervaardigen van een uit
gebreide klapper.
Het herstel van de negatieven van de
collectie Goedeljee (4500 stuks), bevat
tende beelden van de stad omstreeks de
eeuwwisseling, vordert slechts lang
zaam. Vele negatieven verkeren in
slechte staat
Ook de restauratie van de bibliotheek-
ummers is in behandeling.
Circa 233 bezoekers werden in het Pil-
grim-Fathers-Huis rondgeleid. Om de
belangstelling te stimuleren zou beschik
baarstelling van gelden voor goede re
clame niet ondienstig zijn.
Het totale aantal bezoeken bedroeg
:65 (in 1957 en 1958 659 en 613), het
geen veel meer is dan ooit in het verle-
Ls bereikt. Dat is zonder twijfel een
gevolg van de in 1958 voltooide verplaat
sing en totale vernieuwing van de leea-
Het aantal bezoekers onderging even-
;ns een stijging, hoewel minder sterk:
277 tegen 208 in 1958. Onder hen bevon
den zich 13 buitenlanders.
Leidse dovenscliaakclub
„Revanche" won van
Rotterdam
Onder auspiciën van de Kon. Ned.
dovensportbond werd in „De kleine
Burcht" te Leiden een schaakwe rijd
gespeeld tussen de Leidse dovenschaak-
club Revanche en Rotterdam. Hoewel
Leidenaars al gauw een voorsprong
hadden van 41, konden ze ten slotte
og maar op het nippertje met 5%—4Vi
De gedetailleerde uitslag is: B. West-
dijk (Revanche)—E. v. d. Kuyl (Rotter
dam) 01; J. A. VosW. Kaspers 01;
Chr. Feiten—C. J. v. d. Linden 0—1;
C. de Raad—W. de Kaa 1—0; J. Ver-
stelle—F. van Raak 1—0; N. v. d. Linde
C. Spannenburg 10; Joh. Vos—J.
Everts 1—0; J. G. VreeswykH. Huls-
ker Chr. van Wees—J. Stolk
10; Jac. Vos—J. Zwaai 01; totaal
5%—4
Adriaan Blankenstein speelde
in Pieterskerk voor zestigjarige
Organistenvereniging
ILER GELEGENHEID van het zestigjarig bestaan der Nederlandse Orga-
A- nisten-Vereniging gaf Adriaan Blankenstein een jubileum-concert op
zijn orgel in de Pieterskerk. Ongetwijfeld belette de met stralen neergut
sende regen een aantal collega's en zeker veel belangstellenden buiten-de-
eigen-kring de tocht te ondernemen. Toch viel de belangstelling werke
lijk neg mee. Blankensteins programma zal wel reden tot discussie hebben
gegeven. De wijze van uitvoering echter heeft zeker geen meningsverschil
opgeroepen.
met zijn preludium en fuga in F,
Hier speelde een organist, die iedel
werk uiterst serieus nam, die geen enkele
waar dan ook, verdoezelde, die
constante tempi onderhield, steeds ver
antwoord registreerde. Men mocht het
misschien met deze of gene kleurcombi
natie niet geheel eens zijn, zeker is, dat
de concertgever wist wat hij deed en zijn
handelwijze met succes zou kunnen ver
dedigen.
Blankenstein heeft zijn eigeh, te bere
deneren mening, over allerlei détails in
de voordracht. Zijn artistiek geweten be
waart hem daarbij zeker voor afwijkin
gen. En steeds weer klinkt het spel gaaf
i edel, soms zelfs verrassend mooi.
Zo kwam men diep onder de in
druk bij zijn vertolking van Bachs
Preludium en Fuga in Es. Het tempo
had hij wat langzamer genomen, zo
dat de tripelfuga tot in bijzonder
heden was te volgen.
De onophoudelijke beweging, die geen
ogenblik haperde, bond alles samen. Zo
deze indrukwekkende compositie in
twee-eenheid van analyse cn syn
these op, een glinsterende zee van gol
vende klank.
Anthony van Noordts variaties over
psalm 24, hoe knap ook gemaakt, deden
die grootheid wat simpel aan. Ze zijn
t meer dan omamentaal, bewegelijke
figuren, die het brede statige driemaal
>n andere omkransing geven.
Bux'tehude, de fantasierijke, vaak gees
tige, altijd knappe vakman, vervoerde
tegelijk mild klinkend werk.
Bach kwam nog eens terug, nu
met het wondermooie trio over Hert
Jesu Christ, dich zu uns wend, waar
van de organist de pedaalmelodie
door fluitstemmen liet overspelen.
De combinatie riep een sfeer van
paradijselijke gelukzaligheid op....
Twee koraalbewerkingen van Ernst
Pepping, de vernieuwer der Duitse gees
telijke muziek, vervlogen snel. Het koraal
werd in beide gevallen slechts terloops
aangeduid. Deze vluchtige fijne muziek,
in een merkwaardige telegramstijl ge
schreven, boeit onweerstaanbaar, maar
men heeft er geen tijd bij te verliezen.
Over het preludium met aansluitende
fuga tn Des van de tegenwoordig in Mün-
chen als dirigent werkende Nederlander
Jan Koetsier behoefd maar weinig gezegd.
De opbouw ts zwak, met name die van
de fuga. Een speelse, kleurige ijdclheid
zou nog kunnen bekoren als het geheel
minder lang duurde.
De Ricercare van Albert de Klerk
maakte het einde goed. Het is een echte
Ricercare van de oude stempel. De dosis
artistieke fantasie voorkwam schoolsheid
in de logische constructie. Alle verbin
dingen, innerlijk en tussen de melodie-
brokken, liggen ongedwongen. Blanken
steins soepel analyserend spel liet ons
M dat alles niet in het onzekere.
Joh. van Wolfswinkel
