KENNEDY
NIXON
aandacht voor details
zag de grote lijnen
ALLES wijst cr op, dat de buitenlandse politiek de voornaamste rol gaat spelen in de verkie
zingsstrijd, die thans in de Verenigde Staten op gang begint te komen. Beide partijen hebben
hun posities ingenomen. De Democratische partij wees als eerste haar kandidaat aan. Zij
zal worden vertegenwoordigd door John Fitzgerald Kennedy, een 43-jarige senator uit de
staat Massachusetts, gesecondeerd door Lyndon Baines Johnson, de 51-jarige leider van de
Democratische meerderheid in de Senaat, die uit Texas afkomstig is. De Republikeinen benoemden
nog maar enkele dagen geleden Richard Milhouse Nixon, de 47-jarige vice-president van de Verenigde
Staten, die uit Californië komt, met als runningmate Henry Cabot Lodge, de 58-jarige ambassadeur bij
de Verenigde Naties, die evenals Kennedy in Massachusetts thuishoort.
Beide partijen hébben programma's opgesteld die zeer sterk op elkaar lijken Zij zijn zo
schreef de New York Times een merkwaardig geheel, samengesteld uit „linkse en rechtse" opvat
tingen en zij neutraliseren zichzelf hiermee. Niettemin laten zij ondanks het feit, dat zij voor velerlei
uitle"- vatbaar zijn er geen twijfel over bestaan, dat de fundamentele buitenlandse politiek van de
Verenigde Staten, die in deze eeuw zowel isolationistisch als interventionistisch is geweest, thans duide
lijk gericht is op wat men noemt „interventie in het wereldgebeuren". En dat is hoe vanzelfspre
kend het ook lijkt toch een verheugend verschijnsel.
De partij-programma's bieden helaas zoals gewoonlijk weinig houvast. Daarom heeft één
onzer redacteuren getracht, de ideeën, die Kennedy en Nixon er met betrekking tqt de buitenlandse
politiek op na houden, tegenover elkaar te plaatsen voorzover men althans kan zeggen, dat hun menin
gen tegenover elkaar staan. Het is bijzonder interessant, hiervan kennis te nemen, ondanks liet feit, dat
men in aanmerking dient te nemen, dat Kennedy zijn ideeën heeft gelanceerd, toen hij nog senator was
en zijn partij geen regeringsverantwoordelijkheid droeg, terwijl Nixon gehandicapt was door de omstan
digheid, dat hij als vice-president geen opvattingen kon huldigen, die in strijd
van president Eisenhower.
met het beleid
Triomfantelijk laclu Kcni
als liy op de nationale
ventic van dc Democrat
party verschijnt om zyn
noeming officieel te
vaarden.
Het Vitte Huis
ook i
m de volker
er lot
DE meest recente uitlatingen tigd waren, maar dat er geen aan-
over de buitenlandse politiek, JaoM wrd besteed aan de nog In pre- I
1 historische toestanden levende dorpen. -
die hij als president van de Ver- oefende kritiek uit op het feit, dat
cnigde Staten denkt te volgen, heeft slechts drie procent van de buiten- i
Kennedy gedaan in de redevoering, land se 'hulp op donker Afrika was af- f
welke hij ter gelegenheid van de ^esternd.
aanvaarding van zijn kandidatuur In het algemeen beschuldigde Kenne-
lieeft uitgesproken. Het meest ty- *y de regering Eisenhower van het
perend was de vraag, die hij aan do ""f™
1 y J wanneer ergens een crisis dreigt, zo
conventie en tegelijkertijd aan alle betoogde hij, wanneer stenen gegooid
Amerikanen voorlegde: „Zijn wij worden naar een vice-president of
bereid, tegenover de Russische op- wanneer een bevriende monarch in de
pp Arabische landen in moeilijkheden ver-
offeringen in dc toekomst dc onze keert komfin de VerenIgde staten met
te stellen. Ut moeten wij onze toe
komst opofferen, teneinde het heden
te kunnen genieten?"
Staten verbonden is. Kennedy of
Nixon, een van de twee, zal het
van 20 januari af gaan bewonen.
En in dat helemaal niet indruk
wekkende gebouw zal de nieuwe
president van dc Verenigde Staten
beslissingen nemen, die grote in
vloed kunnen bebbcu op dc
gebeurtenissen in dc wereld. Beslis
singen, waarby wij als Europeanen
ook direct betrokken kunnen zijn.
Voor dc Russen
geen vreemde. Hier ziet
hem iii ge^elseliap
Cbroesjtsjef spelevaren,
belangstelling heeft hy
leningen aandragen.
Neutralisme
de
tiek. Dit heeft hij altijd overgelaten 0f men al dan niet-neutralisme moet
aan a,ndere Democraten in d'e Senaat, aanvaarden, maar wel hoe men met
Desondanks beschikken ive over wel- dit neutralisme moet omgaan. Hij
omlijnde politieke denkbeelden van maakt bezwaar tegen het feit; dat de
Kennedy, welke zijn neergelegd in Amerikaanse regering in het verleden
zijn boek „Strategy of peace" (gere- slechts verdragen met vriendelijk ge-
digeerd döor prof. Allan Nevins), in zinde regeringen heeft afgesloten, in
„John Kennedy, a political profile" plaats van met de onderdanen van die
van James MacGregor Burns en het regeringen. Het stoffelijk overschot
hoofdstuk uit„Candidate I960", ge- van.,-Nperi E^, Said, de vroegere pre-
schreven door dc Washingtonse corres- rhier vap Irak, noemde hij het sym-
pondent van de Cowlès-uitgaven.
Twee factoren
De buitenlandse politieke conceptie
bool van zulk een buitenlandse politiek.
En- deze -politiek wordt thans zo stelt
Ihij nadrukkelijk opeens weer ge
volgd door een Amerikaans streven
naar het behoud van Iraks neutraliteit.
het communisme, internationaal en na
tionaal; en 2. het ideologische streven
naar opheffing van de bevolking van
minder-ontwikkelde landen of gebieden
tot een betere levensstandaard. Om de
ze twee doeleinden te kunnen nastre-
minder ontwikkelde
nistisch georiënteerde landen (zoals Po-
Joegoslavlë; alsmede op het
Israël
Over het conflict tussen Israël
Hij meent,
commissie tot vaststelling
kunnen bijdragen tot
internationale tot oorlog zal leiden. Wellicht
de last der bewapening. Zij wil-
gren- meent hij -
versterken van de westerse defensie dering van de spanning. Hij stelt daar- dor
om de paraatheid en de onderhande- bij voorop, dat Israël niet de oorzaak
lingspositie van de vrije wereld
veel mogelijk te versterken.
bereikt kunnen worden, indien de c
1 tijdelijke oplossing len gevrijwaard worden
West-Berlijn gegarandeerd
atoomoorlog en zij willen hun
versterken. Als echter o'
zaken overeenstemming bereikt
de-
Polen
In 1958 drong Kennedy er bij Dulles
kunnen worden door de Ver. Na-
deze spanning, omdat het ge- ties. In dat geval zou het Westen vol- kunnen worden, dan ds de strijd tegen
;amenlijke optreden van de Arabische ,gens Kennedy- bereid kunnen zijn. de het communisme niet voorbij, maar
camouflagemiddel militaire macht in West-Berlijn uit te slechts verschoven naar het vlak
'rijvingen tus- dunnen, hoewel dit geen wezenlijk
schil zou betekenen, omdat
landen slechts
is voor de onderlinge
sen deze staten.
De Palestijnse vluchtelingen,
weinig geallieerde militairen
grotere nadruk te leggen op ïoyale Israëlische onderdanen willen stadsdeel zijn.
dat ken van vrienden, aldus Kennedy.
de economische bijstand, desnoods worden, moeten naar zijn mening
De hereniging
ten koste van de militaire hulpverle- Israël kunnen terugkeren. Zij die dit de ogen
De Navo
regeringen en de eigenlijk^ politieke
voorkeur van de bevolking van som
mige staten heeft Kennedy aanvallen
gelanceerd op het - beleid van Eisen
hower ten aanzien van Latijns Ameri
ka. Hij karakteriseerde de Ameri
kaanse politiek als "een „Vader weet
wat goed is"-beleid, zonder zich te be
kommeren over de werkelijke proble
men -.van de Latijns Amerikaariye
moeilijkheden. Bovendien acht hij het
onjuist, dat een gelijk eerbetoon 'werd
gegeven aan dictators en democratische
ning. Kennedy volgde de door hem uit-
gestippelde lijn .met succes: de senaat
In december i
i het 1
irig jaar wees
derdak in de Arabische staten moeten Berlijn ziet liij dan ook voornamelijk Kennedy er op, dat sinds 1953 de po-
de krijgen. Israël
het oordeel als i
Kennedy de verliezen,, die de denheid
AmTrTkaansiT^ëcorWmTsche vluchtelingen geleden hebben, moeten ten.
vergoeden. Voorts gelooft. Kennedy in
Battle Act, waardoor Polen verzekerd
bijstand en beloonde voorts zijn stre-
intensievere hulp aan het vijfja-
renplan van India te bieden.
het Middenoosten, beheerd door de
Zijn steun voor Polen baseerde hij Ver; Wereldbank, dat de
op de theorie, dat het beter
Russische satelliet geleidelijk Ips te
weken van de macht van het Krem
lin, dan het te laten komen tot een
opstand zoals in Hongarije, die slechts
tot een totale Russische overheersing
heeft geleid.
India
exploitatie van natuurlijke hulpbron- sche u<>ke„ de vrije landen opgelostkun-
(Nijl- en Jordaanwater)
stimuleren.
litieke en economische situatie in de
Navolanden aanmerkelijk is veranderd.
De Europese landen zijn sterker ge
worden, maar de politiek van de Ver
enigde Staten heeft zich daar naar zijn
oordeel niet bij aangepast.
Volgens Kennedy moet West-Europa
oeen belangrijker rol gaan spelen in de
orden. In oktober van"het vorige verdediging van het Westen. Een rol,
Verschoven
Dit zijn kort samengevat de
politieke denkbeelden over de voor
naamste internationale problemen, zo
als Kennedy deze als senator heeft
ontwikkeld. Het is interessant om
straks een vergelijking te maken met
de ideeën, die hij als kandidaat voor
liet presidentschap naar voren zal
brengen.
Formosa
Over de politieke knelpunten Que-
moy en Matsoe heeft- Kennedy
september van het
vorige jaar uitge- f.*sr*->r
laten. Hij veroor- -
deelde krachtig de
afhankelijkheid
generalissimo
Tsjang Kai Sjek,
jaar poneerde hij echter de stelling,
dat op bepaalde gebieden
eenkomst mogelijk moet zijn. Zowel de
het overigens de middelen
moet krijgen. Want zo zegt Kenne
dy teveel Amerikaanse militaire
Wat India betreft hield Kennedy re
kening met de realiteit tussen dit land
en communistisch China. Naar zijn
oordcel kijken tal van Aziatische lan
den met bewondering naar de door
Peking verkondigde economische
uitgang. Onwillekeurig zo zegt Ken-
nedy - wordt de vergelijking met Bet
democratisch geregeerde India ge
maakt. Het is de taak van het Westen,
India de gelegenheid te bieden als
voorbeeld te dienen voor de jonge
Aziatische staten. Dc Sowjetunie helpt
immers communistisch China.
gaat, of er al dan
liet een oorlog met
communistisch
Het handhaven v
souvereiniteit
Formosa is
C Kennedy een
conditio sine qua
Kennedy gelooft verder, dat alle bc- der" de Chinese
lieerde gebieden spoedig onafhankelijk kusj. geiegen eilan-
zullen zijn. In 1957 ontketende hij in
de Senaat een politieke en diplomatie
ke storm door de Franse politiek- in*
zake Algerije aan te vallen en presi
dent Eisenhower te verzoeken, hetzij
door middel van de Navo, hetzij via
Tunesië en Marokko een oplossing te
vinden, die gebaseerd zou zijn op het
zelfbeschikkingsrecht van de Algerijn
se bevolking. Zou zulk een presiden
tieel optreden mislukken, dan adviseer
de Kennedy, over te gaan tot erken
ning van*de Algerijnse regering
lingschap.
den. Quemoy
Matsoe acht hij
evenwel een neu
tralisering onder
auspiciën van de
Ver. Naties verant
woord, teneinde
een uitbreken van
een gewapend con
flict te vermijden.
Voor een oplos- 1
bal- sing van het Ber-
lijnse vraagstuk
ziet Kennedy voor- -
Afrika eerst geen moge-
heid. Hij hoopt 1
Vorig jaar sprak Kennedy zich uit echter, dat een mo-
voor een sterk Afrika, dat'alleen sterk dus vivendi te ver- -
kon zijn, als er geen dienstbaarheid wezenlijken is 'j
en sociale onrechtvaardigheid meer be- wanneer de Rus-
stond. Bij die gelegenheid onderstreep- sen beseffen, dat
te hij, dat naar zijn mening teveel de enige werke-
particuliere en overheidsinvesteripgen lijke inbreuk op
zich richtten op de industrieën, die de westerse rech- Johnson, dc Di
uiteraard bij de grote steden geves- ten in West-Berlijn kreeg nogal i
icratisehe kandidaat van hel vicc-presidentschap,
menten bij deze partners. Het
naamste doel van de Franse atoom
bom was dan ook naar zijn opvatting,
Washington te intimideren en niet Mos
kou. Voorts wees hij er op, dat de
NAVO en de andere vrije landen ge
zamenlijke hulpprogramma's moeten
uitvoeren. Hij ziet vooral heil In lenin
gen tegen lage rente, gelijk de Rus
sen plegen te verstrekken. Ook voor
het -ruimte-onderzoek achtte hij een ge
zamenlijk optreden noodzakelijk.
Kernproeven
Op een bijeenkomst van studenten in
Los Angeles verklaarde hij in novem
ber 1959, vier voorwaarden te willen
stellen om tot een verantwoord staken
van de proeven met kernwapens te ko
men. Teneerste moeten de Verenigde
Staten alle kernproeven opschorten,
zolang de onderhandelingen met de
Sowjetunie nog gaande zijn. Voorts
moeten de Ver. Staten aansturen op
een doeltreffende internationale con
trole op het verbod van kernproeven.
In de derde plaats moet Amerika,
wanneer bij een vastlopen van de on
derhandelingen de Russen de proeven
zouden hervatten, zich beperken tot
ondergrondse proeven en bovengrond
se proeven met lichte tactische wa-
Tenslotte zouden de Ver. Staten
wellicht in samenwerking met een
daartoe in te stellen orgaan van de
Verenigde Naties een diepgaande
studie moeten maken van de conse
quenties van de radio-actieve afvalpro
ductcn, die by proefnemingen vryko-
Lat. Amerika
Op het gebied van de helaas no?
erken, steeds bestaande discrepantie tussen
Doodstraf geëist
De openbare aanklager van het opper
ste hof voor staatsveiligheid van de Ver.
Arabische Republiek heeft de doodstraf
geëist tegen Rashad Rezk, verdacht van
spionage ten behoeve van Israël. Met
zijn vrouw Bakinam, de Westduitse chi
rurg Fritz Katz en een politieman, Ali
Mohammed Hamada, zou Rezk, een
vroegere employé van de Ford autofa-
brieken, militaire geheimen naar Israël
hebben doorgegeven. Ook tegen dr.
Katz is de doodstraf geëist.
Ilier ziet men Henry Cabot Lodge
in gezelschap van Eisenhower
(links) cn Cbroesjtsjef tijdons dc
Amerikaanse reis van de Russische
HET is niet gemakkelijk, een
zuiver beeld tc krijgen van liet
politieke denken van Nixon. De
bijna acht jaren vice-presidentscbap
hebben het hem onmogelijk ge
maakt, eigen oordelen te formu
leren, welke zouden afwijken van
liet door Eisenhower gevoerde be
leid. Zo vrij als Kennedy was in liet
afleggen van verklaringen, zo ge
bonden was Nixon. Bovendien is
Nixon in zijn optreden naar buiten
een figuur vol van tegenstellingen
gebleken.
Bij verkiezingscampagnes kan hij
sdierp, haast meedogenloos, zijn tegen
standers aanvallen. Zijn woorden past
hij dan zorgvuldig aan, om zijn gehoor
te kunnen overtuigen. Zijn politieke
vijanden hebben hem dan ook vaak ge
hekeld als de man die zijn verleden
als standwerker (aan het „rad van
avontuur") niet heeft kunnen vergeten
en zijn publiek met halve waarheden
tracht tevreden te stellen.
Bij andere gelegenheden wérd echter
loffelijk over hem gesproken, zoals bij
voorbeeld tijdens zijn bezoek aan En
geland in november 1958* Toen. rezen
zijn woorden ver uit boven de gebrui
kelijke gelegenheidstoespraken, die
soms een kleurloze aaneenrijging van
gemeenplaatsen waren. Dan spreekt
een andere Nixon, de helder denkende
politicus, die zijn gedachten heeft laten
rijpen. En de woorden die hij spreekt
zijn geheel de zijne, want Nixon roept
in zulke gevallen nooit de hulp van
tekstschrijvers in.
De buitenlandse politiek die Nixon
denkt te volgen zal in grote lijnen niet
afwijken van die welke thans onder
president Eisenhower wordt gevolgd-
De tijd van het isolationisme der repu
blikeinen is al ver achter de rug.
Nixons internationalisme dateert al
van 1947, toen hij deel uitmaakte van
de commissie onder leiding van Chris
tian Herter (de tegenwoordige minister
van buitenlandse zaken) die het Mar
shallplan hielp voorbereiden.
Activering'
Wel kan een activering van de Ame
rikaanse buitenlandse politiek worden
verwacht, die zich onder meer zal
uiten in het telkens op de proef stellen
van Ruslands vreedzame-coëxistentie-
suggesties. Nixon heeft wellicht zijn
conceptie van een te voeren buiten
landse politiek het duidelijkst geformu
leerd in november 1958 in een rede
voor de English speaking Union in de
Londense Guildhall, toen hij zeide:
„Laat het nimmer zo zijn, dat door
ons falen om de doelstellingen en de
idealen van de vrijheid duidelijk naar
voren te brengen anderen het pad van
het communisme verkozen hebben,
waarvan dikwijls geen terugkeer meer
mogelijk is. Laten wij daarom minder
spreken over de dreiging van het com
munisme, maar meer over de belofte
van de vrijheid. Daarom moeten wij
ons niet het verslaan van het commu
nisme als hoogste doel stellen, doch
veeleer de zege van de overvloed over
iet gebrek, van de gezondheid over de
dekten cn van de vrijheid over de ti
rannie.
Indien aldus Nixon wij dit na
streven, loochenen wij de woorden van
liegenen die beweren dat de westerse
leschaving stervende is. Dan ook heb-
jen wij de kans om de dageraad te
«ien van een nieuwe wereld.
nens zijn leven baseert op de onsterfe-
ijke idealen, waarvoor zovelen door de
jeuwen heen hun leven hebben geof-
Satellieten
In deze woorden ligt reeds opgeslo
ten dat Nixon (evenals Kennedy, die
in zijn rede waarin hij de democrati
sche kandidatuur aanvaardde, woorden
van gelijke strekking sprak) de econo
mische en technische hulpprogram
ma's van eminent belahg acht. Even
zeer wordt hieruit duidelijk, dat Nixon
een voorstander is van het bezoeken
van communistische autoriteiten in de
Verenigde Staten om zo in hen de twij
fel aan hun eigen systeem te laten ont
waken.
Ten opzichte van de Russische satel
lietstaten stelt Nixon zich op het stand
punt, dat het Westen ife volkeren onder
communistische overheersing niet moet
stimuleren tot gewapend verzet, tenzij
„wij bereid zijn hen daadwerkelijk te
helpen, wat niet waarschijnlijk is, daar
dit een nieuwe wereldoorlog kan bete
kenen. Wel moeten de vrije landen be
reid zijn die landen te steunen aan wie
het lukt een iets grotere onafhankelijk
heid van het Kremlin te verwerven".
Zoals men weet bracht Nixon vorig
jaareëü'bèïöëk aan Polen," Waar llij
met een enorm enthousiasme door do
bevolking werd ontvangen.
China
De speculatie dat er een kloof is ont
staan tussen communistisch China en
de Sowjetunie noemt Nixon een wens
droom. Hij gelooft, dat beide landen
partners zijn in het nastreven van een
zelfde doel. Het deelgenootschap wordt
volgens hem niet beheerst door de per
soonlijke vriendschap tussen de hoog
ste leiders, maar door het geloof in de
marxistische, leninistische en stalinis
tische dogma's.
Nixon is fel gekant tegen erkenning
door de Verenigde Staten en toelating
tot de Verenigde Naties van commu
nistisch China, omdat dit een stroom
van gebeurtenissen in Zuidoost-Azië
zou kunnen ontketenen, met als moge
lijk gevolg een vergroting van de in
vloedssfeer van het internationale com
munisme.
Om een blijvende rust in het Midden
oosten te scheppen gelooft Nixon, dat
economische hulpprogramma's niét
voldoende zullen zijn. Zolang geen op
lossing is gevonden voor het probleem
van de Palestijnse vluchtelingen zal
naar zijn mening de onrust aanhouden.
Lat. Amerika
Zijn minder plezierige ervaringen,
opgedaan bij de felle anti-Amerikaanse
demonstraties tijdens zijn reis door La
tijns-Amerika in 1958 hebben hem dc
overtuiging gegeven, dat meer aan
dacht moet worden besteed aan do
economische en politieke relaties met
die landen. Naast het verlenen van
meer economische steun moeten naar
zijn mening de Verenigde Staten dui
delijk naar voren laten komen, dat de
mocratische regeringsleiders worden
geprefereerd boven dictatoriale. „Voor
Ie democratische heersers is de om-
lelzing, voor de dictators de formele
handdruk", zo stelt Nixon voor.
Nixon gelooft niet, dat de Cubaanse
bevolking in meerderheid werkelijk an
ti-Amerikaans is. Hij kan overigens de
ideeën van Fidel Castro's revolutie on
derschrijven. Onder de dictator Batista
deelde de Cubaanse bevolking van het
eiland te weinig in de rijkdommen van
haar land" en kende zij geen van de de
mocratische vrijheden die Castro in
in zijn vaandel had geschreven.
Afwachten
Wat dei. overige problemen betreft,
waarover Kennedy zich wel heeft kun
nen uitlaten: Nixon zal wellicht in de
komende weken en maanden het een
Jero,fer zcSëon. Tot dusver
heeft hij daartoe weinig gelegenheid
gehad, gebonden als hij was aan het
regeringsprogramma van president
Eisenhower. Het ziet er niet naar uit
*ljn *deeen veel zullen verschillen
d(l thans in republikeinse kringen
geldende opvattingen, maar dit sluit de
mogelijkheid niet uit, dat er belangrij.
ke nuanceringen kunnen optreden, die
brlnlllm-maar 2ckcT "'iü'eóig kunnen
brengen m verschillende sectoren van
bet buitenlands-politieke beleid
Kennedy beert toegelegd, tn'een te.
te «ïlen ?'J" krach,cn met Nixon
'oêh mTcnlg"'
rn.~"»p
