Jlicutue ^ci&srtjc (fouraitl
JAPAN ZWICHT
voor chantage
Commentaar
KOM
NIEUWS in één oogopslag-
Getuige
handdruk
BON
Agent gewond
bij café-rel
Verkeer naar en in
Berlijn weer vrij
schilderzelfmet
Russische invasie
in Leopoldstad
MAANDAG 5 SEPTEMGER 1960
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel. 31441
Eenenveertigste jaargang no. 11963
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvasticfj is gljeblma
trign hert ia tegfyeaspott"
KERK VRAAGT:
helpen bij oogst
Minister Luns heeft op een niet mis te verstane wijze uiting
gegeven aan wat in brede kringen van ons volk leeft, nu
Japan de uitnodiging voor het bezoek van de Karei Doorman
heeft ingetrokken: chantage gaat steeds meer de plaats in
nemen van behoorlijke diplomatie.
In de Noordoostpolder staat de oogst, als gevolg van de voort
durende regenval, op de akkers te rotten. In de protestantse
kerken is gisteren voor het redden van de oogst gebeden.. En
na de diensten konden vrijwilligers zich opgeven om, met man
en macht, het koren binnen te halen zodra dat maar even
mogelijk zou zijn.
Het bovenwindse eiland Sint-Maarten wordt bedreigd door
de sterkste orkaan die tot nu toe in het Caribisch gebied heeft
De beroemde tweede slag bij El Alamein was helemaal geen
militaire overwinning, beweert een Brits historicusmaar
wèl een politieke victorie.
Geen dag gaat voorbij, of Chroesjtsjef laat van zich horen.
Nu was hij weer in Finland, dat met hem mag onderhandelen
over een eventuele aansluiting bij de Europese vrijhandel As
sociatie.
In Amsterdam hebben havenarbeiders vergaderd onder leiding
van EVC-functionarissen. Zij staakten aL eerder wegens loon
eisen. Of het weer zo ver zal komen moet worden afgewacht:
de heren zijn zo goed de bonafide vakbonden nog een kans
te geven bij hun onderhandelingen met de werkgevers.
De sport: tfoor Nederland zit het er wat de Olympische Spelen
betreft grotendeels op. Helaas is Ria van Velsen er tijdens de
finale 100 meter rugslag niet aan te pas gekomen. Onze water-
poloërs verloren de laatste wedstrijd van Duitsland. Niettemin:
het had alles nog slechter kunnen zijn. Op de „balans" staan
wij in het algemeen landenklassement nog vóór landen als
Japan, Frankrijk, Zweden en Canada.
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giro,
(Doorhalen w»t piei vgn
loepassin- is)
Deze bon is ingezonden door:
(straat)
van een
DOOR deze foto bent u
getuige van een
handdruk. U ziet hoe Al-
bert Kalondji (rechts),
president van de mijn-
staat in Kongo, sterkte
toewenst aan een van zijn
vrijwilligers, die samen
met enkele honderden
anderen per trein ver
voerd wordt naar het ge
bied waar slag geleverd
wordt tussen de volgelin
gen van Kalondji en de
soldaten van Loemoemba.
Zegt die foto u iets? Tot
voor heel kort had u waar
schijnlijk nog nooit van Ka
londji en zijn mijnstaat ge
hoord en hoe weinig
maanden is het nog maar
geleden dat Loemoemba
nog een P.T.T.-ambtenaar
was? Heel die ontwikkeling
in Kongo en de andere sta
ten van Afrika voltrekt zich
in een zo onwaarschijnlijk
snel tempo, dat zelfs de
meest oplettende krante
lezer moeite heeft het bij
te houden.
De lezers van onze krant
hebben hierbij een streepje
voor gehad. Toen vaststond
dat Kongo spoedig zelfstan
digheid zou krijgen en
te verwachten was dat er
heel wat strubbelingen uit
voort zouden komen heb
ben wij uitvoerige reporta
ges gegeven van de hand
van een onzer verslagge
vers. Loemoemba was voor
onze lezers geen onbekende
meer, toen de wereld nog
maar nauwelijks notitie van
hem had genomen. En nu
de ergste verwachtingen
zijn uitgekomen en in Kon
go een bloedige strijd om
de macht is uitgebroken,
ook nu weer houdt een on
zer verslaggevers u op de
hoogte van de toestand. Wie
onze krant leest, is niet
slechts ooggetuige hij
weet ook wat de inzet is
van de strijd.
Zorg ervoor dat ook an
deren dat weten. Maak uw
buren, uw kennissen attent
op onze krant. Praat met
hen en zorg dat onderstaan
de bon spoedig ingevuld
aan ons wordt teruggezon
den. U maakt er uw eigen
krant sterker, dus beter,
door en u hebt de zeker
heid dat uw kennissen u
dankbaar zullen zijn.
Een agent van politie is in de nacht
van zaterdag op zondag gewond geraakt
bij een vechtpartij in een Amsterdams
café. Twee agenten van het bureau Lo-
dewijk van Deysselstraat gingen om
streeks twee uur ter assistentie naar
het café „De Draver" op de hoek van
de Witte de Withstraat en de Admiraal
de Ruyterweg, waar onder de stamgas
ten een vrij hevige vechtpartij was
ontstaan. Toen de politiemannen ver
schenen hadden zij alle moeite om de
orde te herstellen. Eén van de agenten
werd door een beschonken man met een
barkruk in de zij geslagen. De agent
liep dusdanige verwondingen op dat hij
in het Wilhelmina-gasthuis ter verpleging
is opgenomen.
In de loop van zondag werd de dader,
de 29-jarige los-arbeider W. C. de B. ge
arresteerd. De man heeft toegegeven te
hebben gevochten, een barkruk in zijn
hand te hebben gehad, doch hij ontkent
de agent te hebben geslagen.
T^EN TREURIG SYMPTOOM van de toestand in Japan. Een treurig
T-i symptoom ook van het afdrijven naar anarchie van de internationale
betrekkingen, waar chantage de plaats kan innemen van behoorlijke diplo
matie, en waarbij derde mogendheden de binnenlandse toestand van een
ander land zo kunnen beïnvloeden, dat de regering van dit land in een
dwangpositie komt. Zo typeerde de Nederlandse minister van buitenlandse
zaken, mr. J. M. A. H. Luns, zaterdag in een vraaggesprek voor de tele
visie het besluit van de Japanse regering de uitnodiging voor het Neder
landse vlooteskader in te trekken.
Het besluit „op het laatste mo
ment" (nog dezelfde dag had de Ne
derlandse regering bekend gemaakt
dat het vlootbezoek aan Yokohama
zou doorgaan) werd genomen onder
invloed van de Indonesische dreige
menten.
Icra Indonesië, al/thans iai overheidskrin
gen, ziet men de zaken anders. De Indo
nesische minister van buitenlandse zaken,
Soebamd-nio, verklaarde gisteren minzaam,
dat „het gezonde verstand dn Japan ein
delijk die overhand had gekregen". Hij
zed, zijn Japanse collega, Zentaro Kosaka,
een persoonlijke dankbrief te zullen stiu-
in Djakarta zijn van me
ning, dat de „morele overwinning", die
elders in de wereld onverbloemd „chan-
/"iOST-DUITSLAND heeft vandaag het
reisverbod opgeheven, dat vooi
West-duitsers naar en van Berlijn was
uitgevaardigd. Enkele minuten voor mid-
dernacht stond een auto uit Regensburg
aan de oostzijde van de Brandenburger
Tor, de voornaamste passage van West'
naar Oost-Bedlijn. De chauffeur debat
teerde met twee manschappen vai
communistische volkspolitie. Vlak
dat de klok twaalf sloeg, kreeg de auto
toestemming door te rijden. Vervolgens
kwam een gele sedan uit Keulen. De
communisten lieten de wagen gewoon
doorgaan. Een tweekleurige sportwagen
uit Bonn mocht ook doorrijden.
De ambassadeurs te Borm van, Frank
rijk, Engeland en de Ver. Staten hebben
in een zaterdag uitgegeven gemeenschap
pelijke verklaring de bewering der Oost-
duitse autori/eiten, dat zij het i-echt heb
ben besluiten uit te vaardigen, die vooj
geheel Berlijn geldig zijn, met kracht
verworpen.
Zij verklaarden ook dat er geen sprake
van kan zijn dat de Sowjetsector var
Berlijn wordt uitgeroepen tot „hoofd
stad" van de zogenaamde „Duitse demo
cratische republiek". De drie westelijke
ambassadeurs leggen er de nadruk op
dat de Oostduitse bemoeienis met de toe
gangswegen tot Berlijn onwettig is.
Brandt
Willy Brandt, burgemeester van West-
Berlijn (en kandidaat der socialisten
voor het kanselierschap van West-Duits-
land) heeft in een toespraak op de slot
bijeenkomst van de Duitse vereniging
de verf voor het schilder feest
S KKENS-TJALLE M A PRODUKT
FLEXA verkrijgbaar bij
VERFHANDEL
OEGSTGEEST
KEMPENAERSTR. 71
TELEFOON 31705
FLEXA-Dealer
Fa. H. Schutte Zn
van voormalige krijgsgevangenen, die te
Berlijn in het kader van de „dag des
vaderlands" werd gehouden, de Oost
duitse communistische leiders gewaar
schuwd, dat zij „een passend antwoord"
zullen krijgen, indien zij maatregelen
tegen West-Berlijn zouden nemen.
Lachend luisterden prinses
Beatrix en een vriendin naar
de Italiaanse zanger Aldo Mo
naco, die hen toezong in een
typisch Romeins restaurant,
dat zij na hun bezoek aan de
Olympische spelen bezochten.
Zaterdag woonden zij met de
Griekse Koninklijke familie, de
Zweedse prinsessen Margareta
en Desirée, prins Jan en prin
ses Charlotte van Luxemburg,
telgen van het Spaanse Ko
ningshuis en de vroegere Ita
liaanse Koninklijke familie en
vele anderen (negenhonderd in
totaal) het z.g. koningsbal in
Napels bij. Dit feest werd ge
houden in het paleis van de
Napo'litaanse hertog Francesco
Serra di Cassano.
tage" wordt genoemd, stellig van invloed
zal zjjn op de kwestie Nieuw-Guinea. Het
zwichten van Japan en het aan duidelijk
heid niets te wensen overlatend commen
taar van de Nederlandse regering, znllen
de Indonesiërs inspireren tot hernieuwde
aanvallen op het Nederlandse kolonialis
me in Nieuw-Guinea, zo meent men.
De Japanse mimister van buitenlandse
zaken had die Nederlandse ambassadeur
bij zich geroepen en hem mondeling ver
zocht zijn regering te vragen het bezoek
van die Karei Doorman uit te stellen „tot
een geschikter ogenblik". Korte tijd later
werd de Indonesische ambassadeur in
Tokio van het „succes" van zijn regering
op de hoogte gebracht. Vrijdagavond nog
werd de Japanse regering meegedeeld,
dat de Nederlandse regering had afgezien
van de gebruikelijke saluutschoten bij
aankomst van het smaldeel.
Het wankel beleid van de regering
Hajato Ikeda -toont vooral een gebrek aan
;n de uitnodiging aan
de
zekerhlid de reacties van Indonesië kun
nen weten. De Japanse kranten geven dit
volmondig toe en maken met een zekere
schaamte melding van het besluit van
hun nieuwe regering.
De Indonesische pers juicht over de
Japanse stap inzake de Karei Doorman.
De linkse Bintang Timur schreef: „Ten
slotte is Japan tot sidderen gebracht en
het buigt zijn hoofd voor de eisen van
de Indonesische regering en het gewone
Zaterdag vry laat kreeg de Japanse am
bassadeur in Den Haag opdracht de Ne
derlandse regering duidelijk te maken
dat het voor de Japanse regering, gezien
de door Indonesië ontketende agitatie,
niet mogelijk is het smaldeel op het ogen
blik in Yokohama te ontvangen en dat
derhalve de reeds verleende toestemming
zal moeten worden ingetrokken.
De Nederlandse regering nam, blijkens
een mededeling van het ministerie, met
grote bevreemding van de mededeling
kennisDe houding van de Japanse re
gering wend in hoge mate ongebruikelijk
geacht.
De verontwaardiging in Nederland
blijkt o.m. uit het ontslag dat voorzitter
en secretaris van het Instituut Nederland
Japan prompt hebben ingediend. 'De
voorzitter, de, heer F. Th. Roeter van
hennep en de secretaris, mr. J. S. M.
Dijt, gaven beiden de intrekking van de
uitnodiging door de Japanse regering als
reden op. De heer Roeter van Lennep
zei dat in ieder geval de activiteiten van
het Instituut voorlopig worden opge
schort. Het Instituut werd ingesteld om
de handelsbetrekkingen tussen Japan en
Nederland te bevorderen.
Aalsmeer heeft zaterdag on
danks de regenval genoten
van zijn bloemencorso, dat dit
jaar onder het motto „Jeugd en
bloemen" werd gehouden. De
foto toont de bijzonder fraaie
wagen „Jeugd en varen", die de
Centrale Aalsmeerse veiling aan
bood. De stoet had als vanouds
het Olympisch stadion in Am
sterdam als eindpunt.
Orkaan stormt af
op St.-Maarten
De orkaan „Donna" de hevigste sinds
lange tijd koerst met een snelheid
van 27 kilometer op het Nederlandse
eiland Sint-Maarten af.
De gezaghebber meldt, dat alle maat
regelen zijn getroffen. Alle woningen
hebben de stormluiken gesloten of zijn
dichtgetimmerd.
De hulpverlening is reeds georgani
seerd en het Rode Kruis op Curagao houdt
een verplaatsbaar hospitaal gereed.
De bawoners van het plaatsje Simson-
baai zijn ten dele verwijderd. De deining
in de grote baai tegenover Philipsburg
bereikt al een hoogte van twee meter en
het gevaar bestaat dat de achter Philips
burg liggende zoutpannen onderlopen.
Het eiland is al door zware regens ge
teisterd.
Een vliegtuig, dat rondom de orkaan
vliegt, meldde gisteravond dat de kern
van de orkaan Philipsburg op een af
stand van 37 km zal passeren, zodat Sint-
Maarten gespaard zal blijven voor de
hoogste snelheden. Toch kan de storm
nog veel schade aanrichten tengevolge
van de hoge zee en de zware regenval.
Er bestaat nu echter hoop dat geen men
senlevens zullen verloren gaan.
Negen doden bij
mijnramp in
Zuid-Afrika
Zaterdag zijn bij een ontploffing in
:en goudmijn te Boksburg in Transvaal
tot dusver negen mijnwerkers omgeko-
i, terwijl negentien anderen nog op
gesloten zitten, op een diepte van 2300
Hoewel het reddingswerk ononderbro
ken voortgaat, bestaat er weinig hoop
voor de ingeslotenen. Dit is de tweede
mijnramp binnen enkele weken in Zuid-
Men moet zich afvragen, of het beleid
van onze regering rondom de Karei Door
man in alle opzichten gelukkig is geweest.
Er was twijfel mogelijk, of, hoe rechtma
tig op zichzelf, het bezoek van het schip
aan Nieuw-Guinea op dit ogenblik nut
tig heten mocht, Toen, wat later, de Ja
panse regering voorwaarden bedong voor
een vlootbezoek aan haar land, wel sterk
afwijkend van de gebruiken bij dergelijke
bezoeken, heeft onze regering daarin be
willigd.
Zij had toen wellicht beter gedaan, ter
stond het voorgenomen bezoek af te ge
lasten. De Japanse regering immers, die
al blijk gegeven had van bereidheid om
te zwichten voor druk, heeft inmiddels
heel het vlootbezoek ongedaan gemaakt.
Dat dit een ernstige zaak is. moet dui
delijk heten. En de scherpe reactie van
minister Luns is begrijpelijk. Voor de
Japanse regering betekent het, dat zij
voortgaat met haar gezicht te verliezen.
Bij de kennelijke noodzaak voor een Eisen
hower om van een bezoek aan dat land
af te zien, is het niet gebleven. Daarmede
heeft Japan zich opnieuw pijnlijk onder
de kritische aandacht van de wereld
gebracht.
Die wereld moet langzamerhand de in
druk gaan krijgen, dat het figuren als
de Soekarno van Indonesië, de Loemoem
ba van Kongo en de Castro van Cuba
zijn, die in het politieke gebeuren de
lakens uitdelen. Dreigend met, en specu
lerend op, communistische hulp houden
zij zich staande en laten zij zich gelden
in een omvang die in geen verhouding
staat tot hun werkelijke gezag.
De regering van Japan, een oud land,
maar een jonge democratie, is ervoor ge
zwicht. Zij heeft opnieuw zich de kans
laten ontgaan om te laten zien dat zij
regeert. En Soekarno is erin geslaagd om,
door Japan tot dit besluit te dwingen,
Nederland nog eens extra diep te ver
nederen. Bovendien moet worden ge
vreesd, dat hij. door successen als dit,
zich nog eens bijzonder in zijn reeds fatale
politiek laat stijven.
Voor Nederland is deze vernedering,
haar vlag, immers het symbool van haar
nationale waardigheid aangedaan, een
vernedering, land en volk zelf aangedaan.
Om de twijfelachtige gunst van een Soe
karno heeft Japan, en heeft de Japanse
diplomatie een al te hoge prijs betaald.
Het zal moeten begrijpen dat Neder
landse sympathie niet met zich sollen laat.
WEERBERICHT
Het weekeinde werd gekenmerkt dodr
een algemene oostwaartse beweging van
de verschillende luohMruksystemen.
Een lagedrukgebied, dat zaterdagmor
gen ten zuiden van IJsland lag, bevindt
zich nu boven Skandinavië, terwijl een
rug van hogedruk zich in dezelfde tijd
verplaatste van Zuid-Groenland naar
het zeegebied ten westen van Ierland.
Tussen deze rug en het Skandinavische
lagedrukgebied doorstroomt polaire
lucht naar Nederland, die door noord
westenwinden wordt aangevoerd. Als
gevolg hiervan daalde de afgelopen
nacht de temperatuur op verscheidene
plaatsen in het binnenland tot 8 of 9
graden.
TN DE laatste weken zijn meer dan
1- 200 Russen Kongo binnenge
komen. Men verwacht er nog meer.
Zaterdag arriveerden elf Russen via
Brazzaville. Velen worden onderge
bracht in het kamp Leopold II, het
Kongolese legercentrum in Leopold
stad. Diplomaten achten het vrijwel
zeker dat de Russische hulp, die
heel buiten de V.N. omgaat, in de
Veiligheidsraad aan de orde zal wor
den gesteld. Zij zijn van mening dat
er voor oost en west te veel op het
spel staat om westelijke mogendhe
den te veroorloven stü te zitten ter
wijl de Russen in het hart van Afrika
een nieuwe satelliet vormen.
Irvbussen heeft gouverneur Nelson
RoakefeCiler van New Yomk verklaard,
dat de Ver. Staiben -i-n Kongo moeten op
treden zoals zij op Korea hebben gedaan
ale de Sowjetunde daar zou intervenië
ren en zou weigenen zich terug te trek-
De strijd
IDe troepen van Kalondji (president
van de afgescheiden mijnstaat zouden
zich nu op 12 km van Bakwanga bevin
den. Zij hebben zich al meester ge
maakt van wagens en vrachtauto's van
het leger van Loemoemba en rukken
vrij gemakkelijk op in Kasai, omdat de
troepen van Loemoemba zich hoofdza
kelijk in de steden verschanst hebben.
In Eldsabethstad oirculeren geruchten
als zouden Loemoemba's troepen in Ki-
voe zich in de richting van Katanga be
wegen. Den bericht dat een compagnie
reeds Kasongo, in hot uiterste zuiden
heeft bereikt, loon niet worden bevestigd.
Journalisten
De Amerikaanse verslaggever Heniry
Taylor (zoon van de ambassadeur in
Zwitserland) is gisteren in Kasai bij een
treffen door m-a ohi neg-ewe-er vuur ge
dood. De strijd speelde zich af te Tsje-
lenige bij Bakwanga. Taylor werkte voor
Schripps-Howaad-bladon, De drie Britse
journalisten,, die vrijdag in Bakwanga
worden aangehouden, staan thans onder
bescherming van Tunesische V.N.-troe-
i.n Bakwanga. Alle pogingen om hun
invrijheidstelling te verkrijgen zijn
echiber mislukt.
Als officiële reden voor hun aanhou
ding werd opgegeven dat zf| getracht
hebben zonder behoorlijke papieren op
het grondgebied van de centrale rege
ring te komen. Z(j zulllen waarschijn
lijk spoedig worden uitgewezen.
De rug van hogedruk breidt zich lang
zaam over onze streken uit. De onstabi-
liteit van de atmosfeer neemt daardoor
af en er zullen morgen weinig of geen
buien meer voorkomen.
De Bilt verwacht tot dinsdagavond:
Zonnige perioden, maar ook nog en
kele verspreid voorkomende buien.
Zwakke tot matige wind tussen noord
west en zuidwest. Koude nacht met
plaatselijk mist. Morgen overdag onge
veer dezelfde temperaturen als vandaag.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Dinsdag 6 september: zon op 5.59,
onder 19.17, maan op 1949, onder 7.02;
12 september laatste kwartier.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Senaat
De Kongolese senaat heeft zaterdag
een specda-le commissie ingesteld, die tot
taak krijgt een onderzoek In te stellen
naar da wettigheid van de regerings
maatregelen met betrekking tot het be
perken van de publieke vrijheden.
De „Planta-zickte" heeft stellig invloed
op dc afzet van margarine en roomboter;
over exacte gegevens beschikt men echter
nog niet. Een over het gehele land wer
kend grootwinkelbedrijf heeft de ervaring
dat het publiek nog zeer aarzelend staat
tegenover de Planta van oude samenstel-
'ing. die nu weer in de handel is. Er werd
•en verschuiving geconstateerd van mar-
rarine naar roomboter, naar andere door
Jnilever vervaardigde margarinesoorten en
naar plantenboter van concurrerende on
dernemingen.
De Westduitse regering denkt de woning
nood over drie jaar te hebben opgelost.
In de afgelopen tien jaar werd ruim 30
miljard D. mark aan dc woningbouw be
steed. Dit jaar komen ongeveer 55^.000
woningen gereed en in 1961 een half mil-
