Jlieume feihsct)e (^nrant TOTO VERWORPEN Commentaar Volmachten voor Loemoemba Papoea's worden opgeleid tot arts NIEUWS in één oogopslag- Voetbalpool op losse schroeven; politieke spanning dreigt BON Beraad loonbeleid gaat nog door WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1960 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- Advertentie-afdeling TeL 31441 (Bij contract belangrijke korting) Eenenveertigste jaargang no. 11971 F. DIEMER CHRISTEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD „5t(int»astich is aheblmn inga bert la Ugfjcaspoet" Prof. Drogendijk Paranormale GENEESKUNST Zie pagina 5 Het pleit is voorlopig beslecht: de Eerste Kamer heeft de „totowet" gisteravond met 36 tegen 33 stemmen verworpen. Daardoor is „een gespannen politieke situatie" ontstaan. Welke de gevolgen zullen zijn? Aftreden van minister Beerman? Een kabinetscrisis? Of een „schrielere" toto? Wij zullen even moe ten afwachten. Op het gisteren gehouden eerste loongesprek zal een tweede volgen. Het lijkt erop, dat de regering niet zonder meer akkoord gaat met plannen tot tussentijdse openbreking van de metaal-c.a.o. en tot het doen van uitkeringen ineens in de suikerindustrie. Loemoemba heeft de steun van het Kongolese parlement, maar er moet met de cijfers op een bijzonder vreemde manier zijn gegoocheld. Waarover men zich in de gegeven situatie niet bijster behoeft te verwonderen. Vanavond zal de Veilig heidsraad weer vergaderen. Als alles volgens de plannen verloopt, zal de Nieuw-Guinea- raad reeds voor 1 juli van het volgende jaar zijn eerste zitting kunnen houden. Voorts gaan de eerste Papoea's een opleiding tot artsen volgen. Duizenden hebben gisteren de weg naar 's-Herlogenbosch weer gevonden, waar voor de 28e maal de nationale trekpaar dententoonstelling werd gehouden. Ook Nederlands Nieuw-Guinea krijgt zijn eigen artsen. Over tien jaar zullen er 25 a 30 Papoea-dokters werkzaam kunnen zijn. Er komt een medisch centrum in Hollandia. Rusland is boos vanwege de beperking van Chroesjtsjefs bewegingsvrijheid in Amerika. Het is (straat) mooi weer... Boeren klagen altijd", zeggen ze in de stad. „Als de zon eens een paar dagen schijnt, dan is het te droog. Als het een paar dagen achter elkaar regent, is het te nat. Ze zijn nooit tevre den. Maar zij rijden al lemaal in een mooie auto rond." En de boer ant woordt: „Die stadsmen sen zijn dom. Ze begrij pen er niets van, zullen het nooit begrijpen en willen het nooit begrij pen. Eigenlijk moesten ze allemaal eens gedwongen worden 's ochtends om vier uur naar het land te komen, liefst in de stro mende regen mis schien begrijpen ze dan dat het boerenleven echt geen luxe4 event je-met- mooie-auto's is." Laten we het erover eens zijn dat dit een vrij vruch teloze discussie is. Jammer, want het is heus hard nodig dat er wat meer wederzijds begrip groeit. In dit kleine land, dat moet industrialise ren om te leven, blijft voor de boer steeds minder ruim te over. Daarom mag ook van hem verwacht worden dat hij met die beschikbare ruimte woekert. Maar daar om ook moet er begrip zijn voor de moeilijkheden als langdurige droogte of over vloedige regenval de oogst dreigt te doen mislukken. Een krant verschijnt meestal in de stad en ver schijnt op het platteland daarom is een krant een bij uitstek geschikt middel om dat betere begrip voor el kaar op te wekken. Een krant als de onze kan dat beter dan een landelijk dag blad het contact tussen redactie en lezers kan im mers persoonlijker zijn. En begrip ontstaat niet door lange academische verhan delingen, maar door het met elkaar praten en met elkaar meeleven in de kleine ge beurtenissen van iedere dag. Een krant die u het nieuws geeft, even snel en even goed als welk lande lijk dagblad ook en dat toch de charme heeft van het plaatselijk-persoonlijke dat is onze krant. En als u wilt dat ook uw vrienden en kennissen dat prettige van onze krant er varen, vul dan hun naam in op de bon hieronder. (woonplaats) Betaling geschiedt per week* maand/kwartaal/per giro. (Doorbalen wat niet van toepassin- Is) Deze bon Is Ingezonden door: Bisschop Reeves: Zuid-Afrika lijkt politiestaat Dr. Ambrose Reeves, de Anglicaan se bisschop van Johannesburg die uit Zuid-Afrika is gedeporteerd, heeft gisteren verklaard dat volgens hem Zuid-Afrika veel weg heeft van een politiestaat. „Maar ik ben nog bisschop' van Jo hannesburg en dat wil ik voorlopig ook nog blijven", zei de bisschop bij zijn aan komst in Londen. Hij hoopt te gelegener tijd naar Zuid- Afrika te kunnen terugkeren om zijn werkzaamheden te hervatten. In april van dit jaar is bisschop Reeves uit Zuid- Afrika gevlucht omdat hij meende ge arresteerd te zullen worden wegens zijn aanvallen op de rassenpolitiek van de regering van de unie. De Wereldraad van kerken heeft gis teren zijn diepe leedwezen uitgesproken over de deportatie van dr. Reeves. De waarnemend secr.-generaal van de V/ereldraad, dr. Robert Bilheimer, deel de mee dat de raad zijn acht leden-ker ken in de Unie van Zuid-Afrika had verzocht onmiddellijk een onderzoek in te stellen naar de omstandigheden die met de deportatie van de bisschop ver band houden. (Van onze parlementsredactie.) TAE EERSTE KAMER heeft het wetsontwerp tot wijziging van de Loterij- A-' wet gisteravond met 36 tegen 33 stemmen verworpen. Dit betekent, dat de voetbalpool op losse schroeven komt te staan en dat binnen afzien bare tijd een gespannen politieke situatie kan ontstaan door een botsing tussen regering en parlement over het toto-beleid. Het aftreden van mi nister Beerman, laat staan van het kabinet, wordt niet onmiddellijk verwacht. Vóór het wetsontwerp, waarin een wettelijke regeling van de spört- prijsvragen werd voorgesteld, stemden de fracties van de KVP en de CHU, alsmede twee anti-revolutionairen, namelijk de heren Diepenhorst en Schipper. Tegen stemden de fracties van de PvdA, de VVD, de CPN, de SGP en de ARP, uitgezonderd de twee genoemde senatoren. Opvallend was vooral dat de liberalen eensgezind tegen stemden, terwijl de li berale fractie in de Tweede Kamer in dertijd op één lid na voorgestemd heeft. De liberale fractievoorzitter, mr. Van Riel, oefende scherpe kritiek op minister Beermans argumentatie. Afwezig waren zes leden, van wie de meesten, bij aanwezigheid waarschijnlijk tegen zouden hebben gestemd, zodat het voorstel dan toch zou zijn verworpen. Het waren de heren Anema en Haspers (beiden a.r.), Witteman en Zegers (beiden kath. v.), Schermerliorn (soc.) en Lou- wes (lib.). In een betoog, dat rustig begon en pas tegen het einde een zekere dramatische kracht kreeg, had de minister gewaar schuwd: „In geval van verwerping van dit wetsontwerp is het uitgesloten dat de regering met een ander voorstel komt dat de grenzen voor de toto ruimer stelt. Dan moet zij handelen overeenkomstig artikel 3 van de Loterijwet". Dit artikel verleent de minister mach tiging om vergunningen voor loterijen te TTet overleg over het verder te AA voeren loonbeleid, dat gisteren op het departement van sociale za ken in Den Haag plaats vond tussen d.e regering en het bestuur van de Stichting van de Arbeid, zal spoedig worden voortgezet, waarschijnlijk begin oktober. De in de Stichting van de arbeid verenigde centrales van werkgevers, werknemers, boeren en middenstan ders, zullen zich eerst in eigen kring over het besprokene beraden. Daarna zullen zij tegen 30 september in het stichtingsbestuur met elkaar overleg gen, alvorens het gesprek met de r« gering te hervatten. Over hetgeen ten departemente is be sproken. is geen enkele mededeling ge daan. behalve dan dat het gesprek een oriënterend karakter droeg en de prak tische toepassing van de richtlijnen voor het loonbeleid, zoals die vorig jaar aan Rijksbemiddelaars zijn verstrekt, tot on derwerp had. Namens de regering waren aan wezig de ministers Van Rooy (so ciale zaken), De Pous (economische zaken), Zjjlstra (financiën) staats secretaris Roolvink (sociale zaken). Niet akkoord Aangenomen mag worden dat de re gering haar standpunt kenbaar heeft gemaakt met betrekking tot het tussen tijds openbreken van c.a.o.'s (waartoe in de metaalindustrie plannen bestaan) en het toekennen van uitkeringen ineens (waartoe partijen in de suikerindustrie hebben besloten) op grond van de pro- duktiviteitsstijging, die in verschillend" bedrijfstakken veel groter is dan men vorig jaar heeft kunnen voorzien. Uit het feit dat de besprekingen nog wor den voortgezet, mag worden afgeleid dat de regering niet zonder meer ak koord wil gaan met deze plannen. Ver moedelijk zal daarom dan ook een be slissing over de ingediende ontwerp- c.a.o. voor de suikerindustrie (de eerste die aan Rijksbemiddelaars ter goedkeu ring is aangeboden in wat men de twee de ronde van de vrijere loonvorming zou kunnen noemen) wel worden aangehou den tot het tweede gesprek met de Stich ting is gehouden. Uit het feit dat minis ter De Pous aan het gesprek deelnam, mag voorts worden afgeleid dat ook de prijzen wel ter sprake zullen zijn ee komen. C.M.B. De Christelijke metaalbedrijfsbond (C.M.B.) heeft gisteren de loonsituatie besproken in een speciale bondsraadsver gadering. Verschillende mogelijkheden om tot loonsverbetering te komen, wer den onder ogen gezien. Deze mogelijk heden zouden in de vandaag te houden vergadering van de Vakraad voor de metaalindustrie (het overlegorgaan tus sen werkgevers en -nemers) aan de orde worden gesteld. De C.M.B. heeft overal in het land kadervergaderingen belegd, die in afwijking van de aangegeven agenda uitsluitend gewijd zullen zijn aan de be spreking van de loonsituatie. geven. Er kan dan geen sprake van ziin om, zoals in het wetsontwerp werd voor gesteld. een juridisch voetstuk voor de voetbaltoto te scheppen met een blijven- De huidige voetbaltoto is op een ver gunning krachtens artikel 3 van de Lo terijwet gebaseerd, maar minister Beer man heeft gisteren nog eens laten uitko men dat hij dit beleid alleen tijdelijk in afwachting van een nieuwe wettelijke regeling verantwoord vond. De minister beriep zich op de bekende Leidse hoog leraar prof. mr. G. de Grooth, die heeft verklaard dat de regering door haar toto vergunningen dé eerbied voor de begin selen van de Loterijwet ondergraaft er daarmee een voorbeeld van wetsontdui king geeft. „De regering bevindt zich tussen de Scylla van artikel 3 en «te Charybdis de wensen der Kamermeerderheid", klaarde minister Beerman gisteravond in zijn rede. Met het oog daarop heeft de be windsman indertijd in de Tweede Kamer verklaard dat „een verwerping var wetsontwerp tot een zodanige constellatie zal voeren dat binnen afzienbare t(jd een gespannen politieke situatie zal ontstaan". Verwerping van het wetsvoorstel zal er volgens minister Beerman ook toe leiden dat de concurrentie van buiten landse toto's veel groter en moeilijker te bestrijden wordt. De bewindsman eindigde zijn rede met: „Give us this tool, we'll finish the job and you'll have your pool" (Geef ons dit gereedschap, wij zullen het "karwei op knappen en U zult Uw pool hebben". Zie verslag op pagina 9. Overleg in de regeringsbank van de Eerste Kamer. De ministers Beerman, Cals (rechts) en Toxo- peiis (staande), even voordat de Senaat de regering een neder laag toebracht. Bommenwerpers botsten boven de oceaan Twee Amerikaanse B-47 bommenwer pers zijn boven de Atlantische Oceaaan bü de Ierste kust met elkaar in botsing gekomen. Het ene kwam in zee terecht en men wist niet te zeggen of de piloot er in geslaagd is zijn toestel vry normaal op het water te laten landen, of dat het hard is neergekomen en uit elkaar ge vallen. Van de zijde van der Amerikaanse luchtmacht weigerde men me te delen hoeveel mensen zich aan boord bevon den. Het andere toestel werd bescha digd doch wist Shannon te bereiken, en daar te landen. Vijf vliegtuigen van de R.A.F. en Britse torpedojager zijn uitgezonden naar slachtoffers te zoeken van het toe stel. dat in zee is terechtgekomen. DRIE ALGERIJNEN NAAR V.N. De voorlopige regering van de „Alge rijnse republiek" zal een delegatie vai drie man zenden naar de zitting van d< algemene vergadering van de VJT. di< 20 september begint. Het zijn Belkacem Krim, vice-premler en minister van buitenlandse zaken Mo hammed Yazid, minister van voorlichting en Ahmed Francis, minister van finan- Door een verrekijker bewon dert prinses Beatrix de prach tige omgeving van het konink lijk buiten aan de Italiaanse westkust Op de voorgrond ziet men prinses Irene. Het vakan tiehuis is gebouwd bij Porto d'Ercole, 150 kilometer ten noordwesten vanf Rome. Op pagina zeven vindt men een fotoreportage over het nieuwe huis en zijn bewoners. PTT-staking. De stakened Deense postbestellers wier aantal de afgelopen twee dagen tot 3000 was toegenomen, hebben vanochtend besloten het werk te hervatten. TAUS TOCH heeft de Eerste Kamer bij meerderheid haar fiat niet willen geven aan het wetsontwerp op de toto. Een zeer ingrijpende beslissing, waarvan men de gevolgen met grote aandacht te gemoet heeft te zien. Een beslissing bovendien, die gevallen is op een ongelukkig tijdstip, immets een week voor Prinsjesdag. Of zal juist dé nadering van Prinsjesdag kalmerend op de gemoederen kunnen inwerken? Welk een nieuwe parlementaire belevenissen staan de politici niet te wachten. Wij behoren tot diegenen die aan een kabinetscrisis bepaaldelijk geen behoefte hebben. Nog te duidelijk herinneren wij ons de moeite die het gekost heeft ora het huidige kabinet samen te stellen. Iq het bijzonder bleken de liberalen, na met luid gerucht hun komst te hebben aan gekondigd, nauwelijks tot het „leveren" van bewindslieden in staat. Het heet dat thans ook vele liberalen ontevreden zijn met wat aan hun partij genoten in dit kabinet zit. Dit had men daar dan wellicht tijdiger kunnen be denken. Hebben wij aan een crisis geen behoef te, wij achten haar al evenmin door de omstandigheden geboden. Zeker, een meer derheid heeft tegen een regeringsvoorstel gestemd, een voorstel waaraan de rege ring temeer binding scheen et gevoelen naarmate de formulering ervan met te groter moeite tot stancfr was gekomen, Maar het is bij een krappe meerderheid gebleven. En in haar samenstellende de len is zij wel door bijzonder uiteenlopen de motieven geleid. Wij zien bijvoorbeeld nog geen nieuw kabinet van liberalen, socialisten en antirevolutionairen. En toch hebben dezen gezamenlijk zij het ge lukkig niet „in vereniging" de rege ring haar nederlaag bezorgd. Echter, indien al geen crisis, dan zal het gebeurde wel kunnen lelden tot een verstroeving in de verhoudingen. Dit geldt met name de betrekkingen met de libe ralen. Van de antirevolutionairen mag gelden, dat zij zich in hun geweten gebonden achtten. De liberalen evenwel hadden bij bedoelingen, wel geheel liggende in het politieke vlak. En dat is een kwalijke zaak, die in zich houdt de dreiging van wat wij genoemd hebben „een crisis op termijn". Onzentwege blijft die crisis achterwege. Al was het, omdat stellig niet met de crisis als vanzelf de oplossing gegeven is. Wij kunnen ook in deze het al te blij moedig optimisme van bepaalde libe ralen niet delen. De tropische cycloon Donna, die thans de omvang heeft van een gewone de pressie en waarvan het centrum van morgen boven het zeegebied tussen La brador en Groenland was gelegen, heeft ook de luchtcirculatie op de oceaan ge leidelijk gewijzigd. Door de stromings verandering kunnen oceaanstoringen dichter bij ons land komen. Een actieve storing, die gisteren ten zuidwesten van Ierland ontstond, trok vanmorgen over Ierland in de richting van Schotland. Na merkwaardige stemming 1" oemoemba, een van d'e beiide premiers van Kongo, heeft gisteravond voor de zoveelste verrassing gezorgd. Na een kor te toespraak kreeg hij namelijk in het parlement „volledige be voegdheid". Volgens waarnemers zat het echter met de stemming niet goed. Volgens de officiële telling kreeg Loemoemba zijn volmachten met 88 tegen 20 stemmen, bij vijf onthoudingen, maar de pers telde slechts 94 parlementsleden. Om tot een geldige stemming te komen, hadden er 111 leden moeten zijn. Wat de bevoegdheden betreft, volgens de voorzitter, Kasongo, houden deze om- der meer in dat iedereen die moeilijkheden voroonzaakt kan worden gearresteerd. De minister van voorlichting in Loemoem ba 's kabinet, Kasjamoera, verzekerde ten- geruststelling, dat men nu niet iedereen >u gaan vermoorden Loemoemba hield voor de merkwaar dige stemming een kalme rede, waarin hij zei dat zijn arrestatie een schending was de fundamentele wet (de voorlopige grondwet), die bepaalt dat een minister slechts met toestemming van het parle ment in arrest mag worden gesteld, Aan zijn optreden was het te danken, dat er geen oorlog was uitgebroken, zo ver klaarde hij plechtig. Het leger zou dia ontketend hebben uit protest tegen zijn gevangenneming als hij dit niet had ver hinderd. Dezelfde fundamentele wet waarop Loemoemba zich beroept, zal vandaag moeten worden gewijzigd. Dat heeft Loe moemba tenminste gevraagd, opdat het decreet waarbij president Kasavoeboe hem heeft ontslagen dan met terugwer kende kracht onwettig wordt. Het Kon golese parlement vergadert hierover van daag. Vanavond komt ook de Veiligheids raad weer bijeen. Onder meer zal men dan hat protest van de afgescheiden pro vincie Katanga kunnen behandelen te gen hot binnendringen van Loemoemba's troepen. En misschien gaat men dan ook in op de beschuldigingen van Radiio-Moskou, dat secretaris-generaal Hamrnarskjoeld „een geweteloos spel" in Kongo speelt en „openlijk de leiding heeft genomen van een ongebreidelde campagne tegen de wettige Kongolese regering". Venezuela. De drie grootste politieke partijen van Venezuela hebben gisteren bekendgemaakt dat zij aan de coalitie regering zullen blijven deelnemen. Na de mislukte samenzwering tegen presi dent Romulo Betancourt op maandag was aan het licht gekomen, dat er tus sen deee partijen meningsverschillen bestonden en dat de coalitie dreigde uit- opleiding van papoea's tot arts voor Nederlands Nieuw-Guinea. Zij zullen hun vorming krijgen in Port Moresby (Australië). Na deze zevenjarige scholing kunnen zij Nederlandse artsen vervangen. De verwachting is, dat er in 1970 circa dertig pa poea's als medicus werkzaam zullen zjjn. Er gaan er thans zes in opleiding. Ook zullen dan de meeste leden van het medisch hulppersoneel door pa poea's kunnen worden ver vangen. De heer G. Hoekstra, direc teur van gezondheidszorg in Holfandla, heeft dit op eeu persconferentie medegedeeld Ook vertelde h(j dat er plan nen zijn voor een medisch cen trum in Hollandia, dat een con centratie zal worden vai. medi sche opleidingen en van poli klinisch, laboratorium- en pre ventief werk. Hiervoor komt een modern gebouw van twee verdiepingen met twee vleu gels. Voor bouw en inrichting is vijfeneenhalf miljoen gulden Verder werkt de dienst van gezondheidszorg, die een drie jarenplan heeft opgesteld, aan de stichting van gezondheids centra, die de mogelijkheid bieden tot behandeling in kli niek en ziekenhuis en waarin consultatiebureaus komen voor tuberculosepatiënten. Voorts wordt gestreefd naar uitbreiding van het werk der papoeameisjes die ingeschakeld zijn bü de kindersterftebestrü- ding. Men heeft byvoorbecld vooraanstaande dorpsvrouwen een korte bakcropleidlng ge geven, waarna zü in staat ble ken de meeste geboorten te leiden. Hierdoor konden de meisjes meer aandacht beste den aan de verbetering van de dorpshuishoudingen op het gebied van voeding, hygiëne enz. Een ander project betreft de milieusanering op Blak, on der leiding van een ingenieur van de Wereldgezondheidsor ganisatie. De bedoeling is put ten te bouwen voor goed drink water. Ook zullen autochtonen worden opgeleid tot wat Ame rikanen en Engelsen „sanita rians" noemen. Slaagt dit dan zullen zü in de verschillende gezondheidscentra te werk worden gesteld. De heer Hoekstra verklaarde nog dat de poliklinische be handeling van lepra door de moellüke verbindingen prak tisch onmogelük is. Men bouwt daarom grote en dure leprozerieën, waarvan die in Merauke en Kaimana al op schieten. De aantrekking van artsen uit Nederland verloopt zonder al te grote moeilük- heden, maar specialisten zün moeilijk te krügen. Voor de onder bestuur staande bevol kingsgroepen Is per achtdui zend mensen een arts aanwezig. De barometer daalt langzaam Het regeiigebied van deze storing zal morgen ook in ons land enige regen brengen. Waarschijnlijk vormt deze ont wikkeling de inleiding van een periode met iets onbestendiger weer. De Bilt verwacht tot donderdagavond: Half tot zwaar bewolkt met enige re gen en iets lagere temperaturen. Matige tot krachtige wind tussen zuid en west. (Opgemaakt 11.15 uur). ZON EN MAAN Donderdag 15 september: zon op 06.14, onder 18.56 uur; maan op 00.28, onder 16.09 uur. Laatste kwartier 23 september. HET WEER ES EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Eelde De BiJt Twen the Eindihover windstil windstil windstil >z0 5 windstil Irma Nees, een meisje van een jaar uit Amsterdam, heeft gisteren enkele slokken benzine gedronken uit een fles, die achter de radio in de huiskamer stond. De moe der van het kind, die in de keuken bezig was, alarmeerde terstond de politie, die Irma naar een ziekenhuis bracht. Daar werd haar maagje leeggepompt. Haar toe stand laat zich thans gunstig aanzien. Franse oorlogsschepen hebben het West- duitse schip Las Palmas bij de Portugese kust aangehouden en opgebracht naar Oran. Havenarbeiders losten zware kisten uit het schip, dat vermoedelijk oorlogsmateriaal aan boord had, wellicht bestemd voor Al gerije.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1960 | | pagina 1