Twintig procent minder
opbrengsten uit graan
door de regenval
Voor roofoverval
vijf jaar geëist
$Jie ene
Chefariite4
Bejaarde boer
mishandeld
Drogi
gisten vechten voor
verkoop geneesmiddelen
Salaristoeslag
voor politie?
'ethergolven
Televisie als hulpmiddel
bij verkeersregeling
In de roos
feièhisï#
Fconomie en Financiën
woensdag 7 sepi ember 1960
(Van onze speciale verslaggever.)
T^en zomer kan to droog zijn, zoals vorig jaar. Hij kan ook te nat zijn,
zoals dit jaar. Niet alleen de vakantieganger wordt door een vcx^itig
toeristisch seizoen getroffen, maar ook en meer nog de boer, in het bij
zonder de landbouwer. Zijn graan wordt blootgesteld aan schimmel en
schot. Hij verliest meer aan kwaliteit dan hij eventueel aan kwantiteit kan
winnen. De grond slaat dicht en in het water dreigen de knollen van zijn
aardappelen te verdrinken. Ook de oogstmogelijkhedcn worden door aan
houdende regenval beperkt. Veel machines kunnen het land niet meer op,
oï kunnen er althans weinig meer uitrichten, wat neerkomt op het aan
trekken van extra mankracht. Op de arbeidsmarkt kan men in een tijd van
welvaart echter nauwelijks terecht De blote feiten bewijzen dit reeds. In
heel Nederland zijn nog geen dertigduizend werklozen, onder wie nog
velen, die men moeilijk arbeidsgeschikt kan noemen.
Dat augustus, de oogstmaand voor
graan, nat is geweest, zal iedereen
wel aan den lijve hebben ondervon
den. Hoe nat het was, blijkt wel in
de eerste plaats uit de cijfers van het
KNMI te De Bilt. Om slechts enkele
voorbeelden te noemen: Op het vlieg
veld Zestienhoven bij Rotterdam
werd een neerslag van 194 mm geno
teerd tegen 75 als normaal maande
lijks gemiddelde. On het vliegveld
Eelde bij Groningen moeten deze
cijfers resp. als 171 en 81 worden
feschreven, op dat van Den Haag
Ypenburg) als 166 en 74, en op dat
van Leiden (Valkenburg) als 163 en
44.
De vraag is, of deze abnormaal grote
regenval de boerenstand in Nederland
rampzalig is geworden, of er van een
algehele noodtoestand kan worden ge
sproken, of misschien alleen van enkele
noodgebieden. Het antwoord is niet een
voudig, maar nogal gecompliceerd. Plaat
selijk en individueel zijn de termen nood
toestand of noodgebied zeker niet mis
plaatst. Vooral dc graan verbouwende
boer heeft nogal wat schade geleden,
omdat veel van zijn gewassen nog op het
veld, of zelfs nog op stam staat. In de
Noordoostpolder en in Groningen zijn dc
verliezen echter weer hoger dan in Zuid-
Holland en Zeeuws-Vlaanderen. Dc groei-
cyclus is hier een van dc voornaamste
oorzaken van. Per slot van rekening is
het zo, dat hoe verder men in Nederland
naar het noorden komt, hoe later dienen
dc rijpingstijden zich aan.
graan gaa.t. Op tientallen velden ziet
men op de aren als gras zo groene uit
lopers staan, die in de korrel wortelen.
Schot noemen de boeren dit en ze vrezen
dit oogstbederf misschien nog meer dan
een hagelbui.
Door het zetmeelverlies Is graan, dat
door schot is aangetast, nl. ongeschikt
voor verwerking in de meelfabrieken ge
worden. De enige bestemming, welke
men eraan kan geven, is die van var
kensvoer. En dat dit in de prijzen nogal
iets uitmaakt, wordt wel bewezen door
het feit, dat voor graan, dat al ver ont
kiemd is, slechts zevenhonderdvijftig gul
den in plaats van vijftienhonderd gulden
per hectare kan worden gemaakt.
Ook in de Noordoostpolder zijn
geweest, als ze gewacht hadden, want de
regen verminderde niet, maar zette door.
De Christelijke boeren- cn tuindersbond
te Den Haag, die zich een provisorisch
beeld van de oogstschade in Nederland
heeft trachten te vormen, is onder
behoud, fot de conclusie gekomen, dat op
dit moment de opbrengst van de graan
oogst twintig procent lager geschat moet
worden dan gewoonlijk. Dit cijfer, dat
een gemiddelde voor heel Nederland is
wat dus inhoudt, dat er verscheidene
boeren zijn, die aanzienlijk hogere verlie
zen zullen lijden zal echter met de dag
stijgen, naarmate drogend weer uitblijft,
Sommige percelen moeten al in hun ge
heel worden afgeschreven en als de regen
aanhoudt, komen er gedurig nieuwe bij'
Drie factoren
Drie factoren hebben bij de berekenin
gen een rol gespeeld. De eerste is, dat
de opbrengst sterk verminderd is. terwijl
de tweede de geringere kwaliteit betreft
Als derde factor is in aanmerking geno
men, dat er meer mankracht zal moeten
worden ingeschakeld, ook bij verwer
kingskosten als het drogen. Normaal heeft
het graan nL een vochtigheidsgraad van
zeventien procent, maar de tarwe, de
rogge, de haver of de gerst, die nog buiten
staan, komen gemakkelijk aan een gehalte
van dertig tot vijfendertig procent.
Het kwaliteitsverlies van erwten en
vlas is tevens aanzienlijk. Naar schatting
zijn de opbrengsten van deze gewassen
dit jaar tenminste vijfentwintig procent
dan het vorige jaar, althans
rigens boeren, die wat gelukkiger zijn de Noord-Oost Polder. De erwten staan
geweest. Het zijn voornamelijk de bezit
ters van combines (maaidorsers), die snél
ler hun oogst hebben kunnen binnenha
len dan degenen, die van loonwerkers,
van gehuurde werktuigen dus, afhanke
lijk waren. Daarnaast- zijn er ook land
bouwers, die niet, zoals gebruikelijk is,
op drogend weer hebben gewacht, doch
het graan, natter dan gewoonlijk, hebben
geborgen. Ze leden weliswaar enig kwali-
te schimmelen en te rotten op het land,
terwijl het vlas één grote modderboel is
geworden.
De veeboeren zijn er heel wat beter
afgekomen. Het gras is weliswaar onge
schikt om nog tot hooi verwerkt te kun
nen worden, maar inkuilen gaat nog best.
Wat de landbouwers thans met grote
zorg vervult, zijn de percelen, welke ze
met aardappels en suikerbieten (kwanti-
teitsverlies, doch dit zou nog groter zijn teit: goed; kwaliteit: slecht) hebben be-
100.000ste reiziger
op Zestienhoven
Op de Rotterdamse luchthaven Zestien
hoven is gisteren de 100.000ste passagier
aangekomen. Het was de negentienjarige
Ria Oosterholt, die kinderverzorgster is
bij een Engelse familie en daarmee hoopt
vloeiend Engels te leren.
Een aardige bijzonderheid was nog,
dat Donald Smith, de gezagvoerder van
het vliegtuig, waarmee Ria in Rotterdam
arriveerde, dezelfde was, die vier jaar
geleden de eerste luchtreiziger op Zes
tienhoven afleverde. Voordat zij verder
kon reizen, moest Ria eerst nog enige
geschenken van de gemeente Rotterdam
en de Engelse luchtvaartmaatschappij in
ontvangst nemen.
Sinds de opening van de luchthaven,
op 1 oktober 1956, heeft het passagiers
vervoer steeds sterker groei te zien ge
geven. In 1957 bedroeg het aantal passa
giers 26.460, in 1958 39.380 en in 1959
55.450.
Belangrijke vooruitgang
bij bestrijding Van pijnen
Vier werkelijk betrouwbare middelen
hplpen elkaar en... doen wonderenI
De kennis van pijnbestrijding is in de loop
der jaren regelmatig groter geworden.
Er is vastgesteld waar en hoe pijn
ontstaat en men heeft geleerd pijn te
metenDaarna heeft men kans gezien
de werking van één der oudste pijnbe-
strijders belangrijk te versterken door toe
voeging van nieuw ontdekte middelen.
Deze combinatie werkt bij pijnen en ook
bij griep vaak beter dan elk middel
afzonderlijk. mm ,f
Tegen pijnen eh griep. Geschrkt voor de gevoeligste maag,
want dié wordt beschermd door het beajanddeel Chelarox.
20 tabl. t0.80. Voordelige gezinsverpakking 100 tabl. (3.50
Bekijkt men de statistieken
het
voedselvoorziening, dan valt onmiddel
lijk op, dat in de droge zomer van het
vorige jaar alle granen (tarwe, haver, i
gerst en roggeop 20 augustus geacht
worden binnengehaald te zijn. De perio
dieke kwaliteitsbeoordeling, opgesteld
door de provinciale voedselcommd-ssa-
rissen, de lan'dbouwconsulenten en an
dere landbouwoverheidsinstanties, is na
deze datum nl. niet meer aan-wezig.
Op 't ogenblik is dit wel heel anders.
Voor het hele land geldt de schatting,
dat vijftig procent van het graan nog
buiten staat, hetzij op hokken, hetzij
nog op stam. Plaatselijk kunnen de per
centages nog weieens verschillen. Het
algemene oordeel luidt -bijv., dat de
Noordoostpolder er verreweg t slechtst
aan toe is. Vijfenzeventig procent
het graan bevindt zich op dit ogenblik
nog buiten de schuur. De raming
dat van de ruim zesduizend hectaren,
die daar met tarwe, rogge en gerst
bebouwd, een kwart van de oogst
borgen is. Van de rest moet vijftien
honderd hectaren graan zelfs nog ge
maaid worden!
De betekenis hiervan is zeker niet, dat
al het graan, dat nog niet binnen ij
haald, als verloren moet worden be
schouwd. Er kan nog veel gered worden,
dank zij ook de drooginstallaties, die,
zij 't in wat eenvoudiger uitvoering,
langzaam maar zeker tot de uitrusting
van het moderne landbouwbedrijf gaan
behoren.
Maar dat er veel schade is, kan zelfs
een stadsmens nog wel zien, die langs
het verregende en vaak nog gelegerde
VIJF JAAR gevangenisstraf met
aftrek heeft de officier van
justitie bij de rechtbank in Arnhem
gisteren geëist tegen de 27-jarige
Arnhemse koopman F. de W. De 24-
jarige perser G. G. hoorde drie jaar
gevangenisstraf met aftrek tegen
flich eisen.
Beide mannen moesten zich verant
woorden voor misdrijven, gepleegd in de
jaren 1956, '57 en '58. Lang bleven al deze
raken onopgelost, tot onlangs de ge
wezen vrouw van De W. de politie de
tip gaf dat deze beide mannen de daders
waren van de in de nacht van 17 op 18
I december 1958 gepleegde roofoverval in
een boerderij op het terrein van het
I openluchtmuseum.
I De mannen, van wie De W. al geruime
tijd gedetineerd is voor een poging tot
j inbraak in 1959, terwijl G. als zeeman
werkzaam was, bekenden toen ook de
andere feiten: in totaal zestien inbraken
of pogingen tot inbraak, In één geval
een inbraak bij een Arnhemse aanne
mingsmaatschappij bedroeg de buit
f 19.000.
Beestachtig
De officier van justitie, mr. J. van
IJsendoorn zei in z(jn requisitoir dat de
mannen zich beestachtig hadden gedra
gen Jegens dc weerloze, bijna 80-jarige
boer J. IV. LodewUks. De oude man had
tegenover de rechtbank verklaard, dat de
twee mannen gemaskerd zijn buiskamer
binnendrongen en geld eisten. Hij gaf
alles wat hij had, f 3.000,- maar zij von-
Dczc foto geeft een ontstellend
beeld van dc toestand waarin de oogst
verkeert. Duidelijk ziet mende op
gezwollen aren, waarin dc graan
korrels gaan kiemen.
vestigingsdiploma halen gelijk maar het
examen voor kruidenier af te leggen om
toegang te krijgen tot het kruideniers-
assortiment. Het verkopen van verband
en geneesmiddelen door de kruidenier
noemde hij het economisch de nek om
draaien van de drogist. Ook vond hij dat
er maar gesold wordt met de vakbe
kwaamheidseisen, daar deze eisen voor
het drogisterijbedrijf onevenredig zwaar
blijven vergeleken bij andere branches.
NIET NAAR DE KRUIDENIER
(Van onze sociaal-econom. redactie.)
De drogisten nemen er beslist geen
genoegen mee, dat in de toe
komst zogenaamde „eenvoudige ge
neesmiddelen" ook in levensmidde
lenzaken zoals bij de kruidenier ver
kocht zullen mogen worden. De SER-
commissie Adviezen vestigingsrege
lingen heeft onlangs de regering ge
adviseerd bij de opstelling van een
nieuw vestigingsbesluit de „eenvou
dige geneesmiddelen" ook toe te la
ten in het levensmiddelenbedrijf.
De heer W. H. Neefjes, voorzitter van
de Nederlandse Christelijke Drogisten-
bond, heeft gisteren op de jaarvergade
ring van deze organisatie in Den Haag.
hevig gefulmineerd tegen dit advies. In
de eerste plaats vond hij de term „een
voudige geneesmiddelen" onaanvaard
baar. want hierbij gaat het volgens hem
om geneesmiddelen als zodanig. Al zou
er helemaal geen vestigingswet en geen
vestigingsbesluit bestaan dan nog zou er
voor de geneesmiddelen een regeling in
het leven geroepen dienen te worden.
Ook eiste de heer Neefjes de verkoop
van geneesmiddelen op voor de drogisl
(behalve om redenen van volksgezond
heid) op grond van historie en recht
vaardigheid.
Ook dc Ned. Chr. Drogistcnbond had
de gedachte vau dc kernassortimenten
aanvaard en daarmee had zij het alleen
recht op byv. de cosmetische sector prijs
gegeven. Maar volgens dc heer Neefjes,
die ook tweede voorzitter is van de Chr.
Middenstandbond, is er in het advies van
dc S.E.R.-commissie niets terecht geko
men van de gedachte van een kernassor
timent voor elke branche, zoals de
C.M.B. dit had ontwikkeld.
Het hoofdbestuurslid, de heer W. de
Vries te Leeuwarden, had in een kort
referaat al toegelicht, dat de artikelen
waarop het levensmiddelenbedrijf thans
een aanslag doet, gemiddeld 30 tot 40
pet van de omzet van het drogisterijbe
drijf uitmaken. In sommige streken van
het land bedraagt dit percentage wel 80.
Hij vond de parellclllsatiegedachte maar
eenzijdig toegepast, want aan de drogist
worden geen nieuwe artikelen toegewe
zen om vrij te verkopen, zoals aantrek
kelijke massa-artikelen uit de levens
middelenbranche, \vijnen, foto-artikeien
enz. Hij adviseerde de drogisten die hun
plant. Vooral aardappels zijn, wat de ver
bouw betreft, behoorlijk kapitaalintensief
2700 tot 2800 gulden per hectare en
de verwachting is, dat men waterrot en
ziekte aan zal treffen. Hierbij-komt nog,
dat door de regen het hele oogstschema
is verlaat, waardoor ernstige vertraging
bij het binnenhalen zal ontstaan. Ten
aanzien van de rooi geldt dan nog, dat
de machines door de modder grotendeels
zullen zijn uitgeschakeld, zodat er extra
manknacht zal moeten worden aange
trokken.
Wat men volgens bezorgde belang
hebbenden thans nodig heeft, is een
kleine week drogend weer. Vijf of zes
dagen zonneschijn, of althans enkele
etmalen zonder regen, zullen nog heel
wat kunnen redden van een oogst,
die een paar maanden 'geleden nog
als de beste sinds jaren werd be
schouwd.
In de Noordoostpolder staan al vrij
willigers uit alle rangen en standen
klaar om bij gunstig weer aan de slag
te gaan. Maar, ondanks de paar uur
tjes zon aan de kust, regende het
daar gisteren nog, evenals eergisteren,
zondag en bijna alle dagen van de
weken ervoor
Op St.-Maarten bijna
elk huis getroffen
Op Sint-Maarten is bijna geen huis
nbeschadigd gebleven én de schade, di'
le orkaan Donna heeft aangericht, word*
p ruim twee miljoen gulden geraamd
De brug tussen Simsonbaai en het Ju-
ianavliegveld is vernield. De startbaan
s onbeschadigd, doch van gebouwen er
apparaten is weinig meer over.
Vluchtelingen kunnen
zonder visum reizen
Door een Nederlandse ratificatie is
dezer dagen een akkoord van de Raad
van Europa van kracht geworden dat
vluchtelingen, die in een der onderteke
nende landen zijn gevestigd, het recht
geeft om zonder visum naar een der
andere aangesloten landen te reizen.
Het akkoord is van kracht geworden
voor Nederland, België en Frankrijk.
Het is ook door West-Duitsland en
Luxemburg ondertekend, doch deze lan
den hebben de overeenkomst nog niet
geratificeerd.
ZES MAANDEN GEËIST
TEGEN POLITIEMAN
De procureur-generaal bij het gerechts
hof te Amsterdam heeft in hoger beroep
tegen de 46-jarige geschorste wachtmees
ter der le klasse J. M. de V. van de
rijkspolitie wegens het tezamen met
collega aannemen van een gift (f 25)
een verkeersovertreder, bevestiging
het rechtbankvonnis (zes maanden ge
vangenisstraf met aftrek) geëist.
Uitspraak op 20 september.
den dit niet genoeg en stompten cn sloe
gen hem ln het gezicht.
„Het was erg lelijk, wat zij deden", zei
de boer. „Ik zou een beest zoiets niet
durven aandoen. Ze zeiden ook dat ze me
kapot zouden maken als ik iets aan de
politie vertelde".
„Laat ze maar komen!, vervolgde
Lodewijks, „maar u moet er dan voor
zorgen, mijnheer de president, dat ik een
wapen in huis krijg".
De president kon niet anders dan zich
ten aanzien van dit laatste verzoek in
competent verklaren.
Afgezien van de manier, waarop deze
twee mannen de oude boer laadden mis
handeld, wilde de officier rekening hou
den met liet feit, dat beide verdachten
schoon schip hebben willen maken en
dat ze bereid zijn hun leven te beteren.
De W. is acht keer veroordeeld en G.
drie keer.
Uitspraak over veertien dagen.
(Van onze sociaal-economische
redactie)
De ministers van binnenlandse zakeD
en van justitie zijn van plan de politie
ambtenaren een toeslag op het salaris
toe te kennen ter vergoeding van de
vele ongemakken en moeilijkheden, die
de dienst bij de politie met zich brengt,
zoals bijvoorbeeld de ongeregelde werk
tijden. Naar van de zijde van het depar
tement van binnenlandse zaken is me
degedeeld, zullen de ministers dezer da
gen het georganiseerd overleg ln politie
zaken een voorstel doen toekomen, waar
door vooral het salaris van de lagere
politieambtenaren verbeterd zal worden.
Wordt in het georganiseerd overleg
overeenstemming over dat voorstel be
reikt, dan zal één van de vele wensen
van de politiebonden, waaronder een
gewone salarisverbetering, een verrui
ming van de bevorderingsmogelijkheid
betaling van de overuren en dergelijke
eindelijk na enkele jaren van aandrang
op de overheid in vervulling gaan.
Mutaties marine
Kapitein ter zee F. G. H. van Straaten
is met ingang van 1 september eervol
ontheven van de functie van Nederlands
marine-attaché te Canberra (Australië).
Tot zijn opvolger is benoemd kapitein ter
zee H. J. H. Hagedorn.
Het ie alweer jaren geleden dat ^„^„^T^gTtijdNe^an'tï
de Brabantse politie de primeur drukke kruispunten met behulp van
had van het bestuderen van ver- televisie bediend en dit voldoet prima,
keersproblemen vi. televisie. Het De camera's rorgen voor veel meer
- - - - - zicht en tevens voor een overzichtelij
ker geheel.
Daarom is besloten, de verkeers-
televisle-lnstallatie nit te breiden.
Er znllen nu ook camera's worden
opgesteld aan de Mariënplatz cn bij
het hoofdstation.
Vergeet u niet, wanneer u in Mün-
chen mocht komen, goed acht te slaan
op deze installaties en hun werking!
Maya Bouma-cabaret
nog vier maal
Maya Bouirïa zal ln het komende v
bestuderen alleen is al in vele lan
den toegepast, maar nu worden op
verscheidene plaatsen met meer of
minder succes proeven genomen
met het regelen van verkeer via
televisie.
In Parijs zijn twee maanden achter
een proeven genomen. Een verkeers
agent, opgesteld bij net Palais Bourbon,
kreeg op een monitor beelden van het
verkeer rondom de drukke Almabrug
en seinde zijn orders door. Dit expe
riment heeft niet voldoende succes op
geleverd. j/naja JJVI
De Parijse verkeerspolitie gelooft terseizoen nog viermaal gelegenheid
meer te bereiken met het handhaven krjjgen een door haarzelf samengesteld
van het tot nu toe gevolgde, ook mo- en gepresenteerd cabaretprogramma
derne systeem: het werken met radio- voor de vPRO-televisie te brengen,
wagens. X3e uitzendingen zullen telkens onge-
De verkeerspolitie in München denkt veer drie kwartier duren.
com mentaal*
vanavond
i Na het journaal en het weerbericht
zendt de NTS om 8.20 uur tien minu
ten Olympisch nieuws uit. Daarna
komt de VARA met dc rubriek „Ach
ter het nieuws", een programma van
Dora Paulsen en, om 9.15 uur, het
forum Welbeschouwd. Om 10.33 uur
filmoverzicht van de Spelen.
J?EN VRAAGGESPREK dat recht in
de roos schoot hebben we gisteren
kunnen beluisteren in het vrouwenpro
gramma Onder ons" van de KRO. Mia
Smet sprak met de hoogbejaarde maar
nog altijd actieve mevrouw M. Munteiv
dam—lsebree Moens, een van de eerste
vrouwelijke tandartsen van Nederland,
die in 1905 al haar praktijk in Rotter
dam begon. Ongetwijfeld voor vele Rot
terdammers een bekende naamI
Zij vertelde, hoe in het begin van
onze eeuw alleen welvarende families
hun gebit geregeld lieten verzorgen,
maar „de grote massa" uitsluitend de
weg naar de tandarts vond wanneer
hevige kiespijn trekken noodzakelijk
maakte. Van een andere vooruitstreven
de tandarts kwam toen het idee om de
eerste tandheelkundige kliniek op te
richten, die door de gezamenlijke tand
artsen werd gefinancierd en waar het
trekken kosteloos geschiedde. Pas later
werden hier, tegen kleine vergoeding,
de eerste kunstgebitten gemaakt.
Hoewel er sindsdien zeer veel ten goe
de Is veranderd, doet mebrouw Mun
tendam toch nog.pionierswerk voor
de mondverzorging en wel op het ge
bied van kleuter-tandheel kunde. Zij
werkt daarvoor in een van een kruis
vereniging uitgaand consultatiebureau
in Wassenaar en zij legde er de nadruk
op in het gesprek, hoe uiterst noodza
kelijk het Is dat de mondverzorging bij
de kleuter op tweejarige leeftijd begint.
Helaas mankeert bij vele moeders het
juiste .begrip daarvoor.
Wij kunnen alleen maar hopen, dat 9,öo Gym v d vrouw 9 10 De groent-
vele moeders naar de woorden van de- 9 haters t9 4?
10 OO Gram 10-50 V d kleuters 11.00 Tussen
ze zeer ervaren tamdartse hebben ge de j g^p lezing il lö Zanereci-
luisterd, dat zij ook hebben gehoord n 35 Gram 11,45 Boekjes voor bezige
hoe nuttig het is als een kleuter al leert handen, praatje 12 00 Lichte muz 12 30
naar de tandarts te gaan (de behande- Land- en tulrsbouwmeded 12-33 Gram i2.«
lino van hat malkoebitle doet er»-wal 1S.„5 r koor 'i! S3
geen pijn) en hoe noodzakelvk het is Beursber n 00 Gram 14.30 VoordrnchtjS 00
dat er aan de kleuter-consultatiebureaus Orgel 'r
eenvoudige afdelingen voor mondver-
zorging worden verbonden. Deze zijn ieno NwTiflTs Amus~muzl6-46 Journaal
er helaas nog veel te weinig: „Het hokt i9-00 Gram 20-00 Nws 20 05 Fllharm orkest
op financiën en beschikbare tandart-
sen", reide mevrouw Muntendam.
Radiogesprekken over kwesties als New York "en"S06:b«r 22.45 Gi
deze kunnen echter een stoot in de Dagboek van een grootvader, hoorspel
goede richting geven.
vanavond
1 Tussen 8 en 9 uur zendt de NCRV
een in Huizum bij Leeuwarden te
houden evangelisatiedienst in de
Friese taal uit en om 9.15 uur begint
er een concert met werken van Horo-
vitz en Milhaud, te geven door het
Prómenadeorkest en de violist Dick
4e Reus onder leiding van de En
gelse gastdirigent Lawrence Leonard.
Om 10 en om 11.45 uur reportages van
de Spelen.
1 in het VARA-programma wordt om
8.35 uur een vrolijk hoorspel van Carl
Dietrich Carls „Het scheidsgerecht",
herhaald. Na wat gezellige muziek
door het Malando-ensemble tussen
9.35 en 10 uur volgt een uitzending
van volksliederen uit de nieuwe we
reld en om 11 uur kunt u luisteren
naar een gesproken portret vaji
Proeramma voor moreen
DONDERDAG 8 SEPTEMBER 1960
Hilversum I, 402 m. 746 kc/s. AVR^
JÖ Nws 7 10 Gym 7-20 Gram- VPRO: 7 50
Dagopeniïig AVRO: S.OO Nws 3-15 Grart»
Schatkist weer
Buiteiitarief voor tabak
ill Euromarkt gewijzigd
De ministerraad van de Euromarkt
heeft besloten, dat het gemeenschappelijk
buitentarief voor tabak niet 30 procent
van de waarde zal bedragen maar naar
gelang van de kwaliteit zal uiteenlopen
van 29 tot 42 dollar de 100 kg. Van Ne
derlandse zijde noemt men deze regeling
veel gunstiger dan men aanvankelijk had
gedacht Het huidige Nederlandse invoer
recht voor ruwe tabak is 6 tot 10 procent
Tussen West-Duitsland en de Benelux
worden tariefcontingenten vastgesteld
voor tabakprodukten tot een nader te be
palen percentage der nationale produktie,
Nader wordt nog bestudeerd of men
Italië tariefcontingenten zal toestaan. Ten
aanzien van Griekenland zullen de
derlinge tarieven met 50 pet worden
laagd en men zal een eerste stap doen
I naar gemeenschappelijk buitentarief.
42
„Ik kan mij niet ontworstelen aan de gedachte
die ik mij op diezelfde avond niet heb kunnen
realiseren, dat Samu behoefte gevoelde om zijn
stukken nog eens zelf te horen als een afscheid.
Men weet niet wat zulke fijngevoelige zielen al
lang doorleven en weten, eer wij hun profetie
gaan begrijpen en zij werkelijkheid gaat worden.
Samu zette zich weer tot spelen en ik zag
dat hij gespannen raakte aan zijn eigen muziek.
Het scheen mij toe, dat dit stuk zich wat makke
lijker bewoog onder de dreiging van een som
bere ondertoon, die telkens naar overheersing
streefde. Maar Samu had ze hier hoorbaar in de
ogen gezien, zoals een temmer het dief uit de
wildernis met zijn ogen in bedwang houdt, maar
de spanningen waren groot, zo groot, dat ik niet
hoorde wat er in die tijd buiten het huis ge
beurde.
Mijn hart krimpt Vandaag nog ineen als de
beelden van die ene avond weer scherp worden
voor mijn geest en voorbij trekken als een adem
benemende film. Had ik het maar gehoord, want
dan was deze avond, naar menselijke overweging,
nooit die ene avond geworden, waarop hemel en
aarde voor mij veranderden.
Nog voor Samu aan de finale toe was rinkelde
de bel door het stille huis, scherp als een gil,
zodat juffrouw Krol met een schrik uit haar
dommel overeind schoot. „Mens".... zei ze, „wat
kan dat zijn?" Ze schommelde even op haar
benen en voegde er aan toe: „Toch geen1 moffen?"
Ik keek naar Samu, die onbegrijpelijk door
speelde of er niets aan de hand was. Het was ook
alleen maar de huisbel die rinkelde en weer rin
kelde, driftiger en korter op elkaar. Eerst dacht
ik aan Henk, maar toen er klappen op de deur
vielen als kanonschoten, begreep ik dat het onheil
over huize Krol gevallen was. Martha werd spier
wit en zakte op een stoel. Alles wat we in een
paar uur hadden gewonnen zakte in één seconde
in puin, want ik kan niet zo gauw vertellen wat
er in enkele tellen veranderde. Inge sprong op en
beet tegen mij. alsof ik alles wilde tegenhouden:
„Toe dan Laat Samu gaan, naar boventoe
dan, gauw dan!" Ze schreeuwde het mij haast in
öoor h£Rm. steqqeRöa
het gezicht. Het'duurde even voor ik reageren
kon, ik was volkomen verlamd door schrik. Toen
schudde ik Samu aan zijn arm en riep: „Gauw
Samu, naar- boven.onraad!"
Samu keek niet op. Zijn blik bleef op het mu
ziekblad gericht en zijn handen sloegen de toet
sen. Ik geloof niet, dat hij toen nog zijn eigen
muziek speelde, want ik herinner me slechts
een aaneenschakeling van wilde akkoorden.
„Het is zinloos, 't Is te laat. Een verrader heeft
zijn loon verdiend. Laat ze maar komen, ik ben
klaar."
Ik huilde half. „Ben je gek geworden- Voor
uit....!" en ik trok wild zijn handen van het
klavier. Aan de andere kant viel Martha hem
schreiend om de hals. „Ik ben zo bang Samuël.
Samuël".
Toen opeens, alsof hij zich bezon, stond hij
op en nam haar in zijn armen. Mijn God",
zuchtte hij. „Dit héb ik altijd geweten. Voor jou
alleen was Ut bangmaar ik kail je niet
helpen." Met stemverheffing zei hij: „Nemen
jullie haar danhaar.... gauw red haar!"
Inge en ik, we riepen: „Jullie alle twee natuur
lijk, het kan nogkom, naar boven...."
Wij kwamen niet verder dan de gang voor de
benedentrap. De Duitsers hadden zich reeds toe
gang verschaft en een van hen stond in de don
kere gang en knipte een zaklantaarn aan. Op dat
zelfde ogenblik viel Martha bewusteloos in mijn
armen
Wij werden aangesproken in het Nederlands,
een verrader van zijn -eigen volk. „De Levi en
echtgenote?"
Samu gaf kort terug: „De Levi ben ik, maar
waar mijn vrouw is weet ik niet."
„En zij dan?" grauwde de man.
„Zij is mijn vriendin, Martha den Hollander",
beet ik scherp, „en mogen we haar nu alsjeblieft
naar mijn kamer brengen, ze is bewusteloos van
schrik, ellendelingen."
„Weet u wat u zegt."
„Tegen u wel", snauwde ik terug.
„Breng die vrouw weg", beval hij en hst
klonk zielig, alsof daarmede het incident voor
hem was gesloten, maar hij scheen mij daarbij
hinderlijk in het gezicht. „Ach zo, juffrouw De
Jong, is 'et niet?"
„Ja die ben ik", gaf ik ietwat verbouwereerd
terug. „Ik heb niet de eer". De man gaf geen
antwoord en keerde zich tot Samu, die niet voor-
of achteruit kon, want het scheen mij toe, dat
een heel leger de trap was opgekomen. Ik zag
alle deuren openstaan en overal grauwe zwij
gende soldaten.
„U mag wat warme kleren meenemen, anders
niets, begrepen? Waar zijn die?"
„Boven", zei Samu.
„Goed", zei de lafaard weer, „tien minuten,
langer niet."
Ik zag Samu de trap opgaan gevolgd door twee
Duitsers met de revolver in de hand alsof ze
een misdadiger opbrachten. Martha lag als leven
loos aan mijn voeten en het was weer Inge die
mij tot bezinning bracht en mij tot handelen riep.
Wij namen haar samen op, want geen van de
kerels stak een hand uit, en droegen haar naar
mijn kamer en legden haar op mijn bed. Toen
wij opkeken stond de verrader weer achter ons-
„Maak licht hier", snauwde hij en het was ken
nelijk te horen, dat hij zich met dat gesnauw een
houding poogde te geven. Ik dacht aan Halzen.
„Papieren alsjeblieft. Van allemaal. Eerst van
haar!
Zijn vinger prikte in de richting van Martha,
die door Inge werd bewerkt met eau de cologne
en natte handdoeken.
(Wordrt vervolgd.)
versterkt
TJlijkens de weekstaat der Nederlandsche
Bank van 5 sep'ember is er meer
belasting betaald dan in de vorige week
want ondanks de betaling van 42 mil
joen vlottende en 30 min, gevestigde
schuld steeg het saldo met 110 min.
tot 276 min. De banken konden de
betalingen slechts ten dele uit de bin
nenkomende middelen voldoen, zoals de
inkrimping van de bankbiljettenomloop
met 45 min. tot 4.663 min. en van
de rekening andere ingezetenen met f 12
min. tot 144 min. Er was een onttrek
king van 15 min. wegens aankoop van
deviezen. De voorraad goud en deviezen
bedraagt nu 5.497 min., waarvan goud
onveranderd 4.733 min. terwijl conver-
tibele deviezen afnamen van 784 min.
tot 772 min. en het dekkingspercentage
daalde van 96,95 tot 96.91. Het saldo der
banken daalde dus 65 m)n. tot 530
min. of voor het eerst beneden het ver
plicht gemiddelde van 550 min. Op de
geldmarkt was echter geen spoor vgj
verkrapping en daggeld bleef 11A%.
Wallstreet lager
De New Yorkse effectenbeurs sloot giste-
ren lager met trage handel.
De opening was lager .a de daling var
vrijdag en gedurende de beurstljd bleven
de koersen omlaag gaan," waarna zij rond-
het laagste punt sloten. De meeste
belangrijke groepen gingen achteruit. De
verliezen liepen veelal uiteen van enkele
centen tot twee dollar, doch bij meer
speculatieve waarden zag men grotere
dalingen.
Auto's, staal, spoorwegen, olie, koper,
vliegtuigen, elektronische, chemische,
farmaceutische waarden en elektrische
uitrusting behoorden tot de verliezers bij
;n daling over een breed front.
Van de 1217 verhandelde fondsen wa
in 737 lager, 295 hoger en 185 onveran
derd. De index van Standard and Poor
500 aandelen daalde 0,51 tot 56.49,
de grootste achteruitgang sinds de 0,60
30 augustus en op deze grondslag
het totale koersverlies 2.800 mll-
ioen, het gemiddelde van A-P. voor 60
fondsen ging 1,40 achteruit tot 219,20.
Antiquity and Survival
emitteert
De uitgeversmaatschappij Antiquity and
Survival geeft een 2,5 pet winstdelende
obligatielening-1960 van 250.000 a pari
uit, waarvan reeds 80.000 ondershands
geplaatst is. De houders zullen boven de
vaste rente voor ieder procent dividend
hetwelk uit de winst aan aandeelhouders
solist 21 10 Groen land, z
lezing 2125 Lichte mi
Saxofoon en plano 22 31
New York
actooek va..
43 Gram 23-5524 00 NW-
Hilversum II, 298 m 1<">7 kc/s. KRO:
7 00 Nw6 7 15 Gram 7-45 Morgengebed en
overweging 8-Oo Nws 8 15 Gram 8.23 In
leiding Hoogmis. NCRV: 10 00 Gram t0 30
Morgendienst- KRO: lil 00 V d zieken 1145
Gewijde muz 12 00 Miiddagklok-noodklok
12 03 Gram 12-25 Wij van het land, praat
je 12 55 Land- en tulrvbouwmeded 12 38
Gram 12,46 Olvmipische Spelen 13 Oo Nws
13 15 Zonnewijzer 13-20 Pianospel 13.3d
Lichte muz- NORV: 14 00 Metropolo ork
en klein koor 14 33 Groninger orkestver
eniging en solist 16 00 Verkenningen ln de
Bijbel 16 20 Gram 16-30 Mezzo-sopraan cn
oiano 17.00 V d jeugd 17-30 Gram 17 40
Beursber 17 43 Olympische Spelen-
18 OO Jazzmuziek 1813 Sportrubr 18-30
Gram 18.40 Olympische Spelen 18-OO Nw,<
en weerber 13 10 Liederen 10-30 Radio-
krant 19 50 Pol lezing 20 00 Gram 20-30
Een tuin van zand en stenen lezing 21 05
Koperork 21-20 Periodieken parade 21-30
Lichte muz 22 00 Olympische Spelen 22-30
Nws 'en SOS-ber 22 4q Gram 22 Av<
overdenking 23 00 Ker'
orgel 23-30 Gram
-.1 23.55—24-00 Nw».
Televislcprogr NTS: 14 55-18-30 Euro-
3 45 Olympische Spe'e
"evislcprogr NTS: -.
Olympische Spelen 20 00 Jol
20 20 Olympisch allerlei KRO:
20.30 Documentaire 20-40 Theaterkron 2'-00
De vijf kruisjes. TV-tpe! NTS' 22 30
23 00 Eurovisie: Olympische Spelen-
Kon. Zout krijgt
Duits belang
De Koninklijkë Nederlandsche Zout-
industrie zal te zamen met Preussag een
in 1962 te openen zout-elektrolysebedrijf
vestigen te Ibbenbüren in Wcstfalen,
ongeveer 70 km van Hengelo. Beide zuln
len voof de helft deelnemen in de daar
toe op te richten Elektro-Chemie Ibben
büren G.m.b.H. van 10 miljoen D.M.
Deze zal chloor en natronloog bereiden.
Preussag zal de elektrische energie vcfe
strekken, Kon. Zout het zout. Kon. Zout
en Preussag zullen zich borg stellen voor
de te' sluiten leningen. Preussag wa#
vroeger staatsbedrijf, doch is nu groten
deels particulier gemaakt, en heeft 103
miljoen D.M. kapitaal, dit jaar nog u(t
te breiden met 52 min. D.M. Het dividend
was in 1959 8 'U. Preussag wint kali,
kolen, aardolie, aardgas, ertsen en be-
reidt non ferro-metalen.
Philips doet bod op
Britse fabriek
De Britse Philips, de Philips Electrical
Industries, heeft een bod van ongeveer
2. miljoen gedaan op de 550.000 aan»
delen of 3 shilling 9 d. per aandeel van 1
shilling, van de Ada (Halifax) die huis
houdelijke apparaten produceert, vooral
wasmachines
De netto-winst van Ada was in 1958/59
108.000 (v.j. 180.000). het dividend 10
(25) pet. Het bestuur van Ada heeft aan
geraden het bod te aanvaarden.
wordt uitgekeerd, een half procent rente
ontvangen De opbrengst dient voor over-
neming van bet internationale tijdschrift
\ntiquity and Survival en verdere inver»
teringen.
