Hongaar werd uitgeroepen
tot de beste zanger
Nieuw schetsplan V.P.R.O.:
Een nationale omroep '60"
V ocalisten-concours
Poolse en Chinese sopraan
stonden aan de kop
MANNEQUINS „ETALEREN"
NIEUWE WONINGSTOFFEN
«yt vlam str„v
<S
ie ene
hL
2315
;tóipieUs
nieuwe le1dsche courant
7
donderdag 8 september 1960
f)E Babylonische spraakverwarring in 's-Hertogenbosch is weer voorbij.
Het Internationale Vocalistenconcours, dat 101 zangeressen en zangers
uit 16 verschillende landen bijeenbracht, is gisteravond in het stadhuis van
Den Bosch officieel besloten met de prijsuitreiking door de burgemeester,
gevolgd door het drinken van de traditionele brandewijn met suiker. Voor
de zevende maal heeft men nu de aandacht van de gehele muziekwereld
op Den Bosch gevestigd. Dit vocalistenconcours is echt tot een wereldge
beuren uitgegroeid, ondanks allerlei bezwaren die er vrijwel elk jaar tegen
de jury-uitspraak rijzen. Elke jury heeft hiermee overigens te kampen.
Daarom is het goed de jury steeds te wijzigen. Dat moet men in Den Bosch
kennelijk nog leren.
Wat de prijzen betreft. In de sectie
bassen-barifcons is dé Jos Orelio-prijs uit
gereikt aan de Hongaarse zanger Karoly
Schmidt, die tevens als de beste zangei
van het coneours werd uitgeroepen. De
2e prijs in deze sectie kreeg de jonge
Nederlander Bert Olsson. En verder kre
gen ere-diploma's Jacques Villisech uit
Frankrijk, Harold Gray uit Engeland en
Jindrich Jindrak uit Tsjechoslowakije
Dat waren dan alle bassen die tot de
finale waren toegelaten. Zo goed was
het gehalte van deze stemsoort.
In de finale zongen maar twee tenoren,
die beiden een 2e prijs kregen, nl. Sigur-
dur Björnsson uit IJsland en John Wake
field uit Engeland. Een le prijs kon in
deze sectie niet uitgereikt worden. Van
de zeven alten die in de voor-selectie op
traden, bleef er niet één over in de
finale. Bij de sopranen er waren er
aanvankelijk 47, waarvan er 6 in de
finale uitkwamen konden wel prijzen
wonden uitgereikt, nl. de Aaltje Noorde-
wier-prijs aan de Frangaise Lise Arsé-
guet, de 2e prijs aan de Poolse Irene
Torbus-Mierzwiak en ere-diploma's aan
Soo-Bee Lee uit Singapore en Halina
Jankowska uit Polen.
De Ned. Opera wees als de beste opera
zanger van het concours aan de Poolse
sopraan Irene Torbus-Mierzwiak en de
Toonkunstmaatschappij gaf de aanmoe
digingsprijs aan Peter Eykenboom uit'
Sittard. De jury bestond uit Manus Wil-
lemsen (Hilversum), Frans van Amels-
voort (Den Bosch), Hélène Bouvier
(Parijs), Leonce Gras (Brussel), Roy Hen
derson (Londen), Gerhard Hiisch (Mün-
chen), Virgilio Mortari (Venetië), Julius
Patzak (Wenen), Frans Vroons (Ami
dam) en Annie Woud (Overveen).
W aarde-oordeel
HET WAARDE-OORDEEL is altijd
moeilijk en het blijft een uiterst per
soonlijke zaak. Daarom wordt er dan
ook altijd heel druk en soms heel fel ge
discussieerd op dat concours door de
vele toehoorders. Vooral als het jury
oordeel eenmaal gevallen is. Eigenlijk
is dat maar gelukkig, want dat bew
juist hoe het leeft bij de mensen. Dit j
was er echter ten aanzien van drie st<
De twee sopranen, die bij het
Vocalistenconcours in Den Bosch
de meeste indruk maakten, doch
door de jury werden onderge
waardeerd. De Chinese Soo-Bee-
Lee (links) en de Poolse Irene
Torbus-Mierzwiak (rechts) bij
de souvenirstand in „Le chic a
cheval" in Den Bosch.
soorten wel een gelijke gerichtheid. Dat
de Hongaar Karoly Sohmidt tot de beste
zanger van het concours werd uitgeroe
pen en de Jos Orelio-prijs kreeg, vond
zo'n algemene instemming, dat het ap
plaus en het voetengestamp in de zaal
van de Casino-Schouwburg haast niet tot
stilstand kwamen. Terecht, want hij
stond èn zamgffcechnisch en artistiek wer
kelijk aan de top van de bassen.
Ook de Nederlander Bert Olsson, die
de 2e prijs kreeg, had niet veel anti's.
Maar toch waren er wel en zeel
terecht die voor die tweede prijs de
Fransman Jacques Villisech hadden uit
gekozen. En de Engelsman Roger Stal
man, die het maar tot de demi-finale
bracht, had toch echt meer kwaliteiten
dan de Ierse landarbeider Harold Gray,
die een ere-diploma kreeg. Gray heeft
een goede stem, maar zingt toch wel
heel erg ongebolsterd.
Van de tenoren niets dan goeds. De
twee die de tweede prijs kregen, hadden
die absoluut verdiend. En dat de alten
helemaal waren uitgevallen verwonder
de ook niemand. De Engelse Bridget
Foster, die in de demi-finale uitkwam,
was eigenlijk geen alt. Bij de voor-selectie
stond ze ook bij de sopranen.
Maar de uitspraak ten aanzien van de
sopranen wekte een heel grote verwon
dering. De Frangaise Lise Arséguet kwam
met een heel exclusief programma: ze
zong Messiaen, Rameau. Roussel en
Menotti. Op zichzelf is dat natuurlijk
prijzenswaardig, maar ik had haar graag
eens een Mozart-aria of een Schubert-
lied willen horen zingen. En dan was ze
onherroepelijk gevallen. De tamelijk
felle stem kon indruk maken in de mo
derne werken, toch betwijfel ik de wer
kelijke airtistioiibeit van deze sopraan.
Zangtechnisch stond ze onder de Poolse
sopraan Irene Torbus-Mierzwiak, die een
Agathe uit Weber's Freischütz zong zoals
men hier nog niet gehoord heeft. Een
volkomen natuurtalent, een jonge vrouw
cultuur en een juweel
(Van onze moderedactrice.)
EEN modeshow van meubel- en
gordijnstoffen is beslist- iets
nieuws. De Rotterdamse groothandel
Dehnert en Jansen valt de eer te
beurt dit verzonnen te hebben en
bovendien uitstekend georganiseerd
ook.
Op de salonboot Holland glijdend over
t Noordzeekanaal wend dezer dagen het
nieuwste in woningtextiel getoond.
Mannequins van het Rotterdamse
modehuis Oargelli droegen over effen
maillots de jgordij n jurken'en fungeer
den zo als elegante levende etalage-
fligunen.
Er is werkelijk nogal wat nieuws onder
de zon en wie zioh gaat inrichten of
moderniseren kan er van profiteren.
Ten eerste is er een stof Bonaparte ge
naamd van een langharige nylon, waar
bij de haren muurvast in het grond-
weetfteel zitten. Een siliconenfinish heeft
de stof waterafstotend gemaakt, wat
bij morsen zijn voordelen heeft.
Nieuw ook zijn de Kompas-duo-prints.
Een katoenen gordijnstof, die aan twee
zijden bedrukt is. Ideaal om aan te
brengen voor de glazen wanden, die
tegenwoordig zo dikwijls de huis- en
slaapkamers in een moderne flat sohei-
den. Van beide zijden gezien heeft het
gordijn een „goede kant".
Inplaats van bonte patronen wordt nu
het ton-sur-ton dikwijls toegepast. Dus
twee of drie tinten van dezelfde kleur.
De abstracte» dessins worden dan ge
vormd door de in elkaar overvloeiende
tinten.
Deze ton-sur-ton dessins waren uitge
voerd in wollen weefstof, die tot dus
ver veelal in twee kleuren werd ge
maakt.
Bij de bedrukte katoenen stoffen is het
modernste het dessin ontleend aan de
Koptische figuren. Zo wordt oud steeds
De overheersende kleuren in de woning-
texiel zijn bruine en paarse tinten
merkwaardig overeen komen me
nieuwe wintermode.
Dooh ook het klassieke velours d'Utreeht
en de Engelse cretonnes blijken ii
interieurkunst nog een verdiend st
te hebben.
Het verwerken van wollen weefstoffen
tezamen, één gedessineerd en één effen,
maar beide volkomen op elkaar afge
stemd, geeft bij de bekleding van
bels ongedachte mogelijkheden.
Met al deze nieuwtjes werd de eerste
interieur-modeshow een waar sue
In een speeltuin aan het Afrikaander-
pledn te Rotterdam is gisteravond de tien
jarige A. Dijkshoorn bewusteloos aange
troffen. Hij werd naar het ziekenhuis
overgebracht, waar hij later op de avond
is overleden. Men vermoedt, dat de jon
gen na sluitingstijd van de speeltuin, zich
via het lage hek aan de ingang, zelf toe
gang heeft verschaft. Verder veronder
stelt men, dat hij bij het spelen is geval
len en zo bewusteloos is geraakt.
s te r
Bilijk
Daarnaast was er de Chinese Soo-Bee
Lee. die het publiek tot ongekend enthou
siasme bracht door een zeldzame Mozarl
zang. Heel licht en soepel, prachtig in
de overgangen en gesteund door een
fabelachtige techniek.
Haar Poolse concurrente Halina Jan
kowska stond daar ver onder. Zij miste
de muzikaliteit, zong de Pace-Pace-aris
uit Verdi's „Forza del Destino" met heel
veel muzikale fouten en erg onzuiver.
Waarom zij in de finale kwam en niet
de Duitse soubrette Ursela Grüters en de
Hongaarse Judith Heller is eigenlijk nie
mand duidelijk geworden. Het is toch
wel merkwaardig dat er altijd in de
bijzondere beslissingen
orden genomen. Misschien wel omdat
i in de jury zat.
Bezwaren
Men heeft wel eens bezwaar ge
maakt tegen die combinatie. Eigenlijk
moet het bezwaar er niet zijn. Een goede
zanger kan het echt wel aan. Opvallend
is echter, dat de meesten uitblonken in
de opera en vrijwel niet een goed weg
wist met het lied. Is de liedkunst dan zo
gedegradeerd of mist men tegenwoordig
daarvoor de artisticiteit. Een lied goed
kaal gezien dan een opera-aria.
Een ander bezwaar is, dat de begelei
ding van de opera-aria's wel wat te kort
schoot. De pianisten George van Renesse
en Gerard van Blerk hebben vooral
eerstgenoemde enorm veel gepresteerd
als begeleiders. Maar zij missen de flair
voor een opera-aria. Zo'n aria moet flink
worden opgevoerd en men hoeft niet pre
cies te spelen wat er staat. Nu bleef het
alles zo netjes, zoals heel duidelijk bleek
bij de ellenlange aria uit Wagners „Göt-
terdammerung" in de demi-finale. Die
aria is overigens veel te lang en het
publiek raakte dan ook zo langzamer
hand in slaap. Lange voor- en naspelen
van de piano kunnen ook worden weg
gelaten. Daarom kan men voor het opera
repertoire beter een goede opera-repe-
Heel merkwaardig was het verder, dat
de Engelse zanger Roger Stalman bij de
demi-finale op het podium dus op het
moment dat hü zou gaan zingen van de
jury-voorzitter Manus Willemsen de aan
merking kreeg, dat de door hem uitgeko
zen aria uit „Acis and Galathea" van Han
del geen oratorium- maar een opera-aria
was en dus niet geaccepteerd kon worden.
Na veel overleg, waardoor zo'n jonge
zanger hoe langer hoe nerveuzer wordt
gemaakt, kreeg hU uiteindelijk toestem
ming. Maar dan vraag ik me toch af,
welk jury-lid dit werk van Handel als
een opera heeft gezien. Dat was een on
gelooflijke blunder. „Acis and Galathea"
is een cantate, of men wilt een mytho
logisch oratorium. Dat wekt niet bepaald
vertrouwen in de jury.
Corn. Basoski
Blond is nu de
bontmode
Vergeet niet: Bont
gaat langer mee
(Van onze moderedactrice.)
ook intensief bezig met het bont.
Niiet alleen het bont als garnering,
maar vooral met de bontmantels, dlie
tot voor enige jaren vrijwel éèn klas
sieke lijn hadden.
De Nedelandse bontwerkers Van Daal
en Meyer uit Groningen geven hierbij
zowel nationaal als internationaal mede
de toon aan.
In de eerste plaats is er de mode in
de bontsoorten. Naast het uiterst kost
bare nerz, waarvan een mantel een
kapitaal kost en een kleine garnering
nog altijd een kwestie van honderden
is, zagen we vooral breitschwanz en
natuurlijke zeehond, dat in vele varië
teiten verwerkt wordt, verder weel
zwart en grijs persianer en een enkela
veulenmantel. Veulen, dat eens een
hard stuk bont gaf, is nu door speciale
bewerkingen heel soepel en zacht te
maken.
De nieuwe hoofdkleur is blond, soms ge
neigd naar bruin dan weer naar wit.
De bontmantel van nu is evenals de stof-
fenmantels kraagloos, een losse cra-
vatte hoort erbij. Wordt er een vaste
kraag gemaakt, dan is deze klejn en
plat als een blousekraag of hoog om
de hals sluitend. Ook de modelijn 1960
met lang lijf en horizontale lijnen
wordt in bont uitgevoerd. Soms her
halen deze horizontale lijnen, naden
of „oprijgen" zich op verschillende
hoogten, bijv. schouderpas. onder de
taille of laag op de heup.
De sluiting van de bontmantels, die va
riëren van kort tot lang, waartussen
dus driekwart, zevenachtste en negen
tiende liggen, is bijna steeds gevormd
door grote benen knopen in enkele
of dubbele rijen opgezet.
De sportieve rechte mantels hebben een
garnering van suède biezen, ingezet of
Chanelachtig omborend. De ceintuur is
dan een suède koordje.
Een variatie van breitschwanz, beregos,
schijnt een nieuwe bontsoort te zijn,
die prachtig toont en iets lager in prijs
ligt. Maar fantastisch is de schoonheid
van een goud-beige blueback (zee
hond), die zacht als zijde aanvoelt en
ook licht in gewicht is. De glans even-
aard de warmte van nerz. Waarbij ge
zegd moet worden, dat ook in deze
bontsoort de nuances verwarrend groot
zijn: van kastanjekleurige ranchnerz
tot zilverachtig toe.
Wie de kapitale uitgave van een mooie
bontmantel wil doen dient zich echter
goed te bezinnen of de keuze moet
vallen op een hypermodieuze zand
kleurige breitschwanz of een wat klas
siekere mantel in donkerder tint. Want
normaal is een bontmantel toch een
kledingstuk waar lang mee gedaan
moet worden.
55
Uitgaande van haar overtuiging „dat het huidige omroepbestel niet (^j^^^Allen
meer past in het cultuurpatroon zoals dat bezig is zich sinds het einde een r;k en >s avonds e^,
van de oorlog in ons volk te ontwikkelen", heeft de VPRO volgens eer- kerkdienst alsmede i
der gedane belofte een tweede publikatie gedaan over haar plan voor
een nationale omroep.
In een 118 pagina's tellende brochure, getiteld „Een Nationale Omroep
1960" heeft zij de oorspronkelijke opzet, in 1959 gepubliceerd, nader uit
gewerkt. Niettemin acht de VPRO „de tijd nog niet rijp voor verwerke-
lijking van dit plan".
Er zouden dan een groot apparaat
van medewerkers gaan functioneren
onder de benaming Centraal Pro
gramma en de omroepverenigingen
De VPRO tekent er zelf bij aan. dat
zij niet verwacht dat ook deze tweede
versie van het Plan nationale omroep
met algemene instemming zal worden
begroet, hoewel zij verleden jaar bij
de eerste publikaties ook positieve
reacties ontving.
er 's morgens
i protestantse
rt over zeven een kin derdiens t-
je" geprojecteerd. Ook denkt men dan
aan een gevarieerd licht programma
voor de vrouwen en voor de zieken....
's morgens tussen 9.45 en 12 uur. Dit zijn
rop de huisvrouwen óf naar
tijn óf indien zij buitenker
kelijk zijn de handen vol hebben
et het gehele gezin thuis.
Omroepwet
De VPRO heeft zich zeer veel r
ven bestaan: hun „staf" zou de be
naming „programma-apparaat" dienen
te voeren en dit zon geen program
ma's kant en klaar afleveren, maar
ideeën, suggesties, bouwstoffen en
concept-omroepwet aan toegevoegd.
Dit gaat ervan uit, dat er een binnen
landse radio-omroep dient te worden
georganiseerd onder de naam Radio
Nederland, waarvan het 34 leden tel
lende bestuur wordt gevormd door ver
personen, die in het kader van het tegenwoordi/gers van kerkelijke,
„Men acht zich bij de VPRO geen
illusionisten", zo worden de uitvoerige
toelichtingen op haar standpunt beslo
ten, „men weet dat de tijd nog niet rijp
is voor een integrale verwerkelijking
van wat de V.P.R.O. tlhans
wel als verwerkelijkbaar heeft gesteld.
Wij blijven er vast van overtuigd dat
hetgeen wij gesteld hebben een oplos
sing van het kernprobleem van de
omroep in Nederland inhoudt, waar
mee te werken valt en dat de gang
van het gebeuren de nationale opzet
van onze vaderlandse omroep zoals
wij die zien, stap voor stap naderbij Zulk een centrale programmaraad
zal brengen. Misschien dat bij de be- zou 31 leden moeten tellen en deze zou
handeling van het wetsontwerp in de moeten worden gevormd door vertegen-
volksvertegenwoordiging te zijner tijd woexrdigers van overheads- en particu-
ons plan zal mogen bijdragen tot het liere instellingen en organisaties voor
oproepen van die wijde, realistische maatschappelijk werk, kunst, onder- Werk elk 3, de Raad voor de Kunst 4
visie op ons nationale bestaan, welke wijs, volksontwikkeling, lichamelijke en het Genootsdhap voor Internationale
behoort bij een volk dat voor zijn toe- opvoeding, sport en amusement als- Zaken, de Raad v
komst wil staan en leven en dat daar- mede van de omroepverenigingen,
uit de kracht kan putten tot eendracht Boven deze programmaraad r
die zijn lot eist en deze tijd gebiedt".
Centrale Programma en onder de uit
eindelijke verantwoordelijkheid van
de Centrale Programmaraad (waarin
elke omroepvereniging vertegenwoor
digd zou zijn), de programma's uit
eindelijk tot stand brengen.
schappelijke, wetenschappelijke
ciaal-economische groeperingen.
Voor de kerkelijike groeperingen mo
gen het r.k. Episcopaat, de Oecumeni
sche Raad van Kerken, de Gerefor
meerde Kerken, de Israëlische kerk
genootschappen, de centrale commissie
voor het Vrijzinnig Protestantisme en
elk één aanwijzen, de Kon. Acade-
van Weienschappen 3, de voorzit
ter van de Tweede Kamer 5, de Stich
ting van de Arbeid, de Onderwijsraad
Nat. Raad voor Maatschappelijk
de Jeugdvormi-ng,
voor de Sport en de Raad
Geestelijke Volksgezondheid
Uit dit schema blijkt het karakter
in verhoudingen, welke volgens de
VPRO de nationale omroep zou die
nen te hebben. De minister zal in
tussen alle aanwijzingen moeten
goedkeuren.
De Wereldomroep dient uit de staats-
U zult rich waarschijnlijk nog herin- ÜC IJT O gT (1111111(1 S ^as betaald te worden, en blijft op
..eren dat het hierbij ging om opheffing r zichzelf staan. zi3 het met enige be-
van de autonomie van de omroep- Volgens het VPRO-plan zouden de perkingen van activiteiten,
verenigingen. De VPRO acht ook het programma's dagelijks van "s morgens
federatieve omroepstelsel, zoals wij dat 6 to' 1"1~
de oorlog zijn gaan kennen, - -
Algemeen Bestuur staan, met ver
tegenwoordigers uit het geestelijk
Gesteund door deze visie presenteert leven, de wetenschap, de politiek en het
de VPRO nu dit tweede geschrift, dat sociaal-economisch leven, die, op voor
in opzet volkomen gelijk is aan de pu- dracht van kerken, politieke partijen en
b li ka tie in 1959 gedaan onder de titel standsorganisaties, door de Kroon won
„Schets voor een Nationaal Omroep den benoemd.
Plan".
leefd.
Het plan dat zij voorstaat beoogt de
instelling van een nationaal program
ma dat dagelijks over twee lijnen za
worden uitgezonden. Zij zou dan, i
buitenlands voorbeeld, het ene
gramma overwegend ernstig, het
dere overwegend licht van toon willen
Pure warmte, welda
dige warmte, intensief
en volop in tegenstel
ling met de blauwe
vlammen,-die wel ste
ken, maar niet stralen.
Model „Wichita"
f 425.-
Netto-capaciteiti
12500 K.cal/u.
Dat Is het geheim van de
Coleman oliekachel, die Uw
leverancier U graag en met
trots demonstreert. Vraag
Coleman en sta op Coleman.
Als U onverhoopt niet slagen
kunt, vraag ons dan het adres
van naastbijzijnde Coleman-
distributeur.
Een volmaakt begrip in oliestook.
ENERGIEWEG 4. POSTBUS 119
43
Ik kon niet anders dan werktuigelijk handelen,
alles leek mij voorbij te gaan als in een be
nauwde droom. Ik had gezien dat Martha haar
zwarte tas op de piano had gezet. Waar ik ging
had ik die verrader achter me. Ik zocht en vond
en gaf de papieren aan de beul van ons handje
vol geluk dat we gierig hadden geroofd. De man
griste ze uit mijn hand en scheen er op met zijn
zaklantaarn. Hij kon blijkbaar de verwachte ver
valsing niet ontdekken, gromde zo het een en an
der en stopte de papieren met een grauw in zijn
„Zij kan ze morgen op mijn bureau komen
halen", zei hij tot mij en scheen mij weer hinder
lijk met zijn lantaarn in mijn gezicht. Met een
grijns op zijn vals gezicht voegde hij er nog aan
toe: „Als zij ze niet komt halen, dan zijn ze vals
en dan weet jij er meer van. Dan kom ik jullie
allebei halen."
Ik ergerde mij in hoge mate aan zijn toon,
maar ik was te gefascineerd door de gespannen
strik waarin Martha zou kunnen trappen en dat
gunde ik de kerel niet. Ik haalde onverschillig
mijn schouders op. Per slot verdwenen de pa
pieren van Inge en van mij in dezelfde zak. Ik
verzekerde de kerel honend ,.dat ik ze beslist
zou komen halen."
„Brutaal ben je wel, jongedame", grinnikte hij.
Toen ik in de kamer terugkwam stond Samu
daar bleek tussen de twee Duitse soldaten, de
meer dan stupiede handlangers van een stom
bewind. Ik zag in het licht dat langs zijn gezicht
gleed, dat hij transpireerde en ik wist wat dat
voor hem betekende. Hij was ten prooi aan
spanningen die hij niet meer de baas kon. Zijn
vioolkist stond open op de ronde tafel voor mij
met het instrument erin. Met een stem waarin hij
zijn spanningen niet kon verbergen vroeg hij mij:
„Wil je die voor mij bewaren en ook de
muziek die op de piano staat. Misschien zal er
eens iemand om komen.... ik hoop het ten
minste. Ik zal het in ieder geval niet zijn. Ik
dank jullie voor alles". Zijn stem trilde. „Meer
kan ik niet zeggen. Groet mijnliefste vrien
din Martha van mij...." Hij slikte en keerde
r o m 6. n
öoor heem. steqqeRöa
- zijn mooie jonge vrouw, die nog steeds
buiten bewustzijn op mijn bed lag. en keek
lang naar haar. De geweldervaars schenen een
ogenblik onder de indruk te zijn van dit sim
pele, ontroerende afscheid, want zij bleven rus
tig wachten.
„Vaarwel" zei hij als een fluistering. Toen,
zonder nog naar ons of iets om te zien liep hij
uit zichzelf naar de deur. „Ik ben klaar", zei hij
toonloos tot de verrader, die in het deurgat
stond. Dc man ging op ^ij en op dat ogenblik
keerde Samu zich nog naar mij en zei: „Bid
voor ons". Ik .sprong naar voren en greep zijn
hand. Hij sloot de zijne krachtig om de mijne
Inge huilde Samu's naam.
Toen was het weer de verrader die aan alles
snel een einde maakte.
„Voorwaarts", snauwde hij en duwde Samu
geheel onnodig in de rug naar de gang. Ik zag
nog dat Samu zich met een diep verontwaardig
de blik naar dé man keerde, toen zag ik niet
anders meer dan grauwe ruggen en hoorde ik
een gestamp op de trappen of er een heel leger
uittrok. Nog voor de laatste man de trap af was,
keerde ik in de kamer terug, deed het licht uit
en gooide de ramen, tegen elk voorschrift bru
taal open en boog mij zover mogelijk voorover
om nog een glimp op te vangen van Samu
maar ik was te laat. Ik mocht alleen zien hoe
de kerels een voor een in de wagen klommen.
De laatste sloot met een slag de laadklep en
klom er later overheen. Toen reden de wagens
de stille gracht af
Ik stond daar nog, toen de dodelijke stilte
buiten en binnen al lang was teruggekeerd. De
torenklok speelde elf uur en na de laatste klok
slag was de wereld morsdood. Dit was geen
nachtmerrie, maar onverteerbare werkelijkheid.
Ik wist dat Inge achter mij zat op het bed naast
Martha en diep in mij was de hoop, dat het
lieve kind maar niet meer zou ontwaken. De
stormen die haar misschien nog wachtten zou
zij niet kunnen trotseren, daar was deze bloem
te zwak voor.
Alles in mij was verstrakt. Ik kon niet spre
ken. huilen, lachen of slikken. Het was de toe
stand waarin ik verkeerde toen ik vader had
verloren. Ik was als de wereld om mij levend
Hoe lang ik zo voor het open raam heb ge
staan, weet ik niet, maar één ding weet ik nog
wel, dit, dat ik met een schok tot leven kwam.
In de stilte van de dode stad hoorde ik plotse
ling het krassen van soldatenschoenen over de
stenen van de gracht. Dit geluid boeide.'me zo,
dat ik mij roekeloos ver uit het raam boog om
te ontdekken wie deze eenzame avondwande
laar wel kon zijn.
Toen opeens ontdekte ik een kleine geünifor
meerde gestalte, die achter de bomenrij precies
langs de grachtwal liep en af en toe stilstond
om naar de huizen op te zien. Mijn hart bonsde
opeens alsof het bersten zou en mijn adem
stokte. Hees bracht ik het er uit: „Inge!
Inge! Gauwkom kijk daar, daar achter die
bomen: de kleine gluiperdHalzen."
Inge stond ineens naast mij en even verwon
derd zei ze: „H-a-l-z-e-n." Alsof ik een inge
ving kreeg. Ik weet vandaag nog, dat ik heel
beslist zei: „De verraderdie heeft zijn spel
gespeeld. Een buitenlandse reis hè.... nee, die
heeft de zaak afgeloerd. Hij heeft gezien dat
Samu en Martha hier warenmaar hij wilde
de brave man blijven en buiten schot.... de
lafaardhoe kan het bestaan. Hij heeft een
mooi pakje aangekregen ook. Hoe durft hij hier
nog terug te komen om morgen u":
chelaar uit te hangen,
frouw De Jong bent...
hebben, nooit meer!"
't Is omdat u juf-
Die kans zal hij niet
- nachts 1
Enkele zeer schetsmatig-gehouden pro- dii
graimma-voorbeelden zijn aan het ge-
schrift toegevoegd.
De inhoud van de programma's zou
een „algemeen" karakter hebben, met
uitzondering van een aanital dagelijkse
godsdienstige uitzendingen, zoals dag
opening, morgenwijding, middagdienst w"e"
«f dagsluiting! welke dm „naar rato" roepbestel ook plaat,
aan de verschillende godsdienstige
groeperingen worden toegewezen ter
verzorging. Hierin zou echter ook het
Humanistisch Verbond participeren.
tuien de kerken
uitzending van
maar hun programma's mogen
meer dan 5 pet van de zendtijd
in beslag nemen; voor uitzendingen
van politieke partijen wordt ten hoog
ste 40 uren per jaar gereserveerd. Voor
uitzendingen door personen of instel
lingen die incidentele programma's
'ilen brengen dient in het nieuwe om
zijn. Daarvoor
hoogstens 30 uren per ja-ar worden
uitgetrokken.
Voor onze visie op dit schetsplan
van de VPRO voor een Nationale
Omroep verwijzen wij u gaarne
naar pagina 2.
Overige „gerichte" programma's
zoals rubrieken voor zieken, bejaar
den en jeugd kunnen „soms" of
„mogelijk af en toe" een door de
omroepverenigingen verzorgde le
vensbeschouwelijke inslag hebben,
evenals hoorspelen en reportages.
Zulks geldt ook voor de commen-
tariëring van het nieuws „waarbij
wordt uitgegaan van de noodzaak
dat al dan niet herkenbaar onder
de verantwoordelijkheid van de om
roepverenigingen of van andere om-
roepinistanties de huidige princi
piële verscheidenheid der commen-
tariëring niet alleen wordt gehand
haafd, maar wordt uitgebreid".
De programma's zouden tenminste
éénmaal per dag een politieke uit
zending bevatten, een rubriek voor be
drijfsleven, vakbeweging of midden
stand, drie voor het platteland, een
voor de kunst, voorts een medische ru
briek, een uitzending voor de jeugd,
de zieken, de vrouw, bejaarden. Ook
wordt gedacht aan een speciaal in het
leven te roepen instantie die een dage- f De NCRV begint het avondprogi
lijkse rubriek voor jonge gezinnen, aan
een dagelijkse uitzending van departe
mentale mededelingen, een dagelijks
hoorspel of verhaal in het middag- zo
wel als in het avondprogramma en 9
nieuwsuitzendingen, afwisselend over
heid e zenders te beluisteren.
Et zal voorts (naar VPRO-trant!)
ruim plaats gemaakt dienen te worden
voor lezingen en in het plan wordt uit
breiding van de regionale omroepen
gewenst, maar de programma's daar
van moeten dan ook ressorteren onder
de nationale programmaraad.
In een in dit geschrift voorgesteld
zondagsprogramma wordt weinig af-
vanavond
9 Aan het televisieprogramma van de
KRO gaat tussen 8 en 8.30 uur het
JlTS-journaal en het Olympisch aller
lei vooraf. De KRO begint dan met
het derde deel van een documentaire
over kerkenbouw. Om 8.40 uur volgt
de toneelrubriek en om 9 uur het
televisiespel „De vijf kruisjes" van
Dan Sutherland, in vertaling van Ben
Bakema. Tussen 10.30 en 11 uur re
portages uit Rome.
50 minuten eigen
opnamen van lichte muziek. Na een
lezing „Aziatisch mozaïek" door me
vrouw J. Tadema-Sporry uit Heem
stede is er weer lichte grammofoon-
muziek en om 9.30 uur begint Lex
Karsemeyer eveneens „platen te poet
sen" Om 10 en 11.45 zijn er reportages
van de Olympische Spelen en de ern
stige noot in het programma vormt
de avondoverdenking om 10.45 uur,
gevolgd door een orgelconcert dat
Piet van Egmond geeft in de St. Pe
ters Church te Londen.
In
Commentaar»
Tante Dora en
de zuilen
AVRO-uitzending kunt U
om 8.05 uur luisteren naar een con
cert door het Radio Filharmonisch
orkest en de pianist Franz Josef Hirt.
Bernard Haitink dirigeert werken van
Haydn, Roussel (pianoconcert) en Ber
lioz. Om 9.25 uur begint een geva
rieerd programma van lichte muziek
met o.m. liedjes, gezongen door Jules
de Corte en om 11.10 wordt de reeks
„Dagboek van een grootvader" voort-
Programma voor morgen
VRIJDAG 9 SEPTEMBER i960
Hilversum I. 402 m. 746 kc/s. VARA:
7.10 Gym 7.20 Gram 8 00 Nwe
Gram 9 00 Gym v d vrouw 9 10 Gra
9-55—9 40 Waterst) VPRO: 10 00 Dit
10.05 Morgenwij-
voortgezet) forumgesprek over „de J'?
zuilen" vormden de voornaamste ingre
diënten van het VARA-programma dat en het ana.
gisteravond op het beeldscherm kwam. ding. VARA
Dat bezoekje in Amsterdam (onder kleuters Gr?m AVRO: i<2 00 Jazzmuz
de tücl Maa ik Tante Dora zeaaen?") 1220 R-«geringsuitz: Voor de landbouw
12 30 Land- en tuinbouwmeded 12-33 Sport
muntte uit door originaliteit, dit was en prognose 12.45 Olympische Spelen 13 00
nu eens heel tets anders, een knap Nws 13.15 Meded en gram 13-25 Lichte muz
stukje toneel van quasi-huiselijk gebeu- 13.55 Beursber 14 00 Pianorecital 14 25
ren, waarin Dora Paulsen zich schijn- Voordracht 14.45 Jeugdkoor 1?
baar toevallig list aten als liefhebbende jes'imj lskm!»
Hl 17.25 Orgelspel 17,46 Olympisch*
i 90-jarige moeder, graag Gram
dochter v
kokkerellende huisvrouw
werkgeefster, bewonderende
een schilderende echtgenoo
derlijke raadgeefster van ee
tige artistieke teenager.
Maar ondertussen nam zij volop de
gelegenheid waar om haar zeer groot
VARA:
00
Spelen
16-00 Nwe 18.15 Polit lezing 16 25 Lichte
Olympische Spele
heel
Boekbespr
als cabaretière te demoni
Zij mocht dan mijmeren over dt
gelijkheid van een
heid, van de boven
Het televisieforw.
handelde eerst een
tie: de vraag of o
ziekte na lange ja:
Het plai
•zing 20 5o Nedertar
bijstand, lezing VARA: 21.00
tyevar progr 21-45 Buitenl w-eekoverz 22 00
over de onmo- Olympische Spelen 22 30 Nwe VPRO: 22 49
come back", de hare Zorg om de mens, gesprek VARA: 23 00
.te pianic. Hilversum II. Z9g m. 1007 kc/s. NCRV:
i van de VARA be- 7 00 Nwe 713 Gram 7 30 Een woord voor
zeer delicate kwes. 7 oaa8
geneeslijke gcestes- gso Gram 940"
scheiding door Morgendienst 1100 Gram 11 15 Pre
10-15 Gram 10 3o
opneming in een inrichting als
lijke scheidingsgrond zou kunnen
den aangemerkt. Het onderwerp
voorzichtig en respectvol besproki
cr werden verschillende meningen ten "s^T'Gram 16 05 Lichte
beste gegeven. en piano 17 00 Voordracht 17.
Tïnnrnn mnnnrte men zich unnr de ensemble 17 40 Beursber 17 43
Daarna tvaagde men -tert voor ae l3 F„ -
tweede maal aan een bespreking van .50 Reg(
het vraagstuk of dc zgn. zuilvorming toch ook
in Nederland in het algemeen positieve manleren
of negatieve invloeden ov de samenle
ving heeft.
Door de veelheid van aspecten waar19 30 Radiokrai
in men zich al discussiërende verloor epiele i960 Figaro'6 Hochzeit. komlsc
werd de verwarring eer groter dan klei- >>pera 22 30 Nws cn SOS-ber 22.4o Gr;
werden zeer steekhoudende.
opmerkingen zing ,3 3,
tuinbouwmeded i2-33 Gram 12 53 Gram
act 13 00 Nws 13 15 Promenade ork
05 Schoolradio 14 23 Gram 14 4o Ka-
«rdracht 15 35 Gram
16 33 Viool
16 20 Licht prng
eringsuitz- Dat doet U thui.
niet?, een praatje over goed.
op het bultenspoor, door B ,V
hujwen, chef a£d vrijetijdsbeste-
het ministerie van O K en V
19.10 Huiemuziel
gemaakt.
Het slot was. dat ook dit gesprek op
zichzelf tot geen conclusie leidde, maar
dat er toch weer eens enig licht (en
schaduw!) op de vraagpunten werd ge
worpen.
Spel
1 20 0.
toestand In de we rel
muz NTS 21.05—22 4
■cbe Spelen.
