„Luchtbrug" lokt
dreigementen uit
Erkenning voor
rood-China
MAX HEYMANS:
Franser clan
MODEHUIS LEESER:
F-,
rans
Mooi en draagbaar
Boer smokkelde koffie
met paard en wagen
Cuba brengt V.S. met valse
doeumenten in diskrediet
ht e&ft dftitfce h#
5
BETALINGSBALANS
MET OVERSCHOT op de lopende rekening van de betalingsbalans bedroeg
in het tweede kwartaal van 1960 op kasbasis 85 miljoen tegen 205 milji
in hetzelfde kwartaal van 1959. Het overschot over het eerste halfjaar
1960 groeide aan tot 545 miljoen tegen 715 miljoen over het eerste half
jaar van 1959.
Dit deelt de minister van financiën prof. dr. J. Zijlstra mee in een verslag
over de Nederlandse betalingsbalans in het tweede kwartaal van dit jaar. De
bewindsman wijst erop, dat de betalingsbalansuitkomst van dit kwartaal steeds
relatief ongunstig is. doordat de dividendbetalingen door ondernemingen met
een internationaal gespreid aandelenkapitaal in belangrijkei mate gedurende
het tweede kwartaal plaatsvinden.
Voorzover uit de thans beschikbare gegevens valt af te leiden, beliep het
overschot van de lopende rekening op transactiebasis over het eerste half
jaar 1960 350 a 400 miljoen, in vergelijking met 667 miljoen in het eerste
halfjaar 1959. Het jaar 1959 leverde op transactiebasis volgens voorlopige
berekening een overschot op lopende rekening op van 1822 miljoen.
Het particuliere kapitaalverkeer op kasbasis vertoonde in het tweede
kwartaal van dit jaar een overschot van 139 miljoen, terwijl het kapitaal
verkeer van de overheid 68 miljoen te kort opleverde, zodat het totale
overschot op de kapitaalrekening 71 miljoen bedroeg. Het totale betalings
balansoverschot beliep over het tweede kwartaal 1960 dus 156 miljoen.
Dit overschot kwam tot uiting in een vermeerdering van de goud- en
deviezenvoorraad van de Nederlandsche Bank met 237 miljoen, waartegen
over de deviezenvoorraad van de deviezenbanken verminderde met 86
miljoen. Verder werd 35 miljoen aflossing ontvangen op geconsolideerde
vorderingen, voortvloeiende uit betalingsakkoorden.
GEMEENTEN
HET TOTAAL van de opbrengst der rijksbelastingen, waarin het Gemeente
fonds deelt, wordt voor 1959 nader geraamd op 8149 miljoen. Voor
belastinguitkeringen ten behoeve van de gemeenten komt dus 4,15 pet. van die
opbrengst of 338.183.500 beschikbaar. De ministers Zijlstra (financiën) en
Toxopeus (binnenlandse zaken) stellen nu bij wetsontwerp aan de Tweede
Kamer voor laatstgenoemd bedrag op de Gemeentefondsbegroting voor 1959
uit te trekken. Het oorspronkelijk geraamde bedrag wordt mitsdien «met
14 193.000 verhoogd.
KOELHUISBOTER
HET TWEEDE KAMERLID Vredeling (arb.) heeft de minister 'van landbouw
en visserij vragen gesteld over het verschil in toeslag, die wordt verleend
op te exporteren boter en boter die in halfpondspakjes op de binnenlandse
markt wordt gebracht.
Is het juist, zo vraagt de heer Vredeling, dat het produktschap voor zuivel
de exporttoeslag voor boter naar Engeland onlangs heeft verhoogd van 65 op
95 cent per kg, terwijl de toeslag op binnenlandse consumptie enkele weken
geleden werd verlaagd van 1.op 80 cent per kg.?
De vragensteller wenst ook te weten of de botervoorraden in de West-
europese landen thans de 200.000 ton hebben overschreden. In het gunstige
zuiveljaar 1958 bedroeg de voorraad op het overeenkomstige tijdstip „slechts"
175.000 ton.
Verder wordt gevraagd naar de voorraad koelhuisboter in Nederland en
naar de mogelijkheid van goedkope koelhuisboter op korte termijn en hoe
de minister het hoofd denkt te bieden aan de huidige botercrisis.
KABEL DOORMAN
rpWEE LEDEN van de P.S.P., de heren Lankhorst en Van der Veen brengen
het conflict tussen Indonesië en Japan over het bezoek van het vliegkamp-
schip Karei Doorman in vragen aan de minister ter sprake. Zij vragen of de
minister niet van mening ic, dat Nederland moet voorkomen, de oorzaak van
een geschil tussen beide Aziatische landen te voorkomen.
In hun vragen suggereren zij de minister verder het bezoek
Doorman af te gelasten, gelet op de waarschuwingen va~ T--~
geweld niet zal uitblijven als de Nederlandse oorlogsbodem
de Karei
Japanse zijde dat
a Yokohama meert.
De plaatsvervangend minister
buitenlandse zaken van Oost-Duitsland,
Otto Winzer, heeft gewaarschuwd dat „de
toekomst zal uitwijzen welke gevolgen
het misbruik van de luchtcorridors tus
sen West-Berlijn en West-Duitsland kan
hebben".
Winzer sprak over het aanbod va
Westberlijnse gemeenteraad aan
sonen die door de Oostduitse grenswach
ten worden teruggezonden, op kosten var
het stadsbestuur vliegpassage naar West-
Berlijn te boeken. „Wanneer -de lucht
vaartmaatschappijen in de westelijke
landen bereid zijn provocateurs
West-Berlijn te vervoeren is dit
duidelijke schending van de vier mogend-
hedenovereenkomst, die bepaalt dat
Duitsland nimmer meer een bedreiging
andere landen mag vormen", aldu6
de Oostduitse bewindsman.
De geallieerde controleraad voor Duits
land besloot in 1945 luchtcorridors in t«
stellen, uitsluitend en alleen voor de be
rading van de westelijke troepen
Berlijn. „Men moet niet vergeten dat de
controleraad niet langer bestaat en
de luchtcorridors onder de soevereiniteit
van de Duitse Democratische Republiek
vallen", zo zei Winzer. „De corridors zijn
krachtens een voorlopige overeenkomst
tussen de regeringen van de Sowjet-Unie
en de Duitse Democratische Republiek
uitsluitend ten behoeve van hun troepen
in West-Berlijn ter beschikking van d«
westelijke mogendheden gesteld. De toe
komst zal uitwijzen welke gevolgen het
misbruik van de corridors kan hebben".
Volgens de waarnemingen van de West
berlijnse politie was de toestand aan de
grens tussen de westelijke sectoren van
Berlijn en de oostelijke vrijdagmiddag
onveranderd en naar omstandigheden
„normaal". Afgezien van de verscherpte
controle van de oost volkspolitie ging
het verkeer ongehinderd door.
In een vijftigtal gevallen hebben West
duitsers tot nog toe gebruikt gemaakt
van de door het Westberlijnse stadsbe
stuur geopende mogelijkheid om, na
de zonegrens door de Oostduitse politie
te zijn teruggestuurd, gratis naar West-
Berlijn te vliegen.
Fidel Castro heeft vrijdagavond bekend
gemaakt dat hij voornemens is diploma
tieke betrekkingen aan te knopen met
communistisch China.
De Cubaanse premier bracht een zo
geheten „assemblee van het Cubaanse
volk" op de hoogte van dit besluit en
vervolgde: „Van dit ogenblik af ver
breken wij onze betrekkingen met het
regiem van Tsjang Kai-Sjek" (president
van nationalistisch Chinese regering op
Formosa).
Voor de ogen van een enorme mensen
massa op een openluchtvergadering in
Havana verscheurde Castro het defensie
verdrag dat in 1952 tussen Cuba en de
V.S. is gesloten. De stukken wierp hij
alle kanten op. Ook deelde hij mede dat
de kwestie van de Amerikaanse marine
basis Guantanamo 'Zuid-Oost-Cuba) „op
een daarvoor geschikt tijdstip" zou wor
den afgedaan.
Een menigte van naar schatting 300.000
Cubanen vulde het grote plein tot in alle
hoeken. Castro trok heftig van leer tegen
de V.S. en de organisatie van Ameri
kaanse staten. Hij vroeg zijn publiek:
,,In geval dit eiland door een imperia
listische mogendheid met militaire mid
delen wordt binnengevallen, aanvaardt u
dan de hulp van de Sowjet-Unie?" De
menigte antwoordde met luid applaus en
geroep van de leuze: „Cuba si. Yankees
Castro verklaarde toen dat hij een reso
lutie van deze strekking als aanvaard
beschouwde. Over communistisch China
zei hij vervolgens: „Als China ons mili
taire hulp wenst te verschaffen als wij
worden aangevallen, dan zullen we ook
van dat land steun accepteren".
Over de Amerikaanse marinebasis zei
hij dat hij „deze algemene vergadering
opnieuw zou bijeenroepen en zou eisen
dat de V.S. de baai van Guantanamo
zullen verlaten als ze voortgaan ons
economisch te
President Nasser
President Nasser van de Ver. Arabi
sche Republiek heeft vrijdagavond in een
interview voor de B.B.C.-tv verklaard
tegen gewelddadige omverwerping van
enige regering in het Midden-Oosten te
Door revoluties via een staatsgreep zei
hij, zou de verdeeldheid onder de Ara
bische volkeren toenemen. „De eenheid
kan het Arabische volk niet opgedrongen
worden," aldus Nasser, „het Arabische
volk moet zelf een besluit nemei
niemand kan de datum vaststellen,
waarop de Arabische eenheid een
moet zijn."
Volgens Nasser bestaat er nog steeds
achterdocht tussen Groot-Brittannië en
de Ver. Arab. Republiek. „Ik geloof, dat
Groot-Brittannië tegen het Arabische
nationalisme is", zei hij.
(Van onze moderedactrice)
MSTERDAM stond gisteren ge
heel in het teken van de mode.
Zowel de couturier Max Heymans
als het huis Leeser lieten hun col
lecties zien.
Heymans is typisch geïnspireerd door de
Parijse collega's en heeft naar onze
smaak ,,/plus royalist que le roi" willen
De 3gemiddelde Nederlandse vrouw zal
met grote spoed een zware vermage
ringskuur moeten doen en alles wat zij
aan ronding heeft moeten laten ver
dwijnen, wil zij naar deze couturier
gekleed gaan.
r waren gedrapeerde zijden en wollen
jersey japonnetjes, bij de knie even
ingehaald; rechte donkeré (bruin en
zwart) toiletjes met lang plat lijf, ge-
incrusteerde ceintuur op heuphoogte en
een kort sluik rokje.
De mantels daarentegen zijn wijd en
vierkant met een tendens naar de tra-
peziumlijn. Brede naden, verticaal en
horizontaal aangebracht, verscherpen
dit.
De mantels sloten dikwijls ver opzij met
grote knopen en op het rugpand von
den we deze sluiting terug.
Een verrassend ensemble bleek uit vele
lagen te bestaan en dus vele mogelijk
heden te hebben.
De eerste indruk was een ensemble van
rok en capemanteltje, doch het bleek
te bestaan uit: zware rok met sluiting
voor opzij en opgestikte zakken, iets
soepeler lang lijf, tezamen een japon
en een kort manteltje dat aan de zoom
klepjes had, die op de zakken sloten.
Weer later bleek, dat wat we voor een
japon aanzagen, toch eigenlijk weer
een mantel was. Mouwloos en gedragen
over een kokerjapon met hoge hals van
het soepelste materiaal. De kleuren van
het ensemble waren zwart en anthra-
Dat bij deze collectie de reinste pothoe
den behoren zal duidelijk zijn. Diep
over de ogen getrokken met even opge
slagen rand, dikwijls voorzien van
borduursel. Ook enige pothoeden van
lakleer of nappa. Heel mooi en heel
bijzonder.
Voor de avond alleen tere jurkjes van
kant, zijde of jersey. Aan het strakke
lijfje met dunne schouderbandjes een
bollend knielang rokje.
Alles schijnt wel in verkleinwoordjes te
moeten worden beschreven, maar deze
mode is ook typisch voor de kleine,
slanke en frêle vrouw.
Prettig, mooi en draagbaar is de collectie,
die de firma Leeser voor het voetlicht
brengt. De kracht ligt vooral in- de
harmonieuze combinaties van mantels
en japonnen, die èn naar model èn naar
kleur met zorg bij elkaar gezocht zijn.
De show opende met een kleine serie
Italiaanse gebreide rechte mantels,
waarna enige nappa mantels met bij
passende rok of japon met nappa alge-
Maar daarna gingen we direct over naar
gebruikelijke kleding. Mantels
royale snit, met wijd ingezette
ven, behaaglijk en flatteus, zagen
vooral in vage ruiten.
Het zijpand was dikwijls schuin genomen,
wat het cape-effect nog verhoogt. Mooi
ook zijn de doubleface stoffen, waarbij
de japon dan van een laag van de
dubbele stof gemaakt is. Die japonnen
blijven bijna steeds recht van lijn. Dik
wijls van voren doorgeknoopt of met
een brede naad midden voor. Soms is
het lijf laag van taille en enigszins
blousend. De halslijn is vrij hoog en
sober. Trouwens garnering ontbreekt
vrijwel steeds of het is een simpel bies
je langs mouwen en ceintuur.
Ook de mantels zijn dikwijls kraagloos.
maar als tegenstelling ziet men ook
enorme aangeknipte stola's, die op
allerlei manieren omgeslagen kunnen
worden. Of royale kragen van wasbeer,
bever, vos en nertz.
Ratiné, mohair, bouclé, tweed, allemaal
gezellige, wat ruige materialen, laten
er ons van de winter warmpjes inzitten.
Vele inspiraties van de Franse modehui
zen: De Givenchy, Guy Laroche, Simo-
netta e.a. vonden we in deze show,
maar absoluut draagbaar.
Bij de cocktailtoiletten schemert veel
goud. In lamee, brokaat en ook in
wollen fijne stoffen. Behalve dan in de
uiterst tere gedrapeerde zwarte jurkjes.
Bij de avondtoiletten gelukkig geen knie-,
korte ballonrokjes, maar statige, lange,
slanke silhouetten. Een collectie, die.
ons na al het ontstellende modenieuws.
heeft doen verademen!
De Westduitse douane heeft de leider
,n een smokkelbende gearresteerd, die
de afgelopen vijf maanden in het ge
bied van Aken naar schatting 31 ton
uit Nederland afkomstige koffie over de
grens heeft gesmokkeld.
De smokkelaar, de Westduitse boer
Ohlenforst, heeft zich vrijdag zelf aan
gemeld bij het kantongerecht te Geilen-
kirchen. Er was reeds geruime tijd
aanhoudingsbevel tegen hem uitge
vaardigd en vanaf donderdag jl. waren
Nederlandse en Westduitse douanebe
ambten op het spoor. De Duitse doua
nebeambten pogen thans ook andere le-
van de smokkelbende in te reke-
Vernomen wordt dat O. de koffie, die
afkomstig was van een Amsterdamse
koffiebranderij, met paard en wagen
over de grens bracht. Daar zijn boer
derij dichtbij de grens is gelegen, wek
te het geen argwaan, dat O. deze grens
herhaaldelijk met zijn voertuig pas
seerde.
Ohlenforst was ook bij de Duitse doua
ne bekend uit de bloeitijd van de auto
smokkel, waarbij in West-Duitsland ge
stolen wagens over de grens werden ge
smokkeld, om in Nederland te worden
verkocht.
De Westduitse douane kwam de ben-
van Ohlenforst enige weken geleden
op het spoor, toen nabij Monschau een
smokkelaar uit Oberforstbach, in het
district Aken, werd gearresteerd, die in
het- bezit was van 75 kilogram koffie,
Deze arrestant bleek een der beruchte
„pantserautosmokkelaars" te zijn, die
na de oorlog met behulp
Volksstemming in
zes E.E.G.-landen?
In Parijs doen berichten de ronde
volgens welke president De Gaulle zou
voorstellen in de landen van de E.E.G.
een volksstemming te houden over de
kwestie van de politieke eenheid van
Europa. Een woordvoerder van het
Franse ministerie van buitenlandse za
ken, wilde de berichten bevestigen noch
ontkennen.
Het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken heeft het
regime van Fidel Castro er vrij
dag van beschuldigd steeds meer
zijn tqevlucht te nemen tot een
stelselmatige politiek van leu
gens om de V.S. in diskrediet te
brengen.
Als voorbeeld wordt aangehaald een
vervalst officieel Amerikaans telegram
dat door de Cubaanse diensten was ver
spreid en betrekking had op een econo
mische conferentie van economisch min
der ontwikkelde landen in Latijns-Ame-
rika, Azië en Afrika die de Cubaanse
regering deze maand in Havanna wil
houden.
Uit het telegram zou moeten blijken,
aldus het ministerie, dat de V.S. deze
conferentie willen verhinderen uit vrees
dat het Cubaanse regiem erdoor aan po-
Reumatiek
Griep
Migraine
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
Menstruatiepijn TOGAL HELPT
Verkouden TOGAL HELPT
Hoofdpijn
Spit
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
pulariteit in Latijns-Amerika zou
Een woordvoerder van het ministerie
wilde het telegram niet direct aai
Cubaanse regering zelf toeschrijven. Hij
noemde het „specialisten, van wie er ge
noeg in het Chinees-Sowjetrussische blok
voorkomen, waardig".
Een kopie van het vervalste stuk
volgens officiële kringen aan het minis
terie toegezonden door een Latijns-Ame
rikaanse journalist wiens sympathieën
met de V.S. bekend zijn.
Twee ministers niet
present bij beëdiging
Twaalf van de veertien leden van de
nieuwe Laotiaanse regering van prins
Soevanna Phoema hebben vrijdag in een
Boeddhistische tempel te Loeang Pra-
bang de eed afgelegd. Voor de afwezig
heid van de twee is geen verklaring ge-
Kapitein Kong Lat, de leider van de
staatsgreep, heeft meegedeeld dat hij
het bewind heeft overgedragen aan de
nieuwe regering. Deze erkent de rege
ring van de Sowjet-Unie als vertegen
woordigster van het Sowjet-blok. Men
zal voorlopig geen diplomatieke betrek
kingen aanknopen met China en Noord-
Vietnam, maar wel een vriendschappe
lijke houding tegenover deze buurlanden
aannemen.
onó te gaót
ALBERT FINET
over
Het Protestantisme in Frankrijk
HET Franse protestantisme in dui
zend woorden beschrijven is stel
lig een werk, dat niet meer serieus
kan zijn en dat tegelijkertijd vol
voetangels en klemmen ligt. Wat zal
ik veel moeten overslaan en aan ve
len onrecht doen! 'k Zal het er maar
op wagen....
Men weet, dat de Reformatie in mijn
land schipbreuk heeft geleden; dat de
vervolgingen en de uittocht uit het
Frankrijk van Lodewijk XIV dit land
van zijn beste burgers hebben beroofd;
dat het beter is niet te spreken over
de theologie van de Franse Protestan
ten tijdens de Revolutie en het Keizer
rijk; dat het Réveil van de 19e eeuw
bijeen heeft gebracht wat smeulde on
der de as; dat de twisten tussen de
vrijzinnigen en de orthodoxen geëin
digd zijn in 1938 en dat men op dit
ogenblik, ruim geschat, één miljoen
Franse Protestanten telt, die verdeeld
zijn over de Eglise Réfonmée, de Egli-
se Evangélique luthérienne, de onaf
hankelijke Eglise Réformée Evangeli-
que, rekening houdende met de bijzon
dere situatie van de Protestanten in
Elzas-Lotharingen, zowel Luthersen als
Hervormden, die leven onder de be
gunstiging van een concordaat.
nensmokkelde. Met behulp van Neder
landse douanebeambten kwam men toen
op het spoor van de bende van Ohlen-
Aanvaller van Verwoerd
wenst geen psychiater
De dochter van David Pratt, de mat:
die beschuldigd wordt van een poging
tot moord op premier Verwoerd van
Zuid-Afrika, heeft 'het Hooggerechtshof
van Pretoria verzocht een onderzoek
in te stel' naar de geestesvermogens
van haar der. Zij meent op grond
van eigen waarnemingen dat haar
der de ernst van de situatie waarin
verkeert niet inziet en niet oordeelkun
dig genoeg is om zijn eigen zaken te
behartigen.
Pratt wenste geen psychiatrisch
derzoek te ondergaan. De president
van het hof, rechter Balgut, heeft Pratt
vrijdag gehoord en daarna de zitting
verdaagd tot dinsdag.
Miss Susan Pratt zegt dat haar
der, zolang zij zich kan herinneren m>
tale stoornissen heeft gehad en onder
behandeling heeft gestaan. David Pratts
raadslieden zouden haar hebben verteld
dat hun pogingen hem te overtuigen v
de noodzaak zijn verdediging zo goed
mogelijk te voeren geen resultaat had-
Na de opening van de zitting kwam
Pratt, begeleid door twee bewakers de
zaai binnen. Onaangedaan, terwijl een
lauwe glimlach nem om de lippen
ipeelde, keek hij af en toe naar
iprekers.
Mr. C. Margo, die namens miss Pratt
iet verzoek om een psychiatrisch
derzoek indiende, las een rapport v
n wordt gezegd dat David Pratt
epilepticus is die aan grootheids-
lijdt".
De president verklaarde dat het hof
dit stadium nog geen kennis wil
len van bewijzen die de loop van
proces kunnen beïnvloeden.
De schrijver
Medio september w
land de jaarvergadei
„Werkgemeenschap
Het
gehoudei
briek het woord te geven aan
de vertegenwoordiger van Frank
rijk in het bestuur, de heer
Albert Finct uit Parijs.
Finet (61) werd te Marsau-
ccux (lie de France et Bour
gogne) geboren, studeerde o.m.
in Parijs (Sorbonne), in Jeru
zalem (Couvent Saint Etienne)
en weer in de Franse hoofdstad
(theologische faculteit). Hij was
predikant van de Eglise Réfor
mée te Evreux (1928—'32), van
die. te Montrouge (1932—'35),
was redactiesecretaris van het
blad „Foi et Vie" (1935—'39) en
is sinds 1945 directeur van het
weekblad „Réforme".
Zijn militaire dienst vervulde
Finet bij de infanterie van 1917
tot 1921 en in de jaren 1939 en
1940 was hy vlootpredikant. Hij
is gehuwd en heeft zes kin
deren. Onze Gast van Vandaag
is literair produktief. Van zyn
hand verschenen: Histoire de
mon village, Au pays de la
Bible, La plus belle historc,
Francois Bouillot, Le sirc
d'Esquilas, Cinq contes de Noël
en Le chemin de toute la terre.
Het geheel is overkoepeld door de
Fedération Protestante de France, een
orgaan zonder kerkelijk gezag, maar
waarvan de glans en de invloed te
danken zijn aan z'n president dominee
Mare Boegner.
In een land van 43 miljoen sterve
lingen telt dit, gemeten naar het aan
tal weinig mee.
Pro memorie noem ik nog Doopsge
zinden, Vrije Gemeenten, leden van
de Pinkstergemeenten en enikele ande
re sekten, die zich groeperen om de
bestaande kerken. Eén miljoen Protes
tanten, duizend predikanten, drie theo
logische faculteiten: Parijs, Montpel-
lier, Straatsburg (aan de universiteit
verbonden) plus een faculteit in Aix,
die de predikanten opleidt van de on
afhankelijke Eglise Réformée Evangé
lique, welke gemeend heeft de Union
Reformée van 1938 niet te moeten aan
vaarden.
Deze Franse Protestanten beroepen
zich op Calvijn, Luther en Zwingli. Die
namen dekken zo ongeveer een psy
chologische houding en theologische
standpunten. De aanhangers van het
Calvinisme streven naar een ortho
doxie. welke niet altijd die van hun
meester is; de Lutheranen naar een
mystieke vroomheid die Luther in zijn
tafelgesprekken stellig zou hebben be-
Ieder die iels te zeggen heeft in
Ierland zal erbij zijn als op zater
dag 15 oktober de nieuwe werf
van Verolme in Cork (Ierland)
officieel in gebruik wordt geno
men. Dat gebeurt met de kiel
legging voor een schip van 14.500
ton bestemd voor de „Irish Ship
ping Company" in Dublin.
De ingebruikneming van de Ver
olme werf in Jacuacanga (Brazi
lië) volgt midden november. Daar
wordt dan de kiel gelegd voor een
schip, dat 10.500 ton zal meten.
Het schip is bestemd voor vracht
en passagiersvervoer van Brazilië
naar Europa. President Juscelino
Kubitschek zelf staat op de lijst
van genodigden voor het openings-
cvenement.
De heer en mevrouw Verolme, die
al deze plechtigheden mee gaan
maken, brengen op hun reis via
de V.S., Antillen en Argentinië
ook nog even een bezoekje aan
Peru om daar de juiste vorm van
de allernieuwste Verolme werf en
nederzetting te zien. Zoals bekend
is de Nederlandse scheepsbouwer
betrokken bij de modernisering
van de marinewerf in Callao.
Binnen vijf jaar zal hy bovendien
een nieuwe scheepswerf, compleet
met nederzetting, moeten bouwen
in het gebied van Chimbote.
1 Het rykstuinbouwconsulentschap
voor tabaksaangelegenheden is niet
meer. Over een reeks van jaren
was de tabaksteelt in ons land
reeds in betekenis en omvang af
genomen. De minister is nu van
mening, dat de resterende tabaks
telers het ook zonder consulent
schap kunnen stellen.
1 Ondanks de verhoging van vyi
procent zün de salarissen van de
middelbare en lagere ambtenaren
nog steeds aan de lage kant, vindt
burgemeester J. A. Hoogkamp van
Veendam. De heer Hoogkamp,
voorzitter van de Nederlandse
bond van gemeente-ambtenaren,
sprak gisteren in Hilversum de
jaarvergadering van de 7.100 leden
tellende bond toe. Het feit, dat
de ambtenaren „niet aan hun
trekken komen" is volgens de
voorzitter de oorzaak van de ge
ringe animo die jongeren koeste
ren voor de gemeentelyke admi
nistratie.
I Een week lang, elke dag éénmaal,
zullen bemanningen van vier
snelle V-straalbommenwerpers van
de R.A.F. de bezoekers van de
Britse luchtvaartbeurs tonen, hoe
snel zij er wel vandoor kunnen
gaan. De demonstraties worden
gegeven op het vliegveld Farnbo-
rough bij Londen. De bemannin
gen denken, te rekenen vanaf het
moment dat de totaal zestien mo
toren worden gestart, twee minu
ten nodig te hebben om zich te
„ontplooien".
Woensdag is het precies 125 jaar
geleden, dat wyien de heer Aaron
Mozes Zendijk naar de gemeente
secretarie in Olst stapte en zich
in het zakenregister liet opnemen
als vleeshouwer. Daarmee werd
de basis gelegd voor de N.V.
Zendyk's vleeswaren- en conser-
venfabrlek, die nu 200 mensen in
dienst heeft.
I Volgende week dinsdag wordt op
de werf van L. Smit en Zoon in
Kinderdyk een dubbelschroefhop-
perzuiger te water gelaten. De
zuiger werd besteld door de ha
vendienst van het Spaanse mi
nisterie van openbare werken. De
doopplechtigheid van het 77.75
meter lang vaartuig, wordt ver
richt door de echtgenote van de
consul-generaal van Spanje in
Amsterdam, mevrouw Castel.
I Premier Modibo Keita van Soedan
heeft gisteren in Parys een onder
houd gehad met president De
Gaulle. Keita zei voldaan te zyn
over de bespreking en hy sprak
de hoop uit, dat er tn de komende
dagen een oplossing voor het
vraagstuk van de Mali-federatie
gevonden kan worden.
of Menégon staat, dan bij de Zwitser
se reformator, 'k Zou Wesley nog ver
geten. Het Franse protestantisme, dat
een minderheid vormt, is om te kun
nen blijven bestaan, gedwongen op
verovering uit te gaan. En 't is niet
een van de kleinste paradoxen van zijn
bestaan, dat het dikwijls de aanblik
vormt van een ghetto en het terzelf-
dertijd alle krachten inspant om voor
de wereld open te staan.
WANNEER men deze minderheid be
kijkt in een land dat katholieken
en leken elkaar betwisten er drei
gen altijd godsdienstoorlogen in Frank
rijk zou men kunnen veronderstel
len, dat het Franse protestantisme we
gens zijn minderheid een verenigd
front vertoont. En van buiten gezien
is dit in zekere zin waar. Er is een
protestantse levensstijl, een protestant
se manier van doen zowel in het gezin
als in het beroep. De literatuur heeft
er dikwijls de spot mee gedreven, zij,
die er niet aan konden wennen, zijn
er aan ontvlucht, terwijl ze net stof
van hun kleren schudden en hebben er
op geschimpt zonder dat ze zich kon
den vrijmaken van het edele in zijn
strengheid, van het ernstige in zijn eer
lijkheid en van het hechte in zijn be
ginselvastheid.
Deze deugden hebben, naar men
weet, hun keerzijden, die toch hun
echtheid niet kunnen (eniet doen.
Dit sociologische aspect van het
Franse Protestantisme is niet te ver
waarlozen, temeer, daar het gebaseerd
is, niet alleen op de traditie, maar dik
wijls ook op een levendig, wakker ge-
het niet zijn eenheid die ons treft,
maar zijn verscheidenheid en zijn te
genstellingen.
Er is een Frans Protestantisme ten
zuiden van de Loire, dat overeen
komst vertoont met de oude protestant
se streken en waarvan de hoofdsteden
die fier deze naam dragen Nimes en
Montpellier zijn. Een Protestantisme
geworteld in de traditie, vaak naar 't
verleden gewend, hartstochtelijk ge
hecht aan „de godsdienst der vade
ren", en die voor hem de plaats in
neemt van de theologie, jaloers op
een erfenis, waarvan het een klein
deeltje vreest te verliezen, zodra men
een gesprek overweegt met de Roomse
ketterij.
Er is "teen Protestantisme in Elzas-
Lotharingen, waar het concordaat nog
van kracht is en dat op heel veel pun
ten overeenkomst vertoont met de
protestanten in Duitsland, hoewel het,
als een volk op de grens wonend, ste
vig verbonden is met het vaderland.
Er is een protestantisme in Noord-
Frankrijk dat z'n ontstaan dankt aan
de evangelisatie, zich weinig bekom
mert om traditie, meer in beslag ge
nomen door sociale problemen dan
door de theologie.
Tenslotte is er een „Parijs" Protes
tantisme, dat weliswaar niet vreemd
is aan de verschillende opgesomde ca
tegorieën, daar immers Parijs de smelt
kroes is waar alle provincies samen
smelten óf ten onder gaan! maar
dat toch verdacht wordt van slapheid,
lichtzinnigheid, zélfs van verraad door
de bewoners van de Cévennes of van
Dit is niet alles. Het Franse Pro
testantisme kenmerkt zich door z'n
plattelands en burgerlijk karakter
behoren weinig werklieden toe; heel
wat academisch gevormden, hoge
ambtenaren, een hele schakering van
vrije beroepen. Hier is het niet meer
het land van afkomst, dat een rol
speelt, maar de sociale klasse die de
gedragslijn op politiek gebied bepaalt.
In het algemeen, zéér in het alge
meen, kan men zeggen, dat de plat
telandsbewoners „republikeinen" zijn,
in tegenstelling met de katholieken,
die in de dorpen tot de „rechterzijde"
Dehoren. De academisch gevormden
zijn over het algemeen „links" geori
ënteerd en de hoge- en middenklasse
van dc burgerij wat men la haute
société protestante (H.S.P.) of la bon
ne société protestante (B.S.P.) noemt
hoewel ze vrijzinnig zijn, zouden
nogal naar „rechts" ombuigen.
Probeer nu eens in één kleur een
portret te schilderen van het Franse
protestantisme, terwijl het als een
microkosmos de verscheidenheid van
het land-zèlf weerspiegelt!
Deze korte aantekeningen zijn kri
tisch, bijgevolg negatief. Sta mij nu
toe het positieve aspect te schetsen en
vergeef me wat er aan partijdigheid
en verdedigends in kan zijn. Alles wel
beschouwd, ben ik een Franse protes
tant en ik ben er trots op dit te zijn,
hoewel ik me geen illusies maak over
wat er aan ontbreekt.
Men kan, zo schijnt het me toe, zeg
gen, dat het Franse Protestantisme
een plaats en een invloed heeft in het
Protestantisme van de hele wereld,
die ver uitgaat boven zijn zwakheid
wat het aantal betreft. Misschien, om
dat het de wettige erfgenaam is van
de Picardier Jean Calvin, zonder af
breuk te doen aan de Duitser, Maarten
Luther. De zaak is bijzonder duidelijk
in de geschiedenis van de oecumeni
sche beweging, waarin de Frans spre
kende protestanten ('t is moeilijk in
dit opzicht Frankrijk te scheiden van
Frans-Zwitserland) een belangrijke rol
hebben gespeeld; duidelijk ook in het
moeilijke gesprek, dat de kerken,
voortkomend uit de Reformatie, onop
houdelijk trachten aan te knopen met
de Rooms-Katholieken.
In één opzicht is het Franse Protes
tantisme (hoewel er zich een krachtig
verzet in openbaart tegen dit streven)
hierin bevoorrecht, omdat het staat te
gen een openstaand katholicisme dat
dikwijls scherp tegenover het Vaticaan
staat, en gaarne contacten wénst.
De Franse protestanten kunnen,
dank zij Barth, het moet herhaald
worden, hun katholieke broeders een
theologie aanbieden, die hun geheel
vreemd is en daartegenover met een
opvatting van de kerk en de gods
vrucht kennismaken, die hun geheel
ontbreekt.
In dit opzicht doen ondernemingen
zoals „De broeders van Taizé" en
„Het centrum van Villemétrie" uitste
kend werk.
Het zijn veel meer dan duizend
woorden en ik heb niet veel bijzonders
gezegd. Neem dit daarom aan als een
eenvoudig getuigenis.
NASCHRIFT
Het zou een onvergefelijke fout zijn,
wanneer men het Franse Protestantis
me beschrijft, als men niet sprak van
zijn zendingsarbeid in Afrika <>p Ma
dagascar en in Nieuw-Caledonië.
Maar er zou een artikel voor nodig
zijn om deze jonge kerken te oeschrij-
ven, die voortgekomen zijn uit de zen
ding; wier aantal die van de oude
moederstad ver overtreffen en die de
ze nieuwe staten welke onafhankelijk
worden hun beste omlijsting en hun
sterkste politieke leiders verschalfen.
