Katanga negeert
Ver. Naties
België handhaaft
Starfighter-order
Krachtig antwoord
op Sowjet-protest
Jjh een Éto-nte kil
Problemen van zielszorg
Koolstofatomen in de soep
LANDBOUW-EGALISATIE
De minister van landbouw deelt de Tweede Kamer mee. dat het geraamde
nadelig saldo 1960 van het landbouwegalisatiefonds, dat per 1 april 370.689.000
bedroeg, per 1 juli 2.397.000 lager was.
NIEUW-GUINEA
De „Sunday Mirror", een blad uit Sydney, beweert dat het Nederlandse be
stuur in Hollandia twee vroegere Duitse S.S.-ers, thans Nederlander, „op nogal
belangrijke posities" in dienst heeft. Het Tweede Kamerlid De Kadt (arb.)
heeft de staatssecretaris van binnenlandse zaken gewaagd of het blad gelijk
heeft. En waarom heeft de attaché voor Nieuw-Guineazaken bij de ambassade
te Canberra, geweigerd op de publikatie in te gaan toen Nederlandse Austra
liërs hem er attent op maakten?
DEFENSIE-COMMISSIE
stand der Europese veiligheid en de verdediging tegen ondermijnende activiteit.
Maandagavond zijn de parlementsleden de gasten van de voorzitters van de
Eerste en Tweede Kamer. Dinsdag worden zij namens de regering op kasteel
Oud-Wassenaar ontvangen. Woensdag bezoeken zij Den Helder en de Noord-
Oost-Polder en donderdag de Harskamp.
Kamvoeboe zet door
PRESIDENT KASAVOEBOE van Kongo is niet onder de in
druk van de naar hij zegt schijnbare steun van het parle
ment voor premier Loemoemba. In een verklaring, die gisteren in
Leopoldstad werd verspreid, zegt Kasavoeboe dat het parlement
niet bevoegd is, een besluit van het hoofd van de staat te her
roepen. De verklaring zegt verder: Joseph Ileo, de voorzitter
van de Senaat, is de enige wettige premier en hij dient zich zo
spoedig een motie van vertrouwen van het parlement te vero
veren.
Via radio-Brazzaville kondigde de
kabinetsformateur Ileo gisteren aan,
dat hij zijn kabinet spoedig aan het
parlement zou voorleggen. Hij ver
zekerde, dat gesprekken met de ver
tegenwoordigers van de voornaamste
partijen hem tot de overtuiging had
den gebracht, dat zijn regering en
zijn program de instemming van het
gehele volk zullen hebben. Katanga
zal weer binnen de republiek Kon
go worden gebracht, echter zonder
bloedvergieten, aldus Ileo.
De partij van Kasavoeboe, de Aba-
ko, heeft gisteren in Leopoldstad op
geroepen tot een algemene staking.
Voor hedenmiddag werd een anti-
Loemoemba demonstratie aangekon
digd. Dat Kasavoeboe ook vele aan
hangers telt in legerkringen zou
moeten blijken uit de opvallende
rust die gisteren in Leopoldstad
heerste. Er waren opvallend weinig
militairen en verondersteld werd dat
de soldaten gevolg hadden gegeven
aan Kasavoeboe's wens en hun wa
pens hadden neergelegd. De tegen
partij had een ander argument: De
Kongolese troepen worden ontwa
pend door de V.N. Een woordvoer
der van het V.N.-hoofdkwartier ont
kende deze veronderstelling.
Dat de aanhangers van Kasavoeboe
tot min of meer ondergrondse acti-
Advertentiën
Zware storm kondigt
orkaan in Cuba aan
De orkaan „Donna", die in het Carai-
bische gebied) reeds 126 mensenlevens
heeft geeist, bedreigt thans de kuststre
ken van Cuba. Van de provincie Las Vil
las tot in de provincie Matanzas heeft
de bevolking voorzorgsmaatregelen ge
nomen.
De eilanden voor de kust van de pro
vincie Camaguey meldden reeds gisteren
zware storm en hevige regen. De kust
plaatsen in Camaguey werden gister
avond geëvacueerd, en korte tijd later
werden de verbindingen tussen Havanna
en Camaguey City verbroken, vermoe
delijk ten gevolge van hevige regenval.
Tot op heden is nog geen melding ge
maakt van slachtoffers. Radio Havanna
heeft een dringend beroep gedaan op de
bewoners van de streken die door de or
kaan worden bedreigd voorzorgsmaat
regelen te nemen. Het is niet uitgesloten
dat ook Havanna zelf moeilijkheder
de orkaan zal ondervinden.
In Gibara en Banes, het noordelijk deel
van de provincie Oriënte, zijn 8000 per
sonen geëvacueerd. Lager gelegen ge
bieden staan onder water.
Wereldbank leent
27,5 miljoen
De wereldbank heeft gisteren aan Is
raël een lening verstrekt ten bedrage
van 27,5 miljoen dollar voor de bouw
en uitrusting van een beschutte haven
aan de Middellandse Zeekust bij Ashdod
De landen van de Arabische Liga
hadden zich tegen deze lening heftig ver
zet, met name de V.A.R. De Wereld
bank heeft zich van deze bezwaren niets
aangetrokken en verstrekt de lening die
een lc«r>ptijd van 25 jaar zal hebben te-
gm een rentevoet van 5% procent.
De nieuwe haven moet in 1965 gereed
zijn. De capxcit-it wordt 900.000 ton
stuk y eed eren por jaar. De haven van
Ashd->d zal het intense havenverkeer in
Haifa ontlasten en het lossen van goe
deren, r.a overlading in Aken zoals dat
in Tel Aviv en Jaffa nodig is, overbodig
viteit worden gedwongen blijkt uit
de geheime radio-zender, die „ergens
in het oerwoud" staat en zich „De
stem van de vrijheid" noemt. Dit
station roept sinds enkele dagen de
Kongolezen op, in opstand te komen
tegen de „communistische dictatuur"
van Loemoemba. Ook de rede, waar
in Kasavoeboe vrijdag het ongedaan
maken van het door hem gegeven
ontslag aan Loemoemba door het
Kongolese parlement „van nul en
gener waarde" noemde, werd door
dit station uitgezonden.
GUINEA
Van twee kanten werden de V.N.
gisteren in een moeilijke positie ge
drongen: De Katangese regering be
sloot openlijk het vliegverbod van
de V.N. te negeren, nadat de Kon
golese troepen tot dertig kilometer
in Katanga waren binnengedrongen,
en de commandant van het Guinese
detachement besloot zijn soldaten- uit
de V.N. troepenmacht te trekken.
Er ging een telegram naar presi
dent Sekou Toure van Guinea hij
vertoeft thans in communistisch
China om bekrachtiging van het
besluit. Later schijnt de comman
dant op zijn besluit te zijn terugge
komen: terugtrekking zou betekenen
afhankelijk worden van de Kongo
lese troepen. En de bevoorrading van
de Kongolezen laat veel te. wensen
over. Zou echter het besluit dat
bedoeld is als een protest tegen de
inmenging in binnenlandse aangele
genheden worden uitgevoerd, dan
zou dat ongetwijfeld andere Afri
kaanse landen, die aarzelen tussen
trouw aan de V.N. en steun aan
Kongo tot nadenken stemmen.
Het besluit van de Katangese re
gering, het vliegverbod te negéren,
leidde gisteren al tot het vertrek van
twee vliegtuigen naar het bedreigde
noorden van de provincie. Een
pagnie bewapende Katangese politie
verraste de V.N. bewakingu"+
vliegveld in Elisabethstad
wijderde de obstakels. Een tweede
poging, later op de dag, kon worden
verhinderd. V.N. functionarissen heb
ben de Katangese autoriteiten ge
wezen op de ingrijpende consequen
ties, die het ongeoorloofde luchtver
keer kunnen hebben.
Granaat tussen
metaal ontploft
in werkplaats
Bij een ontploffing in de werkplaats
voor minder-validen m Zierikzee is gis
termiddag de 27-jarige A. van Schou
wen gedood. De herén A. Schults en P.
Kouweraberg werden gewond» De mate
riële schade bleef beperkt.
De drie mannen waren in de werk
plaats bezig met het sorteren
talen. Zij vonden daarbij een voorwerp,
waarvan zij de samenstelling niet ken
den. Zij namen aan dat er lood in zou
zitten, legden het op het aambeeld en
probeerden het voorwerp uit elkaar te
Het voorwerp, vermoedelijk een gra
naat, ontplofte. De heer Van Schouwen
die op enige afstand stond, werd 'door
scherven in de rug getroffen. Hij liep
het lokaal nog uit en zakte in de gang
in elkaar.
Vliegverbo treft
ook de K.L.M.
Een vliegverbod, dat de Amerikaan-
e regering heeft afgekondigd voor bur
gervliegtuigen boven een gedeelte van
Noord-Amerika in verband met de ge
combineerde Amerikaans-Canadese
luchtmachtoefening ,,Sky Shield", die
de afgelopen nacht zou worden .gehou-
Daar de oefening zou lopen van 1 uur
tot 7 uur plaatselijke tijd s nachts (dal
tussen 7 uur vanochtend en 13 uur
liddag Nederlandse tijd) konden 2
K.L.M.-machines, die gisteravond van
Schiphol naar New York zouden vlie
gen, niet vertrekken. Het waren twee
D.C.-7C.toestellen, die om tien minuten
kwart over elf van de
Amsterdamse luchthaven zouden opstij
gen.
De K.L.M. was door de Amerikaanse
autoriteiten tijdig op de hoogte gesteld
J~ maatregel, zodat men alle pas-
heeft kunnen waarschuwen.
Russische „aanval"
op O.A.S. mislukt
De Veiligheidsraad heeft vrijdag een
Russische ontwerpresolutie verworpen,
waarin gevraagd werd de raad de be
voegdheid te verlenen om besuiten
de organisatie van Amerikaanse lan-
te bekrachtigen of te vernietigen.
De raad nam de resolutie van Argentinië,
Ecuador en de V. S. aan, waarin „nota
wordt genomen" van het verslag van
de conferentie van de organisatie van
Amerikaanse staten in San José en in het
bijzonder van het besluit van de confe
rentie om maatregelen te nemen tegen
de Dominicaanse Republiek. De Sowjet-
Unie en Polen onthielden zich van stern-
Volgens waarnemers hadden de Rus-
in, die om een bijeenkomst van de Vei
ligheidsraad hadden verzocht ter behan
deling van deze kwestie, een precedent
willen scheppen voor de verwerping van
besluiten van de O.A.S.gericht tegen
Cuba of andere leden van de O.A.S.,
waardoor zij zich gemakkelijker hadden
i ,n mengen jn aangelegenheden
Ie landen van Latijns-Amerika.
Bij overstroming in de
bergen 103 doden
Een regenval van naar schatting twee
honderd en vijftig millimeter in een
tijdsduur van ruim drie uur, heeft in
een vallei van de Himalaja een over
stroming veroorzaakt die tot dusver 103
iensen het leven heeft gekost.
In het Indiase parlement deelde mi
nister Hathi gisteren mee dat het dis
trict Mandi in de staat Himachal Pra
desh .op 31 augustus door deze regen
val zonder weerga was getroffen en dat
de streek dagen lang van de buitenwe
reld was afgesloten. De omvang van
de ramp is thans pas bekend geworden.
Een traditie van de eerste week in september is voortgezet: in
Yerseke is het oester- en mosselseizoen weer -feestelijk geopend,
in aanwezigheid van o.a. de burgemeesters der provinciale hoofd
steden en de Zeeuwse Commissaris der Koningin, jhr. mr. A. F. C.
de Casembroot. Een kleurig en smakelijk onderdeel van het
feest was de optocht Zeeland presenteert", waarbij jongedames het
publiek kersverse oesters en mosselen aanboden.
BELGIË zal zijn defensie-uitgaven voor het komende begrotings
jaar met 2,5 miljard frank verminderen. Deze bezuiniging
maakt een kwart uit van de totale vermindering der staatsuitga
ven, die door minister-president Eyskens als onderdeel van zijn
versoberingsplan" is aangekondigd.
Het besluit de uitgaven voor de defen
sie drastisch te besnoeien' is gister
middag genomeh door het Belgische
„economische kernkabinet". Er is een
formule vastgesteld om, zoals werd me
degedeeld, „de defensielasten tot 1965
binnen redelijke perken te houden".
In tegenstelling tot eerdere ge-
De regering van India heeft twee Ja
panse auto's en een Duits type in
overweging genomen voor mogelijke
produktie van een goedkope familiewa-
Naast deze twee 1.000 cc typen van
de Japanse Nisson fabriek en de Duitse
Lloyd-Alexander, heeft de regering aan
biedingen gekregen van de Nederlandse
DAF. Hierover wordt nog beraadslaagd.
De regering lieeft voorstellen afgewe
zen van de Duitse DKW, de Britse Mi
nor, Franse Renault en de Italiaanse
Fiat.
"P^E BRITSE ambassadeur- in Moskou heeft gisteren twee nota's
overhandigd op het Russische ministerie van buitenlandse
zaken. Daarbfj was het antwoord op een nota waarin de Russen
een paar maanden geleden protesteerden tegen de oprichting in
West-Berlqn van een Westduitse omroeporganisatie.
In het Engelse antwoord wordt ge
zegd dat de houding der Sowjets on
gerechtvaardigd is, omdat de Oost-
duitse autoriteiten verscheidene om-
roepstations in Oost-Berlijn exploite-
de normale uitzendingen in
Duitsland door een groot aantal stoor
zenders hinderen.
Naar aanleiding van de „bezorgd
heid" die de Russen hebben geuit over
het handhaven van de bijzondere status
Berlijn, merkt de Engelse regering
op dat de Sowj et-regering beter als ver
dedigster van de speciale status zou
kunnen optreden, als die speciale status
door haar en door de Oostduitse auto
riteiten zou worden geëerbiedigd.
Volgens de Britten worden de belang
rijkste bepalingen met betrekking tot
Berlijn door de communisten voortdu
rend in de wind geslagen en wordt het
optreden gerechtvaardigd door onjuiste
en provocerende beweringen dat Berlijn
in het gebied van de Duitse democra
tische republiek ligt en haar hoofdstad
De tweede Britse nota is het antwoord
p een nog oudere Russische nota, die
handelt over het beheer van de water,
wegen. De Sowjetunie had geklaagd dat
de Westduitse regering het beheer zou
uitoefenen over verscheidene belangrij
ke waterwegen in Berlijn. De Engelse
regering ontkent dit pertinent. Zij ver
zekert de Russen dat West-Duitsland
daartoe niet gemachtigd is.
Ook de Fransen hebben gisteren bei
de Russische nota's afgewezen. De Sow
jetunie zou er beter aan doen, aldus het
Franse antwoord, het oog gericht te
houden op het handhaven van
mogendhedenstatus in Berlijn.
Beide „oude" Russische nota's zijn
actueel geworden door de ontwik
kelingen in Berlijn, waar de commu
nisten zoals gemeld een inreisvergun-
ning voor het oostelijk deel van de
stad. eisen. Bovendien hebben de Oost
duitsers donderdag de voor de rivier
de Havel voorgeschreven diepgang tot
driemaal toe veranderd, waardoor de
bevoorrading van West-Berlijn via de
binnenwateren ernstig werd belem-
Vrijkaarten tegen
zakkenrollers
De organisatoren van de a.s. Europe
se jaarbeurs te Straatsburg zijn op
origineel idee gekomen voor de
strijding van zakkenrollers.
Zij hebben bekend gemaakt, dat iede-
Franse politiebeambte, van waar in
Frankrijk ook, op vertoon van zijn
identiteitsbewijs vrije toegang heeft.
Hij mag ook zijn hele gezin kosteloos
meebrengen.
Bovendien zal de beurs een nog niet
vastgestelde beloning geven aan de
agent, die de meeste zakkenrollers be-
De organisatoren hopen, dat
halve de Straatsburgse politie zoveel
agenten op de beurs zullen komen, dat
de zakkenrollers zullen worden afge
schrikt.
Bij Koninklijk Besluit is aan H. J. J.
A. Smeets, op zijn verzoek met ingang
van 1 november 1960 eervol ontslag ver
leend als burgemeester der gemeente
Zoeterwoude, met dankbetuiging voor de
diensten, door hem als zodanig bewezen.
ruchten heeft het kabinet de bestel
ling van de nieuwe straaljagers
voor de luchtmacht, gehandhaafd.
Aangezien de Belgische industrie op
grote schaal zal worden ingescha
keld bij de produktie van dit vlieg
tuig, wordt deze bestelling gezien
als een onderdeel van de in het
nieuwe regeringsprogramma voor
ziene economische expansie.
Als onderdeel van de bezuiniging is
reeds aangekondigd, dat de centrale
•erkplaats voor de Belgische troepen
i West-Duitsland per 1 januari 1961 zal
worden gesloten. Ook zijn ai twee een
heden van de Belgische N.A.V.O.-strijd-
krachten uit de Bondsrepubliek terug
getrokken. Een woordvoerder van het
ministerie van defensie in Brussel deel
de echter deze week mede, dat dit geen
besluit betekent om geleidelijk alle Bel
gische troepen uit West-Duitsland terug
te trekken.
Soekarno installeert
„Nationale front"
De 63 leden van het dagelijks bestuur
:en door president Soekarno van Indo-
zan het „Nationale front" werden giste-
resië geïnstalleerd.
Het front heeft tot taak de scheidings
lijnen tussen de partijen te doorbreken.
nieuwe functionarissen, zei Soekar-
i, hebben een drieledige taak: 1. de re
volutie te voltooien, 2. het scheppen van
een rechtvaardige en welvarende ge
meenschap, 3. het verwerven van Ned.
Nieuw-Guinea voor Indonesië.
Voor het laatste onderdeel, Nieuw-
Guinea, bestaat reeds een speciale orga
nisatie. Deze richtte gisteren een op
roep tot mensen die vanuit Nieuw-Gui-
naar Indonesië zijn gekomen. Als
aar Nieuw-Guinea wensen terug te
keren, en willen deelnemen aan de
irsteling voor de bevrijding van dat
gebied, geestelijk of lichamelijk" moeten
-"'ch in Djakarta melden, aldus de op-
Mevrouw Ernesto San
tos uit Honoloeloe heeft
een bloedgroep, die verder
voor zover bekend niet
voorkomt. Haar bloed is
dubbel negatief. Men ont
dekte dat bij een operatie,
waaraan een bloedtrans
fusie zou worden verbon
den. Die kon echter niet
doorgaan. Mevrouw Santos
draagt nu steeds een kaart
by zich, waarop staat dat
men haar bij ee mogelijk
ongeluk nooit een bloed
transfusie mag toedienen
Alles went, zegt men
wel eens. In leder geval Is
er erg veel dat went. Een
zwarte bessenstruik bij
voorbeeld kan een tempe
ratuur van 253 graden on
der nul, twintig graden
boven het absolute nulpu it
dus. doorstaan als men
haar geleidelijk aan de
koude went. De proef is
gencmen in Rusland, mis
schien wel in verband met
plannen om in Siberië
zwarte bessen te gaan
kweken.
De nasleep van de oor
log ondervindt men op
velerlei terrein. De Engelse
Scotland Yard heeft Inter
pol verzocht behulpzaam
te zijn bij het opsporen van
valse pond-sterling-biljet-
tcn, die in de oorlog door
de Duitsers zyn gemaakt
met het doel de Britse eco
nomie te ontwrichten. Het
gaat om biljetten ter waar
de van 25 miljoen pond
Zjj schijnen pas nu in de
circulatie te koihen.
De grootste vakbond
van ons land, de Algemene
Nederlandse bedryfsbond
voor de metaalnyverheid
en de elektronische in
dustrie, aangesloten by het
N.V.V., bestaat 17 januari
75 jaar. De bond hoopi
dan honderdduizend leden
te hebben. Zy zullen allen
een geschenk krygen: een
doos met zilveren lepels
Er zyn volgens het
mededelingenblad van de
Westduitse regering onge
veer 16.000 communistische
agenten in de Bondsrepu
bliek werkzaam. En dat,
terwyi er toch jaarlijks
24.000 tot 28.000 zich aan
geven, deserleren of wor
den gearresteerd. In het
eerste kwartaal van dit
jaar zijn 588 communisti
sche agenten gearresteerd.
B De republiek Soedan,
die deel uitmaakte van de
onlangs uiteengevallen
Mali-federatie in Afrika,
zal financiële hulp ont
vangen van Ghana. Dit is
besloten door de president
van Ghana, Kwame Nkroe-
mah, en de Soedancse pre
mier Modlbo Keita. Bij
zonderheden over het ak
koord heeft men niet be
kendgemaakt.
Hipper, het opleilings-
fregat van de Westduitse
marine, is gisteren voor
een niet-officieel bezoek in
de haven van Amsterdam
aangekomen. Het zal tot
13 september in de hoofd
stad te gast zyn.
Twee papegaaien had
een winkelier te Nice
zyn etalage gezet: een i
prachtige veren en een
vrywel kaal was. De die
renbescherming kwam er
aan te pas en eiste vervol
ging van de winkelier we
gens het plukken van de
papegaai. De man had de
winkelende dames duidelyk
willen maken dat zy
„kaal" de winkel binnen
gaand, er prachtig gekleed
weer uit kunnen komen.
Overigens zal hij niet
de rechter vcrschynen
dat hij heeft kunnen
tonen dat de ene papegaal
nooit méér veren heeft
fl De bekende Afrikaanse
politicus Felix Houphouct-
Bolgny, premier var
Ivoorkust, is afgetreden als
lid van de ministerraad
der Franse gemeenschap.
De reden vo-r het ontslag,
d?t hy reeds vorige maand
bij president De Gaulle
heeft ingediend, is geheim
gebleven.
Indonesië 32 Russische mijn-
technici aankomen. Zij zullen geduren
de drie maanden speuren naar mineralen
en naar de reserves aan waterkracht.
Van hen worden ook adviezen ver
wacht over de uitbreiding van de steen-
kolenmynen in West-Sumatra, een wa-
terkrachtwerk in Noord-Sumatra en het
voorkomen van ijzererts in Borneo.
onó te cjaot
Dr. ERNST RASCH
rjpOT het kerkelijke dienstbe
toon, dat gedurendie de laat
ste jaren in vele grote siteden van
de westelijke wereld ontstaan is,
en waarvan thans door een nog
steeds groeiend aantal mensen
gebruik gemaakt wordt, behoort
nu ook de telefonische zielszorg.
Uit het duister van de anonimi
teit wenden zich radeloze, wan
hopige en levensmoede mensen
met een smeekbede om hulp tot
de dominees, de doktoren, de ju
risten, de sociale werkers- en
werksters, die hun diensten voor
deze hulp beschikbaar stelden.
De telefoonaanvragen worden
overstelpend tegen de Kersttijd,
als de omgeving van „de mens in
nood" het druk heeft met fami
lie en vrienden, waardoor de ei
gen eenzaamheid bijzonder pijn
lijk gevoeld wordt. Maar ook
buiten deze periode is er vaak de
dringende vraag naar zielszorg
per telefoon. Het feit, dat de mo
derne gemeenschap iedere enke
ling collectieve verplichtingen
van allerlei aard opleigt, veran
dert niets aan de zwaarte en de
druk van de eenzaamheid, die
ook achter de glazende gevels
van de welstand te vinden is.
Door de oprich-
van die telefoni
sche zielszorg
word de kerk bij
zonder indringend
aan haar plicht
herinnerd, dat zij
alle middelen en
mogelykheden
moet benutten om
tot een waarlyke
geest van gemen-
schap te komen.
In de landen,
volks- en staats
kerken heeft, pro
beert men in het
kader van de tra
ditionele parochiële
struktuur, door
splitsing van gro
te gemeenten over
zichtelijke eenhe
den te scheppen,
waardoor de men
selijke nabijheid
van de naaste beter
voelbaar wordt.
Gemeenten met
2000 zielen gelden
reeds als een maxi-
Natuurlijk stoot
men hierbij spoedig
op de begrenzing
van dit alles. Aan
de behoefte van
meer predikanten,
die door de split
sing van de ge
meenten ontstaat,
kan in de verste
verte niet worden
voldaan. De oor
zaak van het ge
brek ligt ten diep
ste in een zwakte
van het geloof,
het
mensen, die andere beroepen uitoefe
nen. Zeker is, dat er „aan de top"
van de kerken een groot aantal lei
dinggevende figuren arbeiden, die zeer.
overbelast zijn, mensen die vroegtij
dig in hun dienst verteren. Een dus
danig kerkelijk leven, waarbij de las
ten niet op meer schouders verdeeld
worden, leidt er nu eenmaal niet toe,
dat een predikant in zijn gemeente le
ken gaat. opsporen en winnen, die be
reid zijn de verantwoordelijkheid me
de te dragen en te helpen het pasto-
weer eens had meegemaakt, dat
zelfs zijn preek over een blij bijbel
woord de boven de toehoorders han
gende wolk van droefheid en loomheid
niet kon verdrijven waarbij aange
tekend moet worden dat deze begra
fenisgezichten niet alleen ónder de
kansels voorkomen, vaak is het er ook
erop het geval; het is veelal een
wisselwerking).
Met dit verschijnsel hangt samen,
rale „eenmanssysteem" te overwin-
Elke kerkenorde bevat overigens,
ook wanneer de betrokken kerk een
vaststaande liturgie en een vastom
lijnd ambtsbegrip heeft, genoeg aan
knopingspunten en mogelijkheden,
waardoor de leken, bijvoorbeeld als
diaconale hulpkrachten of als voorle
zers in de eredienst kunnen meewer
ken en tot een lekenapostolaat kunnen
worden aangemoedigd.
Maken enerzijds de predikanten
veel te weinig van deze tiulp en mo
gelijkheden gebruik, anderzijds - de
keerzijde van de medaille - is er het
bekende beeld van die mensen, die
puur uit traditie of vanwege hun
(vermeend) sociaal prestige aan hun
kerklidmaatschap blijven vasthouden,
mensen, die door geen enkele predi
kant uit hun passieve houding kunnen
worden gehaald.
De schrijver
Dr. Ernst Rasoh uit Duits
land, die philologie studeerde,
is evenals Albert Finet uit Pa
rijs, met wiens artikel over het
protestantisme in Frankrijk wij
zaterdag deze rubriek openden,
eeai belangrijke figuur uit de
Werkgemeenschap voor protes
tantse informatie in Europa,
welke binnenkort in Amsterdam
Kaar jaarvergadering zal hon
den. Vorig jaar heeft hij het
voorzitterschap van deze werk
gemeenschap bekleed.
Hij is werkzaam bij het
Evangelische» Pressebaus te
Biethel bei Bielefeld, waaraan
Hj al meer dan tien jaar ver
benden is. Dr. Rasch verzorgt
die z.g. Zentral Ansgabe van het
Rrcssehaus, een dagelijks
nieuwsbulletin, dat ten dienste
slaat van alle Duitse dagbladen
eai radiostations. Dit bulletin
geeft nieuws uit de Duitse pro
testantse kerken, uit de kerken
buiten de grenzen en verschaft
ook korte artikelen.
Verder is dr. Rasch o.m. re
dacteur van „Evangelische
Welt", een blad, dat tweemaal
ptr maand verschijnt en oecu
menisch van inslag is. De schrij
ver staat in dit artikel stil bij
de zielszorg waarmee de ker
ken van het westen worden ge
confronteerd.
Waar men deze
groten getale aan-
passieve mensen in
treft, krygt de ge
meente, zelfs wan
neer ze géén mam-
moetomvang heeft
maar een grootte
waarby zeer zeker
de onderlinge band
van de leden mo
gelijk is, het over
heersende aspect
van onpersoonlijk
heid, ja van onbe
hagen, waardoor de
enkeling voor zijn
„buurman" een
vreemde blijft.
Een Westduitse
bisschop slaakte
eens de verzuch
ting: „Die onmoge
lijke begrafenisge
zichten!" toen hij
het dat vele Ame
rikanen die lange
re tijd in Duitsland
verbleven, nader
hand in hun verha
len van „kilheid en
gevoelloosheid" in
de door hen be
zochte gemeenten
hebben gesproken.
ventionele kerkelyke leven van het
Westen lydt.
Dwars door Europa is echter ook de
klacht te horen over het te gering aan
tal leken, die in de gemeiente niet al
leen passief een preek willen beluiste
ren, maar die bereid zijn op de een
of andere plaats in het gemeenteleven
actief te willen meewerken.
Hierover werd onlangjs door een
Westduitse praeses zeer openhartig op
gemerkt, dat deze toestand - tenmin
ste voor een deel zou worden opgehe
ven, als de toekomstige predikant
reeds gedurende zijn opledding zou le
ren met leken om te gaan. Tegenwoor
dig is hij namelijk op deze belangrij
ke taak zo goed als helemaal niet
voorbereid.
EIGENLIJK zou dit niet zo moeilijk
moeten zijn. De hele habitus van
de geestelijkheid heeft zicih immers in
de laatste decenniën gewijzigd. De do
minees gedragen zich niet meer zo
statig en plechtig in de omgang met
390) Iedere huisvrouw weet, dat
door het uittrekken van beenderen
of vlees er een bouillon ontstaat die,
behalve smaak en aroma, tevens een
zekere vetrijkdom bezit. Dat is on-
middeliyk te zien aan de vetoogjes
die op de toekomstige soep komen
dryven en die we vaak ook op ons
bord kunnen waarnemen.
Die vetoogjes worden gevormd door
organische vetzuren, waarvan de
moleculen een groot aantal koolstof
atomen dragen. De samenstelling van
een dergeiyk vetzuurmolecuul is erg
ingewikkeld en doet hier ook weinig
tor zake. Het gaat om de koolstof
atomen, die allen
achter elkaar zyn
geplaatst, zodat het
molecuul een lang
gerekte vorm bezit
en er eigenlyk uit
ziet als een staafje.
Het grappige van
deze staafjes is
eigenlyk, dat zy al
leen met de kop in
het water dringen, de rest van het
lichaam steekt boven water uit. Het
vet dat op de soep dryft, moeten we
ons dus voorstellen als een onnoeme-
lyk aantal staafmoleculen, die keurig
naast elkaar rechtop in het water
staan, op de wyze zoals byv. de haren
zyn geplant in een kleed van pluche.
Dit kleed ziet er keurig egaal uit en
dat doet het vet op de soep öök, zo
lang het vet tenminste één molecuul
dik is. Maar is er méér vet in de
soep en dat is al spoedig het geval
TOCH IS
HET ZO!
dan is er voor de overblijvende
moleculen geen plaats op het water
(zo mogen we de soep In dat uitzon
der! yke geval toch wel even noe
men?). Deze overtollige vetmolecu-
len steken dan letteriyk en figuuriyk
de koppen bij elkaar, d.w.z. de kop
pen trekken elkaar aan en vormen
zodoende een bulten het water ste
kende opeenhoping, die zich aan ons
voordoet als een vetoogje.
Causaal gezien ls het natuur-
ïyk niet gerechtvaardigd om van
deze vetoogjes over te stappen naar
het mcnseiyke oog, maar omdat we
het wel weer eens over iets anders
dan soep willen heb
ben, zullen, we de
sprong maar wagen.
U weet, dat we
met onze ogen in de
ruimte kunnen zien,
of anders gezegd, in
de diepte, waardoor
we als het ware
automatisch, consta-
werp veraf is, of dlchtby.
Nu zullen 99 van de 100 nuensen u
kunnen vertellen dat dit „zien in de
diepte" mogelyk is. omdat we met
twee ogen zien. En zy voegen er
aan toe, dat wy geen diepte kunnen
waarnemen als we slechts de be
schikking hebben over één oog. Een
proef levert daarvan zelfs het over
tuigende bewys.
Toch ls het onjuist. Want ook met
één oog kunnen we diepte rien.
Daarover een volgende keer.
Zij voelden dit zo
aan, omdat ze van
huis-uit een ge
meentelijk leven
gewend zijn dat
een meer familiaar
karakter heeft en
ook voor de ge-
moedeiykheid
ruimte laat.
Echter moet men niet over het
hoofd zien, dat Amerikaanse kerken
veelal waarde hechten aan een ge
meentelijke samenstelling van gelijk
socaal niveau. Het zich richten tot de
medemens die van een andere so-
ciale klasse is of tot een ander
ras behoort, als die welke de meeste
gemeenteleden hebben is daar be
grensd. En achter menige kerkelijke
facade verschuilt zich vaak een socia
le hoogmoed, die ernstige Amerikaan
se christenen betreuren.
Net zo min als men het Amerikaan
se kerkelijke leven mag idealiseren,
net zo min heeft het kerkelijke leven
in het oude Europa alleen maar slech
te kanten.
Ondanks alles dringt zich de wens
op dat bij alle respect, betoond bij
het maken van plannen door synodes
en op kerkelijke conferenties in een
overvloed van toespraken en geschrif
ten, welke subtiele probleemstellingen
van de theologen betreffen, het kas
plantje. dat in feite het probleem van
de vermenselijking van het kerkelijke
leven is, daarbij niet tekort mag
komen.
Ongetwijfeld zal de kerk door geen
enkele, nóg zo vergaande en ver
antwoorde aanpassing aan de heden
daagse maatschappij struktuur de in
het begin al genoemde nood van de
eenzaamheid helemaal uit de wereld
kunnen helpen; dat te verwachten of
zijn streven 20U sociale romantiek
Maar er zou al veel gewonnen zijn,
als een kerkelijke levensbijstand, die
zich principieel onderscheidt van het
onderhouden van vrijblijvende „human
relations" niet alleen gedelegeerd
bleef aan zekere pastorale diensten,
maar meer in het blikveld van de
gehele gemeente én haar ge
weten kwam!
De Duitse theoloog, professor Benz,
heeft eens verwezen naar de nieuwste
onderzoekingen over de mieren. Bij
deze insecten is bewezen, dat de reuk
altijd met instinctieve onverdraag
zaamheid samenhangt: Wat niet de
eigen nestgeur heeft wordt als vijand
beschouwd en uitgeroeid.
In de geschiedenis van de christe
lijke kerk was gedurende lange tijd
zq n onverdraagzaamheid werkzaam,
die zich met oriënteerde op de naas
tenliefde. maar or de nestgeur en
zelfs de vernietiging van andersden
kenden en ongelovigen als een Gode
welgevallig werk beschouwde.
Tegenwoordig hebben functionaris
sen van de totalitaire macht de rol
van de mieren overgenomen, doordat
zij de christelijke kerk bestrijden of
naar slechts een beperkte coëxistentie
toestaan. De christenheid caarentagen
is tolerant geworden, niet %Reen te
genover de heidenen, maar ook de ver
standhouding tussen de confessies on
der elkaar.
Er is grotere openheid nodig voor
de medemens binnen én buiten de ge
meente; er is nog menige verandering
van mentaliteit nodig, waaraan nie
mand zich mag onttrekken. Is dat al-
j..eF' .^an zal beginsel van een
oriëntering op eigen nestgeur uit de
evangelische kerken verdwijnen!
