cl™, MI U ïïil 12 Wil '3 iml 14 15 Iff III 17 #7 W
Historisch spektakel rond
een historisch stadhuis
Z
NAJAARSBEURS GEBRUIKSGOEDEREN VREDENBURG GEBOUWEN ARTIKELEN VOOR HUISHOUDELIJK EN PERSOONLIJK GEBRUIK
blotto
Stimulans voor vorming
van duurzaam bezit
Huwelijksfeest in Sluis
1,6 miljoen
gulden in
15 jaar
Leringen van Vader Cats:
tweemaal op één avond
tèlfèi/js/d
Gesprek met De Gaulle,
niet over verdragen
te ene av,
cnl..
9
zaterdag 10 september 1960
Toegangsprijs ÊÊT^BM MAANDAG ^ÊT^ÊM DINSDAG WOENSDAG DONDERDAGVRIJDAG ZATERDAG
f ƒ2.50 JrW V SEPTEMBER W W SEPTEMBER K L SEPTEMBER M W SEPTEMBER M BB SEPTEMBER B M SEPTEMBER k^tf Jd(
Voordelige
gecombineerde
vervoerbiljetten i
verkrijgbaar aan
de N.S.-statlons
Kerftabakindustrie
ongerust over
buitentarief
De Vereniging Nederlandse Kerft aba k-
jndusbrie verklaart dart het voorstel van
de Europese commissie om het buitenta-
rief van de Eunomairkt ite bepalen op een
minimum van 30 dollar en een maximum
van 40 dollar per 100 kg nuwe tabak mi-et
gunstig is voor de tabakindustrie. Een
reotot van 30 dollar komt neer op 37 pro
cent van de gemiddelde grondstofprijs
voor de industrie. Het is dus een onaan
vaardbare verdere verhoging van het
buiitentarieif dat oorspronkelijk 30 pet. ad.
valorem zou ziijn.
Militair attaché steunde
opstand op Sumatra
De voormalige Indonesische militair
attaché te Singapore, majoor T. Nurdin,
heeft voor de krijgsraad te Medan ver
klaard, dat hij in 1958 1,2 miljoen Ame
rikaanse dollars uit de kas van het con
sulaat aan een aanhanger van de Indo
nesische opstand had gegeven.
Hij had de consul-generaal gevraagd
om 2,5 miljoen dollars, die bij de Bank
Indonesia te Singapore waren gedepo
neerd voor aankoop van vlootmateriaal,
doch had voor dit doel slechts 1,3 miljoen
gebruikt Het overige had hij gegeven
aan een handelaar te Singapore, die een
vurig aanhanger van de opstand was.
Nurdin werd door een Indonesische
patrouilleboot gevangen, toen hij in een
motorboot van Singapore naar Atjeh
T.O.H.M. De aandeelhoudersvergadering
verwierp een voorstel bot divadendverho-
ging en bepaalde het dividend op 4 pet.
De vooruitoiebten zijn gunsbig, doch de
laatste maanden plegen de beste te zijn
en daarover is nog geen oordeed moge
lijk. Hei dividend over 1960 hangit af van
de politieke toestand. De autohandel in
Oost-Afrika is slecht. De N.V. heeft voor
40.000 belanig in een Oostafrikaanse fa
briek van natuurlijk 1 ooi-extract.
Itisso n
bladvernieuwer
houdt de bladeren r
glanzend en stofvrij en
tijdige bladafval.
MEDICA-'s HERTOGENBOSCH
B edrij fsspaarre gelingen
(Van onze parlementsredactie)
TTET NU DOOR de regering uitgebreide wetsontwerp inzake de bouw-
-■ spaarfondsen (zie pag. 1) wil uitkeringen bevorderen van werkge
vers aan werknemers in het kader van bedrijfsspaarregelingen. Deze uit
keringen worden, tot een maximum van f 390,per kalenderjaar,
vrijgesteld van loon- en inkomstenbelastingen daarmee van de premie
heffing A.O.W. en de heffing voor de overige sociale verzekeringen.
De hele regeling wil ertoe bijdragen,
dat het bedrijfsleven in sterkere
voorheen zal overgaan tot
premiespaarregelingen en winstdelings-
spaarregelingen, waardoor bezitsvorming
door een grote groep van werknemers
stimuleerd en gesteund wordt. Wat be
treft de te kiezen vormen van duur;
bezit zoekt de regering zoveel mogelijk
aansluiting bij de premiespaarregeling
rijksambtenaren.
:t een premiespaarregeling wordt
het gewijzigd wetsontwerp bedoeld: t
spaarsysteem dat gebaseerd is op eig
besparingen van werknemers, waarbij de
werkgever een premie verstrekt
gespaarde bedrag. De spaargelden moeten
door de werkgever bij de salarisuitbeta
ling worden ingehouden. Uitkeringen die
de werkgever over die besparingen doet
(de premies), komen slechts voor vrij
stelling in aanmerking, indien
:eker verband bestaat tussen de werkge-
'ersbijdragen en de eigen besparingen
speciale verslaggever)
IN SLUIS hebben ze gisteravond
vijf varkens opgegeten. En het
platte ovenbrood welke broden
komen in Zeeuws-Vlaanderen eigen
lijk niet uit de oven? heeft goed
gesmaakt, waarschijnlijk door het
bier, dat rijkelijk vloeide. Niet min
der dan duizend mensen zaten op de
kasseien aan schragen aan: mannen
en vrouwen, die bijna vijf gulden
hadden betaald om in het openbaar
een vette kin te krijgen. Door het
witte tafelpapier, dat met honder
den meters rood crêpe-band was af-
gezoomd, zag alles er nogal Kerst-
feest-achtig uit. Maar rood en wit
zijn nu eenmaal de wapenkleuren
van het stedeke Sluis, dat op een
lange en rijke geschiedenis kan
bogen.
De monstenmaaltijd was ndet als een
grapje bedoeld. De ingrediënten waren
daarvoor net iets te duur, terwijl ze bo
vendien het avondeten moesten vervan
gen. Nee, de stoere Jantje van Sluis
huwde de struise Maria Belfort en de
hele burgerij was voor de feestdlijkhe
den uitgenodLgd. Tien maanden lan
had men aan dit historische spektakel
stuk gewerkt, omdat men tien maandei
geleden al wist, dat het gerestaureerd
stadhuis gisteren heropend zou worden
namelijk gefourneerd door Monumen
tenzorg.
Jantje staat weer ap ongenaakbare,
hoogte en achter hem'hangt een carillon,
geschonken door de burgerij. Twee grote
klokken zijn er ook bijgekomen. Op de
ene is o.m. zijn naam gegraveerd, zo
mede zijn functie van- waker „over het
wel en wee van alle Sluizenaren"; op
de andere bevinden zich de namen van
burgemeester Van Hdotegem, de twee
wethouders en de vijf raadsleden. Op
't ogenblik „doet" deze laatste klok het
nog niet zo, maar over een paar eeuwen
zal dat wel anders zijn
Voor het stadhuis als sluitsteen van de
herbouw van Sluis was het dan ook
feest in het stadje. Belgic's braadspitter
nummer één: kok Frans van den Wee
ghen uit Yperen, hielp met
varkens mee om de legendes
Jantje nóg meer te verlevendigen, e
als Jantje als bruidegom en Maria
bruid, en de tientallen kleine Jantjes
en Maria's die door hun ouders in de
kleurrijkste en A-aak ook duurste his
torische kledij waren gestoken.
„We hebben hier maar zevenentwin-
tnghonderd mensen." zei de voorzitter
van het feestcomité, de heer Plashart,
die als directeur van.de Boerenleenbank
elk jaar zon zes miljoen gulden aan
deviezen omzet in het qdoor Belgen ge-
invadeerde en daarom zo Belgisch den
kende stadje. „Iedereen heeft echter iets
aan het feest bijgedragen, van hoog tot
laag, van arm tot rijk en van groot tot
De hoofdfiguren van dit folkloris
tisch feest, Jantje van Sluis en
Maria Belfort. Het eten was ook
„folkloristisch", maar smaakte
yitstekend.
Auto reed 654 km
in een uur
De Amerikaanse coureur Mickey
Thompson is sinds vrijdag de snelste
„automobilist" ter wereld door met zijn
speciale racewagen op de zoutvlakte van
Bonneville een afstand \-an 1 mijl af te
leggen met een gemiddelde snelheid van
654,1 km/u. J
Als wereldrecord kan deze prestatie
echter niet worden erkend want daar-
het nodig om binnen 1 uur tijds
de mijl in beide richtingen te rijden.
Bij de eerste poging brak een aandrijfas
in zijn racewagen, waardoor de retour
ijl niet kon worden gereden.
Het wereldrecord \-an 633,9 km/uur
Averd in 1947 gevestigd door wijlen John
Cobb. Een verbetering zou alleen dan
geldig zijn indien deze ten minste 1 pet
het oude record bedraagt. Daartoe
Mickey Thompson als hij volgende
week een nieuwe poging waagt met zijn
Challenger I een gemiddelde a-an 640
m/u moeten halen.
Thompson reed in een extreem laag
4 jaar "aanhoudt of gebouwde wagen met vier motoren die
in totaal 2000 pk leveren. Volgende week
zal ook de Brit Donald Campbell een
aanval op het oude record van Cobb
doen. Campbell beschikt over een race
machine die bijna achttien miljoen gul
den heeft gekost.
„Vasthouden, bus
kantelt", riep
chauffeur
Gisteren is een autobus met veertig
passagiers op de Barneveldseweg op de
grens van Amersfoort van de weg afge
raakt en in een sloot terecht gekomen.
De bus moest uitwijken voor een tegen
ligger op deze smalle weg. De chauffeur,
de 30-jarige G. R. uit Harderwijk kon
zijn passagiers tijdig waarschuwen alvo
rens de bus kantelde zodat a-elen zich
konden vasthouden aan de leuningen.
Slechts de bejaarde heer van K. werd
zodanig geAvond. dat hij in een zieken
huis moest worden opgenomen. De bus
werd later weer op het droge gebracht.
Karin Kraaykamp
verlaat V.A.R.A.
Schutspatr
OOll
De verbinding Jantje van Sluis met
de monumentale zetel der vroede vade
ren gaat al eeuwen terug. Deze wijd en
zijd bekende Vlaamse Jan is nl. de
„schutspatroon" van het oude stadje, als
men tenminste de verhalen, welke over
hem de ronde doen, moet geloven.
Jantje van Sluis moet tijdens de
Tachtigjarige Oorlog de klokkenist
van de stadhuistoren zijn geweest.
Hij stond békend als iemand, die nog
wel eens snel een biertje wildé vat
ten, en daarom „vergat" hij op een
avond het middernachtelijke uur af
te slaan. Niemand heeft dit Jantje
echter kwalijk genomen. Juist die
npcht wilden de Spanjaarden bin-
itknvatten, en de afspraak was, dat
de twaalf klokkeslagen het teken
van de stormloop zouden zijn.
Verder gaat het verhaal helaas niet,
maar men kan ervan verzekerd zijn,
dat het voor Jantje vaten in plaats van
glazen bier zijn geworden. De burgerij
bleef hem dankbaar, ook toen hij er niet
meer was. Zijn beeld kwam in brons
voor een galmgat van de klokketoren te
staan, inclusief de lange, zware hamer,
die men door middel van een mecha
niek leven gaf.
Lang heeft Jantje zo boven het stadje
gestaan, en eeuwenlang hebben de Slui
zenaren over hem gepraat.
Jantje viel op een nogal onzachte
wijze op straat, toen tijdens oorlogs
handelingen in september 1944 drie
kwart van Sluis totaal werd ver
woest. Maar de toenmalige burge
meester, de heer Aernouts, nam het
voor hem en het unieke Belfort
stadhuis op, toen prinses Wilhelmina
als Koningin Zeeuws-Vlaanderen
betrad en daarmee na vier jaar weer
voet op vaderlandse bodem zette. De
voxstin beloofde alles in het werk te
zullen stellen Sluis te laten her
bouwen, zoveel mogelijk in de oude
stijl.
Monumentenzorg
Na zestien jaar is het dan zover. Na
de herbouw van huizen en scholen, is
thans ook het stodhuis met zijn be
terende toren gerestaureerd tegen een
bedrag van 1,6 miljoen gulden, a-oor-
van de werknemer. In het ontwerp wordt
een maximale a-erhouding aangegeven,
die tussen beide bedragen mag bestaan.
De regering neemt als uitgangspunt
werkgeversbijdragen van maximaal 50
pet van de eigen besparingen van de
werknemer. De betrokken spaarregelin
gen komen in aanmerking voor vrijstel
ling, indien de werknemer zijn spaargeld
gedurende tenmii
binnen die periode besteedt
objecten van duurzaam bezit, die bij al
gemene maatregel a-an bestuur zullen
worden aangewezer
Onder bepaalde voorwaarden komen
ook premiespaarregelingen met een werk
geversbüdrage groter dan 50 pet. vooi
vrijstelling in aanmerking. Voor derge
lijke bijdragen, A-oorzover ze een maxi
mum van 100 pet. (resp. 200 pet.)
boven gaan, geldt de vrijstelling ii
gevallen. In de eerste plaats w
de betrokken spaarregeling is beperkt tol
sparen In geld en het tegoed tenminste I
(resp. 10) jaar uitstaat. In de tweede
plaats Avanneer de besparingen én
premie beide worden besteed ten beh<
a-an onroerende zaken.
Winstdeling
Voor winstdelingsspaarregelingen geldt
de Azrijstelling eveneens tot een
um van f 390 per jaar alleen
:er de regeling is vastgelegd in statuten,
reglement of arbeidsovereenkomst. Daar
uit moet blijken tot welk aandeel de ge-
inlijke Averknemers in de winst ge
rechtigd zijn en naar welke
dat winstaandeel onder de werknemers
wordt \-erdeeld. Vrijstelling wordt d;
verleend voor winstuitkeringen in de ge
vallen Avaarin de winstdelingsregeling ge
richt is op het vormen van duurzaam be
zit door werknemers.
de eerste plaats het geval
dien de winstdelingsregeling alle uitke
ringen zonder meer richt op blijvend be
zit. De mogelijkheid van vrijstelling geldt
echter ook voor winstdelingsregelingen,
rbij de individuele werknemer de
ze wordt gelaten zijn Avinstaandeel al
niet geheel of gedeeltelijk
vorming van blijvend bezit te beste
den. Vrijstelling zal dan echter alleen
kunnen worden verkregen wanneer
individuele beslissing een zekere con
nuiteit in het sparen waarborgt. Het
voldoende wanneer de werknemer zijn
keus schriftelijk voor een periode
tenminste 5 jaar yastlegt. De vrijstelling
wordt dan alleen genoten door hen die
)'n A'erklaring hebben afgegeve
De bestedingsobjecten zullen in
gemene maatregel A'an bestuui
worden aangewezen. De mogelijkheid
ontbreekt echter om als algemene maat
regel ook de studiekosten aan te Avijzen.
Wel is de regering bereid regelingen,
Avaarin de studiekosten een bijkomstig be
stedingsobject vormen, individueel als
spaarregeling aan te wijzen.
Er zullen in de algemene maatregel van
bestuur ook regelen Avorden gesteld voor
de administratieve behandeling van het
gespaarde bedrag en de voorwaarden voor
de premiëring. Het ligt in het voornemen
'e eisen, dat de premie eerst ter vrije be-
x'hikking van de spaarder mag komen,
.vanneer daarop een onvoorwaardelijke
tanspraak is ontstaan. De besteding van
.(jaargelden voor toegestane doeleinden
jn de rechtstreeks niet via de spaar
rekening bestede besparingen, die voor
oremiëring in aanmerking komen, zal
moeten geschieden door tussenkomst van
de werkgever of spaarinstelling in die
:in. dat deze de gelden aan de crediteur
•vermaakt.
In tegenstelling tot het oorspronkelijk
vetsontwerp is in het gewijzigd ontwerp
ïepaald, dat de vrijstelling direct, zonder
'adère aanwijzing van de minister, van
repassing zal zijn op spaarregelingen, die
oldoen aan de voorAvaarden van de wet
n de algemene maatregel yan bestuur.
>aarnaast bestaat nog de mogelijkheid
m bij algemene maatregel van bestuur
f bij beschikking spaarregelingen, die op
jepaalde punten afwijken van de voor
waarden, voor vrijstelling in aanmerking
le brengen. Als zodanig wordt in de me
morie van antwoord de premiespaarrege
ling voor rijksambtenaren genoemd
Bij de algemene maatregel van bestuur I «.oi vwgcuue w
zullen o.m. van vrijstelling worden uit- speciale vergadering wijden
De televisieomroepster van
Karin Kraaykamp, zal' per 1 j
functie neerleggen, aldus he
blad. Zij schijnt voornemens
functie op het gebied van t
de VARA,
Alg. Dag-
(Advcrtentie)
Hoe KNOBBELS aan de grote
teen te bestrijden
Knobbels of zwellingen aan
de grote teen zijn een zeer
pijnlijke cn hinderlijke
kwaal. Gelukkig bestaal
verlichting brengt. Het is
de beroemde Dalet Balsem
Dalet Balsem heeft een
drievoudige werking, I
:rjaag,t de pijn; 2 heft de
indoening op: 3. vermin
dert de hinderlijke opzwel
ling Neem de proef me
Dalet Balsem, haar uitAver-
king is verrassend. Bij
Apothekers en drogisten.
Alle programma-coördinatie ten Hike belangstelling voor onze oude
literatuur te wekken."
spijt zullen maandagavond twee- En dit hoopt de AVRQ dus maandag_
maal de „leeringhe" van Vader Cats avond in een Gats-herdenking ook te
door de ether klinken. Ach, had hij doen.
dit nog eens mogen beleven...! bXrsXiïn
Maar integendeel: de uitzendingen, de NCRV over. Wie dus maandagavond
resp. te verzorgen door de NCRV en niet kan luisteren, kan het donderdag-
de AVRO, zijn juist een herinnering -,n
aan het feit, dat op deze datum juist
300 jaar geleden de dichter Jacob
Cats voorgoed de ogen sloot.
De dichter Jacob Cats, wiens vlag in
Brouwershaven stond en v/iens stand
beeld daar nu nog aan de haven staat,
roept bij de meeste Nederlanders al
leen maar herinneringen op aan een 0
heel ouderwets-conservatief ingestelde gen
moralist, die debiteerde dat „kinderen om 1
hinderen" waren en zich over de 20ste- Kaart
eeuwse jeugd zeker de haren uit het
hoofd zou hebben getrokken.
Toch is dit niet loyaal tegenover
Vader Cats, want hij verdient beter.
Hij was ten slotte een kind
vanavond
tijd e
liet a
1 de c
De NCRV krijgt, bussen uitzendin-
van de Spelen door, gelegenheid
ons van 8.30 tot 9.05 uur Hans
en enkele artistieke gasten in
gezellige sbudiokamer te laten
Om 8 uur is er journaal, om 8.20
Olympisch allerlei en bussen 9.05
12 uur kunt u kijken naar directe
zijn reportages uit Rome van voebbal, ge
wichtheffen en basketbal alsmede naar
dan dichter het filmoverzicht.
Jacob Cats
alleen, hij was ook politicus, al stond
hij als het ware als een kaarslantaarn
tussen de twee vuurtorens Johan
van Oldenbarnevelt en Johan de
Wit, waardoor de geschiedenis hem
niet altijd vriendelijk behandelt. Zo
tenminste beschouwt Will Barnard
het, die over Vader Cats een hoor
spel Daer treek ick leeringh af"
schreef. Dit hoorspel brengt de
NCRV maandagavond om 8-20 uur
voor de microfoon.
Alvorens u daarnaar gaat luisteren. gVsprek"mer jongeren
herinneren we u nog even aan de figuur qm jq en 45
van Cats: hij studeerde in Leiden,
wierf een doctorstitel in Orléans
a'estigde zich als advocaat in zijn ge- met
boorteplaats. Dit duurde niet lang, nauland"
want zijn veelzijdige kennis en belang- levering
stelling dreef hem naar Engeland,
hij aan de universiteiten van Oxford plaatjes komt
en Cambridge studeerde. Op 29 mei
1605 trouwde hij, terug in Middelburg,
met Elisabeth van Valckenburg.
Tijdens het Twaalfjarig bestand liet
hij, te zamen met zijn broers, verschil
lende polders droogmalen. Hij was pen
sionaris in Middelburg, raadspensio
naris van Holland en West-Friesland
en grootzegelbewaarder der Staten.
Het merkwaardige is, dat de staats
man eerst na zijn 40ste jaar begon te
dichten. Zijn moraliserende levens
wijsheid, neergelegd in zijn gedichten
en de berijmde spreekwoorden of *ran
speelse zinnebeelden hebben niet alleen sfudent
i/ond
De KRO houdt het nog bij de zo
mer, want om 8.30 uur gaat 't „boord
je weer los" voor een gezellig zomer
avondcabaret. Om 9.10 uur het tweede
deel van het hoorspel „Thuisvaart" van
Klaas Smelik
ziek.
uit
Rome van de Spelen.
De VARA begint weer om 8.05 uur
muziekprogramma „Uit Do
en om 9.40 uur gaat een af-
van het cabaret „Veranda"
de lucht in. Temidden van vrolijke
om 10.40 uur de nu 62-
jarige Belgische operette-diva nog eens
oor de microfoon.
Programma voor morgen
1 46 3er
Lichte muz 12 2
6pel ;3 00 Nwe
deelneming slechts openstaat voor
werknemers met een loon, dat boven de
irens van de sociale verzekering ligt.
Uitsluiting zal ook kunnen geschieden ten J
en van spaarregelingen, die uit an-
1 hoofde niet geacht kunnen Avorden
dienstbaar te zijn aan de bevordering van
duurzaam bezit van werknemers in vol-
doend brede kring of ten aanzien van 1
spaarregelingen die bij herhaling niet
/orden nageleefd. J
zijn tijdgnoten, maar ook nog enkeli
latere generaties sterk geboeid. lui
In werkelijkheid kunnen zijn dicht- se
werken niet worden vergeleken met 'r"'j
de literatuur die in de 17e eeuw ont- 19
stond, maar niettemin verwierven zij 3l?
zich historische waarde.
Deze waarde heeft ook de AVRO '-2:.
ertoe gebracht, een programma te fP'
wijden aan Vader Cats. Daarin zal, j!
maandagavond tussen 9.20 en 9.35 uur 8 0*
Willem Brandt een kleine causerie Mc
over de staatsman-dichter houden en
daarna zal Anny Schuitema uit zijn
werken voordragen.
„Onze klassieken," zo tekent de Liefne^mus
AVRO bij deze uitzending aan, „wor- jc
den doorgaans als „oude sokken" be-
sohoüwd, die men mèt de kinderjaren
de rug dient toe tc keren. Het gevolg j,,
daarvan is. dat wij onszelf een schat zi
van levensvreugde en gezonde zelf
kennis ontzeggen. Gelukkig worden er P
af en toe toch pogingen gedaan werke- „j
PRO f^i7 00 C&esp rek k er
17.15 De Kcmt. - --
ur. lezing. VARA: 17.30 Gevar
jaret 19 00 V d vakantiegangers
npisctw? Spelen 1960: AVRO:
20.05 TheaLerork cn sol 20 50 Na.
an de Qlymipieche Spelen 21-10
z 21 45 Journ 22 00 Lichte muz
en SOS-hcr 22 45 Gram 23.15
23 2o Now York calling 23 25
155—24 Oo Nwj
- II, 298 m. 1007 kc/s. NCRV:
--irgemwOjding 9 15 Orgelr<
dmg^Hoogimia 1000 Hoogm
50 De vliicge
00 Sport :fi 3o Grf
KRO: 9 30
el aden sehdp, In
D'
Europese oommissie van de
E.E.G. zal volgende week
I gesloten de spaarregelingen, Avaarbij de politieke ontwikkelingen in Europa.
45
Toen de dag 1
gesluierde blik i
op mijn kamer
er ogen kreeg en met een nog
hilize Krol rondkeek, vond hij
n jonge vrouw, die in een on-
ustige slaap lag te kreunen alsof zij pijn leed.
Een verdieping lager een oude vrouw, die zich
niet in staat voelde de dag te beginnen. Het
abrupte afscheid" van menèer De Levi had haar
ernstig geschokt en zij kwam niet aan het eind
van het schelden op het moffengebroed en haar
kleine geest bleek onuitputtelijk in het vinden
van verwensingen, kwalen en afschuwelijke
ziekten die dat gebroed moesten treffen.
Op Inge's kamer had éen oververmoeide Inge
toch eindelijk de slaap gevonden en ik verwon
derde mij dat zij zo rustig en gezond lag te
slapen. Ik was blij voor haar, maar toen ik geen
gedachten meer kon uitwisselen dreigde een
diepgaand gesprek met mijzelf, dat ik liever
vex-meed. Daarom schoot ik mijn kamerjas en
pantoffels aan en deed geruisloos een overgor
dijn open om uitzicht te hebben
Slechts enkele voetgangers, spokig donkere ge
daanten, schoven in licht gebogen houding onder
de sombere slapende huizen langs of staken de
geeuwende ruimte voor de kerk over om in de
donkere wirwar van straatjes daarachter te ver-
De dag had voor mij het aangezicht van iemand
die veel heeft doorgemaakt, het leven in zijn
diepten kent en geproefd heeft en zich in een veel
zeggend ZAvijgen hult. Zon gezicht is niet be
moedigend. Het suggereert je het gevoel dat het
je tot in je diepste bestaan heeft herkend en het
beter vindt er over te zwijgen. Maar juist dai
ZAvijgen is zo vermoeiehd en irriterend. Ik heb bij
ervaring dat de gang van het leven juist dat,
wat je wilt en moet verzwijgen,, telkens weer aan
de orde stelt, al was het soms alleen maar door
de rimpels die uitwaaierden over Jiet anders zo
stille grachtwater. Het was het beeld, dat zich
diep in mijn geheugen heeft geprent op die ene
avond.
Het heeft mij onthuld, dat elke boosheid, van
elke aard ook, in je leeft zonder dat je je dit
öoor herm. steqqeröd.
kamer voorzichtig toe en deed een tel later die
bewust bent en dat het slechts de omstandigheden
zijn die dat boze op een gegeven ogenblik in je
wekken en dat de gang van het leven juist dat,
wat je wilt onbedAvingbaar naar bo\'en stuwt.
Nee, de overtuiging, dat ik niet anders had
kunnen handelen, om vader, om Veninga. om
Samu en Martha niet, heeft het door de jaren
niet kunnen houden. Waar het wapen heeft ge
sproken zijn er schuldenaars, hoe dan ook. Het
schuldbesef is mij gebleven als een schaduw over
mijn leven, tussen de hemel en mij en de aan
wezigheid daarvan ervaar je juist in je heiligste
handelingen en die ervaring maakt je moe. cn
eindelijk afgemat.
Die morgen weigerde ik verder te denken en
ik begon mij geruisloos te kleden. Intussen gingen
mijn gedachten reeds vooruit naar het bureau
van de S.D. (Sicherheitsdienstwaar wij onze
papieren moesten terughalen. Ik kan met ontken
nen dat ik tegen de ontmoeting met de duivel
van de avond tevoren opzag. Op dit punt stond
opeens het probleem Martha weer in volle zwaar
te voor me. Hoe zou zij zich er ooit doorheen
slaan? Waardoor het kwam weet ik niet, maar
ik Averd plotseling overvallen door een gevoel
van onrust, dat mij joeg. Haastig kleedde ik mij
en vroeg me af hoe ik haar zou vinden. Zou ze
al wakker zijn? We hadden haar eigenlijk een
te zware dosis van het slaapmiddel gege\'en.
Toen ik gekleed was sloot ik met een laatste
blik op de slapende Inge de deur van haar
\'an mij behoedzaam open. In mijn eerste schrik
kon ik geen woord uitbrengen.
Ik zag Martha op de rand van het bed zitten
met een in-wit gezicht en donkere holle ogen. Ik
had werkelijk een ogenblik werk om mij er op
in te stellen en voor ik er op bedacht was liei
ik als een kreet van schrik horen: „Kind!" Ik
ging naast haar zitten en Martha keek mij aan
of ze mij niet herkende en bijna geluidloos zei
ze: „Ik ben ziek". Toen sloeg zij de handen
voor haar gezicht en huilde.
Ik wilde niet toege\'en aan een hevig verdrlei-
gevoel, dat mijn keel toekneep en ik vroeg: „Wat
heb je dan? Kan je dat niet zeggen? Zullen we
direct een dokter laten komen.
Martha schudde haar hoofd en snikkend stootte
ze uit: „Ik wil niet meer levenikwij
niet.... meer.... leven.... Ze zijn allemaal....
Avegik ben nog maaralleen
Ik kon mijn tranen niet meer bedwingen- en
troostend legde ik mijn arm om haar schouder
en dtvong haar tegen mijn borst en zij liet mij
gewillig begaan. „Huil maar lieve", zei ik „Huil
maar.... dat is misschien goed A'oor je."
Die avond kregen wij Martha toch zover, dat zij
twee slaaptabletten in nam. Wij bleven bij haar
totdat zij huilend in slaap viel. toen trokken we
naar Inge's kamer om wat rust te vinden van de
stormen Ik vond die eerste uren werkelijk rust
in de gedachte, dat ik niet anders had kunnen
handelen en dat elke eerlijke rechter mij zou heb
ben vrijgesproken. Nu we vandaag weer voor
een groot deel tot normalere A-erhoudingen zijn
teruggekeerd en de spanningen van die dagen
niet meer meespreken die ons toen opjoegen, is
de dood van Halzen een rotte plek geworden in
mijn bestaan, die daaruit wel nooit meer zal ver
dwijnen, al heeft nooit iemand onbegrijpelijk
achteraf naar de kleine verrader gevraagd
en zijn mij, noch Inge, noch iemand uit ons pen
sion lastige vragen gesteld over de verdwijning
van Halzen. Want zeker is. dat ze hem toch dagen
later uit het water moeten hebben opgevist.
(Wordit vervolgd.)
Hoewel elk officieel commentaar op
de initiatieven van De Gaulle op het
„hoofdkwartier" van de Europese
economische gemeenschap in Brussel
achterwege wordt gelaten, zijn er
aanduidingen dat de reactie van de
Europese commissie gebaseerd zal
zijn op onder meer de volgende drie
punten:
1. Brussel heeft groot vertrouwen in de
verdere toepassing door de zes lan
den van het verdrag van Rome, zelfs
indien in de door president De Gaulle
genomen Initiatieven positieve ele
menten zouden Avorden gevonden.
De commissie zal niet oa-crgaan tot
het 1
bittere polemickei
De werkzaamheden zuilen normaal
worden voortgezet en men zal zicli
niet laten beïnvloeden door ernstig
pessimisme.
Twee argumenten worden inmiddels
Europese kringen aangevoerd, die in
het bijzonder worden uitgelegd als aan
duiding van de wens van het Franse
staatshoofd de verdragen van de Euro
pese gemeenschappen te liquideren. Bei
de hebben betrekking op de positie van
de Europese commissie in de voorstel-
van De Gaulle: het ondergeschikt
maken van dit executieve orgaan aan
ie raad van ministers en het afschaf-
en van de verantwoordelijkheid van de
ommissie jegens het Europese parle-
Uit de reacties van de afgelopen we
ien is echter in deze kringen de indruk
intstaan, dat bij de overige vijf regerin-
;en 'Italië. West-Duitsland, Nederland,
België en Luxemburg) niet de bereid
heid bestaat aan de bestaande verdra-
;n te „dokteren".
Een revisie A-an de verdragen op dit
ogenblik zou echter het gevaar inhouden
een totale heroriëntering. „De po
litieke opzet van De Gaulle is een nau
welijks gecamoufleerde strjjd om de
hegemonie in Europa. Kleine landen
hebben daarbij niets te winnen, alleen
naar te verliezen", aldus lichtte men
dit toe.
S'ws 20 Oo Gram 20.46 Promenade ork en
solist 3135 Voordracht 2205 Omr koor
'2 25 Bcvekbegpr 22-30 Navs 22 40 Avond-
vbeden 22 55 8
VPRO: 16 25—ig 46 Euroa vy,.,
Spelem^VAiRA20 00 Achter het
MAANDAG J2 SEPTEMBER 1
wijding :0 0o Gram 1100 Omr or
/oordraoht 12 00 Lichte muz 12.:
cn tulrvbouAvmeded 12 33 Voor or
Orgelspel 13 0
i Meeled nf gra
'standa ge V
7 15 Gram 17 50 Mil
05 Schoolradio
Bijbel overdenkt n s
Technloch onder
22 30 Nws 22.4'
ned^nleu w-gul
:3 Oo Orgelspel
ingh af. Wank'bec
ert'vwM-^piarfm'^'"t Sa<tns:
eherzando, PrestÜ Glr^B^chaur
he London Orchestra olv Alec I
Le Rouet d Omphaie. SA-mphnr
33. Mtislav Roe
1 Orkest olv. Sir M,
Mi. cello, Philhar-
